SECT. I.

VOcabulum [...], inter caeteras suas significa­tiones, 30 Verbum vertatur an Sermo, haud mul­tum quidem interest. In Sacris praesertim literis eò minùs contendendum est, quia tam subli­mem secum sensum saepe in iis apportat, at Latinâ quidem nullâ dictione aut plenè, aut propriè satìs exprimi possit. Quem illum veró? ubi à SSpiritu attribuitur unigenito Dei Filio, à Patre procedenti, velut à mente Aeterna, (à [Page 3] mente enim nostra & verbum nostrum) cujus ipse igi­tur perfectissima Imago est, (prout & humanae mentis verbum, quo ipsa seipsam intelligit, est mentis humanae perfecta imago) ínque ipsa intimus aeternùm perma­net, sempérque praesens separari unquam ab ea non potest; licèt per adsumtam naturam humanam illapsus ipse nobis in notitiam nostram sit, utì & verbum nostrum inter­num aliis per [...]ermonem manifestatur. Judicii ergò lis mera olim erat inter viros literatos, & vitio tum ca­rebat, 10 per Verbum an per Sermonem sacra ea loca ab iis exprimerentur. Sequiore autem jam Aevo nostro, ex in­felicis ingenii malitia, profectum est, ipsámque Simonis [...], Act. 8.23. sapere videtur, quòd Christum Dominum, ubi [...] dicitur, haud facilè patiantur novi clientes aliter quàm Sermo­nem appellari. Quid itá? Divinam enim Christi natu­ram cùm ejurati jam sint, omníque Personarum in Essentia Divina distinctioni bella (horrida bella) in­dixerint, metuunt jam sibi à vocabulo Verbum, nè cor­datis 20 sobriéque sapientibus vel vox ea Aeternum Dei Verbum, quo sese intelligit, & quod intimum secum sem­per habet, in memoriam revocaret. Christum igitur non Verbum, sed Sermonem appellitari imperant, Ratio­némque hanc (nè sine ratione insanire suis videantur) adfibulant, Quia Deus Pater per Christum voluntatem suam omnem perfectè exposuit; ergò Christus à Johanne Sermo dicitur, Catecheseos Racovianae paginâ 91. Atque ità jam vertendus ille locus est, In principio erat Sermo; & Sermo erat apud Deum; & Deus erat 30 Sermo, Joh. 1.1.

2. Siccine verò, O Boni? Ex usu igitur communi hoc praecipitis? An ex aliquo sacro? Dicite, De quo idiomate est, Qui voluntatem Heri sui, Regísve, aliis an­nunciat, Heri eum, Regísve Sermonem appellitari? Audiamus ergò, obtestamur, Quis erat sermo Cyri? Quis Alexandri, aut Caesaris? Aut, extrà nè abeamus, De Abrahamo, Mose, Samuele, Davide, Esaia quid cen­setis? [Page 4] Ecquis omnium veterum Prophetarum, partem aliquam voluntatis Dei annuntiantium, Sermo Dei ob id dictus est? quantò minùs quisquam eorum absolutè dicebatur Sermo? An verò regulam vos figere dicetis, quae in solo Jesu tenebit, Quia in illum, non ut partis alicujus, sed ut integrae voluntatis Divinae expositae Internuntium adspicitis? Illi ergò hanc gratiam facie­tis, Sermo Ille ut audiat. Enim vero novum non est, ut id, per quod alterius voluntas nobis aperitur, sermo­nis ejus rationem aliquam habeat. Jam olim sub ferula 10 didicimus, Epistolam esse Sermonem absentis ad absen­tem. Sed & signa saepe, muta licèt, loquuntur tamen, Vultúque ipso laeditur interdum pietas. Verùm ut lator epistolae pro scribentis sermone habeatur, aut per quem voluntas Divina cognoscitur, ut ille Sermo ob id indi­getetur, tam insolens hoc est, tam ob omni ratione, usúque alienum, ut novae huic Theologiae tantùm [...] esse, atque ab ea solùm epocha aetatem du­cere, ad Socininae igitur ferulae dictamina purè putè referendum esse, non possimus non decernere. 20

3. Cui interea non subolet quid ex isto Soloecismo suo ipsi machinentur? Nam cùm illum sermonem, quo aliis exponitur quid Alter velit, verbum merè [...] esse oporteat, áque natura ipsa aut essentia Volen­tis satìs remotum, optimam hanc rationem habituros se sperant inter suos, Christum à Divina natura extur­bandi, neque existimandi copiam cuiquam dandi, ha­bere eum aliquid in Deo, quod [...] atque de Essentia ejus sit. Veruntamen & huic technae haud au­si fidere, parúmque se proficere rati, seu Sermo, seu 30 Verbum vertatur, Ab Aeterno enim si sermo fuerit, per vocabuli ineptitudinem, non posse Christum à Divi­nitate sua excludi, Ergò & aliam versuram, in usum suum Antichristianum priore longè accommodatiorem, fabrefecerunt, negántque eum Sermonem ab Aeterno fu­isse. Quanquam enim Johannes parùm catè dixerit [...]. quanquam & vox Principium aliquando [Page 5] sumatur pro Aeterno, ut Hab. 1.12. tamen cùm ferè semper in SScripturis vox Principium referatur ad sub­jectam materiam, (cujus rei exempla laudare solent è V.T. Dan. 8.1. atque è N.T. Jo. 15.27. & 16.4. & Act. 11.15. Catech. Racov. p. 52.) Quis prohibet, & à Jo­hanne nunc ità sumi? Cúmque nobis certè nullus liti­gandi sit animus, nulli reponimus, eos & à semetipsis pro­hiberi, & ab ipso Johanne: A semetipsis quidem, quia de veritate SScripturae alibi determinantes, ipsi sic statuunt, 10 Qui unanimi omnium aetatum & hominum consensui repugnare velit, hunc justissimam ejus rei causam ad­ferre oportere, Catech. Racov. p. 3. Ex omnium autem consensu, Johannes illud In principio erat verbum de Aeternitate Christi intellexit; Ipsi verò causam heic nullam (nedum justissimam) repugnantiae suae adferunt, praeter eam (longè injustissimam) quam Logici appel­lant Petitionem Principii: A Johanne verò prohi­bentur, Quia eodem in argumento, eadem de re, eo ipso & alibi ille vocabulo [...] utitur, ad Aeternitatem verbi 20 vitae significandam, [...]. 1 Joh. 1.1. Verùm intererat jam ipsorum, locum illum de verbo vitae, quam aeternam fuisse dicit, & fuisse apud Patrem, dein & nobis manifestatam fuisse, negligere quantum poterant, & nec videre.

4. Ut demus verò iis hoc quod petunt sibi de Prin­cipio; Referri & heic oportere vocabulum illud ad subjectam materiam; habeant enim per me, quod vo­lunt; Quid indè conficient veró? Quid? Actum igi­tur actutum erit de Divinitate Christi Domini nostri, 30 Nam cùm hîc subjecta materia sit Euangelium, cujus descriptionem suscepit Johannes, sine dubio per vocem Principii, Principium Euangelii Johannes intellexit, C. R. p. 52. Sine dubio? ‘ [...].’ Ex ipsorum igitur glossa ità nunc adornandus est Textus, Christus erat sermo in principio Euangelii. [Page 6] Istud verò ô quàm divinè conspirat cum ipsorum Theo­logia! Christum enim, Deus utcunque ut sit atque ha­beatur, ex dono jam habeat, (ex dono ipsorum intellige, qui non ab aeterno, ex Essentia Divina, sed ex utero vir­ginis, donóque Patris, hoc ei largiuntur, C.R. p. 50.) suo se tamen modulo metiri oportet, atque ipsis jam Moni­toribus scire, se Pomeridianum tantùm Deum esse, seró (que) satìs post Octaviani Imperii annos totos Quadraginta, [...] suam numerare. Illud verò quod vulgò ad­fertur, Ex utero ante luciferum genui te, Psal. 110.3. 10 (nam & eum quoque locum inter caetera convellere te­nentur) ad eum nihil pertinere, neque aliud revera esse, quàm Matutinum somnium primaevae Ecclesiae, sed à pra­vo Senum interpretamento contractum: In Hebraeo enim legi, ab utero ante Auroram tibi Ros nativitatis tuae; esséque vaticinium de multitudine populi Christiani, instar roris matutini multiplicandi, C.R. p. 58.

5. Sed bona verba, quaesumus, magnifici Dictatores: neque enim vestrâ monitione opus est Senibus illis [...] significare Auroram, à quibus plus decies ver­titur 20 [...]. Quòd verò [...] mavoluerint hoc in loco legere, non sine judicio factum ab iis vi­detur, ipsâ Praepositione [...] hoc ab iis postulante, longè antequam auroravit scilicet, i. ante prima mo­menta aurorae, dum subnigrescebat adhuc, (nam [...] primariò est nigrum esse) neque Phosphorus ipse, Aurorae anteambulo, statione suâ adhuc exierat. Ve­runtamen jam Lucifer, an Aurora si legatur, ecqua necessitas est ut vagè sumatur, de cujussibet diei tem­pestate matutina? Enimverò referri de jure nunc 30 debet ad Archetypum illud Mane, quod primum omnium è tenebris illuxit in ipsis primordiis Crea­tionis, Quando Vesper & Mane erant dies unus, Gen. 1.5. ut hoc sit, quod SSpiritus aiat, Ante hanc auroram genui te. Quod verò ante primam tem­poris commensurationem exsistit, potéstne aliter esse quàm ab Ae [...]erno? Difficultas ergò nunc verè nulla [Page 7] est nisi in eo, quod Senes verterint, [...], sed & ea quoque fortassean nulla heic est. Summa enim rei huc recidet, An Ros Nativitatis tuae è mente Davidis accipietur pro unde tu natus es; an pro qui tibi nasce­tur? Priorem certè sensum (& quid vetat?) Senes illi, tam diu ante Messiae adventum, amplexi sunt, Ideóque, cùm Psalmus ipse Divina planè [...] sit (Davide per SSpiritum repraesentante nobis adfamina Domini Dei Patris ad Dominum Messiam Filium) Illi licèt non 10 ad literam, ad sensum tamen illum, ídque non sine gran­dis mysterii, propter ineffabilem eam Generationem, intuitu, unde tu natus es, reddiderunt per id, quod in Persona Patris, jam indè à Psalmi principio loquentis, aequipollet, Genui te. Recentiores verò, quibus ros Na­tivitatis tuae videtur jam per rerum eventum dici, pro qui tibi nascetur; illi vaticinium esse volunt de cre­dentium multitudine. Ex utra jam parte victoria sta­bit, Theologis, sed sobriis, sanéque piis, & rerum sin­gula momenta probè arbitrari edoctis, relinquitur 20 arbi­trandum.

6. Ut redeamus igitur jam, unde digressi tantillum sumus. Qui [...] ad subjectam materiam referri non negabimus iis, negamus tamen ad materiam primam, hoc est, ad generalem, & indistinctam, sed ad proximam tantùm, & qua de ibi loci speciatim agitur, referendum esse. Utcunque igitur Johannes Euangelii descriptio­nem suscepisse ab eo dicitur, suum tamen sibi subje­ctum in Euangelio isto habent singulae partes ejusdem, istud haec, illud alia, substratámque materiam, non so­lùm 30 variam, sed & toto coelo differentem, ex variis periochis designare est. Frivolum itaque sophisma est, atque Dialecticorum, vel pueris quidem ludibrium, ma­gistris scuticam etiam debet, de Principio Euangelii quicquam heic oggannire; nihílque probat, nisi illos qui talia effutiant, depuduisse jampridem, & nihil nunc ea in parte habere quod Bonae Fidei Theologos dicere deceat; sed & illis potissimùm se ista dicere, quibus quid­libet [Page 8] obtrudi satìs sit, vel pro Junone nubeculam. Tam insigni verò responsitandi facultate pollentes, cur ab interemtione alterius illius loci (quem modò indicavi­mus) abstinere voluere? Nam quid si Johannes ibi de Verbo vitae hoc dixit, [...]; At vox illa Principii in Scripturis ad subjectam refertur materiam; subjecta autem ibi materia est Epistola, quam scriben­dam Johannes suscepit; sine dubio ergò per vocem hanc [...] ille Principium Epistolae suae intellexit. O Divi­nam subtilitatem! Sed sic argumentari datum est re­centis 10 Fidei paracharactis? Habebit igitur iis (si bonus esse potest,) aeternam hanc gratiam ille Dominus eorum, cui uno hoc responso res duas ingentes praestant: Nam & Christum, exosissimum hostem ejus, Divinitate suâ, (quod ipse per annos sesquimillenos, & quod excurrit, nul­lâ arte poterat,) nunc scitè emungunt; & ipsum Dia­bolum amicè liberant ab anteactorum seculorum lon­go convitio. Inusserat quidem ei hoc stigma Jesus, [...], Joh. 8.44. sed quid tum? Omniúmne retrò aetatum reatu quisquam 20 opinabitur eum laborasse? Fallitur. Nè semihorulae quidem jam crimen est: Nam non nisi Principio illius concionis esse coepit; Concio enim ea, (si bonos hos Patronos sequamur,) est subjecta materia, & vox Prin­cipii ad subjectam materiam referenda est.

7. Et verissimum tamen sine dubio est, quod fal­sarii hii exposcunt, Referri oportere vocem [...] ad subjectam materiam. Sed materiae ipsius designatio my­stagogis hujusmodi nunquam permittenda est. Certè enim, in eo quod Diabolus homicida à principio audiat, 30 Dicti illius subjecta materia est ipse homo, nihílque verius dici potest, quàm indè à principio humanae naturae illum homicidii se reum praestitisse, qui Adamum, quam­primum formatus est, at (que) in eo genus omne humanum contrucidavit, Gen. 3.13. Ex eodem igitur fonte & idem Diabolus à Johanne notatur, quòd [...], Joh. 3.8. Atque hujus dicti cùm ipsum peccare [Page 9] substrata materia sit, Diabolus ergò in omnibus creatu­ris Dei primus esse intelligitur qui peccavit in Creatorem. Petrus autem professus SSpiritum & in ipsos Gentiles descendisse, [...], Act. 11.15. de praecipua quadam atque illustri praesentia SSpiritûs lo­quitur, per Linguarum Laudúmque Divinarum [...] manifestati, Act. 10.46. refértque ad primarium illum defluxum SSpiritûs in Pentecoste, Act. 2.4. Quid plura? Materia, ad quam hoc genus Relationes haberi 10 oportet, non ex argumento libri, sed ex mente loci ipsi­us aestimanda semper est; Ad [...]óque cùm Euangelista Prin­cipium suum sic concinnârit, [...]. de Deo ipso totum hoc dicitur; Ille sententiae hujus Argumentum, Sensus, Materia, Subjectum est; eáque propter Verbum in principio esse, ad ipsum Deum heic refertur, & nihil aliud sonat, nihil aliud vult, quàm Coaevum esse, & Coaeter­num Deo.

8. In Principio igitur verbum fuisse, est ità semper 20 fuisse, ut nè imaginari quidem quisquam possit, quid fu­erit eo prius. Atque ista jam praesentissima est certis­simáque notio aeternitatis; quae re quidem verâ majo­rem emphasin secum apportat, quàm si diceretur ab aeter­no fuisse. Ità enim loquendo, Locus adhuc cavillo re­linquitur, (& nobis hodiè res est cum summis cavillorum Artificibus;) ac si Aeternum ipsum prius esse posset eo quod est ab Aeterno; Sed nihil esse potest prius eo quod est in Principio. Est tamen, quod & super hoc cavillen­tur, pérque consutos dolos, & alium SScripturae locum, Di­vinitatis 30 Christi ineluctabilem indicem, eludere (quantum scilicet Catechumenis suis satìs est) soleant: Sunt autem verba Prophetae, atque ità vulgò leguntur, Et tu Bethleem Ephrata minima es in Millibus Juda? Ex te mihi egredi­etur qui Dominator sit in Israel; Et egressiones ejus ab initio à diebus aeternitatis, Mich. 5.2. Sed hanc versio­nem non ferentes, ità nobis ipsi reddunt, Ex te mihi egre­dietur Dux, qui pascet populum meum Israel. Atque ha­ctenus [Page 10] quidem non malè, quia Euangelistam habent im­mutationis suae Autorem, Ducémque [...]bi, Mat. 2.6. sed quod sequitur, de suo adsuunt, Et egressiones ejus ab initio, & à diebus seculi. Igitur quò fraudem suam plus celent, heic exclamant, à diebus Aeternitatis non exstare in He­braeo, sed à diebus seculi. Dies autem seculi idem notant, (ai­unt,) quod dies Antiqui; C. R. pag. 57. Laudatísque in eum sensum Esai. 63.9, & 11. & Mal. 3.4. referunt tandem egressiones istas Christi apud Michaeam, ad tem­pus illud, quo Deus Davidem, qui & Bethlemita fuit, & 10 Autor stirpis Christi, in Regem stabilivit. Satin' jam soli­dè haec? satìs profectò subdolé.

9. Nos ergò quid contrà reponimus? Obiter quidem primò monemus, seram esse nimis aeram illam, quam diebus seculi praescribunt novi Magistri, temporísque in­terstitium curtum nimis, atque breviculum, indè à Da­vide ad Hezechiam, (sub quo Michaeas desiit) fuisse, ut pro diebus antiquis habeatur, Enimverò sub Hezechia & Esaias flotuit, & ille tamen Dies seculi suos (quos ipsi citant) retrò retulit plus duplo; Usque ad exitum 20 enim ex Aegypto. Malacias autem (alter eorum testis) longè posterior hiis, & ille tamen Dies Antiquos accer­sisse videtur à peragratione Eremi. Quorsum verò, quae­sumus, (si vulpinationis causâ non fuerit;) & Michae­am ipsum in istius Expositionis testem praeterierunt? Nam & alibi apud eum dies seculi reperiuntur, sed & ab eo ibi ad exitum ex eremo referuntur, Mich. 7.14. Non immeritò igitur censere licebit, de seculo illo praecipuè, quod indè ab Exodo decurrebatur, Antiquos dies ab Hebraeis dici solitos fuisse: Atque indè esse, quòd Chri­stus 30 in Monte, respectu ad illud seculum habito, bis térque Auditores suos moneat, Quid [...] dictum fuerit, Mat. 5.21, 27, 33. Sed parum factu­rum hii videbant ad praesentis Computi praetextum eam calculationem. Opus enim jam erat, Divinitatis Chri­sti furibus factis, & Temporum se fures praestare, atque Quadringentos totos annos de illo numero (ut aliquid [Page 11] videantur dicere) piè subducere, atque annos plus minus trecentos honestè inter suos erogare, qui à Davide ad Mi­chaeam interfluxerant.

10. Sed ut missum iis faciamus, quia tam boni fu­res sunt, leve hoc latrocinium; (neque enim istud de­erat dicentibus [...], sed [...], non animus nequam, sed ingenium certè prolixiorem aliquam Antiquitatem excogitandi, quam ex aliquo colore adaptare Dicto Pro­phetico ut possint:) Detur & hoc iis, Dies seculi ibi 10 non esse dies Aeternitatis; Quid indè concludunt? Quid? Ergò cùm mentio à Propheta fiat tum Initii, tum Dierum, (quae duo in Aeternitate locum non habent: C. R. pag. 57.) Quo ore potuere Christiani omnes (donec surrexerunt ipsi ad oppositum) ex isto loco Aeter­nitatem aliquam Christo suo exasciare? Vel eo, si placet, ore, quo jam monuimus, accommodatissimam Aeternita­tis notionem esse, diei In principio fuisse. Verùm quia nos non audient, audiéntne Deum ipsum? (Aeternitatem enim ejus nondum ei directè praeciderunt;) At ille ait, ut 20 Latinus quidem habet, & ab initio ego ipse, Esai. 43.13. sed ut ex ipso fonte haurire est, [...] Potest ergò seu Initii, seu Diei mentio in Descriptionem ipsius Aeterni de se factam ingredi; Potest ergò & Ca­ptatorum istorum exceptio ineptissima esse impiissi­máque!

11. Illud autem imprimis est adnotandum, Aeterni­tatem, quam Michaeas designare voluit, in priore sua phrasi contineri, in Egressiones ejus, ab initio, non in alterâ illâ, à diebus seculi. Observamus quidem praeclaros 30 istos versores ibi esse, ut ab initio, & à diebus seculi, pro synonymis habeantur, atque indè id agere, ut in unum idémque dictum redigant: sed illa particula & ipsorum & interpostura, & impostura est, In Hebraeo enim neque est, neque subaudiri dici potest. Duo enim esse haec quae dicuntur, Plurale illud nomen Egressiones demonstrat; non unam igitur esse, sed geminam egressionem Messiae, à Spiritu nos disertè doceri. Aeterna una est, Dei ex ipso [Page 12] Deo, (propter quod jam dixerat, egredietur mihi.) Atque haec est egressio ejus ab initio. Altera est in tempore, ut in carne Deus venturus tum erat: sed & haec Egres­sio erat à diebus seculi: à diebus scilicet illis, quos an­tiquos ab Hebraeis ex praecipua quadam nota vocari, di­cíque de seculo proximo ab Exodo, jam monstravimus. Moses autem de ista egressione ejus [...] locutus est Deut. 18.18. Nisi & altiùs adhuc recurrendum videbitur, atque ad primos dies seculi, ad ipsa antiquitatis, mundíque pri­mordia istud referre, Deo ipso in Paradiso egressionem 10 hanc pollicente, Gen. 3.15.

12. Opus quidem igitur hiis hominibus erat ut Latinus vulgaris, pro diebus seculi substitueret dies aeternitatis quò aliquid habere possint, in quo genuinum suum contra Aeternitatem Christi frangerent. Nobis verò, aeternitatis illius veneratoribus, nihil opus est. Aeter­nitas enim ista (quam sub altera phrasi in principio, vel in initio comprehensam esse indicavimus,) vel eò magìs illustratur, quia à diebus seculi ei proximè subjungitur. Idiomatis enim Hebraeorum est, ubi Terminus à Quo 20 cujusquam rei geminatam pariter mentionem sortitur, Praepositio utcunque eadem utrobique sit, posteriore tamen in loco exponi eam per ante. Sic ut nunc à principio, à diebus seculi, reverà valebit, à principio, ante dies seculi: utì & in Psalmo jamdudum laudato ab utero, ab aurora, hiis ipsis non abnuentibus, C.R. pag. 58. est ab utero, ante auroram. Sed & quod in Salomone legitur [...], Prov. 8.23. illud à Seni­bus, propter communem usum in lingua facra, reddi­tur, [...]. Jam verò 30 quod ità dicitur in initio esse, ut ante Creationem terrae, ante diem seculi, ante primam auroram, intel­ligendum sit fuisse, plusquam caecum eum esse opor­tet, qui perspicere nolit, per necessariam reductionem resolvi dictum illud in Aeternitatem. Atque istum certè sensum, licèt geminatio ibi nulla sit, ha­bet id quod modò citavimus ex Esai. 43.13. ibi [Page 13] enim à die nihil est nisi ante diem, & quod ante diem esse dicitur, est in initio, seu ab aeterno. Ità coin­cidunt haec.

13. Neque inopportunum igitur nunc erit & hiis annectere, ipsam quoque vocem Hodie, quòd in sensu sacro aequipolleat, pro eodem alicubi poni, ut [...], Hodie genui te, Psal. 2.7. Hujus autem loci pondere ità degravari se senserunt Titanes isti, ut ad amoliendam vim quadrigeminum sibi [...] appara­rint. 10 Aiunt enim primò, C. R. pag. 57. vocem Ho­die cùm certum tempus designat, non posse praeaeternita­tem denotaere. At ô quàm puerilis verè est ista fallacia! & nisi exsertè dicere velint, per Hodie nihil unquam ni­si particularem hanc temporis portionem designari pos­se, quàm planè nihil dicunt! Sin id dixerint, utra ma­gìs, non dico, sed summa erit vel inscitia, vel insania. Absolutè enim loquendo, nihil tam propriè adfirmari de Aeterno potest quàm Hodie; cùm Actus ille maxi­mè commensuratus Aeternitati sit, in quo nihil praete­ritum, 20 nihil futurum, sed quicquid est semper Praesens est. Jam verò necesse est ut Hodie istud sit tale, Quod dicebatur tum, cùm temporum nulla commensuratio aut successio exstiterit: si haesitent, dicant velim de De­creto divino quid statuant; Aeternúmne esse patien­tur statutum illud à Deo dictum ei, Filius meus tu? Ad illud verò, Hodie hoc sic refertur, ut in ordine na­turae [...] habeat ipso Decreto priorem. Quin & ut nunc sunt tempora, stemus in isto centro temporis, at­que (dicis caussâ) respectum dividamus. Ecquis verò 30 negabit, posse dari, in quo Antrorsum, sive de futuro, Hodie possit semper atque aeternùm fluere? Ità igi­tur & Retrorsum, sive de Praeterito, posse etiam semper in Deo, qui semper idem ipse est, omniáque in eo aeter­nùm sunt praesentia, fluxisse non potest dubitari. Ne­que aliud certè velle videtur illud Apostoli quod ab eo, non ad Temporis partes, quas narrationis tantùm caus­sâ enumerat, distinguendas, sed ad earundem omnium [Page 14] in Christo Aeternitatis fonte identitatem significandam, prolatum est, [...], Heb. 13.8. Prout & antè, è Psal. 102.17. [...], ad eandem ex omni parte Aeternitatem designandam ab ipso allegatur, Heb. 1.12.

14. Alterum igitur effugium (cùm parùm priori fi­dendum esse videant) est, quòd haec verba, Ego hodie genui te, primo sensu de Davide dicantur, quem constat neque ab aeterno, neque ex essentia Dei genitum esse. 10 Hem & in hoc jam alterum palpum! Nam quid hoc est, quod de primo sensu mussitant? Idne volunt, in sensu, quem vulgò vocant, Literali? Quin clarè igi­tur hoc eloquantur, ut ridendos se omnibus statim propinent. Argumentum enim eorum tum ità se habe­bit, si rectè colligatur, Eorundem verborum in Sacris non posse esse duos sensus, (quod ipsi tamen fateri co­guntur, quia primum dicunt,) non unum Mysticum, & alterum Literalem; Quia constat verum non esse de Literali id quod de subjecto Mystico intelligi jubetur, 20 ideóque Mysticus sensus abnegandus est. Gratìs inter­ea & hoc dicunt, quòd istud, Hodie genui te, primo sensu de Davide dici volunt. Satìs enim in ipso contex­tu esse adserimus, (non abimus tamen nunc ad singula;) propter quod fortiter negamus de quopiam, praeter Christum ipsum, quolibet sensu, praeterquam propheti­co, (propter humanam ejus naturam adsumendam, Di­vinaeque in utero B. Virginis in Persona Christi adso­ciandam) à Davide istud enunciari.

15. Negationis autem hujus vel optima inter alias 30 caussa illa esto, quam ipsi sibi pro tertia molitione subor­narunt. Aiunt enim, C.R. p. 58. De Generatione Aeterna non dici patet, quòd Paulus Apostolus eadem verba ad approbandam Resurrectionem Christi adferat, Act. 13.33. Et autor ad Hebraeos ad Glorificationem Domini Jesu de­monstrandam citet, Heb. 1.5. Nempe hoc assidué! Istam enim hii sibi quidlibet audendi sacrósque textus [Page 15] pro libitu suo detorquendi licentiam faciunt: Atque in­dè jam Glorificationi D. Jesu (neque dicunt tamen, quam) id ascribunt, quod SSpiritus & ibi de Aeter­na (quam ipsi sic oderunt & sublatam cupiunt) Gene­ratione ejus, antequam Deus ipsum introduceret in Or­bem, vers. 6. prolocutus est. Quin opem iis nos jam ferimus ad hujus Argumenti protasin, addimus enim, quod mantissae loco sit, eadem quoque verba ab eodem autore citari, & ad Munus ipsius sacerdotale demon­strandum, 10 Heb. 5.4. Addunt & ipsi certè in mar­gine suo istius citationis numeros, sed dolo malo habi­tos; solius enim Glorificationis Domini falso illo velo obvolutos. Quid ità veró? Quia nullum ipsi in Chri­sto suo, nisi Metaphoricum, & figurato modo loquendi dictum, Sacrificium admittunt, C. R. pag. 285. ne­que antequam in Coelos ascenderat, absolutum ab eo: sed neque Pontificatus ille aliquis revera est, quem verbis quidem aliquot in speciem (quo & hunc quoque palpum misellis auditoribus suis obtrudant) sic astru­unt, 20 ut iisdem pariter & abnegent. Sed & illuc nunc non digredimur. Jam verò assumimus; Cùm verba ista, Filius meus Tu: Ego hodie genui te, talia sint atque tantorum mysteriorum feracia, ut ex iis non so­lùm aeterna Generatio Christi, sed & munus Pontificale quoque, & Resurrectio ejus ex prima statim allegatione directè concludantur, concludendum igitur est, nè de angelis quidem, (Quae Apostoli illatio ibi est, [...];) nedum de Davide ipso aliquo in sensu dici ea potuisse, sed in solius Christi (in quo vi­sum 30 est Deo [...], Eph. 1.10.) Mysticam descriptionem, & non uno modo explicandam, aeternùm ea reservanda esse.

16. Occupat igitur jam extremum hujus sophisma­tis ista stropha, quòd constet Deum aliter quàm ex es­sentia generare, dum à Deo genitos credentes Scriptura pronunciat. Ecquis verò omnium hoc negat? Enim­vero propter hoc pii Christiani premunt, urgéntque ea [Page 16] verba, Filius Tu: Genui te, ut unicum illum atque unigenitum (in quem se & hii credere profitentur) Fi­lium Dei adserant; caeterósque omnes, qui ex Deo ta­men geniti dicuntur, toto coelo, totâ naturâ, Angelos Hominésque ab eo distare. Hoccine igitur nunc illos ex iisdem verbis amoliri posse? scilicet. Posse enim Filium illum Dei aliter quàm ab Aeterno generari. At istud nos illis (rumpantur ut ilia) & negamus & pernegamus, adserimúsque, Non posse dici Ego hodie genui te sine comprehensione Aeternae Generationis. Igitur quòd lo­cum 10 illum indicent nobis, ubi Apostolus ait, Christum ipsum potestatem dedisse credentibus in nomen suum, ut filii Dei essent, Joh. 1.12. Qui non è sanguinibus, ne­que ex voluntate carnis, neque ex voluntate viri, sed ex Deo nati sunt, vers. 13. quòd & alterum quoque illum addant, Omnis qui natus ex Deo est, non potest peccare, quia ex Deo natus est, 1 Joh. 3.9. támne aut ipsi de­crêrunt, aut Nos somniarunt caecutire, ut vel ipsi nè velint, vel nos non possimus observare infinitam diffe­rentiam quae est inter Deum (in illo Divino quem 20 habet cum Filio unico sermonem,) de se asserentem [...], & homines, per Regenerationem solùm Fi­dei, atque adoptionis gratiam in statum Filiorum admis­sos, dici [...], atque [...]; Sed pudet taedétque immorari hiis captiunculis! Quid verò est quod pollicentur sibi ex altero Aposto­lo? [...], Jac. 1.18. Meliúsne ex eo sperant, quia Verbum ibi est vocis Acti­vae? Fortasse; miseras enim spes alere coguntur. Sed tam egregiè Metaphoricum illud est, ut nec à sexu im­mutando 30 abstinere curaverit: [...] enim femina­rum proprium est, indicátque Apostolum de spirituali solùm in Ecclesia partu per fidem loqui, atque [...] in idem referri, quod Paulus dixit In Christo per Euangelium ego vos genui, 1 Cor. 4.15. Utraque enim vox, tum [...], tum [...], in N. Test. sumitur pro ipso Euangelio.

[Page 17]17. Tandem aliquando igitur & denuo redire datur à diverticulo: Neque enim sic abibunt nobis, qui tam facerè Christum In Principio Euangelii sermonem sibi efformârunt. Rogandi igitur sunt, id primùm ut dicti­tent, De Euangelio hoc locuti, principium Rei (quando esse coepit,) an principium cognitionis (quando promul­gari coepit) intelligi velint. Neque enim nos feremus, quin & Euangelium, Rem ipsam quod attinet, ab Aeter­no fuerit, neque ex alia ratione esse, quòd & Agnum 10 occisum ab origine mundi Joannes nobis memoret, A­poc. 13.8. & non ille solùm [...] disertè nuncupet, Apoc. 14.6. sed & Paulus quoque Euangelii hujus mysterium [...] fuisse aiat, Rom. 16.26. gratiámque nobis in Christo datam esse, [...], 2 Tim. 1.9. Quòd si ad Prin­cipium cognitionis sive Promulgationis Euangelii re­stringant nos, dicendum etiam, Unde & illud ordientur. Nam ut Praedictiones illius omnes, indè ab Adamo ad Christum, transiliamus, de Angelis quid dicent, Chri­sto 20 jam tum nato proclamantibus, Gloria in Altissimis Deo, & in terris pax, [...]. Luc. 2.14? Bona enim illa voluntas Hominibus ex Deo, ecquid erat aliud quàm ipsius Euangelii Annunciatio? Jámne ergò Christum Sermonem factum esse statuunt, vel horulae In­fantulum? Sin Euangelium determinent ad praedicatio­nem ejusdem per Christum ipsum, sequimur, quocunquè vocant. Principium autem illius erat, quando Christus coepit praedicare, & dicere, Poenitentiam agite, adest enim regnum coelorum, Mat. 4.17. Jam igitur calculos com­ponamus, 30 & quid dicant denique, aut Quorsum, breviter spectemus. Quia Deus voluntatem suam omnem per Christum perfectè exposuit hominibus, ergò Christus in Principio voluntatis Dei hominibus expositae fuit Ser­mo. Ut placet jam hoc? satin' se Aquilam Joannes probat ex tali sententia? At verò, si per illum volun­tas Dei exposita est, tum ille erat antequam ea exponi poterat. Et tamen, donec ea omnis exposita est, Chri­stus [Page 18] non potuit esse id propter quod dicitur ab iis esse Sermo. Sunt & alia in hiis hoc genus [...]. Tam bel­lis interea gyris strophísque plusquam Divinis constat cir­culatoria haec fides!

SECT. II.

1. OBortâ inter Partes quaestione de genuino sensu vo­cis phraseώsve in aliquo loco SScripturae, rectam & verae pietatis Criticen esse censemus, ad alia SScriptu­rae loca, ubi ejusdem vocis aut phraseωs significatio ex­tra quaestionem paret, recurrere, atque indè prioris 30 quaestionis nodos [...] solvere. Tuta quidem est ista atque salubris Regula, & ad Analogiam SScriptu­rarum Fideíque conservandam Christianis omnibus longè dignissima. Verùm appellatione factâ aliquando ad SScripturas, quid si variis in locis eadem vox aut phra­sis non unum, sed varium sensum clarè sortiatur? Quae jam nobis litem eam decidendi ratio relicta est? [Page 19] Fieri quidem id posse, atque exemplorum ejus rei abun­de esse, satìs nôrunt qui operam aliquam in versanda sacra Pagina navârunt. Duplicis autem remedii in eo casu spem affulgere existimamus. Quarum primam quidem haud sine mente Dei habendam esse, vel ipsi confirmare coacti sunt, qui veterum omnium consensui repugnantē, oportere ejus rei justissimam caussam adferre, confitentur, C.R. p. 3. Altera verò consensu omni firmior est, ipsíque rationi, tam Divinae quàm humanae, optimè 10 innititur, ut sensus ille verborum pro verissimo semper ha­beatur, non quem pars litigans praeferendum duxerit, sed qui Perioches illius contextui sine fraude inservit, at (que) cum manifesto ipso scopo rerum inibi dictarum quàm maximè congruit.

2. Insignis autem locus est Joh. 8.58. de cujus ex­positione (Bone Deus!) immane quantum nunc con­tenditur! Verba sunt, [...]. In iis enim Antiquitas omnis sem­per censuit clarissimum argumentum contineri Aeterni­tatis 20 Filii Dei. Non ità pridem verò novus Christus sub typis natus, atque in Orbem productus est, ad quem idem adhuc dici licet quod ad Dominum tum dixerunt Judaei, Quinquaginta annos nondum habes, ver. 57. (Tan­tùm exspectatur, ut jam brevì Cultores ejus Racoviam evocentur, ad Jubilaei ejus primi celebrationem:) Fron­datores autem Divinitatis cùm Ipsi se nunc fecerint, nul­lámque in natura ea Personam, seu Filii, seu SSpiritûs efflorescere pati possint, neque Deitatem certè aliam quàm merè conflatoriam (quam ipsi, scilicet, in sua ipsorum 30 imaginationis officina jam nuper cuderunt,) Christo concedere velint, negant illi, quicquam in hiis verbis de Aeternitate exprimi. Annon enim, Aliud est (aiunt) an­te Abrahamum fuisse, aliud, esse aeternum? Cat. Rac. p. 53. Eam primam coitionem in ista palaestra faciunt, sed acerrima quidem non est, mera potiùs velitatio lusúsque. (Ludere enim cum Divinis nè ipsi verentur quidem.) Nos verò seriò reponimus, sono ea inter se differre sed [Page 20] sensu eadem esse; Exsistere enim eum ante tot secula, ad aliud argumentum quàm Aeternitatis commodo aliquo sensu reduci nequit. Frustrà igitur esse & adsumentum eorum, C.R. ibid. Ne hoc quidem in verbis illis expressum esse, Ipsum ante Mariam Virginem fuisse. Suum enim ipsorum aucupium solummodo sunt vocabula ea exprimi, & expressum esse, atque in fraudem Catechumenorum suo­rum à principio per semetipsos introducta, quasi quod in ipsa aure non resonat, adfirmari tutò possit in ar­gumento non contineri. Sed & hanc sibi viam obiter prae­struendam 10 esse duxerunt, ad Deitatis illius, quâ solâ Christum suum beare dignantur introductionem, ex Africa aliqua (ut videtur) accersitae, Monstri tantum secum ad portat; [...] enim est, & non nisi umbi­licalis Deitas, ab utero scilicet B. Virginis orsa, quam Christo attribuunt.

3. Sed pergunt etiam, ad (ut ipsis placet) longè gra­viora. Statuunt enim ea verba posse aliter legi. Verùm quid est posse? Aiúntne, Aliter legenda esse? Nam non sequi Argumentum à Posse ad Esse, è trivio Dialecti­corum 20 est. Dicant tamen & id, Quomodo possunt ali­ter? Hâc ratione, inquiunt, C. R. p. 53. Amen dico vo­bis, priusquam Abraham fiat, ego sum. Posse autem sic legi siquis ambigat, ad Regulam quam initio fiximus con­fugiunt, atque apparere id aiunt ex iis locis Euangelistae, ubi similis & eadem locutio Graeca habetur. Similem au­tem dicunt eam, [...], è Jo. 13.19. eandem verò, [...], è Jo. 14.29. atque utroque in loco verti pri­usquam fiat. Regulam eam igitur & nos secuti, non ad ea solùm loca, sed ad infinita alia itamus, atque indè 30 discimus verbum [...] in N. T. (praeter alias signifi­candi varietates) promiscuè usurpari, interdum pro esse, interdum pro fieri. Quid igitur adhuc proficimus ex appel­latione ad Regulam? ut & mira jam nulla sint, quòd Posse aliter legi, satis astutè dixerint, non dixerint, Debere. Addimus verò nos, Ipsum [...] aliter de Personis, ali­ter de Rebus dici solere. Dictum enim de Rebus, licèt [Page 21] fiat, vertatur, nihil aliud tamen velle, quàm Accidere, seu Evenire, testamur ipsa loca haec, quae laudarunt. Dicto enim è Psal. 41.9. Qui panem meum manducat, levabit calcaneum contra me; Christus subjungit, Dico hoc vo­bis, priusquam fiat: h. e. priusquam sic eveniat, ut à Ju­da tradar: Ac si pluribus dixerat, In persona Messiae hoc à Davide praenunciatum est, de quo ego jam in memetipso praemonitos vos esse volo, ut tum cùm evenerit, creda­tis. Sed ibi non sistimus, annectendum enim & hiis est 10 quòd ego sum. Quae verba, (tam similia iis quae in textu hoc sunt, tam brevia etiam,) quòd jam in citatione sua amputarint tamen Putatores isti, nolumus adhuc di­cere. Similiter & in illo altero, Abire me ad Patrem nunc moneo vos, priusquam fiat, (i. priusquam eveniat abire me) ut quando eveniat, credatis. Quàm parùm igitur haec faciunt ad [...], ut ex iis probetur, vertendum esse, fiat?

4. Eorum igitur jam est dicere, ipsi per id quid velint, & quae sit ejus lectionis sententia. Rogitamus verò? In 20 quo sic ipsi sibi miselli plaudunt, ut à triumpho ante vi­ctoriam stolidè canendo, temperare nequeant. Sic enim paragraphum eum ordiuntur, Sententia est admodum egre­gia, C. R. p. 54. Sic claudunt denique, apparet senten­tiam, quam attulimus, esse ipsissimam. [...]. Sed quid non licet iis erga Catechumenos suos? Audiamus verò sultis, quicquid id est. Quod è notatione nominis Abraham deprehendi potest, aiunt: constat enim inter omnes, Abrahamum notare Patrem multarum Gen­tium. Neque de eo contendemu [...]. Ratio enim, cur 30 [...] i. Pater excelsus, de caetero vocandus erat [...] i. Pater videns populum, ab ipso Deo assignatur, Quia Pa­trem multitudinis Gentium dedi te, Gen. 17.5. Ha­ctenus interea bene habet; nam ex [...] (Quod Se­nibus, Paulóque ex illis, Rom. 4.17. est [...]) non magìs e [...]uere est, fieri, quàm esse. Quid indè con­cludunt igitur? At Abram, aiunt, non priùs factus est Abraham, quàm Dei gratia in Christo manifesta in mul­tas [Page 22] gentes redundaret. Manifesta jam haec est, atque ipsissima falsitas, & egregia [...], quam isti, solentes suo more, pro fidei suae statumine habent. Sive enim fuisse, sive factus fuisse Pater multarum gentium dicatur, indè ab eo momento, quo Deus hoc condixit, non minùs fuit, factúsve est, jure ipso federis, & certitudine fidei, quàm postea unquam, ubi Gentes in Christum credere coeperant. E respectu enim fidei solius, non naturae aut sanguinis, ea Paternitas semper aestimanda erat, neque aliam quàm spiritualem, atque indè ab ipsa P [...]omissione 10 actu praesentem, Rationem habere dicenda; Licèt hii sententiae egregiae suae satìs putidè id adsuerunt, C. R. p. 55. Quòd Abrahamus unius tantùm Gentis antea Pa­ter fuerit. Quasi de stemmate corporeo, aut naturalis duntaxat propaginis paterna ejus conditio fuisset.

5. Non alium igitur nugatoribus istis adversarium da­mus, quàm ipsum Apostolum; Quanquam enim & ille eâdem locutione semel usus sit, [...], Rom. 4.18. Nihil tamen de ità fieri quòd in eo vocabulo somniarit, ipse abundè monstrat, ex 20 eo quòd verbum esse bis térque praemiserit; [...], v. 11. & [...], v. 13. & [...], v. 16. Sed neque captatoribus istis non istud quoque objectandum est, Christum nunc non dicere, [...], sed transpositis terminis, [...]. Utcunque enim Regula haec nulla sit in Propositionibus Subjectum atque Praedicatum suum expressè ferentibus, in Propositione tamen elleiptica, qualem illi hanc sibi imaginantur, [...], atque [...], non 30 eadem semper habenda esse, vel hos ipsos confitentes reos habemus; Nam ut colorem aliquem ineptiis istis concilia­re possint, & ipsi coguntur sic loqui, Abram non est factus Abraham. Sed et feliciorem longè habemus Autorem; Paulus enim ipse, cùm se illud dicere ostenderet, Patri­archa quid futurus erat, in ea Propositione Praedicatum postposuit verbo, [...]. Ut [Page 23] foret ipse, vel ut fieret, (Habeant scilicet per me, quod tan­topere ardent; ne ciccum enim interduim, in hac quae­stione;) Abrahamus, i. Pate [...] multarum gentium. Quis tamen hoc non iniquè ferat in inficetis istis, támque [...] ardelionibus? Nunc enim, cùm suâ interesse rentur, (Quod tamen quàm nauci nihilíque sit, censere quemvis jubeant, qui sanus est:) Ohe! egregium inven­ventum esse oportet, neque quicquam infra ipsissimam fi­dem, ut contra omnium consensum [...] reddatur per 10 fieri, & non per esse. Mox verò, ubi [...] Do­mini (cui toti oppedunt) nimium confirmare videtur ea expositio, non obsecrabis, ut ferant totius Ecclesiae sci­tum. Quid? verbum carnem factum esse? vah! Incu­sant [...], atque [...] per fuit vertendum esse, de causis, (nè nullas habere videantur) satìs ridicu­lis, (sed justissimis tamen inter suos; nam & sus sui pul­cher;) vociferantur, C. R. p. 51.

6. Quid multa igitur? Proprietas certè Graeci ser­monis utram (que) expositionem vocabuli in loco fert: Ideó (que) 20(quod in principio monitum est) si de cujusquam loci ex­positione litigetur, quia ex aliorum locorum, nunc hunc nunc illum sensum ferentium, usu dirimi ea lis non potest, ex loci ipsius, de quo contenditur, scopo & circumstantiis dirimenda est. Non abrenuntiare se quidem huic Re­gulae vel ipsi hii monstrant, ex eo, quod (tam frustrà li­cèt, ut aliàs parebit) conati sunt ibi ad Jo. 1.14. arguere. Eamus igitur jam ad locum istum, & quid ille ferat, pau­cis consideremus. Hem istud igitur primum, Simplex effatum hoc non esse, sed de proximè dictis totum de­pendere. 30 Respondetur etiam jam quaestioni. Nam fa­ctâ subindè in hoc cum Judaeis colloquio mentione Abra­hami, cùm Christus tandem diceret, Abrahamum vidisse diem ejus, v. 56. Judaei, non sine fastidio, honorísque causâ quem Abrahamo deferebant, mutatâ sententiâ eâ in id quod pro Aequipollente habebant, interrogant Christum, Tu vidisti Abrahamus? v. 57. Interrogatio­num autem conditionem quis nescit? Quae sine negatione [Page 24] efformantur, ad vehementiùs negandum instituuntur. Re­ducatur itaque jam hoc in Categoricam formam, adda­túrque & ratio, quâ se illi Christum mendaciloquentiae convicisse putabant, & sic se habebit; Impossibile est te, nondum annos natum quinquaginta, vidisse Abrahamum, ante annos ferè bis mille denatum. Restabat igitur jam Christo objectionem istam sic solvere, ut priori di­cto suo, Abrahamum vidisse diem ejus, sua veritas con­stare posset. Facítque egregiè, si istos (elucidatores, è nova luce) audiamùs: Adserit enim, esse se jam in orbe, 10 antequam Gentes in Deum credant, Abrahamúmque indè Patrem suum efficiant. Sed quid hoc ad rhombum? In­terrogatio erat de numero annorum ejus, déque ipsius conspectu Abrahami. Respondeat igitur ad rem, aut Pharisaeis, (satìs, nimísque nasutis,) ridendum se propi­net. Ille verò rem ipsissimam acu tangit, atque sic re­spondet, ut Eum illi non rideant quidem, sed lapident. Sed quid ità, ô Boni? Nam si istum oportebat esse sensum [...], ecquid peccavit? quod & de vobis uni­versis verum est, vos jam estis, priusquā sic fiat Abrahamus. 20 Verùm Judaei facto suo commonstrant, probè se novisse quid ille dixerat; ab aeterno se fuisse; existere enim priùs quàm Abrahamus in orbe fuerat. At (que) hinc illi lapides.

7. Non potest jam in contrarium quicquam vel sup­poni quidem, nisi Christum hii, quem Sermonem tam egregiè fecerunt, & Mercurium quoque egregium nunc faciant, aequivocandi mentiendíque Deum (quod ille ta­men jam fortiter, atque in os iis rejecerat), [...], v. 55.) ità dicta per dolum sua componen­tem, ut, in suam ipsius gloriolam, videantur quidem ea 30 Judaeis illud dicere, quod & Ecclesia universa hactenus sensit, de Aeternitate suâ, sed tamen reservatum apud se sensum, atque ab incomparabilibus magistris, (post sesqui­mille annos ad id natis) tandem pandendum, habeant, sic ut aliud longè nunc dicere probentur, atque ipsissimam veritatem in se comprehendere. Praeter verò, quod evin­cere nullâ arte poterunt [...] hoc reddendum non esse [Page 25] nisi per fiere, neque illud unquam largiemur iis, quod ipsi satìs callidè supposuere, Potentiali jam modo [...] sumendum esse, pro priusquam fiat. Refert enim istud fiat quasi ad rem, tum cùm Christus loquebatur, futuram; Cùm Christi revera mens erat, Quid alio jam seculo olim fuerit, antequam Abrahamus seu factus, seu natus erat. Igitur quod aliàs de Participio [...] observatum à nobis est, omnium Temporum vim illud in Sacro Textu sortitum esse, idem & de Infinito suo [...] opportunè 10 nunc quoque monendum est. Saepissimè quidem sumi de tempore venturo nulli negamus, pro futurum esse. Sed est tamen, ubi & ad Praesens fertur, ut [...], Luc. 9.36. & [...], Jo. 1.12. & [...], Joh. 3.9. Est etiam ubi Tem­pus jam praeteritum designatur ex eo, ut [...], Luc. 3.22. & [...], Act. 19.21. & [...], Phil. 1.13. cum nonnullis aliis. Genuinissi­ma igitur loci redditio est, Antequam Abrahamus (non 20 fiat, sed) fuit, Ego sum.

8. Denique nec illud [...] accipi nunc oportet, ut [...] dictum. Verissimum quidem est, saepe ità usurpari, ut aliquid subintelligendum sit. Sed nec illud tamen, quod Nugivenduli hii, quò hypothesi suae promtiùs ancillentur, Quia Christus orationem hanc ex­orsus est sic, [...], v. 12. ergò & pòst quoque, cùm dicat, [...], v. 24. & [...], v. 28. ad eundem modum & ista supplenda esse hariolantur, C. R. p. 54. Et pro­pter 30 istud quidem esse parùm dubitamus, quòd in priore ea citatione ut cùm factum fuerit credatis, Jo. 13.19. omi­serint hii [...] nè & ex eo loco, (itinere tam longo) Lectorem (pro more suo) retro cogerentur mit­tere ad [...]. Sed si [...] loqui saperéque velimus, Christus nunc, non de Luce Mundi magìs, quàm de Pane coeli, Jo. 6.48. de via & vita, Jo. 14.6. de estio ovium, Jo. 10.7. de Pastore eorum, v. 11. de vite, [Page 26] Jo. 15.1. de aliis, (de quibus omnibus dixit, [...]) accipiendus est. Nam id quod revera subauditur in hoc genus locis idem est quod Baptista, non ex usu solùm communi [...], Act. 13.25. sed & [...] abnue­rat, [...], Jo. 1.20. Impostores verò sibi arrogaturos esse Christus praemonet, [...], Mat. 24.5. De Messia enim qui in omnium expectatione jam erat elleipses eae omnes [...] accipiendae sunt. Ve­rùm sunt & alia loca, ubi [...] absolutè dicitur, & supplementum nullum expetit: Cùm in mari ambulans, 10 pro spectro à suis habitus est, quò ex voce eum cognoscere possent, & metu liberari, dixit, [...], Mat. 14.27. à sepulchro verò redux factus, tactuíque illorum se, in fidem resurrectionis, exponens, ait, [...], Luc. 24.39. Nunc verò, quia de aevo ipsius quaestio mota fuerat, de Aeviternitate sua respondetur ab eo, per [...] Támque durus illis sermo iste videtur, ut ipsi nil nisi lapides jam loquantur, quasi in Blasphemum sci­licet. 20

SECT. III.

VErbum, an Sermo, [...] de Christo dictus verti debeat, satìs eventilatum est in Sectione dudum antegressa: In qua & quàm coacta quo (que) sit, atque in­ [...]pta, & re quidem verâ nulla ratio illa, ob quam Bar­jesuitae [Page 27] (ità enim mihi de caetero nuncupandi sunt, osores SS. Trinitatis, Hostésque Aeternitatis filii Dei; Sunt enim uti Paulus Parentem eorum, Act. 13.6. depinxit, [...], cum quae ibi se­quuntur de Distorquendo vias Domini, v. 10.) Christum ab Euangelista Sermonem dictum esse commenti sunt, bre­viter expositum est. Sed & in sequente eam sectione egi­mus de voce [...], monstravimúsque illud nunc ad fuisse, nunc ad factum esse significandum in SScripturis 10 usurpatum esse. De tribus igitur vocibus, quibus Johan­nes Sanctissimum Mysterium [...] Divinae ex­posuit; [...], Jo. 1.14. solum vocabulum [...] nobis jam restat eripiendum eorum praestigiis. An­tequam tamen accingamus nos ad illud, meminentes re­gulae quam jam proximè fiximus, de vero sensu vocis dubiae eruendo saepe ex ipsius loci scopo, aut circumstan­tiis, Observamus & Ipsos ex illiusmodi argumenti prae­textu adfirmare, [...] non posse solùm reddi, ca­ro fuit, verùm etiam debere. Debere autem? Quid ità, 20 ô Boni? Ordo enim verborum Johannis id docet. Doceant ergò & nos, si boni sunt, eum ordinem. Valdè enim in­convenienter locutus fuisset [...], i. Natu­ram divinam, ut Adversarii interpretantur, adsumsisse humanam, postquam ea jam de illo exposuisset, quae subse­cuta sunt Nativitatem hominis Jesu. Haec illi, C. R. p. 91. Habemúsque illis has gratias, quòd blasphemiae igitur non sit, sed inconvenientiae solius crimen, quod in nos retorquer [...] non erubescunt. Si clamitent verò, Fe­rendum tamen non esse, ut Dogmatis nostri suffulciendi 30 causâ, SScripturis quicquam obtrudamus, quod tam in­conveniens sit, aut cum optima dicendi ratione non con­gruat, succlamamus quidem & nos, Ferendum non esse; Atque ipsi ne dememinerint hujus, monentes, mon­strandum jam suscipimus, vitium hoc revera nullum no­strum esse, sed ipsorum solùm dolum esse, atque convi­cium.

2. Agant igitur, atque ea primùm exponant nobis, quae [Page 28] exposita esse ab Euangelista aiunt, quasi de Christo jam priùs nato. Ea autem sunt quatuor; unum est, Bapti­stam de illo testatum esse: (ità enim loqui amant.) Nos rem agnoscimus; Nam hic venit in testimonium, ut testi­monium perhiberet de Lumine, v. 7. Secundum est, In mundo illum fuisse. Rectissimè; nam [...], v. 10. Tertium, à suis non fuisse receptum. Neque istud malè; nam [...], v. 11. Postremum est, Iis, à quibus receptus est, potestatem dedisse, ut filii Dei fie­rent: textuíque & hoc quadrat; nam [...], 10 [...], v. 12. De hiis igitur jam, aut ex hiis, quid? In genere, istud, Haec omnia nativitatem Christi subse­cuta esse. Neque litem de hoc movebimus. Testimo­nium enim illud, quà Personam perhibentem, h. e. Jo­hannem ipsum respicit, anno ferè tricesimo post natum Christum prodiit. Veruntamen si testimonii rem ipsam spectemus verbum fuisse Deum, v. 1. vitam, v. 3. lucem hominum, v. 4. veram lucem, illuminantem omnes, v. 9. non aliam nativitatem haec, quàm illam Barjesuitis no­stris exosam, Aeternam, (quam ex utero ante Luciferum, 20 jam satìs confirmavimus,) subsecuta sunt. Verùm nè re­morae iis simus, habeant quod volunt; exposita sint haec omnia à Johanne de Christo jampridem nato. Quid indè igitur? Igitur immanis inconvenientiae reum faci­mus Euangelistam. Qua in re? Quia ordinem dictorum ab eo confundimus, atque sententiam eam verbum caro factum est exponendo, ut nos imaginamur, obtorto collo cogimus eum stylum convertere ad expositionem nativi­tatis Christi, postquam tam multa jam, quae nativitatem eam praesupponebant, exposuerat. Absit verò tam in­signe 30 [...], reíque tam incongruae turpe hoc stigma SScripturae inuri meritò posse. Alius igitur verborum illorum sensus, & quo ipsi, solentes suo more, orbem nunc beârunt, recipiendus est, cum gratiis. Atque haec jam Quadruplatorum istorum Dica est: sed à nobis [...] statim faciléque facienda.

3. Dicimas igitur primò, merè Sophistici Tortoris esse, [Page 29] in Historiis (Quarum in classem reponendae sunt S. narra­tiones Euangelicae) ordinis rerum tam rigidam, stoli­dámque normam exigere. Neque abimus hinc nunc ad Exo [...]icas; imò, non ad Geneseωs, & Exodi, totiúsque V. Test. Historias, locupletes hujus, quod dicimus, te­stes. Instamus enim in ipso hoc, quem objiciunt, textu. De quatuor enim praemissis illis, quae ipsi enumerarunt, Annon Testimonium, quod de Christo jampridem nato Jo­hannem perhibere volunt, ver. 7. antecedit, primúmque 10 locum occupat, & sequitur dein, atque secundum est, Eum esse in mundo, ver. 10? Rursus postquam monu­erat, receptum eum à suis non fuisse, ver. 11. narrat quid fecerit recipientibus eum, vers. 12. Ergò nec ista ferent quoque, propter inconvenientiam ordinis? Verùm nè Orbiliis hiisce Euangelista nimiùm vapulet, Quod secun­dò reponimus, est, Neque optimâ quidem ratione rem istam carere. Quàm multa enim in Historiis sunt, vel majoris ordinis causâ, quae datâ operâ per Parenthesin in­troducuntur? Et videntur quidem ista, quae Johannes 20 indè à tmematio quinto ad decimumquartum contexuit, intercalaris revera conditionis esse, atque Parentheticas lineas, si per hosce magistros licebit, neutiquam refuge­re. Verùm illud utcunque nè sit, tertiò tamen de Prole­psibus quid statuunt? Num & rhetoribus quoque suis anticipationibus interdicent, propter grande crimen hoc inconvenientiae? An pueris solùm suis in colorem haec ab iis ingeruntur, nè non aliquid habere se gaudeant, propter quod conveniat ut & ipsi discant esse blasphe­mi in Filium Dei? Nam quod de Nativitate ejus heic 30 objiciunt, è crassiore ignorantia, an fraudulentia proflu­xerit, incertum est. Neque enim ad connotandum tem­pus Natalis Christi, aut ad fastos Genethliacos ei con­dendos, sed tantummodo ad innuendum ineffabile myste­rium Hypostaticae unionis, hoc jam dictum est, [...]. Nulla igitur perturbatio ordinis est, nulla inconvenientia, quantumcunque de rebus post Nativi­tatem Christi contingentibus tactum in praemissis sit, in­stinctui [Page 30] SSpiritûs nunc obsequi eum, atque post illa prae­missa, & sanctissimam ipsam Naturarum unitarum condi­tionem, modúmque jam breviter significare.

4. Quàm stupenda verò est ista caecitas, partiúmque haereticarum semper propria perversitas, Ad effugiendum argumentum unionis hypostaticae, exclamare, atque ab inconvenientiae (sed nesciunt cujus) terriculamento (si placet) totos metuere, Et eandem tamen, aut longè in­ficetiorem, inconvenientiam ipsos sibi adornare in para­logismo, per quem decrerunt se velle effugere? Jussi 10 enim exponere quomodo ipsi verba ea Euangelistae expo­nant, respondent, Posse & debere ità reddi, Sermo caro fuit, C. R. pag. 90. Annectunt autem, C. R. pag. 91. Istâ ratione intelligendum id esse, Quia Christus homo fuit, omnibus miseriis & afflictionibus ac morti denique sub­jectus. Vocem enim Caro Scriptura in eo sensu usurpat. Scilicet! Paret igitur, posse sic interdum reddi. Sed nun­quámne in alio usurpat? Nisi enim & id dixerint, quid fiet suo debere? Verùm nè in quaque argumentatione eorum cogamur putidum istud Dialecticae suae ulcus tan­gere, 20 Audiamus, sûltis, quid id sit, quod à Johanne, eo in sensu dictum, quem ipsi excogitarunt, omni hâc in­convenientiâ purgatissimum erit. Credatur igitur hoc dicere; Quem jam ab initio Sermonem à me appellatum fuisse audivistis, quia Deus tum per eum hominibus vo­luntatem suam omnem perfectè exposuisset, (Illius autem voluntatis pars palmaria fuerat, Eum ipsum miseriis, mor­tíque subjectum fuisse:) Illum (nunc tandem cùm me­minerim) adnuntio vobis subjectum miseriis, mortí­que fuisse; Ideóque eum jam appello Carnem. Et sa­tìs 30 haec jam congruè? ordinéque & schemate Divino? At verò aliter haec verba interpretari, (aiunt) atque hoc in loco, postquam de Christo tam multa praemiserat, ut Homo jam natus erat, Carnem pro Natura Humana, (li­cèt Matt. 16.17, & saepe alibi ità sumatur) sumere, prae­posterus ordo est, & inconvenientia Euangelistâ indig­nissima; Verùm ad humanae naturae fragilitatem signifi­candam [Page 31] quòd introducta per nos vel jam sit carnis men­tio, nolumus esse aliquam inconvenientiam. Et cum caeteris quidem dictis suis quàm optimè hoc convenit!

5. Cum ipso Textu verò ut conveniat, nolumus & nos non obiter expendere. Nam si respectu habito so­lùm ad miserias & ignominiosam mortem appellet eum Carnem, quorsum jam spiritu eodem & de Gloria ejus conjungit? Haeccine enim tam bellè conveniunt, ut com­modè sic copulari possint? Miserrimus ille mortalium 10 fuit, & vidimus gloriam ejus; Gloriam verò ingentem; omnium enim conspectui exposita, omnium oculos ad se pertraxit, [...]. Gloriam immensam, Deóque ipso dignam! [...]. Quin pugnant ista potiús! verùm habito respectu ad gloriosam eam copulam, in qua Verbum, h. e. Deus filius, (Ille unigenitus Filius, existens aeter­nùm [...], ver. 18.) adsumtâ ad se na­turâ humanâ commorandi inter homines opportunita­tem sibi fecit, ínque terris sic versatus est, ut ex omni 20 in adversum occasione, nativitatis, infantiae, pueritiae, baptismi, egestatis, ignominiae, crucis, sepulcri, ipsa ta­men Divinitas reluceret in homine illo, atque singula subindè eum clararent Deum, pace horum (parùm ele­gantium inconvenientiae spectatorum) dicimus, qui ver­bum ità factum carnem dixit, convenientissimè potuit pariter & de Gloria unigeniti filii dicere. Addendum denique & hoc est, quòd Caro factum est dixit, non ho­mo factum est: quanquam non incongruè hoc applicari possit ad denotandum beneficium quod universae carni 30 nostrae indè accrevit, non de meliore nota lutóve so­lùm, vel nobiliore sanguine, sed & infimis omnibus ab­jectissimísque; Praecipuè tamen dictum est, ut Natu­ram solùm▪ non Personam ( Homo enim personaliter in­telligi potest,) adsumtam esse significaret; Eóque ex intuitu, ut jam Personalem utriusque Naturae, tam Ver­bi, quàm Carnis, (Divinae, Humanaeque) unionem si­gnare se monstraret, in numero singulari, de Ver­bo, [Page 32] Carnéque, subjungit, Habitavit ille; & vidimus Gloriam ejus.

SECT. IV.

SScripturam dicere, Spiritum Christi fuisse in Prophetis, Barjesuitae non possunt non agnoscere. Manifestus 20 enim est ille (quem satìs oscitanter tamen ipsi citant) lo­cus Apostoli, Prophetae, qui de illa in eos gratia, (sed tu le­ge; Qui de ista in vos gratia) prophetaverunt, scrutan­tes, ad quod aut quale tempus significaret in iis Spiritus Chri­sti, (Tu verò & hoc lege, Declarabat, qui in illis (supple, erat) Spiritus Christi;) & adde quae ibi sequuntur, Prae­testificans casuras in Christum perpessiones, multámque post illas gloriam. 1 Pet. 1.10. Tam inimica autem sunt haec, tam ex diametro contraria rudimentis Socininis, ut placendum aliquà fuerit Catechumenis suis, atque experi­endum 30 quid ad hoc responderi posse prae [...]enderet [...] illud [...] Catechisticum. Atque ille rotundè, (solens enim suo more) Neque hinc naturam in Christo Divinam effici, C. R. pag. 112. Scilicet! Verùm nos, ò Bone, primo statim volatu tam altum non adscendimus. De prophetis enim hic sermo est. Age igitur, Quos illos jam dicat, id p [...]imum expedi. Dicítne senem Symeonem, [Page 33] Luc. 2.25. aut Prophetissam illam Annam? ver. 36. aut Parentem Baptistae? Luc. 2.67. an ipsum scopum loci se­cutus, retrocedendum esse censes ad aetates aliquantò ve­tustiores, (ad quas & Christus ipse respexit, Matt. 13.17.) ádque virum illum Desyderiorum, inter primos, Danie­lem? Dan. 9.24. Responde igitur jam primùm de hiis, de hujus mundi aetatibus. Nam in Daniele, caeterísque pro­phetis si Spiritus Christi inerat, quid de Numine vestro, Spiritu illo Samos [...]tanico fiet, adfirmante, Christum ante 10 Mariam non fuisse? Pudere quidem videris (quantum­cunque commasculâris frontem) tam odiosae & desperatae sententiae, Neque igitur clarè hoc eloqui solere nisi vos in­ter vos, sed obiter tantùm, ínque locis alienioribus, quo­ties dicendum est, Post principialem Deum vestrum (sicut Cain olim fructus in oblatione sua, [...], à fine illo primo dierum, ut & Deut. 15.5. i. Post principiales, & sequioris notae) proferre; Atque istud esse, quòd secu­la omnia retrò acta transilire jam velis, déque Divina Na­tura indè non effecta respondeas.

