Us is riht micel # =$t we rodera weard, | wereda wuldorcining, # wordum herigen, | modum lufien! # He is m$gna sped, | heafod ealra # heahgesceafta, | frea $lmihtig. # N$s him fruma $fre, | or geworden, # ne nu ende cym* | ecean drihtnes, # ac he bi= a rice | ofer heofenstolas. # Heagum *rymmum | so=f$st and swi=feorm% # sweglbosmas heold, | *a w$ron gesette # wide and side | *urh geweald godes # wuldres bearnum, | gasta weardum. # H$fdon gleam and dream, | and heora ordfruman, # engla *reatas, | beorhte blisse. # W$s heora bl$d micel! | *egnas *rymf$ste # *eoden heredon, | s$gdon lustum lof, # heora liffrean | demdon, drihtenes # duge*um w$ron | swi=e ges$lige. # Synna ne cu*on, | firena fremman, # ac hie on fri=e lifdon, | ece mid heora aldor. # Elles ne ongunnon | r$ran on roderum # nym*e riht and so*, | $r=on engla weard # for oferhygde | dw$l% on gedwilde. # Noldan dreogan leng | heora selfra r$d, # ac hie of siblufan | godes ahwurfon. # H$fdon gielp micel | *$t hie wi= drihtne # d$lan meahton | wuldorf$stan wic # werodes *rymme, | sid and swegltorht. # Him *$r sar gelamp, | $fst and oferhygd, # and *$s engles mod | *e *one unr$d ongan # $rest fremman, | wefan and weccean, # *a he worde cw$=, | ni*es of*yrsted, # *$t he on nor=d$le | ham and heahsetl # heofena rices | agan wolde. # *a wear= yrre god | and *am werode wra= # *e he $r wur=ode | wlite and wuldre. # Sceop *am werlogan | wr$clicne ham # weorce to leane, | helleheafas, # hearde ni=as. | Heht *$t witehus # wr$cna bidan, | deop, dreama leas, # drihten ure, | gasta weardas, # *a he hit geare wiste, | synnihte beseald, # susle geinnod, | geondfolen fyre # and f$rcyle, | rece and reade lege. # Heht *a geond *$t r$dlease hof | weaxan witebrogan. # H$fdon hie wrohtgeteme | grimme wi= god gesomnod; # him *$s grim lean becom! | Cw$don *$t heo rice, # re=emode, | agan woldan, # and swa ea=e meahtan. | Him seo wen geleah, # si==an waldend his, | heofona heahcining, # honda ar$rde, | hehste wi= *am herge. # Ne mihton hygelease, | m$ne wi= metode, # m$gyn bryttigan%, | ac him se m$ra # mod getw$fde, | b$lc forbigde. # *a he gebolgen wear=, | besloh synscea*an # sigore and gewealde, | dome and duge=e, # and dreame benam | his feond, fri=o # and gefean ealle, | torhte tire, # and his torn gewr$c | on gesacum swi=e # selfes mihtum | strengum stiepe. # H$fde styrne mod, | gegremed grymme, # grap on wra=e | faum folmum, # and him on f$=m gebr$c | yrre% on mode; # $=ele bescyrede | his wi=erbrecan # wuldorgestealdum. | Sceof% *a and scyrede # scyppend ure | oferhidig cyn # engla of heofnum, | w$rleas werod. # Waldend sende | la=wendne here # on langne si=, | geomre gastas; # w$s him gylp forod, | beot forborsten, # and forbiged *rym, | wlite gewemmed. # Heo on wrace sy==an | seomodon swearte, # si=e ne *orfton | hlude hlihhan, # ac heo helltregum | werige wunodon # and wean cu=on, | sar and sorge, # susl *rowedon | *ystrum be*eahte, # *earl $fterlean | *$s *e heo ongunnon # wi= gode winnan. | *a w$s so= swa $r # sibb on heofnum, | f$gre freo*o*eawas, # frea eallum leof, | *eoden his *egnum; # *rymmas weoxon | dugu=a mid drihtne, # dreamh$bbendra. | W$ron *a gesome, # *a *e swegl bua=%, | wuldres e=el. # Wroht w$s asprungen, | oht mid englum # and orlegni=, | si==an herewosan # heofon ofg$fon, | leohte belorene. # Him on laste setl, | wuldorspedum welig, # wide stodan | gifum growende # on godes rice, | beorht and gebl$df$st, # buendra leas, | si==an wr$cstowe # werige gastas | under hearmlocan # heane geforan. | *a *eahtode # *eoden ure | modge*once, # hu he *a m$ran gesceaft, | e=elsta=olas # eft gesette, | swegltorhtan seld, # selran werode, | *a hie gielpscea*an # ofgifen h$fdon, | heah on heofenum. # For*am halig god | under roderas feng, # ricum mihtum, | wolde *$t him eor=e # and uproder | and sid w$ter # geseted% wurde | woruldgesceafte # on wra=ra gield, | *ara *e forhealdene # of hleo sende. | Ne w$s her *a giet # nym*e heolstersceado | wiht geworden, # ac *es wida grund | stod deop and dim, # drihtne fremde, | idel and unnyt. # On *one eagum wlat | sti=frih* cining, # and *a stowe beheold, | dreama lease, # geseah deorc gesweorc | semian sinnihte # sweart under roderum, | wonn and weste, # o=*$t *eos woruldgesceaft | *urh word gewear= # wuldorcyninges. | Her $rest gesceop # ece drihten, | helm eallwihta, # heofon and eor=an, | rodor ar$rde, # and *is rume land | gesta*elode # strangum mihtum, | frea $lmihtig. # Folde w$s *a gyta | gr$s ungrene; # garsecg *eahte | sweart synnihte, # side and wide, | wonne w~gas. # *a w$s wuldortorht | heofonweardes gast # ofer holm boren | miclum spedum. # Metod engla heht, | lifes brytta, # leoht for= cuman | ofer rumne grund. # Ra*e w$s gefylled | heahcininges h$s; # him w$s halig leoht | ofer westenne, # swa se wyrhta bebead. | *a gesundrode # sigora waldend | ofer laguflode # leoht wi= *eostrum, | sceade wi= sciman. # Sceop *a bam naman, | lifes brytta. # Leoht w$s $rest | *urh drihtnes word # d$g genemned, | wlitebeorhte gesceaft%. # Wel licode | frean $t frym=e # for*b$ro tid, | d$g $resta; # geseah deorc sceado | sweart swi=rian # geond sidne grund. | *a seo tid gewat # ofer timber% sceacan | middangeardes, # metod $fter sceaf | scirum sciman, # scippend ure, | $fen $rest. # Him arn on last, | *rang *ystre genip, # *am *e se *eoden self | sceop nihte naman. # Nergend ure | hie gesundrode; # si==an $fre | drugon and dydon # drihtnes willan, | ece ofer eor=an. # =a com o=er d$g, | leoht $fter *eostrum. # Heht *a lifes weard | on mereflode # middum weor=an | hyhtlic heofontimber. # Holmas d$lde | waldend ure # and geworhte *a | roderas f$sten; # *$t se rica ahof | up from eor=an # *urh his agen word, | frea $lmihtig. # Flod% w$s ad$led | under heahrodore # halgum mihtum, | w$ter of w$trum, # *am *e wunia= gyt | under f$stenne # folca hrofes. | *a com ofer foldan # fus si=ian | m$re mergen *ridda. # N$ron metode =a gyta | widlond ne wegas nytte, # ac stod bewrigen f$ste | folde mid flode. # Frea engla heht | *urh his word wesan # w$ter gem$ne, | *a nu under roderum # heora ryne healda=, | stowe gestefnde. # =a stod hra=e | holm under heofonum, # swa se halga bebead, | sid $tsomne, # =a gesundrod w$s | lago wi= lande. # Geseah *a lifes weard | drige stowe, # dugo=a hyrde, | wide $teowde, # *a se wuldorcyning | eor=an nemde. # Gesette y=um heora | onrihtne ryne, # rumum flode, | and gefetero/ # | Ne *uhte *a gerysne # rodora wearde, | *$t Adam leng # ana w$re | neorxnawonges, # niwre gesceafte, | hyrde and healdend. # For*on him heahcyning, | frea $lmihtig # fultum tiode; | wif aweahte # and *a wra=e sealde, | lifes leohtfruma, # leofum rince. | He *$t andweorc # of Adames | lice aleo=ode, # and him listum ateah | rib of sidan. # He w$s reste f$st, | and softe sw$f, # sar ne wiste, | earfo=a d$l, # ne *$r $nig com | blod of benne, # ac him brego engla | of lice ateah # liodende ban, | wer unwundod, # of *am worhte god | freolice% f$mnan. # Feorh in gedyde, | ece saula. # Heo w$ron englum gelice, | *a w$s Eue%, # Adames bryd, | gaste gegearwod. # Hie on geogo=e bu | wlitebeorht w$ron # on woruld cenned | meotodes mihtum. # Man ne cu=on | don ne dreogan, # ac him drihtnes w$s | bam on breostum # byrnende lufu. | *a gebletsode # bli=heort cyning, | metod alwihta, # monna cynnes | =a forman twa, # f$der and moder, | wif and w$pned. # He *a worde cw$=: | "Tema= nu and wexa=, # tudre fylla= | eor=an $lgrene, # incre cynne, | sunum and dohtrum. # Inc sceal sealt w$ter | wunian on gewealde # and eall worulde gesceaft. | Bruca= bl$ddaga # and brimhl$ste | and heofonfugla. # Inc is halig feoh | and wilde deor # on geweald geseald, | and lifigende, # =a =e land treda=, | feorheaceno cynn, # =a =e flod wecce= | geond hronrade. # Inc hyra= eall." | *a sceawode # scyppend ure | his weorca wlite # and his w$stma bl$d, | niwra gesceafta. # Neorxnawong stod | god and gastlic, # gifena gefylled | fremum for=weardum. # F$gere leohte | *$t li=e land # lago yrnende, | wylleburne. # Nalles wolcnu =a giet | ofer rumne grund # regnas b$ron, | wann mid winde, # hw$=re w$stmum stod | folde gefr$twod. # Heoldon for=ryne | eastreamas heora # $=ele feower | of *am niwan # neorxnawonge. | *a w$ron ad$lede # drihtnes mihtum | ealle of anum, # *a he *as eor=an gesceop, | w$tre wlitebeorhtum, # and on woruld sende. | *$ra% anne% hata= ylde, # eor=buende, | Fison folcweras; # se% foldan d$l | brade bebuge= # beorhtum streamum | Hebeleac utan. # On *$re e=yltyrf | ni==as finda= # nean and feorran | gold and gymcynn, # gum*eoda bearn, | =a selestan, # *$s *e us secga= bec. | *onne seo $ftre # Ethiopia | land and liodgeard # belige= uton, | ginne rice, # *$re is Geon noma. | *ridda is Tigris, # seo wi= *eodscipe, | ea inflede, # Assiri~ beli=. | Swilce is seo feor=e, # *a nu geond folc monig | weras Eufraten # wide nemna=. | "ac niota= inc *$s o=res ealles, # forl$ta= *one $nne beam, | waria= inc wi= *one w$stm. # Ne wyr= inc wilna g$d." | Hnigon *a mid heafdum # heofoncyninge | georne togenes # and s$don ealles *anc, | lista and *ara lara. # He let heo *$t land buan, | hw$rf him *a to heofenum # halig drihten, | sti=ferh= cyning. # Stod his handgeweorc | somod on sande, # nyston sorga wiht | to begrornianne, # butan heo godes willan | lengest l$sten. # Heo w$ron leof gode | =enden heo his halige word # healdan woldon. | H$fde se alwalda # engelcynna | *urh handm$gen, # halig drihten, | tene getrimede, # *$m he getruwode wel | *$t hie his giongorscipe # fyligan wolden, | wyrcean his willan, # for*on he him gewit forgeaf | and mid his handum gesceop, # halig drihten. | Gesett h$fde he hie swa ges$liglice, # $nne h$fde he swa swi=ne geworhtne, | swa mihtigne on his modge*ohte, # he let hine swa micles wealdan, | hehstne to him on heofona rice, # h$fde he hine swa hwitne geworhtne, | swa wynlic w$s his w$stm% on heofonum # *$t him com from weroda drihtne, | gelic w$s he *am leohtum steorrum. # Lof sceolde he drihtnes wyrcean, | dyran sceolde he his dreamas on heofonum, # and sceolde his drihtne *ancian | *$s leanes *e he him on *am leohte gescerede # *onne l$te he his hine lange wealdan. | Ac he awende hit him to wyrsan *inge, # ongan him winn up ahebban | wi= *one hehstan heofnes waldend, # *e site= on *am halgan stole. | Deore w$s he drihtne urum; # ne mihte him bedyrned weor=an | *$t his engyl ongan # ofermod wesan, | ahof hine wi= his hearran, # sohte hetespr$ce, | gylpword ongean, # nolde gode *eowian, | cw$= *$t his lic w$re # leoht and scene, | hwit and hiowbeorht. # Ne meahte he $t his hige findan | *$t he gode wolde # geongerdome, | *eodne *eowian. # *uhte him sylfum | *$t he m$gyn and cr$ft # maran h$fde | *onne se halga god # habban mihte | folcgest$lna. # Feala worda gesp$c | se engel ofermodes. # *ohte *urh his anes cr$ft | hu he him strenglicran # stol geworhte, | heahran on heofonum; # cw$= *$t hine his hige speone | *$t he west and nor= # wyrcean ongunne, | trymede getimbro; # cw$= him tweo *uhte | *$t he gode wolde # geongra weor=an. | "Hw$t sceal ic winnan?" cw$= he. # "Nis me wiht$ *earf | hearran to habbanne. # Ic m$g mid handum swa fela | wundra gewyrcean. # Ic h$bbe geweald micel | to gyrwanne # godlecran stol, | hearran on heofne. # Hwy sceal ic $fter his hyldo =eowian, | bugan him swilces geongordomes? # Ic m$g wesan god swa he. | Bigstanda= me strange geneatas, # *a ne willa= me $t *am stri=e geswican, | h$le*as heardmode. # Hie habba= me to hearran gecorene, | rofe rincas; # mid swilcum m$g man r$d ge*encean, | fon mid swilcum folcgesteallan. # Frynd synd hie mine georne, | holde on hyra hygesceaftum. # Ic m$g hyra hearra wesan, | r$dan on *is rice. # Swa me *$t riht ne *ince=, | *$t ic oleccan # awiht *urfe | gode $fter gode $negum. # Ne wille ic leng his geongra wur*an." | *a hit se allwalda # eall gehyrde, | *$t his engyl ongan # ofermede micel | ahebban wi= his hearran # and spr$c healic word | dollice wi= drihten sinne, # sceolde he *a d$d ongyldan, | worc *$s gewinnes ged$lan, # and sceolde his wite habban, | ealra mor=ra m$st. # Swa de= monna gehwilc | *e wi= his waldend # winnan ongynne= | mid mane wi= *one m$ran drihten. # *a wear= se mihtiga gebolgen, | hehsta heofones waldend, # wearp hine of *an hean stole. | Hete h$fde he $t his hearran gewunnen, # hyldo h$fde his ferlorene, | gram wear= him se goda on his mode. # For*on he sceolde grund gesecean | heardes hellewites, # *$s *e he wann wi= heofnes waldend. | Acw$= hine *a fram his hyldo # and hine on helle wearp, | on *a deopan dala, # *$r he to deofle wear=, | se feond mid his geferum eallum. # Feollon *a ufon of heofnum | *urhlonge swa # *reo niht and dagas, | *a englas of heofnum on helle, # and heo ealle forsceop | drihten to deoflum. # For*on heo his d$d and word | noldon weor=ian, # for*on he heo on wyrse leoht | under eor=an neo=an, # $llmihtig god, | sette sigelease # on *a sweartan helle. | *$r h$bba= heo on $fyn # ungemet lange, | ealra feonda gehwilc, # fyr edneowe, | *onne cym= on uhtan # easterne wind, | forst fyrnum cald. # Symble fyr o==e gar, | sum heard geswinc% # habban sceoldon. | Worhte man hit him to wite, # (hyra woruld w$s gehwyrfed), | forman si=e, # fylde helle | mid *am andsacum. # Heoldon englas for= | heofonrices heh=e, # *e $r godes hyldo gel$ston. | Lagon *a o=re fynd on *am fyre, # *e $r swa feala h$fdon | gewinnes wi= heora waldend. # Wite *olia=, | hatne hea=owelm # helle tomiddes, | brand and brade ligas, # swilce eac *a biteran recas, | *rosm and *ystro, # for*on hie *egnscipe | godes forgymdon. # Hie hyra gal beswac, | engles oferhygd, # noldon alwaldan | word weor*ian, # h$fdon wite micel, | w$ron *a befeallene # fyre to botme | on *a hatan hell # *urh hygeleaste | and *urh ofermetto, # sohton o*er land, | *$t w$s leohtes leas # and w$s liges full, | fyres f$r micel. # Fynd ongeaton | *$t hie h$fdon gewrixled # wita unrim | *urh heora miclan mod # and *urh miht godes | and *urh ofermetto # ealra swi=ost. | *a spr$c se ofermoda cyning, # *e $r w$s engla scynost, | hwitost on heofne # and his hearran leof, | drihtne dyre, # o= hie to dole wurdon, | *$t him for galscipe # god sylfa wear= | mihtig on mode yrre. # Wearp hine on *$t mor=er innan, | ni=er on *$t niobedd, # and sceop him naman si==an, | cw$=% se hehsta # hatan sceolde | Satan si==an, # het hine *$re sweartan helle | grundes gyman, # nalles wi= god winnan%. | Satan ma=elode, # sorgiende spr$c, | se =e helle for= # healdan sceolde, | gieman *$s grundes. # W$s $r godes engel, | hwit on heofne, # o= hine his hyge forspeon | and his ofermetto # ealra swi=ost, | *$t he ne wolde # wereda drihtnes | word wur=ian. # Weoll him on innan | hyge ymb his heortan, # hat w$s him utan | wra=lic wite. # He *a worde cw$=: | "Is *$s $nga styde # ungelic swi=e | *am o=rum ham% # *e we $r cu=on, | hean on heofonrice, # *e me min hearra onlag, | *eah we hine for *am alwaldan # agan ne moston, | romigan ures rices. # N$f= he *eah riht gedon | *$t he us h$f= bef$lled # fyre to botme, | helle *$re hatan, # heofonrice benumen; | hafa= hit gemearcod # mid moncynne | to gesettanne. # *$t me is sorga m$st, | *$t Adam sceal, # *e w$s of eor=an geworht, | minne stronglican # stol behealdan, | wesan him on wynne, # and we *is wite *olien, | hearm on *isse helle. # Wa la, ahte ic minra handa geweald | and moste ane tid # ute weor=an, | wesan ane winterstunde, # *onne ic mid *ys werode-- | Ac licga= me ymbe # irenbenda, | ride= racentan sal. # Ic eom rices leas; | habba= me swa hearde # helle clommas | f$ste befangen. # Her is fyr micel, | ufan and neo=one. # Ic a ne geseah | la=ran landscipe. # Lig ne aswama=, | hat ofer helle. # Me habba= hringa gespong, | sli=hearda sal # si=es amyrred, | afyrred me min fe=e; # fet synt gebundene, | handa geh$fte. # Synt *issa heldora | wegas forworhte, # swa ic mid wihte ne m$g | of *issum lio=obendum. # Licga= me ymbe% | heardes irenes # hate gesl$gene | grindlas greate. # Mid *y me god hafa= | geh$fted be *am healse, # swa ic wat he minne hige cu=e; | and *$t wiste eac # weroda drihten, | *$t sceolde unc Adame # yfele gewur=an | ymb *$t heofonrice, # *$r ic ahte minra handa geweald. | Ac =olia* we nu *rea on helle, # (*$t syndon *ystro and h$to), | grimme, grundlease. # Hafa= us god sylfa | forswapen on *as sweartan mistas; # swa he us ne m$g $nige synne gest$lan, | *$t we him on *am lande la= gefremedon, # he h$f= us *eah *$s leohtes bescyrede, | beworpen on ealra wita m$ste. # Ne magon we *$s wrace gefremman, | geleanian him mid la=es wihte # *$t he us hafa= *$s leohtes bescyrede. | He h$f= nu gemearcod anne middangeard, # *$r he h$f= mon geworhtne | $fter his onlicnesse. # Mid *am he wile eft gesettan | heofona rice mid hluttrum saulum. # We *$s sculon hycgan georne, | *$t we on Adame, # gif we $fre m$gen, | and on his eafrum swa some, # andan gebetan, | onwendan him *$r willan sines, # gif we hit m$gen wihte a*encan. | Ne gelyfe ic me nu *$s leohtes fur=or # *$s *e he him *ence= lange niotan, | *$s eades mid his engla cr$fte. # Ne magon we *$t on aldre gewinnan, | *$t we mihtiges godes mod onw$cen. # Uton o=wendan hit nu monna bearnum, | *$t heofonrice, nu we hit habban ne moton, # gedon *$t hie his hyldo forl$ten, | *$t hie *$t onwendon *$t he mid his worde bebead. # *onne weor= he him wra= on mode, | ahwet hie from his hyldo. # *onne sculon hie *as helle secan | and *as grimman grundas. # *onne moton we hie us to giongrum habban, | fira bearn on *issum f$stum clomme. # Onginna= nu ymb *a fyrde *encean! | Gif ic $negum *$gne # *eodenmadmas | geara forgeafe, # *enden we on *an godan rice | ges$lige s$ton # and h$fdon ure setla geweald, | *onne he me na on leofran tid # leanum ne meahte | mine gife gyldan, # gif his gien wolde | minra *egna hwilc # ge*afa wur=an, | *$t he up heonon # ute mihte | cuman *urh *as clustro, # and h$fde cr$ft mid him | *$t he mid fe=erhoman # fleogan meahte, | windan on wolcne, # *$r geworht stonda= | Adam and Eue # on eor=rice | mid welan bewunden, # and we synd aworpene hider | on *as deopan dalo. # Nu hie drihtne synt | wur=ran micle, # and moton him *one welan agan | *e we on heofonrice # habban sceoldon, | rice mid rihte; # is se r$d gescyred | monna cynne. # *$t me is on minum mode swa sar, | on minum hyge hreowe=, # *$t hie heofonrice | agan to aldre. # Gif hit eower $nig m$ge | gewendan mid wihte # *$t hie word godes | lare forl$ten, # sona