IN IACOBVM SEXTVM SCOTORVM REGEM, ANGLIAE, FRANCIAE ET HIBERNIAE CORONA, IVRE HAEREDITARIO DONATVM
ADAMI REGII I. C. & in Foro Ecclesiastico EDENBVRGENO Iuridici: PANEGYRIS.
DENBVRGI EXCVDEBAT ROBERTVS CHARTERIS. Anno Domini 1603.
IN IACOBVM SEXTVM SCOTORVM REGEM, ANGLIAE, FRANCIAE ET HIBERNIAE CORONA, IVRE HAEREDITARIO DONATVM
ADAMI REGII I. C. & in Foro Ecclesiastico EDENBVRGENO Iuridici: PANEGYRIS.
QVID generi & titulis longaeuo è sanguinis alti
Ordine deductis, virtus comes addita, coelo
Iam sperare nequit? terris nonjure mereri
Fortunae secura potest? satis vsque verendam
Majestate sua, spretus vestigat, & vltrò
Ambit honor: meritis dignam, summoque potentem
Tantùm stare loco, sceptris onerata potestas
Arrogat: amplexusque suos venerata sequentem:
Pacatum spondet fatis melioribus orbem.
Scilicet id curae superis, coeloque secundo
Virtutes ca fata tuas IACOBE manebant:
Vt quae tot longa seriè diademata mundo
Dispersit Stuarta domus: te principe tandem
Discordes toties populos, & in arma feroces
Mutua, perpetua sub pace, coerceat vno
Imperio: & sceptro latè dominetur aheno:
Quà circumfuso stagnata Britannia ponto,
[Page]Non modo parrhasiam contracto vertice in Arcton,
Orcadas inspersas pelago, Thulenque propinquam
Prospicit: & famulis pulsatas Aebudas vndis:
Quin etiam Occanum qua dedignata prementem,
Longius humentes dum se diffundit in Austros;
Armoricis Neustrisque latus praetendit arenis.
Iuuernae quà pingue solum, quà roscida prata
Perpetuis rident Zephyris, semperque virescunt
Gramina, nusquam impuné vagis reptata cerastis.
Ergo Deo tua chara salus: totiesque periclis
Ereptum valida muniuit ab aethere dextra.
Nulli vnquam faustis caelum praesentius astris
Nascenti affulsit: tete congessit in vnum
Quae diuisa beant: primo mens ardua in ortu,
Iam propriis faecunda bonis, sibi credita sceptra
Sensit: & imperii iam tunc maioris honorem
Spirabat: teneris cui spes succreuit ab annis.
Nec minor oris honos: iam tunc frons aemula mentis,
Aethereo fulgore niter: placidóque resedit
Augusta in vultu cum majestate venustas.
Mox vbi Palladijs accliuior artibus aetas
Imbuitur, cultuque adolescunt semina magnae
Indolis; Aonios lucos Cirrhaeaque templa
Pulsantem, & sacros properantem accedere fontes,
Ducit Apollo manu penitusque Helicone refuso
Proluit: & gemina cingit diademata lauro.
Tum canos animi sensus, fastisque futuris
Digna loqui, facundae & dulcia pondera linguae
Aonides stupuere Deae: seu quando liberet
Castalios animare modos, atque ore rotundo
[Page]Fundere quae saturent permessia mella nepote
[...] ▪
Seu mauis latè numeris vndare solutis,
Et populos mulcere graui, vel ducere leni
Sermone; attonitas non plenius imbuit aures
Dulichius Pyliusue senex▪ non ille diserto
Eloquii Romanus apex▪ quum fulmine Rostris
Intonuit, traxitque suos in vota Quirites.
Iamque vbi primae vis animo cedentibus annis,
Maturum imperio, te publica cura tuorum
Poscit: & arreptas regni moderaris habenas:
Prisca Caledoniis creuit reuerentia sceptris:
Te populi complexus amor, quum sensit amari,
Nil votis superesse suis exultat: & altae
Iam pacis sibi spondet opes: quum protinus omnes
Virtutes caelo reduces coiisse sub vnum
Pectus, & in nostros se didere cerneret vsus.
Iustitia armorum victrix, metitur honesto
Vtile; ius summum moderato temperat aequo▪
Perpetua recti norma, decurrit eodem
Tramite; non odio indulget: non cedit amori.