20 2. Et quídni verò efficietur? Optima de ra [...]ione: Locutio enim Petri ea, non nisi nugatoria, & aequivoca­toria revera est, atque à serio illo, quem sonare videtur, sensu longè aliena. Haec summa est Elenchi; quàm molliter cunque vaferrimum caput conetur id dicere. Christi enim Spiritus non erat, Spiritus hic qui in pro­phetis erat; Christi autem Spiritus dici potest; ait C. R. pag. 113. At quò nobis, improbe, istud potest? Quod enim potest [...]sse, potest & non esse. Sed hoc ge­nus argumentis stare oportet fidem novam Barjesuiticam! 30 Dicat igitur, Quomodo id potest? Christi dicitur, ait, non quòd à Christo datus fuerit ille Spiritus. Hoc autem est, Non quòd aliquis Christus extiterit eo prophetarum seculo, qui spiritum illum propheticum iis immiserit. Istud est quod vult; sed modestum caput parciùs eloqui­tur. Sed quòd Spiritus ille, ea quae Christi erant, praenun­tiavit. Atque ob hoc jam dictus est Spiritus Christi, siqua ipsi fides. Fidem autem vel indè sententiae suae conciliare [Page 34] satagit, quia in proximis sequitur apud Petrum, Spiritum eum praenuntiasse perpessiones Christi, summámque post illas gloriam ejus. At vel hinc cordato cuivis potiùs in con­trarium arguere licuisset, non esse ità exponendum Spiri­tum Christi. Quae enim haec crambe erit, & quàm infi­ceta quidem nimísque insulsa tautologia, si hoc sit quod Petrus volebat, Spiritus qui in prophetis erat, praenunti­ans Christi passiones, gloriámque sequentem, declarabat ea quae Christi erant! Sed stomacho hii homines sunt plusquam struthiocamelino, ferramenta talia nullo nego­tio 10 devorare edocti, in horas singulas! Agamus verò & nos jam, ex pari consequentia. Igitur Spiritus qui in E­saia erat, cùm clamantem in deserto praenuntiabat, Esai. 40.3. Spiritus Baptistae ob id appellari poterat: cùm Re­gem illum Persarum, Esa. 44.28. Spiritus Cyri: cùm de coelo casurum, Esa. 14.12. Spiritus Luciferi. Spiritus autem Ezechielis, per integra duo capitula, erat Spiritus Gog. Ezech. 38.1. Danielis autem Spiritus eâdem ferè horulâ tam variè mutandus erat, in Syrum, Graecum, Ro­manum, ut in eo opus jam sit magistrum hunc praestare se 20 Nomenclatorem Spirituum.

3. Exhorruit igitur ad tam prodigiosum interpreta­mentum Catechumenus ejus, turpésque se ludos planè fieri persensit. Vellit igitur infelici adolescentulo au­rem Cynthius, admonétque, Hunc loquendi modum eti­am 1 Joh. 4.6. habes. C. R. pag. 113. Sed ô formose puer nimium ne crede magistri tui coloribus. Hunc enim non habes: & egregiè se mentiri scit tuus Catechista. Verba enim Johannis sunt, Nos ex Deo sumus; Qui De­um novit, audit nos Apostolos ejus. Ex hoc cognosci­mus 30 Spiritum Veritatis, & Spiritum Erroris. Duos igi­tur Spiritus Apostolus ibi dicit, Album, Atrúmque; Ha­bes autem in Catechista tuo solum sequiorem, nequiorem illum, Spiritum Erroris, qui neque ex Deo est, ne (que) audit Apostolum. Non audit, ais? Imó. Nam ibi, non propterea Spiritus veritatis, & spiritus erroris dicitur, quòd veritas & error, tanquam personae, eum Spiritum conferant, ve­rùm [Page 35] eò quòd Spiritus veritatis loquatur quae veritatis sunt, & spiritus erroris, quae sunt erroris, Cat. Rac. p. 113. Tam scitè sciunt hii Auditorum suorum ora oblinere, atque glaucomata iis ob oculos ponere! Hic­cine enim ille loquendi modus est, qui Petri antè fuerat? At Petrus dicit, Spiritum Christi. Christus autem (ille quem nos agnoscimus; Barjesuitarum autem Christus quid sit, quis scit?) Persona est. Persona conferens sit, necne, id solùm controvertitur ab hiis. Petri igitur 10 loquendi modus est de Persona. Verùm Johannis modus ille non est. Illum enim non de persona aliqua loqui ipse hîc ait, quia de veritate atque errore loquitur, quae Personas ipse ait non esse. Et nihil hii modi diffe­runt? Quod Dominus igitur in blasphemos Judaeos re­torsit, Filii vestri erunt judices vestri, Mat. 12.27. dicant & nunc pueri Socinini, Habetísne jam illum loquendi modum in Johanne, quem habebatis in Petro antea? Petrus expressè de Christo dixit, Ea igitur in proposi­tione Praedicatum erit persona. Johannes jam veritatem, 20 atque errorem dicit, De rebus igitur solùm, rerúmve af­fectibus Praedicatum ille suum desumere videtur. Satin' ergò nunc praeceptori vestro ad argumenti sui confirma­tionem est respondere? Res eas non dici tanquam Per­sonas, quod revera implicat. An satìs certè ad vos miserè eludendos dicere? Hunc loquendi modum in Johanne habetis.

4. Falsissimum tamen est & id quoque quod ille pro causae suae statumine nunc habet, Spiritum veritatis at (que) spiritum erroris ibi non dici tanquam Personas, quae spiri­tum 30 eum conferant. Indè enim ab Exordio capituli illius Johannes eos, qui pro Doctoribus aliorum (pro Cate­chistis ergò) se venditabant, appellat [...], prae­tendebant enim se de rebus spiritualibus, & quasi à Spi­ritu Dei loqui. Cavet igitur, Nè omni spiritui creda­tur, sed ut probentur spiritus, An ex Deo sint, 1 Joh. 4.1. Spiritum autem ex Deo esse, idem est ac si diceret, Deum contu [...]isse eum spiritum: sin Antichristus contulit, est spi­ritus [Page 36] Antichristi, v. 3. Prout igitur spiritus Antichristi non dicitur, quia praenuntiat de Antichristo, sed quia ex Antichristo est, atque ipse contulit eum; Ità & Spiritus Christi in Prophetis dictus est, non quia praenuntiabat de Christo, sed quia ex Christo erat, h.e. Christus ipse spi­ritum donârat Prophetis, per quem ipsi illa de eo praenun­tiare poterant. Utroque igitur modo Personalis conside­ratio nunc habetur. Nam si homines solummodò re­spicere velimus, spiritus ipse à Johanne pro homine dici­tur, atque ità Spiritus veritatis, Hebraico ritu, quo sub­stantivum 10 substantivo adjungitur vice Adjectivi, est Homo verax, Doctor veritatis; spiritus autem erroris est Homo mendax; uno verbo, Barjesuita, falsitatis Catechista. Quòd si & ad spiritûs cujusque collatorem seu Autorem respiciamus, tum [...] atque [...] hoc in loco dicuntur per eminentiam (Articulis ipsis hoc innuentibus) atque personalem rationem hanc habent. Spiritus igitur veritatis est Spiritus Christi, i. Spiritus ipse Dei, quem & Deus confert suis: unde & apud Paulum pro synonymis habentur [...], & [...] Rom. 8.9. Spiritus 20 autem erroris est spiritus Antichristi▪ i. spiritus Diaboli, ex illius inspiramine, [...] ait v. 5. atque hoc est ex Diabolo (ut 1 Joh. 3.8.) mundi principe & patre omnis mendaciloquentiae, Joh. 8.44. Veritas autem ut à Johanne ponatur pro Christo, eccui novum esse vide­bitur, ex quo ipse de se asseruit, esse se ipsam veritatem? Joh. 14.6. sed & SSpiritus qu [...]que eandem nomenclatu­ram saepe sortitus est, atque ab ipso dicitur [...], Jo. 14.17. E contrà verò novimus, Cujus illud sit, Ibo, & ero spiritus mendacii in ore prophetarum ejus, 30 1 Reg. 22.22. Atque indè apud Paulum reperimus, Qui attendunt spiritibus erroris, & doctrinis Daemo­niorum, 1 Tim. 4.1. Huc igitur jam recidit cavillus iste malefidi Catechistae.

SECT. V.

DOno quidem dederunt Barjesuitae Christo suo (ar­dent 10 enim eum efflictim) ut verus homo, & cum alicujus quoque mantissa (qualis ea cun (que) sit) Deitatis, merus homo ut nè sit. Veruntamen vel Humanitatem ille suam de cujusquam alterius dono, praeterquam de suo, de praedicatione Pauli, de interpretatione universae Ecclesiae ut habeat, nulli patiuntur. Igitur cùm Paulus adfirmârit, sumsisse eum formam servi, Phil. 2.7. Quicquid Ecclesia semper senserit, inficias jam it novus homo, pugil ille Cate­chisticus, ne (que) sinit istud denotare naturam humanam. C.R. p. 91. Quídni verò, ô Bone? Enimverò, (si fatendum est 20 quod res est; sed parciùs tamen at (que) in aurem dictum vo­lumus) odimus nos inficetum illud vocabulum sumere. Talem enim eum fi largiamur fuisse, qui naturam, quam antè non habebat, sumere poterat, quid nobis misellis fiet? Stabítne per nos, qui hominem quidem eum, at (que) ex un­ciola quadam jam deum esse jussimus, quin jus suum brevì repetat, ipsám (que) divinam naturam (in qua suo sibi gladio, quod est verbum Dei, Eph. 6.17. jugulanda, nos operam jam semisecularem non infeliciter, (longè enim pro­serpsit) posuisse gloriamur;) resumat sibi, Orbí (que) Chri­stiano 30 restituat, quam per sesquimille annos, Judaeorum omnium Gentiúm (que) ingratiis, venerati fuerunt SS. in unitate Trinitatem? Non placet igitur, quicquid erit, de natura humana dici illam, quam sumsit, formam servi: ínque ejus rei refutationem, hem vobis, argumento gemino, & utroque perachillaeo, pugnamus: Primum est (quia ser­vum esse ad fortunam & conditionem hominis refertur.) [Page 39] Alterum, (quia in N.T. haec vox forma semel fortassis tan­tùm alibi usurpatur, Mar. 16.12. ídque in eo sensu, quo non naturam hominis, sed exteriorem speciem significat. C. R. p. 92.)

2. Et verissimè quidem illud in principio prolocutus est, servum esse, ad fortunam, & conditionem hominis referri. Sed indè quid? Hoccine inficiationem ejus confirmabit? Sumere formam servi, non esse sumere naturam hominis. An è contrà potiùs, ad affirmationem confirmandam quam­maximè 10 faciet? Eripiendus igitur est jam huic monstro Christiani gladius suus, ínque ipsius jugulum retorquendus. Nam cùm servum esse, sit conditio fortunae hominis, necesse est ut forma servi sit aliquid amplius. Quid igitur erit? Conditio enim & illa hominis non erit, nisi, in usum Socininum, condenda nunc sit conditio conditionis. Et­enim monendi sunt, non dixisse Apostolum, fecit se ser­vum, fuisset quidem illa adsumtae, quam volunt, condi­tionis percommoda expressio: sed sumsit formam servi, ait. Atque haec alia planè res est, oculúmque aliquem 20(praeterquam nycticoracinum) habentibus indicat, adsum­tum esse id, in quo illa conditio ferebatur; de subjecto igi­tur ità conditionato (sit venia verbo) hoc dicitur, Supposi­tum autem conditionis servilis est ipsa natura rationalis, Quam habeat necesse est, (&, si antè non habebat, adsumat) quisquis servilem conditionem, quacunque de causa, face­re voluerit suam. Planissimè igitur aequipollent haec, Sumere naturam humanam, atque sumere formam servi. Pariter quoque & hoc (ut vel ilia Barjesuitis cum Juda rumpantur) ex ea sumtione sequitur, sumtorem ipsum jam 30 antequam formam illam, ínque illa forma conditionem servilem admisit, aliter in se extitisse, formaeque seu na­turae alterius participem priùs fuisse. Atque hanc ipsissi­mam esse mentem verborum Apostoli proximè anteceden­tium, [...], ver. 6. in Sectionis istius decursu pòst indi­cabitur.

3. Sed quoniam luctam nobis nunc esse novimus cum [Page 40] captatoribus dolosis, solâque versutiâ servare se solitis, non toedebit, ità hanc viam, priusquam de ea decedamus, com­munire, ut ab objectiunculae, ex ipsis verbis arripiendae, molestia, morâque deinceps immunes simus. Formam enim servi sumere, si naturam humanam supponere dica­tur, quorsum Paulus eodem statim halitu, de eadem natu­ra subjungit, at (que) adsumtorem formae servi, & in similitudi­ne hominum factum esse monet? [...]. Suppôsto enim priore, hoccine non plane [...]? Planissimê. Et superfluum quidem nimis fuisset, 10 si de solis hominibus nunc institueretur sermo. Extra terminos enim naturae humanae positos non egrediendo, neque Relationem aliam habendo, quàm quae hominum ad homines, ut homo homini sit dominus, & homo homi­ni servus, Qui servus esse jam dicitur, nihil opus est ut & homo dicatur. Sed cùm latiùs multò jam patescat hic saltus, atque Correlatio haec à Paulo instituta è potiore parte sui Divina sit, ad hominum Dominum, non homi­nem, sed Deum ipsum; mediáque cùm natura sit, Deum inter & hominem, Rationalis illa quidem sed intellectu­alis 20 atque Angelica, quae Domini Dei serva quoque sit, Nè igitur intelligeretur dicere, naturam hanc eum sum­sisse, [...], Heb. 2.16. Quo in loco etiam, hos Tortores, prae metu adsumtae naturae, video artem suam sidiculariam exercuisse: dicto de na­tura servi sumta, expositionis suae caussâ, congruè sub­jungit, de Facto in similitudinem hominum. Homines au­tem, quales sint cunque per suam inter se conditionem, Servi, an certè Domini, relatione tamen ad Deum habitâ, universi Servi sunt; Ità ut Imperatoribus ipsis, Regibus, 30 Principibus omnibus, Saxonicum illud Scitum Principis Walliae, ICH DIEN, hoc jam respectu commune esse debeat. Atque istud solùm est, quod Apostolus nunc dicit sub forma servi, súbque notione [...] ejus, ne­que ad caeteras Serviles [...] conditiones descen­dit, nisi sub notione [...] in Tmematio se­quente.

[Page 41]4. Igitur quod secundo in loco, de usu ipsius vocis forma huc conferunt, nè hilum juvabit eos: Sed an nos quicquam juvabit, ad dignotionem ipsorum, qui viri revera sient, alii jam censeant. P [...]imò enim, quòd se­mel tantùm ea vox occurrat alibi in scriptis N. T. ídque in eo sensu, ut non naturam, sed exteriorem speciem signi­ficet; Catechista praemonet, Nè illud quoque dissimu­landum esse, C. R. p. 92. Nos verò nos tam caudices esse non dissimulamus, ut nè percipere quidem fatea­mur, 10 quorsum id ab eo dicatur, aut quò tendat ea prae­monitio, nisi istud innuat, nè à Docetarum quidem, Marcionitarum, Manichaeorum blasphemiis se sic abhor­rere, Quin & hoc in loco igitur [...] ità accipi opor­tere, neque Christum verè, sed apparenter tantùm, in corpore Phantastico, speciéque exteriore, natum, versa­tum, passum fuisse, resurrexisse etiam, & adscendisse, facilè admitterent, si ad caeteras insanias suas id quic­quam facturum esse videretur. Paratos enim se, ex ipsa religione sua, quam Haereseωn omnium [...], 20 communéque Prostibulum esse voluere, pharetram suam (ubi ex re sua erit) comiter aperire [...], ut loquitur Sapiens, Ecclus. 26.12. Sed nec illud quidem satìs adsequimur, Cat. Rac. p. 93. quòd vocem eam semel fortassis tantùm alibi usurpa­tam aiat. Nam quid est illud fortassis? Itáne etiam erga Spiritum, (quem de Essentia Divina pari cum fa­stidio deturbârunt) animatus est, ut fortuitum ali­quid in ipsius dictatis admittat, vocísque cujusquam, aut vel apicis quidem, usurpationem fortè fortunâ 30 in eo, per imprudentiam, aut incogitantiam con­tigisse intelligat? Enimverò, quid velit, nescimus, sed [...] non sperandi, (quanquam libentissimè velimus,) necessitatem fa­ciunt nobis nefanda caeterorum Dogmatum suorum pro­digia.

5. Si verò id in eo loco, Mar. 16.12. vel fortassis observâsset, abs re ista non fuisset, Christi illam appa­ritionem [Page 42] [...], Quam ipse exteriorem speciem satìs temerè vocat, non fuisse in alia natura quàm hu­mana, non in Taurina, Leonina, Aquilina, sed in ipsa forma, (Hominis dicam? an) certè, in forma sua: neque igitur [...], dicitur, neque [...] quàm parum igitur ea locutio facit ad hanc, [...]; Diversitatem autem, quae nunc apparebat, ex ipso oculorum suorum defectu enatam fu­isse, non ex aliqua vel speciei quidem Christi mutatione, clarum est è verbis alterius Euangelistae: Ait enim, non, 10 Rediisse Dominum ad veram suam formam, cùm pa­nem iis porrigeret, Sed ipsorum oculos, (occlusos antè ad hoc,) aperturam nactos fuisse, atque tum ipsos eum, in eadem forma, quam ab initio habuerat, cognovisse. Luc. 24.31. Quanquam etiam vox ipsa [...] alibi in N. T. non occurrat, Conjugata tamen, indéque composita alia habentur, [...]. Quae non nisi de vera natura hominis (vel de meliore natura) per­fectâque ratione ejus rei, gratiaeve in homine, ad quam 20 significandam applicantur, usquam usurpantur. Tan­tâque de industria istud observatum est à SSpiritu, ut cùm Paulus praemiserat [...], in hortamento tamen ad contraria officia, non placuerit dicere, [...], sed hoc alterum, [...], ut absolutam atque realem mentis humanae renovatio­nem eò meliùs depingeret, Rom. 12.2. Quod & in fi­nali quoque corporum, & totius hominis glorificatione non aliter adnotatum esse, notare, miraríque par est. Ait enim, [...] 30 [...], (quid? noluit jam di­cere, [...], sed) [...]. Phil. 3.21. Denique & ipsi Senes è Lingua Sacra vocem illam communem [...], ubi de rebus aliis usur­patur, verterunt nunc [...], nunc [...], nunc [...], nunc [...], verùm de homine, ubi dictum repe­rerunt, ibi esse voluere, [...], [Page 43] Esai. 44.13. quasi vocabulo peculiari naturae hominis usi.

6. Hominis tamen naturam cùm heic dicamus, quòd & de Deo quoque enuntiari, adnotandum nunc sit, notionem istam vocabuli [...] non subruit, sed sub­levat, perficítque. Nihil enim in Rationali, aut Intel­lectiva natura est, quod in Divina eminentissimè non existat. De Deo autem [...] convenientissimè dici­tur, ut ineffabilis illius naturae, propriissima expressio, [...], eo ipso in sensu, quo veteres Graeci 10 per [...] solebant, inter caeteras significationes, & ipsam [...] comprehendere. Ante annos 40 ità ad­notatum à me reperio ad Lexicon meum ex Aeschyli Eumenid. v. 420, [...] quod à Scholiasta exponitur, [...]. Latini au­tem vocabuli notatio ex ipso Graeco traducta est, per literarum duarum elegantem transpositionem, unde [...] est Forma. Atque istud jam est, quòd Christus, qui formam servi in mundo accepit, respectu Generationis suae aeternae, [...], ab Apostolo antè 20 dictus est. Ad quem locum Barjesuitae quid respondeant, nihil habent: Quid sophisticetur tamen Catechista, ex­cutere nunc licebit. Neque hîc extare (ait) quod ad­versa pars confectum velit. De vocabulis autem cum [...]nsulso cavillatore nulli nunc litigabimus. Mittimus er­gò, eò impudentiae ab Haereticis istis processum esse, ut adversùs Sacras literas, imò adversùs Christum ipsum, & S. denique Triadem os suum aperire non veriti, neque se tamen (inter nepotulos suos) pro parte Orthodoxa habere, at (que) Ecclesias omnes, & universam Antiquitatem Partem 30 adversam nuncupare, vereantur. Mittimus etiam stolidam eam, ut verba ejus ferunt, implicationem. Nam id, quod ille Adversam partem indè confectum velle, dicit, accipi non potest, nisi de Corollario ex iis verbis deducendo: Exceptio tamen ipsius est, id ibi non extare. Crimen igitur hoc est, Corollarium quod indè deducendum est, non toti­dem verbis ibi reperiri. Sed eant haec deliria. Ecquâ ra­tione verò firmat exceptionem suam? Certè pinguissimâ, & [Page 44] sui semper simili: Aliud enim est, quod Apostolus ait, Cùm in formâ Dei esset, formam servi adsumsit, Aliud verò, Na­tura Divina adsumsit humanam. Nam quis dixerat ea ver­bis eadem esse? Nemon'? Quem ergò Adversarium habet? Adversa enim pars (vel ipso teste) tantùm dixerat, Hoc ex illo confici posse. Sed Nugatorculo condonemus & hoc. Tan­dem igitur post ridiculas istas ambages, hem, seriò se compo­nit, respondét (que) de tripode, Etenim hîc forma Dei designare non potest Dei naturam. Sed de eo mox videbimus.

7. Interea non sic elabetur Proteus manifestarius. Apo­stolus 10 enim id nusquam ait, Cùm in forma Dei esset, for­mam servi assumsit. Hoc igitur jam genitoris sui habet Catechista; Eodem enim exemplo cum ipso Christo egit & Ille in eremo; Scriptum est, clamavit ille, Mat. 4.6. Sed carptim tamen, subsultímque citavit locum, omisítque, quod intermedium ibi erat, sibíque ipsi os ob­struxisset, si non surripuisset; Custodient te, ait, sed omi­sit, in omnibus viis tuis, nè reponi statim posset, Hominem se deorsum conjicere de pinnaculo Templi, nullam esse viarum suarum. Apostolus igitur quod ait, istud est, vel 20 potiùs, ista sunt, quae ait; Duo enim distincta sunt, & utrumque egregiam habet hypothesin suam praefixam. Prima hypothesis est, Cùm Jesus Christus in forma Dei es­set, non rapinam existimavit esse aequalem Deo. Altera hy­pothesis est, Cùm Jesus seipsum exinanierat, sumsit formam servi. Spectate jam Veteratoris artificium. Nam si hanc dis­terminationē hypotheseωn patiantur, Barjesuitae pereunt. Ibi igitur primùm omnium sunt, ut actutùm confundant, quae Apostolus distinxerat, at (que) unicam capturam faciunt, Cùm in forma Dei esset, sumsit formam servi. Quòd si sic 30 abire poterunt, actum est ilicet; de caetero securi sunt. Fun­gos enim fungissimos eos esse oportet, si [...] illud non possint facilè eludere. Verùm nobis, ô lepide, non placet [...] ista Theologia. Pari passu nos cum Apo­stolo gradiendum esse decernimus, primámque hanc sta­tionem esse jubemus, Christus in forma Dei existens, sine omni rapina aequalis Deo erat. Age ergò jam, [Page 45] fallax Desultor, Profer huc Christum tuum, si habeas, ut comparetur ad Christum, quem Paulus praedicat. Accurrite sultis & vos Catechumeni Racoviani, & quam Duci vestro, misere occaecato, [...] Act. 13.11. [...] Sacer hic locus porrigat, attenditote.

8. Sed Christum ille suum sic illico producit. Qui in mundo, Instar Dei, opera Dei efficiebat; Et cui, sicut Deo, omnia parebant, & cui Divina Adoratio exhibebatur. C.R. p. 94. Benè habet! Quam mox igitur inquiremus, an haec sint 10 Christi, quem è Paulo nunc quaerimus, genuina signa; An & ob haec dicendus quisquam sit [...], atque omni rapinâ semotâ, [...]. Sed pri­mum jam ademti huic monstro luminis indicium esse jubemus, primum illud verbum ejus, Qui in mundo. In mundo enim si Christus ejus tum erat, quid ad [...] illud? Neque id nunc objiciemus, quàm ille futi­liter soleat vocabulum ipsum mundus exponere. Sed quicquid per Mundum velit, ut [...] prorsus nunc repellimus. In mundo enim ità Christum esse, prae­supponit 20 eum jam priùs factum esse in similitudine hominū: praesupponit autem illud, eum antè inanivisse seipsum. Et sunt haec quidem omnia de Christo verissima. Sed de quo? Et quo ordine? Annon de illo, qui Paulo jam teste, antequam inanierat seipsum, in forma Dei erat atque aequalis Deo? Hunc nos igitur Christum ut proferant, jam postulamus. At hunc illi nullius coloris nôrunt, nullum agnoscunt. Ipse enim hic est, quicquid Pau­lus ille deliravit, quem ipsi oderunt cane pejus & an­gue, cui & ante semiseculum publicè abrenuntiârunt, 30 atque expetunt jampridem periisse. At (que) eant quidem quò digni sunt. Etenim piis, verísque Christi veri cultori­bus nunquam poterunt Divinum hunc processum, Ordi­ném (que) verborum Dei extorquere de manibus, aut de men­tibus excutere.

9. Nè possint quidem, Ipse SSpiritus divinitus cura­vit, per Adversativum illud [...], quod de industria in­terpositum esse adserimus, adversùs Barjesuitarum perdi­tam [Page 46] vafritiem. Noluit enim Paulus dicere, quod ad ipsam quidem sententiam aequipolluerat, Qui in forma Dei existens, neque rapinam ratus aequalem se Deo esse, inani­vit seipsum, formâque servi sumtâ, in similitudine ho­minum factus est. Sed quoniam praevidit Dominus, è Sty­giis cavernis, sero tandem seculo, prodituros lumbricos, atque Aeternitatem Filii sui arrosuros, objecit igitur par­ticulam illam Adversativam Sed, quae sola satìs supérque est ad ausa haec Tartarea aeternùm pessundanda, sed ina­nivit seipsum; perinde enim valet, acsi dixerimus, aequa­lis 10 Deo ab aeterno fuerat. Ecqua mira igitur sunt, si vaferrimum caput, verbis hisce Apostoli jam semel ab eo productis, postea cùm ad loci, (excussionem? imò,) ex­cisionem se accingeret, nihil prius habuit, quàm ut Actuum istorum, ab Apostolo tam solicitè divisorum, di­stinctionem sileret penitus, celaret etiam quantum pote­rat, (aliquadántenus quidem se rem tam invisam iis, in ipsa citatione prima, enervâsse fisus, mutando istud Sed, le­gendóque, verùm exinanivit:) per elumbem denique ex­positionem sic obscuraret, ut omnino confunderet? Sen­ [...]it 20 enim miser, ni faxit, occidisse se. Unicum enim illud [...], tantam ex Deo virtutem hoc in loco sortitur, ut lapilii Davidici instar, de funda Spirituali ritè jactum, ad horrendum hoc Socinitatis monstrum prosternendum abunde sufficiat. Quid itá? Exigit enim, ut Christus Dei, verus Christus nè sit, nisi (Quem illi devoverunt, & execrantur) Qui, antequam seipsum ità submisit, ho­mo ut fieret, Deo Patri Coaeternus, & Coaequalis etiam fuerit.

10. Vapidum igitur commentum est, nihílque sapit 30 praeter dolum malum, quòd De existendo in forma Dei dicere rogatus, Christum de suo obtrudit, quem instar Dei, si placet, fuisse adseverat. Instar autem? Quid hoc jam ad [...]; ex ore praesertim Barjesuitae, Qui Aria­nis [...] patronis, aequiparari se, est ubi fastidiat, C. R. p. 106. Christo tamen ipse Ariano quovis (vel ipsis Anomoeis) longè inju [...]iosior! Sed quicquid intellectum vo­luerit, [Page 47] (plus, minúsve) per suum Instar, ad praesentem lo­cum nihil facit. Neque enim Apostolus dixit, [...]. Proclivius quidem fuisset id tor­quere, & nescio quid in Christo instar Dei ex eo dicto comminisci. Sed nunc, non quid in Christo fuerit, sed in quo Christus fuerit, Apostolo institutum est dicere, erát­que (ait) in forma Dei. Forma igitur ista de Deo ipso prae­dicatur, Forma ipsius est. Nihil igitur praeter naturam Dei, (ut antè monstravimus) illud designare potest: Nisi 10 & exteriorem aliquam speciem Socinini, (non de trivio [...],) habere se sperent, quam & Deo Patri largian­tur. Mantissae etiam loco est, quòd Christus in illa for­ma [...] ab eo dicatur. Nôrunt enim Graeci, [...] ad rei cujusque substantiam habere peculiarem relationem, Sic ut verè [...] dici Filium vel hinc con­cludamus, optimè licebit. Corollarium autem Divinis­simum illud, quod Christus ipse, de Christo enim [...] istud dicitur, indè deducit, quoniam in forma Dei erat, ergò sacrilegium nullum in eo erat, [...], tam 20 malè ominatis in Barjesuitas verbis concipitur, ut nè se­mel nominare quidem in loci hujus Metaphrasi Cate­chista contentus sit. Quid ni? urgetur inpraesentiarum (heu nimiùm!) caeterorum argumentorum vi. Benigna autem est ista locutio ejus, instar dei, poterítque, si bellè tractetur à suis, etiam & ad [...] extendere vi­deri. Erit autem deinceps (sed alieniore ab infaustis hiis argumentis loco) hanc phrasin (nè non credatur ad omnia par esse) repetendi ansa, C. R. p. 103. atque tum licebit ei eâdem fideliâ, quae nunc quidem nè 30 teruncio aestimanda est, & illum parietem optimè deal­bare.

11. Fiat igitur ei licentia nunc explicandi suum instar. Facítque peregregiè, [...], utì de decre­pito me puerum Aeschylus docuit. Primum autem est, Quia Christus opera Dei in mundo efficiebat. Quod fe­lix igitur, faustúmque Mosi (ut de Angelis nihil dica­mus) olim fuerit! Nam si opera Dei in mundo efficere, [Page 48] faciat Christum, inserátque formae Dei, Moses, quod nemo putârat, erat Christus senior, Christorúmque di­vites nos esse nunc oportet; Promisit enim ipse, Qui in ipsum crederent, non ea solùm opera, quae ipse faciebat, sed & majora etiam facturos esse. Jo. 14.12. Parum interea erat, quod istud Instar Christo prae caeteris contu­lit; majora enim quotquot effecerunt, ex ista conse­quentia, magìs instar Dei evaserunt. Igitur cùm hoc ju­sto curtius sit, annectitur secundum, Quia Christo, sicut Deo, omnia parebant. Sed Omnia Barjesuitarum quàm 10 curta & illa, paucáque sint, &, ipsorum dicto, Non omnia, ipsi (per nos) exponant, tum è Joh. 1.3. C. R. p. 73. tum ex ad Heb. 1.3. C. R. p. 83. tum è Joan. 16.15. C. R. p. 107. tum denique è 1 Cor. 8.6. C. R. p. 117. Sed huc addatur, quòd & extra Ecclesiam Ju­daeorum (mundi quidem nè millessimam partem, sed ge­storum tamen à Christo in omni vita limitem) Diabolo omnia, sicut Deo, parebant. Manifestum indicium ha­bemus in Samaritis, qui Simoni, per multos annos praestigiis suis eos dementanti, [...] 20 [...]. Act. 8.10. Quid? Ergóne hii & Claudio Imperatori astipulantur, & Numen Divi­num Simoni Deo Sancto rectè attributum esse censent, ex isto argumento suo, Quia cùm omnia ei parerent, instar Dei erat? Eugepae! Per istos igitur ad [...] jus habebunt tum Simon ipse, tum & Simonis dominus! Si­milis autem farinae, parísque per omnia momenti & Tertium adponitur, Quia Christo Divina adoratio ex­hibebatur. Neque tamen Quando, aut Ubi, aut à Qui­bus 30 exhibita est, dicit, suâ enim plurimum intererat, nè diceretur; neque certè quicquam refert ad [...], ut dicatur: Nam & Jovi; Saturno, Plutoni, Vitulo etiam, & Feli, Leguminibus denique ipsis exhibitam fuisse, quis nescit? Verùm cùm alii colores deerant homulo, vel odio­sis istis, atque ex Ethnicismo ipso petitis, utendum erat, ad lucidae Caussae obductionem.

[Page 49]12. Denuò ergò cogitur Spermologus ab infelici hac crambe repetenda non abstinere, cùm reddenda ei est ratio, cur Christus aequalis Deo dicatur. Aequalitas Christi cum Deo in eo est, (ait) quòd eâ virtute, quā in eum Deus contulit, ea omnia effecerit, quae ipsius Dei sunt, tanquam Deus ipse. C. R. p. 103. Quàm nullae autem hae rationes hac in parte sint, jam satìs indicavimus; Quàm longè verò à Paulo discedant, ejúsque argumentum non corrigant quidem, sed corrumpant, nunc indicandum est. Ratio enim, 10 ob quam Paulus Christum, aut ut rectiùs eloquamur, ob quam Christus ipse apud Paulum, se Deo aequalem ducit, 1. non extrà quaeritur, sed penitior est, atque ipsius formae Divinae [...]. Nam quoniam existebat in forma Dei, existimabat se aequalem Deo. Est ea ibi vis Participii [...]. 2. Non ex posteriore aliquo dono collatum id fuit, sed primaevum jus erat ipsius naturae, [...]. Largitione scilicet nullâ indigebat, qui nô­rat suum ab initio fuisse. 3. Describitur hoc ipsum per duo Praesentia, [...], & [...], ad Aeternitatis, quae sem­per 20 praesens est, connotationem, Existere eum in forma Dei, & Aequalem esse Deo. Adsurgit igitur jam ex hiis S. illa Trias, (quam si Barjesuitae, [...], intueri nullo modo possint, quantumlibet ab Apostolo ad vivum depictam, in poenam contumaciae suae est,) Dei nimirum Filii cum Deo patre consubstantialitas, coaeternitas, coaequalitas.

13. Neque praetereunda etiam est ipsa phrasis, (my­sterio enim suo non caret,) quâ SSpiritui visum est Aequali­tatem istam exprimere. Quanquam enim ad Graecorum 30 elegantias non immeritò referendum sit, nomina pluralia neutra saepe pro singularibus poni; Quanquam & Paulum etiam, elegantiarum, loquendíque magistrum facilè ex­istimemus, quicquid alii in eo caecutiant; Admittendum tamen non est, vel [...] vitio captum eum fuisse, nullâque de caussa vocum novitates adfectâsse, vel facilè reperiri, ubi sermone de Personis habito, Neutra Plura­lia usurpentur pro singularibus masculinis. Non po­terat [Page 50] igitur, me judice, aliquid excogitari, ad ineffa­bilem Identitatem naturae, sive Essentiae Personarum Divinarum, meliùs connotandam, quàm ut Filius de seipso decerneret, non videri aut Reputari se, sed revera [...], & Quid? non [...], aut [...], neque etiam [...], (quae suo quidem mo­do possunt & de hominibus fortean dici:) Sed quò omni, & tamen [...] modo ità esse constaret, [...]. Cujus ego me exemplum haud unquam vi­dere nunc memini. Proximum huic, longo sed intervallo 10 proximum, est illud, quod ad Lexicon meum olim notavi è Mitylenaeorum legatione, (Thucyd. lib. 3.) [...]. i. conditione pares inter nos, ádque Deum jam supplices sumus. Quod verò ibidem notavi è Constantin. de Administ. Imp. c. 45. [...], de exactis exemplaribus Indultorum à Principe, quae in Archivis servabant, tam plenè huic loco non re­spondet, quia de Personarum paritate istud ibi non magìs dicitur, quàm & illud, [...], dictum est à Christo, Luc. 6.34. 20

14. Tu verò, Catechumene, quaere jam ab Informato­re tuo, Si aequalitas Christi cum Deo consistebat in eo tantùm, quòd Christus, quae Dei erant, efficiebat, per virtutem sibi à Deo collatam; cur Judaei mortem Christo ob id meditantur? Cur & Johannes, pro majore in eo cri­mine habitum ab iis aiat, quòd se aequalem Deo fecerat, quàm quòd Sabbatum solverat? Joh. 5.18. Mone igitur, ut oculis, si possit, utatur, observétque longè aliam eo in loco rationem Aequalitatis suae cum Deo, ab Euangelista adsignari, [...]. Quòd à Lati­no 30 quidem (Nostrorum quoque Duce) satìs caecè reddi­tur, Quia Patrem suum dicebat Deum. Hoccine enim Sabbati violatione gravius, mortéque dignius videri pote­rat iis, qui & ipsi, non diu pòst, gloriari ausi sunt, [...]. Joh 8.41? Sed hoc intererat; Judaei cùm seipsos dicebant, de Deo, ut de Creatore, atque communi Parente generis sui, locuti sunt: Sed Christum [Page 51] intellexerunt, locutum esse, de sua solius atque personali Generatione; Atque indè inferunt, de Aequalitatis cum Deo Affectatione; Christus enim per [...], voluit [...]. Quod illi neminem dicere posse agnosce­bant, quin necesse habendum erat, ut aequalis Deo esset: E divina enim Generatione specialiter dicta, vel Judaeis quidem judicibus, necessariò sequebatur Patris, Filií (que) Ae­qualitas. Et satìs quidem suboluisse hoc vulpeculae videtur, Quia futilem illam Aequalitatis descriptionem subjunctu­rus 10 utcunque, cum ipsa tamen verborum citatione aliud sibi eff [...]gium protinus adornat. Respondet enim, Quòd Christus sit aequalis Deo, id divinam in eo naturam nullo mo­do probat. Cat. Rac. p. 103. Non credis veró? At ipse tamen Catechista dixit: sed audi porrò, imò hinc res adversa col­ligitur. Jámne credis? An vis, qui colligi dicit, dicat etiam, per quem Collectorem? Colligít ne enim cum Christo? se­cùs autem cùm sit, colligere ejus est dissipare, Luc. 11.23. testamúrque ipsam, quem ille adfibulat, rationem. Nam si Christus Deo, qui naturâ Deus est, ait, (varios enim, quic­quid 20 simulant, Barjesuitae sibi Deos habent;) aequalis est, efficitur, (ô quantum colligendo profecit hic homo! sed qualis Collectio ejus, talis & Effectio:) quòd is idem Deus esse non possit. Ad cujus blasphemiae aciem retundendam, nobis in praesentiarum satìs erit, tam in se ea retunsa est, addere alterum Non. Ità igitur postrema ejus verba for­mamus, efficitur, quòd is idem, Deus non possit non esse. Di­versas enim Personas in illa Natura, sed Deum Unum, evincit ea ipsa aequalitas.

15. Redire igitur nobis nunc licet ad Formam Dei, 30 quam iste designare non posse Dei naturam, alterius ra­tiunculae arundini innixus, adserit. Cat. R. p. 92. Illa est, Quia Apostolus scribit, Dei formam Christum exinanivisse, Deus verò Naturam suam exinanire nullo modo potest. Siccine veró? Scribítne Apostolus Christum exinanivisse formam Dei? ubinam? Aut enim illud ab eo dicendum est, aut nobis denuò dicendum est, in probationem jam dicti priùs de eo, particulam illam Adversativam [...], ità [Page 52] exterruisse hominem, & tam citò, longéque à Paulo abegisse, ut exciderit jam misero, quid Apostolus scripserit. Apostolus quidem scripsit, [...]. Ità nimi­rum comparasse se Christum, (quod, Deus cùm erat, po­tuit,) ut qui in ipsa forma Dei, h. e. ex natura sua Deus ab aeterno extiterat, adeóque Deo Patri per omnia aequalis semper fuerat, tandem seipsum inaniret. Sed hoc est im­possibile, ait Catechista: Deus seipsum exinanire non po­test. Utri igitur nunc credemus? Homulo huic Czarco­viano? An ipsi Paulo? Verùm Paulo nè credamus, mutat 10 ipse quaestionem fraudulenter, atque jam, non Quid Chri­stus ipse fuerit, fecerítve, (Deum enim esse eum, praemissa abundè evincunt;) sed, Quid Deus possit, in quaestionem ab eo vocatur. Ut verè de hiis vaticinatum fuisse Da­videm videamus, Contra excelsum loquuntur; posuerunt in Coelum os suum. Psal. 73.9. Emollire se tamen [...] suam sperat, (& parùm aberat, quin erubuerat; Sed perierat ei antè frons;) quia Deum dicit non pos­se exinanire naturam suam. Ea verò de re tam certus est, ut nec cumulare id vereatur; addit enim, nullo modo 20 potest. Nunc igitur specimen specitur: Nos enim Aposto­lum, imò Deum secuti, quod isti de aeterno Deo dici posse pernegant, fortiter adserimus, Potuisse Deum suo modo in­anire seipsum.

16. Suo modo, autem non alio consilio intromittimus, quàm in debitam sanctissimi illius Mysterii, indè à prin­cipio rerum, non solùm silentio suppressi, Rom. 16.25. sed & absconditi etiam, Col. 1.26. venerationem. Quin & viam pariter Sophistis istis praestruemus, cùm nullo mo­do, sic clamitent, nè sub verbo [...] plus tegant vapidi, 30 quàm ausi sunt adhuc proloqui. Quanquam enim in­ter Graecos ipsos interdum, aliis etiam in linguis (Latinam non excipio, Anglicanam autem nostram omnium mini­mè,) satìs infeliciter permisceri soleant significationis hujus vocabula, ex natura tamen sua longè differunt sim­plex [...], at (que) indè composita, [...]. Haec enim talem Evacuationem, seu Exinani­tionem [Page 53] secum ferunt, quae plenariam quidem Exhaustio­nem, Psal. 74.8. totalem expoliationem, 2 Par. 24.11. ab­solutam extirpationem, Psal. 136.10. summámque effusio­nem, Gen. 42.35. designent. At verò [...] de partiaria quacunque, temporaria, arbitraria imminutione, vel sepo­sitione, vel contractione dici potest, atque ità accipi, non ut nè sit res id quod est, nedum ut [...], aut pro re­jectamento fit, sed tantùm, ut nè vires suas pro tempore exerat, atque ut virtutem suam, qua ex parte velit, tan­tisper 10 suspendat, aut vigorem pro placito minuat, mol­liátve. In N.T. nusquam alibi reperitur hoc verbum activè positum, nisi 1 Cor. 9.15. atque ibi Apostolus profitetur se sibi cavere, nequâ minuere ei vel tantillu­lum quisquam possit existimationem ipsius, aut quic­quam omnino deradere de pia sua exultatione adversùs Pseudapostolos. Sed nec alium sensum habet etiam passi­vè positum, 2 Cor. 9.3. additâ tamen ibi & modificatione expressâ, [...]. Ad hanc igitur notionem vocabuli, intelligendus est Deus Filius plenitudini ma­jestatis, 20 gloriaeque suae Divinae, cùm homo fieri voluit, atque in terris versari, tales limites seu cancellos, pro infinita sua sapientia, potentia, bonitate posuisse, ut plenum se solius gratiae, atque veritatis pro tempore suis exhiberet, Joh. 1.14. licèt & tum quidem, prout & nunc, tota plenitudo Deitatis inhabitaret in eo corpora­liter. Col. 2.9. Quantò rectiùs igitur, atque ex re Theo­logica longè consultiùs nostri fecissent, si vel ipsum verbum, but he emptied himself, retinuissent potiùs, quàm ut ad inficetam suam, auraeque popularis ra­tionibus 30 nimiùm subjectam paraphrasin abirent, He made himself of no reputation? Sed multò tamen pro­piùs ad rem ipsam, locí (que) scopum attinget, si vertatur, But he abated himself.

17. Atque hac jam in parte, ut expectandum sit suf­fragium Barjesuiticum, Deus quid possit, quid non? ut per hosce magistros stet, nè liceat olim Domino Jesu fe­cisse quod voluit de suo, de se? Inanivit seipsum, h.e. sepô­stâ [Page 54] parumper, seductâque pro suo arbitrio, & cedere tantillū à se jussâ majestate suä, Minuit seipsum, ait Paulus. Inter­cedit jam Tribunus, Orci filius, atque hoc, ut duriusculè dictum videri posset, ausu prophano sic enunciat, Deus naturam suam exinanire nullo modo potest. Eugepae! Quod Jesus ipse sibi praestare nunquam potuit, Barjesuitae possunt! Ille seipsum vel ad tempus minuere non potuit, Hoc enim fuisset, naturam Divinam exinanire: At ipsi ei naturam Divinam (velit, nolit) non exinanire solùm se posse confidunt, sed & in aeternum excludere. Sed incre­pabit 10 eos Dominus. Nos interea Pauli vestigiis inhaeren­tes, Divinae ipsius [...] trinas heic observamus quasi stationes. Prima est, quòd naturam creatam sibi adsumserit, atque ex eo respectu dicitur, [...]. Altera est, quòd non Angelicam eam, sed Humanam esse voluerit, atque indè dicitur, [...]. Quòd verò non simpliciter dictum sit, [...], sed cum additione ea, [...], ad insignem hujus stationis ex utraque parte limitationem factum est: Ex parte Dei, significat, naturam ipsam Divinam non sepo­suisse 20 Christum, sed majestatem solùm, & vim; non igitur est factus merus, licèt verus, non purus Homo; pariter enim & Deus erat: Ex parte autem hominis, ad excluden­dum peccatum; verum scilicet hominem eum fuisse, homi­nibus tamen universis tantùm similem; Quia quae homi­num omnium naturalis jam ex lapsu Adami adfectio, atque imminutio est, sine peccato ille fuit, & tantùm [...]. Rom. 8.3. Tertia verò est, quòd homo jam factus, ne (que) se pro tempore, Angelorum instar, coelo ipsi, at (que) Patris tantùm conspectui, ad cujus Dextram nunc se­det, 30 neque ex primi hominis privilegio illo, quod servare Adamus non potuit, solius Paradisi incolatui sese reservavit, sed Humano more, heic in orbe terrarum moratus inter ho­mines, versatús (que) est, at (que) ob id dicitur, [...]. Quicquid enim ad externam dispositionem no­stram communiter pertinet, [...] id comprehendit; [...] autem Hebraismus merus est, & in N.T. non infrequens, [Page 55] ad connotandam, non aliquam Quaestionem rei, sed rem duntaxat, praeter quàm expectabatur, certó (que) cōtingentem.

18. Merae igitur, turpésque offuciae sunt, & Catechistâ Polonico solo dignae, quòd nepotulis suis [...] istud suppeditet, An ex hiis verbis, Habitu inventu [...] est ut homo, non appareat, Christum incarnatum fuisse? Cat. R. p. 93. Puerorum enim nostrorum in plateis planè exemplo, qui imagunculas ipsi sibi, stolidásque pupas efformant, & dein baculis suis hostiliter petunt, ferociter ille sic contrà in­surgit, 10 Null [...] modo. Etenim ea oratio nihil in se habet ejus­modi. O dictum Athleticê! Etiámne probat tremendam suam [...]? Nihil dubitat. Nam de Samsone in li­teris sacris legimus, quòd idem futurus erat ut homo, Jud. 16.7. & 11. Ut homo? Et risum teneatis, Auditores? Nam Samsonis, de familia Danitarum, atque Manoa Patre na­ti, Jud. 13.2. illud, ut homo, Quid est, ad Christi, de coelo, Deóque (vel ipsis non abnuentibus) nati, habitu inventus est, ut homo? Nihil enim haec inter se, an toto quidem coelo, differunt, [...], ibi de Samsone, atque heic 20 de Christo, [...]? Sed & more suo pervulgari, Scripturam ipsam, jam ubi distorquere ne­quit, mentitur. Neque enim ità de Samsone in Sacris li­teris legitur, quòd idem futurus erat, (sive neutraliter, sive masculinè illud idem sumi cupiat) sed verba Samso­nis haec sunt, [...], i. & ero ut unus qui­vis homo. Habet enim vim suam Articulus ille, acsi dixe­rat, ut ex hominibus quilibet aliu [...]. Samsone igitur cae­ciorem esse oportet, qui ex hiis locis lucem se accersere posse hariolatur ad Mysterii hujus expositionem, [...] 30 [...]. Et tamen ejusdem prorsus farinae est, quod & è Psal. 82.6. obtrudit, ipso SSpiritu suum [...] ibidem etiam exponente per [...]. Neque ab­stinere se tamen miser poterat à scurrili epiphonemate, de diis istis, at (que) filiis Altissimi, certum est non posse dici, eo [...] incarnatos fuisse. Utinam verò neque de Barjesuitis possit, eos infatuatos esse!

19. Apostolus autem transactis jam Divinae [...] [Page 56] gradibus, per quos Deus Filius, (quem descripsit v. 6.) voluit descendere de se, atque seipsum imminuere, v. 7. proximè ad Divinam ejus [...] transit, [...], narrátque, quî Filius jam Dei, hominís (que) Jesus, submittere se porrò voluit in nostrum commodum. Me­minisse enim semper oportet, illud esse primarium sco­pum to [...]ius hujus exegeseωs. Nam, Nè quae sua sunt, quis (que) quaerat, sed quae aliorum sunt, quisque, mandatum Apostoli est, v. 4. Hortamen [...]o autem huic ut alacriter pareant, ab exemplo Christi urget, ut idem adfectus in illis erga alios sit, 10 qui in Christo fuit, v. 5. Explicandum igitur restabat, ut Christus se habuerit, quantóque de fastigio se submiserit, ut nobis saluti esse possit. Ordine autem haec prosequitur, Ex­ponendo primùm, Quantus ab aeterno Christus fuerit, v. 6. Dein, Quantopere sese minuerit, ut homo inter homines esse posset, v. 7. Quousque deni (que) se hominem humiliaverit, suám (que) dignitatem, voluptatem, vitam incolumitati nostrae posthabuerit, v. 8. Enecat certè Barjesuitas Apostolus per gradualem istam Christi [...], atque [...] dispertitionem. Ideó (que) Catechista totus ibi est, ut confu­tet, 20 commisceát (que). Confundere autem se haec egregiè sperat, dum locum totum intelligi suadeat, De Christo facto servo, & mancipio, & ex aliis vulgaribus uno, cùm ultrò se rapi, vinciri, caedi, & occidi permiserit. Cat. Rac. p. 94. Et sunt quidem ista quatuor, quae enumerat, [...] Do­minicae mirabiles scenae: Verùm singula haec ad Ex­tremum actum pertinent, ne (que) aliae quàm [...] ipsius partes solummodò sunt; Ne (que) enim die uno integro antecesserunt ante mortem Christi haec omnia.

20. Dicite igitur Nobilissimi Fures, Quid factum est 30 Epitasi omni? Quid de reliqua vita Christi, cujus annos totos triginta primùm, dein & quatuor alios, omni notâ majores, suffurati, nè postremum ejus diem nunc totū nobis opponitis? Atqui Christus [...] suae initia fun­dâsse dignoscitur, [...], Luc. 1.48. tum cùm uteri materni carceres primùm subiit, pérque totius aetatis suae decursum, mirificis [Page 57] deinceps exemplis eandem confirmavit. Praeiverunt eti­am ipsi vitae ejus egregiae illae, quas nos jam modò (pa­ragr. 16.) Paulo ipso descriptore, delineavimus, stati­ones tres [...] ejus: Supereminebat autem istis omni­bus Divina illa, Deóque plena Protasis, textu ipso enar­rante, Quid Christus ab aeterno fuerat, antequam aut minuere se aut humiliare coeperat. Támne helluones igitur Divinorum estis, ut haec omnia, citiùs quàm vel asparagi coquantur, abligurire possitis? Verùm ità fa­cto 10 opus erat, aut Babyloni Socininae ruendum funditus erat! Dissimulant tamen hanc [...], quantum pos­sunt, verbóque tenus, paratos se praetendunt Apostolum audire, atque Aequalitatem in Christo cum Deo agnosce­re; Sed quam? quia Deus in Eum virtutem contulit, omnia efficiendi, quae Dei sunt. C. R. p. 103. Quàm nihili ve­rò id sit in hoc argumento, jam suprà indicavimus. Ad­dendum etiam est, quòd omnia dicunt, sed non dicunt, Quae ea sint; & contulit dicunt, sed non dicunt, Quando. Intelligunt autem, postquam è Maria natus est. Absorpta 20 igitur, (utì jam satìs tetigimus) atque deglutita est [...] illa Christi, cum toto [...], quam A­postolus praemittit, antecessu.

21. Quin & vitam quoque Christi ab utero in terris omnem, (quadraginta diebus, è sepulchro illis, exceptis,) cur non devoratam, deletámque ab iis esse dicamus, quid impedit? Quanquam enim aliquid in genere per summum dolum proloquantur, C. R. pag. 94. de operibus Dei quae Christum in mundo efficere volunt, instar Dei, omniáque ei parere; fecisse tamen eum omnia docent, non nisi per vir­tutem eam, quam in Eum, (Ei enim, quòd non dicant, non 30 caret & illud suâ fraude;) contulit Deus, C. R. pag. 103. Illius autem Potestatis donationem non priùs factam vo­lunt, quàm excitatus ipse à Deo è sepulchro est, C. R. pag. 80, 225. sic ut mortem ipsius ea tota subsecuta sit. Ad­vertite igitur jam, quò res haec redigatur ab iis. Etenim vel in ipsorum sensum si cogi Paulus jam posset, nihílque per formam Dei, aut Aequalitatem cum Deo, quàm quod [Page 58] ipsi comminiscuntur, nihil per [...] atque [...], quàm ex ipsorum voto, velle eum, daretur, (Dabitur au­tem, cùm & ipsi Deo Patri Thronum Ejus clepserint:) non effugiet tamen Apostolus, quin misere vapulet iis, quòd tam immane [...] moliri ausus sit, ut de statu Christi glorioso (amplius enim Ei non concedunt) tam longâ serie ante passionem, & resurrectionem ipsius, prae­mitteret hoc omni in textu, cogerétque eos ad id amoli­endum, etiam ea in speciem dicere videri, quae [...] planissimè sunt, atque cum suis ipsorum scitis nequeunt 10 consistere. Sed receptui jam canendum est. Igitur quod ille olim dixit, Distingue tempora, & concordabis scripturas; licebit & huc jam applicare pro Epiphonemate, Distin­gue tantùm tempora haec, & conculcabis hanc aspidem, confundésque Barjesuitas, vel ex ipso istarum rerum ordine.

SECT. VI. 20

QUid agitis verò, Pontificii? Romanam Ecclesiam 20 solam esse Catholicam crepatis, neque vestrâ tamen interesse putatis, infelix telum, quod contra Catholicam fidem è vestro solùm armamentario depromsit Raco­viana pernicies, è manibus ipsorum extorquere? Ne­gant illi Deum Filium; negant [...] Filii Dei; negant, eam fidem nobis è clarissimo illo loco Paulino, [...], 1 Tim. 3.16. posse confirmari. Et variis quidem versutiis ad hanc inficiationem instruuntur: Sed quae primaria iis est, vobis acceptam ferunt. Vos versio­nem 30 illam vulgarem Latinam Coelo jampridem donastis, Sixtíque V. Autoritate eam fidei Regulam esse jussistis. At in ipsa, aiunt, non legitur vox illa Deus, quare ex eo loco certum nihil concludi potest, C. R. pag. 94. Haec vos auditis, & non labra movetis? non in praelium jam­diu protruditis magnos vestros Pyrgopolinicas, Jesuitas, Barjesuitis hiisce qui occurrant, sartámque tectam vo­bis conservent de Versione vestra insanissimam Sancti­onem? [Page 60] An ad vos solos non spectare hanc Provinci­am confiditis, quia &, à multis aliis Exemplaribus vetu­stis abesse eam vocem adfirment? C. R. ibidem. Ve­rùm non poteritis sic effugere. Nam per dolum (pes­simum eum quidem, sed fide Barjesuiticâ dignissimum) hoc ab iis adfirmatur, multa in genere Exemplaria cre­pantibus, verùm illa, si Res rectè excutiatur, non Grae­ca, (in Graeco enim nullo, Quantum audio, vel Co­dice, vel Expositore, non legitur [...]) Sed tantùm La­tina intelligentibus se dicere, Quorum vestrum semper 10 vos Antesignanum esse vultis, atque agmen illud duce­re. In vos igitur jure summo devolvitur Latinarum versionum omne Patrocinium: Quid dicitis igitur? An, Scriptores vestros, mysterium illud Pietatis, quod ibi antecedit, de Christo ipso accipere, atque ex ea accepti­one supplendum esse, Suppositum, Deus? Vah! Albis dentibus ridebunt vos (neque praeter meritum) ob isthoc responsum. Scriptores vestros illi non magìs faciunt, quàm vos Illorum; Nihílque audire certi sunt, praeter ipsum textum, Quem nunc de vestro beneficio, cum vo­luptate 20 legunt, Quod manifestatum est, & non, Deus mani­festatus est.

2. Verùm stabit sacro textui sua fides, Jesuitarum atque Barjesuitarum omnium ingratiis. Graecè enim A­postolum scripsisse non audent negare; Graecorum au­tem universus consensus (ni pessimè memini) nobis heic [...] exhibet. Velint igitur nolint Haeretici, de Deo manifestato in carne, certò hinc concludere possumus. Possumus & de Latinorum errore, unde obortus sit, non certò concludere quidem, sed satìs [...] conji­cere 30 tamen. Nam cùm vetustissimi codices Graecorum ex integro omnes per majusculas literas exarati fuerint, proclive erat oscitanti veteris Latini (Correctori, non dico, sed) corruptori, cùm in exemplar vetustum Grae­cum inciderat, quod Θ solùm hoc in loco conscriptum habebat, pro ΘΕΟϹ, illud pro Relativo Ο sume­re: videbat enim verba illa omnia, [...] [Page 61] [...] indiffe­renter se habere ad quodlibet genus, neque masculino magìs quàm neutrali posse inservire; ideóque pro Deus manifestatus est, facilè supposuit, Quod manifestatum est. Verum istud fuerit, nécne, vehementer non contendimus. Inficiatores verò majestatis Christi opprimentur ab ipsius Graeci Textûs gloria: neque Sixtus V. servare eos pote­rit, quin in contradictione sua à Latina lectione, utcun­que accersita, penitus confundantur. Neque ipsi qui­dem, 10 qui cùm in rem suam facturum esse sperant, urge­re nunquam obliviscuntur, ut in Graecis se loca habe­ant, vehementer hoc diffitentur, (fronte enim magìs quàm naso carent hii homines:) Proximè igitur post haec apponunt, quod concessioni manifestae aequipolle­at, dum salvos se futuros stolidè videri volunt, eti­amsi ea vox, Deus, in Textu legeretur. C. R. pag. 49. Sequamur igitur eos jam oportet ad illud prodi­gium.

3. Dicat igitur nobilis Thraso, quâ spe jam fre­tus 20 etiamsi suum jactitet. Quod audiant, velim, fer­re si possint, qui nomen Christo, quocunque sub coelo, dederunt. Nullam enim esse caussam, ait, cur ad Pa­trem referri non possit. C. R. ibidem. Quid est? Vultis ut eloquatur? Hoc igitur dicit, aiente Paulo, quòd Deus in carne manifestatus est, nihil omnino impedit, ait Barjesuita, quin de Deo Patre in carne manifestato ac­cipienda sit ea sententia. Deum autem Patrem cùm di­cit, non è tribus Personis unam illam, primámque, (Patripassianos enim non longè superare, plurimùm fa­stidit:) 30 sed unicum solum Deum, atque Integram, Di­vinam Essentiam intelligi vult se dicere. Et hoc My­sterium jam non est? Est profectò maximum. Verùm neque [...] mysterium, de quo Apostolus dicere instituit, est, (sed quae pravitatis Haereticae apud primae­vos Patres Nomenclatura vulgò facta est, [...]) neque cum [...] quicquam commune ha­bet, putà quod Orbi Christiano inauditum supra annos [Page 62] sesquimille diu fuerit, atque etiamnum piis omnibus in­visum sit, aliámque sibi nequit, quàm paupertinam, & clandestinam, i. Socininam confessionem, nè nunc quidem obtendere. Audite verò sûltis, quàm suaviter & caetera concinant. Nam si per religionem à Chri­sto introductam (de ea Paulus ibi agit) factum sit, ut Deus Pater manifestatus fuerit in Carne, per eandem & idem Deus Pater justificatus fuit in Spiritu. Quídni & hoc suis exponit mirabilis iste Mysta? Per eandem eti­am, quòd Deus Pater tum visus sit ab Angelis; Deus 10 Pater praedicatus sit inter Gentes; Deo Patri fides habita sit in mundo; Deus Pater receptus sit in gloriam. Reci­tasse autem haec jam satìs est, neque opus nobis erit, impias, insanásque conclusiones, quae sponte suâ ex hiis protuberant, sigillatim appingere. Ista nimirum de caus­sa, nè ipse quidem Catechista, quàm perfrictae cunque frontis sit, ausus adhuc est ea singula percensere; Sed cùm haec de Deo Patre affirmari possint, in genere dixerat, C. R. pag. 94. dolo suo sibi cavere voluit, déque Se­nario illo Paulino intermedias quatuor Sententias alto si­lentio 20 premit, ad primam tantùm, ultimámque aliquid contentus dicere.

4. Ad primam autem quod oggannit, sic se habet. Paulo Mysterii Christianae religionis caput faciente, Deum manifestatum esse in carne, Hoc Barjesuita esse vult, Deum Patrem apparuisse in Christo, & Apostolis, qui caro fuerunt, C. R. ibidem. Et sunt quidem in hac expositione varia, quae si divisim expendantur, verè sa­tìs enuntiantur, Apparuit enim Deus in Christo: Ap­paruit & in Apostolis Christi: Christus etiam caro fu­it: 30 fuere etiam Apostoli. Conjunctim tamen haec ab eo prolata, ádque mentem loci exponendam fraudulen­ter obtrusa, ad falsissimarum pravitatis Socininae con­clusionum venena instillanda insigniter faciunt. In an­ [...]ido [...]o igitur nostro ordiri libet ab eo, quòd Christum & Apostolos carnem fuisse dicat, & de Christo quidem saepe sic responsitat. Jam antè convenimus eum, Johannis [Page 63] illud, Verbum caro factum est, Joh. 1.14. ità diluentem, Sermo caro fuit, & sic se demum exponentem, Quoniam Christus homo fuit, omnibus miseriis, & afflictionibus, ac morti denique subjectus. C.R. p. 92. Et nè quid temere ab eo, aut sine sanctissima ratione adfirmari videatur, subjungit, vocem Caro eo in sensu usurpat Scriptura, ut ex iis locis perspicuum est, ubi Deus loquitur, Non contendet Spiritus meus cum homine in aeternum, Quia caro est; Gen. 6.3. & Petrus, Omnis Caro ut foe­num, 10 1 Pet. 1.24. C. R. pag. 92. Scopus autem Im­postoris jam iste est; Christum ab Euangelista Carnem illic dici vult, non ad Naturam ipsam humanam, quam assumsisse ab Orthodoxis creditur, designandam, sed tantùm ad naturae illius, in qua natus est, conditionem describendam, infirmam scilicet & caducam. Et verissi­mum quidem est, loca illa, quae laudavit, de conditione naturae humanae loqui intendere; & per summam tamen fraudem ab eo in hoc argumento adducuntur; de con­ditione enim ea loquuntur, non solùm ex eventu, quia 20 natura hominum imbecillis, atque mortalis est, verùm praecipuè propter Caussam ejusdem, quia impura, atque [...] est. Ad refellendum igitur hoc Sophisma, (quo ipse suos fallit, partem rei tantùm dicendo) nos sta­tuimus, ubi caro enuntiatur de Christo, necesse esse, ut non ad communem conditionem, sed ad solam natu­ram ipsam in eo connotandam usurpetur. Ratio lucu­lenta est, quia in conditione humanae naturae, si de e [...] ageretur, primas agit peccatum. In Christo autem, hu­mana natura (licèt homo ipse, caetera si spectentur, [...] 30 [...] fuerit) fuit tamen semper [...], Heb. 4.15. Ista igitur prima ejus fraus est.

5. Eandem verò repetit, quòd carne jam dictâ, de ea, in Christo, & in Apostolis, pariter adsumat, junctím­que pronuntiet, quòd caro fuerint. Non, quin ità fu­erint; fuere enim, & naturâ quidem ipsâ pares; sed conditione tamen inter se diversissimi. Caro igitur, quà naturam humanam denotat, (ex quo solo intuitu, de [Page 64] Christo in SScripturis dicitur) non de Christo solo, sed & de Apostolis quoque, de nobis omnibus, pariter dici po­test; Verùm quà conditionem naturae humanae designat, (extra quam de homine nemine, nè de Apostolis ipsis, un­quam usurpatur) ad Christum nullo modo referri potest: Pari enim sub conditione naturae, quâ nos, neque Caro Christus, neque homo fuit. Haec altera igitur ejus fraus est; quòd in voce hac Carnis, Christum atque Apostolos pariter consociet. Ut nihil porrò heic queramur, de non observata ab eo, vel aliter infinita Christum inter atque 10 Apostolos differentia; Illos, pro sua cujusque mensura, Eph. 4.16. sed mensurâ tamen, ratâque portione, semper aestimandos; Christum verò, non ad mensuram, Joh. 3.34. [...], Col. 1.19. Et Huic tamen ut Christus, atque Apostoli nullo jam discrimine agantur? Factum quidem hoc ab eo esse scio, ad alterius erroris (errores enim erroribus per­tegere miser cogitur, nè insanùm perpluant;) statu­minationem; verùm nolo nunc digredi, aut extra has lineas expatiari. Apparuisse autem Deum in Christo & 20 Apostolis, quid hoc ad rem? Quodnam Religionis my­sterium Paulus ex hoc consurgere perspexit, propter quod triumphum hunc canat, quasi quod prioribus seculis ne­gatum fuerat? An ex eo erat, quia sic se Deus sub­mittere jam voluit, ínque tam humili natura praesen­tiam suam mundo exhibere? Ità quidem Barjesuita in­nuit, apparuit enim, ait, in illis qui Caro fuerunt. Sed quid mirum, novúmve hoc? Quodnam mysterium spi­rat? Annon jam antè idem fecerat Deus, & in rebus lon­gè humilioribus? Apparuit olim in jumento Balaamitico, 30 aperuit enim Jehova os asinae, Num. 22.28. Apparuit in ipsis vermiculis Aegyptiacis: digitus Dei erat in iis, Exod. 8.19. Quid pluribus opu'st? Si hoc ex respectu igitur procudat Paulus Mysteria Pietatis, ipsum quidem, cujus dicta distorquere nil Iste veretur, naso quoque aliàs sus­pendat, expectabimus; Ditiora enim talium mysteriorum prisca secula fuisse constat.