hie him *e la=ran beo=. | Gif hie breca= his gebodscipe, # *onne he him abolgen wur=e*; | si==an bi= him se wela onwended # and wyr= him wite gegarwod, | sum heard hearmscearu. # Hycga= his ealle, | hu ge hi beswicen! # Si==an ic me sefte m$g | restan on *yssum racentum, # gif him *$t rice losa=. | Se *e *$t gel$ste=, # him bi= lean gearo | $fter to aldre, # *$s we her inne magon | on *yssum fyre for= # fremena gewinnan. | Sittan l$te ic hine wi= me sylfne, # swa hwa swa *$t secgan cyme= | on *as hatan helle, # *$t hie heofoncyninges | unwur=lice # wordum and d$dum | lare" # | Angan hine *a gyrwan # godes andsaca, | fus on fr$twum, # (h$fde f$cne hyge), | h$le=helm on heafod asette # and *one full hearde geband, | spenn mid spangum; # wiste him spr$ca fela, | wora worda. # Wand him up *anon, | hwearf him *urh *a helldora, # (h$fde hyge strangne), | leolc on lyfte # la*wendemod, | swang *$t fyr on twa # feondes cr$fte; | wolde dearnunga # drihtnes geongran, | mid mand$dum # men beswican, | forl$dan and forl$ran, # *$t hie wurdon la= gode. | He *a geferde # *urh feondes cr$ft | o==$t he Adam # on eor=rice, | godes handgesceaft, # gearone funde, | wislice geworht, # and his wif somed, | freo f$groste, # swa hie fela cu=on | godes gegearwigean, # *a him to gingran self | metod% mancynnes # mearcode selfa. | And him bi twegin # beamas stodon | *a w$ron utan # of$tes gehl$dene, | gewered mid w$stme, # swa hie waldend god, | heah heofoncyning # handum gesette, | *$t *$r yldo bearn # moste on ceosan | godes and yfeles, # gumena $ghwilc, | welan and wawan. # N$s se w$stm gelic! | O=er w$s swa wynlic, # wlitig and scene, | li=e and lofsum, # *$t w$s lifes beam; | moste on ecnisse # $fter lybban, | wesan on worulde, # se *$s w$stmes onbat, | swa him $fter *y # yldo ne derede, | ne suht sware, # ac moste symle wesan | lungre on lustum # and his lif agan, | hyldo heofoncyninges # her on worulde, | habban him to w$ron # witode ge*ing*o | on *one hean heofon, # *onne he% heonon wende. | *onne w$s se o=er # eallenga sweart, | dim and *ystre; # *$t w$s dea=es beam, | se b$r bitres fela. # Sceolde bu witan | ylda $ghwilc # yfles and godes | gewand on *isse worulde. # Sceolde on wite a | mid swate and mid sorgum # si==an libban, | swa hwa swa gebyrgde # *$s on *am beame geweox. | Sceolde hine yldo beniman # ellend$da, | dreamas and drihtscipes, # and him beon dea= scyred. | Lytle hwile # sceolde he his lifes niotan, | secan *onne landa # sweartost on fyre. | Sceolde feondum *eowian, # *$r is ealra frecna m$ste | leodum to langre hwile. # *$t wiste se la=a georne, | dyrne deofles boda # *e wi= drihten wann. | Wearp hine *a on wyrmes lic # and wand him *a ymbutan | *one dea=es beam # *urh deofles cr$ft, | genam *$r *$s of$tes # and wende hine eft *anon | *$r he wiste handgeweorc # heofoncyninges. | Ongon hine *a frinan # forman worde | se la=a mid ligenum: # "Langa= *e awuht, | Adam, up to gode? # Ic eom on his $rende hider | feorran gefered, # ne *$t nu fyrn ne w$s | *$t ic wi= hine sylfne s$t. # *a het he me on *ysne si= faran, | het *$t *u *isses of$tes $te, # cw$= *$t *in abal and cr$ft | and *in modsefa # mara wurde, | and *in lichoma # leohtra micle, | *in gesceapu scenran, # cw$= *$t *e $niges sceattes% =earf | ne wurde on worulde. # Nu *u willan h$fst, | hyldo geworhte # heofoncyninges, | to *ance ge*enod # *inum hearran%, | h$fst *e wi= drihten dyrne geworhtne. # Ic gehyrde hine *ine d$d and word | lofian on his leohte # and ymb *in lif sprecan. | Swa *u l$stan scealt # *$t on *is land hider | his bodan bringa=. # Brade synd on worulde | grene geardas, # and god site= | on *am hehstan # heofna rice, | ufan alwalda. # Nele *a earfe=u | sylfa habban # *$t he on *ysne si= fare, | gumena drihten, # ac he his gingran sent | to *inre spr$ce. # Nu he *e mid spellum het | listas l$ran. # L$ste *u georne | his ambyhto, # nim *e *is of$t on hand, | bit his and byrige. # *e weor= on *inum breostum rum, | w$stm *y wlitegra. # *e sende waldend god, | *in hearra *as helpe # of heofonrice." | Adam ma=elode # *$r he on eor=an stod, | selfsceafte guma: # "*onne ic sigedrihten, | mihtigne god, # m$=lan gehyrde | strangre stemne, # and me her stondan het, | his bebodu healdan, # and me *as bryd forgeaf, | wlitesciene wif, # and me warnian het | *$t ic on *one dea=es beam # bedroren ne wurde, | beswicen to swi=e, # he cw$= *$t *a sweartan helle | healdan sceolde # se =e bi his heortan wuht | la=es gel$de. # Nat *eah *u mid ligenum fare | *urh dyrne ge*anc # *e *u drihtnes eart | boda of heofnum. # Hw$t, ic *inra bysna ne m$g, | worda ne wisna # wuht oncnawan, | si=es ne sagona. # Ic wat hw$t he me self bebead, | nergend user, # *a ic hine nehst geseah; | he het me his word weor=ian # and wel healdan, | l$stan his lare. # *u gelic ne bist | $negum his engla # *e ic $r geseah, | ne *u me o=iewdest # $nig tacen | *e he me *urh treowe # to onsende, | min hearra *urh hyldo. # *y ic *e hyran ne cann, | ac *u meaht *e for= faran. # Ic h$bbe me f$stne geleafan | up to *am $lmihtegan gode # *e me mid his earmum worhte, | her mid handum sinum. # He m$g me of his hean rice | geofian mid goda gehwilcum, # *eah he his gingran ne sende." | Wende hine wra=mod # *$r he *$t wif geseah | on eor=rice # Euan stondan, | sceone gesceapene, # cw$= *$t scea=ena m$st | eallum heora eaforum # $fter si==an | wurde on worulde: # "Ic wat, inc waldend god | abolgen wyr=, # swa ic him *isne bodscipe | selfa secge, # *onne ic of *ys si=e cume | ofer langne weg, # *$t git ne l$stan wel | hwilc $rende swa # he easten hider | on *ysne si= sende=. # Nu sceal he sylf faran | to incre andsware; # ne m$g his $rende | his boda beodan; # *y ic wat *$t he inc abolgen wyr=, | mihtig on mode. # Gif *u *eah minum wilt, | wif willende, # wordum hyran, | *u meaht his *onne rume # r$d ge*encan. | Gehyge on *inum breostum # *$t *u inc bam twam meaht | wite bewarigan, # swa ic *e wisie. | $t *isses ofetes! # *onne wur=a= *in eagan swa leoht | *$t *u meaht swa wide # ofer woruld ealle | geseon si==an, # and selfes stol | herran *ines, # and habban his hyldo for=. | Meaht *u Adame # eft gestyran, | gif *u his willan h$fst # and he *inum wordum getryw=. | Gif *u him to so=e s$gst # hwylce *u selfa h$fst | bisne on breostum, # *$s *u gebod godes | lare l$stes, # he *one la=an stri=, | yfel andwyrde # an forl$te= | on breostcofan, # swa wit him bu tu | an sped spreca=. # Span *u hine georne | *$t he *ine lare l$ste, # *y l$s gyt la= gode, | incrum waldende, # weor=an *yrfen. | Gif *u *$t angin fremest, # idesa seo betste, | forhele ic incrum herran # *$t me hearmes swa fela | Adam gespr$c, # eargra worda. | Tyh= me untryow=a, # cwy= *$t ic seo teonum georn, | gramum ambyhtsecg, # nales godes engel. | Ac ic cann ealle swa geare # engla gebyrdo, | heah heofona gehlidu; # w$s seo hwil *$s lang | *$t ic geornlice # gode *egnode | *urh holdne hyge, # herran minum, | drihtne selfum; # ne eom ic deofle gelic." | L$dde hie swa mid ligenum # and mid listum speon | idese on *$t unriht, # o=*$t hire on innan ongan | weallan wyrmes ge*eaht, # (h$fde hire wacran hige | metod gemearcod), # *$t heo hire mod ongan | l$tan $fter *am larum; # for*on heo $t *am la=an onfeng | ofer drihtnes word # dea=es beames | weorcsumne w$stm. # Ne wear= wyrse d$d | monnum gemearcod! # *$t is micel wundor | *$t hit ece god # $fre wolde | *eoden *olian, # *$t wurde *egn swa monig | forl$dd be *am lygenum # *e for *am larum com. | Heo *a *$s of$tes $t, # alwaldan br$c | word and willan. # *a meahte heo wide geseon | *urh *$s la=an l$n # *e hie mid ligenum beswac, | dearnenga bedrog, # *e hire for his d$dum com, | *$t hire *uhte hwitre # heofon and eor=e, | and eall *eos woruld wlitigre, # and geweorc godes | micel and mihtig, # *eah heo hit *urh monnes ge*eaht | ne sceawode; # ac se scea=a georne | swicode ymb *a sawle # *e hire $r *a siene onlah, | *$t heo swa wide # wlitan meahte | ofer heofonrice. # *a se forhatena spr$c | *urh feondscipe # (nalles he hie freme l$rde): | "*u meaht nu *e self geseon, # swa ic hit *e secgan ne *earf, | Eue seo gode, # *$t *e is ungelic | wlite and w$stmas, # si==an *u minum wordum getruwodest, | l$stes mine lare. # Nu scine= *e leoht fore | gl$dlic ongean # *$t ic from gode brohte | hwit of heofonum; # nu *u his hrinan meaht. | S$ge Adame # hwilce *u gesih=e h$fst | *urh minne cime cr$fta. # Gif giet *urh cuscne siodo | l$st mina lara, # *onne gife ic him *$s leohtes genog | *$s ic *e swa godes # gegired h$bbe. | Ne wite ic him *a womcwidas, # *eah he his wyr=e ne sie | to al$tanne; # *$s fela he me la=es spr$c." | Swa hire eaforan sculon # $fter lybban: | *onne hie la= gedo=, # hie sculon lufe wyrcean, | betan heora hearran hearmcwyde # ond habban his hyldo for=. | *a gieng% to Adame # idesa scenost, | wifa wlitegost # *e on woruld come, | for*on heo w$s handgeweorc # heofoncyninges, | *eah heo *a dearnenga # fordon wurde, | forl$d mid ligenum, # *$t hie la= gode | *urh *$s wra=an ge*anc # weor=an sceolden, | *urh *$s deofles searo # dom forl$tan, | hierran hyldo, # hefonrices *olian | monige hwile. # Bi= *am men full wa | *e hine ne warna= # *onne he his geweald hafa=! | Sum heo hire on