Consiliis suffulta suis prudentia, in omnem
Excubat euentum rerum; ratione sagaci
Deprendit quaecunque latent: ea sola licere
Quae deceant, rebus non sese efferre secundis:
Nec frangi aduersis: venienti occurrere damno:
Fortuna praesente frui: grauitate modesta
Imperii retinere decus: fastuque remoto
Accessus faciles praestat. Clementia paenis
Turpe putat pasci: ratio si suadeat vltrò
Ignouisse velit: non implicabilis ira,
[Page]Sed lenis delicta domat, se mallet amari
Quam metui, colere officiis, donisque merentes,
Respuere offensas facilis. sine labe pudoris,
Seruat inoffensi genialia faedera lecti
Temperies: mensis, cultuque habituque modesto,
Quem statuit natura modum. pietate fideque
Iam vitae pars nulla vacat. virtutibus istis,
Sic felix IACOBE tui moderamina sceptri
Dirigis: vt possis longè maiora mereri.
Nec quoties positis solatia quae rere curis
Forte datum: molles luxus & faeta malorum
Ocia, vel somnos deses sectaris inertes.
Sed cursu lassare feras, indagine syluas
Exercere iuuat: damam leporemue daturas,
Explorant auidis agasaei naribus auras:
Puluereas spumantis equi nunc vngula nubes
Conglomerat, fictique mouet certamina Martis:
Assuescis tolerare aestus & frigora, nimbos,
Et stomacho latrante famem: pluuioque ruentem
Axe Iouem: atque imis commotas sedibus vndas.
Quin etiam cultis cedunt sua tempora Musis:
Indulgesque vices studiis▪ tibi pagina diues,
Et genio victura suo, nunc intonat armis
Christiadum, Ionii feruentia caerula ponti,
Et multo vndatas Turcarum sanguine echidnas:
Austriaco quum laeta duci victoria, opimos
Parturit Osmanidum immensa de strage triumphos:
Et debellatas Achelous decolor vndas,
Corporibus creuisse videt: metuitque teneri,
Atque iterum Herculea truncari gymnade frontem▪
Nunc sophiae ciuilis opes, & sacra resignat
[Page]Socraticae decreta scholae▪ quum maxima nostri
Spes voti ERRICVS, vita scriptisque docente
Te discit, quô se virtus concludat honesti
Limite: quô medium insistat tutissima callem
Tramite: qua norma iusti moderetur habenas
Imperii: expendat leges: iniusta recidat:
Expugnet qua parte metus, qua leniat iras:
Qua luxum & sordes vitet: qua fraenet amores:
Vt nostris tandem votis, maiorque futurus
Imperio: patrias felix succrescat in artes.
Interea his studiis, dum se tua fama per orbem
Didit, & erectum caput inter nubila condens,
Iam meritis non aequa tuis data sceptra, diuque
Debita tardari queritur, fera bella minari
Eumenidas, composque hominum sub strage latentes.
Diua themis, fatis reginam vt vidit Elisam
Funere maturo cessuram, & in astra vocari:
Signifero delapsa Polo, quà lucibus vmbras
Exaequant chelae, languenti talibus instat.
Heroina potens, animi cui mascula virtus
Saxonidum firmauit opes: fortuna triumphos
Hostibus accisis peperit: prudentia tuta
Iustitia illustri populos sub pace beauit.
Quae bona iam multos fudit tua vita per annos:
Esse tuis aeterna velis: frustrare maligna
Spe furias: pacemque etiam post funera dones:
Iam tandem meminisse iuuet: tibi iure secundum
Deberi his sceptris Stuartum: cede fauori:
Fatorum: votoque tuo sibi vendicet Anglos,
Virtutis sortisque tuae non degener haeres
Illa sub haec, moribunda trahens suspiria: nec mens
[Page]Nec mihi fas legisse alium cum Saxone Scotus
Imperio coeat: regnet Stuartius Heros;
Quem genus & virtus, quem publica commoda poscunt.
Assensere animis omnes, proceresque patresque,
Quos penes arbitrium regni, vel cura popelli:
Nec mora, pallentes Reginae spiritus artus
Vix liquit: frigusque rigentia membra resoluit:
Quum iam fama volat, votoque edicit Elisae
Supremo, fatisque suis, procerumque patrumque
Iudicio, in regnum. Scotum meruisse vocari.
Fluctuat ancipiti vulgus ignobile motu:
Hinc dolor amissae dominae, & ne nubila frontem
Corruget fortuna metus affligit: at illinc
In te fixus amor: virtutum summa tuarum
Gloria; maiorum sub te spes magna bonorum,
Componunt luctus; vultusque animosque serenan
[...]