[Page 65]6. Respondeat igitur oportet, cùm apparuit suum nobis obtrudat, quid hoc sit ad Pauli [...]. Voca­bulum quidem [...] apud Exteros Graecos ra­riùs occurrere memini: tam frequentem verò in Sacris literis, (plusquam tricies enim reperitur in N.T.) usum obtinuit, ut ex eo solùm Thesauro significatio ejusdem de­promenda optimè sit. Quanquam verò apud Marcum, atque Johannem locus unus & alter sint, in quibus non per manifestari, sed per apparere tralatum sit; nego ta­men 10 aliquem locum esse, ubi de virtuali solùm Praesentia usurpetur, sed semper, de reali, si de rebus enuntiatum sit, vel de Personali, si de Personis. Hoccine igitur est, quod Barjesuita vult? Deum Patrem Personalem suam praesentiam exhibuisse in carne, in Christo scilicet, atque Apostolis? Non dicet, opinor, quanquam nihil fide­jubebo ipsius nomine. Atqui nos, Deum Filium persona­liter in carne versatum fuisse, fidenter adserimus, ex ipso jam Paulo edocti, [...]. Et quia [...] dicitur, igitur de Deo Patre, quà ille in Christo 20 aut Apostolis apparuisse supponitur, non posse intelligi contendimus. Nam & [...] locutio est, quae in N. T. haud multò rariùs usurpatur; absolutè autem sic positum nusquam reperitur, (quocunque cum actu con­junctum sit, sive cum [...], ut Rom. 7.5. sive cum [...], ut 2 Cor. 10.3. sive cum [...], ut 1 Pet. 4.2. sive cum [...], ut heic) quin reflexivè, & de eo­dem illo supposito sumatur, qui Esse, Ambulare, Vivere, Manifestari dicitur, idémque valet quod, in sua ipsius carne. Transitivè enim si quando significare jubetur, 30 quid uni Personae usu veniat in altera, (Quod Bar­jesuitam velle necesse est, cùm Deum Patrem apparuisse in Christo & Apostolis ineptiat,) disertè exprimi illa altera Persona solet; sic enim, non [...], sed [...], ait Apostolus de Pseudapostolis è Galatarum circumcisione sibi gloriam quaeritantibus, Gal. 6.12. Sic & hoc ipso verbo [...] usus, ait, [...], cùm nos [Page 66] manifestarios socios vitae D. Jesu futuros pollicetur, 2 Cor. 4.11. Exponere igitur, Deum manifestatum in carne, quod absolutè enuntiatur, per Dei Patris nescio quam apparitionem in Christo, & Apostolis, tam ab omni non solùm recto sensu, sed & usu quoque loquendi alie­num est, ut in neminem cadere possit, praeterquam de grege Socinino Catechistam, vel Grammaticorum pueris ridendum se propinare solitum, modò possit pueros suos aliquà lactare, vanissimâque vel miseri paralogismi specie eos producere. 10

7. Dicto autem jam, quod de Deo manifestato in carne habebat, quid saltu porrò possit, experitur, quatuórque illa, quae interjacent, uno volatu, nullo negotio praetervectus, concludit denique, quod autem inferius legitur, receptus est in gloriam, id in Graeco habetur, receptus est in gloria, i. cum gloria, aut gloriosé. C.R. p. 94. In Graeco autem? Benè ha­bet! Textui igitur Graeco, illudere utcunque (si possit) per fidem Barjesuiticam liceat, non licet tamen ei non sub­mittere. Vocabulum igitur [...] jam non excludetur. Sed libet percontari, ubi sic legitur, Receptus est? In La­tino, 20 quem citavit, legitur, assumtus est, eadémque verba, Mar. 14.19. sunt, Dominus assumtus est in Coelum. Neque aliter variis in locis habetur; Receptus est, quod sciam, nul­libi. Non hoc aio, quòd illam lectionem huic praeferam, malímve [...] verti assumtum esse quàm receptum esse, sed quòd subrideam, artémque hominis laudem, viam sibi tam callidè praestruentis, quasi ex recepta solùm, atque communi lectione ferretur ad id, quod ipse in animo co­quit in fraudem verae interpretationis. Videbat enim as­sumi, ubi de Persona dicitur, (ut hoc, Deus assumtus est) 30 non posse cogi ut alium quàm Personalis admissionis sensum admittat; ejuranda autem prorsùs est ei Persona­lis horum verborum interpretatio. Sed Recipi vocabu­lum est ex usu communi flexibilius, potéstque Deus re­ceptus est minore cum vi ad sensum Metaphoricum abduci, sic ut non ipsum Deum tamen, sed aliquid sui, ex Deo ali­quid receptum esse, intelligatur. Jam verò vocabulum [Page 67] Graecum, apud Exteros Autores, ex vi praepositionis [...], significationem vulgarem habet Iterationis, éstque Resu­mere, Recipere, Repetere. In usum verò sacrum non Re­ceptum est, quà [...] significat Rursum, sed tantùm quà si­gnificat Sursum, i. [...], habétque sensum suscipiendi, sub­levandi, sustollendi. Sic scutum levantes in defensionem sui, dicuntur [...], Eph. 6.16. armáque sibi induere, est [...], ver. 13. quod in humeros quoque tollebant, [...] dicuntur, Act. 7.43. 10 itidem & in equum, Act. 23.31. Qui verò in navi jam vehebant, conscendentes ad se [...] leguntur, Act. 20.13, 14. & 2 Tim. 4.11. Et quod in coelos denique eve­hitur, est [...], ut praeter loca jam dicta videre est, Act. 1.2, 11, 22. atque Act. 10.16. Unicus tamen locus occurrit, Luc. 9.51. ubi [...], non pro assumtione in coelos, ut vulgo Interpretum placet, sed pro Refe­ctione, seu Resumtione virium, sumi oportere, jam alibi exposui.

8. Verùm id quod Pietatem hominis jam laedit, est, 20 quia [...] redditur in gloriam (Receptionem enim per­sonae illud plusquam innuit;) cùm reddi tamen opor­teat, in gloria, atque id nihil est, nisi cum gloria. Et de Praepositionum quidem promiscuo (pro more Hebraico) usu in N. T. jam saepe dictum est. [...] usurpari saepe pro [...], evincunt haec loca, [...], Mar. 1.23. &, [...]; Mar. 9.50. &, [...], Luc. 14 31. &, [...], Luc. 22.49. &, [...], Act. 11.16. &, [...], Rom. 15.29. &, [...], 2 Cor. 3.17. &, [...], Eph. 6.2. &, [...] 30 [...], Heb. 9.25. &, [...], Jac. 3.18. &, [...], 2 Pet. 2.16. Caeterùm & pro [...] non minùs usurpari liquet, per [...], Mar. 1.16. &, [...], Luc. 19.30. &, [...], Joh. 3.35. &, [...], Joh. 5.4. &, [...], Rom. 1.23. &, [...], 2 Cor. 8.16. &, [...], 1 Thes. 1.8. &, [...], Heb. 4.11. &, [...], 2 Pet. 1.13. &, [...], Jud. v. 24. [Page 68] Sunt & alia loca in utraque acceptione; sed haec jam mi­hi ad manum erant; & satìs, supérque sunt, ad contun­dendam audaciam hominis, aientis, In Graeco est, in gloria, i. cum gloria. Imò, ô Bone, dic, siquid modestè dicere po­test Barjesuita, In Graeco est, in gloria, & id esse potest, cum gloria. Ne (que) enim, id est, posse à te dici sine summa insania, abundè jam indicatum est. Sed quomodo igitur dirimetur haec lis? Cùm possit sic esse, debeat e [...]iam nécne, unde con­s [...]abit? Certè quod in consimilibus casibus fieri necesse est, Experiundum est, Quid ex ipsius loci scopo, aut circum­stantiis, 10 quid è contextu erui possit ad istam decisionem.

9. Hoc autem primùm inter partes interest, quòd Barjesuita non ferat in gloriam substitui pro in gloria; ad id de necessitate miser adigitur, nè pereat protinus, nisi hypothesi suae inserviat, nullóque modo admittat, quod omni modo pernegandum ipsi est, si salvus esse ve­lit, Personalem hanc, quam Paulus dicit, receptionem fuisse. Orthodoxi contrà, necessitate nullâ urgentur; Indè enim à principio testimonii hujus, pro concesso, per Deus manifestatus est in carne, ab iis sumitur, personali­ter 20 haec omnia enuntiari: Illi tamen in gloriam legen­dum censent, non ut quicquam sibi lucrentur in argu­mento suo, non ut excludant etiam in gloria vel cum glo­ria; sed tantùm ut satisfaciant scopo loci, atque ampli­tudinem mysterii, quod Apostolus depraedicat, pleniùs adsequantur. Adde autem, quòd destrui etiam persenti­ant ipsum etymon [...], nisi legatur in gloriam. Sive enim id Sursum sit, & ab [...] formetur, sublatum esse in coelos dicit, i. in locum gloriae, quò & Christum ad­scendisse nè ipse Barjesuita negat: sive sit Rursum, & ex 30 [...] compositum, in idem recidit; Exinde enim antè de­scenderat Christus, è sinu & gloria Patris; illuc igitur redeundum ei erat, [...], Joh. 6.62. Quo quidem dicto suo Dominus scandali­zari nôrat tum Judaeos, qui non credebant, tum Ju­dam, qui proditurus eum erat, (Quibus succenturiari jam par est & omnes Barjesuitas;) sed argumentum [Page 69] stat immotum, Paulo ipso sic alibi inferente, [...], Eph. 4.9. Cogitúrque & ipse Catechista tandem perli­benter admittere, Propriè dici filium hominis de coelo de­scendisse, ideóque & in coelos adscensurum esse, Jo. 3.13. C. R. p. 114.

10. Quo ore igitur, quóve consilio, quod alibi laetus concedit, inficias heic ire potest? Dicam. Nam & sub­lestâ 10 satìs fide illud ibi concedit, de filio scilicet hominis id dici, sed non de Filio Dei. Et heic, cùm Deus ex­pressè praeeat in capite dicendorum ei, Deus manifestatus est in carne, & quae sequuntur; igitur &, Deus receptus est; Nisi personalitatem illam (sit venia verbo) suffurari aliquà, déque sensu loci subducere possit, atque Meta­phoricam expositionem dictis Paulinis affingere, actutum miser occidet, atque Socinitas tota dispergetur cum pul­visculo. Quid fit igitur? Commasculatâ de more fronte, cùm jam speraret se scopulos, à quibus antè metuendum 20 ei meritò erat, per dolos suos, quorum remigium satìs in­dicavimus, effugisse, tandem ad integri loci recitationem se sic accingit, Deus manifestatus est in carne, justificatus est in spiritu, apparuit Angelis, praedicatus est genti­bus, Fides habita est illi in mundo, receptus est in gloria. Atque jam sine haesitatione adserit, hujus testimonii sen­sum esse, C. R. p. 95. Deus, i. (non Deus, sed) volun­tas Dei de servandis hominibus, quod uno quidem verbo, est, Euangelium. Hoc autem ut satìs congruè sensúque sano dictum ab eo videatur, jam [...] est ei perfectè 30 patefacta est. Dein in carne, est per infirmos homines; Chri­stúmque ipsum designat, & Apostolos: [...] au­tem ei est, pro vero agnita est: tum [...] est, apparuit, & perspecta est: porrò [...] est, omnes credide­runt ei: denique [...] est, insignem in mo­dum, & summa cum gloria recepta est.

11. Nos jam quid contrá? nihil jam priùs dictis ad­dere curamus, nisi quod Textus ipse Lectioni huic op­ponit. [Page 70] Neque enim tanti esse arbitramur ista deliria, ut aliter cum iis nunc pugnemus, quàm pugnant ipsa cum verbis, quibus innituntur. Quasi [...] igitur mo­nemus hominem, 1. Quoad usum sacrum, satìs non esse ad [...], qualemcunque, aut quàm perfectam cun­que patefactionem, nisi sensui ipsi, quod patefieri dici­tur, expositum fuerit, atque imprimis, oculo. Testamur ad hoc & alterum Apostolum, hoc ipso in argumento, ad suum [...] semel iterúmque fortiter pressum ab eo, non solùm ter adjungentem [...], cúmque eo, 10 nequid somniari possit de metaphora, copulantem [...], 1 Jo. 1.1. verùm etiam, ubi de [...] quid sentiat interserendum ei sit, solummodò urgentem [...], v. 2. 2. Aurem etiam amicè vellimus ho­mini, & sciscitamur, Quae major licentia ipsi sit, negandi [...] verti posse in gloriam, quàm nobis esse jam pote­rit, negandi [...] verti posse, per carnem? Caro au­tem ea quae verè fuerit, jamdudum indicatum est. 3. Mo­nemus etiam [...] in Theologicis nunquam usur­pari, nunquam referri posse, nisi de conditione alicujus 20 personae. 4. Addimus, esse & eandem [...] ra­tionem, quatenus semper (& plus vicies Spiritus eo Tem­pore in N. T. usus est) usurpatur de objecto Spectabili. 5. Quid quòd & hic ipse sese ea in parte ex inopinato subruat, Etenim, nisi ad Personae suppositionem feratur, cùm [...] vertat, omnes crediderunt ei, turpem Apo­stolo [...] infert, nihil aliud & in hoc dicenti, quàm quod in [...] supponitur ab ipso priùs dixisse, ab omnibus pro vera agnita est. 6. Denique si [...] id solum designet, quòd insigni modo, atque 30 cum gloria recepta sit, doceat, qua in re differat à jam proximè dicto, [...]; Vúltne enim, Euan­gelium universalem quidem per orbem fidem in principio sortitum esse, Sed non nisi post tempus aliquod meruisse gloriam? 7. Ut nihil nunc adsuamus, de Catechresi hac in praegrandi Theologo verè puerili, quae neque [...], neque [...] rationem aliquam in [...] [Page 71] observare novit, Recipíque id dicit cum vulgo, quod non aliter quàm accipi, seu admitti, intelligendum in eo est.

12. Sed pudet toedétque me difficilium harum, quas in rem Religionis, [...], quod aiunt, in­troducit, ineptiarum. Summa igitur haec esto; Quod voluntati Dei de servandis hominibus, ex hoc Textu, per accommodationem quandam, paraphrasticè adscribere satagit, vehementer non rejicimus; Habent enim singula 10 suo modo verum in se sensum, licèt frigidè satìs, segni­térque ab eo explicata sint. Verùm quòd somnia jam sua pro primitivo, & genuino ipso sensu verborum Apo­stoli venditare velit, Mysteriúmque pietatis, quod sin­gulari modo Paulus ibi elucidat, mysterium tamen indè per tot secula remansisse credendum sit, donec Hierony­mus à Moscorow cum suis Magistris in scenam prodierit, & suam mentem (heu! parùm eminentem) pro Paulina voluerit jusserit haberi, jam hoc omnem non Impietatem solùm, sed & stoliditatem superat. Nisi iidem Autores 20 nunc esse nobis velint, ut haec, quam subornant, voluntas Dei, essentialiter tamen dici intelligatur. Eo enim in sensu haud illubenter admissuri sumus, quicquid in Deo est, seu Intellectus appelletur, seu Voluntas, ipse Deus ut sit, próque ipso Deo habeatur: neque quicquam obstabit, quin Christus Dei filius, ab Angelorum choro, cùm nasce­retur, [...] proclamatus, Luc. 2.14. áque Paulo, Dei potentia, & sapientia dictus, 1 Cor. 1.24. itidem & voluntas Dei jam ex istis, (si quid opus sit eâ va­riatione) audiat. Uno igitur verbo ut rem omnem ex pe­diamus; 30 Paulus dixit, Deus manifestatus est. Catechista dicit, voluntas Dei. Respondeat ergò, voluntas haec, quam dicit, Deus ipse est, nécne? Esse si dicat, satìs est nobis. Ipse videat, Justissimam causam variationis suae afferre ut possit, C. R. p. 3. nè cum servo nequam ex ore suo damnetur, Luc. 19.22. Quòd si non patiatur, Deus ut sit, caveat fibi inter caetera & à crimine Idolo­latrico; Deum enim è Textu sciens prudénsque de­pulit, [Page 72] & loco Dei suffecit, quod (ut ipse gloriatur) non est Deus.

SECT. VII.

PAraenesis illa, quâ Apostolus usus est, quando Asiati­cis Episcopis extremùm valedixit, [...], Act. 20.28. monitio [...] [Page 73] non erat, aut cunis illis Ecclesiae solùm data, atque cum eorum personis terminanda, sed in omnem aetatem, univer­sum ordinem, functionémque eorum respiciebat. Habuit igitur semper suum in Ecclesia Christi locum, & an ullâ unquam aetate majorem, quàm sequiore hoc aevo hodiéque obtinuit, equidem nescio. Ut Gregi quidem toti caverent, [...], nunquam non inculcandum erat, propter Haeresium, Schismatúmque, per fraudem Satanae subindè pullulantium, contagionem. Verùm 10 praeter illam pestem, sibi cum gregibus suis communem, quòd & sibimet ipsis speciatim cavendum esse Paulus mo­nuerit, [...] Sero huic seculo potissimùm paratam fuisse eam praemonitionem quis nunc non vi­det? Aetas enim nunc agitur, in qua revocato ab infe­ris Aëriano furore, factâque cum ipsius gregis Christi parte insana conjuratione, bella, horrida bella indicun­tur ipsi SSpiritui, quòd Episcopos in Ecclesia Dei collocâ­rit; pérque mille jam perjuria, latrocinia, homicidia, sub Sacrae Caussae praetextu, sanctificata, eò per Scoticanam 20 factionem perventum est, ut vel Christi summis ingratiis, (sed Christi, si placet, caussâ; Christi enim nomen con­tinuo boatu vehementer resonare loca omnia docent, qui re tamen verâ neminem Christum agnoscunt, praeter semetipsos:) Episcopos ex Ecclesia Christi aeternùm exu­lare jusserint. Ecclesiam igitur nunc hii homines venditant, non in qua SSpiritus tam parùm providè Rectores posue­rat Episcopos, sed in quam (quod longè praecellentius est, & Christo dignius) ipsi sese intruserunt pro Episcopis; Perquisitam & hanc quoque per sanguinem, non quidem 30 Christi ipsius, Deóque, sed Christorum tamen, Sanctorúm­que, & Deo hujus seculi; cui & nomen quoque (praeie­runt enim & ad hoc piissimi Nomenclatores Scoti) indi­tum est, Regnum Jesu Christi. Verùm abstinebimus; sparsim enim jam saepéque in hiis Anamerycismis tactum est, quod de novitia hac pietate, ex variis Scripturae locis, monendum habuimus.

2. Quòd nunc verò ad hanc Paraenesin delati simus, [Page 74] alterius animadversionis caussâ factum est. Observamus enim ità SSpiritui visum fuisse Paulinam hanc monitionem efformare, ut vel ex verbis ejusdem & alteri quoque impiis­simae sententiae nostro jam aevo, plus quàm prioribus, atque longè immaniùs grassanti, & naturam humanam cum Di­vina in Persona Christi conjunctam esse abneganti, vali­dissimè occurri possit. Sic enim pergit Apostolus, [...]. O prae­claram igitur hanc sententiam, atque Divinorum sensuum 10 ad miraculum divitem! Nam primo statim intuitu, Co­rollaria non pauca exinde nata cuivis enumerare est. 1. Esse in terris Ecclesiam, Unam, Sanctam, Catholicam, Apostolicam. 2. Ecclesiam hanc qui habere dicendus est, Deum esse. 3. Qui administrat hanc Ecclesiam, esse SSpiritum. 4. SSpiritum per Episcopos suos eam ab ini­tio administrare, regere, pascere. 5. Qui acquisivit Ec­clesiam hanc, eundem & Deum esse. 6. Sed & Sangui­nem proprium habere Deum hunc. 7. Per sanguinem suum acquisivisse Deum hanc Ecclesiam. 8. Sanguinem, 20 quo Ecclesia acquisita est, esse proprium sanguinem ipsius Dei. Possunt & alia ex hoc fonte hauriri; sed haec [...] sunt, spontéque suâ se nobis offerunt.

3. Jam in hanc arenam igitur provocemus denuò ne­cesse est, blasphemum caput, [...] illum [...] & [...], Barjesuitarum, Polonicum Catechistam. Ille enim ad haec, quid? Respondet, nomen Dei hoc loco non referri ad Christum necessariò, C. R. p. 69. Non ne­cessariò autem? Quòd si vel contingenter, verè modò, re­ferri ad Christum possit, ipsis necessariò pereundum erit; 30 tum enim contingit, (velint nolint ipsi) Christum ab aeter­no Deum fuisse. Verùm non pugnabimus de verbis il­lius; accipiemus quod dicit, ex ipsius sensu; non posse ex hoc loco probari Christum esse Deum: nullam enim necessi­tatem esse, ut hoc nomen, Dei, de Christo à Paulo dici intelli­gatur, C. R. p. 69. Quid ità verò, scelus? Ad ipsum [...]nim Deum Patrem referri posse. Referri posse quid? An­non [Page 75] suppositum quaestionis ipse jam fecerat, nomen Dei? Certé. Atque ergò Seraphicus Doctor non veretur nunc adserere, Nomen Dei referri posse ad ipsum Deum Patrem. O subtile atque stupendum acumen! Jam omne punctum tulisset, addidisset modò, quoniam nos in Po­lonia ità volumus. Sed tamen sciscitari licebit, Quor­sum nobis hoc Posse ejus? De natura enim [...] est; Quod potest esse, posse & non esse. Pote­rítne ergò per illum & non referri ad Deum Patrem no­men 10 dei? Potest fortassean & hoc in Theologia Barje­suitica admitti. Sed quod nunc [...] est, hoc ex eo audiamus. Quomodo potest id, quod à Paulo hoc in loco dicitur de Deo, ad Deum Patrem referri? Dicitur enim quòd Deus acquisivit Ecclesiam: Deúsne Pater est Acquisitor, aut Redemptor fidelium? Dicitur etiam, quòd proprio sanguine acquisivit eam: Deúsne Pater proprium sanguinem aut habet, aut solvit alteri?

4. Profectò aliquà jam cogendus est, ut habeat, po­tiùs quàm ut Barjesuitae cogantur ad Christum se recipere, 20 eúmque pro Deo isto agnoscere. Videte ergò, quibus nervis conficere se rem hanc Catechista speret, Sanguinem enim eum, quem Christus fudit, Apostolus vocat sanguinem Dei Patris, C.R. p. 70. Ain verò? Quem Christus fudit? Optimè habet. Et ille sanguis est sanguis Dei Patris? Scilicet. Subolet ergò nunc, cur hii, tam jurati in Chri­stum sint, illiúsque Divinitatem tam cupidè ei interimant, quia illum fudisse credunt sanguinem Dei Patris sui: Meram igitur vindictam moliuntur, putà quibus datum est, (sed ex quo oraculo, non dicunt,) ut ipsi sint ultores 30 sanguinis Dei. Jus quidem illud sanguinis ulciscendi in Lege vetere dabatur maximè propinquo, Num. 35.21. atque ipsos Dei Patris cognatissimos esse, eccui jam, vel ob hoc, licebit dubitare? Igitur, qui sanguinem, quem Christus fudit, vocari à Paulo volunt Sanguinem Dei Patris, quin & Paulo dicam hanc inscribunt, quòd non sit istud clarè prolocutus, cúmque [...] mentio­nem in Scriptis suis tam familiariter, (plus quàm vicies [Page 76] enim in Epistolis ejus occurrit,) facere solitus sit, hoc in loco, (in tanti momenti re, ne disperdantur pii Barjesui­tae,) quòd oblitus sit officii sui? An verò Barjesuitica re­vera haec audacia est, Pauli mentem turpissimè mentita? Nobísque jam satìs, supérque erit, fortiter negare, quod illi impudenter aiunt. Aiunt illi, Paulum ibi sanguinem, quem Christus fudit, vocare Sanguinem Dei Patris. Lar­giuntur igitur nobis, quod nos cum Paulo sanctissimè ad­serimus, sanguinem eum, per quem acquisita est Eccle­sia Dei, esse Christi sanguinem. Nos igitur hoc contenti, 10 non modò negamus iis, sed & ejuramus etiam, atque abo­minamur adsumentum, quod illi stolidissimè adnectunt, Paulum vocare eum sanguinem sanguinem Dei Pa­tris; jubemúsque ut prodigiosam adfirmationem, si respui, atque explodi nè velint, probatione velint aliquâ, modò possint, communire.

5. At cui frons & fides indè à principio periere, ut ille probatione unquam videatur destitui? Probat igitur sine mora, magnificé. Paulus enim sanguinem à Christo fu­sum vocat sanguinem Dei Patris, eo genere loquendi, & eam 20 ob caussam, quo genere loquendi, & quā ob caussam Propheta ait, eum, qui tangit populum Dei, tangere pupillam oculi Dei ipsius, C.R. p. 70. Ex quo genere probandi, & quam ob caussam nos jam ei in os regerimus, probationem ejus non solùm in genere frivolam esse, & albis dentibus ri­dendam, sed speciatim etiam esse, (ligonem enim ligonem fas est dicere) meram petitionem principii. Erat enim jam [...], (éque sua ipsius institutione prognatum erat,) An Paulus ità dixerit. Hoc jam illi cùm proban­dum sit, facetissimum caput pro concesso sumit Paulum 30 ità dicere, atque id tantùm allaborat, ut vervecibus suis persuadeat, Quo in genere, & Quam ob caussam Paulus sic loqui poterat. Vah! Potuisse dicere, atque dixisse, quantum immane discrepant? Tali autem in argumento, alterum pro altero supponere, quibus oportet, ( [...]bilis, di­cam? an certè) scuticis, excipi? Veruntamen ut dicis caussâ & hanc mis [...]llo Sophistae imposturam condonemus, [Page 77] camus sultis jam ad Prophetam, quem ipse laudat in su­um praesidium, spectemúsque, An candidiùs quicquam cum eo, an pari planè fraude, quâ & cum Paulo, ege­rit. Prophetae autem verba haec agnoscimus, Tangens vos, tangens pupillam [...], oculi ejus, Zach. 2.8. Sed quonam Antecedente gaudeat Relativum illud Ejus, hoc jam nobis restabit breviter exquirendum.

6. Barjesuitam audivimus. Ille dum reddat pupil­lam oculi Dei ipsius, id agit, Ut si Deus Pater oculum, 10 aut pupillam ex alio habere dicatur, non minùs & san­guinem dici possit ex alio habere. Et Latinus quidem vulgaris, quasi ità de Deo Patre locum istum intelligi commonstrare velit, vertit, Qui tangit vos, tangit pu­pillam oculi mei. Sed tamen ad hoc exclamat Barjesuita noster, & nullus fert, ut verba ea Oculi mei legantur, sed Oculi ejus. Quid ità ve [...]ó? De Deo licèt dici ea velit, à Deo tamen nè dicantur, plurimum ipsius inter­est, utì mox indicabimus. Sed ad haec, quid Nos? Me­minentes, quid Barjesuitae crepare visum fuit, Paulum de 20 sanguine Dei Patris, eodem in genere, in quo Propheta, at­que eandem ob causam, ob quam Propheta de oculo Dei Patris, locutum esse, sequimur eum haut gravatè ad u­trumque horum. Et in genere loquendi primùm, im­posturam ejus alteram expandimus. Ipse enim Paulum ità locutum vult, ut duabus diversis personis, Christo, Deóque Patri, unum eundémque sanguinem attribuat. Hoccine verò in genere locutus est Propheta? Illéne eandem oculi pupill [...]m, Deo, & populo Dei adsignat? An verò populi caussam contentus est in genere agere, atque 30 interminatur cuicunque eorum tactioni, sive in oculo sit, sive in ore, sive in latere, sive in pede, & pupillam oculi ejus tangit Hostis, ubicunque eos tetigerit, h. e. quomo­docunque eos vexaverit? Igitur alio omnino in genere Propheta loquitur, in alio Paulus: In Metonymico Pro­pheta, atque Metaphorico, in figurato prorsus genere, Tro­púmque merum redolente: Paulum verò figurâ omni vacare, ipse Barjesuita agnoscit, loqui enim eum de re [Page 78] verè praestita, de naturali Christi sanguine, realiter fuso. Sic quidem ipse; Sed addimus nos, quod ille altum dissi­mulat, loqui etiam de ingentis pretii sanguine, in terminis Justitiae, Deo Patri persoluti, pro redemtione eorum, quos in Ecclesiam suam coalescere volebat. Diversissimo igitur in genere dicuntur, quae à Paulo, & quae à Zacharia.

7. Diversam quoque ob caussam, & non ob eandem, istud quod locuti sunt, locuti videntur Propheta, atque Apostolus. Ait enim ipse Barjesuita, In caussa cur Christi sanguis sanguis ipsius Dei Patris à Paulo vocetur, esse summā 10 conjunctionem, quae est inter Deum Patrem, & Christum. C. R. pag. 70. Eadémne verò conjunctio erat inter De­um Patrem & Israelitas? Summóne in gradu conne­ctebatur & populus ille cum Deo? Si neget, neget Ean­dem ob caussam ista dici: Si adfirmet, implicat: sum­mum enim in Christo esse nequibat, quod ille commune habebat cum omni populo. Doceat nos etiam eadem è caussa cur non idem effectus sequitur? Oedipum se prae­stet nobis, atque aenigma hoc explicet: Nam si conjunctio (ut ait) caussa erat; Minor autem inter Deum populúm­que 20 erat conjunctio, quàm inter Christum, Deúmque, un­de tamen, vice versâ, effectus major ibi ex parte populi, quàm heic, ex parte Christi? Sanguis enim Christi est, sed ex conjunctione cum Deo Patre nihil sanguini Chri­sti accrescit, sed tantùm & Dei Patris sanguis esse dicitur ibi apud Paulum: Idem igitur sanguis eadem in senten­tia de utroque praedicatur. Apud Prophetam verò, Qui­libet è populo est pars una, imò & quidlibet è quolibet, (vel capitis capillus igitur, ut Luc. 21.18.) & tamen si tangatur, tangitur non Deus solùm, sed & oculus atque 30 pupilla ipsius Dei Patris, si Barjesuitae credimus. Haec­cine verò jam ei sunt eadem? & ob eandem caussam ista ab utroque dicuntur? Sed ità semper fieri amavit: Nam, Philosopho monente, Uno absurdo dato (Nihil au­tem absurdius est, quàm sanguinem Christi dici sangui­nem Dei Patris:) caetera, rupto statim aggere, non tam sequuntur, quàm irruunt.

[Page 79]8. Frustrà igitur planissimè est hoc, quod in aliquem insulsissimi dicti de sanguine Dei Patris praetextum, è Propheta huc per oculum Dei accersitur. Sed porrò jam addimus, Haud esse accipiendum Prophetam, acsi de oculo Dei ipsius, quod Barjesuita hariolatur, istud dixerit. Sive enim, Deus ipse sit, sive Angelus Dei, qui ea verba proferat, Tangens vos, est tangens pupillam oculi, in idem penitus recidet. Catechista quidem contendit, quia est [...] Oculi ejus, necesse igitur esse, ut dictum illud re­feratur,, 10 non ad Dominum Exercituum, sed ad Legatum ejus, C. R. pag. 63. Verùm perquam tenuis est ista ra­tio, veríque ponderis consequentiam non habet. Verba enim Prophetae sic se habent, Quia sic dicit Dominus Ex­ercituum, post gloriam (subaudi, in me collatam, aut ali­quid simile: Nam eo in sensu & David eâdem phrasi usus videtur, Psal. 73.23. ideóque à Graecis ibi reddi­tur, non [...], post gloriam, sed [...], cum glo­ria) misit me ad gentes spoliantes vos; Quia tangens vos, est tangens pupillam oculi ejus. Et hoc quidem Latinus, 20 ut antè monui, cùm praesumeret esse dictum ab ipso Deo. ob id reddidit, pupillam oculi mei. Barjesuita contrà, cùm in Hebraeo sit oculi ejus, laetus, lubénsque hoc ar­ripit, & exinde toto opere contendit, esse dictum à Le­gato solùm Dei, qui jam cum Zacharia, alióque Angelo colloqui coeperat, ver. 4. Et verum quidem est, quod uterque dicunt. Est Legati hujus dictum, ut Catechista urget: est & Dei ipsius, ut à Latino supponitur. Quòd verò negativè à Barjesuita urgeatur, necesse esse non refer­ri ad Dominum Exercituum, sed ad Legatum ejus, neces­sarium 30 quidem est hoc ad ipsius caussam, sed falsissi­mum omnino in se est, atque à mente SSpiritûs alienis­simum. Qui loquitur enim, Legatus ille est, sed & De­um quoque loquentem illa citat, & quod in Prophetis familiarissimum est, (paret per Mosem, in mandatis ad Pharaonem, pérque Samuelem, & caeteros deincipes Prophetas:) quid Deus ipse dici volebat, non suis ipsius ille, sed Dei à verbis, atque in Persona Dei sic [Page 80] exprimit, ut non alius, quàam Deus ipse loqui [...] diatur.

9. Apud Zachariam igitur, qui dicit, Misit me, idem ille revera est qui & longè antea eâdem locutione usus, dixit, [...] misit me, Esa. 60.1. neque igitur, ad Christum Dominum, Esaiae verba ea ad se applicantem, Luc. 4.28. ab Orthodoxis torqueri dicendum est (quod Barjesuitae impurum convitium est, C. R. pag. 62.) sed, quod verba ipsa loquuntur, Christi ipsius, Legato utcun­que recitante, in sua Persona effatum est; Ille se mis­sum 10 esse ad Gentes eas profitetur. Quanquam igitur non sine risu suo, sannâque excipiendum ille cense­at, quod nos arbitremur, dici ibi Dominum Exerci­tuum missum esse à Domino Exercituum, C. R. pag. 63. Sciat tamen oportet, Arbitrii nostri rem non esse, sed dictaminis ipsius Divini; ipsum igitur SSpiri­tum ille, non Orthodoxos, [...], Joh. 3.10. Ità enim à SSpiritu [...] in ore Legati ejus, di­citur, Sic dicit Dominus Exercituum, post gloriam misit me. Qui misit igitur Dominus Exercituum erat; Domi­nus 20 quoque Exercituum, qui missus est: Idem ille, ex Natura sua Divina, Dominus▪ D [...]úsque, Deus Filius, quo­ad Naturam humanam, quam hypostaticè sibi conjunxe­rat in utero B. Virginis, missus in mundum, ipso se hoc profitente, dicitur: Ut jam, nè rideant porrò Barjesuitae, sed frendeant, intabescántque, aeternúmque invidentibus rumpantur ut ilia.

10. Vocabulum autem, [...], quòd urgeatur, cavilla­tio hominis an sit, an mera hallucinatio, nolo temere statuere. Verùm istud statuo, dictum prophetae, Chri­stum 30 Dominum Exercituum dicere, Dominum Exercitu­um Deum Patrem, misisse eum ad gentes populi sui ex­pilatrices, Quia tangentes populum suum, erant tangentes pupillam oculi ejus, si sobriè sapere velimus sanctámque Criticen colere, difficile nihil in se habere. Neque enim ad Dominum Exercituum in alterutra Persona, (non ad Deum Filium, non ad Deum Patrem) refertur [Page 81] istud, oculos ejus, sed proverbialiter tantùm ab ipso usur­patur, ex usu Hebraeorum satìs familiari, ut quod homini in summo pretio est, & nequid detrimenti capiat, omni curâ atque teneritudine custoditum semper est, & custo­diendum, Pupilla oculi ejus, audiat. Pro more igitur Ad­agiorum, in quibus saepe vocabulum unum alterúmque sufficit, & notissima res per phrasin concisam compendi­osè efferri solet, Paroemiae hujus Divinae, si rectè ex­plicare velimus, sensus est, Tangentes populum Dei, tam 10 esse Deo invisos, ac homini cuipiam, atque oculos ha­benti, infensus infestúsque est, qui tangit pupillam ocu­li ejus. Neque ego ex meipso hoc, aut meôpte cerebro, sed ex usu Sacro, dico. Habeo enim Exemplum Senum, qui hac ipsa in phrasi, ubi & vocabulum est [...], Deut. 32.10. pronomen tamen affixum de industria suppri­munt, & propter rationem istam Proverbialem non ali­ter reddunt, quàm [...], i. ut natura hominem docet custodire pupillam oculi. Quòd si Senum Autoritas, in suae ipsorum linguae explicatione, 20 usúque, minor cuipiam sit, eccum, qui satìs supérque erit: Davidis enim est illud, [...], Psal. 17.8. Pro mente, moréque Adagiorum omit­tit & ille pronomen, &, quia Deum ipsum alloquitur, ni­hil aliud ait, quàm [...], & non dicit [...]. Quod tamen, ubi ad hominem sermo est, affigi interdum reperiemus, ut, [...], Thren. 2.18. interdum tamen & sileri, ut, [...], Ecclus. 17.22.

11. Explicato autem jam prophetâ, oculóque ejus 30 à Festucis, h. e. loco ipso à captionibus Barjesuiticis vin­dicato, Christíque Divinitate, & Personâ Dei Fil [...]i ex iisdem verbis abunde expositâ, redeundum nobis nunc est ad locum Apostoli, de sanguine Dei. Atque Christi ipsi­us quòd sanguis ille revera sit, indicavimus, Barjesuitam non posse negare: Sed quia negandum à Principio susceperat. Christum verum, aeternúmque Deum esse, Suadere igitur velle, ut Dei sanguis ab Apostolo dictus, [Page 82] pro sanguine Dei Patris ab illo intendatur. Colore au­tem ad id eo usum fuisse ostendimus, quia eo in genere, & eam ob caussam (ut ineptè declamitat) reperisse se apud Prophetam sperabat, De Deo dici oculum ejus. Istud verò quàm infeliciter ei, ínque summam execrandae suae caussae ruinam, ab eo productum sit, alii jam judicent. Veruntamen cùm in V. Test. frequens illa Allegoria sit, & non oculus solùm, sed & Manus, Pes, Caput, Cor, alia membra, Deo quasi per [...] ex vulgari figura attribuantur, benignè cum eo agemus, neque à 10 beneficio, quod sibi à Propheta pollicetur, si aliud ni­hil in contrarium occurrat, per nos excludetur. Esto igitur, Zachariam eo genere loquendi usum esse, De ocu­lo Dei Patris. Quid tum postea? Ergóne & Paulus eo­dem usus est, De sanguine Dei Patris? Non sequi & hoc abunde monstravimus. Verùm in tam misella caus­sa, nè non nimiúm benevoli ei simus, vel & hoc quo­que transilire, (Argumentum à Posse ad Esse; Quod nè pueri quidem Dialecticorum ferent.) non abnuemus. Sed nec sic ei res succedet tamen. Ejusmodi enim ver­ba 20 Apostoli sunt, ut nè possint quidem, ad id, quod è Propheta, (sed frustrà,) sperabatur, per fas accommo­dari.

12. Supposito enim Zachariam de Deo Patre Oculum ejus dicere; Hoc tamen nequit esse id, quod jam de Deo Apostolus dicit; Paulus enim non dicit Sanguinem ejus. Dicit quidem, [...]. Dicimus & nos ex eo, Deum acquisivisse Ecclesiam per proprium suum san­guinem. Nescítne verò mirabilis Catechista distinguere, inter sanguinem ejus, atque sanguinem proprium? At nos 30 pernegamus ei, posse ex aliquo praetextu fieri, ut Deus Pater dicatur habere [...]. Quod ubicunque dicitur, de Christo Homine-Deo solo, in sua ipsius per­sona, intelligitur, ut Heb. 9.12. & 13.12. ideóque à Syro (nisi pessimè recolo) alicubi redditur, per sangui­nem animae suae. Caussam quidem Barjesuita (sed Non-Caussam pro Caussa) praetendit, summam conjunctio­nem [Page 83] Christi cum Deo Patre: nos verò conjunctionem longè conjunctiorem, quam & Nycticoracis hujus ocu­li ferre non possunt, in natura Divina Humanáque hy­postaticam unionem, agnoscimus; Neque nos tamen au­demus, possumúsve proprio suo sanguine Deum Patrem sic aspergere. Quid enim? Si illius proprius sanguis dici possit, quia Christi sanguis erat, Quod re quidem verâ implicat, Annon per eandem rationem, & ex utero propriae Parentis suae nasci Deus ille Israelis, & pendere 10 in propria Cruce, & corpus proprium Dei Patris in pro­prio sepulchro exanime jacere, & ipse denique sibi pro­prius filius esse, (Christum enim Deus Pater [...] ha­bere dicitur, Rom. 8.32.) dicetur?

13. Argumentum igitur nos fortissimum [...] Christi, atque duarum naturarum in eadem Per­sona unitarum, hinc astruimus; Perquisivit Ecclesiam Deus (ait) per proprium sanguinem. Jam verò Perqui­rere est actus Personae; Deus naturam Divinam dicit; sanguis Humanam; Proprius autem additur, ad exclu­sionem 20 [...], Heb. 9.25. ut alienae opis non fuisse, neque alio quocunque sacrificio, praeterquam sui ipsius stetisse sciamus Ecclesiae Christi acquisitionem. Aliter igitur si Barjesuitae lubeat interpretari [...], ut quod unius Personae est, sub alicujus Conjunctionis colore, alterius tamen personae jure habeatur, idem & Matribus, atque uxoribus in grege suo Autor esto, modò de con­junctissima cum maritis suis parte cavere sibi velint, operámque dare satìs incestuosis libidinibus, ut confidant se tamen mandatum Dei, prout sibi ab Apostolis injun­ctum 30 est, [...], 1 Cor. 7.2. & [...], Eph. 5.22, & 1 Pet. 3.1. optimè perimplere, atque ex Barjesuiticae Religionis novo jure, per legem summae Conjunctionis, propriis tamen viris suis se semper uti.

14. Nec dum absolvere licet hanc Sectionem. Ad­sumentum enim ipse sibi hoc facit, Neque verò praeter­eundum est silentio, quòd in Editione Syriaca loco Dei [Page 84] legatur Christi, C. R. pag. 70. Quod in purae igi­tur Syrorum fidei encomium cedat, Filii Divinitatem semper agnostentium, Christúmque, & Deum pro eodem habentium, in immortale verò Barjesuitarum Stigma, qui Christi Ecclesiam aliquam, (Absit verò, ut de aliqua, praeter suam ipsorum loquantur,) esse volunt, & non Dei. Verùm quid si nos jam ipsius adsumento usi, sic tandem finire optemus? Neque verò praetereundum est silentio, quòd versipelle hoc animal Catechisticum neque eo ge­nere loquendi utatur, neque eam ob caussam, quo gene­re 10 loquendi, & quam ob caussam, Apostolus usus est, quem ille tamen tantopere jam vexavit. Pauli enim sen­tentia est, Dei Ecclesiam esse, quia Christus eam ob caussam sanguinem suum fudit, ut per eum acquirere si­bi Ecclesiam posset. Porrò etiam, quo in genere acqui­sitionem istam intellexerit, eosdem postea per Epistolam commonefacit, ubi [...] cum eadem consoci­at, [...], Eph. 1.14. Acqui­sitionem igitur eam vult, quae per redemtionem facta est è Christi sanguine. At verò de Acquisitione déve Re­demtione, 20 altum heic in Catechista, Caussam quantum­libet crepante, silentium. Quid caussae sit, rogitas? O­dit enim, & abnegat scelestus illam causs [...]m. Adeatur Capitulum ejus Octavum de Prophetico Christi munere, clarúmque erit infaustos hosce mag [...]stros Redemtionem omnem per Christum abominari, quódque ille morte suâ salutem nobis aeternam meritus fuerit, aut per sangui­nem suum pro peccatis nostris satisfecerit justitiae Dei, pro fallacia & mend [...]cio habere. Istud igitur est, quòd ad insignem hunc locum Paulinum De Ecclesia Dei pro­prio 30 suo sanguine acquisita, nihil jam ex isto, (loci tamen Expositorem se faciente,) audire sit, sed tantùm quòd Christus sanguinem fudit, & denuò, (sed in genere, & perquam dolosè) quòd pro nobis fusus ille sit; & te [...]tiò, quòd sanguis in eum finem (sed quem eum, aut qualem, non dicit,) fusus, ipsius Dei sanguis jure vocari potest. De Ecclesia verò Dei, de Acquisitione Ecclesiae per istum [Page 85] Sanguinem, (non obstante jam ridiculo strepitu ejus, De eo genere loquendi, & eam ob causam, quo genere loquendi, & quam ob causam Paulus dixit,) nè [...] quidem.

15. Tumultuatur certè ea in parte, & inter eundum spargit arenam Bos, ut aliquid videatur dicere; sed id solùm agit miser, ut majores offundat tenebras. Dicto enim Conjunctionem inter Deum Patrem, & Chri­stum in Causa esse, cur Christi sanguis, sanguis ipsius 10 Dei Patris dicatur, Cat. Rac. p. 70. continuò subjungit, Praesertim si quis expendat, quatenus is est pro nobis fusu [...]. Praesertim? & Quatenus? Quid sibi volunt haec? Si aliquem heic sensum habeant, hunc esse oportet, Mani­festum fore, sanguinem eum optima de ratione Sanguinem Patris dici, si hoc expendatur. Optimè habet; Propo­nat igitur rationem, ut expendamus. Etenim (ait) Christus est agnus Dei, qui tollit peccata mundi. Certissimè est, Baptistâ sic indicante, Joh. 1.29. Sed quid indé? Ergó­ne, quo jure Deus Pater Agnum habere, à Baptista di­catur, 20 eodem & Sanguinem habere, à Paulo dicendus est? Expectabamus certè hanc illationem à Barjesuita, quidlibet è quolibet inferente, ubi fraudi locum esse viderit. Quod tamen & nos illi nulli negabimus. Agnum Deus Pater habet, sed tamen ipse non est Agnus; paríque respectu habeat & Sanguinem, sed ipsius tamen non erit sanguis, scilicet non [...]. Deflectit verò heic Proteus, & quasi de Caus­sa jam aliter dicturus, sic elabitur, Unde sanguis in eum finem fusus, ipsius Dei sanguis jure vocari po­test. 30 Jam Unde hoc, est Ergò, ideóque à fine fusionis peti nunc videtur conclusio ejus. Sed quae est ista, non Consequentia, sed Confusio? Aut è tam variorum terminorum coacervatione quî concludi poterit? San­guis igitur in eum finem fusus, (Quem ille neque Meri­torium, neque Satisfactorium, neque Redemtorium esse patitur, neque pretii, aut virtutis acquisitivae aliquid in se habere; sed vapido sub pectore vulpes, Quo in genere [Page 86] finium esse sinet, astutè servat:) Dei Patris Sanguis quo jure vocari potest? Quin igitur legem laudat nobis? quin exponit jus? Sed insulso Juris Coctori satìs fuit inter suos ità dicere, atque è Scena ea exiit; Atque eat per me, quò dignus est.

SECT. VIII.

NEque animus mihi nunc est, neque opus certè, ut recitem, quàm variè ab aliis exponantur illa verba Apostoli, [...], Hebr. 8.4. Ex ipsis igitur autoribus ea petantur per me, quorum ego sententias utcunque meminerim, verba tamen non teneo. Verùm semper quidem miratus sum, à genuino sensu loci tantopere eos deflexisse; Quem (nisi nimiùm caecutio) ex 30 Elleipseως (Sacro textui, & praesertim Paulino, perquam familiaris,) proclivi, atque necessaria suppletione, non minore poterant cum facilitate, quàm veritate, atque vo­luptate, eruisse. Sic enim se res habet. Esse Christum, Apostolum, atque Pontificem Professionis nostrae, jam antè praemisit, Heb. 3.1. Pontificem nobis fidelem in omnibus, quae apud Deum pro nobis agenda sunt, Heb. 2.17. Ab [Page 87] aeterno quidem ità factum à Deo, Heb. 5.5. (ex eadem ra­tione, quâ & Agnus erat occisus ab origine mundi, Apoc. 13.8.) atque ex corpore, quod Deus ei aptârat, paratum, Heb. 10.5. ex iis, quae in corpore eo passus est, edoctum, Heb. 5.8. atque ex adscensione denique in coelos commo­dè jam dispositum, 4.14. ad opus suum Archieraticum pro nobis ibi apud Thronum gratiae: Q [...]ódnam verò opus illud? A pari conditione terrena petendum est huic Quaesito responsum. Cultus enim ille, qui tum vigebat, 10 terrestris, Deo ipso ità instituente in populo suo, erat figura, & umbra Coelestium, Heb. 8.5. Igitur cùm in ter­ris Pontifex omnis ad offerendum pro populo institutus fuerit, Heb. 5.1. Multò jam magìs est ista conditio Pon­tificis nostri in Coelestibus: Oportet igitur ut & Christus in Coelis nunc habeat, quod offerat. Et disertè quidem hoc ab Apostolo concluditur, [...], Heb. 8.3. Apostolus enim per Demonstrativum istud, [...], designat Jesum Christum ad 20 Dextram Throni Majestatis Divinae in carne nostra jam sedentem, v. 1. Atque pro Pontifice nostro sese gerentem in eo Tabernaculo, ver. 2. fieríque non posse, ait, quin Oblationem semper ille ibi habeat, Deo ex Archi­eratica sua functione praesentandam, in populi sui gratiam.

2. Huic autem dicto, quod proximè subjungat, Si in terris esset, nè Sacerdos quidem esset; hoc ego nunc, nè non cohaereat, [...] ab eo dictum esse adsero, supplendúmque esse id, quod subintelligitur, repetendo 30 [...], (Quae tutissima omnium in supplementis via est,) id quod antecessit, sic, Si in terris esset, nè Sacer­dos quidem esset, nisi haberet quod offerret. Non ferent me, opinor, qui aliter hactenus interpretati hoc sunt, atque (ut suum quisque sensum defendant,) exclama­bunt, Periculosam nimis esse licentiam cuilibet quid­libet pro suo arbitrio introducendi in Textum Sacrum, sub praetextu elleipseωn. Quibus ego me certè suf­fragatorem [Page 88] acerrimum do, rémque periculosissimae aleae plenam esse denuntio, non audendam quidem à quo­quam, neque à nobis unquam admittendam, nisi sub gemina conditione Sanctissima. Prima est, ubi, ni fiat supplementum, integer, sanúsque sensus à verbis ab­esse videatur: Altera, ubi non Textus solùm supplemento egere, sed & Contextus, scopúsque loci illud ipsum sup­plementum exigere: Quod & ex ipso contextu si ac­cersatur, eò erit ab omni periculo immunius. Exclu­sissimum igitur ab hoc loco si me esse jam reponant, Quo­niam 10 verba haec per se satìs perspicua sunt, nullámque ex nobis opem desyderant, ut re [...]tè, faciléque intelli­gantur, Nè sic quidem (bona cum bonorum venia) possum repelli. Habeo quidem nunc prae oculis So­phistam omnium [...], qui de verbis hiisce Pauli ità definivit, Apertè scriptor iste Divinus testa­tur, Christum, si in terris esset, nè Sacerdotem quidem fu­turum. Neque expectare possum, quin & ab aliis, viris melioris fidei atque eruditionis, qui mecum nondum sentiunt, satìs per se aperta esse Apostoli verba censean­tur, 20 neque ergò supplemento alicui dandum esse heic lo­cum, ut, cùm dicat, Si in terris esset, cognoscamus, quid in eo voluerit.

3. Ut fidem igitur meam liberem, jam necesse est. Bre­vis autem responsio est. Non sunt (inquam) ea Apo­stoli verba; Si in terris esset, nè Sacerdos quidem esset; Sed quod Paulus dicit, est, Si enim in terris esset, nè Sacerdos quidem esset: Haec verò duo immane quantum differunt! Enimvero, [...], atque [...], quoad loci ex­positionem, jam toto coelo distant. Est enim [...] par­ticula 30 Rationalis, antecedentis adsertionis illativa. At­que hinc ista obscuritas. Dixerat, Necesse est, Christum habere, quod offerat. Quid ità verò, ô bone Paule? Si enim, ait, Hem! reddit rationem; certè geminam consociat in una ratione rationem. Argumentum scilicet ei instituitur à Majore, & planè bicorne est. In terris quidem Sacerdos non esset, ait; atque Assumtio est, [Page 89] Multò magìs non erit in Coelis: Sunt enim Terrestria hoc in genere tantùm imago & umbra Coelestium, v. 5. Il­lud igitur est primum. Dein, Nè Sacerdos quidem esset, ait; Assume, Multò minùs, Pontifex summus erit: Illud est alterum. Proferantur verò jam in medium (sicui sit opportunitas & animus) aliorum interpretationes, at­que in promtu heic est mihi quod adversùs fingulas ob­jiciam. Simplici huic dicto nihil allaboro; adpono tan­tùm quod Apostolus adponit, [...] quae [...]óque, 10 Quae jam consequentia? Quae Illatio? Profectò planè nulla erit ex eorum interpretamentis. Necesse esse, ut Christus jam in Coelis aliquid habeat, quod offerat, Quia si in terra esset, nè Sacerdos quidem esset; Si simpliciter, atque [...], sumatur, non magìs sequitur quàm si ego nunc dixero, Necesse esse, ut Christus jam in coelis pro Hostia ipsa, seu Agno Dei, habeatur, Quia si in terra esset, nè sacerdos quidem esset. Quod quomodo sequatur nè ipsa Sphinx expediet.

4. Facit ergò, [...], ut ad hanc ellipsin pius Lector 20 animum advertat; facit ipsa consequentiae necessitas, ut repetatur, quod Paulus jam dixerat, atque ut indè extrahatur Illationis Apostolicae supplementum. Ad­sumentum ergò hominis cujusquam esse, cave dixeris; Neque enim ità haberi, sine contumelia, potest: Quod ex ipso SSpiritu fluere, atque è Divini Authoris brevilo­quentia enatum, suâ sponte se nobis, per caussativam eam particulam, & tam exertè exhibere, [...] Oportet, qui non videant. Atque hoc jam illud est, quod de contextûs ipsius, scopíque loci ratione, 30 in supplementis semper habenda, modò à me praemo­nitum est. Qua de, nequid in hoc ambigatur, hem & al­teram mantissam. Dicto enim, [...] supple verò, [...]. addit, [...]. Istud autem Latinus vulgaris misere transtulit, cùm essent, qui offerrent secundum legem munera. Nostri autem nihilo infeliciùs, dicam? an paulò absurdiùs, [Page 90] Seeing that there are Priests, that offer gifts accor­ding to the Law. Igitur cùm & ipsi perspicerent, quàm inanis haec interpretatio non modò consequentiae omnis, sed & boni probíque sensûs erat, in margine adposuere, Seeing that they are Priests. Et paulò quidem rectiùs jam hoc: verùm si [...] cupiamus, ità sit, Seeing that Priests are they that offer gifts. Jámque mani­festa est & ex hac parte argumenti Paulini consequentia: Dixerat, Christum in coelis, Pontifex cùm sit, habere, quod offerat. Quid i [...]á? Quia si in terra esset, nè Sacerdos esse 10 poss [...]t, nisi haberet, quod de lege offerret. Ecquis verò hoc jam negabit ei? Probatur; ídque ex ipsa natura, atque definitione Sacerdotis; Sacerdotes enim sunt, qui munera habent, & offerunt. Sequitur ergò jam ex hiis, Christus nè habeat, atque Sacerdos nè sit; Nè in terra quidem; Quantò magìs, nè in coelo? Non ex or­dine Sacerdotum; Quantò magìs, non summus Pon­tifex?

5. Observare igitur est, participium Praesens verbi sub­stantivi, Illativum (ut plurimùm) esse, reíque rationem 20 in se comprehendere; Ità, [...], Heb. 13.3. significat, Quia in Corpore estis, &, [...], 1 Thess. 5.8. est, quoniam nos diei sumus, &, [...], 2 Pet. 1.18. est, Quia eramus cum eo. Quantò magìs verò, cùm in Regimine absoluto ponitur, ut, [...], caussam ipsam rei designare intelligetur? Ait igitur, Sacerdos in terra non erit, (quantò minùs Pontifex in coelo?) nisi habeat, quod offerat; Quoniam de essentia Sacerdotis est, Oblatorem esse. Atque hae jam sunt Divi­nissimi hujus loci rectae, veréque Theologicae consecutio­nes; 30 Ad quarum explicationem eò ardentiùs impulsus sum, ex quo observo, illos Domini Jesu devotissimos (ô Deus!) Cultores, non dico, (praeterquam nomine,) sed re quidem verâ, Irrisores, atque Expoliatores, Barje­suitas, aliorum Doctorum virorum errore abusos, verba ista Pauli, ut nudè, simplicitérque dicta, accipientium, pro fundamento jam sibi habere, Christum, si in terris [Page 91] esset, nè Sacerdotem quidem futurum, C. R. p. 291. & p. 77. quò possint eum Sacerdotali suo officio, (quod vel in coelo quidem, per paralogismum ab intercessione me­ra, vel Benedictione Melchisedeciana, jam misere de­curtant ei:) prorsùs expoliare, quantisper in terris erat. Igitur, nè cogantur concedere, vel Christo aliquid ex hypostatica naturarum unione (quam toti oderunt, & abominantur,) pretii, meritíve, vel nobis ex ipsius Spon­tanea passione Satisfactionis aut Redemtionis beneficium 10 aliquod accrevisse, perfrictâ jam fronte pernegant, vel Mortem ejus Sacrificium pro nobis fuisse, vel ipsum, ante­quam adscenderat in coelos à cruce, Pontificem no­strum omnino extitisse: Atque ex hoc intuitu, nè non aliquam semper fraudem immisceant; quod Paulus di­xit, Si enim esset, ipsi convertunt, in, quamdiu enim erat in terra.

6. Sed quàm misere decollârit iis ex hoc loco spes omnis, arbitratu jam facile cuivis Nost [...]ûm erit, qui è praemissis probè perpenderit, istam esse loci veram 20 versionem, v. 3. For every high Priest is ordai­ned, for to offer gifts and sacrifices: whereupon of ne­cessity, this [high Priest] also is to have somewhat to offer. v. 4. For if he were on earth, he should not be a Priest, [unles he had.] Priests being those, that do of­fer gifts according to the Law. Ità verò, [...], red­dendum esse censeo. Nam cùm ex necessitate Dialecti nostrae non possit sine substantivo suo exprimi, praestabi­lius multò est, ut, this high Priest, legatur à nobis, quàm (ut nunc legitur,) this man. In hac enim hypo­thesi, 30 illud proximius est, istud est remotius, nimísque ge­nericum.

SECT. IX.

HAbeo & aliud [...] de Articulo Graecorum, sacrae Critices studiosis non indignum. Ubi enim duobus praedicatis Articulus unicus praefigitur, de more Graeci sermonis indicio est, utraque ea de uno eodémque subjecto indifferenter debere intelligi. Exemplum esto illud Apostoli, [...], 20 Heb. 12.2. Gemina enim videmus esse praedicata, [...], atque [...]. Sed unico anteambulone gau­dent, Neque enim dictum est, [...], Sed, [...], semel praefixum, utrique sufficit. Quid itá? Quia de eadem Persona, de D. Jesu, (quem propositionis illius, si in formam Categoricam compin­gatur, subjectum esse oportet,) pariter enuntiantur. Tam firma autem atque inconcussa haec Regula est, Ut, vel ejus rei caussâ, nunquam mihi probare potuerit argumentum suum Doctissimus Vir, (qui sibi tamen in eo 30 mirè placuisse videbatur; nec dum & mihi excidit:) per quod appositionem illam [...], ad solum [...], referri voluit, & non spectare ad [...], Sed seorsim istud accipi, quasi subaudito [...]. Quan­quam enim verum esse possit, (est tamen, cur & de eo dubitetur, ex Hebr. 7.11, 19.) quod ipse acutè observavit, [...] atque [...], in hac Epistola [Page 93] nunquam usurpari, (Occurrunt autem vel decies;) quin ad personas semper, déque hominibus ipsis, & non de af­fectione eorum aliqua praedicentur, non sequitur tamen illatio ejus, Ut Christus ea propter heic non dicatur, [...]. In aliis enim locis SScripturae plus­quam decies reperire est, vocabula ea de rebus ipsis, déque humanis attributis enuntiari: Idque apud Lucam ipsum, Pauli (ut fas credere, alibíque à me indicatum est,) Amanuensem ad hanc Epistolam; Ut, [...] 10 [...], Luc. 1.45. &, [...], Luc. 2.43. &, [...], Act. 20.24. Quid quòd & ab alio Apostolo disertè dicatur, [...], Jac. 2.22. ut & [...], ab altero, ter, 1 Jo. 2.5. & 4.12, 17. Quòd non sequatur verò heic Illatio ejus, vel Articulo huic uni attribui posse censeo, Qui ut eidem subjecto utrumque praedicatum aggluti­nat, ità & utrique Praedicato idem objectum Ef­fectúmque impertit. Nostri igitur non malè ver­ba locârunt, The author and finisher of our 20 faith.

2. Verùm nunc repertus est nobis novus homo, novae & prodigiosae non [...] solùm, sed & [...] etiam recens [...], Qui Articulo huic suam autorita­tem derogat, C. R. p. 66. Tenendúmque esse praecipit, Eam regulam apud Graecos non esse perpetuam. Non per­petuam autem? Et amicè quidem hoc; Regula enim ut sit, nullus negat: Tantùm, nè sit, imperat, nisi ipso an­nuente. Et nè lector quidem incertus sit, atque animi pendeat, aliam ei regulam praescribere videtur, atque ubi 30 locus priori regulae non sit, id è rei circumstantia depre­hendi jubet, C. R. p. 66. Sed haec mera impostura est, ut semotâ demùm publicâ Regulâ, ex cujusque arbitrio pendeat res. Quod Dictatori novo felix, faustúmque erit, Quia hoc admisso, Quò quisque perfrictioris fron­tis est, & quidlibet adfirmandi audentior, eò certiùs rei circumstantiam (velit, nolit ea) in partes suas adiget. Sed heus tu, Qui aes triplex hoc in fronte geris, unde [Page 94] tibi istud Imperium in Regulas? Ohe! Non esse eam re­gulam perpetuam, Testimonia ipsius novi Foederis demon­strant, C. R. p. 66. Ecquis verò tam ferreus, ut pugnet adversùs demonstrationes? Absit. Sed tamen videamus sodes eas, ut discamus cedere.

3. Nam ubi scriptum est, (ait) Ejecit omnes vendentes & Ementes, in Graeco est unus tantùm Articulus praefixus iis vocibus, Ementes & vendentes. C. R. p. 66. Certis­simè est unicus, [...], Mat. 21.12. Quid indè veró? Vacillat er­gò 10 regula (ait.) Neque enim utrumque Praedicatum ad unicam personam ibi refertur, licèt unicus A [...]ticulus sit. Et risum teneatis, Amici? An, Quia Res sacra agitur, in­dignatione potiùs Divinâ excandescitis, Audere quen­quam, Religionem ipsam tam Sophisticis modis tractare, verbúmque Sacrosanctissimum Dei, per cavilla, & Diabo­licas Captiones foedè cauponari? Quàm perdita enim haec fallacia est, obortâ quaestione, de Singularibus, sed uno de subjecto praedicandis, locum obtrudere, ubi SSpiritus, non de unica, sed de pluribus simul personis instituit di­cere, 20 atque indè argutari, quòd unica persona non sit? Et tamen spissâ hâc fraude, quam molitur, nihil revera proficit adversus regulam eam Articuli. Nam & heic, [...], quantocunque in hominum numero sunt, sunt tamen unum illud, quod à Christo ejicitur è Templo: non una Persona quidem, sed (quod aequipollet in hoc quaesito;) ex pluribus personis unum corpus, unum praedicationis istius subjectum, (collectivè enim tota ea multitudo accipienda est,) atque ità unioni Logicae, quae per unicum articulum intenditur, nè hilum 30 praejudicat.

4. Ut [...] interea nobis liceat, (quod Anglicè dicimus. To scorn:) impudentem istum Impostorem cum putida sua Demonstratione. Demonstrat enim nihil, nisi quàm fallacem fidem hii homines colant, solámque per Sophisticam quàm ridiculè sperent, (si tamen spe­ [...]ent, curé [...]tve;) se salvos fieri. Huic enim geminum [Page 95] est, quòd (nè exemplis hac in re non abundare videa­tur, qui Testimonia crepabat,) non sine pompa sub­jungat, Quibus similia habes, Mar. 11.15. & Luc. 19.45. C. R. p. 66. Salva igitur nunc res est: Potuit enim jam verum dicere. Similiáne enim non erunt ea loca, quae obtrudit, cùm nihil aliud sint, nisi ejusdem Historiae in aliis Euangeliis repetitio, iisdémque verbis, atque sub ea­dem unici articuli Regula, rem eandem enarrent, atque in eandem ab ipso fraudem huc denuò adsuantur, quam 10 nos in eo nunc aversamur, atque explodimus? Satìs ve­rò persensit, Solers [...], imposturae suae hanc in­felicitatem, atque (ut aliquà, credatur bene rem gerere) insanam antilogiam suam magnificè clausit, Ac praterea, locus, Eph. 5.5. ápertè indicat, Eam Regulam non esse perpe­tuam, C.R. p. 66. Ain' verò, Aperté? Quin apertè igi­tur verba loci citas nobis? Verùm istud minùs placet ei. Apertè enim Verba illa nobis hoc confirmant, cujus per­negandi gratiâ Veterator iste [...], omnem hanc telam hactenus texuit. Ex istis igitur 20 nunc cuiquam, nasum aliquem in rebus Theologicis habenti, subolebit, Quem ego me virum intelligam dicere. Quis enim omnium Ipse esse nunc potest, nisi Ille (quem, ut antè tetigi, Apostolus in Ante­signano ejus graphicè descripsit, Act. 13.10.) Propago Diaboli; dolo atque malitiâ omni refertus, probita­tis osor, & (quod caput est) viarum Domini rectarum, h. e. SScripturarum, veríque sensûs earum, perpetuus Distortor; Quem nos ergò uno jam verbo indigeta­vimus (Non per convitium, neque ex aliquo, studio, aut 30 titulo Partium, Sed ex eadem ratione, quâ Dominus Judaeis dixit, Esse eos ex Patre suo Diabolo, Quoniam desyderia illius studebant facere, Jo. 8.44.) Barjesui­tam.