handum b$r, # sum hire $t heortan l$g, | $ppel uns$lga, # *one hire $r forbead | drihtna drihten, # dea=beames ofet, | and *$t word acw$= # wuldres aldor, | *$t *$t micle mor= # menn ne *orfton | *egnas *olian, # ac he *eoda gehwam | hefonrice forgeaf, # halig drihten, | widbradne welan, # gif hie *one w$stm an | l$tan wolden # *e *$t la=e% treow | on his bogum b$r, # bitre gefylled; | *$t w$s dea=es beam # *e him drihten forbead. | Forlec hie *a mid ligenum # se w$s la= gode, | on hete heofoncyninges, # and hyge Euan, | wifes wac ge*oht, # *$t heo ongan his wordum truwian, | l$stan his lare, # and geleafan nom | *$t he *a bysene from gode # brungen h$fde | *e he hire swa w$rlice # wordum s$gde, | iewde hire tacen # and treowa gehet, | his holdne hyge. # *a heo to hire hearran spr$c: | "Adam, frea min, # *is ofet is swa swete, | bli=e% on breostum, # and *es boda sciene, | godes engel god, # ic on his gearwan geseo | *$t he is $rendsecg # uncres hearran, | hefoncyninges. # His hyldo is unc betere | to gewinnanne # *onne his wi=ermedo. | Gif *u him heod$g wuht # hearmes gespr~ce, | he forgif= hit *eah, # gif wit him geongordom | l$stan willa=. # Hw$t scal *e swa la=lic stri= | wi= *ines hearran bodan? # Unc is his hyldo *earf; | he m$g unc $rendian # to *am alwaldan, | heofoncyninge. # Ic m$g heonon geseon | hw$r he sylf site=, # (*$t is su= and east), | welan bewunden, # se =as woruld gesceop; | geseo ic him his englas # ymbe hweorfan | mid fe=erhaman, # ealra folca m$st, | wereda wynsumast. # Hwa meahte me swelc gewit gifan, | gif hit gegnunga # god ne onsende, | heofones waldend? # Gehyran m$g ic rume | and swa wide geseon # on woruld ealle | ofer *as sidan gesceaft, # ic m$g swegles gamen | gehyran on heofnum. # Wear= me on hige leohte | utan and innan, # si=*an ic *$s of$tes onbat. | Nu h$bbe ic his her on handa, # herra se goda; | gife ic hit *e georne. # Ic gelyfe *$t hit from gode come, | broht from his bysene, # *$s me *es boda s$gde | w$rum wordum. # Hit nis wuhte gelic | elles on eor=an, # buton swa *es ar s$ge=, | *$t hit gegnunga # from gode come." | Hio spr$c him *icce to # and speon hine ealne d$g | on *a dimman d$d # *$t hie drihtnes heora | willan br$con. # Stod se wra=a boda, | legde him lustas on # and mid listum speon, | fylgde him frecne; # w$s se feond full neah | *e on *a frecnan fyrd # gefaren h$fde | ofer langne weg; # leode hogode | on *$t micle mor= # men forweorpan, | forl$ran and forl$dan, # *$t hie l$n godes, | $lmihtiges gife # an forleten, | heofenrices geweald. # Hw$t, se hellscea=a | gearwe wiste # *$t hie godes yrre | habban sceoldon # and hellge*wing%, | *one nearwan ni= # niede onfon, | si==an hie gebod godes # forbrocen h$fdon, | *a he forl$rde # mid ligenwordum | to *am unr$de # idese sciene, | wifa wlitegost, # *$t heo on his willan spr$c, | w$s him% on helpe # handweorc godes | to forl$ranne. # | Heo spr$c =a to Adame # idesa sceonost | ful *iclice, # o= *am *egne ongan | his hige hweorfan, # *$t he *am gehate getruwode | *e him *$t wif # wordum s$gde. | Heo dyde hit *eah *urh holdne hyge, # nyste *$t *$r hearma swa fela, | fyrenearfe=a, # fylgean sceolde | monna cynne, # *$s heo on mod genam | *$t heo *$s la=an bodan # larum hyrde, | ac wende *$t heo hyldo # heofoncyninges | worhte mid *am wordum # *e heo *am were swelce | tacen o=iewde # and treowe gehet, | o=*$t Adame # innan breostum | his hyge hwyrfde # and his heorte ongann | wendan to hire willan. # He $t *am wife onfeng | helle and hinnsi=, # *eah hit n$re haten swa, | ac hit ofetes noman # agan sceolde; | hit w$s *eah dea=es swefn # and deofles gespon, | hell and hinnsi= # and h$le=a forlor, | menniscra mor=, # *$t hie to mete d$don, | ofet unf$le. # Swa hit him on innan com, | hran $t heortan, # hloh *a and plegode | boda bitre gehugod, # s$gde begra *anc | hearran sinum: # "Nu h$bbe ic *ine hyldo me | witode geworhte, # and *inne willan gel$st | to ful monegum d$ge. # Men synt forl$dde, | Adam and Eue. # Him is unhyldo | waldendes witod, # nu hie wordcwyde his, | lare forleton. # For*on hie leng ne magon | healdan heofonrice, # ac hie to helle sculon | on *one sweartan si=. # Swa *u his sorge ne *earft | beran on *inum breostum, # *$r *u gebunden ligst, | murnan on mode, # *$t her men bun | *one hean heofon, # *eah wit hearmas nu, | *reaweorc *olia=, # and *ystre land, | and *urh *in micle mod # monig forleton | on heofonrice # heahgetimbro, | godlice geardas. # Unc wear= god yrre | for*on wit him noldon # on heofonrice | hnigan mid heafdum # halgum drihtne | *urh geongordom; # ac unc gegenge ne w$s | *$t wit him on *egnscipe # *eowian wolden. | For*on unc waldend wear= # wra= on mode, | on hyge hearde, # and us on helle bedraf, | on *$t fyr fylde # folca m$ste, | and mid handum his # eft on heofonrice | rihte rodorstolas # and *$t rice forgeaf | monna cynne. # M$g *in mod wesan | bli=e on breostum, # for*on her synt bu tu gedon: | ge *$t h$le=a bearn # heofonrice% sculon | leode forl$tan # and on *$t lig to *e | hate hweorfan, # eac is hearm gode, | modsorg gemacod. # Swa hw$t swa wit her mor=res *olia=, | hit is nu Adame # eall forgolden | mid hearran hete # and mid h$le=a forlore, | monnum mid mor=es cwealme. # For*on is min mod geh$led, | hyge ymb heortan gerume, # ealle synt uncre hearmas gewrecene | la=es *$t wit lange *oledon. # Nu wille ic eft *am lige near, | Satan ic *$r secan wille; # he is on *$re sweartan helle | h$ft mid hringa gesponne." # Hwearf him eft ni=er | boda bitresta; # sceolde he *a bradan ligas | secan helle gehli=o, # *$r his hearra l$g | simon ges$led. # Sorgedon ba twa, | Adam and Eue, # and him oft betuh | gnornword gengdon; # godes him ondredon, | heora herran hete, # heofoncyninges ni= | swi=e ons$ton; # selfe forstodon | his word onwended. # *$t wif gnornode, | hof hreowigmod, # (h$fde hyldo godes, | lare forl$ten), # *a heo *$t leoht geseah | ellor scri=an # *$t hire *urh untreowa | tacen iewde # se him *one teonan ger$d, | *$t hie helle ni= # habban sceoldon, | hyn=a unrim; # for*am him higesorga | burnon on breostum. # Hwilum to gebede feollon | sinhiwan somed, # and sigedrihten | godne gretton # and god nemdon, | heofones waldend, # and hine b$don | *$t hie his hearmsceare # habban mosten, | georne fulgangan, # *a hie godes h$fdon | bodscipe abrocen. # Bare hie gesawon | heora lichaman; # n$fdon on *am lande *a giet | s$l=a gesetena, # ne hie sorge wiht | weorces wiston, # ac hie wel meahton | libban on *am lande, # gif hie wolden lare godes | forweard fremman. # *a hie fela spr$con | sorhworda somed, # sinhiwan twa. | Adam gem$lde # and to Euan spr$c: | "Hw$t, *u Eue, h$fst # yfele gemearcod | uncer sylfra si=. # Gesyhst *u nu *a sweartan helle | gr$dige and gifre. # Nu *u hie grimman meaht | heonane gehyran. # Nis heofonrice | gelic *am lige, # ac *is is landa betst, | *$t wit *urh uncres hearran *anc # habban moston, | *$r *u *am ne hierde # *e unc *isne hearm ger$d, | *$t wit waldendes # word forbr$con, | heofoncyninges. # Nu wit hreowige magon | sorgian for *is si=e. # For*on he unc self bebead | *$t wit unc wite # warian sceolden, | hearma m$stne. # Nu slit me hunger and *urst | bitre on breostum, # *$s wit begra $r | w$ron orsorge # on ealle tid. | Hu sculon wit nu libban # o==e on *ys lande wesan, | gif her wind cym=, # westan o==e eastan, | su=an o==e nor=an? # Gesweorc up f$re=, | cyme= h$gles scur # hefone getenge, | f$re= forst on gemang, # se by= fyrnum ceald. | Hwilum of heofnum # hate scine=, | blic= *eos beorhte sunne, # and wit her baru standa=, | unwered w$do. # Nys unc wuht beforan | to scursceade, # ne sceattes wiht | to mete gemearcod, # ac unc is mihtig god, | waldend wra=mod. # To hwon sculon wit weor=an nu? | Nu me m$g hreowan # *$t ic b$d heofnes god, | waldend *one godan, # *$t he *e her worhte to me | of li=um minum, # nu *u me forl$red h$fst | on mines herran hete. # Swa me nu hreowan m$g | $fre to aldre # *$t ic *e minum eagum geseah." | =a spr$c Eue eft, # idesa scienost, | wifa wlitegost; # hie w$s geweorc godes, | *eah heo *a on deofles cr$ft # bedroren wurde: | "*u meaht hit me witan, # wine min Adam, | wordum *inum; # hit *e *eah wyrs ne m$g | on *inum% hyge hreowan # *onne hit me $t heortan de=." | Hire *a Adam # andswarode: | "Gif ic waldendes # willan cu=e, | hw$t ic his to hearmsceare # habban sceolde, | ne gesawe *u no sniomor, # *eah me on s$ wadan | hete heofones god # heonone nu *a, | on flod faran, # n$re he firnum *$s deop, | merestream *$s micel, # *$t his o min mod getweode, | ac ic to *am grunde genge, # gif ic godes meahte | willan gewyrcean. # Nis me on worulde niod | $niges *egnscipes, # nu ic mines *eodnes hafa | hyldo forworhte, # *$t ic hie habban ne m$g. | Ac wit *us baru ne magon # bu tu $tsomne | wesan to wuhte. # Uton gan on *ysne weald innan, | on *isses holtes hleo." # Hwurfon hie ba twa, | togengdon gnorngende # on *one grenan weald, | s$ton onsundran, # bidan selfes gesceapu | heofoncyninges, # *a hie *a habban ne moston | *e him $r forgeaf # $lmihtig god. | *a hie heora lichoman # leafum be*eahton, | weredon mid =y wealde, # w$da ne h$fdon; | ac hie on gebed feollon # bu tu $tsomne | morgena gehwilce, # b$don mihtigne | *$t hie ne forgeate # god $lmihtig, | and him gewisade # waldend se goda, | hu hie on *am leohte for= # libban sceolden. | *a com feran # frea $lmihtig | ofer midne d$g, # m$re *eoden, | on neorxnawang # neode sine; | wolde neosian # nergend usser, | bilwit f$der, # hw$t his bearn dyde; | wiste forworhte # *am% he $r wlite sealde. | Gewitan him *a gangan # geomermode | under beamsceade # bl$de bereafod, | hyddon hie on heolstre, # *a hie halig word | drihtnes gehyrdon, # and ondredon him. | *a sona ongann # swegles aldor | weard ahsian # woruldgesceafta, | het him recene to # rice *eoden | his sunu gangan. # Him *a sylfa oncw$=, | hean hleo=rade # hr$gles *earfa: | "Ic wreo me her # w$da leasne, | liffrea min, # leafum *ecce. | Scyldfull mine # scea=en is me sare, | frecne on ferh=e; # ne dear nu for= gan | for =e andweardne. # Ic eom eall eall nacod." | Him =a $dre god # andswarede: | "Saga me *$t, sunu min, # for hwon secest =u | sceade sceomiende? # *u sceonde $t me | fur=um ne% anfenge, # ac gefean eallum. | For hwon wast *u wean # and wrihst sceome, | gesyhst sorge, # and *in sylf *ecest | lic mid leafum, # sagast lifceare | hean hygegeomor, # *$t *e sie hr$gles *earf, | nym*e =u $ppel # $nne byrgde | of =am wudubeame # *e ic *e wordum forbead?" | Him *a Adam eft # andswarode: | "Me =a bl$da on hand # bryd gesealde, | freolucu f$mne, # freadrihten min, | =e ic *e on teonan ge*ah. # Nu ic *$s tacen wege | sweotol on me selfum. # Wat ic sorga =y ma." | =a =$s Euan fr$gn # $lmihtig god: | "Hw$t druge *u, dohtor, # duge*a genohra, | niwra gesceafta # neorxnawanges, | growendra gifa, # *a *u gitsiende | on beam gripe, # bl$da name | on treowes telgum, # and me on teonan | $te *a unfreme, # Adame sealdest | w$stme *a inc w$ron # wordum minum | f$ste forbodene?" # Him *a freolecu m$g, | ides $wiscmod # andswarode: | "Me n$dre beswac # and me neodlice | to forsceape scyhte # and to scyldfrece, | fah wyrm *urh f$gir word, # o=*$t ic fraco=lice | feondr$s gefremede, # f$h=e geworhte, | and *a reafode, # swa hit riht ne w$s, | beam on bearwe # and *a bl$da $t." | *a n$dran sceop # nergend usser, | frea $lmihtig # fagum wyrme | wide si=as # and *a worde cw$=: | "*u scealt wideferh= # werig% *inum | breostum bearm tredan # bradre% eor=an, | faran fe=eleas, # *enden *e feorh wuna=, | gast on innan. # *u scealt greot etan | *ine lifdagas. # Swa *u la=lice | wrohte onstealdest, # *e *$t wif feo=, | hata= under heofnum # and *in heafod trede= | fah mid fotum sinum. # *u scealt fiersna s$tan | tohtan niwre; # tuddor bi= gem$ne | incrum orlegni= # a *enden stande= | woruld under wolcnum. # Nu *u wast and canst, | la= leodscea=a, # hu% *u lifian scealt." | =a to Euan god # yrringa spr$c: | "Wend *e from wynne! # *u scealt w$pnedmen | wesan on gewealde, # mid weres egsan | hearde genearwad, # hean *rowian | *inra d$da gedwild, # dea=es bidan, | and *urh wop and heaf # on woruld cennan | *urh sar micel # sunu and dohtor." | Abead eac Adame # ece drihten, | lifes leohtfruma, # la= $rende: | "*u scealt o=erne # e=el secean, | wynleasran wic, # and on wr$c hweorfan | nacod niedw$dla, # neorxnawanges | duge=um bed$led; # *e is gedal witod | lices and sawle. # Hw$t, *u la=lice | wrohte onstealdest; # for*on *u winnan scealt | and on eor=an *e # *ine andlifne | selfa ger$can, # wegan swatig hleor, | *inne hlaf etan, # *enden *u her leofast, | o=*$t *e to heortan # hearde gripe= | adl unli=e # *e *u on $ple $r | selfa forswulge; # for*on *u sweltan scealt." | Hw$t, we nu gehyra= # hw$r us hearmstafas | wra=e onwocan # and woruldyrm=o. | Hie *a wuldres weard # w$dum gyrede, | scyppend usser; # het heora sceome *eccan | frea frumhr$gle; # het hie from hweorfan | neorxnawange # on nearore lif. | Him on laste beleac # li=sa and wynna | hihtfulne ham # halig engel | be frean h$se # fyrene sweorde; | ne m$g *$r inwitfull # $nig geferan | womscyldig mon, # ac se weard hafa= | miht and streng=o, # se *$t m$re lif | duge=um deore # drihtne healde=. | No hw$=re $lmihtig # ealra wolde | Adame and Euan # arna ofteon, | f$der $t frym=e, # *eah *e hie% him from swice, | ac he him to frofre let # hw$=ere for= wesan | hyrstedne hrof # halgum tunglum | and him grundwelan # ginne sealde; | het *am sinhiwum # s$s and eor=an | tuddorteondra # teohha gehwilcre% | to woruldnytte # w$stmas fedan. | Ges$ton *a $fter synne # sorgfulre land, | eard and e=yl # unspedigran | fremena gehwilcre # *onne se frumstol w$s | *e hie $fter d$de of # adrifen wurdon. | Ongunnon hie *a # be godes h$se | bearn astrienan, # swa him metod bebead. | Adames and Euan # aforan w$ron | freolicu twa # frumbearn cenned, | Cain and Abel. # Us cy=a= bec, | hu *a d$dfruman # duge*a stryndon, | welan and wiste, # willgebro=or. | O=er his to eor=an # elnes tilode, | se w$s $rboren; # o=er $hte heold | f$der on fultum, # o=*$t for= gewat | d$grimes worn. # Hie *a drihtne lac | begen brohton. # Brego engla beseah | on Abeles gield # eagum sinum, | cyning eallwihta, # Caines ne wolde | tiber sceawian. # *$t w$s torn were | hefig $t heortan. # Hygew$lm asteah% | beorne on breostum, # blatende ni=, | yrre for $fstum. # He *a unr$den | folmum gefremede, # freom$g ofsloh, | bro=or sinne, # and his blod ageat, | Cain Abeles. # Cwealmdreore swealh | *$s middangeard, # monnes swate. | $fter w$lswenge # wea w$s ar$red, | tregena tuddor. # Of =am twige si==an | ludon la=wende # leng swa swi=or | re=e w$stme. # R$hton wide | geond wer*eoda # wrohtes telgan, | hrinon hearmtanas # hearde and sare | drihta bearnum, # (do= gieta swa), | of *am brad blado # bealwa gehwilces | sprytan ongunnon. # We *$t spell magon, | w$lgrimme wyrd, # wope cwi=an, | nales holunge; # ac us hearde sceod | freolecu f$mne # *urh forman gylt | *e wi= metod $fre # men gefremeden, | eor=buende, # si==an Adam wear= | of godes mu=e # gaste eacen. | =a worde fr$gn # wuldres aldor | Cain, hw$r Abel # eor=an w$re. | Him =a se cystleasa # cwealmes wyrhta | $dre $fter *on # andswarode: | "Ne can ic Abeles # or ne fore, | hleom$ges si=, # ne ic hyrde w$s | bro=er mines." # Him *a brego engla, | godspedig gast # gean *ingade: | "Hw$t, befealdest *u # folmum *inum | wra=um on w$lbedd # w$rf$stne% rinc, | bro=or *inne, # and his blod to me | cleopa= and cige=. # *u *$s cwealmes scealt | wite winnan # and on wr$c hweorfan, | awyrged to widan aldre. # Ne sele= *e w$stmas eor=e | wlitige to woruldnytte, # ac heo w$ldreore swealh | halge of handum *inum; # for*on heo *e hro=ra oftih=, | gl$mes grene folde. # *u scealt geomor hweorfan, | arleas of earde *inum, # swa *u Abele wurde | to feorhbanan; # for*on *u flema scealt | widlast wrecan, # winemagum la=." | Him *a $dre% Cain # andswarode: | "Ne *earf ic $nigre # are wenan | on woruldrice, # ac ic forworht h$bbe, | heofona heahcyning, # hyldo *ine, | lufan and freode; # for*on ic lastas sceal | wean on wenum # wide lecgan, | hwonne me gemitte # manscyldigne, | se me feor o==e neah # f$h=e gemonige, | bro=orcwealmes. # Ic his blod ageat, | dreor on eor=an. # *u to d$ge *issum | ademest me fram dugu=e # and adrifest from | earde minum. # Me to aldorbanan | weor=e= wra=ra sum. # Ic awyrged sceal, | *eoden, of gesyh=e # *inre hweorfan." | Him *a selfa oncw$= # sigora drihten: | "Ne *earft =u *e ondr$dan # dea=es brogan, | feorhcwealm nu giet, # *eah *u from scyle | freomagum feor # fah gewitan. | Gif *e% monna hwelc # mundum sinum | aldre beneote=, # hine on cyme= | $fter *$re synne # seofonfeald wracu, | wite $fter weorce." # Hine waldend on, | tirf$st metod, # tacen sette, | freo=obeacen frea, # *y l$s hine feonda hwilc | mid gu=*r$ce # gretan dorste | feorran o==e nean. # Heht *a from hweorfan | meder and magum # manscyldigne, | cnosle sinum. # Him *a Cain gewat | gongan geomormod # gode of gesyh=e, | wineleas wrecca, # and him *a wic geceas | eastlandum on, # e=elstowe | f$dergeardum feor, # *$r him freolecu m$g, | ides $fter $=elum # eaforan fedde. | Se $resta w$s # Enos haten, | frumbearn Caines. # Si==an f$sten% ongon | mid *am cneomagum # ceastre timbran; | *$t w$s under wolcnum # weallf$stenna | $rest ealra # *ara *e $=elingas, | sweordberende, # settan heton. | *anon his eaforan # $rest wocan, | bearn from bryde, # on *am burhstede. | Se yldesta w$s # Iared haten, | sunu Enoses. # Si==an wocan, | *a *$s cynnes # cneowrim icton, | m$gburg Caines. # Malalehel w$s | $fter Iarede # yrfes hyrde | f$der on laste, # o=*$t he for= gewat. | Si==an Mathusal # magum d$lde, | bearn $fter bearne # bro=rum sinum | $=elinga gestreon, # o=*$t aldorgedal | frod fyrndagum # fremman sceolde, | lif ofl$tan. # Lameh onfeng | $fter f$der d$ge # fletgestealdum, | botlgestreonum. # Him bryda twa, | idesa on e=le # eaforan feddon, | Ada and Sella; # *ara anum w$s | Iabal noma, # se *urh gleawne ge*anc | herbuendra # hearpan $rest | handum sinum # hlyn awehte, | swinsigende sweg, # sunu Lamehes. | Swylce on =$re m$g=e # maga w$s haten | on *a ilcan tid # Tubalcain, | se *urh snytro sped # smi=cr$ftega w$s, | and *urh modes gemynd # monna $rest, | sunu Lamehes, # sulhgeweorces | fruma w$s ofer foldan, # si==an folca bearn | $res% cu=on # and isernes, | burhsittende, # brucan wide. | *a his wifum tw$m # wordum