Templa calent votis, applausibus omnia feruent
Compita; te poscunt vnum: tibi lene fluentes
Sternit aquas Tamisis: lentisque remissior vndis
Obuiat Oceano: dum te suspirat & ardet,
Incusatque moras: plinlimone laetior exit
Se longo sinuans tractu Sabrina: refingit
Humber inauratum ceruinae frontis honorem:
Nollet & amoto iam limite Tueda morari.
Iamque vbi complecti licuit, coramque tueri:
Quacunque ingrederis flauos tibi compta capillos,
Et dites adaperta sinus, formosa videri
Anglia promeruit: famulas tibi porrigit vlnas:
Obsequiisque suos placidis testatur amores:
Hostilis nil ausa manus: nil turbida rupto
Ordine tentauit nouitas▪ nec principe sese,
[Page]Orbari: aut regni mutatas sensit habenas.
Nec minus interea positis pacatior armis
Imperio gauisa tuo sibi ponere leges
Exultat: pacisque habitu iuuerna resumpto,
In falcem curuari enses, in ararra domari
Fraxineum robur, sua reddi rura colono,
Et gregibus colles, & bubus pascua gestit.
At tua quae primae dedit incunabula vitae,
Et fouit spes laeta tuas, sibi Scotia quanquam
Lugeat ereptum: & mallet quae saepe solebas,
Praesentem te ferre suis solatia curis.
Vt sensit tamen, accliui ceu lampade Phaebum
Altius elatum caelo, diffusius aucto
Lumine, vitales spirare potentius ignes:
Communi laetata bono, gratatur honorum
Incrementa tibi, pacem orbi, faedera gentis
Cognatae firmata sibi: & numerosa precatur,
Felicis quocunque loco tibi secula vitae:
Nullaque sit patrio tellus tibi charior aruo.
Nec peregrina velint studiis cessisse tuorum
Gaudia: Legatis strepit Aula frequentibus▪ omni
Curritur Europa: numerosior aduena nunquam
Impleuisse sinus Tamisis, ditesque recessus
Creditur. Augeri veterem te laetus amicum
Gallus ouat titulis: tandemque ea sceptra tenere,
Quae toties metuit, toties sibi noxia sensit:
Vt iam Saxonidis, quô Scotis speret eodem
Foedere coniungi: quod nullis turbidus armis
Mars, non liuor edax, non ambitus, improba nunquam
Vindictae regniue fames dissoluere possit.
Calaicis oleam praetendit Iberus ab oris,
[Page]Impiger & morino veniens de littore Belga.
Pacem orat, longo finemque imponere bello.
At Batauus deposcit opem. Bellator ab Arcto
Cimber adest, creuisse tibi sine sanguine gaudet
Imperium: paruòque sua de stirpe nepoti,
Spem tot sceptrorum fato propiore foueri.
Saxo ferox Albim: Cauci liquere Visurgim:
Excitusque tua Rheni venit accola fama:
Quique antenoreas superi maris arbiter arces
Incolit, & magnis Venetus se regibus aequat.
At ne laetitia cedat mortalibus aether:
Iam puras Phryxaea nouant tibi sidera flammas:
Blanda serenati tepet indulgentia caeli:
Raraque Phaebaeos obducunt nubila vultus:
Siue Europaei frontem & palearia tauri:
Arduus oebalidas seu lustret lampade fratres.
Terra salutares non plenius imbibit ignes,
Laetior aut vernos vnquam spirauit honores.
Imperii ver illud erat: faecunda sereno
Arrisit natura tuo: caeloque relicto
Virtutes terris reduces, atque aurea spondet
Secula: & in seros felicia sceptra nepotes.
Perge modô qua fata ferunt IACOBE, tuorum
Spes superes, virtute tua da gaudia fastis
Perpetua: & lucem ducant a principe sceptra:
Nec rugam trahat auctus honos, animumue beatum
Obnubat: non te ferri metuenda potestas
Sed populi tutetur amor: certusque merenti
Constet vt ante fauor: pacem te iudice mundus
Accipiat: secura fides cum pace triumphet:
Nil impunè malis liceat: virtutibus adsint
[Page]Praemia: praeclaras non obruat ambitus artes.
Sic te felicem populi venerentur amentque:
Quoscunque Exoriens, vel quum se condit in vndis.
Phoebus obit: sic te successibus vsque secundet
Increscens fortuna nouis, cumuletque triumphis:
Sic meritis annisque gravem, Deus ille deorum,
Serius educat terris, Coeloque reponat:
Et sceptris titulisque tuis longo ordine fati,
Surroget innumeros faecunda prole nepotes.
AMEN.