5. Sic enim se res habet. Secundam illi Personam in Divinis, Deíque filii, tum Aeternitatem, tum Incar­nationem detestati, inter alia loca infinita SScriptu­rae, miserrimè se tortos sentiebant verbis illis, in ca­pita [Page 96] ipsorum malè ominatis, Apostoli, Quòd irrepse­rant (putà, in Ecclesiam Christi,) homines irreligiosi, qui olim, (i. indè à Creatione, cùm Deus ipse contra­distinxit Semen Mulieris, & semen Diaboli, Gen. 3.15.) praescripti sunt ad hanc damnationem, (Atque hinc est, quòd è praecipuo quodam intuitu, Paulus Barjesum disertè nuncupavit filium Diaboli:) [...], Jud. v. 4. Et quid jam faceret infelix Hyperaspista? Non videri citare hunc locum, fuisset, manus aeternùm dare. Citat igitur, Sed fraudulenter, pessimâque fide: 10 legit enim, Solum Herum, & Dominum Jesum Chri­stum negantes. Neque nescio quidem, Potuisse eum (quod saepe solet) è variis Editionibus, de vera Le­ctione loci litem aliquam praetendere. Sed vafer sapuit; Non enim placebat, tantisper in verbis tam inauspica­tis sibi, capútque ipsorum tam punctim, caesimque pe­tentibus, immorari; Quorum genuina quoque lectio penes vetustorum codicum MSS. fidem futura erat. Quid igitur respondet? Planè nihil: Ut canis in Nilo, Bi­bit tantùm, & abit. Nactus certè [...], nè ni­hil 20 dicere videretur, ait Orthodoxos evincere conari ex eo loco, quia unicus Articulus praefixus est, ad Christum ea verba referri debere, C. R. p. 65. Ea verba? Elo­quere, Subdole; Quae ea? Nam de voce, [...], nul­la potest esse Quaestio. Neque de, [...], rectè lo­cum legenti, Solum Deum, & Herum Dominum Je­sum Christum. Nulla enim Conjunctio copulat He­rum, & Dominum, non dixit, [...], sed, [...]. Non ultima igitur haec fraus est, 30 quòd in praemissis suis de ea sola voce quaerere pro­ponat, An Christus Solus herus ibi dictus sit, C. R. p. 60. Verùm à Juda dicitur Solus Deus, & Herus Dominus noster Jesus Christus. Atque jam ex ea Re­gula unius Articuli, (quam oppugnator iste expu­gnare non potest, quicquid non pudeat oppede­re,) de D. Jesu dicitur, ipsum esse [...], [Page 97] [...]. Ex utroque igitur vocabulo (praeter cri­men suae Negationis) Barjesuitica Caussa aeternùm ju­gulatur.

6. Quòd si admittatur, veram eam lectionem esse, quam ipse propinat, [...]. ut tamen nec indè Regulae de Articulo quicquam decrescere, sed Sori­cem suo indicio perire, indicemus. Ad locum enim eum nunc redimus, in quem ipse non erubuit, quasi Regulae huic adversantem, intendere digitum. Verba ea sunt, [...] 10 [...], Eph. 5.5. Eccui igitur jam mira sunt, quòd & ab istis recitandis planè abhorruit? Quid enim poterat in execrandam caussam eorum feralius dici? Vel ex ipso Sono talium locorum mors Barjesuitis est. Nam dicere Regnatorem esse Christum, & Deum, nihil aliud est, nihil esse potest, quàm, Christum Deum regnare, at (que) hoc est, quod nos profitemur, Hominem Christum esse, & ve­rum Deum. Unico igitur articulo homo ille, Deús (que) con­tenti sunt, Quia ex hypostatica unione, unam Personam Constituunt: Ne (que) ex alia ratione à Paulo, interjectâ jam 20 Conjunctione, divisim nominantur, (quod & ex ipso ordine verborum liquet;) quàm ad Regnum illud, Homines inter heic in terris, quod Gratiae est, distinguendum ab illo se­quente in coelis, aeterno, & Gloriae; Non poterunt (ait) ad illius haereditariam possessionem, multò minùs ad hujus, unquam pervenire. Consona autem sunt hiis, & rem egre­giè confirmant, quae è Secunda Petri (Ex ea autem Petri, istam Judae prognatam esse, quis nescit?) petere est. Prae­monet enim & illa, falsos doctores irrepturos, viámque veritatis in blasphemiam redacturos, (hoc est, blasphemis 30 suis glossematiis, & torsionibus depravaturos) certámque indè sibi & Sectariis suis perniciem inducturos, Speciatim verò, in hoc flagitium (quo de nunc agimus) ruituros, [...], 2 Pet. 2.1. Quem autem Herum illum vult Petrus? Eundem, quem & Judas, Dominum nostrum Jesum Christum, probatur ex eo, quod ipse apposuit, [...]. Quid igitur plura? Sunt jam istae Bar­jesuiticae Domini nostri Jesu Christi abnegationes, Esse [Page 98] eum cum Patre & Spiritu unum Deum. Esse [...] illum. Esse & Redemtorem nostrum.

SECT. X.

EJusdem planè farinae cum priore est, quod com­mentus est de loco Apostoli, [...]. Tit. 2.13. Negat enim Chri­stum Servatorem esse, qui ibi appellatur, Magnus Deus. 20 Negat, (sed alio argumento nullo, quàm Lectorem remit­tendo ad id, quod explosum jam à nobis est;) per Re­gulam istam unius articuli praefixi geminis praedicatis, posse id probari; Cat. Rac. p. 66. Cùm tamen eodem in Commate exemplum ejusdem antecedat, Argumento enim est, [...], sub una eadémque ex­pectatione pariter atque ex aequo cadere, quas unici vi­demus Articuli ductu gaudere. Verùm ille de solo Deo Patre dici Magnum Deum vult, & qui ab Arianismo se satìs abhorrere alicubi praetendit, Cat. Rac. pag. 106. jam 30 cùm suâ interesse putat, commune hoc cum Arianis dogma totus arripit, Filium esse Patre Minorem hoc ipso ex loco jam olim probare satagentibus, Quia Ma­gnum Deum dici eum ab Apostolo somniabant, Di­stinctionis caussâ à Filio. Sed quam non Haeresin Bar­jesuitae amplectuntur, quâ possint aliquem blasphemiis suis colorem accersere? Verùm nec Latino Vulgari jam [Page 99] parcit, vertenti, expectantes adventum gloriae Magni Dei. Quídni veró? Cavet enim sibi, nè objiciatur, Adven­tum Dei nullum expectari à nobis, praeterquam Christi; non Patris, non Spiritûs, sed solùm Filii. Utinam verò grandius crimen nullum in Latino eo nunc extaret, quàm quòd [...] vertatur Adventus. Quanquam enim Apparitionem verti oportuit, veniam tamen fa­cilè meretur, ex duplici gratia, tum quòd [...] in omni N. T. non occurrat, nisi de Christo solo; 10 tum quòd nusquam etiam, nisi de Adventu aliquo Christi,

2. Seu Primo eo, & in Carnem; ut, Gratia Dei data nobis ante secula, sed manifestata nunc per Apparitionem Servatoris nostri Jesu Christi. 2 Tim. 1.10. Seu Medio, & ad Judicium Gentis suae; ut, Quem destruet, appa­ritione Praesentiae suae; 2 Thess. 2.8. Seu Ul [...]imo, & in fine Mundi; ut, servare mandatum, usque ad apparitionem Domini nostri Jesu Christi; 1 Tim. 6.14. & rursus, Coram Domino nostro Jesu Christo, judicaturo vivos & 20 mortuos in Apparitione ejus; 2 Tim. 4.1. Illud verò quod ab eo dictum est, Omnibus, qui dilexerint appa­ritionem ejus; 2 Tim. 4.8. De quolibet horum Adven­tuum non malè intelligi poterit; Atque alibi vocabu­lum hoc non legitur. Propter hunc igitur constantem usum ejusdem, tam de Christo solo, quàm de Adventu ipsius aliquo, summa cum ratione postula [...]i à non­nullis videtur, (quod & ipsi Catechistae alicubi non dis­plicuit, Cat. Rac. p. 118.) ut Appositio ista nominis Sub­stantivi ad Substantivum, [...], ex familiari 30 Hebraismo, sumatur jam pro Adjectivo, prout factum esse dicimus, [...], Matth. 19.28. &, [...], Eph. 1.14. &, [...], ver. 18. &, [...], Phil. 3.21. &, [...], Col. 1.11. &, [...], 1 Tim. 1.12. &, [...], Jac. 2.1. & saepe alibi.

[Page 100]3. Atque alias quidem hoc genus Appositiones nunc adpono nullas, Infinitae licèt sint: Sed in vocabulo [...], nolui non istas producere, tum ut vulgarem ejus­dem usum monstrare possim, tum ut vel indè, alterius objectionis (quâ & heic, & alibi mirè digladiatur,) aciem retundere. Expectari enim apparitionem gloriae magni Dei, de solius Dei Patris gloria dictum esse, Ille Cat. Rac. pag. 67. nil dubitat se satìs probare, ex ipsius Christi verbis, non semel professi, Venturum se esse in gloria Dei Patris sui, Matth. 16.27. & Mar. 8.38. Jam 10 verò praecitata illa à nobis loca (quibus & totidem alia è N.T. succenturiare licebit) eandem appellitant, [...] suam ipsius Christi gloriam. Est etiam ubi & distinctim dicitur, [...]. Luc. 9.26. Quid igitur rei est? Sobriè nimirum, san­ctéque à nobis distinguendum est, inter ea, quae à SSpiritu de Domino Jesu, ante Passionem ejus, & quae pòst, dicta occurrunt. Indè enim à B. Parentis suae Sponsalibus usque ad crucem, dicta, factáque sunt omnia, ut aliquadantenus tegeretur ejus Divinitas. Et ab Apo­stolo 20 ratio hujus luculentissima redditur, Nam si cogno­vissent, utique non crucifixissent, [...]. 1 Cor. 2.8. Gloriae igitur Christi, non Patris, impu­tandum hoc est; Quae nisi ad tempus scitè cooperta fuisset, poterat (quantum ad homines) & Mors ejus, & tota [...] Domini interturbari. Filium ergò ho­minis Ipse se vulgò appellitabat; Nihílque sibi, quod non hominem sonaret, adscribebat; Siquid verò alium sen­sum habebat, tam parcè interspergebatur, támque Divinâ arte celabat Ille seipsum, Ut, esse eum Christum illum, Fi­lium 30 Dei viventi [...], nè à Petro quidem ipso sine praeci­pua quadam Dei Patris ope, perspici posset, Mat. 16.17. Quàm insanus igitur jam paralogismus iste est, & Im­postoribus hiis solùm accommodus, Quae Christus da­tâ operâ de se, tantummodo quà Homo erat, atque in velamen Divinae suae naturae, vulgò protulit, ea nunc, summis reliquarum Scripturarum ingratiis, ad eam Na­turam [Page 101] abolendam, prorsúsque abnegandam intorquere? Sed fermentum istud verè Diabolicum est, (Cat. Rac. p. 35, 50, 67, 112, 120. sed & adhuc alibi:) pér (que) omnem massam religionis Barjesuiticae dispersum, usui nulli est, nisi ut cor­rumpat universam.

SECT. XI.

QUid agemus igitur cum hujusmodi, Hominibus non 20 possum dicere, sed prodigiis hominum, Marte omni [...], vultúmque sibi suum toties mutanti­bus, ut Proteus ipse nihil ad eos? Etenim, quem Articuli Graeci autoritatem pro suo arbitrio spernere jam mon­stravimus, & cùm sibi adversari eum putet, súsque déque habere, ubi tamen ex re sua facturum quid sperat Cate­chista, potestatem ei largitur, incomparabilem, immensam, infinitam, & quae non fidem omnem, sed & veritatem quo (que) superet. Loquatur enim ille locus, [...] 1 Joh. 5.20. Nam eam esse nunc vim hujus Articuli 30 vult, ut vel Christum, (Quem ille quidem, ex benignitate sua, non negabit esse verum Deum, Cat. Rac. p. 64.) dister­minabit tamen à vero Deo, atque exclusissimum ab hoc loco faciet. Quid ità veró? Quia is locus verba ea, hic est verus Deus, de Christo accipi non admittit, Cat. Rac ibid. Ain' verò, Scelus? Locus non admittit? Imò, Haereti­cus non admittit; saltem, non admittere, & Christum lo­co suo pellere, conatur. Sed frustrá. Locum enim vel [Page 102] maximè velle se de Christo accipi, atque (ut plus dicam) de alio praeterea nemine accipi posse, clarissimo indicio sunt vel verba conjuncta, [...]. Indè enim sic concludere est, qui verus Deus est, idem est & vita aeterna. Atque è converso, qui vita aeterna est, idem est & verus Deus. Vitam autem aeternam Christum esse, ex ipso Epistolae exordio, (illud enim nunc agit Divinus Apostolus, ut in quo orsa ei est Epistola, in eodem & terminetur,) manifestè videre est: Christum enim, (Quem & oculis se, & auribus, & 10 manibus usurpásse adserit, 1 Joh. 1.1.) annuntiare se iis professus, non aliter id exprimit, quàm, vidimus & annun­tiamus vobis [...], ver. 2. Geminatur au­tem ab eo articulus, ut majore jam Emphasi Christum pro­sequatur, cùm moneat. Eum esse illam vitam aeternam. At (que) ista jam vera est, at (que) ex ipso idiomate, & natura Graeci sermonis nata, vis hujus Articuli.

2. Sed novus homo Catechista H.M. à M. veris rebus non contentus, agi heic affirmat, non solùm de vero Deo, sed & de illo uno vero Deo, ut articulus in Graeco additus 20 indicat, Cat. Rac. p. 64. Quod articulo Graeco jam bene vortat, tantum sibi derepente Patronum, Pugilémque nacto! Nos interea eum (quantus quantus est,) naso suspendimus, cum Distinctione sua, differentiam nullam revera habente. Verum enim Deum, atque illum verum Deum, aut (nè non largiamur ei, quod tamen in verbis ipsis [...] non habetur; sed Ens, & Unum, & Verum converti, bene novimus;) Illum unum verum Deum, Unum atque eundem esse adserimus, Patrem, Filium, & SSpiritum, tres Personas, sed unum Deum. Nunc igitur, 30 cùm nos, Christum verum Deum esse, adseramus, mera Petitio principii in eo est, cùm & hominem verum, mera [...] est, quòd ille adsumit, Christum non esse illum unum Deum, qui per se, & perfectissimâ ratione Deus est, cùm is Deus tantùm sit pater, Cat. Rac. ibid. Esse enim Deum Verum, Increatum, Immensum, Incom­prehensibilem, Aeternum, Omnipotentem, Est, Esse [Page 103] per se, & perfectissimâ ratione Deum; Talis autem est Deus Filius; talis est & Deus Spiritus; & neuter minor est, aut minùs talis, quàm est Deus Pater. Habeant enim licèt Personalitatis suae quisque divisam rationem, & sibi propriam; Per se tamen, perfectissiméque tales existunt, habéntque pariter omnes ejusdem Divinitatis unitatem, gloriaeque aequalitatem, & Majestatis Coaeternitatem. Quod Catechista igitur, (Principium hoc misere emendi­catus) pro concesso sumat, (probando enim nunquam fuit, 10 erítve:) Deum suum, sic esse Unum Verum Deum, ut per eam rationem excludat reliquas personas à sua Dei­tate, atque eapropter appellet eum Deum Patrem, planè implicat. Quomodo enim, ut Deus, Pater audiet, ni­si Filium Deum Aeternum habeat? Specificámne Dei­tatis suae differentiam debebit externae, vel finitae, vel postnatae, vel Accidentali alicui, & Metaphoricae ra­tioni, ex qua Pater evadet? Ità quidem facto est opus; neque enim ab aeterno extitit Pater, si istum audiamus. Quid igitur Barjesuita praestat Poetis ipsis? Apud 20 eos enim celebratur & talis pater Aeneas, & è Diis suis, Ille Nivis atque Grandinis Pater, ventorúmque Pater ipse Aeolus.

3. Articulum igitur hunc, cui soli in tam perverso sensu, caussâque desperata haud ausus est fidere, elabi passus, Pronomen ipsum, quod praeit, apprehendit, ne­gátque jam digito illo, [...], Christum monstrari. Ille negat; Nos adfirmamus; Utri jam credetur? Ad­firmationis enim nostrae confirmationem nos è verbis subjunctis jam attulimus. De quo enim dicitur, [...] 30 [...], De eodem etiam &, [...]. Christus igitur noster [...]. Ut ejulandum jam misero huic sit, atque inclementer secum agi querendum, quòd eum non nisi ex improviso prorsùs, incautóque adoriamur! ô per­versos Adversarios! ô crudeles Infidiatores! Quod ille tantùm praecaverat, ex antecedentibus verbis nè proba­retur, Nos jam probamus è subsequentibus. Ait quidem ille, Nec quicquam juvat Adversarios, qui propterea [Page 104] volunt, [...], ad Christum referri, quòd Christi mentio proximè antecesserit, C.R. pag. 64. Volumus certè nos & id; Idque miserandus Disputator actutùm sentiet. Verùm erat & postica sanna, cui occurrere eum potiùs oportebat, si se salvum volebat, atque ex ea jam totus oc­cidit. Videamus autem, Lector, si tu non nevis, Quantum & ipsum juvare possit, quod ab antecessu sic sese praemu­nierit. Ait quidem, Pronomen illud, [...], non semper ad pro­ximè praecedentes personas, sed ad remotiores interdum re­ferri, C.R. p. 65. Producit verò & tria Scripturae loca 10 in dicti sui fidem, ex Act. 7.18, 19. & Act. 10.6. & 2 Joh. 7. de quibus quid à nobis regerendum jam sit, bre­viter sic habe.

4. Et de Relativis quidem in genere, verum esse quod adserit, nulli inficiamur; Abunde enim exemplorum in N. Test. est. Verùm de isto Relativo, [...], quàm im­bellem delectum sibi fecerit, jam tuum, Lector, erit ju­dicium. Hoc tantùm praefamur, Antecedentiam Personarum in sententiis esse duplicem, Unam, ex ordine solùm, sitú­que Verborum, Alteram, ex ipsa Serie, & sensu dicto­rum; 20 Ad hanc autem attendendum nobis esse, at (que) ad hanc si relatio habeatur, non esse eam ad personam remotio­rem, sed propriam eam esse, (eáque propter ad propis­simam,) Relationem. Jam verò in illis verbis, [...], Act. 7.18. Quanquam nomen Josephi scri­batur proximè ante [...], nullam tamen rationem illius habet ut proximi Antecedentis sui; Quia eo respectu, [...], parenthesis planè est, potéstque sine sensûs detrimento tam abesse, quàm adesse; Sed verum 30 Antecedens est totum illud Complexum, [...] neque intermedia ista verba, inter [...] & [...], aliter accipienda sunt, quàm si nomen Adjectivum essent, si fas dicere, [...], aut aliquid simile. In altero verò Exemplo deploratior ei res est: Praeter enim manifestam parenthesin primae partis illius tmematii, [...] [Page 105] [...] commonstrat & prius illud [...] etiam & proximum istud quod subsequitur, [...], pari conjugio ad unam eandémque Petri per­sonam ex aequo pertinere. Act. 10.6. Nihilo feliciùs succedet ei res & in Exemplo ejus tertio. Nam cùm A­postolus dicat, Quòd multi Seductores introierunt in Or­bem, qui non agnoscunt Jesum Christum venisse in carne: (Nequeo autem ego non & heic [...], atque uno ver­bo interrogare, Annon sit & haec Prophetia de Barjesui­tis?) 10 Iste est impostor, & ille Antichristus, 2. Joh. 7. ex ipsa jam variatione Numeri, à Plurali ad Singularem, cum Relativo, Multi, atque, Iste, clarissimè paret, fami­liarem elleipsin esse, è cujus necessario supplemento, [...], repetendo quod dictum jam erat, [...] vel [...], jam Relativum, [...], genuino suo Antecedente quàm proximè perfruetur. Abs re denique non erit, sciscitari, Personarum Antecedenti­um quas ille sibi metas ponat? Licétne enim, per eum, retrò referre ad quantumlibèt remotam? An ad penulti­mam 20 tantúm? Aut in quoto gradu Remotionis!

5. Et profitetur quidem, satìs ex arte, Relativa ista saepenumero referri ad id, de quo potissimùm sermo est, C. R. pag. 64. Neque nos abnuimus quidem. Id tan­tùm quaerimus, An hoc in loco ipse jam hoc faciat? De quo enim heic potissimùm sermo est? De Deo Filio? An de Deo Patre? Verba sunt, Scimus, quòd Filius Dei venit: & dedit nobis intellectum; ut cognoscamus [...]. Atque iste est Deus Pater, succlamat Cate­chista. Nihil opus est, ut pugnemus; videtur tamen, 30 quòd non sit Pater, sed & hoc elleiptiκως quoque dici, pro, [...] Ni enim ità sit, quid fiet verbis subsecutis? [...]. Eò tamen parciùs hoc urgeo, quia posse regeri video, vel ex ipso Relativo hoc, [...], debere, [...], ad Deum Patrem referri. Accipie­mus igitur hoc responsum, (ut in Christo nos esse mon­stremus;) Atque de utroque jam dici adseremus, Pri­mò, [Page 106] de Patre; Dein, & de Filio. Nam istud, [...], cùm copulâ omni careat, per Appo­sitionem dicitur, valétque, Videlicet: vel, Id est: vel, Quan­doquidem: in illo Vero Deo, in Filio ejus Jesu Christo: Iste est ille verus Deus, & illa vita Aeterna. Et de u­troque cùm jam sermo sit, non potest, [...], non & ad Chri­stum ex pari ratione referri. Ecquis autem non perspicit, Apostolum jam hoc in dicto respicere ad dictum illud Christi, quod & ipse refert, [...] 10 [...], Joh. 17.3? Eo autem in dicto, non seclu­ditur Deus Filius à vera & aequali Divinitate, sed tantùm includitur Homo Deus in cognitione nobis ad aeternam vitam necessaria. Neque enim mirum esse poterit, pa­rem conditionem Deitatis ibi meritò supponi, ubi par ne­cessitas cognitionis mortalibus imponitur.

SECT. XII.

NE & ista pagellae pars vacet, Adsumentum nunc esto ad Regulam non semel jam tactam, De unico Articu­lo Nominibus duobus praefixo, locus ille Apostoli, [...]. 2 Thes. 1.12. Ibi enim de Jesu Christo praedicari tum [...], tum [...], paret vel ex eo Articuli indicio. Quàm nollem igi­tur, Tralatoribus nostris posse hanc dicam inscribi, si 30 non ex eo respectu, quòd Regulam istam unici articuli non agnoverint, ex eo tamen, quòd Textum ipsum vio­lârint, obtruseríntque ei Articulum, ubi nullus erat, adeóque cum inficetissimis illis Divinitatis Christi infici­atoribus temere conspiraverint; Verterunt enim, accor­ding to the Grace of our God, and the Lord Iesus Christ; Deúmque inter, & Christum, ex imbenigna [Page 107] ea additione, distinxerunt; cùm verti oporteat, of our God and Lord, Jesus Christ. Sed & observatu indi­gnum non est, quòd illa locutio quoque, [...], ab Apostolorum nemine usurpetur, (& satìs quidem rarò ab iis usurpatur;) quin de Christo Domino solùm possit, debeátque accipi. Testor nobile par Apostolorum; Pau­lum, ex antecedente tmematio, 2 Thes. 1.11. atque ex antecedente Epistola; 1 Thess. 2.2. & 3.9. Petrúmque ex altera sua, [...] 10 [...], 2 Pet. 1.1. Quo in loco & unici quoque Articu­li ratio non est negligenda, Quantumcunque nostri eâdem quâ priùs chordâ oberrantes, & in eo quoque vertendo turpiter lapsi fuerint.

SECT. XIII:

30 QUòd non aliam agnoscat rationem Polonicus Sophi­sta, cur Orthodoxi Christum eum esse velint, Qui in Scripturis dicitur Dominus Deus Omnipotens, Qui erat, & qui est, & qui venturus est, Apoc. 4.8. nisi Quia ne­minem praeter Christum venturum esse arbitrentur, C. R. pag. 68. summam hominis Imposturam arguit; Quòd & eam rationem tam puerilibus modis arietet, summam [Page 108] caussae suae desperationem. Primò enim, quàm ridiculum est hoc, quod de vocabulo ipso ineptit? Verùm tenen­dum est, eam vocem, quam illi reddiderunt, venturus est, reddi aquè posse, futurus est. C. R. ibidem. Tenendum autem? Quomodo? ut Caesar olim, in arena prolapsus, tenuit te, Africa. Etiam & aequè poterit? O inauditam Barjesuitarum aequitatem! At si [...] potest esse fu­turus est, Quid impediet, quin aequè esse poterit & [...], Esse? Quòd si reponatur, ipsos non tam ad naturam vocum, quàm ad usum attendere, Pol ex usu suo, (hoc est, 10 fluctuando) sibi sapiunt: De usu igitur jam nos instruat. Sunt enim Sexaginta in N. T. loca, in quibus Participi­um hoc, [...], occurrit. Bene habet, Nam ille in Duobus eorum futurum aliquid reperisse se non dubitat. Hoccine igitur non est aequé? Sed proferat utcunque su­am Duadem. C. R. pag. 68. Nam Dominus ait de Spiritu, quem Apostolis promittebat, quòd illis esset futura annunti­aturus, Jo. 16.13. Imò, Dominus dixit, [...]. At illa, futura erant, inquiet. De eo pòst videbimus. Quòd si erant, quid tum? Quicquid enim ven­turum 20 est, futurum est. Quorsum igitur ille bina tantùm loca huc allegat miser? Praeterea, Quaestionis hujus insti­tutum est, Quid in SScripturis, [...], significet, at (que) hoc est, Quando Participium istud de Personis enuntia­tur: Ille verò jam narrat nobis, quid [...] sint, sci­licet quando de rebus per Metaphoram usurpetur ista vox. Quid distent igitur aera lupinis, hic homo nè scit qui­dem; atque nè curet, jam quidem expedit: At verò addit, C. R. pag. 68. Legimus etiam diem Festum futuram, Act. 18.21. Legimus certè, [...], ejusdémque 30 & hoc generis esse cum priore exemplo dicimus, atque so­lennem illum diem festum proximè venientem significare; prout &, [...], Act. 13.44. dicebatur de Sabbato sequente. Quanta igitur haec ei è duobus locis suis victoria? Sed talibus triumphis solet ille rem suam beare!

2. Habet tamen in subsidiis & terribile, Deinde, quo hostes suos miserè conterat, siquid porrò mussitent. [Page 109] Deinde quis est, qui nesciat, cùm priùs dictum sit, Qui erat, & Qui est, & posterius hoc, quod additum est, per Futurum esse, reddi debere; ut ubique de Existentia ea oratio accipiatur, & non, in prioribus duobus mem­bris, De Existentia, in postremo, De Adventu? C. R. pag. 68. Igitur, quod in Paroemia est, Nullus. Magnus. Malus. Piscis. Turpitèr enim atrum desinunt in piscem, aut si quid vilius est, longi hii logi. Quasi quod de Ad­ventu dicitur, non dicatur de Existentia? Imò verò, ut 10 [...] dicit Existentiam eam, quae antecesserat, atque [...], Existentiam, quae Praesens erat, ità & [...] Exi­stentiam eam, quae Pòst ventura erat. [...] igitur Catechistam, quis non juraret, qui nesciat eum, Ut Pusi­ones suos dementet, hanc operam solùm dare? Sed ne­que sic abibit tamen; habet enim praeterea, quod mantissae loco adjiciat, aítque, Nec est quisquam, qui non animadver­tat, heic describi Aeternitatem Dei, quae tempus praeteritum, praesens, & futurum comprehendit, C. R. p. 69. Esto veró. Quid indè concludet? Ad Christum ergò non sinet hoc 20 pertinere, Quia Christum nè vult esse Deum? Non au­det quidem id clarè dicere, professus toties, Se non nega­re, Christum esse verum Deum, C. R. pag. 64. Sed si eloqui expediret, illud est, quod vult. Verus enim quan­tumcunque sit, ex Barjesuitica veritate, mancus tamen, claudúsque Deus iis est, ut Vulcanus nihil ad eum: Cer­tè Deum verè Acephalum eum faciunt, principio suae Ae­ternitatis, quam & Tempus Praeteritum comprehendere aiunt, carentem; Nam caput hoc habere eum ipsi non si­nunt, nisi in ventre B. Virginis Parentis suae, C. R. pag. 30 53. Atque indè toties apud hunc contra Praeaeternita­tem Christi sermo, C. R. pag. 51. Praerosâ autem ab hiis bestiolis Aeternitate ejus, qualisnam ille jam Deus est? Habitóque Temporum respectu, Quae major jam Christi sui, quàm & sua ipsorum, (De futuro semper durantium,) Divinitas? Infelix igitur hoc telum retorqueamus ei oportet in Caput suum.

3. Accipimus enim, quod ait, In hiis verbis, [...] [Page 110] [...], describi quidem Aeternitatem Dei: Sed Aeternitatem tantùm illam, quam Barjesuitica fides execratur, Aeternitatem solùm Dei Filii, h. e. Personae in Divinis secundae, Naturam humanam cum natura sua Divina hypostaticè unitam habentis; Atque hinc jam terminorum istorum temporis enumeratio. Simpliciter enim loquendo, Aeternitas Dei nullis temporum commen­surationibus comprehenditur; Nescit, Quid sit Prius, aut Posterius, quid fuisse, aut praeteritum esse; Expe­ctationem quoque futuri nullam admittit, neque habet 10 in se, quod venturum dici potest. Deus in se solùm, at­que aeternùm Praesens est: Sum qui sum, sine Adjecto aliquo, est nomen ejus, Exod. 3.14. & alîus distinctio­nis ille incapax est. Verùm habito jam respectu, quòd Verbum Ae [...]ernum Caro etiam fieri voluit, quòd & in plenitudine temporis, à semetipso ab aeterno praeordina­ti, in orbem venerit, jam non solùm [...], sed & [...] quo­que, atque [...], Appellationi suae à se adjungi­tur. Observari autem velim, quòd de ea ratione, per quam Ae [...]ernitati suae Divinae subjunguntur ab ipso [...], 20 & [...], ex eadem est, ubi non solùm à Divinis il­lis Praecentoribus [...] praeponitur, priorémque lo [...]um quàm [...] sortitur, Apoc. 4.8. sed & [...] ab Angelo aquarum prorsus omittitur, Apoc. 16.5. Haec verò in absolutam descriptionem Aeternitatis Dei non pos­sunt cadere, ut temporis ratio aliqua ei praescribatur, quan [...]ò minùs, ut interturbetur, aut loco moveatur, omnium minimè ut adimatur pars integra ejusdem; sed è sola modificatione, per mysterium incarnationis intro­ducta, haec omnia sequuntur. Atque indè est, (& no­tatu 30 hac in parte non indignum) quòd cùm vox ista, [...], à Spiritu ad ultimi illius [...] ex­pressionem usurpetur, ante tamen primum Christi Ad­ventum, in carnem scilicet, nunquam id factum fuerit: ex hac tandem conditione, Advenire Deum-Hominem, Dei Filius & [...] in SScripturis audiit.

4. Praeter igitur, supérque probationes omnes, qua [...] [Page 111] nunc tetigimus, palmaria jam ratio, quòd Orthodoxi statuant Christum esse Eum, qui in SScripturis dicitur, Dominus Deus omnipotens, Qui Est, Qui Erat, & Qui Venturus est: ista est, Qui Autorem ejusdem habent omni exceptione, Quaestione, fide majorem; Christus enim ipse hoc ipsum de se professus est, [...], Apoc. 1.8. Christúmne ve­rò negabunt esse, qui haec loquatur? Notum certè est, 10 furens, atque desperans Barjesuita quid possit: sed totus Textus reclamitat; Ipsius Jesu Christi Apocalypsis haec est, ver. 1. Ipse est, Qui ad Ecclesias jam missurus eo ipso sub titulo, ver. 11. visendum se Johanni in peculia­ri sua figura monstrat, ver. 13. eadémque de se repetit, Apoc. 2.1, & 18. Ipse denique, qui quo stylo Apoca­lypsin suam heic orsus est, eodem quoque claudit eam, Apoc. 21.6. & 22.13. Verùm quòd Christi ipsius ver­ba citare ad hoc noluit, sed eadem citat è Cantico 4 A­nimalium, Apoc. 4.8. nullo alio consilio fecit, quàm per 20 summam fraudem, ut eò liberiùs posset, (sed paulò obli­quiùs, tectiúsque) ipsi Christo convitium dicere, ea de se aliis in locis dicere id auso, quod hoc ex loco dici ab Orthodoxis, non nisi per crassum errorem impurissimo ore evomit, C.R. pag. 69.

5. Quin & ibi etiam est, ut dilectum quoque disci­pulum, quantum per cavillum possit, adigere videatur in contumeliae suae patrocinium. Ille enim VII Ecclesias sic adfatur, Gratia vobis, & Pax ab eo, qui est, & qui erat, & qui venturus est; & à VII Spiritibus coram thro­no 30 ipsius; & à Jesu Christo. Atque ibi quidem, per do­lum desinit citationem suam Planus iste; (Solvere enim Jesum, praecipuè edoctus est.) Sed nos pergentes ad­jungimus, Qui est testis ille fidelis, & primogenitus è mortuis, & Princeps Regum terrae. Apoc. 1.4. E suis autem praemissis, non pudet eum sic inferre, è quo testi­monio apparet, Jesum Christum ab eo Qui est, Qui erat, & Qui futurus est, esse longè alium, C. R. pag. 69, Ec­quem [Page 112] verò sanum, atque oculos habentem movet, quid Sophistae caeco caecorum duci apparere videatur? Nos cavillum sic repellimus, Precari iis gratiam, primò ab eo, Qui est, & erat, & erit: h. e. Quà ipse est Deus Filius aeternùm benedictus: Deinde verò & à Jesu Christo, qui Martyr est, & à mortuis primogenitus, & Rex Regum: h. e. Quà homo in Deum adsumtus est. Nihil est in hoc Testimonio, (quicquid de crasso erro­re à subtili Errone isto praetenditur; quin unum eun­démque designari à Johanne nos intelligamus, neque 10 longè, neque propè Alium à se, sed in alia, aliâque natura, per dispensationem Divinam, Personam unissimam, eandissimámque.

SECT. XIV.

NOn exiguam in lucri partem apud nos Anglos poni videmus, quod è Populo, propter monstrata iis por­tenta, aut è praestigiarum omne genus editionibus, colligi facilè solet. Nisi igitur execrandus Catechista, ludorum & versutiarum suarum argumentum illud sibi fecerat, quod Nos Sacrosanctissimum esse ducimus, & non nisi 10 cum summa Religione & Veneratione semper tractan­dum, Verbum scilicet Divinum, SScripturaeque Cano­nem, Quos ego jam proventus possem cuiquam polliceri, si Histrioniam hanc ad tempus exercere in populo velit, coloribúsque ad vivum suis depictum Barjesuitam in scena propinare, cum sceleratis omnibus Responsionum suarum strophis, fraudibúsque, non odiorum solùm inter Pios, sed & cachinnorum quoque profana in plebe abun­de feracibus? Verùm quae populo & pueris placeant, alii moliantur: Cordatis solùm ista, judiciúmque habentibus, 20 & Divinae Theologiae studiosis à Me dantur; Quorum certè plurimùm interesse arbitror, paucis seriò praemo­nitos esse, ubi res dederit, quid Ludiones isti praevari­centur.

2. Istud igitur se nunc offert. Expulsà ab iis Divinâ naturâ, & Aeternitate Dei Filii, cùm se satìs persentisce­rent, infinitâ Testimoniorum mole è SScripturis ea in parte obrui, Aliquid audendum iis erat, quod speciem in plebe ferret amoliendi dirum illud infortunium. SScripturas enim (si verba eorum audiamus) profiten­tur 30 se admittere. Sed re quidem verâ non aliis modis Autoritatem earum accipiunt, quàm vidimus in Scotia consimilem feram (quae Aë [...]iana apud eos factio est,) ac­cipere Autoritatem Monarchicam. Summam enim & illi Fidem, Majestatísque Regiae Venerationem graphicè si­mulant; Sed in eo tamen toti sunt, ut Imperatoriam Po­testatem servum sibi Pecus habeant, Jure nullo potitam, nisi quod in Verba ipsorum juratur, Placito [...]úmque suo­rum [Page 114] popularium (Quod Ipsi splendidè mentito nomine Regnum Jesu Christi appellitârunt) Ministram solùm & Executricem dicto audientem; Uno verbo, Ut Reges regnentur, à suis Presbyteris, Sceptríque Autoritas, ut nulla verè sit, nisi quam accep [...]am ferat Sacerrimis Ipso­rum conventibus. Eodem igitur exemplo, paríque fide Barjesuitae SScripturas venerantur. Scripturae enim ut sint, atque Autoritate suâ sanctè fruantur; Boni Viri nil abnuunt. Sed Quâ? An primaevâ illâ, priscâve? ex Apostolorum, Martyrum, Patrum, Ecclesiae totius Christi 10 sensu derivatâ? Absit, ut sic insaniant. Sed, quo Barjesu Discipulos possis agnoscere, novitiâ, atque è suo jam ce­rebro primùm calente, & non nisi per vim, detorsiones, cavilla, sophismatum genus omne in suos ipsorum sensus (velit, nolit) coactâ. Uti jam ad hoc Lectorem velim oculis suis, atque observare, Primò quidem, Dichotomias multas frivolas, (nullâ arte, fidéve ab eo institutas, sed in pompam solùm, fraudémque introductas, ut, confusis indè atque stupefactis, Discipulis videatur Orthodoxorum sententiam, non exactè solùm nôsse, sed ex arte quoque 20 collegisse,) In quarum [...] sequentis paragraphi partem aliquam nunc quasi per parenthesin prodigere, abs re fortassean non erit.

3. Illarum igitur prima est, Divinam Ipsi (de Or [...]ho­doxis hoc ait) in Christo naturam asserere conantur, Dum student, Aut è Scripturis evincere, quae in iis non habentur, Aut dum ex iis, quae in Scripturis habentur, perperàm vatiocinantur, & malè rem suam conficiunt, Cat. Rac. p. 51. Proxima huic est, Ill [...] quae de Christo è Scripturis evincere conantur, & illic non habentur, est Praeaeternitas Christi, 30 eámque duplici Scripturarum genere approbare nituntur, Primum ejusmodi est, in quo expressam eam esse putant; Secundum in quo licèt expressa non sit, eam tamen colligi arbitrantur, Cat. Rac. p. 51. Perdura, obtestor, si bonus es, Lector, inficetias istas partitionum, naso tantùm suspen­dere contentus. Tertia est, Testimonia in quibus non pu­tant exprimi quidem Praeaeternitatem Christi, sed ex iis [Page 115] tamen eam effici posse, sunt ea quae videntur Domino Jesu quasdam res attribuere ab aeterno, quasdam verò tempore certo & finito. C.R. p. 55. Quarta est, Loca Scripturae, quae videntur Christo, quaedam tempore certo & definito tribue­re, sunt dupl [...]cia; Alia enim, Nomina, Alia, Facta re­spiciunt, quae Christo à Scriptura attribui opinantur, Cat. Rac. p. 60. Plura jam nolo: Sed tandem aliquando post devorata insulsa haec deliria, (in quibus quas protulit instantias plurimas jam antè contudimus:) Lector 10 porrò observet, ut ex illis Testimoniis quae Facta & ope­rationes Christo à Scriptura attributas respicere, Cat. Rac. pag. 72. ait, pedem in iis figat, in quibus Orthodoxi existimant, Christo attribui quòd Coelum & Terram creârit, súbque eo Capite quinque loca sacra alleget. Quinque autem? Quid itá? Dicam. Non quin & mul­tò plura, claráque eo in argumento in SScripturis habe­antur: sed quòd singulis à se privatim examinatis, contra Quin (que) haec tantùm comminisci quicquam po [...]uit, quod in speciem aliquam (miserrimam licèt, & Autore solo dignam) 20 possit suis obtrudere; Eo igitur consilio ea sola seligit.

4. Igitur cùm Mihi, ex Officio Diurno percensendum erat exordium Epistolae ad Hebraeos, Ecce delatus sum in unum alterúm (que) Locorum eorum, quae ille obelisco suo (sed stramineo, cuspidém (que) nullam habente) confige [...]e se nil dubitat. Primum est, [...]. Heb. 1.2. Quo posito, sic contrà insurgit, C.R. p. 79. Ad primum eo pacto respondeo, quòd ibi palàm scriptum sit, non Christum fecisse, sed Deum per Christum fecisse secula. Habes responsum 30 ejus, & quàm tersum illud, nolim Te quaerere, Lector, sed quàm solidum! Satin' enim valida habenda est haec Con­sequentia, Quia David Civitatem suam aedificari, & Salo­mon Templum per Architectos curârunt, ergò Aedifica­tores illi neutiquam sunt dicendi Regiam extruxisse, ne (que) Templum, Architecti? Quanquam & penitior longè divi­niór (que) est ratio Christi, ex Deo extruente, quàm Fabrorum ex Davide. Ut servi enim subdití (que), & ipso Rege multò mi­nores, [Page 116] multùm ab eo conditione at (que) dignitate diversi, ope­ras suas locabant Architecti: sed Christus, Verbum illud Patris est, idem cum Patre, & Patri coaequale, quod Ipse Deus est, Jo. 1.1. per quod Coeli firmati sunt, Psal. 33.6. pro­ut ab Apostolo describi videmus Creationis illa Primordia, Per fidē intelligimus, aptata esse secula, Verbo Dei, Heb. 11.3. Verbo quidem Beneplaciti sui, sed quod explevit Verbum Deus Ipse. Christus igitur creavit quicquid Deus per Chri­stum creavit, & quicquid Christus, Deus; eó (que) jam pacto palàm in fumos abit omnis ista Cavillatio: sed & oculus 10 jam à nobis retrò non immeritò flectendus est ad illam Dichotomiarum suarū modò citatarum ridiculam pom­pam, quâ se obruturum sperabat Praeaeternitatem Christi. Secula enim (hoc est Universum, quod Temporum revolu­tionibus & commensurationibus subjicitur) an Ipse Chri­stus fecerit, an Deus per Christum, indifferenter se habet in hoc argumento. Per Christum autem, Ille non negat; Vel exinde igitur sequitur, Christum ante secula, quae ab ipso, vel per ipsum fiebant, extitisse, id est, Ante Tempora omnia; Ab aeterno igitur ipsum fuisse, licèt tempore certo & definito 20 Creationem absolverit, vel potiùs per Creationem certam temporum Definitionem.

5. Et certè parùm placere homini suam exceptionem, ex ipsa fuga ejus paret. Dicto enim citiùs deserit eam, at (que) ad alteram fraudē sub voce secula transfugit; Quam non solùm Praesentia at (que) Praeterita, verùm etiam Futura significare posse, in confesso est, ait C.R. p. 80. Sed quid hoc ad rem? Nam cùm ipse ad hoc jam tendat, nè locus ille Apostoli de Prae­terita jam olim rerum Creatione dici intelligatur, de Voce Secula nulli Quaestioni nunc locus est, nisi, An futura sola 30 significare ea Vox possit. At hoc si ait, strenuè repellimus, adserimús (que) Vocabulum [...], quod vel centies in N.T. repe [...]ire est, Tempus Futurum, separatim at (que) solitariè, nun­quam designare, nisi & Limitationem suā pariter adpositam habeat; Ut [...], Mat. 12.32. &, [...], Mar. 10 32. &, [...], Luc. 20.35. &, [...], Eph. 2.7. Amplia­mus [Page 117] verò, dicimúsque, [...], in numero Multitudinis saepissime quidem legi, sed si absolutè, & sine limi­tatione adjuncta stet, nunquam poni, nisi ut omnia Tempora ex aequo comprehendat, Praesentia, Praete­rita, Futura, ab Aeterno ad Aeternum. Addere denique possumus in Personalem nullam enuntiationem Plurale hoc, [...], unquam ingredi, nisi quae de solo Deo, Chri­stóque fit; exceptis paucis aliquot locis in Apocalypsi, In quibus propter effectum Judiciorum Dei, etiam & de 10 aliis Personis enuntiatur, [...], sed Meta­phoricè ibi solùm dicitur, pro Semper, ut Apoc. 14.11. & 19.3. & 20.10. & 22.5. Praelibatis autem jam hiis, ad Sophistam nostrum redimus, auditum, Quid Ipsi nunc de voce, Secula, videatur. Ille verò, De Futuris hîc agi, respondet. Bene habet! Dicat igitur, Quae ipse Secula intelligat, Futura. An illa in fine Mundi, in quibus Ju­dicium agetur? Atqui de illis, [...], dictum tum esse oportuit, & non, [...] Nondum enim existunt, factáve sunt. Sin de Ultimis jam Temporibus hiis sub 20 Euangelio, ex Adventu Christi, intelligi velit, Secula, cùm istud dicebatur, Praesentia illa tum erant, sempér­que fluentia jam sunt, atque Futura dici nullo mo­do possunt, nisi per summam catachresim, fraudém­que.

6. Verùm ipsi quidem nè hilum refert, aut Quid aut Quomodo dicantur, modò obtinere posset, De Crea­tione Rerum nè dicantur. Ibi igitur totus est, Non, Ut quae ista Secula sint, quae per Christum facta esse non negat, exponat, (nè sibi malum turdus cacet,) sed ut de 30 prima Mundi Creatione non posse dici (si placet) demon­stret; Idque ex hoc Argumento confectum iri somniat, Quia per eum, Quem Haeredem universorum constituit Deus, Secula ista dicantur condita esse, Cat. Rac. p. 80. Scilicet! Quídni enim? Nam Jesus Nazarenus (ait) non priùs constitutus est Haeres Universorum, quàm eum Deus ex mortuis excitavit. Cat. Rac. p. 80. De hoc autem pòst videbimus. Sed (nè moremur) [Page 118] jam detur. Et quid tum postea? Ergóne Creatio­nis Ille Author non fuit? Vah! Non sequitur; Ne­que enim Qui dicit, per eum quem Haeredem consti­tuit, praesumendus est dicere, per eum, postquam Haere­dem eum constituit. Distinguenda igitur sunt Tempora, distinguendi Actus, distinguenda omnia. Locutus est Nobis per Filium, ait. Sed quem Filium? Naturalem il­lum, atque solo Deo operante, è B. Virgine genitum, Quem & totius Mundi Dominum (quà Homo erat) jam constituerat; sed & idem Naturae quoque Divinae su [...]e Fi­lius 10 erat, Verbum Deus, per quem universa ab Origine creaverat. Gradatio igitur haec manifesta est in Praedi­catis de Filio Dei; Quae & non obscurè innui videtur ex transpositione particulae, [...], cùm non sit dictum consecu­tivè, [...], sed Cumulativè, [...]. Per eam autem Gradationem Apostolus ascendit, ab assumtae Naturae in Christo conditione, quam illustrat ex Universali jam re­rum Dominio, etiam & ad Divinae aeternaeque, Quam delineat ex Universi Mundi Conditura; Pérque istam en­comiorum Christi conjunctionem, argumentum Nobis ir­refragabile 20 suppeditatur utriusque Naturae in Christo Hy­postaticè unitae. Et multò quidem clariùs hoc Lectori­bus primo statim adspectu apparuisset, si Interpretes Of­ficio suo non defuissent. [...] enim, & [...] non sunt heic Constituit, & Fecit, sed Constituerat, & Fecerat, vertíque à nostris oportuit, By his Son; Whom he had appointed Heir of all things; By whom also He had made the Worlds. Esse enim Aoristi hujus istam saepe Potestatem, jam saepe à Me admonitum est; Exem­pláque ejus rei sunt, [...] Matth. 14.3. &, [...] 30 Matth. 27.37. &, [...] v. 55. &, [...] Mar. 16.1. &, [...] Luc. 7.30. &, [...] Joan. 5.13. &, [...] Act. 1.17. &, [...] Phil. 4.15. cum plu­ribus aliis, quae nescio an priùs recensuerim.

7. Verùm priusquam hinc pedem feramus, Quid illud est, quod de Jesu Nazareno ipse narrare nobis coeperat? Titulum enim illum Nos nulli abnuimus; Licèt minore [Page 119] cum convitio Christi Domini, à Pilato in crucem ejus inscriptus sit, Jo. 19.19. imò, à Daemoniis ipsis de eo usurpatus, Mar. 1.24. quàm à Barjesuita nunc heic, at­que in fronte infelicis sui libelli, intenditur. Jesus Na­zarenus (ait) non priùs constitutus Haeres Universorum fuit, quàm eum Deus ex mortuis excitavit. Atque hinc quidem ista nunc appellationis Dominicae alteratio; Ad Mendacii hujus (Quod Religionis Barjesuiticae altera ferè columna est) statuminationem, Jesus Nazarenus nunc 10 derepente audit, Qui toties antè Christus ab eo dictus est. Quid ità veró? Quia Messiam aut Christum si di­xerat, ab Humanitatis suae Primordiis, cùm Messias Chri­stúsque exiit, eo Honore donatum eum fuisse, nemo du­bitaret. Ait enim ipse, Praedicabo Legem, de qua Do­minus dixit ad Me, Filius meus es Tu, hodie genui Te; Postula à Me, & dabo Tibi Gentes haereditatem tuam, Psal. 2.8. In ipso scilicet Conceptionis Momento, Hae­reditatem hanc crevit; Quamprimum Sanctissima Virgo dixerat Angelo, Ecce Ancilla Domini; Fiat Mihi secun­dùm 20 Verbum Tuum, Luc. 1.38. Facta & ipsa est Ma­ter Domini, v. 43. Conjuncta igitur haec & [...] semper fuisse habenda sunt, Quando Mater adsensum prae­buit, Homo factus est; Quando Homo, & Christus; Quando Christus, & Dominus. Petrus quidem Domi­num priore in loco ponit, Certissimè sciant Judaei omnes, [...] Act. 2.36. Estque & ibi, [...], fecerat, That God had made him both Lord and Christ, quem illi sub nomine Jesu Nazareni modò affixerant Cruci. Hinc igitur est, quòd 30 quamprimum nascatur, Coelo ipso Teste, nasci dicatur eo ipso momento Christus & Dominus, Luc. 2.11. imò, antequam nascatur, pro Domino habetur, & Praecursorem suum habet, Luc. 1.76. Expectanda igitur utcunque Circumcisio ipsius erat, antequam Ille Jesus publicè ap­pellatus fuerit, Luc. 2.21. (Privatae enim erant binae illae Praemonitiones Angelicae, Una, paulò antequam conci­peretur, Luc. 1.31. & altera denuò non multò pòst, [Page 120] Matth. 1.21.) Expectanda etiam post reditum ex Aegy­pto aliquot annorum Mora in ea Urbecula, antequam pro Nazareno habitus fuerit, Mat [...]h. 2.23. Ille ipse tamen qui successu temporum Jesus & Nazarenus audit, ex utero Dominus extitit, Prophetâ olim non aliter ratiocinante, Filius datus est Nobis; atque tum quamprimùm datus est, Principatus ejus super humerum ejus, Esa. 9 6. At (que) ex hoc respectu solùm (Dominii Universi, non alicujus Successio­nis,) Haeres Universorum constitutus heic dicitur, ex eo quòd Haeredis est, esse Dominum omnium. Gal. 4.1. 10

8. Quàm immanes igitur sunt istae detruncationes Christi! quàm barbarae mutilationes Filii Dei! Deus cùm à Nobis dicitur, Divinitatem ei ad Umbilicum, & ultrà, praescindunt; Esto Deus, inquiunt, sed nullus ante Mariam. Sin Dominum eum vocamus, nisi & Dominium ejus aliquà praerodere possent, mortui essent: Igitur & Dominus erit, aiunt, Sed non erit à Principio Humanita­tis suae, Non nisi finitâ demum in terris vitâ ipsius, Non enim erit, si ipsos audimus, donec resurrexerit. Quídni veró? Patet hoc (ait) q [...]òd tum demum omnis Potestas in 20 Coelo & Terra ei data à Patre fuerit, C. R. p. 80. Sic­cine veró? Dicite Fides, Pietásque, Quid agemus cum hoc monstro Hominis, qui totus, quantus, Praevaricator est? Haut alio igitur consilio locum nullum citare jam ausus est, quàm nè Lector oculis suis usus, fraudem ejus illico detegeret; Verùm niti eum scimus illis Verbis Christi, postquam redux factus est à Sepulcro, professi, Data est Mihi omnis Potestas in coelo & in terra, Matth. 28.18. Sed dic, ô Bone, Qui dixit tum, Data est, di­xítne Datam esse tum? Et tum demum Datam? id est, 30 tum, & non antea. Quae sunt istae Praestigiae, & verbo­rum Fraudulentiae? Ut nihil igitur nunc urgeamus à Tempore vocabuli, [...], Dicta tamen, Factáque Do­mini abunde suppetunt in contrarium urgenda. Nam, Omnia mihi traditae sunt à Patre, jam olim dixerat Matth. 11.27. Verbum quidem quo ibi utitur, est, [...], sed illud habere, [...], in se, & aliquid amplius, facilè disci­tur [Page 121] è Gal. 2.20. & Eph. 5.2, & 25. Sed & ipsi Baptistae longè ante Christum denato, conspicuum hoc erat, atque Ipse verbo [...] utitur, Omnia dedit Pater in manu ejus Jo. 3.36. Quod verò ad Patrem Christus ipse dicit, De­disti ei Potestatem omnis carnis, Joan. 17.2. id dicti hujus post Resurrectionem & ratio tota, & fundamentum est. Nam qui Apostolis suis limites antè posuerat, extra do­mum Israelis nè pedem ferrent, Matth. 10.6. abiturus tamen nunc in coelos, quia probè Patrem nôrat, Potesta­tem 10 ei ab initio dedisse omnis carnis, nunc igitur iisdem Apostolis mandat, in omnes Gentes ut exeant, Matth. 28.19. Atque ex hoc solo intuitu, Ut mutati consilii sui rationem suis exponat, ad Gentes, negatas iis priùs, ut nunc se conferant, Potestatis illius, non tum demum, sed à principio (ut antè audierant) sibi datae, nunc denuò me­minit.

9. Pluribus verò si quid opus esse videatur, adeatur unica illa Concio ejus, Hierosolymis longè ante Passio­nem ipsius habita, atque in ea reperietur etiam tum à Pa­tre 20 datum ei fuisse omne Judicium, Jo. 5.22. i. Regimen & Gubernationem omnem, ait Ipse Sophista, & potesta­tem quoque exercendi Judicium illud, quà Homo erat, v. 27. Data etiam opera, per quae probari poterat, quòd ipse Messias erat. v. 36. Quod Po [...]esta [...]is denique omnis summa est, Datum ei & Vitam in seipso habere, non ali­tèr quàm Pater ipse habet, hoc est, Potestatem vivificandi omnia. v. 26. Addatur autem huc, quòd Christus dum in vivis jam erat, Jus & Moderamen Ovium suarum, i. Ecclesiae suae, datum sibi adserat, Jo. 10.28. Vitae e [...]iam 30 Mortísque suae arbitrium, v. 18. Datum etiam Gloriae Divinae participium, v. 22. Datam denique Potestatem tum remittendi Peccata in terris, Mar. 2.10. tum imperitandi Daemoniis, Luc. 4.36. Uno verbo, Universa Patrem in manus ipsius dedisse, Jo. 13.3. Atque haec (inter alia) Dicta ab eo habemus. Concinunt igitur hiis & Facta ipsius. De SSpiritu enim, ab initio sibi, & non ad men­suram (nè temporis quidem) dato, Jo. 3.34. impertit & [Page 122] ille Apostolis suis, iísque in prima Emissione eorum dat Potestatem (Dátne verò quod tunc non habuit?) in im­puros Spiritus, Matth. 10.1. & sanandi omnes morbos, Mar. 3.15. sub Pedibus etiam calcandi omnem Potestatem inimici, Luc. 10.19. & quod omnium denique Primum est, Quamprimum in mundum Ipse venerat, Quotquot eum per fidem receperunt, Dandi & iis Potestatem ut fie­rent Filii Dei, Jo. 1.12. Christo igitur postquam resur­rexerat, tum demum Potestatem suam dari qui dixerit, quia cùm resurrexerat, datam eam fuisse ex occasione 10 dixit, idem eodem Paralogismo suadeat, neque missum eum à Patre fuisse, antequam resurrexerat; Nam & postquam resurrexerat, Apostolis etiam dixit, sicut Me misit Pater, & ego mitto Vos, Joan. 20.21. Verum futile istud Commentum est, ad Aeternitatis Filii Dei abnega­tionem, per teterrimam fraudem, à Barjesui [...]a (quod & saepe in Usus suos repetit, C.R. p. 225. & p. 275.) introdu­ctum, nè Christus habeatur pro Seculorum omnium Con­ditore. De Primo igitur loco haec: In secundo an foeli­ciùs ei successerit cavillatio ejus, alterius Sectionis 20 erit.

SECT. XV.

ADfirmatâ ab Apostolo Excellentiâ Christi supra omnes Angelos, Heb. 1.4. varia è V. T. Testi­monia subjungit ad illius rei confirmationem. In iis, [Page 123] Unum est, petitum è Psal. 102.15. Et, tu in principio, Domine, terram fundâsti; Et opera manuum tuarum sunt coeli. Heb. 1.10. Ipsi peribunt, sed tu permanes. v. 11. Testimonium autem hoc, quia Creationem Mundi Do­mino attribuit, Veterator Barjesuiticus (quidlibet au­dendi, adserendíque certus, quod ex re sua impurissima sit;) respondet, Non de Christo, sed de Deo, accipiendum esse. C. R. p. 80. Non, quin Christum ille & Deum esse sinet, modò sorte eâ Divinâ contentus abibit, quam Mul­ciber 10 ipse fabricavit ei ex Officina sua, Metaphoricam, Mancámque, & cum natura Divina reapse pugnantem: Sed, quòd veri nominis Deum Patrem, ( [...]úmque, ex eo titulo contradistinctum à Filio, & SSpiritu, ídque Naturâ ipsâ, & non Personâ,) ille solummodo agnoscit esse Crea­torem Coeli, & Terrae. Usitata igitur ei distinctio ea est, inter Deum Patrem, & Christum: C. R. p. 70. Et nunc tamen, quantumcunque aliàs depuduit, puduit Patris mentionem facere, quia Proximis in Verbis subjungere cogitur, Quòd idem Scriptor (Tu, Lector, Divinum ad 20 Hebraeos authorem, Quem hic revera odit, eadem de caussa, quâ Achabus Michaeam, 1 Reg. 21.8. intellige:) istud ad Filium Dei referat. C. R. p. 80. Refert certé: nec aliter, quàm quod Hebraeis universis, Dei tamen Israelis (ut iste Patrem indigetare amat,) devotissimis Cul­toribus, in confesso erat; Quod & ex ipsa particula, [...], abunde colligitur; Conjungit enim hoc, cum eo, quod priùs dixerat, [...]. v. 8. Dicit etiam & hoc ad eundem Filium, Tu, Domine, in initio creasti omnia. Quis verò dicit hoc? Deus ipse est, Filium suum 30 qui Deum adfatur. Neque enim nomen substantivum aliud habet, [...] v. 5. &, [...] v. 6. &, [...] v. 7. &, [...] v. 13. Deus ipse dicit hoc, ad quem tamen hoc à Davide, in Psalmo, unde petitum est, dicitur. Ve­rùm quia David in Spiritu, mysticóque sensu locutus est, juxta Spiritualem igitur Davidis intellectum Apostolus nunc ait, Deum istud, (per Davidem scilicet) ad Filium dicere, Tu fundâsti.

[Page 124]2. Contra Deum igitur dicentem quid aget jam Bar­jesuita? Ohe! Tam iners non est, aut nominis sui in­dignus, ut dictum Dei facili negotio non possit ludos fa­cere. Lancem igitur solertiae suae actutum arripit, atque Exp [...]ndendum est, (ait) Sermonem in eo Testimonio, non de una re, sed de duabus potissimùm haberi expressé. C. R. p. 80. De unâ Re? Vah, Jam haec prima ejus fal­lacia est, ut à Persona ad Res Lectorem abducat. At verò Deus ipse, David, Paulus, ibi potissimùm hoc in ser­mone, solúmque sunt, Ut Excellentiam Dei Filii, supra omnes Creaturas, supra Angelos ipsos, evehant, Neque 10 alio quovis respectu, in isto Testimonio consideratur Re­rum vel Creatio, vel abolitio, nisi ut Divinae illius personae, Christi, de quo Sermo est, Creantis ab aeterno, aeternúmque pro placito suo abolentis, Dignitas indè extollatur, atque expendatur [...]. Istud igitur unicè est, quod revera nunc expendendum est; licèt, hoc modo parcere Per­sonae, quam ex animo odit, vulpecula didicit; Atque indè de Rebus dicere indè ab initio inceptat, ut de Prin­cipali Scopo abductos Auditores, incautósque faciliùs fal­lat, perdátque. Sed hiis praemonitis, audiamus jam sul­tis, 20 Quid ille expendendum habeat de duabus rebus suis, C. R. p. 81. Perspicuum est, (ait) quòd is Author prio­rem earum (i. Creationem Coeli & Terrae,) ad Christum non referat. Ain' ve [...]ó? Tantaene nequitiae ille nobis Autor est, ut rerum perdendarum tantùm velit nos pati Christum Deum esse, Numénque ejus (cum Manichaeo­rum Deo altero) ad abolitiones solas praestandas damnare? Quibus verò perspicillis usus, hoc perspicis? Quòd ille in hoc capite praestantiam Christi demonstrare proposuerit, C. R. p. 81. Quid tum? Non [...]am tamen, quam à seipso 30 habeat, sed quam haereditavit, & quâ praestantior Angelis effectus est. Quorsum autem haec stolida cautio? Neque enim nos Christum hominem praestantiam suam à seipso homine habere dicimus, sed per unionem Hypostaticam haereditare eam, (h. e. propriè atque de jure paterno pos­sidere) Nomen illud Filii Dei, Angelísque omnibus ex [Page 125] ista gratia infinitis parasangis supereminere; Filium enim Dei infinitè majorem esse Angelis necesse est.

3. Quid igitur est, quod angit hominem? Quia ejus generis praestantia Creatio Coeli & Terrae neque est, neque esse potest, C. R. ibid. Ejus generis? Cujus? Quae jure filii possidetur; & quae filium supra Angelos evehit? Cujus Contrarium ergò est verum, si hoc velit. Creâsse enim Coelum & Terram, est & Angelos ipsos, qui in Coelis sunt, creâsse; Filius verò solus est Idea 10 illa in Mente Dei, Verbum illud in corde Divino, pri­máque omnium Caussa; pérque Filium solum Deus cre­avit omnia. At praestantiam Creativam non aliam esse oportet, quàm quae à seipso habetur; Hoccine est, quod vult? Volumus & nos hoc ipsum; Atque Christo homi­ni communicari quidem praestantiam istam dicimus, sed à seipso Deo: Et Barjesuitam non aliunde confundi, quàm à seipso, quòd Jesum hunc solverit. Retorquemus igi­tur ei in jugulum suam ipsius illationem, apparet enim manifestè, in [...]um finem Testimonium hoc ab Epistolae Scri­ptore 20 allatum esse, ut Christum creâsse coelum, & terram probaret, C. R. ibid. Quod verò hiis ipse magnâ am­bage allaborat, quasi verba illa in Psalmo, quae coelo­rum terraeque creationem celebrant, nullo alio fine in­troducta in Epistolam fuerint, quàm ut posterior ejus­dem testimonii pars, quae de Rerum abolitione est, in­telligi posset, hei, quàm turpe est difficiles has nugas ne­ctere? quàm stultus labor est tam ridicularum ineptia­rum? Quasi, (si id fuisset; quod ipse vigilans somni­at,) Apostolus, breviloquentiae sacrae optimus prae caete­ris 30 Magister, cùm se tantâ necessitate (si deliris placet,) propter Relativum [...], compulsum sentiret, loco ejus­dem non potuisset, facilius, gratiúsque Antecedens ipsum [...] sufficere, quàm integrum tmematium in vanum producere. Sed Barjesuiticae harae ingeniis haec tam cra [...]a ab eo scribuntur; Et suem sui pulcherrimum esse, quis vetat?

4. At non sic effugiemus. Nam & alii Scriptores [Page 126] sacri (ait) ad eum modum citant Testimonia Scripturae nullâ adacti necessitate, C. R. pag. 82. Vapulabunt igi­tur, si quid mea vota valent, Hieronymo huic [...], aut, si calumnia haec sit, ipse eorum vices luat. Citet igitur, atque prodire nobis jubeat illos Citatores. Facit verò, atque pro Legistarum nostrorum formula, Vous aves, exclamat. Habes Mat. 12. ver. 18, 19, 20 & 21; ubi nimis apertum est, ver. 19. tantùm ad propositum Eu­angelistae pertinere, cùm id voluerit probare, cur Christus, nè palàm fieret, interdiceret, C. R. ibid. Sed nimis aper­ta, 10 putidáque est haec calumnia, nimísque dolosa Propo­siti Christi curtatio. Volebat enim Christus per omnem Israelem eò tectiùs pergere, nè interturbaretur transitus ejus ad Gentes denique; Atque hoc consilium, exposi­tum in ver. 18, conclusúmque in ver. 19, per totam eam citationem pertexitur. Proximam autem Dicam inscri­bit Petro, cujus propositum (docendi Spiritum effusum esse supra discipulos) contineri ait, Act. 2. ver. 17, & 18, ille tamen tmematia alia tria adjunxit. Certé. Adven­tus enim Christi secundus (seu ad Judicium Mundi, seu ad Excidium Gentis suae; Quae duo ab Apostolis ipsis 20 tum vix satìs distinguebantur;) in dies singulos ab iis (ut alibi indicavi) tum expectabatur, parandúsque erat po­pulus Dei quantocyùs ad Media salutis suae, fidem & In­vocationem, ídque Petri propositum ibi est, atque ex illis praemissis concluditur. Sed Petrus denuò plectitur ei, propter ver. 25, 26, 27, 28. ibidem ab eo introductos, cùm ver. 27 solùm faciat ad propositum approbandi, Christum à morte detineri fuisse impossibile. Verùm, nisi huic Nudè aliquid adfirmare sit approbare, ad Caus­sae, 30 Processûs, Effectuum, resuscitati Christi probatio­nem, apprimè necessaria est integra ea perioche, quam Petrus apposuit. Denique & hoc ipso in Capitulo, ubi propositum est probare, Christum Angelis praestantio­rem factum esse, nihil ad rem pertinere ait illa verba dilexisti justitiam, & odio habuisti iniquitateus; ver. 9. Verùm sciat Lavernio, & ea verba, & id quod ex iis [Page 127] verbis eo in tmemate infertur, sed à Barjesuita, jam fure manifestario, surripitur, supprimitúrque, propterea unxit te Deus, Deus tuus, oleo exultationis prae consortibus tuis, imprimis pertinere ad depingendam Divinam Excellenti­am Christi: Ad Barjesuiticae autem perfidiae [...] satìs inpraesentiarum erit transpositio verborum eorum [...] facta, Diligit enim ipse iniquitatem, & odio ha­bet justitiam.