s$gde | Lameh seolfa, # leofum gebeddum, | Adan and Sellan # unarlic spel: | "Ic on mor=or ofsloh # minra sumne% | hyldemaga; # honda gewemde | on Caines # cwealme mine, | fylde mid folmum # f$der Enoses, | ordbanan Abeles, # eor=an sealde | w$ldreor weres. # Wat ic% gearwe | *$t *am lichryre # on last cyme= | so=cyninges # seofonfeald wracu, | micel $fter mane. # Min sceal swi=or | mid grimme gryre # golden wur=an | fyll and feorhcwealm, # *onne ic for= scio." | *a wear= Adame # on Abeles gyld | eafora on e=le # o*er feded, | so=f$st sunu, # *am w$s Seth noma. | Se w$s eadig # and his yldrum =ah | freolic to frofre, # f$der and meder, | Adames and Euan, # w$s Abeles gield | on woruldrice. # *a word acw$= | ord moncynnes: # "Me ece sunu% | sealde% selfa # sigora waldend, | lifes aldor # on leofes st$l, | *$s *e Cain ofsloh, # and me cearsorge | mid *ys magotimbre # of mode asceaf | *eoden usser. # Him *$s *anc sie!" | Adam h$fde, # *a he eft ongan | him to e=elst$fe% # o=res strienan | bearnes be bryde, # beorn ellenrof, | [XXX] and% [C] # *isses lifes, | wintra on worulde. # Us gewritu secga= | *$t her eahtahund # iecte si==an | m$g=um and m$cgum # m$gburg sine | Adam on eor=an; # ealra h$fde | nigenhund wintra # | and [XXX] eac, # *a he *as woruld | *urh gastgedal # ofgyfan sceolde. | Him on laste Seth # leod% weardode, | eafora $fter yldrum; # e*elstol heold | and wif begeat. # Wintra h$fde | fif and hundteontig # *a he% fur=um ongan | his m$gburge # men geicean | sunum and dohtrum. # Sethes% eafora | se yldesta w$s # Enos haten; | se nemde god # ni=*a bearna | $rest ealra, # si==an Adam stop | on grene gr$s # gaste geweor=ad. | Seth w$s ges$lig; # si==an strynde | seofon winter her # suna and dohtra | ond eahtahund. # Ealra h$fde | [XII] and nigonhund, # *a seo tid gewear= | *$t he fri=gedal # fremman sceolde. | Him $fter heold, # *a he of worulde gewat, | Enos yrfe, # si==an eor=e swealh | s$dberendes # Sethes lice. | He w$s leof gode # and lifde her | wintra hundnigontig # $r he be wife her | *urh% gebedscipe # bearn astrynde; | him *a cenned wear= # Cainan $rest | eafora on e=le. # Si==an eahtahund | and fiftyno # on fri=o drihtnes | gleawferh= h$le= # geogo=e strynde, | suna and dohtra; # swealt, *a he h$fde, | frod fyrnwita, # [V] and nigonhund. | *$re cneorisse w$s # Cainan% si==an | $fter Enose # aldordema, | weard and wisa. # Wintra h$fde | efne hundseofontig # $r him sunu woce. | *a wear= on e=le # eafora feded, | mago Cainanes%, # Malalehel w$s haten. | Si==an eahtahund # $=elinga rim | and feowertig% eac # feorum geicte | Enoses sunu. # Ealra nigonhund | wintra h$fde # *a he woruld ofgeaf | and tyne eac, # *a his tidd$ge | under rodera rum # rim w$s gefylled. | Him on laste heold # land and yrfe | Malalehel si==an # missera worn. | Se frumgara # fif and sixtig | wintra h$fde # *a he be wife ongann | bearna strynan. # Him bryd sunu | meowle to monnum brohte. # Se maga w$s | on his m$g=e, # mine gefr$ge, | guma on geogo=e, # Iared haten. | Lifde si==an # and lissa breac | Malalehel lange, # mondreama her, | woruldgestreona. # Wintra h$fde | fif and hundnigontig, # *a he for= gewat, | and eahtahund; # eaforan l$fde | land and leodweard. # Longe si==an | Geared gumum # gold brittade. | Se eorl w$s $=ele, # $f$st h$le=, | and se frumgar his # freomagum leof. | Fif and hundteontig # on fyore lifde | wintra gebidenra # on woruldrice | and syxtig eac # *a seo s$l gewear= | *$t his wif sunu # on woruld brohte; | se eafora w$s # Enoc haten, | freolic frumbearn. # F$der her *a gyt | his cynnes for= # cneorim icte, | eaforan% eahtahund; # ealra h$fde | [V] and syxtig, # *a he for= gewat, | and nigonhund eac # nihtgerimes, | wine frod wintres, # *a he *as woruld ofgeaf | ond Geared *a # gleawum l$fde | land and leodweard, # leofum rince. | Enoch si==an # ealdordom ahof, | freo=osped folces wisa, # nalles feallan let | dom and drihtscipe, # | *enden he hyrde w$s # heafodmaga. | Breac bl$ddaga, # bearna strynde | *reohund wintra. # Him w$s *eoden hold, | rodera waldend. # Se rinc heonon | on lichoman # lisse sohte, | drihtnes dugu=e, # nales dea=e swealt | middangeardes, # swa her men do*, | geonge and ealde, # *onne him god heora | $hta and $twist # eor=an gestreona | on genime= # and heora aldor somed, | ac he cwic gewat # mid cyning engla | of *yssum l$nan # life feran% | on *am gearwum # *e his gast onfeng | $r hine to monnum # modor brohte. | He *am yldestan # eaforan l$fde | folc, frumbearne; # [V] and syxtig | wintra h$fde # *a he woruld ofgeaf, | and eac [III] hund. # *rage si==an | Mathusal heold # maga yrfe, | se on lichoman # lengest *issa% | worulddreama breac. # Worn gestrynde | $r his swyltd$ge # suna and dohtra; | h$fde frod h$le, # *a he from sceolde | ni**um hweorfan, # nigonhund wintra | and hundseofontig to. # Sunu $fter heold, | Lamech leodgeard, # lange si==an | woruld bryttade. # Wintra h$fde | twa and hundteontig # *a seo tid gewear= | *$t se eorl ongan # $=ele cennan, | sunu and dohtor. # Si==an lifde | fif and hundnigontig, # frea moniges breac | wintra under wolcnum, # werodes aldor, | and% [V] hund eac; # heold *$t folc teala, | bearna strynde, # him byras wocan, | eaforan% and idesa. # He *one yldestan | No~ nemde, # se ni==um $r | land bryttade # si==an Lamech gewat. | H$fde $=elinga # aldorwisa | [V] hund wintra # *a he fur=um ongan | bearna strynan, # *$s *e bec cwe=a*. | Sem w$s haten # sunu Noes, | se yldesta, # o=er Cham, | *ridda Iafeth. # *eoda tymdon | rume under roderum, # rim miclade | monna m$g=e # geond middangeard | sunum and dohtrum. # =a giet w$s Sethes cynn, | leofes leodfruman # on lufan swi=e | drihtne dyre # and domeadig, | o=*$t bearn godes # bryda ongunnon | on Caines # cynne secan, | wergum folce, # and him *$r wif curon | ofer metodes est # monna eaforan, | scyldfulra m$g= # scyne and f$gere. | *a reordade # rodora waldend | wra= moncynne # and *a worde cw$=: | "Ne syndon me on ferh=e freo # from gewitene | cneorisn Caines, # ac me *$t cynn hafa= | sare abolgen. # Nu me Sethes bearn | torn niwia= # and him to nima= | m$ge= to gem$ccum # minra feonda; | *$r wifa wlite # onwod grome, | idesa ansien, # and ece feond | folcdriht wera, # *a $r on fri=e w$ron." | Si==an hundtwelftig # geteled rime | wintra on worulde # wr$ce bisgodon | f$ge *eoda, # hwonne frea wolde | on w$rlogan # wite settan | and on dea= slean # d$dum scyldige | gigantm$cgas, # gode unleofe, | micle manscea=an, # metode la=e. | *a geseah selfa # sigoro waldend | hw$t w$s monna # manes on eor=an | and *$t hie w$ron # womma =riste, | inwitfulle. # He *$t unf$gere | wera cneorissum # gewrecan *ohte, | forgripan gumcynne # grimme and sare, | heardum mihtum. # Hreaw hine swi=e | *$t he folcm$g*a # fruman aweahte, | $=elinga ord, # *a he Adam sceop, | cw$= *$t he wolde # for wera synnum | eall a$=an # *$t on eor=an w$s, | forleosan lica gehwilc # *ara *e lifes gast | f$=mum *eahte. # Eall *$t frea wolde | on =$re toweardan # tide acwellan | *e *a neal$hte # ni==a bearnum. | Noe w$s god, # nergende leof, | swi=e ges$lig, # sunu Lameches, | domf$st and gedefe. # Drihten wiste | *$t *$s $=elinges # ellen dohte | breostgehygdum; # for=on him brego s$gde, | halig $t hleo=re, # helm allwihta, | hw$t he fah werum # fremman wolde; | geseah unrihte # eor=an fulle, | side s$lwongas # synnum gehladene, | widlum gewemde. # *a waldend spr$c, | nergend usser, # and to Noe cw$=: | "Ic wille mid flode # folc acwellan | and cynna gehwilc # cucra wuhta, | *ara *e lyft and flod # l$da= and feda=, | feoh and fuglas. # *u scealt fri= habban | mid sunum *inum, # =onne sweart w$ter, | wonne w$lstreamas # werodum swelga=, | scea=um scyldfullum. # Ongyn *e scip wyrcan, | merehus micel. # On *am *u monegum scealt | reste geryman, # and rihte setl | $lcum $fter agenum # eor=an tudre. | Gescype scylfan # on scipes bosme. | *u *$t% f$r gewyrc # fiftiges wid, | =rittiges heah # and% *reohund lang | elngemeta, # and wi= y=a gewyrc | gefeg f$ste. # *$r sceal f$sl wesan | cwiclifigendra # cynna gehwilces | on *$t wuduf$sten # wocor gel$ded | eor=an tudres; # earc sceal *y mare." | Noe fremede% # swa hine nergend heht, | hyrde *am halgan # heofoncyninge, | ongan ofostlice # *$t hof wyrcan, | micle merecieste. # Magum s$gde | *$t w$s *realic *ing # *eodum toweard, | re=e wite. # Hie ne rohton *$s! | Geseah *a ymb wintra worn # w$rf$st metod | geofonhusa m$st # gearo hlifigean, | innan and utan # eor=an lime | gef$stnod wi= flode, # f$r Noes, | *y selestan. # *$t is syndrig cynn; | symle bi= *y heardra # *e hit hreoh w$ter, | swearte s$streamas # swi=or beata=. | =a to Noe cw$= # nergend usser: | "Ic *e *$s mine, # monna leofost, | w$re gesylle, # *$t *u weg nimest | and feora f$sl # *e *u ferian scealt | geond deop w$ter # d$grimes worn | on lides bosme. # L$d, swa ic *e hate, | under earce bord # eaforan *ine, | frumgaran *ry, # and eower feower wif. | Ond *u seofone genim # on *$t sundreced | tudra gehwilces # geteled rimes, | *ara *e to mete # mannum lifige, | and *ara o=erra% # $lces twa. | Swilce *u of eallum # eor=an w$stmum | wiste under w$gbord # werodum gel$de, | *am *e mid sceolon # mereflod nesan. | Fed freolice # feora