10 SECT. XVI.

TAM facilis est, & non invenusta quidem, trans­positio 30 vocabulorum, cùm Apostolus dicat, [...], Heb. 1.6. pro [...]. Ut semper miratus sim, inventos esse viros eruditos, qui (parùm cogitantes. Quas hâc in parte suppetias Barje­suitis ferant, Cat. Rac. p. 76.) pro violenta Metathesi istud habuerunt, acritérque contenderunt, Adverbium [...] referendum esse ad Verbum [...], sumendúmque lo­cum de altera in Mundum introductione Filii Dei. Ne­que [Page 128] que enim exemplo sacro caret, ubi [...] post initium sen­tentiae apponitur, nec tamen ad iterationem sequentis ver­bi intenditur, ut, [...], 1 Cor. 12.21. Sed & in ipsa significatione vocabuli, ratio optima se nobis offert, cur nostro modo nunc accipi oporteat. Licèt enim [...] simpliciter quidem sumtum, significet rursus, iterum, hoc est, alterâ vice, solet tamen in Sacris, si testimonii ci­tati Res agatur, significare, alio in loco: Atque indè Eu­angelista, post laudata jam verba Prophetae, ex Esa. 53.1. subjungit, [...], Joan. 12.39. cùm ta­men 10 Testimonium illud ex antedictis Prophetae accersitum sit, Esai. 6.10. ideóque non iterum, aut secundâ vice, Sed alio in loco, dictum id fuisse intelligit. Neque in alium sensum usurpatur & 1 Cor. 3.20. & Heb. 2.13. & alibi. Praeterea ad hanc de primo Christi Adventu confirmatio­nem, non exiguum facit & ipsum illud vocabulum, [...]. Merus enim in se Hebraismus est; Atque ut eum [...] modò indigitârat, ver. 2. vocabulo nul­lam successionis, sed solius Dominii rationem ibi habente, Ità & [...] eum nunc appellat, ex ejusdem Dominii 20 tantùm atque Principatûs, non ex ordinis alicujus, nascen­díve respectu: Quo exemplo & vocem [...] quam Senes vulgò reddiderunt [...] est ta­men, ubi per [...] exponunt, 1 Paral. 26.6. Si­militer & vox, [...], Quae plus centies iis est, [...] vertitur tamen ab iis, [...], Gen. 25.25. paríque ratione & ad [...] quoque ab ipsis inflectitur, Zach. 4.7.

2. Jam verò, Christum, in prima sua mundi editi­one, quamprimum Verbum Caro factum est, factum fu­isse 30 & Dominum, Christúmque, abunde jamdudum mon­stratum à nobis est. Hujus autem Dominii lemniscatis­simum signaculum esse decernimus edictum istud, & ad­orent eum omnes Angeli Dei. Ex optima igitur ratione, ab Interpretibus, Syro, Nostrísque ab Expositoribus eti­am (siqua fides memoriae meae) Graecis atque Latinis non paucis, talis Syntaxis heic adornata est, ut in ipsius loci [Page 129] sensu, [...], satìs divisum sit à verbo, [...], sic ut Introductio ista Christi, non nisi de primo omnium ejus in Mundum adventu, accipi possit. Siqua verò & in ipso verbo, [...], emphasis attendenda jam sit, quasi vo­cabulum Juris illud esse voluerit SSpiritus, etiam & ea, nascente tum Christo, abunde impleta est: Nam in ea nascentis Introductione, plenissimam Dominus Jesus In­ductionem, Missionémque in Jus, & Possessionem uni­versi mundi sortitus est. Actutùm igitur & Angelos ipsos 10 videmus strenuè obire, quod ipsis imperatum est, atque in novi Principis sui observantiam certatim obsequia sua praestare, ínque omne genus officia, ad Illius cultum spe­ctantia, promtissimè incumbere. Principalis ille Gabri­el, jam nuntius fit ad B. Virginem, Luc. 1.26. Idem ille (opinor,) qui & Josepho mox ea de re per insomni­um satisfacit. Matth. 1.20. Angelus porrò est, qui na­tum jam Pastoribus primò annuntiat, Luc. 2.9. Tota dein Cohors coelica, quae Natales eos celebrat, ver. 13. Angelus, qui post Magorum digressionem imperatam, Mat. 20 2.12. infantem in Aegyptum abducendi Author est, ver. 13, reducem quoque faciendi, ver. 19. & in Galilaeam secedendi, ver. 22. Neque pluribus opus est; Quem enim famulatum Christo, in Eremo, in omni vita, in Agonia, in Resurrectione, in Ascensione denique, Angelorum ordines praestiterunt, Christianum neminem latere potest; neminem etiam, ut & malis Angelis imperitârit, eósque sibi, ubi volebat, subditos & dicto suo audientes semper ha­buerit.

3. Ad aliam igitur, praeter primam eam, Introdu­ctionem 30 Christi in Orbem, verba ista torquere, vis planè est, non intempestiva solùm, sed & consilii expers. Li­cèt enim alios ex eo tempore Adventus Christi Ecclesia piè numerat, Unum, cùm Mundus, ex Apostolorum praedicatione, per fidem Christum recepit, Dominúmque suum esse agnovit; Alterum, cùm sub Aquilis Roma­nis, in furore suo venisse eum Judaei senserunt, ad exci­dium suae Gentis; Expectemus verò & Tertium denique, [Page 130] cùm in fine Mundi judicatum omnes veniet; Ex ipsa tamen incertitudine, utrum horum trium Apostolum vel­le dicetur, parùm consultò faciet, quisquis primam illam, certámque introductionem transiliens, alteram poscat [...], quam nequit decernere. Sed neque veri quidem Non i­nis introductiones tres istae habendae sunt. Clara quidem res est, quòd in primo ejus Adventu Pater ipsum intro­duxit: Et confirmatur vel ex hoc, quòd ipsi alteram jam introductionem flagitent. Prioris autem in promtu est ratio, Quia Divinitas ipsius, nequà interturbaretur 10 [...] ejus, celanda tum ab hominibus, Daemonibús­que erat, ( Nam si cognovissent, non crucifixissent, 1 Cor. 2.8.) Omnia igitur Patris nomine, nutúque, Patris omniáque auspiciis, atque imperiis gesta sunt, Omnia denique tam sapienter comparata, Ut verbum Caro fa­ctum, Carnem tamen eam pro velo Verbi haberet, mo­réque humano, Christus, Dominus licèt, non pro Do­mino tamen, sed pro Pupillo se gereret, Rectè igitur tum, non tam ipse venisse, quàm à Deo introductus esse vide­retur. Sed in caeteris ejus Adventibus aliter longè se res 20 habuit, aliter & habitura est. Ex quo enim in Coelos hinc abiit, Potestatem omnem, quam ipse, ut Deus, ex Deo habet, ità jam exeruit semper, exerétque, Ut omni Mundo jam manifestum sit, è suômet ipsum Arbitrio, próque Divino suo bene placito, Hominem Deum, per se, aut per suos, pro libitu suo, agere, jubere, accedere, judica­re, administrare, perimplere omnia.

4. Ingenuè igitur nobiscum agant, & reliquorum Adventuum utrum velint, speciatim designent. An illum, per quem Christus in corda Mortalium, ex Euangelii pro­mulgatione, 30 sese penetravit? At & ex Angelorum quo­que parte ut hoc applicent, oportet, monstréntque no­bis, Quodnam Mandatum Divinis illis Spiritibus de no­vo tum exiit, Quam & illi adorationem, aut tum praeci­puè praestiterunt, aut praestare jussi sint, quam non antè praestiterant. Nisi Angelos Apocalypticos intelligere se nunc dicent, Apostolos atque eorum Successores Episco­pos, [Page 131] sanctissimos quidem illos cultores Christi, & peren­niservos ejus: Verùm hoc non stabit cum scopo ipsius Capituli, Quod ad Excellentiam Christi supra omnes il­los coeli Angelos, è Testimoniis V. Test. commonstran­dam instituitur. Multò minùs parebit hoc in Adventu Domini ad Excidium Judaeorum. Quanquam enim per malorum Angelorum immissiones, Psal. 78.50, Prodi­tricem Gentem tum misere contriverit, Nihil tamen hoc ad Myriadas illas Angelorum Dei, quibus omnibus im­peratum 10 ex ista nunc lege est, ut Christo suo inserviant. Minimè omnium, ad Extremum illum, atque Judiciari­um Adventum Domini poterunt hoc applicare. Repug­nat enim (si nihil aliud esset) ipsum tempus Verbi, quo usum esse Apostolum, quàm nollem, Interpretes non ob­servando confirmare Catechistae suam fraudem, quam ex eadem illatione adornat, C. R. pag. 76. Nam, cùm in­trodueit, Latini vulgaris est; & Nostrorum, ex eo, when he bringeth in. Atqui in Textu, non est, [...], nedum (quod ad sensum ipsorum opus est, de re tam lon­gè 20 pòst futura,) est, [...] sed est, [...]. Atque illud rei vel tum praeteritae significationem habere necesse est, Quando introduxit, vel, introduxerat. when he brought in, vel, had brought in. utì jam saepe ad­monitum à me est de genuina significatione illius Ao­risti.

5. Verùm ut porrò pergamus. Quòd indè sibi sa­tisfacere nonnulli velint, Quia ultimus Adventus Domi­ni futurus est cum ingenti gloria & Majestate, stipanti­bus eum omnibus Angelis sanctis, Matth. 25.31, non 30 parùm hac in parte, verissima sit licèt, erratur ab iis. Praestabunt enim Divinae illae virtutes Obsequium istud Christo Domino, non ex tum calente, aut recente aliquo jussu Dei, quo de Textus iste nunc agit, sed ex eodem Edicto ex antiquo lato, atque [...] Christi co­aevo. Quantò minùs sequetur Argumentum aliorum, à Vocabulo [...] petitum, si eo Apostolus paulò pòst, de seculo illo futuro (fortassean) usus fuerit? [...] [Page 132] [...], Heb. 2.5. Ex isto enim Testimonio, malè sabur­ratum hoc dogma eorum vel maximè subruitur. Praeter enim, Quòd Angelos, quos Christus in aerem, de coe­lo ad Judicium descendens (quia Solus tum, aut sine Glo­riae suae Ministris apparere nè vult) secum adducet; non videatur tamen retenturus in ista Clientela, (non enim de nihilo ait, [...].) Sed amandaturus eos in Coe­lum denuò, quamprimum ipsum in throno suo colloca­verint, Matth. 19.28. atque Electos ad ipsum in nubes 10 congregaverint, 1 Thess. 4.17. Sanctorum suorum operâ dein (ut alibi edisserui,) solùm usurus in Orbis universi Administratione; vel id respondeant, obtestor, Quor­sum Apostolus, [...], ibi jam denuò nominans, pro Epitheto adjungat ei, [...], nisi Specificationis er­gô? ut vel indè cognoscamus, [...], absolutè, & sine tali additamento positam, non posse sic accipi, ut ipsi jam imaginantur. At, inquiunt, [...], di­cit; De Mundo autem nusquam antea locutus in hac E­pistola est, nisi hoc ipso in loco. Ità quidem & Catechi­sta 20 C. R. pag. 76. in rem suam instituit argumentum; sed malè colligitur ab hiis. Neque enim de quo antea dixerat, intelligi se nunc volebat Apostolus, sed de quo jam tum loquebatur; non dicit ergò, [...], ut Joh. 16.1, aut, [...]. ut 2 Cor. 7.14, aut, [...], quidem, ut Act. 16.13. Sed in Praesenti, [...], quod distinctionis solius gratiâ adponi manifestum est, ut etiam jam, [...], se dicere intelligatur, quam priùs dixerat.

6. De primo igitur Domini Adventu, atque in Car­nem, 30 hunc locum exponi oportere, abunde jam paret; Neque alia (opinor) de Caussa, dicere noluit, [...], (Quod tamen hac ipsa in re ab ipso pòst dicitur, Heb. 10.5.) Sed, [...] dixit, quàm ad speci­alem denotationem conversationis Christi cum Homini­bus jam futurae; [...] enim propriè Orbem ab huma­no genere habitatum denotat. Particulâ autem, non [Page 133] Copulativâ, [...], sed Adversativâ, [...], quòd usus jam fuerit, (quanquam & illud quoque, rem tam exiguam, magni Interpretes negligendum duxerunt,) me quidem aestimatore, in hoc argumento parvi pendendum non est. Nam, Qui capituli totius scopus est, ad Excellentiae Chri­sti prae omnibus Angelis descriptionem, Disparatio ista (illo quidem, atque illo modo, Deum de Christo, & ad Christum suum locutum fuisse, de Angelis verò non nisi isto,) non exigui ponderis allegatio est. Eô autem plus mo­menti 10 in se jam habet, quòd Apostolus (mentis Divinae ir­refragabilis Interpres jam à Christo factus) Senum senten­tiam sequi maluerit, atque Personam ipsam immutare, in usum suum. A Davide enim Praeceptum istud in Secunda Persona profertur, Incurvate vos ei, Psal. 97.6. quasi Deus Angelos suos (quod iis honorificentiae plenum est,) comiter compellaverit, atque officia haec erga Fi­lium suum ipse iis praescripserit: Sed, [...], in te [...]tia Persona jam Senum, Paulíque interpretatio est, quasi Deo, Christi sui deliciis ità jam abrepto, collo­quiis 20 sic occupato, ut Angelos ipsos adfari haud lubeat, vacétve, sed servorum exemplo, eos heri sui conciso solo Edicto contentos esse oporteat, Omnes eum adorent. Cur verò David Idolorum Cultoribus jam opposuerit [...] Qui, [...], heic redduntur; Quan­ta etiam allusio, atque alliteratio in Psalmo eo sit inter eos, & [...] non est hujus Dis­quisitionis. Verto verò locum, But then again, when he had brought the first born.

30 SECT. XVII.

OCcurrunt, [...], pugnacissima duo Capita, Racovianus Catechista, & Jesuita, nec sine aliquot arbitris ex utraque haeresi. Spectaculum non inficetum videbatur, Partium duarum, Primo statim intuitu invi­cem incalescentium. Barjesuita verò, (Genus enim esse dicuntur, propter Artis suae, verbum Dei viásque Domi­ni 20 callidè distorquendi, fiduciam, insanùm magisteriale;) sine mora involat in Pontificium, eúmque, ut Legis Di­vinae violatorem, increpat. Jesuita contrà, neque fronte cuiquam, neque linguâ cedere doctus, summo cum fastidio incursantem repellit, eúmque Divinae ma­jestatis violatorem execratur. Sed Catechistae, quia Actorem primus se fecerat, primae probationis partes incumbere omnibus visae sunt, jubetúrque ille insta­re, Quid agi Romae objiciat in fraudem legis Dei. Pec­cant enim publicè (ait) in Praeceptum illud Primum, 30 Non habebis Deos alienos coram me. Habent enim alios praeter Deum, quos Divino cul [...]u at (que) honore prosequun­tur, Virginém (que) Mariam, & alios Sanctos, ut Divinam potestatem habentes, adorant, invocántque, C. R. pag. 152. Haec summa Objectionis erat. Reponit actutùm Jesuita, Per summam calumniam haec singula dici; Ne­quaquam enim Praeceptum illud Dei immutari ab iis, cùm [Page 135] omnis, qui B. Virgini, Sanctísque exhibetur Cultus, in Dei gloriam redundet. Tantummodo ratio ipsius, & mo­dus nonnihil immutatus est. Etenim sub Lege, ante Chri­stum, immediatè tantùm, sed jam sub Christo, etiam me­diatè Deus colitur. Praeterea cùm ea lex velit, Nè Deos alienos habeamus, B. Virgo verò, Sanctíque non sint Dii alieni, Sed in eo ipso cultu, qui illis exhibetur, sint Deo ipsi subordinati, Apparet, Legem Dei nullo modo mutari; Cùm Subordinata non pugnare, notissimum sit. 10 Insurgentem denuò Catechistam ad haec, atque plurima contra hanc Defensionem Jesuitae, habere se dicentem, non tulit Ille, sed Dei, Hominúmque fidem inclamans, Dicat primùm Barjesuita (ait) de tota argumentatione mea, An recta, ve [...]á [...]ue est! An secus! Rectam esse si largiatur, Habemus, quod volumus; Quid opu'st alio Responso! Vicimus caussam, Et Ille calumniatur. Si neget rectam esse, Recta tamen erit vel illius summis in­gratiis, suó [...]ue miser indicio sorex peribit. Ipsissima enim haec Media sunt, ipsissima sunt verba Catechistae, C. R. 20 pag. 150. Quibus ille probatum iit, teneri se Christum illum suum pro Deo agnoscere, eúmque cultu Divino pro­sequi.

2. I [...]fremuit jam non nemo, (Convitium hoc esse, & non t [...]m Parti suae, quam Christo Domino fieri, Quem ille, non sine Scommate, appellârit Christum illum suum.) Sed Jesuita, Scomma nullum est; Necessaria increpatio est, omníque convitio caret. Neque enim vos eundem Chri­stum cum Orbe Christiano, sed Alium, vestrúmque, coli­tis, Alium longè ab eo, quem Ecclesia Catholica indè à 30 principio professa est. Per charientismum quidem vos pro vero Deo agnoscere dicitis Christum vestrum; Sed re tamen verâ veri nominis Deum eum esse abnegatis, Divinam enim ei naturam praeciditis, Cat. R. p. 126. Deúmque non Deum esse cogitis. Imaginem igitur Dei invisibilis, utì à Paulo definitur, Col. 1.15. esse non sinitis aliter, quàm ut indè concludatis eum, ipsum Deum non esse, Quia Ima­go ejus tantummodo est, C. R. p. 109. Neque, Characte­rem [Page 136] etiam [...], Heb. 1.3. quàm ut, [...], pro promisso sumere liceat, atque ità obtorto collo pertrahere, [...], ad rerum à Deo promissarum, Per Christum exhibitionem, Cat. Rac. pag. 110. Ibi igitur revera estis, ut Christum Deum revera non habeatis, Quem licèt ver­bis, (verbis enim vestris adfari vos licet, Cat. Rac. p. 151.) negare non audeatis, reipsa negetis tamen: Id enim ob­stinatè agitis, ut Christus vester Deus non sit aliter, quàm quatenus sublimi quâdam Majestate, rerúmque omnium potestate donatum eum esse vultis, ídque nonnisi post re­surrectionem 10 ejus à morte, Cat. Rac. p. 225. (Neophytum ergò Deum, & ipso Arianorum Christo infinitis Para­sangis inferiorem;) Sed ob illas tamen magnificas do­tes (concurrente permissu vestro,) & non propter essentiam suam, verámque Divinitatem, adorandum eum jam, colendúmque esse. Ex hujusmodi autem respecti­bus, cùm & Nos B. Virginem, & Sanctos Coelicolas Christi asseclas, justè coli atque adorari contendamus, vos jam, Nostris ad hoc argumentis, cultum Christi ve­stri (Creaturae quidem in se, licèt omnium sublimis­simae 20 tandem factae, Deí (que) Titulo insignitae, sed Crea­turae tamen,) defendere coacti, cultum tamen nostrum tam impudenter arietatis? Additurus fortean vester Athle­ta erat aliud argumentum De cultu Christi in SScriptu­ris imperato, Cat. Rac. p. 147. Sed quorsum hoc, siquid per se valeant rationes illae, (quas alibi urget) à Cultu Me­diato, atque à Subordinatione ductae? Si non valeant, quanta cum fraude ibi adductae sunt? Concedi autem vo­bis eas nunquam patiemur, & nobis negari; nunquam prodesse vobis, atque nobis eripi. 30

3. Ad alia pergentem interturbat pars opposita, gra­vatissimè ferens, potuisse haec dici, & non potuisse refelli: Ad Hominem enim argumentum erat satìs inelucta­bile! Quoniam verò deerat qui partibus praesideret, atque Autoritate suâ Moderatoriâ altercantes in ordi­nem redactos, continere se intra Regulas Disputandi cogeret, omnia actutùm dilapsa sunt in clamorem, & tu­multum. [Page 137] Secessum igitur ex abrupto est. Optandum ve­rò fuisset, neutri interclusam occasionem fuisse, plura pro placito in hiis addendi: Non Catechistae igitur; sed ut ad loca SScripturae Divinam adorationem Chri­sto deberi docentia, progredi eum alter sivisset. Ex il­lis enim omnibus (Quae multa esse ipse non dissimu­lat, C. R. p. 146.) retorqueri optimè potuisset, quod ille contra Divinam in Christo Naturam impuro ore intorse­rat. Nullo enim alio consilio argumentari ipse potest, 10 praecipi in SScripturis Divinus ut Honor exhibeatur Chri­sto; nisi quòd sine praecepto, cuiquam Divinam Na­turam non habenti (quod ille de Christo supponit,) hono­rem Divinum exhiberi licitè non posse, supponeret. Per me igitur, nunquam non habeat hoc, quod postulat: Ae­quissima enim res est, atque aeterno eo fundamento nititur, Quod Deus ipse jam olim noluit non annuncia [...]e, tum cùm de Christo suo populum disertè praemonuit, Ego Jehova: Hoc Nomen meum: Et gloriam meam alteri non dabo, Esai. 42.8. Sequitur igitur nunc irrefragabiliter, Christum 20 Dei Filium, (Cui non solùm gloriam suam Deus ex­pressè dedit, praecepítque, ut omnes honorent Filium, sicut honorant Patrem, Joh. 5.25. verùm etiam admonuit Fi­deles, officii sui esse, In gloriam Dei Patris, confiteri, quòd Jesus Christus est Dominus, Phil. 2.11.) Ipsum verè esse Jehovam; Hoc & Ejus Nomen esse; Alterum igitur Naturâ à Patre non esse Eum, esse non posse; Licèt pro­pter Naturalem illam [...], Quae Patris, Filiíque inter Se semper est, (Nos autem Personas nuncupamus;) eate­nus quidem diversificentur, Personaeque, Prima, & Se­cunda, 30 vulgò appellitentur.

4. Ecquid verò repositurus ille erat ad elenchum Je­suitae, Quóve Sophismate sperabat evincere, Media ea­dem, quibus ipse usus in loco fuerat pro adoratione Chri­sti sui, nihil illis, à quibus surripuerat, profutura, pro adoratione Matris Christi, incertum nunc est. Est qui­dem, ubi ille Romanam Ecclesiam nequaquam excusari in ea parte posse statuat, licèt eo nomine id faciant, ut Deo [Page 138] ipsi cultum exhibeant, C. R. p. 152. Et ratione utitur ad sententiae suae confirmationem apprimè bonâ: Quia in cultu Divino, non satìs est opinione, quantumvis speciosà, niti; Sed & veritate quoque ipsâ opus est. Salva igitur Pontificiis haec res esse nequit, nisi testimonium aliquod SScripturae proferant, per quod probabitur, tum licere homini [...]us, tum expedire, Parentem Christi non modò [...], ut Luc. 1.48. Sed & [...] etiam per Cultum & Invocationem. Similis quoque probatio in­cumbit, (Sanctos in coelis opem suam poscendos esse,) 10 bonâque se fide credere, utcunque in prima promulgati­one Euangelii, Petrus ipse non excepit B. Virginem, cùm asseruit, Nomen nullum aliud, praeter Christum, sub coelo datum ad hoc esse in hominibus, Act. 4.12, In coelo tamen nunc innumera Sanctorum nomina dari, Quorum merita, atque intercessiones, (Petri Successore ità jubente) necessar [...]ò requirunt ad Salutem hominibus conciliandam.

5. Speciosa quidem ea, piáque satìs (siquid ego rectè judico) opinio est, Coelicolas Omnes Deum dies 20 noctésque interpellare, in gratiam Catholicae suae Ec­clesiae, cujus & ipsi Pars maxima, atque palmaria sunt. Veruntamen ob hoc, (Quòd, neque quo ordine, modóve, ab iis istud fiat, neque quibus in terminis consistat, Deus cuiquam unquam revelârit;) invocan­dos, adorandósque à Fidelibus Sanctos esse, Qui dixe­rint, probent primùm oportet, (ex illis fide dignis pa­gellis) non istam solùm adsertionem, sed & alteram ei praeviam, Scire Sanctos illos Superos, quae in terris ge­runtur omnia, & Quid cuique heic maximè conveniat, 30 precésque & vota Sup [...]licantium extemplò audire: Quod Psalmista tamen Deo soli reservasse videtur, Tu audis Orationem: Ad te omnis caro veniet,) Psal. 65.2. Nè abeamus nunc ad difficiliores eorum nugas hoc ipso in argumento, Cuique in Ecclesia liberum esse, de­lectum suum facere, & quem sibi volet, ex eo numero Patronum aut adsciscere, aut certè abdicare; Et quae [Page 139] in Orbe nostro per studia partium insanis modis ge­runtur, eorundem viam in religione sua terere, coeló­que inferre; Sanctas denique illas animas seculari­bus obsequiis, procantium planè ritu, (Aedibus, Al­taribus, Anathematibus, Peregrinationibus, Thure, Votis, Titulis, Vestibus, Cereis, aliis Munusculis,) deli­niri, pellicíque oportere; Cum reliquis festivae illius Ec­clesiae crepundiis.

6. Nam quod ab ipsorum Hyperaspistis (Et uni­cum 10 revera argumentum est quod hac in Caussa ha­bent, rationis aliquam speciem prae se ferens; Ipsi au­tem validissimum esse stolidè crepant;) vel centies ferè urgeri memini, Divorum Suorum invocationes non minùs licitas esse, quàm sunt Fidelium in ter­ris inter Se pro Se mutua intercessio, atque oratio, toties à Paulo in Epistolis expetita: tam insignis haec fallacia est, ut non alio, si animum advertamus, re­sponso opus sit ad Caussam eorum subruendam, ip­sósque jugulandos suo gladio. Sic enim procedimus; 20 Negamus iis, Licitum esse Fidelibus in terra orationes pro Se mutuùm postulare. Mirè igitur triumphant, at­que Pauli Loca, hoc ipsum exposcentis sibi, (Praeter alia plurima, in quibus ipse orationes suas pro aliis non tacet;) numerant, Rom. 15.30. Eph. 6.18. Col. 4.3. 1 Thess. 5.25. 2 Thess. 3.1. Hebr. 13.18. Philem. 22. Jam quid nos? Cedimus igitur actutùm, atque hanc veniam precati, solóque Pau­li nomine victos nos fassi, Sanctè pollicemur, de caetero nunquam non adsensuros, licitam rem, piís­que 30 omnibus dignissimam esse, ut mutua officia, San­cti in terris, mutua Suffragia, Preces, Opem San­ctam postulent; cùm tam manifestâ Authoritate, pra­xíque Apostoli nitatur. Adsumant igitur jam Pon­tificii ex hac concessione nostra, Quid indè infe­runt? Si Paulus (inquiunt) implorat pro se Orati­ones Fidelium ad Deum, licet & Fidelibus, vicissim atque similiter, implorare Orationes Pauli pro ipsis. [Page 140] Scilicet; Procul omni dubio licet: Concedimus & hoc quoque, Sed detonsâ tamen, antequam procedimus, fallaciâ, quam à Tempore ipso machinantur; Paulus enim hodiéque non implorat, sed olim, cùm in vivis erat, implorabat viventium Orationes; vicéque versâ, & tunc Fidelibus licebat, Pauli tum viventis orationes pro ipsis postulare.

7. Excandescunt verò ad haec, atque istam tempo­rum discriminationem nullo modo ferunt. Nam si Pauli in hac mortali carne viventis orationes poterant postulare, multò magìs poterunt & mortalitate hâc 10 jam exuti, atque regnantis cum Christo, clamitant. Sed nos usque reclamamus, atque istud jam iis stre­nuè pernegamus. Illud enim possumus, quod jure possumus: At Pauli jam in coelis Orationes nullo jure postulare possumus: Non jure Naturali; quia effi­cere nullo modo possumus, ut nos Paulus audiat. Ridiculum enim est illud Poetae, ‘— Venti Divûm referatis ad aures.’ Non jure Divino; quia Paulum, cujus Authoritate sta­tim 20 coegerunt nos concedere licitum esse viventibus Mutuas Orationes postulare: neque fecisse hoc common­strant, neque fieri praecepisse. Hoc igitur jam quod postulemus ab iis, cùm Juris Divini nunc Quaestio sit, injuriam iis nullam postulando facimus: Enimverò mirè morigeros haberi nos volumus, qui sic obsecunde­mus, & ipsos sequamur. Annon hanc ipsi methodum nobis jam praescripserunt, Qui negantibus justè postu­lari viventium suffragia, non aliter extorquendum 30 à nobis adsensum monstrârunt, quàm à frequente, quod protulerunt, exemplo Pauli? Proferant igitur jam denuò aut Paulinam, aut aliam aliquam è sacro Textu Authoritatem, Siquid, in Caussa jam lon­gè perplexiore, extorquere nobis sperent; Eapropter jam magìs obniti edoctis, Quia tam paratos priùs Pauli Productores, in luto haerere jam persentimus, [Page 141] atque Paulum nullum in promtu habere, quem proferre possint.

8. Satisfacit autem hoc abunde Sophisticae illi, atque Theologis verè indignae, eorum, qui acutissimi in iis visi sunt, Sciscitationi, (Si Orationes in terris viventium, cur non & in coelo Regnantium?) Responsio haec ad Hominem plenissima est, Quia vel de viventibus qui­dem dictum, confirmari debere ab exemplo Pauli, ipsi sponte suâ censuerunt. Síccine verò argumentari, di­cam? 10 an certè cauponari Theologiam, edocti sunt, cùm confirmare se posse sciunt, ad ravim id facere, Cùm non possunt, interrogare, Cur non? Quin confirment no­bis etiam & de in Coelo agentibus, vel è Paulo, vel è Pauli Collegis: Ni f [...]xint, Interrogatores ipsi primùm dicant, Cur non, suis jam ipsorum legibus destituti, naso suspen­dentur à nobis ob rem tam gratìs dictam? Cur non, tam captiosi vitilitigatores, ire foras jubebuntur cum suis Quae­stiunculis? Neque tamen ista nunc oggerimus, nisi quòd Davidicae gloriae apicem esse meminerimus, Hosti, quem 20 Lapillo straverat, etiam gladium Suum eripere, eóque Solo cervices Goliae demetere. Nam & Ratione quàm optimâ hac in re Nos non destituimur. Etenim quòd Fidelium in terris suffragia à Fidelibus póstulentur, Po­stulatio ista omnis, est etiam Sancta Monitio. Homines enim sunt, qui postulant, & qui postulantur, Fideles utcunque, Sanctíque: Et Humanum est, (etiam sancto­rum,) Errare interdum, decipi, oblivisci, ab officio abesse, deficere in necessariis, tepere saepe, interdum & torpere. Nulli itaque injuriae, aut contumeliae, 30 sed Beneficio potiùs est, beneficium ab iis postulando, veternum etiam excutere, atque ciere eos ad officium: Orando, ut Orent pro nobis, commonefacere eos, Pro se, pro nobis, pro omnibus semper orandum esse: Charitatis eorum stricturas aliquas exposcendo nobis, Divinissimas virtutis illius flammas in ipsis excitare, atque adaugere.

9. Aliter autem se res longè habet in Choro Coelesti. [Page 142] Monitione nullâ nostrâ illi indigent, nullâ excitatione. Silentibus quantumcunque mortalibus, aut despectui quidem habentibus, illi tamen tam miselli non sunt, ut no­stro vitio, quod suum est, perpetim non agant, Non possunt enim non agere, quia non possunt delinquere. Quantum igitur licere sciunt, atque expedire, non rogati, non mi­nùs, quam rogati, ipsi pro nobis ultrò intercedunt apud Dominum; Ab officiis omne genus Divinis (praecipuè Charitatis, quae iis in Regionibus aeternùm viret;) nun­quam absunt, quicquid à nobis agatur, aut non, nun­quam 10 intermittunt, neque cessante celeusmate nostro, Cessatores illi fiunt. Nam quod de animalibus illis coeli [...]is dicitur, [...], Apoc. 4.8. etiam ad eos pertinet, [...], Apoc. 7.15. Haut magìs igitur so­licitandi à nobis in opem nostram Illi sunt, quàm aut Diem precamur, ut redeat, Solem, ut influat, Lunam, stellásque, ut noctibus praesint, Aut quàm Intelligen­tias rogamus, ut Orbes, quibus praesident, informare, atque movere nè definant, Aut quaàm Angelis de­nique 20 supplicamus, ut faciant, quod nunquam non faciunt, ad ministeria Sanctorum prodeant, Heb. 1.14. éque jussu Divino custodiam nostri capescant, & salutem nostram in terris communiant. In Caussa igitur Sanctorum apud Deum agentium, nullae partes nostrae sunt, nisi ut Gratiam eorum strenuè imitantes, gratiásque Deo pro iis quotidie agentes, eorum quidem memoriam piâ semper mente fideliter celebremus, sed Christum solum, Regem Sanctorum, Apoc. 15.3. ado­remus & invocemus. 30

SECT. XVIII.

SEctionem antegressam jam vix absolveram, cùm planè perspiciam, adsumento opus esse. Incido 10 enim in locum ejusdem Catechistae, qui ad Textum eum Prophetae, quem Paragr. 3. allegavimus, Gloriam meam alteri non dabo, Esa. 42.8. ex professo Sic respondet; ‘Satis apparet, quid sibi velit illa particula, Alteri; Etenim illico ea consequuntur, Neque honorem meum Sculptilibus. De hiis itaque eo loco Deus loquitur, Qui cum eo communionem nullam habent, Et quibus, si gloria, & honor aliquis tribueretur, in eum non re­dundaret. Verùm nequaquam dicit, Se cum eo non com­municaturum gloriam suam, qui ex eo pendeat, & qui 20 sit ei subordinatus. Hâc ratione enim nihil decedit ipsius gloriae, cùm universa in eum referatur. Etenim cùm Dominus Jesus à Deo pendeat, & ei subordi­natus sit, quicquid honoris ei exhibetur, id totum in ipsum Deum redundat.’ Haec ille, C. R. p. 122. O si Jesuita igitur nunc denuò adesset, atque ea, quae ipse priùs ex isto strenuè ursit, pro cultu Sanctorum, nunc persentiret, cramben solummodo fuisse, à Barjesuita ibi repetitam ex isto Loco, Sed tamen Seipsum, qui de San­ctorum Cultu Jesuitam damnârat, miserè enecantem! 30 Prohiberi autem jam nullo jure potest, quin & Locus iste in Jesuitae (absentis nunc utcunque) gratiam accommo­detur adversùs hostem suum, útque illatio à Catechista heic instituta, (Argumentum enim ad Hominem est, ut ut in se nè hilum valeat:) ad Pontificiorum Caussam confir­mandam non minùs conformetur. Sic igitur legatur, ‘Ne­quaquam dicit Deus, se cum iis non communicaturum gloriam suam, Qui ex eo pendeant, & qui sint ei subordi­nati. [Page 144] Hâc ratione enim nihil decedit ipsius gloriae, Cùm universa in eum referatur. Etenim cùm B. Virgo, Sanctíque in Coelis à Deo pendeant, & ei Subordinati sint, quicquid honoris iis exhibetur, id totum in ipsum Deum redundat.’ Quo jure igitur, Qui istam Con­sequentiam sibi nunc pro cultu Christi Sui (vero enim Christo Divinus Cultus ex alio longè capite debetur;) concedi postulat, eandem tamen Pontificiis pro San­ctorum Cultu detrahat, abnegétque, Aut quâ fronte, nisi insanùm perfrictâ, & verè perditâ, in eorum 10 [...] involare possit, cùm & ipsum redarguat cul­pa eorum, eandem prorsus cum ipso hanc Defensio­nem habentium; ipse Catechista (reus jam bis habitus in hoc genere,) per me videat, & responsionem suam, ubi satìs excoctam sibi esse confidat, iis adponi jubeat.

2. Nos interea, Quod de Cultu propter Dependen­tiam, déque Divino Honore aliis per Subordinativum Jus communicando, aut Deum per Redundantiam etiam ado­rando, jam satìs priùs dictum est, non repetimus. Sunt qui­dem in Creaturis suis, quas Deus multiplici gloriâ vestivit: 20 Sua est ipsi Coelo, Astrísque; Sua etiam sub Coelo, Regi­bus, at (que) Principibus gloria; Est (que) ea omnis de Deo ipso de flua, propter Deū debita, sub Deo ordinata, & in Deum redundans. Sed non est ea ista gloria; Nusquam paret, Esse eam Divinae Adorationis, & Invocationis. Soli sibi hanc Deus aeternùm reservat, at (que) Alteri nemini dabit; Hoc est, Nusquam jussit dari; non patietur dari; Siquis cuiquam, praeterquam Deo, quocunque praetextu, dederit, rapinae reus erit, atque severâ ultione plectetur. Messiae ta­men Suo cùm & hanc▪ dedisse eum sciamus, daríque ab 30 omnibus, etiam ab Angelis universis, Heb. 1.6. prae­ceperit, reluctentur Barjesuitae, rumpantur ut ilia, erit Messias & ipse Jehova, non Alter à Deo, Sed ejusdem Dei Altera tantum Persona; Ille enim & Pater unum sunt, Jo. 10.30. una eadémque est utri­usque Natura, utriusque Essentia; licét cum ea in­ter se Distinctione, ut Unus non sint, sed Personae duae, [Page 145] Neque quicquam huic Testimonio officit, quod ab illis, per Summum cavillum, opponitur, Cat. Rac. p. 102. Dixit quidem Christus ibidem, Pater qui dedit oves Mihi, Ma­jor omnibus est; & nemo potest rapere eas è Manu Pa­tris Mei. Sed de Raptoribus solùm, & non de Se ipso in­telligendus est, universis illis Patrem majorem esse, Rape­re igitur in eorum potestate non esse; Oves autem sic datas ei esse, ut in Patris quoque manu adhuc sint, sic ut sua, Patrísque manus una sit, Hoc est, Potestas atque 10 Providentia Divina in utroque sit eadem; Quae quidem Unitatis in iis maxima est probatio. Dixit e [...]iam alibi Chri­stus, Serva illos in nomine tuo, ut Illi sint Unum, quem­admodum & Nos. Jo. 17.11. Electi enim, Personis quan­tumcunque distincti, habent & suam quoque inter Se Uni­tatem; Non Naturae solùm dico, quâ Homines sunt, [...], Act. 17.26. Sed & quâ Electi sunt, Specialem aliam, id est, Spiritualem, & Gratiae; [...], Act. 4.32. Unum corpus enim sunt in Christo, Rom. 12.3. [...], Eph. 20 4.4. déque hac Unitate eorum Christus ibidem Se exponit, Ut & ipsi in Nobis Unum sint, Jo. 17.21. eo enim pacto fierent, [...], ver. 23.

3. Improba autem distortio est, soló (que) eo digna, qui So­lens Suo More, dictum hoc Christi, Unum sumus, ità per­vertit, Ut, De Voluntate aut de Potentia in Salutis nostrae ra­tione accipi debere, statuat. Debere, verò, [...]! Quo de jure, obtestor? Quiáne Tu nunc jubes? Satìs pro im­perio. Non Sic acceperunt Antecessores illi tui, quos Chri­stus adfatus est, Lapides enim sustul [...]runt ut lapidarent 30 eum, ver. 31. Quem (si id volebat,) tam paratum in salutem hominum, plausu potiùs in coelum evehere debuerant. An jure optimo sic ac [...]ipi debuisse dices, Quia ità Pater ei dederat? Ain' vero? Patrem cùm Oves ei jam antè in manus daret, dedisse & eam potentiam? Ergò, jam si habebat, cùm ista diceret, Mensium non paucorum (ne­quid ampliùs dicam) Spatio, (ut optimè colligitur, ex ali­quot pòst itineribus ejus, Joan. 10.40. & 11.54. & 12.1.) [Page 146] antequam in Crucem actus est, Cur toties jam ex te au­dimus, próque fundamento tibi positum est, De Christo tuo salutis Authore facto, déque Potestate, & caeteris donis à Patre in eum collatis, non nisi post resurrectio­nem ejus? Cat. Rac. pag. 80. & 127. & 225. Quin mo­netis eum igitur, ut temporis, Suíque meliùs meminens, dicat, Ego & Pater Unum Erimus: De cujus veriloquen­tia tam piè cautos vos Barjesuitas esse audimus, ut cùm ad Latronem in Cruce respondisse legatur, Amen, dico tibi, Hodie mecum eris in paradiso, Luc. 23.43. per Horas verò 10 Quadraginta (plùs minùs) ante Resurrectionem illud Hodie, dictum fuerit, Authores Lectoribus fueritis Sapi­endi, atque aliter interpungendi ea verba, Christum enim vestrum dixisse, Amen, dico tibi Hodie, eris mecum in paradiso. Veruntamen neque Sic abibis: Supererit enim & hoc enucleandum tibi, Quâ tandem torsione, quibúsque fidiculis efficies, ut Christus tuus, Qui Natu­ram neutiquam Divinam, sed Humanam, solùm nactus est, id est, Creatam, finitámque, Voluntate tamen atque Potentiâ Unum sit cum ipso Deo, Increato, atque Infinito, 20 Cùm Finiti ad Infinitum nulla proportio sit. Quantò minùs Infiniti, atque Finiti (Quale est [...],) Unitas esse poterit? Enimverò, quâ Homo Voluntatem Divinae voluntati conformem habet, eatenus Deus & Homo ille Unum, idémque Velle dici possunt, Quâ Divinae etiam potentiae particeps fit, eatenus Unum Posse eos, sed Unum Esse eos, dici non potest, nisi Suppositâ Naturarum (Divinae, Humanaeque) Hypostaticâ unione: Ex eo au­tem Supposito, (licèt ex eo Solo) Homo ille, Patérque rectè dicentur Unum Esse. 30

4. Caeterùm ad id, quod in Propheta sequi objicieba­tur, Gloriam meam Alteri non dabo, & laudem meam Sculptilibus; Quandoquidem eo Solùm argumento Nos non nitamur, neque ad adserendam Christo Suam Divi­nitatem, neque ad abnegandum Divinum Honorem cui­vis creaturae, próque Solius Dei Adoratione; pauca jam sufficient. Istud igitur dicimus, Unicâ licèt negatione, [Page 147] pro idiomate Hebraico, contentae videantur, Duas tamen ibi, distinctásque Sententias esse; Quarum in Posteriore, quae Priori sic annexa est per modum Argumenti à Ma­jore, repetendum, [...], est antegressum Negati­vum. Ista enim Mens loci est, Gloriam meam cuipiam Alteri (quantaecunque eminentiae fuerit, quàm vicinae cunque relationis,) non dabo: Mea enim haec, (hoc est, Dei Solius) gloria est, & non Deo non debita, non danda: Quanto magìs igitur Sculptilibus, atque eorum Incuba­toribus, 10 Daemoniis, Gentium illis Numinibus, nè tantulum dabo quidem, Non de Laude Mea aliquid? Et ex ipsis certè verbis colligi hoc non ineptè potest; tum à muta­tione vocabuli, [...], in illud, quod multo minus in se esse novimus, quàm [...], tum ex variatione quoque ipsius Numeri, Ut minore in pretio apud Deum Gloriae, esse Sculptilia ea universa simul sumta, Dii utcunque à Gen­tilibus habebantur, sciamus, vel Unico Singulari Altero, (Hôc, vel Illo) in Creaturis, Dei famulis, & Sculptilia 20 exosis, Locum suum habente.

SECT. XIX.

ILlud, non nescimus versutias ejus, 2 Cor. 2.11. Licèt ab Apostolo dictum sit de ipso Diabolo, licebit tamen mihi & ad Filium hunc Diaboli, Act. 13.10. applicare, ad Barjesuitam meum, Non nescire me, Quantâ Cogitatio­num [Page 148] vafritie, quibúsque ad fallendum astutiis instruatur, è quibus in Ecclesia Christi callidior nunc evadit cunctis Decessoribus suis Haereticis, Ut & Serpens in Paradiso erat cunctis Animantibus terrae, Gen. 3.1. Quanquam verò, pro Summa Parentis Sui abundantia, Eph. 6.11. & ipse [...] istarum ditissimus sit, nullúmque non genus [...], Eph. 4.14. in promtu, atque ad unguem habeat, Palmarium tamen ei, Artísque suae Caput in quolibet ferè Quaesito est, Vo­cabulorum phraseώnque SScripturae Sophistica distortio, 10 Et quia in utraque Lingua, Hebraea, Graecâque, eadem Vox, eadémque Locutio, simpliciter saepe sumatur, saepe & per Metaphoram, proptérque Figurae rationem ad diversas Significationes diversis in Locis accommode­tur, ex ea techna cavere impuro suo Capiti, atque si Simplici dicto peti Se sentiat, confugere ad Tropum; Sin sub Figura hâc pereundum ei sit, aut Tropos Omnes ejurare, aut ad alteram Figuram transfugere; Spretis in­terea, pessúmque datis, non Loci solùm Scopo, sed & Sanctae Catholicae Ecclesiae (Quam, Se credere dicit; 20 (Dicet & Diabolus:) Sed Cui, neuter: De ea enim non sunt,) Consensu; Acsi Socinino jam demum aevo Ecclesia Christiana Sapere coeperat, & quae sub Domino Jesu per tot Secula caecutierat antè, neque Legem ipsam Christi, id est, N.T. exponere poterat, nonnisi Barjesu jam beneficio mirabilem lucem nacta sit, & nunc ad amussim calleat omnia. Quàm longè verò haec à contumelia ab­sint, & quàm merito suo maximo in Barjesuitam à me cudantur, indicio sint ea, quae de Racoviano Catechista jam saepe, (obiter tantùm, at (que) ut mihi, Sacrae solùm Critices 30 vestigia prementi, incidebat,) dé (que) pluribus vocabulis, phrasibúsque ab ipso tortis, monita à me sunt, atque ubi inciderint, sunt porrò monenda.

2. Quod inpraesentiarum verò monendum occur­rit, est, Ut in Ecclesia Christi cordati qui sunt, piéque & sobriè sapiunt, mecum observent, quàm miserè magnus iste ardelio flaccescat, atque non solùm acuminis [Page 149] omnis, sed & rationis quoque expers sit, & turpi­ter squalleat, si quando consuetis istis dolis destitua­tur, & per silentium SSpiritûs (Quem, an ob istam injuriam, infensiùs, impensiúsque oderit, non dico;) relinquatur, ut piscis in arido, à solito illo [...] suo exclusissimus. Exempli gratiâ, Cùm Apostolus inter alia diserta Divinae in Christo Naturae argumenta, quae in Barjesuitarum illum exosum eculeum, (Capi­tulum primum dico Epistolae suae ad Hebraeos;) con­gessit, 10 adserat, Filium esse, [...], Hebr. 1.3. Quid ad hoc Proteus noster? Verùm apage malè ominatam quaestionem. Illéne ut quic­quam ad hoc? Unde terrarum haberet, cùm voca­bulum illud, Character, nusquam praeterea in Sacris li­teris reperiatur, ex cujus amphibolia aliquid sibi pos­sit in capitis sui salutem extundere? Cùm & altera ea vox, Hypostasis, licèt quater alibi usurpetur, solùm tamen hoc in loco praedicetur de Deo, ut de Persona, [...], Caeterísque in locis tantam spiret Re­rum, 20 ad quas refertur, certitudinem, evidentiam, rea­litatem, ut ex pumice aquam citiùs expromere quis possit, quàm ex iis aliquam in hunc Locum cavillatio­nem? Igitur cùm jam Spirituali Jezabeli, Apoc. 2.20. Stibium suum, & quod Capiti suo Bonum faciat, 2 Reg. 9.30. SScriptura inviderit, commasculanda erat mere­tricia frons, atque, nè nihil videretur dicere, [...], aliquid, quàm futile idcunque, pro Responso ex­trudendum erat. Ait igitur, Quòd verò Christus Cha­racter Hypostaseos Dei dictus sit, hoc intelligi debet, 30 Deum, quicquid nobis promisit, jam reipsâ in Christo ex­hibuisse, Cat. Rac. pag. 110. Atque ista jam est Ovi sui [...] praeclara exclusio!

3. Debet autem? Nempe hoc assidué? Sed quo jure, ô Bone, universi Fideles hoc genus Debitores à te fiunt? Non alio quidem quàm Barjesuitico. Sed dices, Annon enim quod efformatur, eatenus & exhi­betur? Credendus quidem es hoc dicere: Et certis­simè [Page 150] exhibetur. Exhibetur quoque non minùs & Ovum, quod excluditur. Sed neque exclusio Ovi tui, neque exhibitio promissi alicujus dicenda est Rei efforma­tio. Characterismus propriè s [...]gnificat ipsius formae in quaque re figurationem, Naturae, atque Essentiae effigiationem, atque indè, [...], à Basilio dici, notatum mihi est ad Lexicon, ex Hexaem. 4 ^o. Ipsum quidem Graecorum, [...], de­ductum est ab Hebraeorum, [...], quod est, exarando repraesentare, seu insculpendo sic describere rem, ut prae­sens 10 ibi distinctè adsit; Neque alio jam modo dicit Apostolus, Filium Dei esse, Characterem Hypostaseωs Patris sui; Ejusdem nimirum Naturae alteram Per­sonam.

4. Tum quod Cybelista obtrudere heic satagit de Promissis Dei, hei, quàm evanidum est! Stat quidem Deus, aeternúmque stabit, promissis suis, exhibétque ea, [...], & in Christo semper exhibet. Sed quid in­dé; Ergóne est Character exhibitio? Ergóne & Hy­postasis est Promissio? Quâ demùm Authoritate hoc 20 firmabit nobis? Peregregiâ veró: suâ ipsius enim, hoc est, egregiè ridiculâ, & despuendâ. Dabo ei tamen, quia Bonus est, quî salva ei inter pullos suos res haec erit. Nam, [...], Graecis est Pollicitatio, seu Repromissio. Ab ea verò quàm parùm, literulísque, sonóque, abludit, [...]! Hoc igitur satìs ei sit; Nam & quod apud Senes vulgò legitur, [...], Deut. 11.6. Alii correctiùs legendum censuerunt, [...]. Enimverò tali aliquâ Defensione opus habet putidum istud Scitum, 30 quod ille tam gratìs suos docuit, Intelligi debere. Sed laudem quidem suam meretur, quòd hactenus sapue­rit Catum Caput, ut neutrum horum vocabulorum in­terpretari Suis voluerit, aut aliter, quàm Graecè, Cha­racterem Hypostaseos, unquam exprimere, Nè subole­ret iis, quid rei esset, si vel ipsum Latinum Vulgarem, (minùs utcunque & in hoc exactum) secutus fuisset, [Page 151] (Quem aliis in locis tamen, cùm in rem suam esse vi­de [...]tur, nè vult non premere,) legissétque, Filius est Figura Substantiae D [...]i. Sed veniâ hâc dignus est; Fecit enim quod potuit miser; Atque in re tam desperata, est aliquid prodiisse tenus.

SECT. XX.

30 QUàm miserè torquetur, & aestuat infelix Barjesuita, ex altera illa Apostoli Sententia de Christo, [...], Col. 2.9? Nam & heic SSpiritus, (vel ob hoc, Odio ipsius plusquam Vatiniano dignissimus ab eo habitus,) inclementer interclusit ei familiarem stropharum suarum viam, Ex eo quòd & horum vocabulorum, [...], atque [...], neutro usus sit in aliis N.T. locis, per quo­rum [Page 152] [...], ille aliquem sibi clypeum fabre­facere posset, contra tam fatalis sibi sententiae vim. Quid igitur facit? Quod miserè reum decet: S ^to Judâ Descriptore, Despumat suum ipsius dedecus, Jud. ver. 13. & praeterea nihil. Primò enim, ut Textum ipsum, quan­tum possit, corrumpat, dat Operam; Arrosum igitur, semesúmque allegat. In Quaestione quidem Responso suo praefixa, Scelestus Praeceptor Discipulum ejus, Prae­ceptore suo fideliorem esse per fraudem voluit, curavít­que, ut verbum ipsum Apostoli apponeret, Déque Omni 10 in Christo Plenitudine interrogaret: Verùm ipse respon­det ei, De Aliqua. Absorbet igitur, tam infaustum ei, Uni­versale illud, [...], aítque, Plenitudo in eo habitat, Cat. Rac. pag. 110. Illud primum est. Minùs etiam ad palatum ei facit ipsa, [...], ab Apostolo praedicata de Christo: Habitare enim, nisi impropriè sumatur, Personae est; Di­cere igitur, [...] habitare in Christo, nimis apertè in­nuit Naturarum Unionem in eadem Persona. Decli­nat igitur & hoc; Nam quicquid id est, (plus, minúsve) est quod juvabit, si silentio supprimatur; de Habita­tione 20 igitur nè [...]. Ità igitur loquitur, ut transeat jam ad tempus habitare in eo, quasi nihil aliud sit, quàm in eo esse, vel eum habere, vel quidlibet aliud. Hoc est Secundum.

2. Prae caeteris verò non placet illa vox, [...]. Deitas enim illa est; At si omnis Deitas in Christo adsit, quî fierit poterit, ut Ille Essentiâ Deus non sit? Nunc igitur adhaerendum est Vulgari Latino, Ille parùm at­tentè reddit, non, Plenitudo Deitatis, sed, Plenitudo Di­vinitatis. Amicè factum est, ait vulpecula, accipítque 30 versionem ejus, neque aliter heic legit, quàm Plenitudo Divinitatis. Quanquam enim in ipso Deo, [...], atque [...], eadem reverâ sint, (consulatur ad hoc, Rom. 1.20.) Solóque ex contemplationis nostrae modo differant, de Christo tamen nunc cùm agatur, cujus Deitatem iste sacerrimè harpagavit, [...] magìs ad rem Barjesuiticam faciet. Nam quid si in Christo [...] esse [Page 153] dicatur? Annon Homo ipse erat? Ipsa autem Anima Humana, [...], vulgò audit, & ‘— Divinae Particula Aurae.’ Sed & Numinis id, quod Gentilium Diis attributum est, [...] passim dicitur; Applicari denique hoc ad res in­feriores, Deitatis omnis inanes, satísque in se viles, argu­mento erit illud, ‘ 10 — Divinum opus Alcimedontis,’ apud Poetam. Atque hoc jam Tertium est. Hiis igitur sic praeparatis, jam sacer Agyrta nil veretur animi sui sen­tentiam exponere.

3. Ait igitur, Primùm, haec vox, Divinitas, desi­gnare potest Voluntatem Dei, C. R. pag. 111. Ad hujus autem cavilli refutationem satìs jam nobis esset, rege­rere, At haec vox, Deitas, non potest id designare. Dicto enim hoc, actum est de Responso ejus. Verun­tamen non sic abibit ineptulus Sophista. Respondeat, 20 Primò, Quorsum illud, Potest, suum? sequitúrne à Posse Argumentum ad Esse? Juramento nos contrà (jusserit) contendemus, Posse & egregium Catechi­stam, ineptire, cavillari, sophistam agere: Ipse con­cludat igitur. Negamus ei tamen, Posse &, [...], id est, Divinitatem, Dei Voluntatem designare. Si pos­sit, exemplum aliquod proferat. Hoc praesertim in lo­co nè possit, suus ipsius paralogismus impedit. De Sola enim voluntate Dei designanda, ille se accipi in­tendit, quam Dominum Jesum mundo per Doctri­nam 30 suam patefecisse vult. Hujus igitur doli caussâ clàm surripuit vocabulum, [...]. Jam verò, [...], licèt sensu sano dici possit universa Attributa Divina in se comprehendere, Voluntatem, Majestatem, Simplicita­tem, Bonitatem, Aeternitatem, Justitiam, Sapientiam, Providentiam, Omnipotentiam, Quicquid denique ex ipsa mentione Deitatis, in animum nostrum de Deo ca­dere potest, Voluntatem tamen solam, (exclusivè ad [Page 154] caetera idiomata Divina, sic ut Plenitudo Voluntatis Dei pro solitaria in Ch [...]isto Habitatrice nunc sumatur, Tota autem Deitas incolatum in eo non habeat,) designa­re non potest.

4. Cogitur igitur & fallaciam fallaciâ pertegere, nè perpluant, cùm ad hujus commenti confirmationem sic subjungat, Dictum hoc de Christo, Plenitudinem Divi­nitatis in eo habitare corporaliter, opponi ab Apostolo, non Personis, sed Philosophiae, & Legi. Falsiffimum enim & hoc esse, ipsa verba Apostoli proclamant; 10 Nam, [...] &, [...], de Personis, atque ipsis homini­bus, expressè dicuntur. Licèt igitur hominem Pau­lus neminem nominat, non minùs tamen hominibus, legem suam, aut Philosophiam obtrudentibus, quàm ipsi Legi aut Philosophiae, dicendus est opponere effa­tum istud de Christo: ut sileat coram eo omnis terra, Habac. 2.20. Cadit igitur prorsùs ea propositio. Ce­dit & altera quoque, quam indè adsumit. Nam & si hoc non ità esset, ideò tamen, De Christi Doctrina so­lùm, 20 & non de Persona ejus, accipi hanc sententiam, tam absonum planè, frivolúmque est, (Quod ille ta­men perspicuum ex eo argumento esse, stolidè gloriatur) ut omni non consequentiâ solùm ex iis praemissis, sed & ratione quoque in se, careat.

5. Sive enim Philosophia & lex Mosis, sive Philoso­phi ipsi Scientiam suam, Judaeíque Legem suam vendi­rantes, (utrum verò statuatur, in hac Quaestione, nè ciccum quidem interduim;) Pars opposita nunc sit, Per summam tamen fraudem ab eo dicitur, Aposto­lum 30 iis opponere orationem eam. Ille verò opponit iis ipsum Christum. Diserta sunt verba ejus, [...]. Jam verò si rectè hoc sequeretur, (u [...]ì il­le callidè supponit,) Hoc de Christo iis opponi, Quia Doctrina ejus erat Voluntas Dei; Quantò magìs se­quetur, Christum ipsum iis opponi, quia ipsa Deitas in Christo inhabitat! Alia autem Oppositio heic nul­la [Page 155] instituitur, quàm à Personarum infinita disparita­te; Estque Argumenti ejus ipse Scopus, Non oporte­re pati Fideles per Philosophiae, Legísve Dictatores spo­liari se, abducíque à Christo, cùm ipsi Christum ipsum Ducem sibi Dominúmque habeant, non particularis ali­cujus Scientiae aut Doctrinae magistrum solùm, sed in quo etiam Deitatis ipsius tota Plenitudo corporaliter ha­bitet. Quàm prodigiosè igitur haec vis fiat verbis A­postoli, adserere, Accipi haec (à quoquam scilicet, prae­terquam 10 ab Impostore Barjesuita;) De doctrina inhabi­tante in Christo, & non de Persona, jam satìs indica­tum est, ex triplici eo medio. Neque enim, [...], dicenda est, Voluntas Dei, nedum est, illius Doctrina in Christo; Neque, [...], de sola Voluntate Dei accipi ullo modo potest; Neque eti­am accipi solet, [...], cum suis Conjugatis (semicenti­es tamen in N. T. occurrunt) nisi de Personali cujuspiam inhabitatione.

6. Neque etiam ut aliter hoc in loco accipiatur, 20 patientur geminae aliae maximi momenti res: Prima est, Tempus ipsum, quo Apostolus jam hoc in Ver­bo usus est. Licèt enim haec ab eo scripta sint, Non cùm Christus in terris agebat, docebátque suos Vo­luntatem Dei Patris, sed post aliquot lustra, cùm in coelis jam diu Dominus consederat, in Praesenti tamen etiam jam ponit; Non dicit igitur, [...], Quo tamen exemplo dixit de Fide ipsa Christiana, [...], 2 Tim. 1.5. sed ratione Personae, aeter­nùm 30 ejusdem, ait, [...]. Istud verò si ad Doctrinam solùm Chri­sti in Coelo jam considentis restringeretur, ad argu­mentum Apostoli nè tantulum quidem faceret, neque ponderis aliquid in se haberet, ad Christianos in Fi­de Christi, atque Officio suo continendos: Ex alte­ro verò respectu, Quia in Carne sua ipsorum, (in cor­pore enim Christi, Coelorum nunc incolâ,) Deitas [Page 156] ipsa in tota plenitudine ejusdem Personaliter, indè à momento [...], etiamnum habitat, Quid non sunt praestituri Fideles, atque summâ Fide elaboratu­ri, Ut divelli se nunquam patiantur ab Illius (In quo & seipsos quoque Divinitus repletos esse intelligunt, [...], vers. 10.) spirituali & mysticâ unione? Alterum verò, quod, Plenitudinem omnem Deitatis, de sola Dei voluntate, per Doctrinam Christi explicanda, accipi non sinet, est, quòd, in­habitare ea in Christo à Paulo dicatur, [...] 10 Estque jam Quintum hoc & ineluctabile Argumen­tum, contra insanam eam, & execrandam Loci distor­tionem.

7. Ut igitur ab hoc ictu iste se liberat? Planè aufugit nequam; sed veteratorio tamen, hoc est, suo, modo, Cum Pollicitatione, (si placet) se denuò pug­naturum. Sed ista reverâ res est: Quantumcunque per­fricuerat ipse frontem ad quidlibet audendum, deerat tamen ei jam, quâ in se quidem, confidentia, tot immanes absurditates, uno simul tempore, sine omni 20 probatione, congerendi; Quâ de sectariis suis, spes, posse iis tam crassè imponi, ut hoc unico jam hau­stu velint tantorum prodigiorum amystin educere. Gloriosulâ igitur aposiopesi usus, De hac verò voce, Corporaliter, quid ea notet, inferiùs suo loco audies, ait, Cat. Rac. pag. 111. & abit. [...], astutiarum Daedale. Ut enim magìs Su­us locus quisquam huic voci esse possit, quàm heic, ubi modus inhabitationis, (quam ipsius Deitatis, ín­que omni plenitudine ejusdem, in Christo esse, ab 30 Apostolo edocemur) explicari se postulat? locum Tu­um igitur dic, sceleste, non suum. Tu ubi locum nactus fueris, probationem declinandi, obitérque ela­bendi, incautúmque & parùm memorem Auditorem tuum ludos faciendi, tum audiet. In loco scilicet, ubi sperare poteris, haut certò pereundum tibi esse, [...]el à Veritate, si ea dicatur, vel ab impostura, si ni­hil [Page 157] ad rem dicatur; Istud enim vis; atque loco suo, est loco Barjesuitico, loco ad fallendum accommoda­tissimo. Ad dicendum verò, quid, Corporaliter, no­tet, hic locus aptissimus est, ut Christiani jam ex Pau­lo intelligant, In Christo perfectam Deitatem inhabita­re corporaliter, i. Ex parte Dei, Non per gratiam solum­modo, aut Virtutum inoperationem, Quomodo Deus in sanctis suis, praesertim in Prophetis, atque Apostolis habitasse dictus est, sed per Unionem Personalem cum Cor­porea 10 ea Substantia, quam adsumpsit ad Deum: Rursùs, Corporaliter, i. Ex parte Hominis, Non solùm quoad Animam Humanam, sed etiam quoad Carnem ipsam, mem­bráque è B. Virgine prognata; Utrumque enim ho­rum, tam Corpus, quàm Animam, Deitas attraxit sibi in Hypostasin Verbi. Atque haec jam est Unio Dei & Hominis in Christo, Natura scilicet utraque in unica Persona; Corporaliter, adesse dicta, propter modos jam dictos; Inhabitare, etiam, Quia Personalis hujus Exi­stentiae modus permanens jam, atque perennis est; Je­sus 20 Christus, Heri & Hodie, idem Ille, & in aeternum, Heb. 13.8.

8. Veruntamen quoniam ità libet, i. (licet Judae abire in locum suum, Act. 1.25.) Audiamus igitur nunc quid hoc sit. Post pagellas igitur bis denas, mutató­que jam & Capitulo, & titulo, ait, Cùm adserit, omnem Plenitudinem Deitatis in Christo habitare, Corporaliter, id est, quòd in Doctrina Christi tota Dei voluntas integre & reipsâ est patefacta. C.R. p. 130. Eugepae! Habemus nunc Locum suum! Locus igitur nunc nobis est inef­fabilem 30 tanti migistri subtilitatem demirandi. Ubi enim est Locus iste Suus? Oh, inter Scita sua de Prophetico Christi munere; Neque enim ille tam profanus est, oblitúsve vel Christi, vel Sui, ut temerè ista misceat. Ut­ut igitur, Habitare plenitudinem Deitatis in Christo, spe­ctabat ad priora Quaesita sua, De Persona Christi, Cor­poraliter tamen habitare in eo, non spectat nisi ad Doctri­nam Christi, & ad munus ejus Propheticum. O stu­pendum [Page 158] acumen! Vos verò, O Boni, auditum haec ad­missi, Sacer est Locus, Extrà ridete, atque in Loco, [...], sapite. Quid verò, si nihil aliud hâc in re nunc dicat, cùm de Prophetia Christi dicit, quàm dixit antè, cùm de Persona ejus agebatur? Nemo tamen nunc au­fit dicere, Dicere eum haec, sed nil Probare. In tanto enim Dictatore, Annon idem bis dixisse, (quàm gratìs cunque) aequipollebit simplici Probationi? Tum verò, hoccine jam est idem? Doctrinam quidem Christi, antè dixit, & Voluntatem Dei, antè; Atque eadem nunc de­nuò 10 dicendo, satìs, supérque probat, Rem ità se habe­re. Verùm, qui antè dixit, potest esse, nunc, ut abun­dè probâsse eum, atque vicisse cognoscamus, dicit, id est. Sed &, quod antè sapienter suppresserat, disertè nunc ad­dit, habitare, exponítque, per patefactam esse, addit & signum nunc universale, dicit, omnem plenitudinem. De­nique pro Divinitatis, Piè reponit, Deitatis. Locus enim Suus haec omnia tutè dicendi nunc est, cùm probi­ta haec singula fuisse antè à nemine non inficeto dubi­tabitur. Igitur & Textum ipsum (Quicquid antè fur­ti, 20 aut falsimonii iste infimulabatur,) nunc, pro innato suo candore, citat satìs Corporaliter; Id enim ipse esse vult, integre, & reipsâ.

9. Hem igitur vobis, Pulli, quod aeternùm beabit vos; Habete nunc in Loco Suo, Verborum Paulinorum eluci­dationem è Polonia, longè diviniorem, quàm Paulus ipse unquam vidit vel in Luce illa Meridiana supra splen­dorem solis, Act. 26.12. vel in Tertio Coelo denique 2 Cor. 12.2. sic enim se res nunc habet. Paulus, satìs obscurè, pro suo more, dixit, In Christo habitat omnis 30 plenitudo Deitatis Corporaliter. Heu, Quantae heic Te­nebrae! Igitur Bonus Barjesuita, post secundas cogita­tiones, (aeternùm jam excussâ caligine, per Paulum o­lim Parenti suo inflictâ, ex oculis ejus;) luculentè haec exponit, 1 In Christo, id est, In Euangelio. 2 Habi­tat, id est, patefacta est. 3 Omnis Plenitudo, id est, tota Voluntas. 4 Deitatis, id est, Dei. 5 Corporaliter, id [Page 159] est, integre, & reipsâ. Ut placet verò! Quid malum! Naso suspenditis has glossas! Satísque ridiculè coactas esse clamatis! Erratis profectò, Juvenes, neque satìs rem adsecuti estis; Praeter enim quod gratìs dictae sint, sunt etiam insanùm violentae, & seriò execrandae, Neque ta­men non habent singula haec, quae dicuntur, suam veri­tatem. Tota enim Voluntas Dei integrè per Christum patefacta nobis est. Est ista scilicet Barjesuiticae Artis, Fraudísque Palma. Habebant enim & veritatem suam 10 primigenia illa mendacia in Paradiso, Non moriemini. Scit Deus, quòd aperientur oculi vestri. Et eritis, si­cut Dii, Gen. 3.5. Eat igitur per me jam Antesignanus vester, atque Primogenituram sacerrimi Genitoris sui (vel nunc hoc demum aevo) sibi soli vendicet; (Nam & in Campo Haeretico non minùs quàm in Vinea Do­minica, fieri poterit, ut meritò sint [...], Mar. 10.31.) Qui in distorquendis verbis, atque hoc est, in pervertendis viis Domini, tam Corporaliter quidem, (Ita enim ipse ex hoc loco exponi jubet, id est, tam in­tegre, 20 atque re ipsâ) Tam Spiritualiter verò, (ut ego ma­velim hoc dicere, ex usu vocabuli illius, Apoc. 11.8.) id est, tam ad vivum, atque reverâ, utrumque Parentem suum referat, Barjesum illum, Titulo, sed Re, Bar Sata­nam, Act. 13.10.

30 SECT. XXI.

NON paucorum aliquot dierum opus esse oportet, Divinum illum Triumphum, quem Charitati super omnia adornavit Apostolus, 1 Cor. 13.1. ordine de­scribere, [Page 161] singuláque quae in ea pompa exhibentur, pro ipso, tum Authoris, tum Rei, merito, exponere. Est ipsa quidem, [...], ad miraculum gloriosa; sed absolutâ in tribus tmematiis eâ, actutùm uno ferè spiritu, sede­cim quasi Victoriarum Insignia, (mirâ Arte, Adfirma­tiva Septem Negativis Novem intertexta) produxit, dicam? an cumulavit quidem? In Adfirmativis autem, O quàm stupendum in modum, ingentes Quatuor Pro­vincias, Quatuor Vocabulis, atque unico tmematiolo, ab­solvit! 10 [...]. ver. 7. Jam verò in hiis, Primum illud, [...], Latinis utcunque suum, Tegere, dedisse meritò creditur, solius tamen Pauli vocabulum in Sacro Codice est. Et quod miremur magìs, licèt in ista ad Corinthios, non semel Vox ista Universali [...], ab Apostolo decoretur, (Adfirmat enim & de se, [...], 1 Cor. 9.12.) alibi tamen nusquam usurpavit, nisi in contrarium, atque abnegativè, [...], 1 Thess. 3.1. & rursus, [...], ver. 5. 20 Igitur quid hoc esse dicemus? Aliàs ipsum, [...], aliàs, [...]. & in eodem quoque Argu­mento utrumque, Charitativo scilicet, ínque aliorum bonum! Necesse igitur nunc est, ut [...] expen­damus, Affirmationes istae Apostolicae, quid velint, & quid valeat Universale ejus [...]. Nam & in sen­tentia sequente, est quòd eodem planè scrupulo tor­queamur. Quid ait? Charitas credit! Esto verò; Id enim est, Homines Charitate inflammatos, per eam credere omnia. Aliter enim, Credere Charitatis Actus 30 proprius non est; Charitas diligit, Actu suo elicito; Sed Actu quidem Imperato, Credere dicitur. Ve­rùm, an laudabitur jam ab universali pisteumate Cha­ritas, Cùm Author ipse Fidei nostrae, Fons idem, Dominúsque Charitatis, haberet, in quo nos praemo­nendi ab ipso eramus, [...], Matth. 24.23. Ex eâque cautione, Dilectus Domini Discipulus nos porrò submonuit, [...] [Page 162] [...], 1 Joan. 4.1. hoc est, Nè fidem habeamus omni­bus, qui SSpiritu agi se praetendunt. Istud, [...], igitur necessariò secum trahit etiam, [...]. Sed & eadem haec ratio prorsus est contra ter­tium horum quoque, [...]. Cùm neque Natura Humana ferat, Nihil à nobis desperari, Ne­que Voluntas Divina, Omnia ab eo postulari. Ut de Quarto denique, [...], Nihil nunc disce­ptemus.

2. Adactos igitur ex istis Rationibus viros eruditos 10 esse memini in pugnam non levem de sensu hujus loci. Sunt enim in illis, Qui ad Deum solum referri jubent ista, [...]. Homines pios scilicet, verâque Chari­tate perfusos, ex eo officio, alacriter omnia sufferre, quae à Deo ipsis imposita sunt; Fideliter omnia cre­dere, quae Divinitùs iis proponuntur; Immotè omnia sperare, quae Deus ipsis promisit; Fortiter omnia su­stinere, ubi Deo videtur moram trahere. Alii verò reclamitant, urgéntque, Triumphum istum Charitatis ab Apostolo non aliter institui, quàm de Victoria ejus­dem 20 ex officiis suis erga Proximum. Exponi igitur pri­mariò oportere haec omnia de Hominibus ipsis, Ad Deum autem, [...], aliam ista non habere, quàm & Praecedentia illa caetera habent; Quatenùs & fluunt omnia, ex Charitate nostra in Deum, ut necessaria Ef­fecta ejusdem, & animis nostris probant, confirmánt­que Eam, ut figna, mentiri nescia. Esse tamen & alios observabam, quibus in hanc palaestram haut visum est descendere, sed rem in genere potiùs pertractare, at­que unicâ hâc cautione contentos abire, Esse in vocabu­lo, 30 Omnia ex mente SSpiritûs, Distributionem, non simpliciter Universalem, verùm Conditionatam tantùm in­terdum, atque Accommodam. Jámque verissimè qui­dem istud prolocuti sunt: Sed quod ad hanc tamen litem dirimendam nullo modo sufficit, Quia nulli di­cunt, Unde Conditio ea depromenda fit, Quóve Au­thore, vel Qua ex Regula fiet ista Accommodatio. [Page 163] Absit enim, ut Arbitraria, atque Ambulatoria res sit, atque pro captu Lectorum, (quanto minùs, pro placi­to eorum?) quotidie accommodanda. Rectiùs igi­tur illi, & ad rem propissimè, Qui vocabulum hoc, Omnia, in SScripturis censent semper accommodari opor­tere ad materiam subjectam, sic ut comprehensio voca­buli restringatur, Ubi, & Quatenus materia restringitur, amplietur etiam, pro ejusdem amplitudine. Tutissi­mam autem hanc regulam esse, ab ipsius SSpiritûs 10 exemplo discitur, Qui plurimis in locis per subjun­ctionem factam vel Participii, ut, [...], Matth. 26.52. &, [...], 1 Cor. 1.2. vel Relativi, (quod centies opinor in N. T. factum esse;) docuit, Signum istud Univer­sale, in loco, ex Materia subjecta circumscribere, neque ulteriùs extendere, quàm juxta limites eidem positos in ea ipsa sententia.

3. Plaudit verò sibi non segniter ob istanc Regu­lam Barjesuita meus, támque felicem eam faustámque 20 scelerato suo capiti servando futuram pollicetur, ut tér­que quatérque ipsum, cùm alitèr non possit non pe­rire, eam ad aram summa cum fiducia confugientem reperiam. Suffuratus enim Christo Divinam suam Ae­ternitatem, Orthodoxos persentit acriter insequi, cer­támque praedoni ruinam intentare ex eo Testimonio, quòd, Omnia per eum facta sunt, Joan. 1.3. Igitur quid Ille? Aliquantisper quidem ad alia, [...], in fugam datus, se recipit. Exclamat enim primò, in hoc Testimonio, non haberi, creata Omnia sunt, verùm 30 Facta sunt, Cat. Rac. p. 73. Sed quid indé? Per sum­mam scilicet fraudem ipse instituerat Quaestionem suam sub eo vocabulo, An res omnes in principio per Chri­stum creatae sint. Sed ô ridiculam, improbámque ca­ptionem! Nam neque si sic propositum fuisset. Res omnes in principio per Christum f [...]ctas fuisse, Minùs indè secuta fuisset probatio Aeternitatis Christi; Ne­que insigni huic Captatori satìs istud fuisset, si ipsum [Page 164] vocabulum interpositum heic ab Euangelista fuisset, Nam operam paulò pòst navat, ut altero in Testimo­nio & illud eludat quoque, prout mox parebit. Sed bene habet interea, quòd, Omnia per eum facta esse, nullus jam rejiciat. Joannis vox est, [...], addítque, [...], & rursus, [...], ver. 10. & rursus, [...], ver. 12. atque in hiis quidem omnibus ad­mittit, factum esse. Post alterum tamen tmematium, cùm contra infaniam suam facere persentiat, totis vi­ribus 10 contendit, nè, [...], vertatur, fa­ctum est, sed, fuit, ver. 14. futili satìs ratione ad id praetensâ, Cat. Rac. p. 90. quae refutata jam pridem à Nobis est. Exempla verò, quae pro se ibidem attu­lit, si dolosè tantùm ab eo, atque in speciem intro­ducta fuerint, astutam quidem Vulpem eum esse pro­bant, sin seriò, & sine fraude, parùm acutum Gram­maticum. Verum enim utcunque sit, quod ille ibi adserit, [...], in multis locis SScripturae posse verti, Fuit, habeátque hoc praecipuè locum, ubi copula ipsa 20 locatur ante Subjectum, aut Praedicatum suum, Quod in Exemplis ab ipso allatis è Luc. 24.19. & Jo. 1.6. factum est: Debere tamen ità verti, (Quod ille ibi per paralogismum satìs ineptum confirmat,) nunquam te­net in aliquo loco, ubi Subjectum & Praedicatum praeponuntur suae Copulae. Corruit igitur Fundamen­tum exceptionis suae contra Incarnationem Verbi ex eo Testimonio probatam, Verùm ille satìs gnarus, huic latebrae parùm fidendum esse, ut Canis in Nilo, bibit, & abit: Fugientem igitur illi porrò inse­quuntur. 30

4. Secundò autem tergiversatur, atque Orthodoxis sic objicit, Modus iste loquendi, Omnia per ipsum facta sunt, non eum, qui prima Caussa sit alicujus rei, verùm C [...]ussam Secundam, aut Mediam exprimit, C. R. p. 73. Et est quidem ista Responsio è Communibus suis antris alterum, ad quod sorex iste saepe cogitur diffugere; Sed è [Page 165] materia planè sabulosa est, & nullo ferè negotio disper­getur. Longè enim Alia est ratio operandi in Natura Di­vina, Alia in Rebus Creatis; frustráque & impiè credi­tur, è Caussis Naturalibus, & Subordinatis, atque indè Secundae, aut Mediae Caussae ordinem atque denominatio­nem accipientibus, aestimare licere ineffabilem eam, Com­munionem, quae Patrem inter, Filiúmque & SSpiritum, in SScripturis memoratur. In iis igitur & Deum quo­que, per SSpiritum suum Omnia facere, imò, & omnia 10 per Deum ipsum (Barjesuitâ ipso non negante,) C. R. p. 117. fieri, adseruntur. Inep [...]issimum igitur est, quod ibi succlamat, Alitèr haec de Deo, quàm de Christo ac­cipi. Quid ità ve [...]ó? Annon istud de Christo, Omnia per eum fieri, dicitur, Quia Omnes Caussae Mediae (Tuísne ver­bis uti licet?) per quas fit aliquid, non aliunde sint, nisi à Christo, neque sint ejusmodi, ut vel illae (addemus enim hoc verbis tuis;) sine ipso agere possint, vel ille sine illis agere non possit. Ecquid verò amplius hiis & Tu dixisti de Deo Patre?

20 5. Dextrè igitur nos accipimus, quod tu sinistrè satis intorques, & tecum adserimus, De Christo dici, Omnia per eum facta fuisse, Quia per eum alius quis, (nempe, Deus Pater, per Verbum suum, Deum Filium) omnia ea operatus est: Locum etiam, in quo expressè hoc haberi ais, nos expressiùs laudamus, verba enim ipsa adscribere non refugimus, Quae sit dispensatio Mysterii absconditi à Se­culis in Deo, qui omnia creavit per Jesum Christum, Eph. 3.9. Hinc autem tu quid infers? Nam heic ex­pressè habes, omnia creavit. Id est Primum. Quòd si 30 regeras, non dici Christum creâsse Omnia, sed Deum per Christum, haec jam eadem esse nos modò indicavimus, Opera enim SS. Trinitatis ad extrà sunt indivisa. Hoc est Secundum. Quod si adhuc negites, impraesentiarum suf­ficiet, (Argumentum enim ad Hominem ineluctabile est,) vel ex loco, quem ipse allegasti, probare. Ex hoc enim supponere jam cogeris, (quod alibi tamen abnegas) Deum Filium Patri in rerum Omnium Creatione adfuisse, ut ille [Page 166] per Christum, (tanquam per Mediam Caussam; ais tu,) crearet omnia. Dominus autem Jesus ipse ut unus ex rebus in principio creatis existat, cum Arianismo (si qua Fides dictis tuis,) C. R. p. 106. abnegasti. Concedas igitur necesse est, Christum, (in initio praesentem, & non ut Creaturam,) Creatorem ipsum, atque Deum semper extitisse. Verùm quia nec heic perstas, sequimur usque, & à diverticulis tuis in priorem viam tecum reversi, sta­mus jam expectantes, quid tandem dictes, de ipso voca­bulo, Omnia.

6. Ais verò, vox, Omnia, non pro omnibus prorsus 10 rebus heic sumitur, sed ad Subjectam Materiam restrin­gitur omnino. Ad hoc autem quid jam nos? Ex parte quidem una (Duo enim sunt, quae in hoc dicuntur à Te;) toti adsentimur; sed ex altera, toti abnuimus: Fallaci­ter igitur à te complicata, resolvimus tantùm atque retorquemus in caput tuum: vox, omnia, ad Subjectam Materiam omnino, sempérque restringitur: Ergò pro omnibus prorsus rebus in hac sententia, sumenda est. Tu quidem pro arte tua, ut ad alium actutùm locum lecto­rem 20 abducas, id probandum adsumis, quod Nos tibi nulli negamus; Inque dicti fidem allegas, C. R. p. 74. exemplum singulare, quod extat, 2 Cor. 5.17. in quo habetur sermo de re, huic, de qua Joannes tractat, ad­modum simili, (vah! ad quae lenocinia Verborum Pro­ductori nunc vacat!) ubi dicitur, omnia nova facta esse, cùm certum tamen sit, multa extare, quae nova facta non sint: Sed ligonem ligonem dicere oportet; Pace igi­tur tuâ dixerim, Certo Certius est, egregiè te [...], at­que splendidè haec mentiri. Restringendo enim ad Ma­teriam 30 ibi Subjectam, (Ab ea autem lege, quam ipse fixisti, non poteris nunc, non patiemur te avelli:) Nihil aut tunc extabat, aut etiamnum extat, quod novum factum non sit. Subjecta enim Materia in ista Pauli sententia est, Quicquid est in Christo: Ità Apostolus, [...], prae­misit, siquis est in Christo, nova Creatura est. Atque ex eo Supposito, subjungit, Vetera praeterierunt, hoc est, abolita [Page 167] sunt omnia, quatenus extra Christum erant, Atque ecce (in Christo nunc) Nova facta sunt omnia. Haec jam est Materia hoc in loco Subjecta; universa ut comprehendat, quae aliquo modo in Christo sunt.

7. Sive de Personis Solis, Fidem Christi verè profes­sis, intelligere ista, jubeamur, (Neutraliter enim & de Personis loqui didicimus ex ipso Christo, Joan. 6.39. & 17.2.) Sive de Rebus quoque Ritibúsque fidem & re­ligionem Christianam absolventibus, eatenùs enim q [...]â 10 in Christo sunt, Omnia sunt nova. Novatorem igitur ut­cunque ex alia parte Barjesuita Se ad prodigi [...]m usque praestet, evagando tamen heic tam perditè extra Subje­ctam Materiam, próque iis solummodo, quae in Christo sunt, impudenter suis obtrudendo ea, quae in mundo (si placet) rerúmque natura extare ei certum est, Veterato­rem se non incertum usque demonstrat, veterísque illius Serpentis, Apoc. 12.9. certissimam sobolem. Parcatur autem labori, Suadeo, at [...]ue Res (Novas non factas) nè quaesiverit extra se; Locupletes enim Testes ei hac 20 in parte vel nos habebit. Nam in Alcorano isto Soci­nino, (Catechismum intellige Racovianum) Fidei suae, (Christianae tamen non dico, Sed cum adsumento, Barje­suiticae) monstrificam [...]; non Veteris solùm Judaismi Portiones magnas, sed & Vetustarū quo (que) Hereseωn inde Christo (ferè) Omnium Monumenta extare tam certū est, ut ego me ei Debitorem jam hoc Nomine dem. In promtu enim, paratóque nunc habeo, (antequam Symmystarum suorum quempiam oculis usurpare mihi contingat, aut ab iis quicquam ad hoc probandum mutuò sumere, prae­ter 30 quod conjecisse ferantur omnes in hanc Catechesin:) Sigillatim ei, (ubi jusserit, aut in jus vocaverit) omnia numerare, atque debitum hoc, & fidem meam exol­vere.

8. Atque altera quidem jam haec reverà digressio fuit; Sed non inamoena tamen; & quam ipse, per me, totus luat; Cui necessariò indicandum jam erat, cùm illuc tam praefidenter provocaret nos, Quàm infeliciter [Page 168] ei cedat Exemplum singulare suum, quámque nihil ex eo proficiat, praeterquam ad Caussae suae ruinam. Verùm ille tamen securus sui, certúsque vervecum suorum, qui­bus ista scribi, [...], non minùs extare, quàm Res in Orbe, Novas non factas, redit in viam non sine triumpho quodam, pergítque, per eandem fallaciam, Suos denuò ludos facere. Adsumit ergò, cùm verò Sub­jecta apud Joannē Materia sit Euangelium, apparet vocem, Omnia, de iis omnibus quae quo (que) modo ad Euangelium per­tinent, accipi debere. C. R. p. 74. Etiam denuò Debere! 10 Sed age, Cur? Quia, Subjecta Materia est Euangelium, ait. An sit verò, pòst videbimus: Quòd si ità sit, Ille aut rectè inferre discat, aut Dialecticorum pueris ludibrium hoc debeat. Supposito enim, Euangelium esse Subjectam Materiam, annon, restringendo vocem, Omnia, ad Sub­jectam Materiam, Illatio, si ritè fiat, esse debet, Omnia Euangelia per ipsum facta sunt? Hunc igitur esse jubet primarium hujus loci sensum? per consequentiam au­tem aliquam, atque dicendi Tropum, (Continentis ni­mirum pro Contento) fieri fortè potest, ut Euangelii 20 nomenclatura applicetur ad singula, quae in Euangelio dicuntur: Sed quae figura erit, & quo sub axe nata, cùm per solam coactionem, atque immanem vim vox, Euange­lium, extendatur tam crudeliter, ut de rebus quoquomodo ad Euangelium pertinentibus, de Effectibus, Eventibúsque omnibus sub Euangelio editis, de ritibus etiam, aut con­ditionibus quibuscunque Euangelii tempore institutis, desitísve, usurpare liceat, & qui talia intendat facta esse dicere, dicat facta esse Euangelia, atque per Christum facta esse? [...]! Veruntamen 30 quoniam ità vult, sequamur eum. Respondeat ergò, nul­lóne modo ad Euangelium pertinebat, cùm Joannes istud scriberet, Herodem occidisse infantes; Diabolum ten­tare Christum; Herodem alterum fratris sui Uxorem habere; Illius Filiam Baptistae Caput auferre; Daemonia­cum ab integra legione possideri; Pharisaeos esse incom­parabiles Hypocri [...]as; Saducaeos negare Resurrectionem; [Page 169] Herodianos vitae Domini piè insidiari; Divitem aestuare in Inferno; Petrum ter abnegare Herum; Judam pro­dere Christum, & miserabili exemplo [...], Nè in­finitus in hiis sim; De hiis, omnibúsque similibus, hem nunc Determinationem sanctissimi Barjesuitae, ad Euan­gelium haec omnia (suo modo) pertinent, Ergò, omnia ista per Jesum facta sunt.

9. In tam felici igitur Successu hominis, nequeo im­perare mihi, Quin ad singulare illud Exemplum, ad 10 quod ipse modò abduxerat nos, jam eum denuò (velit, nolit) revocem, quo & [...] ipsius singulare Exem­plum ex eo quoque, in aeternam ejus memoriam statuatur. Paulus dixit, Omnia facta sunt nova. Vin' jam, Lector, dicti illius divinam elucidationem? Audi ergò Racovia­num. Cùm restringi oporteat vocem, Omnia, ad Subje­ctam Materiam, Subjecta autem Materia ibi apud Paulum sit Epistola ea ad Corinthios, apparet vocem, Omnia, de iis omnibus, quae quoquo modo ad eam Epistolam pertinent, accipi debere, C. R. p. 74. Quid? Mirificè, 20 Scio, hoc placet tibi. Vides igitur, Novam hanc Episto­lam factam esse; Nova enim est, cùm Secunda sit, & à priore altera. Pergamus verò ex ipsius exemplo. Ad hanc enim Epistolam plurima pertinent, quae specialem à nobis observationem postulant; Satanae cogitationes va­ferrimas esse, & ad decipiendos homines compositas, c. 2. v. 11. Esse multos, qui cauponabantur Verbum Dei, v. 17. Qui ambulabant in summa astutia, atque dolosè tracta­bant Verbum, c. 4. v. 2. Quorum mentes Deus hujus se­culi excaecarat, nè affulgeret iis Claritas Euangelii Christi, 30 Qui Imago Dei est, v. 4. Qui corrumpebant animos ho­minum, atque abducebant à simplicitate, quae est in Christo, c. 11. v. 3. Qui Jesum praedicarent, quem Apo­stoli non praedicarant, v. 4. Qui (inverted †)eudoapostoli erant, dolosi Operarii, transformantes se in Apostolos Christi, ut Sa­tanas se in Angelum Lucis, v. 13. Jam verò, ex Defi­nitione Extatici Doctoris, omnia haec Epistolae hujus Subjecta Materia sunt. Igitur cùm & dictum Pauli sit, [Page 170] Omnia facta sunt Nova, atque vocem hanc, Omnia, ad Subjectam Materiam restringi oporteat, perpendatur, ob­testor, An Historicam solùm veritatem Citationes, quas jam protulimus, habere censebuntur, an etiam Propheticam (De rebus enim certissimè futuris in Tempore Praeterito loqui, Propheticae locutionis idioma est:) ità ut, omnia haec Nova facta sunt, exponatur, Esse certò, quando No­va omnia haec fient; venire Tempus, Quando alius Je­sus ab Apostolis non praedicatus; praedicabitur; Fieri etiam hoc oportere, summo cum dolo, & per omne ge­nus 10 Sophisticen, ídque ab ipsis Satanae Ministris; ante omnia non ferentibus, Christum esse Imaginem Dei. Atque jam rogandus est ipse Barjesuita, Quid sibi vi­deatur de tali Expositione, ad ipsius exemplum, Regulám­que tam affabre facta.

10. Saltem dicat, Quâ fide, (Catechisticâ solùm suâ, an certè bonâ, Serióque,) dixerit, quòd Subjecta apud Joannem Materia sit Euangelium. Injuriam enim Jo­anni insigniter facit, qui ab Euangelio solo eum lauda­verit, non minùs ab Apocalypsi, atque ab Epistolis ejus 20 aestimandum. Sed exclamabit nunc, scio, hanc esse Me­ram [...]. Nam, apud Joannem, quod dicat, ex usu communi intelligi oportere, In eo loco Joannis, Rectè mo­net. Absit autem ut nos verborum Venaturam faciamus. De eo loco Joannis, nisi ipse nevelit denuò, accipiemus, Verùm unde probat ille nobis Materiam Subjectam illi­us loci esse Euangelium? An Quia ipse dicit? An Quia in Euangelio ille Locus est? Ergóne verò cujusque Loci in eo Euangelio Subjecta Materia est Euangelium? At siquid habeat insanius hoc, insulsiúsve, dicat & id quo­que. 30 Nam (in proposito ut nè instemus,) Annon loca sunt in hoc Euangelio, In nomine proprio si alius venerit, cum accipietis. c. 5. v. 43. Ille homicida erat ab initio. c. 8. v. 44. Istud verò nemo accumbentium noverat. c. 13. v. 28. Pueruli, ecquid Obsonii habetis? c. 21.5. (In­finita alia transilimus;) Horúmne ergò singulorum loco­rum Subjectam Materiam statui oportet Euangelium? [Page 171] omnem Corybantiasmum superat! Quod de Euangelio igi­tur nemo putarat, Est & illud, ex hujus jam decreto, Totum in toto, & totum in qualibet parte. Verùm habemus ei has gratias, quòd ex ista regula, praeter spem, exponere jam nos doceat alium Locum huic simillimum, (Nam & de Christo dicitur; & in hoc Euangelio dicitur; & non à Joanne solùm, sed & à Petro quoque; & vocem hanc, Omnia, in se habet; Domine, Tu novisti Omnia) Jo. 21.17. Vultísve igitur & vos jam, Pulli Socinini, & hu­jus 10 Loci, Omnia, cognoscere? Nae vos Catechistam habetis Expositorem (Supra fidem) mirabilem! Nam cùm Sub­jecta apud Joannem Materia sit Euangelium, ad eam restringendus est & hujus loci sensus. Est igitur, Do­mine, tu cognoscis Euangelium, & omnia, quae quoquo modo ad Euangelium pertinent. Et verissimum est, quod dicit. Sed quid tum postea? Ergò & Petrinam Dilectionem, Domine, tu scis, Quia amo te. Sed pro appendice sit, Ergò & Barjesuiticam imposturam, Tu scis, Domine, quàm graphicè praevaricetur.

20 11. Ad dictam autem regulam De Subjecta Mate­ria quòd provocet, & has ei gratias ingentes habemus, praeterquam quòd in fraudem hoc, (in speciem enim so­lam) faciat. Tam sancta enim ea Regula est, atque à Theologis omnibus tam religiosè colenda, Ut quolibet in Loco haut alium ad sensum sententiam aliquam pertra­here fas sit, quàm qui genuinè eruendus sit è Materia Subjecta. Verùm (nè lactare nos possint, & usque fal­lere;) è Materia, Qua? & Subjecta, Cui? E propria sci­licet. Non igitur è Materia prima, Sed è propissima, 30 non è longè Semotiore aliqua, Sed è proxima. Subje­ctam eo in loco Materiam esse oportet, iis ipsis Verbis sub­stratam, ínque ea sententia (si absoluta ea, perfectáque sit; si non, sed dependeat, tum in ea, ex qua dependet,) comprehensam. Materia haec est in omnibus dictis verè Subjecta. Jam verò sub hujus regulae praetextu, lineas omnes confestim transilire, atque extra oleas quenquam sic decurrere, ut desertâ prorsus propriâ materiâ loci, [Page 172] evagetur, atque generalem aliquam materiae notionem subintroducat sibi, hic Dolus, hoc Scelus est, unde Theo­logia commutatur planè in (inverted †)eudologiam, neque pro do­losa solùm ambulatione, sed & probrosa moechatione ha­beri oportet, Quia jam pro legitimè Subjecta & ritè con­juge Materia, usurariam sumit Supposititiam, & alienam. Loci igitur istius, Omnia per eum facta sunt, Materia verè Subjecta (Quicquid Barjesuitam, in suo AntiChristianis­mo, Nè Christus Creator Rerum habeatur, insanire coa­ctum audivimus:) est, Quicquid in Rerum Natura fuit 10 unquam, erítve; Conditor ipse omnium fuit. Et sequi­tur quidem hoc ex ipso Ordine dicendorum: Primò, Ut doceret Joannes, Deus Filius Qui fuerit; Persona altera, [...], v. 1. Sed Naturâ idem; [...]. Dein, Quid fecerit; [...]. V. 3. Atque ea de re, nè quicquam erretur, quod in Collectivo adfirmârat Pluraliter, [...], per Distributivam Negationem Singulariter etiam diducit, Sine ipso factum est nihil. Ità quidem vulgò vertitur, sed minore, quàm par est, cum emphasi; vocabulum enim est, [...]. Sic 20 ut in ista Negatione concludantur ad unum omnia, Quae facta unquam fuere; Sine verbo facta est nè Res una. Poterat ergò & à Nostris (Latinum non malè emendanti­bus) paulò significantiùs verti, And without him was made not any one thing, that hath bin made.

12. Subjectam igitur Materiam suam sententia ipsa clarè annuntiat, Rerum Omnium Universitati adaequatè parem. Ut jam non explodendus modò, sed & ex­ecrandus etiam sit effrons Catechista cum suo deli­rio, haut veritus adserere, SSpiritum addidisse ea 30 verba, Sine ipso factum est nihil, in gratiam Barje­suiticam, ut eo meliùs illustraret blasphemas ipsius ineptias; Quas cùm repetere quidem reverâ ipsum pu­deret, tegere, quantum potest, contentus, appellat, Illa, [...]t, Illa superiora, &, ejus generis quaedam. C. R. p. 74. tandémque de Vocatione Gentium, & Abolitione Caere­moniarum (de quibus nemo ambigebat) longos satìs [Page 173] Logos per fraudem subnectit, nuntiátque, Ea facta esse per Christum; Et non facta per eum tamen; Sed per Apostolos facta esse; & facta non sine Christo tamen. (Egregiè enim fluctuat, ut dolo suo aliquam nebulam offundat.) Quasi duae hae res non parem omnino conditi­onem sortitae sint cum caeteris operibus Christi, cum pro­mulg [...]tione Euangelii, Verbi disseminatione, Sacramen­torum celebratione, Ecclesiae plantatione. Sed iste me­liore eas illustratione ex ipso Joanne opus habuisse vult, 10(Neque tamen debuisse à Joanne expressè nominari, sed, honoris caussâ, fidei Barjesuiticae reservari:) nè stolidi atque tardicordes Christiani, (Tales enim eos ab isto ha­beri, Quis ex hoc non videt?) ambigere possint, an Abolitio legalium, atque Vocatio Gentium à Christo fa­ctae fuerint. Periisset igitur Christo tum excussi jugi Legalis Honor, tum introductae Plenitudinis Gentium Gloria, Nisi Sagacissimae Socinitati jam tandem subolu­isset, per annos plusquam sesquimillenos latuisse res istas, (praetérque illas nihil,) sub hac Sententia, sine ipso factum 20 est nihil; jámque per ipsos, nare tam beatâ praeditos, publicari Mundo, Christóque Autori adseri, Quod (E re­liquis Euangeliis; è Stellâ magorum; Novi jugi annun­tiatione; Fissurâ Veli; Maceriae solutione; Chirographi deletione; missione denique in omnes Gentes cum man­datis solùm suis,) neque mundo satìs innotuerat, neque Christo in laudem suam cesserat. [...]! Verùm hiis se siliquis pascere porcos istos oportet!

13. Habent verò & loca alia Vocem hanc, Omnia, 30 quae cùm pessimè Se cruciari ex iis sentiat, eodem hoc gladio, quantumvis plumbeo, atque secandi exorte, trans­adigi jubet, sed cautè tamen, atque ex arte sua, hoc est, egregiè Veteratoria. Igitur cùm à Paulo dictum sit, In ipso creata sunt Omnia; & rursus, Omnia per ipsum, & in ipsum creata fuere, Col. 1.16. non placet heic, ad Sub­jectam Materiam, Omnia, referre, non ad Epistolae Mate­riam extravagari. Apostolus enim ipse Subjectam hoc in [Page 174] loco Materiam, tam invidiosè quidem, descripsit, ut lo­cum nullum cavillandi ea in parte reliquerit. Ait enim, Creata sunt omnia; ea quae in coelis, & ea quae in terris; Quae Visibilia, & Quae Invisibilia; sive Throni, sive Do­minationes, sive Principatus, sive Potestates, omnia per ipsum, & ad ipsum creata fuere. Quid igitur jam facit? Neque adhaerere ausus priori suae Exceptioni, (De Christo haec dici, tanquam de Secunda, & Media Caussa;) obiter tan­tum, & in transitu solùm id nominat. Videt enim, si [...] possit & heic parem colorem ei paralogismo 10 conciliare, praestò tamen adesse & [...], & [...], quae rem totam in integrum plusquam restituent. Ad, Creandi, quidem Vocabulum, quod pro diffugio ei antè fuit, quia non usurpa [...]ur ibi à Joanne; necesse est, ut aliquid videatur jam dicere. Ait igitur, Verbum, Creari, non solùm de Vetere, sed etiam de Nova Creatione in SScri­ptura usurpari, C. R. pag. 78. Triáque exempla in eum sensum laudat. Sed quorsum haec Nugatio? Ecquis enim omnium hoc negabit ei? Dicitur, Creari, de Rebus omnibus, ex non esse ad esse procedentibus. Ad Natu­ram 20 igitur non magìs referri potest, quàm ad Gratiam; Ex qua & Nos, Creari, Fideles dicimus, atque neminem nasci, sed F [...]eri Christianum.

14. Verùm tu hoc responde, Potéstne, Creari, hoc in loco accipi de Nova Creatione? Súntne ea quae in coelis, & ea quae in terris? Súntne Omnia, quae Visibilia sunt, & quae Invisibilia? Súntne Throni, Dominationes, Principatus, Potestates, de nupera atque recente Creatu­rarum editione? Hui! Quàm aestuat! Non placet tam restrictim examinari haec. Deserit ergò & istam 30 Berenicen, quantacun (que) cum [...] à Se ridiculè intro­ductam, tandémque respondet, Praeterea, ea verba, omnia in coelis, & in terra, non usurpari pro omnibus prorsùs appa­ret, C. R. pag. 78. Quidni veró? Quia paulò inferiùs subjecit, Deum per Christum reconciliasse omnia, pacém­que fecisse inter ea, sive ea super terra sint, sive ea in coe­lis, ver. 20. Rectissimé. Sed quid? Haeccine inter se [Page 175] adversantur, omnia, quae in Coelis, Terrísque sunt, Crea­ta esse per Christum: Per Christum etiam reconciliari in­ter se omnia in Coelis, Terrísque? Ecqua in hiis pugna est? Neque id ausus est disertè dicere. Quid igitur rei est? Revera merus lusus est, & puerilis tantùm paralogismus, in aliquam speciem objectionis pueris suis obtrudendus, sed tergori ipsius magistri literis ulmeis meritò inscribendus: Sic autem se habet, Quia omnia in Coelis & Terris Paulus dicit de Rebus per Christum Reconciliatis, Quae tamen 10 Omnia prorsùs non esse, satìs novimus, sed esse tantùm Omnia, quae reconciliantur, Ergò cùm de rebus per Christum Creatis idem dicat, de prorsus omnibus, (Quae­cunque Creata sunt scilicet,) accipiendus non est. Annon hoc omnem sùbtilitatem superat? Semper ità non est; Ergò, non heic. Profecto si id solùm voluisset, De longè pluribus, omnia per eum creata sunt, dici, quàm, omnia per eum reconciliata sunt, pedibus iremus in sen­tentiam. Ex hoc enim, jam eò magìs sequeretur, omnia Creari, de omnibus prorsus dici. Enimverò (ut semel 20 jam hoc moneamus,) Est ista Materiam Subjectam in quaque sententia designandi optima atque tutissima via, per Actum in se Reflexum ad eam connotandam pro­cedere.

15. Divinum ad hoc exemplum ipsius SSpiritûs ha­bemus ibi apud Joannem; Nam, omnia per ipsum fa­cta sunt: & sine illo res nulla facta est, aequipollet huic, Quaecunque facta sunt, per ipsum facta sunt. Similiter & in hiis jam praestandum est, omnia per ipsum Creata sunt, significare oportet, Quaecunque creata sunt, per ipsum cre­ata 30 sunt. In illo quoque Reconciliationis negotio, licèt restrictius Creatione sit, ad eandem tamen methodum, omnia per ipsum reconciliata sunt, nihil aliud esse debet, quàm, Quaecunque reconciliata sunt; per ipsum reconci­liata sunt. Haec est vera ea Relatio, quam vox, omnia, ad Subjectam Materiam semper habet. Atque opportu­nè jam ista consyderatio non ingratum nobis hunc redi­tum praestat ad illa Quatuor Paulina effata, à quibus [Page 176] Sectionem hanc orsi sumus. Adserit ille, Divinam eam Virtutem, [...], quam ibi in Coelos pro merito eve­hit, [...]. Cupin' tu jam, pie lector, Scire, quae isthaec, [...], sint? Vin' describatur tibi tam conci­sarum Sententiolarum Subjecta Materia? Jam facilis est ad haec via, & verè lactea: Reflecte Actum cujus­que, & habes, Omnia. Charitas omnia sustinet, Pu­tà, Quae à Christiano Fratribus ignoscenda sunt. Chari­tas omnia credit. Quae Fidei ipsius esse ritè proponun­tur. 10 Charitas omnia sperat. Quae sub officio Spei ca­dunt. Charitas omnia tolerat. Quae Patientiam Chri­stianam requirunt. Uno verbo, Sustinet quae sustinen­da sunt; Credit credenda; Sperat speranda; Tolerátque toleranda.

16. Sed jam pergendum est; Nondum enim absolvi­mus omnia. Neque igitur fert Christomachus iste, ut, Chri­stum res omnes creatas conservare, probetur ex iis verbis, Portánsque omnia verbo virtutis suae, Heb. 1.3. Respondet igitur, Verbum, Omnia, heic non minùs, quàm in pluribus 20 locis aliis, non omnia in universum sine ulla exceptione desi­gnare. C.R. p. 83. Verùm & heic nos non credimus tibi (inverted †)eudole, veritatis tam manifestario Paracharactae: Addit ergò, sed ad ea tantùm, quae ad Christi Regnum pertineant, referri. Istud verò quantò minùs tibi credimus, in sensu tuo, partem maximam Regni Christi harpagare jurato? In sensu enim recto, Ad Regnum Christi Omnia in uni­versum sine ulla exceptione pertinent. Sed fidem ille, cùm non inveniat, faciet. Ad confirmandum igitur se accingit, Quòd verò vox, omnia, hoc in loco, ad ea duntaxat refera­tur, 30 ex ipsa Materia Subjecta satìs apparet, C.R. p. 84. Ohe! Duo jam Adverbia advocavit, Duntaxat, & Satìs, & ex illis rem factam se habere confidit, Caussámque suam bene peroratam. Nobis verò certum est, & Verba ejus, & Adverbia, tam gratìs accersita, nullámque secum proba­tionem apportantia, pariter, [...], Duntaxat in Spe­ciem enim probationis fieri, quod ad Materiam Sub­jectam [Page 177] referri cupiat, istud omnium satìs apparet, quia nondum distinguit, Quam Materiam, Aut Cui, Vel Ubi subjectam velit. Quid? An generaliorem aliquam? Novimus enim, qui non ità pridem recepit Se ad Euan­gelium. Sed hoc nunc praesensit, esse periculosae ple­num opus aleae, Quia hinc si pedem moveat, in foveam incidit, Primum enim hoc Epistolae hujus Capitulum di­ris Barjesuitismi tormentis est refertissimum. Sapit ergo sibi, atque extravagari nunc non audet. An igitur, Huic 10 tantùm Loco Subjectam? Praeter eam profectò, Mate­riam nullam verè dici Subjectam, jam indicatum est. Omnia igitur Christum, verbo vi [...]tutis Suae, hoc est, Solo verbo placitóque Suo potestatem atque virtutem omnem habente, Ferre, Conservare, Gubernare, Administrare, (De Significatione enim, [...], exclusivè ad aliquod ho­rum, & stulta est, & improba Lis.) ex ipsius Sermonis idi­omate, (cùm in textu nulla sit restrictio adjecta,) pertin­ge [...]e ad Omnia oportet, quae Latione, Conservatione, Gu­bernatione, Administratione opus habent; ideóque de 20 Rebus Creatis Omnibus accipi, Sine virtute ista, [...], actu [...]ùm, aeternúmque ruituris. Ex ipsâ igitur Materia Subjecta jam satìs apparet, quàm impudenter ille nunc praevaricetur; Cùm in ipso contex­tu Singula Virtutem eam loquantur, quae sese extendit ad Omnia in universum sine ulla exceptione.

17. Igitur cùm tam feliciter Res ei hactenus successe­rit, Omniáque quae in adversum objecta sunt, tanto pu­gili Singula obstare nequiverint, majus opus jam moli­tur, bináque loca pariter in arenam protrudit, ut uno 30 ictu geminis hostibus prostratis, Rem confectam ei dent, conclama [...]ámque, [...]! Divina igitur Chri­sto Natura adseri nè possit, vel ex illis verbis, Omnia quae Pater habet, Mea Sunt, Joan. 16.15. vel ex illis, Mea Omnia, Tua Sunt, & Tua, Mea, Joan. 17.10. Respon­det, Vox, Omnia, ad Subjectam Materiam ferè semper refertur: Quare ex ejusmodi locis non potest ullo modo, quod volunt effici, Cat. Rac. pag. 107. Non ullo modo! [Page 178] O immitem Sententiam! Verùm agite, pariabimus ei; Non potest ullo modo sequi haec Negatio, Catechistae igitur, Quare, est [...], & Consequentiam nul­lam habet. Capiti autem suo caveat, quantum potest: Nam cùm Vox, Omnia, ad subjectam Materiam refera­tur, Ex hiis locis, Divina, quam volumus, in Christo Natura necessariò efficitur. At jam in ista, [...], quid fiet? Expendenda necessariò est utriusque Loci Materia. Eatur igitur ad Loca, Primus est, Omnia quae Pater habet, Mea Sunt. Sic illi visum est legere; 10 Nam SScriptura cùm sit, si non aliquà vitiasset, mortu­us esset. Verba verò sunt, [...], Omnia Quaecunque habet Pater, Mea Sunt. Sed inimica nimis ei est Vox, Quaecunque, Christúmque sonat, imò clarat, Deum. Praecidit igitur ei ad nates impurus Ammonita, 2 Sam. 10.4. & surripuit, cunque. Sed hoc in Barjesuita pa­rum est. Agat igitur, jam dicat, Quae est Materia Sub­jecta hujus Loci. Respondet verò, Materia Subjecta ca­pite 16 est. O infidum Caput! ídque non in 16, sed in largissimo Folio! De Capitis Materia dicit, de Loci polli­citus 20 dicere; Locus autem hic illius Capituli nè centesima quidem pars est. Sed sic solet beare amicos! Quin si ve­rum dicendum est, Debent ei immortales has gratias Sui, quòd mitiùs jam cum iis agat, quàm priùs, neque ad Ma­teriam totius Euangelii sed ad Capitis tantùm, (Nunquid non modicum est?) eos ableget.

18. Sed agamus sodes; Inquiramus, quae & haec Illatio sit. Nam Materia Subjecta Capite 16. est etiam Persecutio Fidelium, ver. 2. est Christi Discessio, ver. 5. Diaboli Convictio, ver. 11. SSpiritûs Annuntiatio, ver. 14. 30 Discipulorum perturbatio, ver. 19. Consolatio, ver. 23. Professio, ver. 30. Dissipatio denique, ver. 33. Quid! Omniáne haec sunt Dicti istius Subjecta Materia? An, Caussam dicit, cur hunc de SSpiritu ille Solùm seligat, nisi ut blasphemae suae hypothesi hôc magis inserviat? Sed & purget jam se oportet ab audacia plus quàm Diabolica. Christus dicit, Omnia. Idem etiam, nequid erretur in [Page 179] dicto eo, Subjecta Materia quae hoc in loco sit, ipse deter­minat, Quaecunque habet Pater. Sed intercedit Barjesu­ita, statuítque intelligi debere, Quae SSpiritus Discipulis revelabit. Jesu ipsi jam credetur? An Barjesuitae? Verùm huic nè credatur, Christus ipse Satìs cavit; Ait enim non semel, SSpiritum accepturum esse; Quid? Non, [...], Accipiet Mea, Sua enim sunt, Quaecunque Patris sunt; sed, [...], ver. 14. aliquid de Suo (quantum Discipu­lis expediret scilicet;) SSpiritus revelaturus iis erat: Quae 10 revelaturus ergò erat, non sunt Materia Subjecta, ad quam referri oportet istud, Omnia. De nihilo igitur non fuisse Opinor, quòd voculam illam, ferè, religiosè nunc cau­tus, Impostor heic interposuerit, Ait enim, Vox, Omnia, ad Materiam Subjectam ferè Semper refertur. Ubi enim SSpiritus ipse [...] designat, Quid sub Voce, Omnia, intel­ligi oporteat, (Quod in hoc loco factum est, dicit enim, Omnia Sua esse, Quaecunque habet Pater,) ibi per nequiti­em solùm, dolúmque malum, quaeritur Subjecta Materia, ad quam referri possit. Verùm Pyrgopolinices noster, ut 20 SScripturarum se Solum Dominum, (domi saltem suae) esse monst [...]et, ubi nunc SSpiritus Subjectam Materiam designavit, aliam tamen Quaerit, déque Suo Substituit; ubi verò non designavit specialem, quàm parùm ille Sen­sus suos loci ipsius, Subjectae Materiae submiserit, jam fatim indicavimus.

19. Transeundum igitur nunc ad Secundum horum Locorum est: Et Quae Mea, Omnia Tua Sunt, & Quae Tua, Mea. Eâdem autem chordâ & heic oberrat, atque ut Subjectam Materiam eruat Sibi, nè ad Divinam Natu­ram 30 referre cogatur hoc, Omnia, narrat nobis, (ut antè▪) Quid 17 hoc Capite agatur. Agitur verò in eodem & de Rebus Antesecularibus, ver. 5. & de filio Perditionis, ver. 12. & de Mundo atque Maligno, ver. 15. Sed ait, A­pertissimè constat agi de discipulis, quos Deus Christo dede­rat, Verùm quid indé? Nequítne ergò Christus esse id quod est, Q [...]ia Discipulos à Patre habet? Aut cùm jam dixerat, Rogo te pro hiis, (Discipulis suis scilicet) quos de­disti [Page 180] mihi, quoniam tui sunt, ver. 9. quod proximè atque eodem spiritu subjungat, Et Mea Omnia, Tua Sunt, tautolo­gicè solùm dici oportet, neque aliud Significare, quàm omnes mei Discipuli sunt tui? Ferret quidem hoc Bar­jesuita libenter; sed non Feret ipsa Conjunctio, [...]. Nam qui ad Deum eodem tempore dicit; Discipuli Mei Tui Sunt, Et Omnia Mea, Tua Sunt, non Solùm de Discipulis, Sed & de alia re omni, quae sua dicenda est, intelligendus est dicere: Qui verò pergit usque, & cum Deo recipro­cat, Et Omnia Tua, Sunt Mea, Naturam ipsam imprimis di­cat 10 oportet, aliúsque esse non potest, quàm Secunda Per­sona, Deus Filius, Deitate Idem, Gloriâ aequalis, Ma­jestate coaeternus. Satìs hoc sensit vaferrimum Caput, ínque Majorem Cautelam tenuibus hiis filis argutiolam alteram subsidiariam subnexuit, Praeterea, cùm quicquid Christus habeat, habeat Patris dono, non autem à Seipso, hinc apparet, ipsum Divinam Naturam habere nullo modo posse, C.R. pag. 108. Verùm Socinuli hujus, Nullo Modo, quàm nullam vim habeat, & ejus, Apparet, quàm me­rum phantasma sit, jam Satìs experti sumus. Reponi­mus 20 igitur uno verbo, Quicquid Christus habet, ut Ho­mo est, Dei dono habet: Sed ut Deus est, Omnia à Se­ipso habet. Igitur quod & Iste, quasi in objectionis suae Confirmationem, adsumit, Quia Naturâ Deus omnia à Seipso habet, ambabus ulnis & nos accipimus; Habet enim Christus, quâ Deus est, & à Seipso Omnia.

20. Jam tandem ergo enavigavimus haec, Omnia, at­que terram videmus. Nam quod ab Apostolo dictum est, Nobis unus Dominus Jesus Christus, Per quem omnia, & nos per eum, 1 Cor. 8.6. post velitationum nonnihil, 30 (quod nos jam antè, ubi inciderat, obiter coercuimus:) quasi confectâ jam re, non sine fastidio transilit, Nè com­memorandum [...]ihi sit, verbum, Omnia, ad Subjectam Ma­teriam referri, C. R. pag. 117. Profectò commemoret, nécne, nos nil moramur: Meminisse verò nè definat, & rectè referre, nisi vapulare nobis velit, id monemus. Quàm ipse verò heic Materiam Subjectam comminisca­tur, [Page 181] Socinelli (fortè) ejus ex verbis suis, quia Sensu Omni carent, eò meliùs adsequentur: verùm nobis non placet esse tam cicuribus. Quod ità habere, indè apparet; ait. Sed Quid est illud, Quod? An, verbum, Omnia, referri ad Subjectam Materiam? Optimé! Et, verbum, Omnia, referri ad Subjectam Materiam, ità se habere indè ap­paret. Elegantissimè hoc! Et unde apparet? Quòd A­postolus agit de iis Omnibus rebus, quae ad populum Chri­stianum pertinent. Hoc acutissimè! Ubi autem de iis 10 agit? Ista in Epistola? An, in isto Capitulo? Certè, utrum velit, parùm refert. Ex iis enim Locis Materiam Loci cujusquam unquam accersi, An fallaciùs dicatur, aut stolidiùs credatur, nondum inter nos convenit. Ha­bet enim, (quod jam saepe monuimus) quaeque Sententia vel absolutam in se, vel ex proxima dependentem, Mate­riam suam Subjectam. In hac igitur, per Christum Omnia, Supplenda solùm est Elleipsis, quâ nihil vulgarius apud Paulum, Verbi Substantivi, Omnia sunt per Christum. Atque jam si quaeratur, Omnia quae? Reflecte solùm, & 20 habes, Omnia quae sunt, sunt per eum; Quae Facta sunt, Joannis verbo; Quae Creata sunt, Pauli; Quae in re­rum Natura sunt scilicet: Eodem planè exemplo, quo & ibidem dicit, Omnia ex Deo Patre. Subjecta ergò Materia est Rerum Universitas.

21. At quid tum fiet Demonstratione Barjesuiticâ? Ait enim ille, Apostolum agere de rebus ad populum Chri­stianum pertinentibus, duo haec verba demonstrant, Nobis, & Pater. Demonstrant verò & aliquid aliud agi, quod & saepissimè à Nobis jam demonstratum est, Catechistam 30 scilicet agere ridiculum Sophistam. Agítne enim Paulus de iis Solis ibi? At nullum aliud vocabulum ad Res universas tam propriè pertingit, ac istud Patris. Indè enim &, Pater Pluviae, Deus audit, Job. 38.28. & Unus Omnium Pater, Mal. 2.10. Sed & alterum vocabulum illud, Nobis, hoc ipsum exigit. Plus quàm Tautologia enim esset, post. Per Christum Omnia, addi, Et Nos per Christum, Si, Omnia, ibi de Christianis, nedum de Solis, [Page 182] accipi oporteret. Ipsa igitur Conjunctio, [...], docere poterat Magistrum Lituanicum, quomodo, [...], expo­nere debeat: Per Christum Omnia; puta, Quae in Na­tura Creata sunt. Et Nos quoque per Christum; Creati denuò in Gratia. Corollarium igitur ipsius, (nè lon­giores nunc in re tam manifesta simus) Castrare primùm contenti, atque veritati, Sceleratam ei Negationem de­metendo, restituere, amicè sic reponimus, Unde [...]fficitur, Christum Simpliciter, & absolutè, non certa solùm de Caussa aliqua, dictum esse, Dominum Unum, per quem 10 Omnia; Quare Divinam Naturam in eo indè probari, Cat. Rac. pag. 118. Siquis verò Locus in prodigioso Li­bello praeterea supersit, in quo Eum pro Libitu suo exponere, hoc est, Corrumpere Vocem, Omnia, ad­huc me fugit, pòst adsuetur hiis, ubi inciderit, [...].

SECT. XXII. 20

ELleipseων plenas varióque in genere, esse, tum locutio­nes ipsius Christi, tum Epistolas Apostolorum, (Paulinas p [...]aesertim, propter connatam ejus breviloquen­tiam;) post tot jam exempla à nobis connotata, proba­tione 10 aliquâ egere non existimamus. Supplementum ve­rò earum ut in quoque Loco institui oporteat, absit, cu­jusque qui volet, arbitrio aut optioni relinquatur: Ex necessitate enim ipsius sensûs, verborúmque Syntaxi, il­lud imprimis aestimandum est, debitámque in hiis Ana­logiam ni servet, meliore semper jure, quàm obtruditur, est repellendum. Minimè quidem hac in parte peccari spem esse oportet, ubi suppletur solùm per repetitionem, [...], neque aliter quàm iterando aliquid, quod in Contextu praecesserat, confici jubetur id, quod in sen­su 20 deesse putatur. Neque tamen expectandum nunc à Nobis est, quibus rem hanc habere cum Barjesuitis con­tingit, ut vel hiis se legibus illi lubenter subjiciant, aut non gravatissimè ferant, quantumcunque decurratur in­tra istas lineas, quod jam molimur. Castiganda enim jam venit improbitatis eorum pars non exigua, atque eri­piendus est iis Locus, Quem ipsi nequissimè à Se viola­tum, coactúmque id dicere, quod à mente Apostoli lon­gissimè abest, unam habent, solámque damnatissimae suae Sententiae defensionem.

30 2. Quàm bonus quidem, felíxque Suo Christo Cate­chista fuerit, jam pridem conspeximus, & quàm impensè pro Benignitate Barjesuitica curaverit, Nè non sit Deus: Divinissimo solùm exemplo, Ut Paulo, nè propter excel­lentiam Revelationum nimiùm extolleretur, datus ali­quando est Angelus Satanae, qui Colaphis ipsum acci­peret, 2 Cor. 12.17. Ità & Se datum Christo, Ut quam largiuntur ei Deitatem, Moderetur tamen, atque nè ni­mis [Page 184] extollatur, Colaphis & eum cogat, Nisi Deus esse nolit, ut quas ei metas, quae tempora ponere visum ipsis sit, accipiat, licèt indè reverà fiat, Ut Deus nè sit. Jubet igitur, Ut serâ solùm Divinitate gaudeat, & vel ipso Herode Magno junior multò Deus sit; Uno enim Verbo, nè fuerit, id quod Est, ante uterum Virginis, Cat. Rac. pag. 53. Propheta etiam ut Sit, Conceditur; Tam insignis quidem Expositor Voluntatis Dei, Ut indè, Sermo Dei, audiat, Cat. Rac. pag. 91. Sed neque hoc tamen, ante principium Euangelii. Ità enim exponi 10 oportere illud Joannis, In principio erat Verbum, Jo. 1.1. quòd Christus scilicet in principio Euangelii fuit ille Sermo, Cat. Rac. pag. 52. Principium autem Euangelii ad Baptistae praedicationem disertè restringi novimus, Mar. 1.1. Atque ità annos ferè triginta, Luc. 3.23. nu­perus iste Deus eorum agere cogitur, antequam ad Pro­pheticam Dignitatem admitti ab iis possit. Rex autem ut foret, grandioris gratiae res erat; Illud igitur obtinere ab iis non potuit, (Quicquid Magi, De Rege tum nato, stolidè percontati sunt, Matth. 2.1.) nisi altero post Docto­ratum 20 datum Quadriennio: Nam, non priùs constitutus Heres Universorum fuit, (ea autem est & Regni Consti­tutio, Psal. 2.6.) quàm Eum Deus ex mortuis excitavit, ait Cat. Rac. p. 80. Eugepae! Quibus gradibus, temporúmque intercapedine quàm Sapienter divisas, Deo Suo Prae­rogativas ipsius nôrunt hii homuli erogare!

3. Ad Summam tamen nondum perventum est. Superest enim & alter adhuc Praeeminentiae ipsius Gradus, Munere Sacerdotali quoque ut investiatur, fiátque ab iis Summus Pontifex. Neque isto certè 30 Honore non dignantur Eum, Sed More tamen Suo, Ut viros Sapientes decet, interponi volunt Spatium Temporis & in hoc, Quò sentiat Christus Suus, in­dies Se apud eos gratiâ proficere; Placétque iis, Pri­mò, Ut praestoletur, postquam è Sepulcro rediit, ad Qua­draginta dies, Act. 1.3. Pòst, jubent, In Coelos rectà ut eat, ibí (que) Corpus, quod apparari ei jusserant, Muneri ei [Page 185] Pontificali accommodatum, id est, Immortale, accipiat, C. R. p. 98. Atque ità evadat Pontifex, &, quod in ter­ris peragere non poterat, C. R. p. 189. ibi Se ad Obla­tionem accingat, atque Sacrificandi Munere perfunga­tur, C. R. p. 244. Excitatus enim à morte licèt jam fue­r [...]t, nôrant tamen illi, Quid fieri posset; Quicquid Pau­lus Novisse Se aiat, Christum resuscitatum non ampliùs mori, Rom. 6.9, Sapiebant illi, atque in terris quan­tisper moram trahebat, Mortale ei Corpus esse scie­bant, 10 In Coelos igitur ingrediendum ei esse, antequam aptato illo Corpore, Heb. 10.5, indui eum sinerent, C. R. p. 98. Hem! Quid Rei est, Lector? Horrésne ad haec? Exhorruerunt quidem & pulli illi Polonici, at­que exclamârunt, Quid! Annon Christus erat Sacerdos, antequam in Coelos adscenderat? C. R. p. 29. Sed motos hos Fluctus quàm ille facilè composuit? uno verbo Magistrali, Non erat: actutùm fecit, nè mussitare porrò ausint. Bonus tamen est quoque, & nè nimis imperiosè cum Suis agere videatur, inficiationis tam peremtoriae probatio­nem 20 non inficetam apponere dignatus, ait, Nam apertè Scriptor ille Divinus testatur, Si in terris esset, eum nè Sacerdot [...]m futurum, Heb. 8.4. Et peramoenus quidem ei hic Locus est, locus est & pluribus umbris: Jam modò enim, attulerat eundem eadem in re, C. R. p. 290. & repetit nunc denuo, ut (pro Sua Autori­tate) idem per idem probet. Sed & antea quoque eo­dem Se tegmine beârat, ubi ingressum Christi in Mun­dum, Heb. 10.5, non de Mundo Praesenti, Sed de Futuro accipi mandârat, Quandoquidem Si in terris 30 esset, nè Sacerdos quidem esset, C. R. p. 77. Agamus igitur cum bono Deo, hunc Locum paulisper eventi­lemus.

4. In eo autem, an aliquam [...] Apostolus in­stituit, &, Qui in Coelis Pontifex est, in terris nè Sa­cerdotem esse, adserat, nè nimiùm evagemur, nunc non disquirimus. Ad illud igitur Solùm accingimus nos, quod in Quaestione hac praecipuum est; Cúmque Iste, [Page 186] in probationem insanae suae adsertionis, aiat, aperte is Scriptor Divinus testatur: Nos contrà, Consentimus in Judicem, atque Scriptorem eundem testamur, (Divinus enim reverâ est, & novit, Quis & Qualis hic ho­mo sit, qui sic tangat eum, [...], Luc. 7.39.) Quàm apertè ille Testimonium hoc torqueat, vi­tiétque. Quaestio enim, quam ipse proposuerat, erat, de Christo, antequam adscenderet in coelos, id est, (aequi­pollent enim;) Quantisper in terris adfuit. Igitur cùm Paulus haec scriberet, nihil potuit ea de re ab eo 10 dici, nisi Sub notione Temporis jam antè Praeteriti, De eo scilicet Tempore, Quando Dominus Mundo in­terfuit, & de quo jam est Quaestio, an Christus tum fuit Sacerdos. Sed istud, quod ipse è Paulo nunc citat, est, Si in terris esset, atque istud Temporis notionem nullam habere potest, nisi vel jam tum Praesentis, vel pòst Futuri. Atque hoc tamen tam apertum est è Paulo Testimonium? An re quidem verâ, Apertum est in Barjesuita falsimonium? Nam, Si esset, aliud longè est, quàm, Quando erat, aut, dum fuit; Apertè igi­tur 20 nihil hinc sequitur, neque, Christum, antequam in Coelos adscenderet, Sacerdotem non fuisse, per aliquam Consequentiam concludi indè potest, praeterquam per Barjesuiticam, quae ut plurimùm est nulla, falsa sem­per est atque Sophistica. Istud igitur jam primum esto; Suppositionem, De re non nisi Praesenti, aut Futura, ab isto Scriptore factam, Citatorem hunc Supposititiam jam facere, & pro re diu antè Praeterita sumere.

5. Sed & qui toties hunc Locum pro Se laudavit, di­cat, Quid factum est Particulis, [...]. Ità enim sunt 30 verba Scriptoris, Quem Nos Paulum appellare, nulli veremur; [...]. Caussativam autem eae vim in Se habent, atque ad aliquid probandum interse­runtur. Illud autem quid sit, si exquiramus, apertè indè probabitur, quàm graphica ista nunc praevaricatio sit. Dixerat Apostolus, Necesse esse, Pontifice [...] nostrum Christum in Coelis jam aliquid habere, quod offerat. [Page 187] [...]onfirmat autem ex hoc, Quia si in terris esset, Sacer­dos utique non esset. Sed Pace S. Pauli, interrogemus, necesse est, Quae est ista Consequentia? Si in terris exi­stens Christus Sacerdos non esset, Ergò, In Coelis exi­stens, habet, quod [...]fferat. Verùm ex Mente S. Pauli, habemus, quod respondeamus, Consequentiam hanc opti­mam esse, & luculentissimam. Elleipsis enim Solummo­do in eo, quod posteriùs dixit, est, Cujus Supplementum, Si jam per Rei, quae probanda erat, repetitionem, fiat, 10(Quo nihil in usu sermonis facilius, nihil in ipsa ratione naturalius est:) argumento Apostolico tum Lucem, tum Confirmationem abunde praestabit, Sic, Si enim in terris esset, (repete heic, & Supple, atque non haberet, quod of­ferat.) Sacerdos utique non esset. Directè igitur nunc concluditur, Multò magìs necessarium est, Pontifex in Coelis cùm sit, ut quod offerat, habeat. Atque haec jam est vera vis verborum, genuinus hic & apertus Loci Sensus.

6. Quod si Paralogismo jam suo emunctus, Barje­suita 20 reclamiter, Ferendum enim omnino non esse, ut in Sacro Textu Elleipseis quisque, quas volet, somniet; Quanto minùs, ut ad libitum, atque pro Suo sibi placito subornet, per quod suppleatur, [...] nos atque [...] habet, totísque viribus ei suff [...]agamur. Ellei­pseων enim leges illas, quas, in exordio hujus Sectionis, de jure figendas esse monuimus, refigere nemini licere protestamur, neque è Suopte solùm cerebro, aut quod de­esse censeatur, imaginari, aut unde supplebitur, Com­minisci. Nos igitur ad Scopum, Sensúmque loci primò 30 confugimus, atque eum Si non rectè teneamus, Si non clarè illustremus, ilicet, quin repellamur, Caussam non dicimus. Evincimus praeterea quod volumus, & ex ipsis verbis Loci. Per enim ipsum, [...], Probationis Caussâ ab Apostolo annexum, aliam Consequentiam nullam, quàm quae jam à Nobis introducta est, probari posse, modò indicavimus. Porrò & alteram particulam, [...], ad eandem probationem huc accimus. Simplex enim [Page 188] Negatio cùm non Sit, Sed & Disjunctivum quoque in Se comprehendat, necesse est, ut aliquid Secum quod contrà respondeat, vel Expressum, vel Subintellectum, habeat. Rectè igitur ex priore, Sensus petitur, Si non habet, quod offerat. Neque habet utique, unde Sacerdos Sit. Si non illud, Neque & hoc. Pariatio en [...]m quae­dam seu Conduplicatio semper in hiis Subest.

7. Haec autem jam ratio nè intercalanda fit, addimus, ex idiomate Graecorum aliter esse, ubi per Meram, So­lámque Negationem, quae hujus sunt generis, dicuntur. 10 Ità Christus Judaeos nobis, produxit, [...], Matth. 23.30. [...], aiunt, non aiunt, [...] Sed &, hac ipsa in Epistola, [...], Heb. 4.8. Imò, hoc ipso in Capitulo, [...], Hebr. 8.7. Quibus geminum est & illud, [...]; Hebr. 10.2. Ecquis igitur tam obesae na [...]is est, ut non s [...]boleat ei, amplius multò comprehendi in [...], quàm in [...], atque aliquid necessariò supponi, 20 ad quod [...] conferatur? Illud autem heic è jam pro­ximè dicto repetendum esse dicimus, Non esse ei, quod of­ferat, Neque igitur eum esse Sacerdotem. Denique & Tertia ea particula, [...], cuiquam verè Grammatico, atque locutionem Graecanicam acutè callenti, hoc ipsum non obscurè innuit. Neque enim [...] Tantùm Caussâ nunc inditur, aut Expletiva solùm est, ut inter­dum fieri amat, sed verè [...] heic est, súbque ra­tione ea Potentiali addita, exponi debet, [...], Neque esse posset Sacerdos. Non posset autem? Quidni? 30 Supponitur enim destitutus esse eo quod Characteristi­cum est in Sacerdote, atque ad formalem rationem ejus requiritur, constitutum scilicet non habere, quod of­ferat.

8. Neque heic sistimus etiam. Probationis enim loco non aspernabili nobis erit, quòd Apostolus ad haec, à no­bis jam allata, quae non videbantur Confirmatione egere, [Page 189] confirmanda t [...]men proximè procedat, Primò ad illud, Quenquam in terris, non habentem, quod offerat, Sacer­dotem esse non posse. Istud autem disertissimè facit, cùm subjungat, [...]. Tacendum quidem non est, Interpretibus sa­tìs infeliciter ista cessisse. Latinus enim Vulgaris, prae­ter quòd lapsus est in Tempore Participiorum, quae Prae­sentia sunt, factâ quoque, (Quod in Interprete nullo modo ferendum est) elleipsi principalis vocabuli, [...] 10 [...], & reddito loco, Cùm essent, qui offerrent, varios variè fefellit. Sed Articulus ille, [...], utraque in sta­tione Emphasin suam propè [...], habet, & recta Versio est, eò quòd Sacerdotes sunt ii, qui offerunt ex lege Munera. Ex hac autem interpretatione, adeóque ex verbis, & mente Apostoli, directè jam sequitur, Quum de Esse Sacerdotis sit, ut offerat, quod constitutum est, Quibus nihil constitutum est, quod offerant, eos Sacerdo­tes esse non posse.

9. Dein verò, ex hoc praemisso, Apostolus regredi­tur 20 ad id, quod primò concluserat; Necesse esse, ut Pon­tifex noster in Coelis habeat quod offerat. Idque jam con­firmat Argumento à Majore. Praevidebat enim posse regeri, Non esse eandem rationem Sacerdotis in Coelis, quae est in terris; Sed tacitae objectioni occurrit, mul ó­que magìs rem se sic habere in Coelis demonstrat, Quia de Coelo fluxit illa in terris Conditio, & tota terrestris Sa­cerdotii Religio, Umbra tantùm erat, Cultríxque Sacer­dotii Superni, Eâque de caussâ solùm à Mose constitu­tum fuerat, tum cùm ipse Sacerdotes institueret inter 30 homines, quae illi in terris Munera offerent, Quia idem ei in Monte (unde illi Omnium exempla desumeban­tur,) antè monstratum fuerat, oblationem scilicet ab aeterno in Coelis fieri. Jam verò istud aliter exponi non potest, quàm de aeterno Christi Sacerdotio; Adumbrato quidem longè ante Mosen & in Melchisedeco, Idque non solùm à partè Pòst, Quia ille Sacerdos erat qui [...] non habebat, Sed etiam à parte Antè, Quia [Page 190] [...] quoque nullam habebat, Heb. 7.3. atque per haec ex integro adsimilatus erat ipsi Filio Dei; Quem nos jam, Quia obtulit ipse se, Heb. 9.14. [...], Eph. 5.2. non Sacer­dotem solùm agnoscimus, Sed & Agnum quoque occi­sum ab origine mundi, Apoc. 13.8. Eat igitur nunc Lavernio, quò dignus est, cum suis Mostellariis, ab hoc loco Apostoli toto jam Coelo exclusissimis.

SECT. XXIII. 10

ACcurrite igitur, quantum potestis, Dialecticorum pueri; Nam vestra res ex parte jam agitur, Quae­stio enim est de Syllogismo: & nobilis ille Catechista Conclusionem quidem tantùm non negat, Sed pravam eam prorsus esse, & perperàm ab Orthodoxis astructam, id magno ore clamitat, C. R. p. 99. Vestri igitur ju­dicii, per me, primae partes jam sunto. Conclusio autem eorum, (quam ille, Scelus, damnavit quidem; atque eru­tam 30 velit;) ista est, Ergò, Christus est Deus. Verum au­tem perfectúmque Deum intelligunt se dicere; non Vo­catitium solùm aut Secundarium Deum, Deum ex gran­dioribus aliquot Conditionibus Sed factum tamen paucis retrò Seculis, (Quod Lepidus iste Christo suo liberaliter indulget;) Sed absolutè Deum, Qui per se, per suam Dei­tatem, atque perfectissimâ ratione (ut ipse postulat, C. R. [Page 191] p. 64.) Deus est, Naturámque sibi Divinam habet. Jam verò Syllogismi, per quem istud ab Orthodoxis conclu­ditur, Praemissae Propositiones, (quarum alteram ab eo, siquid regulas vestras curasset, negari, subruíve oporte­bat; Sed horrebat misello animus eas aut efformare, aut recitare.) sic se habebunt, Qui, antequam mundus erat, erat cum Patre in Gloria, ille verus Deus est, At Chri­stus, antequam mundus erat, erat cum Patre in glo­ria: Ergó. Major confirmatur, Quia antequam mun­dus 10 erat, esse aliquid cum Deo in gloria, quod Deus non erat, turpiter implicat, erat enim, an­tequam erat. Assumtio verò probatur, Quia Christus gloriam habuit apud Patrem, antequam mundus erat, Jo. 17.5. Ille verò jam, neutram Propositionem (quicquid de Conclusione ab iis perperàm confecta priùs eboârat;) distinctè abnegans, confusè sic respondet, Neque hinc Natura Divina probatur, C. R. p. 111. At quid est hoc revera, nisi negare Conclusionem? Sensit vafer, atque nè vobis, ingenui Pueri, grande hoc ludibrium deberet, 20 adfibulat, quod argumenti rationem adversùs Praemissa­rum aliquam, (sed nescitis Quam,) habere videatur; Re­gerit enim, Posse aliquem gloriam habere, antequam Mundus fieret, apud Deum, nec tamen hinc effici, eum esse Deum. Vos igitur jam dicite, Perperámne illi Conclusio­nem suam adstruxerunt, an satìs quidem [...] illi argumentati sunt; verùm ipse Responsum suum perperàm, atque perversè confecit? Sed ut Sophistam tamen decuit, sperantem, Quò confusiorem Se praestet, eò difficiliùs se ab antagonistis confutari, aut corripi posse.

30 2. Verùm agite, ô Boni; neque enim sic effugiet Monedula. Accipimus igitur, quod respondet, adse­rimúsque in oppositum, supposito, Aliquem habuisse gloriam apud Deum, antequam mundus fieret, necessa­riò indè effici, Eum esse Deum. Probatione autem hu­jus Affirmationis, quam in se apertam, nobísque in pro­clivi esse sciebat, non expectatâ, maluit versutus ille de ea via deflectere, atque Negationem suam per paralogis­mos [Page 192] obfirmandam suscipere; subjungit igitur, apparere id 2 Tim. 1.9. ubi Apostolus de credentibus ait, Il­lis datam fuisse gratiam ante tempora secularia, C. R. p. 112. Et quid jam Nos? Certè, inficias non imus, talia fe [...]è verba ibi loci reperiri. Excepto tamen, quòd pro aequipollentibus, ante tempora secularia, & antequam mundus erat, admittamus, caetera Apo­stoli verba ibi, pauciora esse, quàm Barjesuitae ex iis cavilla sunt, facilè ostendimus. Primò enim pro Glo­ria, obtrudit nobis, Gratiam; Dein, pro singulari 10 unius gloria, communem omnium gratiam. Quae igi­tur heic similitudo? Quae proportio? Rursùs, pro eo, quod Christus dixit, habuisse se apud Deum, obtrudit ille, quod ab Apostolo dici ait, à Deo illis datam fu­isse. Haeccine verò ut eadem sint? Enim verò toto coelo differunt, ut mox parebit. Verùm & nos hoc ei negamus, Apostolum dicere, fidelibus datam esse gratiam ante seculae. Quod Apostolus dicit, istud est, Vocatos à Deo fideles fuisse, secundùm suum propo­situm & gratiam datam iis in Christo Jesu ante se­cula. 20 Longè verò alia haec res est; facítque, ut nos ad retundendam tam insignem impudentiam, furti quo­que Sacrilegum Caput incusare cogamur, Quòd gemi­nas phrases ex eo textu clanculùm subducere ausus sit, Unam, euntem prae, [...], alteram, subsecutam, [...] Quas dicti Apostolici sensum ex complexu suo infinitè variare, & ab hoc Barjesuitae sensu planissimè alium, (ab usu igitur ejus penitùs semotum) facere, par est, ut nunc paucis indi­cemus.

3. Parem enim si ille utriusque Loci rationem esse 30 jubeat, dictúmque illud Christi per dictum hoc Apo­stoli exponendum censeat, age, Monstret nobis pri­mò, Quaenam illa prothesis Divina fuit, secun­dùm quam & Christus dicetur, Gloriam suam ha­buisse ante secula. Quòd si hac in parte nullas il­le delicias fortassean facturus sit, qui Christo (est, [Page 193] ubi) oppedat illud, non exprimi, Ipsum ante Mariam fa­isse, Cat. Rac. p. 53, Facilè igitur statuat, Potuisse Deum in praevia illa Voluntate [...]ua, aeternóque decreto, & Christum ipsum praedestinare; At non tam facilè ex­tricare se videbitur in parte altera; (à qua quidem, jugulum Caussae suae tam strictim petente, immunis ut esse posset, sub doloso brevitatis ob [...]utu, utram­que suppressit:) Nam Gratia ista fidelibus per pro­positum data est, in Christo Jesu. Quid jam? Ante­vortit 10 igitur Christus Jesus & Antesecularem illam Da­tionem Gratiae; In ipso enim data est: Istud est pri­mum. Oportet etiam, ex paritate rationis, Ut Glo­riam, quam Christus ante Mundum apud Deum ha­buit, habuerit in Christo Jesu, hoc est, in Seipso; Ex Natura igitur ut fuerit, & non ex dono alio; Illa au­tem Natura alia esse non poterat, quàm verè Divina. Insigniter igitur cavillatur, Qui distingui inter ista ne­velit, summúmque per dolum satagit, ut Dari, atque Haberi, pro iisdem heic habeantur. Dari quidem 20 tum quid à Deo dicitur, respectu certitudinis illius [...], quâ futuris pòst seculis, istam in Christo gratiam fideles habituros decrevit Deus, licèt Actu nec ea, nec illi tum extitere, Qui tum haberent, quod dabatur iis. Est enim, habere, verbum Possessivum, atque Actum aut Fruitionem praesentem designat. Ob­servandum igitur est, quòd neque Paulus de fideli­bus dixit, Gratiam, quam habuere ante secula, neque Christus de Se, Gloriam, quam ante Mundum dedisti mihi, aut quam decrêsti me aliquando habiturum, sed, 30 quam tum, antequam Mundus erat, ipse habui. Illa verò, si in Decreto solùm, (ut iste miser gratìs nuga­tur,) fuisset, donum Gratiae tum fuisset, Gloriae non fu­isset, (neque igitur habuisse se Gloriam dicere Chri­stus poterat,) antequam in eam introiisset. Satìs igi­tur conscius ipse sibi horum paralogismorum, nè uno actutùm indicio periret, & aliud sibi, praeterea, pa­ravit, ad quod ubi necessitas esset, perfugeret, Prae­terea [Page 194] (ait) scriptum heic est, Jesum rogare hanc glo­riam: Quod naturae Divinae prorsus repugnat, Cat. Rac. pag. 112.

4. Ain' verò, insane? Naturae Divinae repugnat, Je­sum rogare Eam? Quid verò potest dici Naturae utri­que (Divinae, Humanaeque) convenientius, quàm Ho­minem Jesum rogare Deum Patrem? Quid potuit igi­tur feliciùs allegari ad fidei Christianae integritatem conservandam, ádque Socininae haereseως blasphemiam contundendam, quàm Locus iste, in quo utriusque Na­turae Hypostaticam unionem tam ad vivum ab ipso 10 Jesu delineatam videmus? Jam Hominem quidem Je­sum fuisse, Humanâ naturâ verè praeditum, illud Ad­versarii facilè admittunt; Sed & illud hinc (contra alios haereticos, & illud negantes,) optimè adseritur, quia Gloriam sibi adhuc deesse, (quâ parte scilicet Homo erat,) agnoscit, poscítque Patrem, ut nunc tan­dem, (consummato jam opere toto, quod ab Homine Jesu praestandum erat, ver. 4.) admittatur ad Pas­sionis suae trophaeum, (precationem enim istam fa­ctam 20 fuisse proximè ante proditionem suam, novimus è Joh. 18.1.) atque ità ingrediatur in Gloriam suam, Luc. 24.26. Deum autem eundem ipsum quoque fu­isse, Naturaeque in se Divinae participem, manifestè probatur, Quòd & gloriam habuerit, antequam Mun­dus erat; Quòd & eam habuerit, non [...], ut Donum aliquod, aut Charisma ei concessum à Pa­tre, sed [...], apud Patrem, unà cum Patre, ex ipsa Natura ejus profectam. Fuisse Eum denique Deum, Hominémque in una eadémque Persona, con­cluditur, 30 Quòd idem iste Jesus, Qui in Divina Na­tura ab initio erat; Sibi jam, id est, Humanae Natu­rae suae, quam adsumserat, precetur complementum il­lius Gloriae, quam ipse, quâ Deus erat, ab aeterno ha­bebat apud Patrem, quae ab Homine igitur nemine haberi jam poterat, nisi qui & idem erat Deus. Sub titulo autem hoc, Patris, variis de Caussis, (non Di­stinctionis [Page 195] solùm, Ordinísque Naturae, sed Honoris quo­que, & Celationis etiam suae, dum in terris versaba­tur,) precatur hoc sibi Christus ab ea Deitate, in qua & ipse tum erat, & Quae ab initio (illa enim vox ejus jam duodecennis, erat, Luc. 2.49, illa extremùm spirantis, Luc. 23.46, Resurgentis etiam, Jo. 20.17. & adscendentis denique, Luc. 24.49.) per omne Eu­angelium Pater ab eo appellitatur. Tantum est, ô Boni, quod vos jam volebam. Sophistâ autem isto 10 abundè nunc vobis propinato, Quem, propter & dis­putandi fraudem, derideatis, & Dogmatis impietatem, detestemini, Claudite jam hos rivos, domúmque ve­stram ite, cum bono Deo.

SECT. XXIV.

[Page 196]AD illa verba, [...], Apoc. 1.4. quòd Nostri in margine suo ad­notârint Locum alium, in Exod. 3.14. reprehenden­dum neu [...]iquam est. De tribus enim h [...]is, quae nunc à Johanne dicuntur, Primum eorum, [...], prorsùs con­sonat, idémque omnino est, cum dicto illo Dei ad Mo­sem de Divino nomine suo, [...], ve­rùm quòd à Commentatoribus ità elucidentur haec verba Johannis, acsi ille Salutationem suam Episto­larem, primò ordiretur à Deo Patre, Angelísque pri­mariis 10 Throni ejus Astitibus, & secundò, à Jesu Chri­sto, propter illa verba insequentia, [...], ver. 5. minùs mihi attentè, acutéve id facere viden­tur. Súntne enim aliqui Spiritus, quos [...] Johannem oportuit, atque Jesum Christum in secundis consistere jubere? Est igitur (nisi cum car­tulis meis & memoria mihi omnis penitùs aufûgit;) ubi abundè monstravi contra Barjesuitam meum, (ex hoc ipso paralogismo ineptè tripudiantem, Cat. Rac. pag. 69.) particulam [...] apud Graecos, etiam in Sacro 20 N. T. usu, saepe valere idem, quod [...], scilicet, Nempe, eáque propter [...] tantùm heic su­mendam esse, vertíque à nobis debere, Namely, vel Even, from Iesus Christ, vel, that is, from Iesus. Verùm nè occîdat haec crambe, nihil repeto. Istud solùm obiter submoneo, septem illos Spiritus, Qui & septem Lampades dicuntur, Apoc. 4.5. & septem Oculi, Apoc. 5.6. peculiares esse Christi Astites in Throno suo; Habet enim & Christus thronum Gratiae suae, divisum à throno Majestatis Dei, Apoc. 3.21. Ex occasione ve [...]ò Authori­tatis 30 illius, quae ex ipso Deo de se profluxit, non pigebit jam annectere, id quod reliquum est in ista sententia Johannis, scilicet, [...], non posse de ipso aeterno Deo, quâ Deus est▪ sine [...], stultíque laboris elencho enunciari. Absolutè enim lo­quendo, Ens, & Unum, & Verum, & Aeternum, ità inter se complicata sunt, ut si de quoquam rectè dicatur, [...], Qui [Page 197] est, frustrà omnino sit de eodem annectere, Qui fuit; & qui erit. Ni Fuerit enim, Erítque semper, neque Ens aut Esse verè dicitur; Minuitúrque ex aliqua temporis additione, non augetur [...]. Optimè hoc edocemur ab ipsius Dei exemplo eo, Mosem ibi de sua appellatione, etiam ad Popularem captum instruentis, neque tamen [...] suo quic­quam allaborantis. Stolidè igitur à Barjesuita, impro­béque supponitur, non aliter potuisse à Johanne satìs 10 describi aeternitatem Dei, Quoniam ipsa Tempus, Prae­teritum, Praesens, atque Futurum, comprehendit, Cat. Rac. pag. 68. Comprehendit enim & [...], omnia ista di­astemata.

2. Quorsum igitur nunc tam distinctim à Jo­hanne haec apponuntur? Qu [...]s hoc interrogat? Si Barjesuita; Respondeo, Propter Barjesuitarum, suíque similium, impietatem. Praesensit nimirum SSpiritus, si de Jesu Christo nihil ampliùs nunc Apostolus dice­ret, quàm [...], neque adjungeret Secundum illud, [...] 20 [...], cùm & Jesum Christum ille piè agnosceret, ve­rum hominem esse, verae Deitati ejus vel indè op­pedere voluisse pestes istas fidei Christianae, Arianam primùm, dein Arianâ errantiorem, Barjesuiticam: Dicerent enim, Erat, Quando non erat ille, non erat ante rerum Creationem; Licèt ipse primò creatus fue­rit, & tum caeterorum factus Creator, ait Arianus: Non erat ante Mariam matrem, Cat. Rac. pag. 53. neque tum in natura Divina erat, Cat. Rac. pag. 48. licèt praecel­lentissimâ tum potestate & Dignitate donatus, Cat. Rac. 30 pag. 88. ait Barjesuita. Jam verò habere & ipsam Es­sentiam hominis cujusque aiunt suam Aeternitatem à parte Pòst, atque [...] in eo genere & de eo dici posse, licèt non ità. fuerit à parte Antè, sed in tem­pore suo quisque coeperit. Atque istud quidem est, quòd Barjesuita tantopere se vexet, Cat. Rac. p. 51. Nè Praeaeternitas Christi (ut vocat) probari aliquâ videatur. Verùm quicquid ille cavilletur, ex isto reverà intuitu [Page 198] jam est, ad Deum filium [...] designan­dum, quòd pariter inseratur utrumque ab Apostolo, [...]. Qua quidem de caussa, semper idem, suíque similis, verbum istud [...] alibi etiam tam religiosè inculcat, In capite enim Epistolae suae, ( [...],) bis ab eo ponitur [...], 1 Jo. 1.1. In Euangelii autem, ( [...], Jo. 1.1.) térque quatérque [...] repetitur.

3. A solo igitur Jesu Christo, à quo tota haec Apo­calypsis processit, procedit omnis haec Salutatio. Ejus Nomenclaturam videmus librum ipsum prae se ferre, 10 est [...], ver. 1. Quam licèt ipse, ut homo erat, à Deitate sua accepisse suis manifestan­dam dicitur, manifestat jam tamen, ut Deus-homo, Apostolo suo, atque ab eo Deo-homine Apostolus Salutem hanc omnem Ecclesiis intelligendus est di­cere. Idem enim ille est, qui iisdem verbis designa­tur, cùm statim ipse ingeminet, [...], ver. 8. Idem & in illo trisa­gio 20 Epiphonemate, [...], Apoc. 4.8. Idem dein in acclamatione Presbyterorum, [...], Apoc. 11.17. Idem denique ex ore ipsius Angeli, [...], Apoc. 16.5. Atque ex An­gelica quidem ista Salutatione, manifestò jam parere adserimus, tertiam illam partem, [...], ex 30 nulla temporum, Praesentis, Praeteriti, Futuri, ratio­ne, relatione, aut distinctione, Sed ex alia planè Caussa, toties in isto elogio jam adjunctum fuisse. Nam si ex temporis respectu necessarium fuisset in prioribus Locis addi, omitti quidem nè nunc posset, sine Soloe­cismo ipsius Angeli. Quinetiam, de tempore intelli­gendum, ex communi verborum analogia oportuerat [Page 199] esse, [...], & non, [...]. Qua quidem in parte Barjesuita meus egregiè se philosophari confidit, (sed sa [...]ìs pueriliter id praestat) dum probare satagit, quòd [...], non venturus est, (venturum enim esse ne­minem nôrat, nisi Christum; licèt per impudentissimum cavillum sciscitetur, Quod est inconveniens, si dicatur Deus Pater venturus, cùm filius ad mundum judicandum venerit? Cat. Rac. p. 67.) Sed, futurus est, aequè reddi pos­sit, Cat. Rac. pag. 68. An verò nostri in aliquem Co­dicem 10 inciderint, in quo [...] ibi jam legatur, quòd ipsi verterint, and shalt be: cùm semper anteà reddi­derint, and which art to come: aut qua alia de caussa ibi jam mutaverint, equidem nescio. Nimiò verò velim, ut & Pronomen ipsum ubique immutâssent, veréque Personaliter, & sine vulgi nostri, Personas cum Rebus per cacoethes miserè confundentis, soloecismo, in hiis omnibus semper enunciâssent, who art.

4. Caeterùm tempus ipsum quod attinet, geminis iis jam praemissis, (Esse, in [...], sempérque Fuisse, in 20 [...]) quicquid de Futuro jam adfibulatur, sive [...], sive [...], fuerit, otiatur, & planè [...]: Neque enim aliter esse potest, ubi ea sup­ponuntur. In rebus quidem iis, quae ex natura sua termini, atque abolitionis propriè capaces sunt, aliter usu venire posse non negamus. Mutari enim ibi po­test Est in non Est, atque illud [...], licèt in Praeterito Imperfecto sumtum, significet Erat, in Aoristo tamen secundo sumtum, significabit fuerat, atque ità [...] indicabit, Rem eam praeteriisse, atque tum non Esse. 30 Est quidem in Grammaticorum choro non nemo, (me­mini enim, ex quo olim inter eos versabar; dicíque mira­bar,) cui non placet, ut hujus Verbi Tempora Aorista in usu sint. Verùm (ipsius pace quidem, si fieri possit, si non, vel ingratiis,) jampridem à me in Sacrae hujus Cri­tices Anamerycismis indicatum est, non ex mente so­lùm optimorum Magistrorum, statuentium, si verbum in [...] reduplicatione careat, idem esse regulariter, tum [Page 200] Imperfectum, tum Aoristum secundum, verùm etiam ex usu SSpiritûs, in Mar. 11.13. & Mar. 15.25. aliís­que in locis multis, exceptione omni majoribus, [...], poni interdum pro eo, quod jam abierat, cessarát­que, sive esse desierat, idémque Graecè dicere, quod & Latinè dici vel pueri nôrunt, in, fuimus Troes: fuit Ilium. Jam verò alia planè res in Personis est, atque in iis, Aeternitatem suam sortitis, ut hoc absolutè admittatur, plusquam implicat. In iis igitur, si ad so­lam Futuri temporis adnotationem aliquid adsuatur, 10 inficetus pleonasmus est, nequid dicam asperiús. In­quies igitur, Unde est, quod tertium hoc, [...], in ista sententia toties adjunctum reperia­mus? Dicam jam istud [...], Adjunctâ etiam (ut par est) ratione, Quare toties à Johanne adjunctum antè, in postrema tamen ea citatione ejus, non ad­jungitur.

5. Propter certitudinem Promissi Divini, Messiam aliquando venturum, proptérque expectationem illam Gentium, Gen. 49.10, Ipsum antequam in Mundum ve­niret, 20 & postquam venerat, antequam Mundo innotue­rat, [...] vulgò nuncupatum fuisse, vel pueri non nesciunt in Schola Christiana. Ad eundem autem modum, ex occasione novi Promissi per Ipsum Suis sanctè prae­stiti, cùm hinc abiret, Se brevì rediturum, atque de hosti­bus suis vindictam sumturum, fideles autem servos suos ad se adsumturum, (Quae omnia in ultimo illo Sermo­ne suo in Monte Olivarum, ab Euangelista fusè me­morantur, Matt. Cap. 24. & 25.) facilè obtinuit, ut re­dux jam in coelum factus, quotidiè à suis expectaretur, 30 atque [...] etiam tum audiret. Memor igitur ipse servorum suorum, atque Promissi sui, Johanni jam ex eo planè intuitu Author est, ut ipsum jam iis ab ea notione (inter alia) describat, quòd sit [...], atque Expectationi eorum sine mora responsurus sit. Primum omnium igitur est, post Salutationes istas finitas, à quo Apostolus, quasi qui quaestionem hanc anticipare volebat, [Page 201] Bene precaris nobis ab Eo, Qui venturus est; Sed quando veniet?) orditur, [...], ver. 7. Adventum quidem Christi Finalem illum, atque ad mundi Judicium, Apostolos ipsos in initio praedica­tionis suae, atque fideles omnes, suo demùm aevo futu­rum expectasse, jampridem ex variis argumentis indica­tum à me est. Verùm SSpiritus ista jam de medio tan­tùm ipsius Adventu, atque ad Gentis Proditricis Judi­cium, Excidiúmque, (Quod post tempora in hac parte 10 Apocalypseωs supposita, brevì secutum est,) intelligen­dus est dicere. Atque hinc istae tam frequentes [...] mentiones!

6 Atque hinc etiam, in illo Paeane Angelico, ejus­dem omissio! Nam cùm tum mirificis modis Dominus praesti [...]erat, quicquid pollicitus fuerat, atque absolutae jampridem erant, non in Judaeos solùm, atque Judaizan­tes per Universum Orbem, sed & in Ethnicos etiam, quì Euangelio juratos sese hostes probarant, eíque submittere prorsus renuerant, gravissimae ultiones; Jámque de caete­ro, 20 Ecclesiae suae, Reíque Christianae decursus erat, fu­turúsque erat, usque ad consummationem seculi, Qualem ipse quidem decretum apud se habebat in aeterno consilio suo, sed de quo, dum in terris ageret, nihil ille suos prae­monuerat, nih [...]l praestandum à se specialiter promiserat, (Q [...]anquam non deesse scio, qui vel de posterio [...]is hujus Aevi Rebus putida deliria sua orbi obtrudere sategerunt, pro Praemonitionibus Apocalypticis!) Justit ae quidem, atque S [...]nctitati ipsius, tam abundè expletis, applauditur à Choro Coelesti, sed, [...], tum omittitur, neque 30 in Titulum ipsius ibi introducitur. Solùm enim ad res eas jam tum in orbe praestitas Angelus ille respexit, & non ad futuras in fine mundi; Earum autem respectu hodié­que licebit Dominum Jesum, [...], celebrare, atque ipsum Apostoli Epilogum accinere, [...], Apoc. 22.20.

SECT. XXV.

NEmini mira esse debent, cùm Barjesus ille resisteret A­postolis Euangelium Proconsuli annuntiantibus, ope­rámque daret, ut averteret eum à fide Christi, Act. 13.8. si tam vehemente procellâ invectus in Magum Paulus fue­rit, 10 SSpiritúque praeeunte, nuncuparit eum, Plenum doli, plenum improbitatis, hostem Justitiae, filium Diaboli, ver. 10. Atrocissima enim utcun (que) haec atque immanissima stigma­ta sint, merito tamen ipsius maximo inusta sunt, Qui pro Pseudoprophetico suo instituto, tanta cum contumacia au­deret se primum in orbe Ethnico AntiChristum praestare, Salutís (que) aeternae praeconio tam perditè sese opponere: Ju­stissimam igitur hanc pervicaciae suae mercedem retulit E­lymas ex istis increpationibus. Veruntamen quòd Apo­stolus cumularit etiam haec convitia, pondúsque terribile 20 iis addiderit, ex eo signo universali, non semel, sed ter, ad­jecto, eúmque [...] plenum dixerit, & [...], atque inimicum [...], non potui non mirari hanc hyperbolen, Cujus nè rationem quidem (Ra­tionis tamen expers nihil admittere Divinus ille Pauli ze­lus poterat;) potiorem aliquam excogitare unquam potui; quàm ut Prophetiae quoque loco haberetur, & Posteritati datum, quò & nos praemoneret, quales, filius ille Diabo­li, filios ipse habiturus erat. Quanquam igitur, [...], Characteristica nequitiae ejus nota sit, Quasi qui emis­sus 30 à Patre suo Diabolo fuerat, ex opposito ad Baptistam, (Ille enim praeierat Domino, monuerátque omnes, [...], Matt. 3.3. hujus igitur opus tum erat, subsequi Dominum, at­que [...], Act. 13.10. Satagebat ergò [...], ver. 8. ideóque to­tus erat in pervertendo, & distorquendo vias Domini;) Auctior tamen ei, atque provectior haec nequitia erat ex [Page 204] adjunctis geminis ejusdem conditionibus, Fraudulentiâ scilicet, atque Sedulitate, quarum prior quidem denota­tur sub egregiis illis titulis, [...], Altera verò comprehenditur sub istis signis universalibus, [...], praesertim cum annexa illa increpatione, [...]; Jam verò Catechistae mei Racoviani (è cu­jus vestigiis totius Socinini prodigii [...] aestiman­da jam à me in hac Solitudine est;) purum putum hoc ingenium est; In utroque hoc cacoethi sic ille eminet, ut Barjesû filium facilè possimus agnoscere eum, parenti suo 10 tam similem, Viásque Domini, hoc est, Verbum Verita­tis, tanta cum arte pervertentem, tanta quoque cum sedu­litate, ut locus SScripturae nullus ferè sit, quem, si atti­gerit, (attingit autem loca plurima,) non corruperit, si vel salutârit quidem, non distorserit.

2. Instemus autem nunc, necesse erit, nè injuriam hanc facere, atque Sacerrimae Factioni convitium dicere videamur. Sumimus igitur, quod nunc incidit, (Sed ad quodlibet aliud Religionis Caput, in quo ipsi ab Ecclesia Catholica desciverunt, pòst secuturi eos, quocunque, 20 quandocunque vocarint;) de sancto Baptismate, quod & Initiatio est in Ecclesiam Christi, atque etiam exterius [...] omnium veri nominis Christianorum. Pro Christianis igitur non adulterinis, si Barjesuitae hii [...], sacrósque latices Baptismales exosi, haberi se po­stulent, monstrent necesse est, quo jure id nominis sibi, aut quo argumento vendicent. Novimus quidem, ubi pro summa despuendi capitis arrogantia stolidè gloriatus fue­rit iste impudentiae Magister, Fidei Symbolum, quod vul­gò Apostolicum vocant, nobiscum universi Christiani am­plectuntur, 30 C. R. pag. 47. Ain' veró? Vobiscum uni­versi Christiani? [...]! Christiani quidem universi Symbolum illud indè à principio amplexati sunt: Vos verò cum illis an consentiatis omnino, incer­tum est, incertum etiam, quousque consentiatis. Mo­nendi autem porrò estis, hactenus etiam consentire quen­quam, ut non possit non agnoscere vera esse, quae in [Page 205] illo Symbolo celebrantur, non sufficere ad faciendum Christianum. Etenim vel ipse Proavus vester, Barjesû illius parens, Symbolum hoc, velit nolit, cogitur agno­scere, utì Apostolus in simili argumento, [...], Jac. 2.19. Ergóne & Diabolus est vo­bis Christianus? Enimverò est, Sed qualis vos, ô Boni! Veriverbio autem qui Christiani sunt, tales fiunt, non ex materia sola istius fidei, hoc est, non ex qualicun (que) agnitio­ne rerum in eo Symbolo contentarum, sed ex formali pro­fessione 10 ejusdem, éque publicè data Christo per Baptis­mum, & Ecclesiae in Baptismo, (ídque post [...] aut [...], Mat. 28.19.) Fide, tam de vero, plenóque adsensu suo, quàm de submissione quoque & subjectione Nomini, in quod baptizantur, déque pia & sincera per omnem vitam obedientia. Nemo igitur nascitur Christi­anus, neque in Christianam conditionem quisquam us­quam succrescit, nisi ex Baptismo: Beneficium est, quod Christus suis indulget, ut nomen ejus ferant, Qui nomi­na sua ipsi in Baptismo dederunt, pactúmque cum eo in 20 Ecclesia inierunt, de Officiis Christianis fideliter ei prae­standis. Hunc Ille quidem aditum ad se, hanc in ovile suum januam semper patere voluit, [...], (non solùm in Regimen ovium, sed & in ipsum Agmen,) [...] Joh. 10.1. Neque igitur ex alio intuitu ab Ephesinis illis quaesivit Apostolus, [...]; Act. 19.3. nisi ut cognoscere posset, cùm pro Discipulis se gererent, quam Fidei, quum baptizaban­tur, Professionem fecerant, adeóque an institutum à Chri­sto Baptismum adhuc susceperant, qui de SSpiritu nihil 30 dum audierant.

3. Verum principalis propositi non immemores, propi­ùs nunc accedamus ad illa SScripturae Loca, Baptismi Sa­cramentum nobis exhibentia, in quibus perditus iste So­phista sceleratas suas strophas, diastrophásque exercere ve­ritus non est, atque haeretico suo modo in iis genuinum frangere. Diserta autem sunt illa verba institutionis Do­minicae, tum cùm in coelos rediens aliam Baptizationis [Page 206] formulam Discipulis suis, quàm quâ in Judaea hactenus usi fuerant, praescriberet, [...], Matth. 28.19. Attendite igitur nunc huic Circulatori. Uni­cum hunc locum sufficere videbat ad totius Barjesuitismi sui destructionem: Danda itaque ei summa opera erat, ut hunc, quaquâ posset, subrueret, nervósque ejusdem prorsus succideret. Quid agit igitur? Prima haec fraus est, quasi sub Catechisticae brevitatis praetextu, ut conjun­gat cum hoc Loco Loca alia, non absimilis quidem argu­menti, 10 sed contra quae tamen melioribus ipse se cavillis instructum esse sperabat, ut hâc demum arte, siquid profi­cere posse videretur contra illa, etiam & in hujus loci di­minutionem cederet ipsa conjunctio. Satìs autem mo­destum appariturum esse confidebat, quod primò postulat, Ex istis locis argumentari nos (Orthodoxos putà) solere, Quia mentio in iis fit Patris, & Filii, & Spiritûs Sancti, C. R. pag. 36. Et verè quidem hoc jam prolocutus est, SS. Trinitatis probatio ex istorum locorum mente à nobis confirmatur, mentio illa utcunque (eatenùs enim menti­tur,) 20 exacta, & [...], quae in isto quidem Loco est, in caeteris illis Locis non fiat. Sed istud facilè damus ei. Procedit ergò, & generatim respondet, ea testimonia tan­tùm docere, Patrem, Filium & Spiritum Sanctum esse, C. R. pag. 37. Et quid tum porró? Quod nos non solùm agnoscimus, verumetiam constanter adserimus, ait. Satin' hoc Pugilicé? Sed & istud parum est Barjesuitico praesti­giatori. Ampliat igitur, Ità ut nè Christianum quidem eum esse posse, qui id ignorat, aut non credat, pronuntiomus, C. R. ibid. O Divinum arbitrum! Huic igitur ut Chri­stianus 30 quisquam jam diffidat? ut in tanti Zelotae verba omnia non juret, qui tam mirabilem sese praestet veritatis Pronuntiatorem? Apage verò sublestum Veteratorem! Qui in speciem solùm, fraudémque ista subjunxit, ut subdulca­re posset venenum improbissimae Sententiae, quam jam pro­pinaverat. Nos verò neganti Christi Deitatem neutiquam deferimus, ut quis Christianus sit, ab eo pronuntietur.

[Page 207]4. Quid? Haec loca docere tantùm, Patrem, Filium & Spiritum Sanctum, esse? Impurum os, & mendacilo­quentissimum! Neque negamus tamen, Doceri illud è quavis sententia, quod per veram consequentiam ex ea di­duci potest. Verùm si quid aliud praeterea in eadem insit, quod praecipuè intenditur, & cujus adfirmandi caussâ ipsa sententia prolata fuit, jam ea hoc docere dicenda est, hoc quod proximum atque palmarium est, neque sine dolo pes­simo restringi potest ad aliquid solùm, quod est remotius. 10 De caeteris verò hiis locis pòst, [...], videndi opportu­nitas erit. Istum quod attinet, quem nunc prae manibus habemus, mandare jam Dominum, ut dein baptizentur omnes in nomen Patris, & Filii, & SSpiritûs, Quod prin­cipaliter in hoc docetur, adserimus esse illud, quod nemo, praeter [...] Barjesuitam, (videt autem & ille, sed intabescit videndo, oculísque suis maledicit;) non clarè videt, tres esse Personas à Baptizandis omnibus agnoscen­das; (Habet enim quilibet horum personalem suam, distin­ctámque appellationem, Pater suam, & Filius suam, & 20 Spiritus suam:) Naturam autem, sive Essentiam horum trium, non solùm Divinam esse; (In eodem enim Ordi­ne, Conditione, Praedicamento cum ipso Patre, sunt Fili­us, SSpiritúsque, Deus ergò sunt:) verumetiam unam ean­démque esse; (Unum enim est, idémque nomen, & com­mune Trium, in quod omnes baptizantur; Neque enim dictum est Collectivè, [...], sed nec Distinctivè, [...] sed Conjunctivè, seu potiùs, Iden­ticè, [...], de omnibus, unum illud scilicet, idém­que 30 nomen trium;) Jam verò hanc in formam ut bapti­zarentur homines, hoc est, ut divinum hoc mysterium profiterentur, atque in istam professionem baptizari se cu­perent, impossibile erat, donec summatim docerentur, haec ità esse. Doctrinae igitur S. Triados, (Quam indè à Prin­cipio, Ecclesia tota Christiana adorat, nulla nisi Anti­christiana potest execrari;) primum illud atque principa­lissimum est, solitariúmque in antecessu Baptismi, quod ex [Page 208] isto loco docetur. Ut eat nunc quò dignus est infrunitus Barjesuita, cum falsissimo illo, & fallacissimo Restrictivo suo, tantúm.

5. Et metuere quidem ipse sibi videtur, nè Responsio generalis sua minùs solida, aut secura videatur, Pergit igitur ad novam technam, pullósque suos objicere docet, Attamen ex hac conjunctione istorum trium, tres esse Per­sonas in una Divina Essentia videtur posse colligi, C. R. pag. 37. Sed contrà insurgit, & primò quidem, quàm magisterialiter! ( Nullo pacto.) Verùm nos tam Mono­syllabi 10 non sumus, ut non rideamus hoc, urgeamúsque, Quidni, ô Bone Magister? Jam igitur, quàm Sophisticé! Quia, etiamsi Pater, & Filius, & Spiritus sint conjuncti in Baptismo, effici tamen non potest, Eas Personas esse in una Essentia Divina, C. R. pag. 38. Sed & haec jam altera grandis fallacia est, (cogitur enim fallacias fallaciis perte­gere, nè perpluant;) planéque biformis est; primò, ex fa­cta à se subdola suppositione; Dein, ex ipsa, quam indè infert, [...] complicatione. Primum quod atti­net, per, Etiamsi, illud suum ità supponit, acsi de una, ea­démque 20 trium Personarum natura nullo alio modo con­stare nobis posset, nisi quia conjunguntur in ista formula Baptismi; cùm nobis in parato sit, ex ipsa praestantissima Naturae Divinae conditione, éque variis SScripturae locis eam exponentibus, idipsum confirmare; Christúmque adse­ramus (Quem & ipse no [...] ausit non agnoscere,) omnem Dei voluntatem perfectissimâ ratione in coelis edoctum fuisse, & ad eandem hominibus publicandam è coelo magnificè missum fuisse, eámque perfectè iis enarrasse, C.R. p. 129. Eo solùm consilio Baptismi formulam horum trium conjunctione 30 condecorasse, Quia tam palmarium hoc in Essentia Divi­na est: Voluit igitur, ut omnibus ad ipsum accedentibus innotesceret, sine summaria hujus fide, nè admitti quen­quam posse, ad jus & spem Mysterii Dei, & Patris, & Chri­sti, Col. 2.2. Secundò verò, ex illatione ea, quam Catechi­sta indè facit, Quid ab eo negetur, quis expediet nobis? An, non indè effici, Eos esse Personas? An, non indè effici, Eos [Page 209] esse in una Essentia? Nam ad utrumque horum illud quod dicit applicari potest, & utrumque à se intelligi, colligere datur, ex confirmatione, quam adfibulat; Sic enim procedit, nam in Scripturis minimè novum est, in aliis rebus, non minùs, quàm Baptismus, Divinis, Deo con­jungi & Personas, & Res, quae ad Essentiam Dei nullo mo­do pertinent, Cat. Rac. p. 38.

6. Ad istius autem Sententiae suae Eventilationem priusquam concedamus, silentio praeterire non oportet, 10 inficetam illam, quam fecit, parenthesin, In aliis rebus, non minùs, quàm Baptismus, Divinis. Quorsum enim intertruditur hoc ab eo? Facítne aliquid ad sententiae suae promotionem? Ecquid aut ponderis, aut roboris, aut lu­cis ei conciliat? Luci profectò magìs officit, paulóque obscurior sententia redditur ex ea additione. Satìs autem vera si esset, integra satìs, perfectáque sententia est, demtâ ipsâ parenthesi. Ponderis denique nihil à non insa­no sperari poterat, è farcimento, non solùm odioso, (Ità enim semper se habere solent hoc genus Comparatio­nes;) 20 sed & insipido etiam, atque egregiè falso: Nam ut populus Israeliticus timeret Deum, atque Mosen, in aevo suo, aut Samuelem, in suo; Ut Ecclesia etiam ali­qua, vel commendaretur Deo, & verbo Gratiae ejus, vel confortaretur in Deo, & in virtute Potentiae ejus, (Haec illa tamen sunt, quae instantiae caussâ ipse profert;) Res longè minùs Divinae sunt, quàm est Sacramentum Baptismi, à Christo in Sanguine suo, indè à Principio, institutum, ad Catholicae Ecclesiae suae, omniúmque in ea membrorum Initiationem. Sed, quod est in pro­verbio, 30 Mala Mens, malus Animus: Lavernio hic San­ctum Baptismum (tam manifestarium Deitatis, quam ille execratur, in Filio, SSpiritúque Adsertorem) non poterat sine alicujus blasphemiae convitio intactum prae­terire, pérque infaustam [...] hanc (sceleratissimi ani­mi indicem) quasi Divini nihil in se habentem temnere, catulísque suis temnendum propinare.

7. Sed praefecto jam obiter hoc ungue malae [Page 210] bestiae, ad ipsius sententiae suae meritum excutiendum nunc nos accommodemus. Audiat verò Fides, audiat Veritas; Nam quae est ista Consequentia? Quia in Scri­pturis cum Deo saepe conjunguntur tum Personae, tum Res, quae ad Essentiam Divinam nullo modo pertinent. Ergò, Effici non potest, ut Filius, & SSpiritus cum Patre in Baptismo conjuncti, variae sint Personae in eadem Essen­tia. Quâ quidem conclusione nihil absurdius, aut in­consequentius inferri potest! Quin ex pari ratione Paulum jubeat sibimet ipsi contradicere, &, Quia Deus 10 multipliciter, variéque locutus est olim patribus per Pro­phetas, Heb. 1.1. concludat ergò, Effici non posse, ut no­vissimo tempore locutus sit nobis per Filium, ver. 2. Illatio quidem absimilis non est. Sed sic solet argumentari versi­pellis iste. Probè enim novit, quibus nectat suas decipu­las; vel Misello suo, stultóque popello, qui planè nihil intelligunt, vel iis, (quorum conditio deploratior est, atque ut turpiter decipiantur, multò aptior,) sciolis aliquot, & [...], qui sui judicii acumine freti, nae intelligen­do, prout ipsi sibi videntur, facilè faciunt, ut nihil in­telligant. 20 (Extra harum verò Classium alteram, nunquam adhuc reperi, nunquam reperturum me opinor quenquam Socininis glaucomatibus excaecatum.) Vel in Speciem igitur ingeniosi argumenti siquid comminisci possit, sal­vam sibi rem fore nihil dubitat, neque simplici fallaciae quicquam allaborandum esse. Istam tamen, quam solam nunc vibrandam habebat, tam crassam esse praesensit vul­pecula, ut nè verbis quidem satìs apertis, quod maximè cupit, ausus fuerit exprimere. Opinari enim Mamma­cuthos suos vult, in sanctissima ea Baptismi formula, 30 In nomine Patris, & Filii, & Spiritûs Sancti, Ortho­doxos à mera solùm conjunctione horum argumentum suum firmare, Deitatémque Filio, & SSpiritui adserere ob aliam rem nullam, nisi quia conjunguntur Deo, paritér (que) cum Patre in eadem Propositione nominantur. Ad ora igitur suorum hac in parte sublinenda, scitulè apponit iis ridiculam illam, quam fecit, venaturam Proposi­tionum [Page 211] aliquot, in quibus (si placet) tum Personas, tum res videre est, Divinam Essentiam nullam sortitas, ex ejus­modi cum Deo conjunctione.

8. Et dignum quidem Socininis pullis est istud pul­pamentum! Verùm sciant miselli volumus, Nos non ex ejusmodi, quam nè explicare quidem aut eloqui Magi­ster eorum audeat, hoc est, non ex fortuita aliqua, aut accidentali, non ex Rhetorica qualicunque conjunctione cum Deo, Naturam Divinam Filio, Sanctóque Spiritui 10 accersere. Id genus conjunctiones tam vulgares esse agno­scimus, tam nullius argumenti aut ponderis, ut vel ipsum Parentem suum Satanam (si nos obsecret Catechista) lar­giri velimus ei, sic aliquando cum Deo conjunctum fu­isse. Nam quod uno in loco dicitur, Dominus iratus est contra Israel, & concitavit Davidem, 2. Sam. 14.1. in alio legitur, Stetit Satanas contra Israel, & concitavit Davi­dem, 1 Par. 21.1. Argumentatio autem nostra longè alia est, Ab unica ista, Speciali, Singulari, Reali, Naturali, Essentiali, Identica, Divina conjunctione, quam Deus 20 Filius, Lumen de Lumine, verè Deus de verè Deo, nos docuit in hac propositione; Per quam significavit no­bis, Qui in Deum Patrem baptizandi sunt, ad aeternae, si rectè credere perstiterint, Salutis consecutionem, & in Filium quoque, Sanctúmque Spiritum baptizari eos opor­tere; Eandem, quae in Patrem est, etiam in Filium, Spiritúm (que) fidem omnium esse debere, eandem professionem, eandem Deditionem, & dedicationem sui; Patris enim, Filií (que) & Sancti Spiritûs esse unum idémque Nomen, hoc est, unum idémque Numen, unam Deitatem, Aequalem Gloriam, Co­aeternam 30 Majestatem. Hoc autem modo conjungi cum Deo, sic ut non minùs, non magìs, non aliter, in nomen Pa­tris, quàm in Filii, SSpiritûsque baptizetur Humanum genus omne, jam hoc necessariò atque irrefragabiliter inferre Naturam Divinam, in Filio, & in SSpiritu, non minùs, non aliter, quàm in Deo Patre est, immotè adserimus, atque Christianis omnibus (ringantur interea, quantum vo­lent, rumpantúr (que) Barjesuitica prodigia,) in Monade ista [Page 212] Divinā Triadē, in Triade Monadē esse aeternùm adorandā.

9. Haud tamen refugimus & Exempla, quae protulit, quid ferant, piâ mente expendere. Duo autem Paria ea este voluit, Personarum primum, è V. T. Alterum dein & Re­rum, è N.T. Jam in illis, istud praeire jussit, Et timuit omnis populus valdè Dominum & Samuelem, 1 Sam. 12.18. C.R. p. 38. Conjungitur igitur heic cum Deo Samuel, quoad ti­morem populi. Verissimé; Sed ex hoc exemplo ipse nè hilum proficit; Duae enim diversissimae res hae sunt, longè aliter timebatur ab iis Deus, aliter Samuel. Nam cùm jam, prae­ter 10 quòd coelum sudum fuisse, imbriúm (que) aut tempestatum purissimum conspexerant, etiam & tempus ipsum nôrant, pro natura Regionis suae, alienum à pluviis esse, (Annon enim messis tritici eo die erat? ver. 17. id est, aristae jam pri­mò maturuerant: A principio autem messis, antequam aquae stillare è Coelo solebant apud eos, non exiguum temporis spatium semper fuisse, notatur ex ipsa historia, 2 Sam. 21.10.) Deum tamen ipsum viderent, Quia ipsius [...], & non Samuelis Regimen, 1 Sam. 8.7. (nec sine summo fastidio quo (que)) obstinatè repulissent, ità commo­tum 20 esse, ut mutato quasi naturae cursu, Tempestate tantâ eos praeter spem percelleret, Conscii jam ipsi sibi summae proterviae suae, trepidare coeperunt, atque exitium prae­sentaneum ab irato Deo sibimet ominari. At (que) istud opi­nor esse, ad extremum hunc Divinae ultionis metum praeno­tandum, quòd particula illa, [...], separatur ab ipso verbo, nominí (que) Jehovae tantùm praeponitur, Timuerunt omnes vehementer Deum. Ne (que) eo tamen timore solùm perculsi sunt, sed etiam timuerunt (quantum hominem timeri par est,) & Samuelem. Quidni enim? Experti jam eum, 30 quem ipsi tam indignis modis rejecerant, (hominem omni exceptione majorem, tantâque integritate, ô Deus! & sanctitate praepollentem!) Deo ità se probare, ut Josue ipsius ferè exemplo, coelo imperare potuerit, So­lóque verbo suo, alienâ prorsus tempestate, tempestatem inducere, Formidare quidem non immeritò poterant, nè hominem sese jam ille praestaret, ipsorum vel hacte­nus [Page 213] similem, ut par pari rependeret, & quod in ipso erat, ipsos porrò plectendos à Deo suo obtineret. Locus igi­tur nunc conjunctioni huic opportunè factus est, Ti­muerunt omnes valdè Deum, & Samuelem; Dominum sci­licet, Summo timore, & Samuelem, suo. Jámque no­bili Catechistae, pro scitissima arte sua, comminiscendum relinquimus, siquam ille similem huic dissimilitudi­nem inter tres personas excudere possit, in illa formu­la Baptizandi in nomen Patris, & Filii, & Spiritûs 10 Sancti.

10. Sed & alterum ejus, quod attulit, Exemplum, ejusdem ferè farinae est; cum insigni tamen mantissa, (fi­dem enim alicui habere, longè plus esse retur, quàm ti­mere eum:) propter quam visum ei est, loco id suo mo­vere, & tempore antiquius multò, posteriùs tamen in hanc scenam producere, quò haerere jam magìs, men­tésque Auditorum occupare diutiùs possit. Verba sunt, Et timuit populus Dominum, & crediderunt Domino, & Mosi servo suo, Exod. 14.31. Sed ipse, (quo intuitu, 20 aut quàm subdolè, nunc non dicimus,) corrigit Latinum vulgarem, aítque juxta Hebraicam veritatem legi, Cre­didit in Jehova, & in Mose servo ejus, C. R. p. 38. Pro­fectò Verbum illud, [...], quacunque à re Objectum, cui creditur, suum accersat, sive à Deo ipso, sive ab Ho­minibus, sive & à Natura aliqua inferiore, non unius ge­neris syntaxin in Lingua Sancta sortitum est; Ut plu­rimùm tamen, si ipsa Veracitas dictorum potissimùm re­spiciatur, meráque Credendi res agatur, in Regimine suo affixum habet [...], ut Gen. 45.26. Exod. 4.8, & 9. 30 2 Par. 9.6. (formatur tamen id ipsum per [...] affixum, 2 Reg. 17.4.) Esai. 43.10. Jer. 40.14. aliísque toti­dem in Locis aliis. Ubi verò & Certitudo, (sive Potesta­tis, sive Promissi sit,) intenditur, unde & Confidendi quo­que Actus subinfertur, in Regimine affixum esse so­let [...], ut Gen. 15.6. Exod. 14.31. Num. 14.11. 1 Sam. 27.12. 2 Par. 20.20. bis, Job. 15.31. aliísque in Locis duplò pluribus; eóque in sensu, à Graecis inter­dum [Page 214] per [...], interdum per [...], exprimitur. Veruntamen nobis nunc nihil opus erit istaec [...], quia ipse SSpiritus in ista, quam fecit, conjunctione Personarum, Credendi tamen disjunctam atque differentem acceptio­nem se velle, disertè indicavit, Credebant enim, ait, Deo, ut Domino, & summo Imperatori, Mosi autem, non nisi [...], ut Instrumento scilicet, & Administro. Parita­tem igitur illam, seu potiùs Identitatem Naturae Divinae, quam, ex formula ea Baptismi à Christo instituta, Nos Patrem inter, Filiúmque, & SSpiritum probari statuimus, 10 bardum eum, blennúmque esse oportet, qui ex hoc Loco Mosis credat, Ludionem, atque Sophistam, qui vel speret, posse enervari.

11. Transilimus igitur ad reliqua Exempla, quae so­lens ille more suo, (violentiore, an fraudulentiore, diffi­cile est dicere;) in argumentum istud è N. T. angariavit. Unum autem est, Commendo vos Deo, & verbo Graetiae ejus, Act. 20.31. Alterum est, Confortemini in Domino, & in virtute potentiae Ejus, Eph. 6.10. Habemus igitur heic, ait, Res cum Deo conjunctas, quae ad Essentiam ejus nullo 20 modo pertinent. Ain' verò, [...]; Tam peremtorié? Planè nullo modo? Habétne Deus Barjesuiticus quic­quam in se, quòd (non dico, Deus non sit, sed) nullo modo ad Deum pertineat? Praecipuè verò ut Verbum Dei, & Gratia Dei, intimae apud Deum gratiae non sint? Virtus atque Potentia ejus, ut Virtutem nullam essentia­lem sibi habeant? meréne erunt externae, atque acciden­tales, & à Subjecto suo mobiles? Quanquam vel si sic ei inessent haec omnia, cùm tamen introducta aliunde non sint, Sed intùs enata è Seipso profluant, aliquo igi­tur 30 modo (vel ità quidem considerata) ad Essentiam ejus pertinebunt. Verùm neque nunc opus est nobis, de Es­sentia Dei, déve Attributis Divinis cum Barjesuita in arenam descendere. Condonantes igitur ei suum, nullo modo, quasi nullo sensu, nullâ etiam fide, frontéve, praeterquam Barjesuiticâ, ab eo dictum, istud solùm nunc respondeat, volumus, Dominus iste, cum quo con­junguntur [Page 215] Virtus & Potentia, Quis ille est? Annon est ipse Christus? Ipse enim est omnium Dominus. Quod de industria interjectum ab Apostolo est, Act. 10.36. déque idiomate Apostolico est, ipsis Theologorum disci­pulis perquàm notissimo, Ubi Dominum dicant, Christum dicere. Sed & eodem exemplo, Deum illum etiam, cum quo conjunxit Verbum Gratiae ipsius, eundem Christum Paulus volebat. Verbum verò Ejus, & Gratiam ejus, nihil aliud esse, nisi Euangelium Christi, ludentis operam 10 erit, ego si probare jam satagam, abnegantis fidem, ipse si ausit negare. Cum Christo autem ista conjunctim praedicari, ecquid non proprii in se alit? ecquid propter quod Deitate suâ mulctandus sit? Figura tamen dictionis, rectè si rem arbitremur, in utroque hoc dicto inest, in N. T. non infrequens illa, & nusquam quàm heic con­spectior, non ineptè quidem, [...] dicta, cùm di­viditur ipsum Praedicatum à Subjecto suo, & quod uni­cum in se esse poterat, sub forma bimembri enuntiatur. Ità igitur jam, Confortemini in Domino, & in virtute po­tentiae 20 ejus, idem omnino est cum, Confortemini in omni­potenti Virtute Christi; &, Commendo vos Deo, atque Ver­bo Gratiae ipsius, idem est cum, Commendo vos gratiosis­simo Euangelio Christi. Hiis autem jam par aliquid Dae­dalus iste procudat nobis ex instituto Christi, de Baptis­mo in nomen Patris, & Filii, & SSpiritûs, & deoscula­bimur hominem, Phyllidáque solus vel sine Baptismate habebit.

12. Et sensit ille quidem, capiti suo nondum satìs cau­tum esse ex priore paralogismo; Ad alium igitur confu­git, 30 Puerísque suis, sic à se denuò objicere doctis, ve­runtamen ipsi statuunt, Eum oportere prorsùs esse Deum, in cujus nomen baptizamur, terribiliter jam respondet, Errant vehementer. [...]! Errare qui­dem humanum est: Sed Orthodoxos unà omnes, & in tanti momenti re, & tam restrictim, diúque cogitata, & vehe­menter tamen errare? Nullam profectò caussam dicimus, quin, ille si verum hoc dicat, miserorum Erronum stigmate [Page 216] ipsi inurantur, Sin aliter verò, ipse spurcissimi Ca­lumniatoris. Audiamus igitur, ut fidem suam liberet. Nam legimus in Scripturis, Israelitas bap [...]izatos fuisse in Mosen, 1 Cor. 10.2. & quosdam discipulos in Baptisma Joannis, Act. 19.3. Legimus quidem: Et quid tum postea? At neque Moses Deus est, neque Baptisma Joannis est Perso­na, nedum Deus, C. R. p. 39. Neque Catechista quidem cercopithecus est, Sed tamen bipedum omnium, & caudâ carentium est caput [...], despuíque dignissi­mum. Nam praeter scurrilem Sannam, quid haec ad rhom­bum? 10 Quaestio à seipso instituta est, An ex Baptismo in nomen alicujus, supponendum sit, illum esse Deum? Hoc qui pernegat, ille ut non aliam inficiationis suae rationem praetendere possit, quàm Quia neque Moses, in quem baptizabantur, (Sed non audet dicere, In cujus nomen,) neque baptisma Joannis, in quod baptizabantur, Deitatem indè consequebantur? Agedum ergò, fruatur suâ fronte; vel pueri tamen ejus, Utrum horum, An Orthodoxos à recta fide, an Magistrum suum ab ipsa Quaestione, vehe­mentiùs errare, ex eo responso probetur, censento. No­bis 20 interea, antequam ad id abeamus, ut quid distet, inter Baptizari in hunc, vel in hoc, & baptizari in nomen Christi, excutiamus, duo jam obiter adnotanda sunt. Pri­mum est, (quo de jamdudum ex parte monuimus,) bene nôsse Barjesuitam, tam stipites planè, mentéque omni motos eos esse, cum quibus illi fidei suae formandae res est, ut opus iis sit vel hoc moneri, Mosen nondum esse Deum, neque Baptisma, quod Joannes contulit, esse Personam aliquam. Alterum est, tum cùm urceolus iste Catechi­sticus primò exiit in Polonia, aliquantò Christianiores 30 fuisse informatores istos, quàm nunc esse dicuntur, neque docuisse suos tam contem [...]im sentire de Baptismo in Chri­stum, quos Baptismum Suum jam tum profiteri docebant, atque Pueros hos de seipsis, (Aiunt enim, In cujus nomen baptizamur,) tam impunè dicere, C. R. p. 38.

13. Verùm haec [...] tantùm intercidunt. Cardo autem totius quaestionis in quo vertatur, istud est. Exposito [Page 217] antè à nobis, Baptizari in nomen Patris, & Filii, & SSpi­ritûs, Quid sit, & Ad quid tendat in sensu Christi, Deum igitur eum esse oportere, in cujus nomen Catholica Christi Ecclesia baptizata semper, baptizanda semper est, necessariò indè inferri, nos constanter adserimus. Hu­jus autem Consequentiae nervos incidere se posse, si divi­vinum hoc Christi institutum quoquo modo deprimat, comparét (que) ad quodlibet aliud aequivocè dictum Baptis­ma, seu Mosis illud fuerit, seu Johannis, quisquis cre­dat 10 quidem, ex insania est, & seipsum decipit, quisquis conetur utcunque, ex impostura fit, ut decipiat alios. Praeter enim caeteras omnes Baptismorum horum, qui nunc obtruduntur, disparitates, nihil est in idiomate Graecorum, cur baptizari [...], & [...], magìs reddi oporteat, In Mosen, & in Johannis Baptisma, quàm, Ad Mosen, & ad Johannis Baptisma. Nostri ergò cum sua laude reddiderunt, unto Moses, &, unto Iohns Baptism. Primò enim, Mosen quod attinet, manifestus hoc in loco Tropus est, neque igitur ad Personam 20 ipsam Mosis designandam id dicitur, Quasi nemo omni­um ex Aegypto liberatorum fuerit, qui non professus à principio fuerit, se in Mosis cultum, atque obsequium Baptismo eo initiari; sed sub nomine hoc Mosis, per Me­tonymiam in N. T. non infrequentem (utì videre est Mat. 23.2. Mar. 7.10. Jo. 7.23. Act. 6.11. & 15.21. & 21.21.) comprehenditur Lex ipsa Sacrorum, hoc est Religio illa, Cultûsque Divini forma, quam Deus tum coepit populo suo per Ministerium Mosis praescribere. Omnes igitur ad Mosen baptizabantur, ait Paulus, hoc 30 est, in Ecclesia illa, (quae tum figura erat Futurae sub Christo) juxta ritus suos sub Mose, ádque Institutio­nem, quam ei datum est adornare, habebant & illi Baptismum, seu potiùs Baptismi figuram quandam, Ba­ptismi hujus, quem jam Christus Ecclesiae suae praescripsit, insignem typum. Nam prout Christus mandavit disci­pulis, quum ad Apostolatum eos emisit, ut ipsi duplicem operam navarent in universorum admissione ad Christum, [Page 218] [...] eos primò, Quò in Discipulatûs illius desyderium, gaudiúmque pertrahere mortales possent, dein & [...], quò in mystici sui corporis participium eos inserere, Mat. 28.19. Ità & Israelitae illi universi, Nube divinâ circumdati primò, pòst & per ipsum mare traducti à Mose, in sensu Spirituali quasi Baptismum quendam consecuti fuisse dicuntur ab Apostolo.

14. Hunc autem esse genuinum Loci istius sensum, opti­mè colligitur, tum ex additione, quam proximè facit, cibi etiam, potûsque Spiritualis Israelitarum, v. 3. (Fi­guram 10 igitur jam utriusque Sacramenti, à Christo pòst instituti, habuisse connotantur.) tum ex frequenti ea re­petitione universalis signi, [...]. Non posset enim illud non nimiùm, frustráque abundare censeri, in tam brevi Protasi vel quinquies iteratum, nisi quòd de indu­stria à se sic admissum fuisse Paulus innuat, per insignem illam, quam, cùm ad Apodosin suam ventum est, immi­nutionem statim fecit, Sed non fuit beneplacitum Deo, [...], 1 Cor. 10.5. Atque indè occa­sionem sibi praestruat, commonefaciendi etiam Corinthios, 20 quibus ei nunc per Epistolam Sermo est, Quicquid ipsi sibi de professione sua Christiana pollicebantur, neque illis tamen jam satìs futurum, quòd in tam Sanctae Re­ligionis consortium admissi fuerant, quòd Baptismo in Christum donati, quòd Spiritualiter denique pasti, potí­que, nisi ab id genus flagitiis, propter quae Israelitarum il­lorum pars maxima, Sacrarum rerum participes utcunque facti, olim exciderant, jam sibi caverint, v. 6. Huic autem Figurae, quâ eos baptizatos ad Mosen dicit, cùm initia­tos solùm ad Sacra Mosaica, secundùm ritum Religio­nis 30 quem à Mose acceperant, fuisse intelligat, gemina est & illa ejusdem Apostoli, ubi parissimo modo, [...], dicit, Gal. 3.17. neque Christum tamen in propria per­sona sua, sed in toto Corpore Mystico Religionem Chri­sti profitente, per id intelligit: A qua etiam neque hac ipsa in Epistola multum abludit, cùm, [...], dicens, 1 Cor. 12.12. non Christum solùm, sed Sanctam [Page 219] universam Ecclesiam Christianam (propter quam etiam omnes [...] baptizatos esse ait, v. 13.) manifestè complectatur. Accensâ autem jam hâc face ad Apostolicae phraseωs elucidationem, Barjesuitae vices suas nunc cedi­mus, Ut monstret, si aut animus ei, aut facultas porrò sit, Cur nos istud, quod ex Baptismo ad Mosen dicto, in hanc Quaestionem protrusum ab eo est, non so­lùm coactum esse dicamus, ádque suos lactandos tan­tummodo datum, sed & ad ipsum [...], de 10 baptismo, in nomen Dei, Christíque, planè nihil.

15. Superest etiam, ut quid in altera phrasi praevari­catus sit, paucis commoneamus. Neque istud tamen, quòd discipulos istos Ephesinos, qui responderant, ba­ptizatos se fuisse, [...], Act. 19.3. pro bardis aut imperitis accipi jubeamus, rerum quippe omnium tam ignaris, ut nè quidem scirent, An Spiritus Sanctus esset, V. 2. Paulum enim videmus Responsum eorum accipere, atque ex eo ostendere, rectè satìs respon­disse eos ad id, quod ipse quaesierat. Baptizatos igitur 20 se fuisse ad Baptisma Johannis, eundem sensum habeat necesse est, quem Interrogatio ipsa Pauli, cui responsum ab iis est, habebat: Ea erat, Ad quid igitur baptizati estis? Occasio autem ei erat illud interrogandi, quia duode­cim hii, pro discipulis Christi Se gerentes, neque Confir­mationis tamen beneficium (ad illud enim tendebat Apo­stolus in ista Catechizatione eorum gratiam eam collatu­rus jam iis, si fortean nondum Confirmati fuissent:) se unquam accepisse, neque audivisse quidem, si Spiritus sit, professi fuerant. Hem! Nè audivisse? Miratus hoc A­postolus, 30 de Baptismo eorum apud se meritò jam dubi­tare coepit. Ecquis enim poterat baptizari in nomen Pa­tris, & Filii, & Spiritûs Sancti, neque audivisse de Spi­ritu tamen? Hinc ista Interrogatio, Ad quid baptizati fuistis? Hoc autem est, Quam professionem fidei suae tum fecerant; seu, In qua professione admissi ad Baptismum fuerant? Tum illi, Baptizatos se ad Johannis Baptisma fuisse. Quid igitur erit hoc? Scilicet Johannis Se solum­modo [Page 220] modo imbutos fuisse baptismate; Neque igitur Professi­onem aliam praestitisse, quàm quâ in eo instituto opus erat, Esse se peccatores, atque externam eam lotionem avidissi­mis animis adire, tum in promissionem poenitentiae suae, vitaeque Sanctè innovandae, tum in Spem, atque tesseram internae, quâ maximè indigebant, Ablutionis, propter re­missionem peccatorum ab ipso Messia, qui jamjam post Johannem veniebat, ipsis indulgendam. Jámque satìs est & ista brevis explicatio loci, ad Barjesuiticam impostu­ram denudandam, ádque vel luscis quidem manifestan­dum, 10 quàm longissimè tum à re ipsa, tum à sana mente sit, quod ille contra SS. Triadem in Baptismo Christiano contentam intorsisse se opinatur ex ea locutione, Baptiza­tos istos fuisse, [...]. Ad Baptismum ejus scilicet, hoc est, secundùm illam Formam, atque in illa Professione, quae in Johannis tinctione requireban­tur.

16. Perpendatur autem jam porrò à cordatis Theolo­gis velim, Annon amplius aliquid, & Pneumatomacho­rum consiliis summè inimicum, ex hoc ipso Dialogo eru­endum 20 meritò sit. Nam ut pro concesso sumatur de hiis duodecim, quod & de Apollo priùs dici videtur, no­visse eos solùm Johannis baptisma, Act. 18.25. At hii, Johannis baptismate priùs imbuti, próque discipulis Chri­sti jam habiti, Cujates erunt? Annon de Gente, Sangui­néque Judaeorum? Bene habet. Judaeus autem quis­quam, multò minùs integra Dodecas eorum, ut dicere possit, se non audivisse quidem, An Spiritus Sanctus sit? Scripturarum tam assidui, tam fideles Auditores, ánnon saepe audierant de impletis Spiritu Dei, Exod. 31.3. & 30 35.3. & Num. 11.29. & 27.18. & Jud. 3.10. & 1 Sam. 10.10. & 2 Sam. 23.2. & 2 Par. 15.1. cum infinitis id genus locis aliis, Spiritum Domini Dei disertè nomi­nantibus? Sanctus quidem ibidem non cognominatur; Sed poterítne non Sanctus esse, cùm Dei, Dominíque sit? Audierant verò & de Spiritu Dei bono, Nehem. 9.20. atque Psal. 143.10. de Spiritu Domini ad Sapientiam & [Page 221] Intelligentiam, & fortitudinem, Esai. 11.2. De Spiritu Gratiae & Miserationum, Zach. 12.10. Nec dum ista aliquid sunt? Agamus ergò, quod abunde erit; A Da­vide enim audierant Sanctum ipsum Spiritum, ut idioma Hebraicum fert, Spiritum Sanctitatis ejus, Psal. 51.15. & ab altero Propheta, Dominus Deus Jehovah misit me, & Spiritus ejus, dicit Dominus Redemptor Sanctus tuus Isra­el, Esa. 48 17. apud quem geminatur etiam pòst, Spiri­tus Sanctitatis suae, Esa. 63.10, & 11. Praeter haec verò, 10 Annon in ipso illo Baptismo, ad quem se nunc recipiunt, refricabatur iis memoria Sancti Spiritûs? Johannes enim (quod & Paulus eos jam monet, ver. 4.) universos, quos baptizabat, monebat, ut crederent in Eum, qui post ipsum veniebat. At Quem Illum? Expressè hoc, praeter omnia, Qui baptizaturus eos erat [...], Matth. 3.11. Mar. 1.8. Luc. 3.16. Audivisse ergò eos Spiritum San­ctum esse, negari nullo modo potest. Atque hoc tu, Pau­le, jam audis, & non labra moves? In os tibi reponunt, non audivisse [...]os, & nihil te hoc movet? Quòd si (mi­tior 20 Petro, in mendax par conjugum, Act. 5.4.) non perdis istos, neque intonas tamen in tam perditè menti­entes? Manifestum igitur vel ex hoc est, nullum menda­cium jam fuisse. Quid igitur erit? Eo scilicet in sensu, quo & illi Paulum ex ipsius Quaestione acceperant, Pau­lus ipsos accipit, (Non audivisse se priùs, Spiritum San­ctum esse ipsum Deum; Non esse distinctam in Natura Divina Personam; Scilicet de SS. Triade, Deo Patre, Deo Filio, & Deo Spiritu Sancto, De Tribus Personis, atque Uno D [...]o, jam primùm audire se aiunt, Quî poterant 30 igitur audire, de distinctione Personae ejus, vel de Chari­smatum donatione, unquam antea?) Veruntamen & haec audire potuisse eos, Apostolus, non sine tecta repre­hensione monet, si pro officio Discipulorum, atque ex mo­nito Baptistae, in Illum, qui sequebatur eum, recto mo­do credidissent, si ergò quaesivissent, Quid Christus iste pòst docuerat, & Quid à Messia promulgatum fuerat, quum ipse Baptismum suum institueret.

[Page 222]17. Nil opus igitur jam erit, Veteratorem istum (Quod ipse tamen sibi, sed in majorem suorum fraudem, paravit,) à Pueris ipsius urgeri, longè aliud videri, In nomen alicujus baptizari, aliud verò, In aliquem baptiza­ri, C. R. pag. 39. Verissima enim utcunque ista admo­nitio sit, atque Magistri hujus [...] Nequaquam, nil aliud sit, quàm [...] impudentis & nequam Magistri, Nos tamen, In aliquem baptizari, in sensu suo simplici, proprióque, nec tropum inferente, nusquam dictum esse, jam satìs ostendimus: Eâque de caussa esse notandum 10 est, quòd Paulus, ubi in proprium eum sensum institu­enda e [...] Quaestio erat, non interroget, [...]; sed mutatâ hac Phrasi, ait, [...]; 1 Cor. 1 13. eadémque de ratione & paulò pòst addit, Nequi [...] dicat, quòd in meum ipsius nomen baptizaverim, ver. 15. Noluítque dicere, In meipsum? Neque tamen non opti­mè meminimus, hoc, quod universis aliis, Personis, Re­búsque, jam abjudicamus, de Christo tamen non semel dici, Baptizari nos in Christum, ut Rom. 6.3. & Gal. 20 3.27. Sed ex gemina, quam reddituri sumus, hujus rei ratione, Barjesuitam non summi solùm erroris arguen­dum esse monstrabimus, sed & summae quoque impuden­tiae, quòd ipse nihil veritus sit, etiam & ista Loca huc in aliquam haereseos suae defensitationem allegare. Ali­quid quidem de vi idiotismi Hebraici, idioticè satìs, non dicam, sed nimìs Sophisticè, praemittit, ex qua, Idem sae­pe in Nomen alicujus facere, quod in aliquem facere, si­gnificare, notum esse, ait, C.R. pag. 39. Sed prima haec fraus ejus, (numerum enim nunc cum eo ut ineamus, ne­cesse 30 est,) hac ipsa in parte est, quòd mutet Quaestionem; Ea enim nobis hactenus fuit de Baptismate, atque ille jam nescio quid obtrudit de aliis factis. Altera est, quòd mutet Modum Verbi; (Neque enim caret & istud suâ fraude.) An idem sit, Baptizari in aliquem, quod baptizari in nomen ali [...]ujus, de eo quaerebatur, sed quod ille jam reponit, de fieri in aliquem, aut in nomen alicu­jus, [Page 223] non est, sed novum aliquid est, De facere. Tertia est, quòd mutet Ordinem horum; Quod quaerebatur enim, erat, An idem sit baptizari in aliquem, atque baptizari in nomen alicujus: Ille, vice versâ, (nè non recolamus eum esse filium Barjesu [...],) transponit ista, ordinéque perverso, ait, Quod dicitur in nomen alicujus facere, idem esse, quod In aliquem: Quo de quidem ne­mo jam dubitabat; Minus enim esse in Majore, certum est, sed non in Minore Majus. Quarta est, quòd am­bulare 10 in hiis quoque nolit, nisi dolosè, & in gener [...]libus; Facere in aliquem, ait, & Saepe, & Notum est. Sed nec quid facere, nec in quem, nec ubi sit, nec quibus notum, nec quicquam distinctè indicat, nè indicetur, ipse quàm graphicè mentiatur.

18. Quis autem, obtestor, unquam legit, Facere in aliquem, nisi illud, In eum, sumendum sit, pro contra eum? Et notum quidem optimè est; ubi Sermo de Deo ipso est, phrases Hebraicas, ex idiomate illius Linguae, idem significare, seu nomen Domini dicant, seu Deum ipsum. 20 Ità passim leguntur, Invocare Nomen Domini; Timere Nomen ejus; Laudare illud; Diligere; Magnificare; Blasphemare etiam; Jurare per illud; Aedificare domum Nomini; Confiteri Nomini; Ministrare ei; Cum infini­tis aliis, Quae & de Deo quoque ipso, non minùs omnia dicuntur. Haeccine verò quicquam patrocinantur Bar­jesuiticae huic absurditati, facere in aliquem, aut in No­men alicujus? Praesertim verò, cùm etsi Praepositio In addatur, de solo Deo hoc teneat, idem esse In Deum, atque in nomen Dei. Sed Barjesuitica omnis haec impo­stura 30 intercidit, nisi quod contrà objectat, de Homine accipiatur. Observetis igitur, sultis, Serpentigenae istius, omnem Protea superantis, lepidas versutias. Esse in Na­tura Divina distinctas tres Personas Catholici confirma­mus, Quia Baptismus Suis omnibus à Christo institutus est, In nomen Patris, & Filii, & Spiritûs Sancti. Recla­mitat Barjesuita, primóque objicit, Cum Deo Patre con­jungi posse, tum Personas, tum Res, quae Essentiam nullam [Page 224] Divinam exinde sortiuntur. Sed eo cavillo exturbatu [...], Secundò clamat, etiam in re Baptismi instare se posse; Fuisse enim Baptismum in Mosen, ínque Johannem, ne­que Mosen tamen, neque Johannem indè Deos evasisse. Fug [...]tus etiam & ex hoc Cresphugeto, unáque meminisse jussus, Non disputare se nunc ad idem, Nam, si illud In aliquem, vel propriè, atque sine Figura dictum fuisset, aliud tamen esse, In nomen ejus baptizari, istud enim Dei­tatem necessariò praesupponere; Tertiò jam (quidlibet audendi certus,) clamitat, In eum, atque in nomen ejus, 10 idem significare: Atque ad hoc confirmandum, cùm se alio omni vel colore quidem destitutum sentiret, [...] omnem supergressus, in Hostium suorum castra confugit, instátque in proposi [...]o eorum, adserítque Ba­ptizari in nomen Christi, & baptizari in Christum, pro eo­dem posita esse, C. R. pag. 39. Enimverò posita sunt; Idque ad immortalem triumphum Caussae Christianae, sed ad aeternam confusionem Barjesuiticae impietatis, evi­dentissimum istud Deitatis in Christo argumentum, con­fiteri jam coactae. Quanquam enim Baptismus noster 20 Tres illas Divinas Personas, non aliter quàm ipsa Deitas Sua, ex aequo respiciat, ádque Patrem, Filium, & SSpiri­tum in communi, & indistinctim referatur fides, quam in illud Nomen baptizati profitemur, SSpiritui tamen vi­sum est, in Christi Solius Nomine, (Quia quà Filius Dei est, Secunda, Mediáque Persona in illis tribus est, Quà filius Hominis est, ipsius Baptismi Author nobis atque Institutor est;) totam Deitatem [...], atque absolutè de Baptismo nostro interdum dicere, Nos, qui in Nomen Patris, & Filii, & SSpiritûs baptizati eramus, in 30 Christum baptizatos fuisse. Superest igitur jam nihil im­praesentiarum, nisi, ut post Gloriam omnem SS. Triadi dictam, succlamemus etiam, Barjesuita, totus, quantus, dolus pessimus est!

SECT. XXVI.

BArjesuiticis Catellis quid incusserit [...] 20 [...] suum, jam antè tetigimus. Ipsa enim institu­tio Baptismi, fieri à Christo jussi, [...] Patris, & Filii, & Spiritûs Sancti, Matth. 28.19, si jam aliud prae­terea extaret nihil in Sacra pagina, trium Personarum in eadem Deitate fidem, (Quam Barjesuitica Erinnys, teter­rima illa terrae propago, ex guttis genitalium Veteris to­tius Haereseos, nostro jam Seculo, enata, oppugnat.) Satìs, supérque adserit. Metus igitur iis erat, nè vel solius Ba­ptismi, universis impertiti Authoritate, impertiendíque Reverentiâ, horrenda ipsorum adversùs SS. Triadem ra­bies 30 ab omnibus, vel pilum quidem boni viri, aut sanae mentis habentibus, brevì exterminaretur. Quid igitur faciunt? Quod sic metuunt, oderunt, Quod oderunt, periisse expetunt. Indè à principio igitur omnes frau­des nectere decretum iis est, totísque medullis insudare, siquâ Sacramentum ipsum subruere possint, usúmque & opinionem S. Baptismatis in Ecclesia, si fortè non possint [Page 227] prorsus excludere, arrodere tamen, & saeviter immi­nuere. Ex hoc igitur carcinomate ebullivit Echetae Ra­coviano suum De Prophetico Jesu Christi munere Caput quartum, Cui & titulum ob id fecit, De Baptismo Aquae, C. R. pag. 195. Methodo autem ad hoc quàm captio­sâ, (Nunquam enim non praevaricandum ei est,) tur­pitérque fallaci usus sit, praemonito opus est. Dicto enim, Christum, praeter ea, quae Mandatis Dei per Mosen adjicere visum est, etiam alia Praecepta, sigillatim, & sua, 10 tradidisse, C. R. pag. 178. Quaerenti, Quae ista fuerint, respondet, Esse ea duplicia, respicere enim quaedam eorum, Mores; Quaedam, externos Actus Religiosos, Cat. Rac. p. 179. Optimè habet. Tantum igitur Magistrum, quia mendacem eum esse non oportet, memorem etiam esse nemo dubitat, sed tantùm ex re ipsorum esse, hoc ipsum, quod de quibusdam, déque Religiosis Actibus, ab ipso, in Plurali numero, propositum antè, promissúmque est, rescindere, atque post pagellulas non multas, pro singu­lari sua arte, monere suos, Quod externum aliquem 20 Actum Religiosum respiciat, Unum duntaxat Praeceptum Christi esse, Coenam nempe Domini, C. R. pag. 186.

2. Cui igitur jam non subolet, quàm versatile hiis hominibus ingenium sit, & quàm egregiè valeat, quocun­què verterint? Quid? Etiámne demendum est misel­lo populo quicquam de Sacramentis Ecclesiae? Nos vi­deant, (inquit iste,) atque fatendum facilè erit, Pontifi­cios Praedones nihil esse ad nos. Illi quidem Calicem è Sacramento Coenae popello suo subduxerant. Parùm est, atque rem exiguam audentium! Quantò praeclariùs Nos? 30 Postquam enim Christo ipsi Naturam suam Divinam adi­mendam esse decreverimus, nequid dehinc vel cogitandi quidem de ea occasio cuiquam subeat ex nomenclatura rerum, Nos etiam haeretica sua vocabula (Mysterium, & Sacramentum) in Alcorano hoc nostro, nè vel semel quidem nominentur curavimus, ut Sanctos decet ex hara Polonica. Caeremonias eas vulgò vocari, istud quidem, atque de pia industria, non semel à nobis moni­tum [Page 228] est, C. R. pag. 179, & 186. Praeter enim, quòd non parùm minuere possit ea consyderatio de vera, so­lidáque Sanctitate, Rem quoque planè [...], & so­lummodò ad tempus duraturam denotat. Hoc primum nobis consilium fuit. Dein, ex altero nunc consilio est, quòd qui paulò jam priùs non poteramus non de Caere­moniis pluribus à Christo imperatis promittere, nunc ta­men, cùm aliter nobis expedire videatur, nostra solùm Authoritate freti, etiam priorem earum penitus subduci jussimus, neque sinimus, Caeremoniali quidem in nume­ro 10 aliquid ut habeant nostrae Editionis Christianuli, prae­ter unicum illud, quod Coenam Domini quidem appelli­tamus, Sed & eam, ità utì ab Antesignano nostro Ra­coviano, (arreptâ ad hoc è Pontificiorum deliramentis occasione aliquâ;) circumscripta, decurtata, atque exina­nita est, Coenam Racovianam potiùs appellitandam. Ad id verò expatiari jam non placet, cùm de numero solùm Praeceptorum Christi disquisitio haec sit. Memoriam eti­am homini nè porrò refricemus, Támne verò & frontem perdidit, ut & viciniae toti indè male cesserit, actúmque 20 jam Barjesuitae de utroque oculo simul cum fronte fuerit? Nam verbis in illis, [...], Matth. 28.19. Nemo omnium, [...] quantum libet sit, vel [...] quidem, non videre poterit clarum Praeceptum Do­mini de Actu Religioso: Praeceptum, quod ex ipsa Na­tura rerum, ordinéque decoro anteire oportebat, Ut laventur omnes, antequam coenentur: Et quod ad uni­versos sub aeterna Regula à Christo extendebatur; E [...] quod in ipso Adscensu suo, specialis ei atque ultima 30 vox, & jussio erat; Et quod cum ingenti promisso (Prae­cepta autem cum promisso quàm sint attendenda, Paulo monitore discimus, Eph. 6.2.) imponebatur, Ecce ego vobiscum sum omnibus diebus, usque ad consummation [...]m Seculi, ver. 20.

3. Ad haec igitur quid venerabilis Catechista? Nè [...]. Ne (que) enim in ipsorum coetu quisquam est, ad quem ea Pro­missio [Page 229] pertinet. Facta est ea in gratiam Apostolorum, at (que) ab iis Substituendorū seriatim in finem seculi, ( [...], ait Christus, hoc est, Cum illis, Qui à Vobis, (prout Vos à me, atque Ego à Patre meo, Joan. 20.21.) Ordinationem, Missionémque Canonicam, & non menti­tam Successionem, (sic ut vos in Illis praesentes semper ha­beam) sortientur; Igitur & cum illis, qui eam nunc sor­titi sunt, & qui deincipes sortituri sunt, aeternùm adero, Sed cum illis Solis; Quorum Barjesuita jam quisquam 10 pars nulla est. Sapere tamen istum, suo more, non nega­mus, atque ex arte sua satìs in tuto apud suos esse. Eo enim consilio sub Catechistica forma institutum ab eo hoc mag­ma est, ut ipse solus semper delectum facere possit, Nepo­tulísque suis, pro suo ipsius placito, obtrudere, quae velit, & in quibus imponere se iis posse minùs dubitet, Quae verò difficiliora esse, & vires, fraudésque suas superare praesen­tiat, sub Catechisticae (si placet) brevitatis cucullo, sileat ea, siccóque pede transiliat. Neque tamen Nos, nisi ni­miùm obesae naris esse velimus, non odoramur, (Amici 20 enim est, odorari quid velit amicus:) quid ipse sibi pro effugio, licèt eloqui ausus non sit, paraverit, contra Prae­ceptum hoc Christi de Baptismo. Post illa enim, quae de unico Caeremoniali Praecepto, de Coena Domini, more suo, (hoc est, mangonizandi, instituto sub praetextu expo­nendi Praeceptum, atque Barjesuiticum virus cum exposi­tione intermiscendi,) propinanda habuit, interesse suâ pu­tavit, haud abire prorsus ab eo de Praeceptis Themate, donec & Baptismum, quod Praeceptum Domini in eo ge­nere praecipuum esse sciebat, atque ab omnibus primariè 30 expectari, impuro halitu deturpaverat. Indè igitur pro­diit ei Coenosum illud Capitulum de Aquae baptismo; In quo definiendo, utcunque ei altum sit de Praecepto aliquo silentium, (Quod nè nominare quidem se posse videbat, nisi eâdem prorsus operâ Lectorem mitteret ad hunc Locum Matthaei, sibi longè exosiorem, quàm Tentatori Domini illud, [...], Mat. 4.10.) Ritum tamen, usúmque ejusdem nequit non agnoscere, hominibus [Page 230] ad Christianae Religionis charisma introitum fuisse.

4. Fuisse, inquam. Nam in tempore eo imposturae hu­jus Cardo jam totus vertitur, Per Baptismum manifestè profitebantur homines, (ait,) se Christum pro Domino agno­scere, C.R. p. 195. Tu verò cave tibi, Lector, nè ludi fias. None enim ait, Profitentur, Quid rei igitur est? An de­sierunt jam in illorum regionibus Christum pro Domino habere? An faltem plus sapiunt ingeniola Barjesuitica, quàm ut istud velint, plebeio more, modóque, manifestè agnoscere? Aliquid esse oportet, quòd tempus muta­verit. Certè est. Id enim agit Vulpecul [...], ut Baptizandi 10 Ritus iste jam olim exolevisse, à Suis putetur. Et quo ar­gumento? Quia solis iis praescribebatur à Domino, qui è Judaismo, vel è Gentilismo ad fidem Christi accedebant, C.R. p. 195. Et ex parte quidem aliqua, verum est quod dicit. Nam cùm Baptismus praecipiebatur, nemo omnium in orbe toto erat, qui Judaismum, vel Gentilismum non oleret. Sed quid tum postea? Rogas, ait? Ergò, qui nunc ad Christum accedunt, cùm neque è Judaismo, ne (que) è Gentilismo, veniant, ecquid Baptismus ad eos? [...]! Sed ad eos, qui in Bar­jesuitica 20 parte Scioli sibi esse videntur, lactandos, satìs sunt istiusmodi argutiolae! Praecipi iis, Qui è Judaismo, aut Gentilismo veniebant, & Praecipi iis, Quia è Judaismo, aut Gentilismo veniebant, sono tam parùm differunt, ut & sensu eadem (ô immane quantum differentia!) ab iis esse censeantur. Neque interea attendunt, quod à Ma­gistro suo tam impudenter obtruditur, non ratione so­lùm omni, atque Authoritate carere, sed & per eandem omnino sequelam, etiam & à S. Eucharistia se, (Quam, 30 ut exterius quiddam Caeremoniale, Coenam Domini dictam, adhuc admittere dignantur;) & ab Oratione etiam Do­minica, denique & ab Euangelii totius privilegio, ubi Magistris suis visum erit, ineluctabiliter excludendos esse; Nam & haec ad eorum solùm usum, qui Judaismi, aut Gentilismi consortes jam fuerant, indulta in princi­pio, praescriptáque sunt.

[Page 231]5. Quod audiant igitur veri nominis Christiani omnes, audiant etiam & Barjesuitae, (si aures Socininae, ad audi­endum sint;) Nos cum S. Paulo adserimus, In Jesu Christo, hoc est, ut ad Dominum Jesum accedamus, & veri Christiani simus, Salutísque aeternae consortium ex [...]o consequi possimus, neque Circumcisio aliquid valet, neque Incircumcisio; hoc est, nihil omnino refert, è Judaismo, an è Gentilismo accedant homines, sed nova Creatura, Gal. 6.15, hoc est, renovatio illa per veram fidem, quam 10 profitemur, quando per Baptismum admittimur ad Chri­stum, ea ipsa de caussa appellatum, Lavacrum Regene­rationis, Tit. 3.5. Dicimus igitur; Id quod in primaevis ipsis (Quorum Baptismo hii simulant se non oppedere,) Christianis attendebatur, erat, Quò veniebant, sed non Unde: Atque indè est, quòd sacrae omnes Locutiones ad nil aliud tendunt, Baptizari in nomen Domini, Act. 8.16. &, Baptizari in Christum, Gal. 3.27. &, Baptizari [...], Rom. 6.3. Sed [...] nunquam nus­quam legitur; An [...], an [...] in 20 nullam considerationem SSpiritûs unquam veniebat, sed nunc tantùm à B [...]rjesuitis inventum est, ad stultos mor­tales per ridiculam eam fraudem Baptismate suo emun­gendos; Cum Baptismo autem, & Fide; cum Fide etiam, & Domino; Unus enim Dominus, una fides, unum baptisma, Eph. 4.5. Hoc est, Christus homo, jure Redemtionis so­lus Dominus noster factus, colitur sub una eadémque fide Christianorum omnium inter se, Quam illi per eandem omnium Professionem in Baptismo suo (Fidei ob hoc, Sa­cramento non malè dici solito,) Universi restatam faci­unt. 30 Praetextus autem iste, quasi Baptismi ad nihil insti­tuti, nisi ut ablueret homines ab illa seculari conditione, unde venerant, ab Ethnicismo, an à Judaismo, proh, quàm insulsae in se sunt, & solis asininis labris aptatae hae lactucae! Quanquam enim de Ethnicismo alia res erat, propter Idololatriam, & genus omne impietatem cum eodem indi­vulsè conjunctam, Quis tamen nescit, Primaevos Christia­nos, (Tria millia illa, hortante Petro, [...] [Page 232] [...], Act. 2.38. & innumeras illas multitudines, Act. 5.14. & 6.1. & pòst, ad aliquàm multos annos, Judaeorum credentium myriadas alias, Act. 21.20.) eo omnium animo ad Baptismum & accessisse, & ab Apostolis admissos fuisse, ut Judaicâ Re­ligione (quam & Christiani pro ejusmodi agnoscebant, quae à Deo profecta, ad certum suum tempus duratura erat, C.R. p. 13.) adhuc fruerentur, legísque Zelotas se cum laude sua etiam in cultu Christi praestarent?

6. Ex isto igitur colore, tam aqueo & planè evanido, 10 contra Baptismum Christianorum, Barjesuita haud am­pliùs proficiet, quàm ut respondere jam à nobis jubeatur, Quid factum fuisse censeat, de prole illorum, qui Christia­ni (nondum nomine quidem, sed Re, Fideles enim erant,) tum erant, quando universalis iste Baptismus à Domino imperatus est. Nam, (ut Absentium nulla nunc ratio ha­beatur,) adfuisse è fidelibus, uno pariter tempore, locóque, supra Quingentos, Paulus testis est, 1 Cor. 15.6. Ad aliquot igitur Capitum Chiliadas facilè poterat numerus libero­rum ex iis adscendere. Baptismum igitur adierunt hii, an­non? 20 Si neget Baptizatos fuisse, monstret etiam Diploma aliquod exemtionis eorum, per quod non ceciderunt sub generali regula, Christi Baptismum deferendum esse [...], Mat. 28.19. id est, Nè de Ethnicis solùm hoc dici, & non de Judaeis Barjesuitica ingenia cavillen­tur, [...], Mar. 16.15. Chiliadas igitur istas per quam Potestatem ille excipiet? & Quis dedit ei hanc Potestatem? Quòd si fuisse Baptizatos non inficietur, tum ne (que) in signum accessûs eorum è Judaismo, aut Genti­lismo factum illud est, Neque satìs ipsis erat ad [...] 30 Christi obtinendum, fidelibus, id est, Christianis parenti­bus, natos esse. Unde veniant igitur, qui ad Christum ac­cedunt, in sensu Spirituali solùm, attendi in Baptismo oportet; An de communi quidem Naturae corruptione pro­fugiant, An peccatorum eos poeniteat, Diabolo, Mundóque & Carni abrenuntient, ideóque se baptizari cupiant, ad Remissionem peccatorum, Act. 2.38. ad Ablutionem pecca­torum, [Page 233] Act. 22.16. Támne verò Sancta jam Pars haec Barjesuitica facta est, ut cùm adoleverint etiam, (Pec­cato enim Originis repudium eos misisse, non nescimus, C. R. p. 249.) eâdem, quâ Apostoli, atque primaevi Christiani gaudebant, purgatione per Baptismum neuti­quam indigeant? Scilicet! Verùm nec hoc sufficiet ta­men; non quantaecunque Sanctitatis simulatio; non quantaevis Puritatis praesumtio; non praetentio quantaeli­bet Fidei. Dominus enim est, qui sic praescripsit, [...], 10 [...], Mar. 16.16. De jure er­gò communi Salutis, non magìs sufficiet hominibus Fi­des sine Baptismo, quàm Baptismus sine Fide. Jámque videat Barjesuita, per quod posticum ipse subinducetur ad Salutem, Qui non baptizatur.

7. Neque audet quidem illud claris verbis adfirmare. Callidè igitur se in ea parte, quantum potest, reprimit, magísque eligit, in ipsum Baptismum, quem, consiliis suis omnibus tam ex diametro adversantem, nequit non odisse, totis viribus invehi. Egerat reverà hoc jam indè à prin­cipio: 20 Titulus ipse, quem fecit huic Capitulo, De baptis­mo Aquae, (ut & de loco ejusdem nihil dicamus,) locuples invidentiae ipsius testis est, index odii & malevolentiae. Id si non esset, Quid facit ibi Adsamentum Aquae? Poterátne metuere, si solùm inscripsisset, De baptismo, non posse se in­telligi, vel certè, posse non intelligi? Sed efferati animi haec spuma est. Siquis enim nunc Latratores Racovianos audit, Baptismus Christianorum Aquae merae negotium est, Ritus solùm exterior, C. R. p. 195. qui minus reverà in se habet, quàm aut Pilati manuum lotio habebat, aut Pharisaica pati­narum 30 & poculorum ablutio. Sed Ana [...]hema M [...]ranatha; Increpandos eos relinquimus Domino, cùm venerit, S. Ba­ptismatis In titutori. Istud interea dicimus, Nè de Jo­hannis quidem Baptismo hoc sine sceleratae [...] con­vitio dici po [...]uisse. Sanctior etiam ille erat, propter gra­tiam eam Poenitentiae, ad quam, morali suo (ut plurimùm) modo, ingenerandam à Deo institutus est, quàm ut, per execrabilem Sannam, sed Authore i [...]to dignam, Baptis­mus [Page 234] Aquae, hoc est, merè extérnae ablutionis opus habere­tur. Johannes tamen ipse, Baptismi à se celebrati com­paratione factâ ad Baptismum, quem Christus in Eccle­sia sua instituturus erat, clarè distinguit, atque se quidem baptizare [...], ait, Jo. 1.26, Sed Christi baptiza­tiones futuras [...], v. 33. Verbis igitur Do­mini (siquid ea valeant apud Barjesuitas,) suademus iis, collyrio inungant oculos suos, ut videant, quod & Petrus omnibus evidenter ob oculos posuit, In Baptismo Chri­stianorum esse non unam lotionem. Prior enim est, Exte­rior 10 ille Ritus per aquam, carnísque ea ablutio est, [...], 1 Pet. 3.21. Sed & Interior etiam lotio est, ad quam & significandam, & ad homines, ex insti­tuto Dominico, deferendam, exterior ea servire jussa est: Ista autem per SSpiritum fit, éstque [...] id est, (ut occasio mihi jam saepe facta est verbum istud [...] in sensu Eu­angelico explicandi,) Baptismus in Christum, factâ per SSpiritum stipulatione nostrâ cum Domino, liberat nos à peccati diluvio, ínque conditionem & Statum Salutis nos 20 restituit. Ex hoc igitur intuitu natum est & illud corol­larium Pauli, Corde quidem credi ad justitiam, Sed ore professionem fieri [...], Rom. 10.10. Intelligitur enim de ea Professione fidei in Christum, quam in Ba­ptismo quemque facere, si salvus esse velit, Officii quidem, morísque Christiani est: Atque indè, tum de interiore gratia SSpiritûs in baptismo, tum de necessitate ipsius Ba­ptismi, facilè concluditur.

8. Sed ist haec omnia, qui sub ferula Catechi [...]tae mili­tant, scient juxtà cum ignarissimis. Ipse enim securus 30 suo modo pergit, atque ut Baptismum (quocunque modo) oppugnet, quantum possit, in Anabaptistarum castra pri­mò se penetrat, & quasi de aetate solùm Baptizandorum solicitus jam esset, quaerit, Num ad eum Ritum infantes pertinent? C. R. p. 195. O quantum igitur mutatus jam Polypus! Vel enim stolidè istud, hoc jam seculo, éque sola animi impotentia, aliquâ ut noceat, nunc [Page 235] quaeritur, Vel à Judaismo, aut Gentilismo accedat quis­quam ad Sacros latices, neutiquam respiciendum esse fa­tetur, modò pedibus ipse suis accedat, atque aliorum gestamen nè sit. Agedum verò, si sit, si aliorum pe­dibus utatur, quid tum? O piaculum! Infantes ad eum Ritum ut pertineant? Nullo pacto, C. R. p. 196. Quoniam igitur hoc displicet ei, hem, mutamus ter­minos, quaerimúsque, An Ritus iste pertineat ad Infan­tes? Respondeat Magister. Sed per infortunium, quod 10 in Sapientem cadere potest, profectò non putârat, prae­stitisse Quaestionem ità institui. Credamus igitur & ad hoc responderi ab eo, Nullo Pacto. Sed quídni? Quia in Scripturis (ait) nullum Mandatum, aut Exem­plum ea de re habemus, C. R. p. 196, Haec prima ipsius ratio est; Atque haec quidem satìs vacillat. Multa enim ad Christianos in vita sua ex Officio pertinent, quorum è Scripturis expectari non oportet, Aut Mandatū aliquod, nisi generalia illa, Omnis anima Potestatibus supremis subje­cta sit, Rom. 13.1. &, Obedite Praepositis vestris, atque sub­mittite 20 iis, Heb. 13.17, Aut Exemplum certè, nisi à pa­ritate rationis illud, Et tu fac similiter, Luc. 10.37.

9. Neque tamen Exempli solùm, Sed & Mandati etiam plurimum, ad hanc ipsam rem Baptismi Parvulorū, (Quan­doquidem Domino postea visum fuerit, Baptismum univer­sis, pro Introitu ad Regnum suum praescribere,) contineri in facto, responsóque Christi, (Quando & ipse [...] ad se admisit, & Discipulos, prohibentes id aetatis ad ipsum ad­ferri, severè redarguit, rationémque eam, De Jure eorum Euangelico petitam, superaddit, [...], Mat. 30 19.14, hoc est, etiamsi infantes erant, eorum tamen esse, hoc est, ad eos pertinere, Regnum coelorum, hoc est, Ad­missionem, & introitum in Regnum Gratiae;) alibi à nobis expositum est; Integram autem de Paedobaptismo disser­tationem nunc excutere, hujus neque Loci, neque Instituti est. Vel pueris igitur exibilanda relinquetur altera illius ratio, Quia infantes, (ut res ipsa indicat,) Christum pro suo Servatore agnoscere per aetatem non possunt, C. R. [Page 236] p. 196. Nihil enim & haec res indicat, nisi puerilem Bar­jesuitae captionem. Illud enim potest quisque, quod jure potest: Jure autem omni Infantes, in suum beneficium, id quod per aetatem suam non possunt, per alios aeta­tem habentes, & Potestatem eorum, possunt. Per Ecclesi­am igitur, per Sponsores, possunt agnoscere Christum Do­minum suum, possunt pacisci de agnoscendo, ubi adole­verint, possunt ex isto pacto admitti ad privilegia divinae Gratiae, possunt iisdem postea, nisi abrenuntient, per­frui: Neque minùs haec omnia, quàm in regno Poloniae, 10 & magno Ducatu Lituaniae ipsi jam perfruuntur indultis, quae cùm Infantes ipsi erant, per stipulationem à Majo­ribus eorum, non sibi solùm, sed & Parvulis suis factam, obtinere ipsos potuisse, non negatur.

10. Miserrima igitur est ista fluctuatio, quam ad grati­am Orthodoxorum jam denuo, conciliandam, (dicam, an emendicandam, parùm refert; putida enim res est;) pro­dit, cùm subjungat, Qui infantes baptizant, quantumvis hac in re errent, non licere tamen ideo eos condemnare, C. R. p. 196. Vah! Imò probent Errorem esse, in tali 20 praesertim, tantíque momenti Re, tam Sancta, tam Publica, tam Catholica, atque Caussam non dicimus, quin ideo condemnentur. Imò, non licere dicimus iis, quorum in­terest dijudicare, non condemnare, Errorē quidem ipsum, Quando probabitur, Sed ipsos interea, qui tam stolidè pro­nuntiant, Errorē esse. Triobolaris igitur merae sunt, & prae­terea nihil, tres quas adsuit, conditiones (si placet) cōdemna­tionis hujus prophylacticas. Prima enim ( modò alioquin I­dololatrae non sint,) rancidum est, sub obtentu cautionis, (utì mox parebit) convitium. Altera modò piè secundùm Christi 30 praecepta vivant, Anilis delirii sputum est, sic evomitum ut in suam ipsorum faciem redundet. Infantes enim bapti­zare, nos adserimus, esse piam Praecepti Christi, quantum eae mente Christi colligitur, expletionem; non baptizan­tes ergò utroque nomine peccare, viveréque in peccato, contra Pietatem pariter, atque Praecepti intentionem. Tertia, modò alios, sententiam eorum repudiantes, [Page 237] non persequantur. Summum quidem hoc, solúmque re­verâ Voti sui caput esse persentimus, ut pravitati suae im­munitatem emercentur. Sed iniquissimum postulatum est. Qui S. Catholicae Ecclesiae Sententiam tanto cum fastidio tam contumeliosè repudiant, Unitatémque in Christo non sine blasphema sententia scindunt, velle tamen sen­tentiam suam Schismaticam, [...] esse, atque à nemine judicari? Absit. Ab alia autem persecutione si hic metuere se simulet, per calumniam & hoc quoque di­citur. 10 Orthodoxorum enim Christianorum sententia est, Nè vulpeculas quidem, quae demoliuntur Vineas, Cant. 2.15, Nemini licere persequi, nisi quibus cum speciali cura Vinearum, Potestas eas capiendi desuper data est. De­sinant igitur ex suo ipsorum ingenio alios aestimare, per popularem seditionem, tumultum, & vim, Religiones suas edocto statuminare. Clauditur autem ei hic Paragra­phus improbissimo paralogismo, ipsí (que) Sacro Textui, per fraudem eam, & vim inferente. Nam cùm Paulus servitu­tem, Jugúm (que) Legis per Christi Euangelium excussum esse 20 significet, sic ut nunc Regnum Dei non sit Cibus aut Potus, (hoc est, non consistat in delectu ciborum, potuúm (que) in se adiaphororum;) Sed Justitia, Pax, & Charitas in Spiritu, Rom. 14.15; Hujus jam loci verba, (Perversionis genuinus iste filius,) ad haec distorquet, ut vel per hanc stropham suis persuadere possit, Baptismum, externum quiddam solùm, & non nisi inter res adiaphoras esse, próque sua cujusque libertate licitè posse, si fortè admitti, certè & negligi: Cùm tamen eum non Praecepti solùm, sed & Conditionis ad Salutem quoque naturam ex ipso Christo habere, jam indi­catum 30 sit, Justitiámque (Quam vel in Joannis baptismo adeundo propter Divinum Beneplacitum, implendam tum fuisse, exemplo etiam suo Christus docuit, Sic implere omnem justitiam, Mat. 3.15.) & ex illa, Pacem conscien­tiae nostrae erga Deum; & ex illa, Gaudium Spiritûs, in se comprehendere. Ità Baptismo nostro optimè erit, unde Catechista ominabatur pessima!

11. Factâ autem jam hâc contra Paedobaptismum Ana­baptistis [Page 238] gratiâ, quam eos aliquâ (Muli enim mutuùm scabunt,) retributuros, non est quòd dubitet, ad Anti­baptisticum ingenium suum redit, novámque de Adultis quaestionem, Solens suo more, hoc est, vaferrimo, ador­nat, (Quid de eâ re statuis, Quòd sint, qui putent, se eo Ritu regenerari? C. R. p. 196.) Nam quorsum sublestae hae circuitiones? Quin succinctè quaerit, An hoc ritu regenerentur? Sed fatuis suis ludificandis datur reli­quorum verborum paratura. Jam enim illi putare, Rem miram hanc esse, prorsúsque novam, Quòd sint, hoc est, 10 quòd quisquam de Baptismo aliter, quàm ipsi, animatus esse possit: Fatendum tamen esse, reperiri jam in orbe, Quos verò? nonnullos, putà tres, quatuórve, heic il­lic sparsim, sed raros parere nantes in gurgite Christiano; Sunt igitur; Sed Quales? Qui putent. Rem enim fu­tilem esse, solâque opinione insanâ nixam, neque umbel­lam aliquam Rationis secum trahentem; & Quid? Eo, (intellige, quem ipse depinxerat,) ritu se regenerari. Stant igitur expectantes, Quid jam Polonicus Magister suus, ea de re statuat. Verùm antevortimus, atque audiant 20 primò, jubemus, Quid nos jam de doloso Magistro suo statuamus. Ipsum ad reliquas virtutes suas, parente quidem ipso Barjesû dignas, id quod palmarium in eo est, est enim mendax ipse, & Pater ejus, Jo. 8.44, ubi opus ei est, adjun­gere posse strenuam mendaciloquentiam. Ne (que) enim quis­quam est in orbe Christiano, qui putet se regenerari ritu eo. Per Sacramentum quidem Baptismi à Christo in Ecclesia sua instituti, quotquot ad eum dignis, debitís (que) modis ad­mittuntur, regenerari, non putant solùm, Sed sciunt etiam, & contra Barjesuitarū Parentē ipsum, Prolém (que) omnem, 30 probare sciunt, non obscuri aliqui, paucíve, Sed Christi Catholica Ecclesia. Verùm quid hoc ad pingue men­dacium Catechistae? Putare regenerari Ritu eo. Exter­nâ scilicet lotiunculâ? praeter Aquam nihil secum ferente? Mero signo illo contentâ? Hunc enim ipse Ritū non semel dixit, Hunc tantùm; Hunc etiam intelligit se dicere, Re­lativum suum adsuens, Ritu eo. At (que) hoc quidem se rege­nerari, [Page 239] hoc solo, solaquaticis Barjesuitis amentiorem esse oportet, vel qui sic de se putet, vel qui alios sic putare existimet. Regeneratio est à solo SSpiritu, ab interna ea Lotione, quam Divina bonitas animabus nostris in Christo impertit; Aqua verò de fonte, quâ caro exteriùs perfundi­tur, Signum solum est, (Christo authore ad id institutum,) Beneficii Spiritualis, quod in animas infunditur de fonte Gratiae. Atque isto jam Ritu, Spiritûs Sancti, per Aquam significati, & in eo Lavacro per Christi gratiam illapsi, re­generantur 10 homines.

12. Jam igitur quid ad suam ipsius Quaestionem il­lam [...] Polonicus? O quàm tremendum intonat! Falluntur vehementer ejusmodi, C. R. p. 196. Sed & rationem, (nunquam enim insanire vult sine ra­tione;) annectit, Etenim Regeneratio nihil est aliud, quàm Rationis & Voluntatis nostrae transformatio, & ad Chri­sti Conservatoris nostri Doctrinam compositio, ut ipsa vox Regenerationis indicat, C. R. p. 197. Hanc autem de­scriptionem regenerationis qualemcunque (nè nimiae no­bis 20 remorae in praesenti quaestione sit, Barjesuiticum an­guem, in florida singulorum ferè verborum, phrasiúm­que herba hac latentem, excutere;) nos ut nunc, in sensu non pravo, nostróque, sumamus, Quid indè concludit? In Infantibus Eam locum non habere, C. R. ibid. Eja! Nicodemum agit? Quaesiturus Regenerationem, redítne ad uterum matris? Jo. 3.4. Etiam denuo de Infantibus? At Quaestio jam haec à seipso instituebatur, De iis, qui putant se regenerari. Nónne verò ea locum habere po­test in iis, qui possunt putare? Tum & infantes istius­modi 30 sunt, qui falluntur vehementer, si ipse verum di­cat? An illi quidem infantes sunt, & aliquid amplius, quibus ille se facilè suasurum scit, ut putent tamen eum verum dicere? Veruntamen transeat & hoc, atque ad cunas suas eum denuo sequamur. In Infantibus igi­tur cur locum habere nequit? Quia ignorant, quae dex­tra, & sinistra sit. Ignorant certé. Sed quid indé? Tantum abest, ut res tanti momenti in eos cadat, C. R. p. [Page 240] 197. [...], infelix Sophista! Ut regenerent se quidem, qui haec ignorant, ut transforment Rationem & Voluntatem suam, (Barjesuita autem Regenerationem aliam, ipsáque SSpiritûs molimina ignorat:) non cadit in eos: verùm ut regenerentur per Virtutem SSpiritûs, ut transformentur per Divinam Gratiam, ab aetate, aut à cognitione sua neutiquam pendet. Fateri jam hoc co­getur Impostor, ex eo ipso argumento, per quod negat. Ne­gat, Regenerari in voluntate sua posse, aut transformari ad rationem, ádve Christi doctrinam componi, (utimur 10 enim nunc ipsius phrasibus;) quia tam ignari sunt, tam à Voluntatis arbitrio, usúque Rationis alieni. At ex hac ipsa Consequentia, nec homines erunt, non ad Voluntatis exercitium generati, non ad Rationis usum formati, non ad Doctrinae cujusvis perceptionem compositi: Ignorant enim, quae sit dextra, & sinistra. Verùm hiis cavillis nihil obstantibus, ex ipsa Animae vi Infantes Animalia Rationalia jam tum sunt, indè ab utero, per Semina na­turae suae, pérque potentiam humanae Animae insitam, ho­mines sunt tum, cùm quoad Doctrinae beneficium, nihil 20 à lapidibus differant, quoad Voluntatem Plantis ipsis vix pares sint, quoad Rationis usum vel à pullis, catulísque vincantur. Quid impedit igitur, aut quâ fronte, (Barjesui­ticâ solùm exceptâ) negabitur, Qui ex illapsu Animae suae, ad voluntatis conditionē generantur, ad rationis formantur, ad doctrinae componuntur, ut ipsa vox generationis indicat, Eosdē ex illapsu SSpiritûs, omnia pro Beneplacito suo po­tēter, suavitér (que) disponentis; & Regenerari in Volūtate pos­se, & transformari in Ratione, & ad Christi ipsius Doctrinā componi, ut vox ipsa regenerationis indicare ab eo dicitur? 30

13. Abit igitur hinc, cunísque relictis ad Adultos se recipit. Eos verò Aquâ regenerari posse tantùm abest à veritate (ait,) ut etiam videatur quidpiam hoc idololatriae simile, C.R. p. 197. Aquam verò cùm dicit, aquam ut Caus­sam Regenerationis dicit, & aquam etiam solam, ut Caus­sam solitariā ejusdē dicit, Quod in choro tamen Christiano à nemine omnium dicitur. Neque igitur se jam [...] [Page 241] solùm praestat, sed & [...] quoque, ídque in genere omnium turpissimo, & cum umbra sua, à se nimirum for­mata, dimicat. Quod enim Christiani hac in re dicunt, idem est, quod Christum ipsum dicere monuimus, Regenerari ho­mines ex aqua & Spiritu, Jo. 3.5. Spiritus igitur est, qui vivificat, Jo. 6.63. Idem ille & qui regenerat, Joh. 3.8. Aqua non nisi Signum est exterius interioris illius Gratiae, Instrumentum est, quod ad Mundationem Corporis natu­raliter quidem operatur, sed ad Animae purificationem so­lummodo 10 ex placito Instituentis, pérque SSpiritum Sancti­ficantis eos, qui ritu à se imperato ad eum admissi, exinde regenerantur. Hóccine igitur est, Rei materiatae (ità loqui amat,) adscribere id, quod ipsi Deo adscribendum est? Cat. Rac. p. 197. An in contrarium ex diametro est, Spiritui, hoc est, Deo ipsi reservare, quod Barjesuita, (Qui in cortice so­lùm haeret, & merè psychicus est, neque percipit ea, quae sunt Spiritûs Dei. Stultitia enim ei est, neque potest ille in­telligere, quia spiritualiter discernitur, 1 Cor. 2.14.) putari velit Aquae soli adscribi, Quo possit maledico ori suo prae­textum 20 aliquem conciliare, ad blasphemas suas, solóque pa­tre Barjesû satas, suspiciones, De Idololatria in Baptismo Christianorum, evomendas?

14. Paulò jam antè notatum est, primam eam fuisse è tribus illis Conditionibus, (stolidè satìs, sed nequiter ab eo intertrusis,) per quas Paedobaptismus immunis esse possit, (istud si cuiquam curae esse possit,) à Barjesuitarum, bapti­smi omnis Osorum, condemnatione. Verùm hoc nemini ità videtur, aut videri quidem potest, praeterquam insanis­simis omnium Haereticis, hujus etiam paralogismi contu­meliam 30 per sceleratam fraudem gratìs confingere coactis, ut vel suis aliquâ ità esse videatur. Sed Orthodoxi Rege­nerationem suam soli Deo acceptam ferunt, Locáque à Sophista jam per inanem speciem adducta in jugulum Go­liae retorquent. Profitentur igitur, Deum nos genuisse, Jac. 1.18. Sed quomodo? [...] & [...]. Jam [...] ista est Euangelium Christi, (saepe in N. T. ità dictum) [...] est Via illa, & Ratio Regenerandi in Eu­angelio [Page 242] praescripta. Vocabulum denique [...] optimè nobis consignat Authoritatem Baptizandi in Ecclesia Christiana, Quia ità voluit, hoc est, ità visum est Domino nostro, Externum istud Lavacrum, in Signum, Mediúmque Interioris, praescribere. Corruptibili igitur rei alicui Re­generationem non attribuunt, non Aquae, non Operi suo, sed incorruptibili ipsi Verbo, 1 Pet. 1.23, per SSpiritum suū istud operanti. Eo enim respectu Christus suos monuit, Verba, quae ipse loquebatur iis, esse Spiritum, & Vitam, Jo. 6.63, ut significaretur, Regenerationem, Vitám (que) Spiri­tualem, 10 omnibus Verba sua, id est, Euangelii sui praecepta, in quibus Baptismum posuit, observantibus, conferri per SSpi­ritum.

15. Eandem autem insaniam, & in iis quae sequuntur, in­sanire cogitur. Apostoli enim dicto pressus, Deum servare nos per Lavacrum Regenerationis, Tit. 3.5, respondet, Apo­stolum non affirmare, Lavacrum illud esse aquae Baptismum, C.R. p. 198. At (que) hoc profectò non mentitur; Apostolus id non affirmat; Quî enim poterat, nisi Barjesuita esse volebat? Ille ut affirmaret, Aquae esse, hoc est, Aquae solius, (ità enim 20 Barjesuita semper intelligit:) quod Spiritûs Sancti quo (que) Baptismū esse nôrat? Sed quoniam hoc non sinimus, Aquae solius ut sit, hem, Quasi jam cedat ille nobis, Spiritûs, si ve­limus, (per eum) lavacrum sit, sed tum, sub duplici condi­tione, hoc est, cum duplici fallacia; Prima, ut non dicatur nomen SSpiritûs esse, sed Verbi. Quod Orthodoxis qui­dem ex aequo est; Nam & Verbum in Sacramento esse sci­mus, & Verbum per SSpiritum operari. Lavacrum igitur Verbi, an Spiritûs dicatur, perinde est nobis. Qui tamen non nescimus, In eodem Praedicamento esse, qui aliquam 30 virtutem adscribunt Verbo divisim à Spiritu, cum illis, qui (ut modo calumniantem istum audivimus) Aquae soli. Altera, ut Verbi, exclusivè ad aquam, dicatur, Verbi so­lius, & non omnino aquae. Quid ità veró? Hoc enim dato, actum penitus hac in re erit de Baptismo Christia­norum. Quid enim Baptismus ad Regenerationem, à qua unico jam verbo licebit ei integrales partes Ba­ptismi [Page 243] utrasque excludere, Spiritum, & Aquam? Haec ejus jam nequitia est, at (que) in hanc quantopere incumbat, jam indicamus. Ne (que) enim in Scripturis inusitatum est (ait) Purgationem animorum nostrorum, quae Verbo fit, figuratè lavacrum dici, C.R. p. 198. Moriar verò, nisi incompara­bilis fraudium Artifex sit! Quot verba ferè, tot ei semper fallendi tendiculae! vel quatuor jam sunt in hac senten­tiola, Quòd animorum dicat; quòd Purgationem; quòd ver­bo; quòd figuraté: quae singula dolo suo non carent. Pri­mò 10 enim, non placuit ei Animarum, (De quibus in Rege­neratione Quaestio est) sed Animorum, dicere. Quid i [...]á? E gemina fraude, Una, nè peccatum Originale fateri vi­deretur; Altera, nè de Infantibus agere. Purgationem etiam dicit; In genere scilicet, Quae ea cunque fuerit; Cùm Regeneratio non nisi specialis illa sit, innovationem importans, alterámque creationem, utì Davidem habemus ad hoc è SSpiritu praecinentem, Cor mundum crea mihi, & Spiritum rectum innova, Psal. 51.10. Fieri autem hanc Purgationem Verbo dicit, sed an solo, & sine aliquo ad­jecto, 20 non dicit; At verò, nisi solo intelligat se dicere, fru­strà ei est, nullíque usui inservit hoc omne quod blaterat. Neque enim aliter Baptismum oppugnat, Adserentibus nobis, per Verbum in Baptismo expurgari animas; Neque constabit ei suum Figuratè. Nam si aqua etiam adsit, An Figurâ aliquâ opus erit, ut Lavacrum appelletur? Operam igitur, oleúmque perdidit.

16. Nè benignè tamen cum eo non agamus, Figuram nos in Lavacro Regenerationis facilè▪ admittimus. Sed quam Figuram? Non, quam ille vult, (licèt ad celandam 30 fraudem nominare non vult;) non Metaphoram; Ità ut locutio haec non nisi tralatitia solùm habeatur, sed Meto­nymiam, hoc est, Figurā Nominis pro Nomine positi, No­men enim Partis ponitur pro Nomine Totius, Cúmque in Regeneratione nostra, ex institutione Domini, concurrant Exterior ritus per Lotionem aquae, & Interior Gratia per operationem SSpiritûs, visum tamen Spiritui est, (in ma­jorem Sacramenti à Christo imperati, Qui & ipse exter­num [Page 244] eum Ritum à Johanne ministratum adire voluit, honorem, confirmationémque:) Totius nomenclaturam ab ea parte, quae externa est, at (que) in sensum omnium incur­rit, quae prodroma etiam est, at (que) Mysterium istud inchoat, trahere, at (que) appellare Lavacrum Regenerationis. Desinat igitur jam puerilem istam captionem, Quia Paulus non af­firmavit, Lavacrum istud Regenerationis esse aquae Bapti­smum. Videmus enim lavacri istam affirmationem, aquae affirmationem esse; Jámque videbimus, etiam & aquae vocabulum si expressè addidisset, neque id tamen perti­naci huic Rixae satisfecisse posse. Est enim ubi abunde id 10 addidit, Ecclesiam sanctificavit, purificans eam Lavacro aquae in verbo, Eph. 5.26, ubi lavacrum solùm non dicit, neque Aquam solam, sed junctis vocabulis utrumque di­cit, Lavacrum aquae, & tamen impudentissimus iste So­phista, (Quem vel indè quidem, justissimo Dei judicio, penitus depuduisse arbitror, quia sanctam hanc nunquam accepit in fronte lotionem,) tam perfrictae jam frontis est, ut & hunc Locum ad prioris suae amentiae probationem adigere ausit, & quia etiam in verbo esse dicitur, indè 20 inferre, Aquae omnino non esse, sed figuratè dici, hoc est, Verbi solius esse; quod tamen utri (que) ex instituto Christi, in ordine suo inscribendum esse, tum Lavacro, tum Verbo, Regenerationémque Christianorum, & Sanctificationem Ecclesiae Christi, tum per aquam, ut per instrumentalem Caussam, tum per SSpiritum, ut per Efficientem, in baptismo obtineri, jam satìs monstravimus.

17. Nè horrescerent igitur Auditores ad tam de­speratam, fidéque & fronte omni destitutam loci illius distortionem, hem alium locum, (siquid ex eo, ut Balaacus 30 olim cum Balaamo, in pari desperatione, Num. 23.27, pro­ficere possit,) Sed pari cum infortunio, exquisivit. Hebraeos enim ait, qui Christo nomen jampridem dederant, nec ampliùs aquae baptismo egebant, monitos tamen esse, Ut corda aspersa haberent à conscientia mala, & corpus ablutum aquà mundâ, Heb. 10.22. Cat. Rac. p. 198. Sed ô quàm sui simillimus! Nam & ex hoc Loco immanis­simè [Page 245] praevaricatur. Quàm vellem verò Polonicae linguae callentem aliquem jam mihi dari, è quo intelligere postem, quâ in dialecto illi SScripturis utantur, & an Sua eam ha­beat cum Anglicana nostra adfinitatem, ut ex ejus idio­tismo quicquam praetendi possit ad hanc imposturam, Nam quod iste jam vertit, ut h [...]berent, hoc tum à Graeco, tum à Latino alienissimum est. A nostris quidem, non di­cam, minùs communiter, (Quia praeter Vulgarem usum vix est,) redditur, having our hearts, Sed minùs tamen fideli­ter, 10 reddi enim oportuit, having had our hearts. Habere enim apud nos non Possessivum solùm est, aut fruitionem designat, sed & temporis etiam Signum est, solétque verbis praefigi, ad Praeteritorum, & plusquam Perfectorum deno­tationem. Quod Graecè igitur legitur, [...] elegans quidem in se Hellenismus est, quem & La­tinus pari cum elegantia imitatur, Aspersi corda à conscien­tia mala, & ablati corpus aquâ purâ. Hóccine verò est, ut haberent? Hóccine etiam est id, ad quod Apostolus eos 20 hortatur? Duplici igitur jam scelere hanc fraudem com­munivit. Primum est, quòd Participiorum, [...], Tempora violaverit, & quod SSpiritus per ea jamdiu antè prae [...]itum significat, Qui [...] habuerint, ille ad futuri consecutionem distorse [...]i [...], ut haberent. A nobis igi­tur optimè vertetur, We having been sprinkled in our consciences, and our bodies been w [...]shed. Alterum est, quod & totius Locisententiam, sen [...]ú [...] (que) corrupe [...]it. Hor­tamentum enim Apostoli est, si ad verba antecedentia rela­tio habeatur, Ut adeamus Deum cum vero corde, in [...] 30 fidei. Sin potiùs ad verba subsequentia, ut immotam ser­vemus Professionem spei nostrae. Media autem haec verba, de aspersione Cordium, & ablutione Corporum, caussa qui­dem sunt, ex qua, non sunt ipsa Res, ad quam hortatur eos, ipsa Ratio hortamenti sunt, sed non sunt Fi [...]is ejusdem; Motivum certè egregium sunt ad utrumlibet, Deum ut fi­denter jam adeamus, quandoquidem ità purificati fuimus; &, quoniam ità purificati fuimus, ut teneamus usque, quod [Page 246] tum professi sumus: Sic ut, uno ferè verbo, Res haec tota jam recidat ad confirmationem Baptismi Christianorum, quem per consuetam sibi perversionem verborum, Cate­chista exterminatum voluit. Etenim quia in Baptismo non Corda solùm ex aspergine Sancti Spiritûs, sed & Cor­pora quoque ex Aquae lavacro mundata nobis jam antè fuere, Ergò & Deum, cui Nomen in Baptismo dedimus, adire nil dubitemus, Et de fide etiam quam in B [...]ptismo professi sumus, nunquam decidamus. Haec est sententia Apostoli; Quae verò Barjesuitae sit, antè audiistis; De eo 10 igitur quae vestra sit, nunc dicite.

18. Quanquam & ille, conscius ipse sibi nefandae suae in hiis praevaricationis, sententiam contra seipsum non in­evidentem fert. Desertis enim istis ad Ephesios atque Hebraeos Locis, solam confusionem ei hoc in argumento praestare jam visis, actutùm retro labitur ad Lavacrum Regenerationis, unde exciderat, expertum, siquid è secundis cogitationibus, (quae ei scelestiores semper sunt,) extun­dere ibi possit, quod Lavacro ei aquam omnem subdu­cere possit, & siccam suam Figuram pro aqua suffundere. 20 Videte igitur quo Canali speret id fieri. Denique ipse Apo­stolus eodem loco ipso, quem prae manibus habemus, seipsum explicat, Quid per Lavacrum Regenerationis intelligat, Ea verba subjiciens, quae superioribus lucem afferunt, Et Renovationem Spiritûs Sancti, Cat. Rac. p. 198. Ver­ba autem in Paulo sunt haec, [...], Tit. 3.5. De quorum qui­dem elucidatione, haud abs re erit jam pauca interserere. Renovationem enim SSpiritûs cùm audiamus, neutiquam oportet id Subjectivè accipi, acsi SSpiritum renovari dicat, 30 (eo tamen modo dixit [...], Rom. 12.2.) sed Effectivè, opus nimirum istud esse SSpiritûs, Qui nos renovat, servátque. In Casu verò secundo, [...], cur, aut unde regatur, extra omnem quidem Quae­stionem non est. Copulativa Conjunctio [...] manifestè indicat, eodem modo regi, quo & illud, quod antecessit, & quîcum copulatur. Antecedere autem [...], [Page 247] regíque in eo Casu per Appositionem ad [...], nemo non videt. Ergò & [...], ab eodem regi par est, dicíque [...]. Sed hoc ut Barjesuita noster ferat? [...] ille, quod prorsùs exclusum nunc it, tam facilè ut repetat? Nunquam obsecrabis. Quid agit igitur? Spe­rat quidem meliusculam rem suam fore, si Regimen [...] accersatur paulò remotiùs, ab ipsa Praepositione [...] scilicet, dicíque haec à Paulo, jubeantur [...], 10 [...]. Captatâ igitur opportunitate Praepositionis Latinae Per, eam repeti supponit, vertítque non, Per lavacrum Regenerationis, & Renovationis Spiritûs, in Casu secundo, sed in quarto, Per lavacrum Regenerationis, & Renovationem Spiritûs.

19. Neque nobis certè placet tam inutilis contentionis serram cum eo reciprocare; Neque enim fortunae hujus Graeciae in hoc vertuntur. Habeat igitur, obtestor, quod vult, Deum servare nos per lavacrum Regenerationis, & 20 per Renovationem Spiritûs Sancti. Hóccine enim non est illud, quod nos à principio jam diximus? Annon ex ipso Christo accepisse nos monstravimus, Regenerationem esse ex Aqua & SSpiritu? Non per Aquam solam igitur, (Prae­ter quam nihil in Instituto Christi, quicquid Christus dixerit, videre volunt Terrigenae isti talpae, & ob id appel­litant Aquae Baptismum:) Sed per Aquam & Spiritum; Lavat Ecclesia; Renovat SSpiritus; Signum, (quod im­peravit Christus,) Ecclesia suppeditat; SSpiritus (quem Christus promisit mansurum nobiscum [...], Jo. 14.16.) 30 consignat Gratiam. Nos igitur lucis istius, Solarem omnem superantis, immortales Christo gratias agimus, pre­camúrque, ut neque Barjesû filiis immortales suae tenebrae sint, sed [...] tantùm, Act. 13.11, atque ut Solem ve­ritatis Divinae aliquando possint videre, & venerari. Sed rem longè aliam serpens iste Epidaurius jam heic conspi­catus est. Videt enim ille hanc particulam, Et, tantum va­lere posse, quantum, hoc est, Cat. Rac p. 199. Posse autem? [Page 248] Nempe hoc aeternum! valere verò nesciunt argumenta Barjesuitica nisi à Posse ad Esse? Utinam verò sic, ex par­te nonnulla; Nam tum & ipsum Barjesuitam (ubi bonus Deus adegerit eum,) Posse non mentiri, Posse non sophi­sticari, nulli negabimus. Quòd si Orthodoxi me (omnium postremissimum) audient, dabitur ei nunc & hoc, Et vale­bit, hoc est, atque Catechistae imperia secuti, legemus locum, Servat nos Deus per lavacrum Regenerationis, hoc est, per Renovationem Spiritûs Sancti; & ergò, Quid? Ergò, La­vacrum hoc, Figura sola? ergò, mera Metaphora erit? Se­quetur 10 hoc ad Graecas Kalendas. Sed, ergò Regeneratio, & Renovatio SSpiritûs, unum idémque sunt; Ergò qui Christi praecepto parent, & ritè baptizantur, ex ea ipsa lotione, non externam ablutionem solùm sortiuntur, sed & per SSpiritum eodem momento renovantur; Fiunt membra Christi; Filii Ecclesiae; Haeredes Regni; Inque mortem Christi immersi, exeunt Novae Creaturae: Natu­raliter quidem jam haec, & cum Deo sequuntur. At (que) indè Baptismus, piè, scité (que), nomenclaturam reportat ab utraque actione; A parte enim conspectiore sui, audit lavacrum, à 20 Mystica parte, lavacrum Regenerationis.

20. Ne (que) manum tamen de hac tabula tollere ei placet. Barjesuiticae nimirum subtilitatis hoc habet, in Catechisti­cam formam à principio exasciatus, ut universam scenam solus implere posset, Personás (que) omnes, (Pyramum, This­ben, Leonem, etiam & Parietem,) unus agere. Perspectis igi­tur apud se in quo (que) argumento Locis SScripturae, quae con­tra Barj [...]suitismum militant, In quibus nihil se habere vi­det, quod ex aliquo colore reponat, sapit, at (que) ea intacta praeterit; Quibus verò nebulam aliquam à se offundi, per 30 quascun (que) fallendi artes, posse sperat, ea non protrudere est nefas. Supersunt igitur ei nunc duo Loca vexanda, antequā hinc abeat. Unum est, quòd Ananias Paulum hortetur. [...], Act. 22.16. Ad haec igitur, nè peccata ablui per B [...]ptismum credatur, jam longos logos nectit, nihil ad rem, quando Caeremoniae exteriori id adscribitur, quod ad Salutem prorsùs pertinet, C.R. p. 199. [Page 249] Sed hoc jam satìs à nobis explosum est. Exteriori enim Caeremoniae ab Orthodoxis nihil adscribitur, sed Interiori Gratiae, & Virtuti SSpiritûs, quae per Exteriorem eum Actum, Ritú [...]que, quem Christus ipse ad id ordinavit, significatur, producitúrque. Umbratile igitur, & valdè futile est, quod de Adumbratione nescio qua obtrudit, sum­méque Haereticum est, quòd Adumbrationis suae exem­plum sumi posse opinetur à Communione Corporis & San­guinis Christi, quae in Sanctissimo eo Sacramento Verè 10 at (que) Realiter exhibentur, utì suo loco, [...], indicabitur. Neque igitur &, Nos per Baptismum induisse Christum, (quod è Gal. 3.27. quoque citat,) umbra aliqua, aut fictio juris est, sed Divina Conditio ad communionem Sanctorum pertinens, Mysticam quidem illam, & Spiri­tualem, sed Realem, Verámque, sic ut in Corpus ejus in baptismo insiti, j [...]m mundo abrenuntiaverimus, f [...]ctíque ex aequo nunc omnes, (sine discrimine nationis, ordinis, sexûs, ver. 28.) Membra ipsius simus. Muliebre igitur Corollarium est, & è gynaeceo traductum, Ananiae verba 20 eâ ratione (hoc est, umbratili suâ, & plusquam metapho­ricâ, solidaeque rationis nihil in se habente;) intelligi posse, & debere, C.R. pag. 200. Quàm non debeant enim, jam antè o [...]tensum est. A Posse verò ad Esse, Catechistae aeter­na rationis, id est, insaniae suae, R [...]g [...]la est.