wocre | o= ic *$re lafe # lagosi=a eft | reorde under roderum # ryman wille. | Gewit *u nu mid hiwum # on *$t hof gangan, | gasta werode. # Ic *e godne wat, | f$sthydigne; # *u eart freo=o wyr=e, | ara mid eaforum. # Ic on andwlitan | nu ofor seofon niht # sigan l$te | w$llregn ufan # widre eor=an. | Feowertig daga # f$h=e ic wille | on weras st$lan # and mid w$g*reate | $hta and agend # eall acwellan | *a beutan beo= # earce bordum | *onne sweart racu # stigan onginne=." | Him *a Noe gewat, # swa hine nergend het, | under earce bord # eaforan l$dan, | weras on w$g*$l # and heora wif somed; | and eall *$t to f$sle # frea $lmihtig | habban wolde # under hrof gefor | to heora $tgifan, # swa him $lmihtig | weroda drihten # *urh his word abead. | Him on hoh beleac # heofonrices weard | merehuses mu= # mundum sinum, | sigora waldend, # and segnade | earce innan # agenum spedum | nergend usser. # Noe h$fde, | sunu Lameches, # syxhund wintra | *a he mid bearnum # under bord gestah, | gleaw mid geogo=e, # be godes h$se, | duge=um dyrum. # Drihten sende | regn from roderum # and eac rume let | willeburnan # on woruld *ringan | of $dra gehw$re, # egorstreamas | swearte swogan. # S$s up stigon | ofer st$=weallas. # Strang w$s and re=e | se =e w$trum weold; # wreah and *eahte | manf$h=u bearn # middangeardes | wonnan w$ge, # wera e=elland; | hof hergode, # hygeteonan wr$c | metod on monnum. # Mere swi=e grap | on f$ge folc # feowertig daga, | nihta o=er swilc. # Ni= w$s re=e, | w$llgrim werum; # wuldorcyninges | y=a wr$con # arleasra feorh | of fl$schoman. # Flod ealle wreah, | hreoh under heofonum # hea beorgas | geond sidne grund # and on sund ahof | earce from eor=an # and *a $=elo mid, | *a segnade # selfa drihten, | scyppend usser, # *a he *$t scip beleac. | Si==an wide rad # wolcnum under | ofer holmes hrincg # hof seleste, | for mid fearme. # F$re ne moston | w$gli=endum # w$tres brogan | h$ste hrinon, # ac hie halig god | ferede and nerede. # Fiftena stod | deop ofer dunum # se drenceflod | monnes elna; # *$t is m$ro wyrd! | *am $t niehstan # w$s nan to gedale, | nym*e heof% w$s ahafen # on *a hean lyft, | *a se egorhere # eor=an tuddor | eall acwealde, # buton *$t earce bord | heold heofona frea, # *a hine halig god | ece upp forlet # edmodne% flod% | streamum stigan, # sti=ferh= cyning. | *a gemunde god # mereli=ende, | sigora waldend # sunu Lameches | and ealle *a wocre # *e he wi= w$tre beleac, | lifes leohtfruma, # on lides bosme. | Gel$dde *a wigend # weroda drihten | worde ofer widland. # Willflod ongan | lytligan eft. # Lago ebbade, | sweart under swegle. # H$fde so= metod | eaforum egstream # eft gecyrred, | torhtne% ryne, # regn gestilled. | For famig scip # [L] and [C] | nihta under roderum, # si==an n$gledbord, | f$r seleste, # flod up ahof, | o=*$t rimget$l # re=re *rage | daga for= gewat. # =a on dunum ges$t | heah mid hl$ste # holm$rna m$st, | earc Noes, # *e Armenia | hatene syndon. # *$r se halga bad, | sunu Lameches, # so=ra gehata | lange *rage, # hwonne him lifes weard | frea $lmihtig # frecenra si=a | reste ageafe, # *$ra% he rume dreah | *a hine on sunde # geond sidne grund | wonne y=a # wide b$ron. | Holm w$s heononweard; # h$le= langode, | w$gli=ende, # swilce wif heora, | hwonne hie of nearwe # ofer n$gledbord | ofer streamsta=e # st$ppan mosten | and of enge ut # $hta l$dan. | *a fandode # for=weard scipes, | hw$=er sincende # s$flod *a gyt | w$re under wolcnum. # Let *a ymb worn daga | *$s *e heah hlio=o # horde onfengon | and $=elum eac # eor=an tudres | sunu Lameches # sweartne fleogan | hrefn ofer heahflod # of huse ut. | Noe tealde # *$t he on neod hine, | gif he on *$re lade # land ne funde, | ofer sid w$ter # secan wolde | on w$g*ele. # Eft him seo wen geleah, | ac se feonde% gespearn # fleotende hreaw; | salwigfe=era # secan nolde. | He *a ymb seofon niht # sweartum hrefne | of earce forlet # $fter fleogan | ofer heah w$ter # haswe culufran | on fandunga # hw$=er famig s$ | deop *a gyta # d$l $nigne | grenre eor=an # ofgifen h$fde. | Heo wide hire # willan sohte | and rume fleah. # Nohwe=ere reste fand, | *$t heo for flode # fotum ne meahte | land gespornan # ne on leaf treowes | steppan for streamum, # ac w$ron steap hleo=o | bewrigen mid w$trum. # Gewat se wilda fugel | on $fenne # earce secan | ofer wonne w$g, # werig sigan, | hungri to handa # halgum rince. | =a w$s culufre eft # of cofan sended | ymb wucan wilde. # Seo wide fleah | o=*$t heo rumgal # restestowe | f$gere funde # and *a fotum stop | on beam hyre; # gefeah bli=emod | *$s *e heo gesittan% # swi=e werig | on treowes telgum # torhtum moste. | Heo fe=era onsceoc, # gewat fleogan eft | mid lacum hire, # li=end brohte | elebeames twig # an to handa, | grene bl$d$. # *a ongeat hra=e | flotmonna frea # *$t w$s frofor cumen, | earfo=si=a bot. # *a gyt se eadega wer | ymb wucan *riddan # wilde culufran | ane sende. # Seo eft ne com | to lide fleogan, # ac heo land begeat, | grene bearwas; # nolde gladu $fre | under salwed bord # sy==an $tywan | on *ellf$stenne, # *a hire *earf ne w$s. | *a to Noe spr$c # nergend usser, | heofonrices weard, # halgan reorde: | "*e is e=elstol # eft gerymed, | lisse on lande, # lagosi=a rest | f$ger on foldan. # Gewit on fre=o gangan | ut of earce, # and on eor=an bearm | of *am hean hofe # hiwan l$d *u | and ealle *a wocre # *e ic w$g*rea on | li=e% nerede # *enden lago h$fde | *rymme ge*eahtne% # *riddan% e=yl." | He fremede swa # and frean hyrde, | stah ofer streamweall, # swa him seo stefn bebead, | lustum miclum, # and al$dde *a | of w$g*ele # wra=ra lafe. | *a Noe ongan # nergende lac | r$df$st re=ran, # and recene genam | on eallum d$l # $htum sinum, | =am =e him to duge=um # drihten sealde, | gleaw to *am gielde, # and *a gode selfum | torhtmod h$le # tiber ons$gde, | cyninge engla. # Huru cu= dyde | nergend usser, # *a he Noe | gebletsade # and his bearn somed, | *$t he *$t gyld on *anc # agifen h$fde | and on geogo=hade # godum d$dum | $r geearnod # *$t% him ealra w$s | ara este # $lmihtig god, | domf$st duge*a. # *a gyt drihten cw$=, | wuldris aldor # word to Noe: | "Tyma= nu and tiedra=, # tires bruca=, | mid gefean fry=o; # fylla= eor=an, | eall geicea=. # Eow is e=elstol | and% holmes hl$st # and heofonfuglas% | and wildu deor # on geweald geseald, | eor=e $lgrene # and eacen feoh. | N$fre ge mid blode # beodgereordu | unarlice # eowre *icgea=, | besmiten mid synne # sawldreore. | $lc hine selfa # $rest begrinde= | gastes duge=um # *$ra% *e mid gares orde | o=rum aldor o=*ringe=. # Ne =earf he *y edleane gefeon | modge*ance, # ac ic monnes feorh | to slagan sece% # swi=or micle, | and to bro=or banan, # *$s *e blodgyte, | w$llfyll weres # w$pnum gespede=, | mor= mid mundum. # Monn w$s to godes | anlicnesse # $rest gesceapen. | $lc hafa= magwlite # metodes and engla | *ara *e healdan wile # halige *eawas. | Weaxa= and wrida=, # wilna bruca=, | ara on eor=an; # $=elum fylla= | eowre fromcynne # foldan sceatas, | teamum and tudre. # Ic eow treowa *$s | mine selle, # *$t ic on middangeard | n$fre egorhere # eft gel$de, | w$ter ofer widland. # Ge on wolcnum *$s | oft and% gelome # andgiettacen | magon sceawigan, # *onne ic scurbogan | minne iewe, # *$t ic monnum *as | w$re gel$ste, # *enden woruld stande=." | =a w$s se snotra # sunu Lamehes | of fere acumen # flode on laste | mid his eaforum *rim, # yrfes hyrde | (and heora feower wif; # | nemde w$ron # Percoba, Olla, | Olliua, Olliuani), # | w$rf$st metode%, # w$tra lafe. | H$le= hygerofe # hatene w$ron, | suna Noes # Sem and Cham, | Iafe= *ridda. # From *am gumrincum | folc geludon # and gefylled wear= | eall *es middangeard # monna bearnum. | =a Noe ongan # niwan stefne | mid hleomagum # ham sta=elian | and to eor=an him # $tes tilian; | won and worhte, # wingeard sette, | seow s$da fela, # sohte georne | *a him wlitebeorhte # w$stmas brohte, | geartorhte gife, # grene folde. | =a *$t geeode, # *$t se eadega wer | on his wicum wear= # wine druncen, | sw$f symbelwerig, # and him selfa sceaf | reaf of lice. # Swa gerysne ne w$s, | l$g *a limnacod. # He lyt ongeat | *$t him on his inne% # swa earme gelamp, | *a him on hre=re # heafodswima | on *$s halgan hofe # heortan clypte. | Swi=e on sl$pe # sefa nearwode | *$t he ne mihte # on gemynd drepen | hine handum self # mid hr$gle wryon | and sceome *eccan, # swa gesceapu w$ron | werum and wifum, # si==an wuldres *egn | ussum f$der and meder # fyrene sweorde | on laste beleac # lifes e=el. | *a com $rest # Cam in si=ian, | eafora Noes, # *$r his aldor l$g, | ferh=e forstolen. # *$r he freondlice | on his agenum f$der # are ne wolde | gesceawian, # ne *a sceonde huru | hleomagum helan, # ac he hlihende | bro=rum s$gde, # hu se beorn hine | reste on recede. # Hie *a ra=e stopon, | heora andwlitan # in bewrigenum | under lo=um listum, # *$t hie leofum men | geoce gefremede; # gode w$ron begen, | Sem and Iafe=. # =a of sl$pe onbr$gd | sunu Lamehes, # and *a sona ongeat | *$t him cynegodum # Cham ne wolde, | *a him w$s are *earf, # $nige cy=an | hyldo and treowa. # *$t *am halgan w$s | sar on mode, # ongan *a his selfes bearn | wordum wyrgean, # cw$=, he wesan sceolde | hean under heofnum, # hleomaga *eow, | Cham on eor*an; # him *a cwyde sy==an | and his fromcynne # frecne scodon. | *a nyttade # Noe si==an | mid sunum sinum # sidan rices | =reohund wintra # *isses lifes, | freomen $fter flode, # and fiftig eac, *a he for= gewat. | Si==an his eaforan # ead bryttedon, | bearna stryndon; # him w$s beorht wela. | *a wear= Iafe=e # geogo= afeded, | hyhtlic heor=werod # heafodmaga, | sunu and dohtra. # He w$s selfa til, | heold a rice, # e=eldreamas, | bl$d mid bearnum, # o=*$t breosta hord, | gast ellorfus # gangan sceolde | to godes dome. # Geomor si==an | f$der flettgesteald # freondum d$lde, | sw$sum and gesibbum, # sunu Iafe=es; | *$s teames w$s # tuddor gefylled | unlytel d$l # eor=an gesceafta. | Swilce Chames suno # cende wurdon, | eaforan on e=le; # *a yldestan | Chus and Chanan% # hatene w$ron, | ful freolice feorh, # frumbearn Chames. | Chus w$s $=elum # heafodwisa, | wilna brytta # and woruldduge=a | bro=rum sinum, # botlgestreona, | f$der on laste, # si==an for= gewat | Cham of lice, # *a him cwealm gesceod. | Se magor$swa # m$g=e sinre | domas s$gde, # o=*$t his dogora w$s | rim aurnen. # *a se rinc ageaf | eor=cunde ead, # sohte o=er lif, | f$der Nebro=es%. # Frumbearn si==an | eafora Chuses # yrfestole weold, | widm$re wer, # swa% us gewritu secgea=, | *$t he moncynnes # m$ste h$fde | on *am m$ldagum # m$gen and strengo. | Se w$s Babylones # bregorices fruma, | $rest $=elinga; # e=el=rym onhof, | rymde and r$rde. # Reord w$s *a gieta | eor=buendum # an gem$ne. | Swilce% of Cames # cneorisse woc | werm$g=a fela; # of *am widfolce% | cneorim micel # cenned w$ron. | *a wear= Seme # suna and dohtra | on woruldrice # worn afeded, | freora bearna, # $r =on frod% cure | wintrum w$lreste # werodes aldor. | On *$re m$g=e # w$ron men tile, | *ara an w$s # Eber haten, | eafora Semes; # of *am eorle woc | unrim *eoda, # *a nu $=elingas, | ealle eor=buend, # Ebrei hata=. | Gewiton him *a eastan # $hta l$dan, | feoh and feorme. # Folc w$s anmod; | rofe rincas # sohton rumre land, | o=*$t hie becomon # cor=rum miclum, | folc ferende, # *$r hie f$stlice | $=elinga bearn, # eard genamon. | Gesetton *a Sennar # sidne and widne | leoda r$swan; # leofum mannum | heora geardagum # grene wongas, | f$gre foldan, # him for=wearde | on =$re d$gtide # dugu=e w$ron, | wilna gehwilces # weaxende sped. | =a *$r mon m$nig # be his m$gwine, | $=eling anmod, # o=erne b$d | *$s hie him to m$r=e, # $r seo mengeo eft | geond foldan bearm% # tofaran sceolde, | leoda m$g=e # on landsocne | burh geworhte # and to beacne torr | up ar$rde # to rodortunglum. | *$s *e hie gesohton # Sennera feld, | swa *a foremeahtige # folces r$swan, | *a yldestan # oft and gelome | li=sum gewunedon; # larum sohton | weras to weorce # and to wrohtscipe, | o=*$t for wlence # and for wonhygdum | cy=don cr$ft heora, # ceastre worhton | and to heofnum up # hl$dr$ r$rdon, | strengum stepton # st$nenne% weall | ofer monna gemet, # m$r=a georne, | h$le= mid honda. # *a com halig god | wera cneorissa # weorc sceawigan, | beorna burhf$sten, # and *$t beacen somed, | *e to roderum up # r$ran ongunnon | Adames eaforan, # and *$s unr$des | sti=ferh= cyning # steore gefremede, | *a he re=emod # reorde gesette | eor=buendum # ungelice, | *$t hie *$re sp$ce # sped ne ahton. | *a hie gemitton # mihtum spedge, | teoche $t torre, # getalum myclum, | weorces wisan, # ne *$r werm$g=a | $nig wiste # hw$t o=er cw$=. | Ne meahte hie gewur=an # weall st$nenne | up for= timbran, # ac hie earmlice | heapum tohlocon%, # hleo=rum ged$lde; | w$s o=erre% # $ghwilc worden | m$gburh fremde, # si==an metod tobr$d | *urh his mihta sped # monna spr$ce. | Toforan *a # on feower wegas | $=elinga bearn # unge*eode | on landsocne. # Him on laste bu | sti=lic stantorr # and seo steape burh | samod samworht # on Sennar stod. | Weox *a under wolcnum # and wri=ade | m$gburh Semes, # o=*$t mon awoc | on *$re cneorisse, # cynebearna rim, | *ancolmod wer, # *eawum hydig. | Wurdon *am $=elinge # eaforan acende, | in Babilone # bearn afeded | freolicu tu, # and *a frumgaran, | h$le= higerofe, # hatene w$ron | Abraham and Aaron; # *am eorlum w$s | frea engla bam # freond% and aldor. | =a wear= Aarone # eafora feded, | leoflic on life, # =am w$s Loth noma. | =a magorincas # metode ge*ungon, | Abraham and Loth, # unforcu=lice, | swa him from yldrum # $=elu w$ron | on woruldrice; # for=on hie wide nu | duge=um dema= # drihtfolca% bearn%. | *a *$s m$les w$s # mearc agongen | *$t him Abraham # idese brohte, | wif to hame, # *$r he wic ahte, | f$ger and freolic. # Seo f$mne w$s | Sarra haten, # *$s *e us secgea= bec. | Hie *a wintra fela # woruld bryttedon, | sinc $tsomne, # sibbe heoldon | geara mengeo. # Nohw$=re gife=e wear= | Abrahame *a gyt # *$t him yrfeweard | wlitebeorht ides # on woruld brohte, | Sarra Abrahame, # suna and dohtra. | Gewat him *a mid cnosle # ofer Caldea folc | feran mid feorme # f$der Abrahames; | snotor mid gesibbum # secean wolde | Cananea land. # Hine cneowm$gas, | metode gecorene # mid si=edon | of *$re e=eltyrf, # Abraham and Loth. | Him *a cynegode # on Carran | $=elinga bearn # eard genamon, | weras mid wifum. # On *am wicum his | f$der Abrahames # feorh gesealde, | w$rf$st h$le; # wintra h$fde | twa hundteontig, # geteled rime, | and fife eac, # *a he for= gewat | misserum frod # metodsceaft seon. | =a se halga spr$c, # heofonrices weard, | to Abrahame, # ece drihten: | "Gewit *u nu feran # and *ine fare l$dan, | ceapas to cnosle. # Carran% ofgif, | f$der e=elstol. # Far, swa ic *e hate, | monna leofost, # and *u minum wel | larum hyre, # and *$t land gesec | *e ic *e $lgrene # ywan wille, | brade foldan. # *u gebletsad scealt | on mundbyrde # minre lifigan. | Gif =e $nig # eor=buendra | mid wean grete=, # ic hine werg=o on | mine sette # and modhete, | longsumne ni=; # lisse selle, | wilna w$stme # *am *e wur=ia=. | *urh *e eor=buende # ealle onfo=, | folcbearn freo=o # and freondscipe, | blisse minre # and bletsunge | on woruldrice. # Wri=ende sceal | m$g=e *inre # monrim wesan | swi=e under swegle # sunum and dohtrum, | o=*$t fromcyme # folde weor=e=, | *eodlond monig # *ine gefylled." | Him *a Abraham gewat # $hte l$dan | of Egipta # e=elmearce, | gumcystum god, # golde and seolfre | swi=feorm and ges$lig, # swa him sigora weard, | waldend usser # *urh his word abead, | ceapas from Carran; # sohton Cananea | lond and leodgeard. # *a com leof gode | on *a e=elturf # idesa l$dan, | sw$se gebeddan # and his suhtrian | wif on willan. # Wintra h$fde | fif and hundseofontig # =a he faran sceolde, | Carran ofgifan # and cneowmagas. | Him *a feran gewat # f$der $lmihtiges | lare gemyndig # land sceawian | geond *a folcsceare # be frean h$se | Abraham wide, # o=*$t ellenrof | to Sicem% com # si=e spedig, | cynne Cananeis. # *a hine cyning engla | Abrahame # iewde selfa, | domf$st wereda # and drihten cw$=: | "*is is seo eor=e # *e ic $lgrene | tudre *inum # torhte wille | w$stmum gewlo # on geweald don, | rume rice." # *a se rinc gode | wibed worhte # and *a waldende | lifes leohtfruman # lac ons$gde | gasta helme. # Him *a gyt gewat | Abraham eastan # eagum wlitan | on landa% cyst, # (lisse gemunde | heofonweardes gehat, # *a him *urh halig word | sigora selfcyning # so= gecy=de), | o=*$t drihtweras # dugu*um geforan | *$r is botlwela # Bethlem haten. | Beorn bli=emod # and his bro=or sunu | for= oferforan # folcm$ro land | eastan mid $htum, # $f$ste men | weallsteapan hleo=u, # and him *a wic curon | *$r him wlitebeorhte # wongas ge*uhton. | Abraham *a # o=ere si=e | wibed worhte. # He *$r wordum god | torhtum cigde, # tiber ons$gde | his liffrean, # (him *$s lean ageaf | nalles hneawlice% # *urh his hand metend), | on *am gledstyde # gumcystum til. | =$r r$sbora # *rage si==an | wicum wunode # and wilna breac, | beorn mid bryde, # o=*$t broh*rea | Cananea wear= # cynne getenge, | hunger se hearda, # hamsittendum, | w$lgrim werum. # Him *a wishydig | Abraham gewat # on Egypte, | drihtne gecoren, # drohta= secan, | fleah w$rf$st wean; # w$s *$t wite to strang. | Abraham ma=elode, # geseah Egypta | hornsele hwite # and hea byrig | beorhte blican; # ongan *a his bryd frea, | wishydig wer, # wordum l$ran: | "Si==an Egypte # eagum moton | on *inne wlite wlitan # wlance monige, | *onne $=elinga # eorlas wena=, | m$g $lfscieno, # *$t *u min sie | beorht gebedda, # *e wile beorna sum | him geagnian. # Ic me onegan% m$g | *$t me wra=ra sum # w$pnes ecge | for freondmynde # feore beneote. | Saga *u, Sarra, # *$t *u sie sweostor min, | lices m$ge, # *onne *e leodweras | fremde fricgen # hw$t sie freondlufu | ell=eodigra # uncer twega, | feorren cumenra. # *u him f$ste hel | so=an spr$ce; # swa *u minum scealt | feore gebeorgan, # gif me freo=o drihten | on woruldrice, # waldend usser, | an $lmihtig, # swa he $r dyde, | lengran lifes. # Se us *as lade sceop, | *$t we on Egiptum # are sceolde | fremena friclan # and us fremu secan." | *a com ellenrof # eorl si=ian, | Abraham mid $htum # on Egypte, | *$r him folcweras # fremde w$ron, | wine uncu=e. # Wordum spr$con | ymb *$s wifes wlite # wlonce monige, | duge=um dealle; # him drihtlicu m$g, | on wlite modgum # m$negum =uhte, | cyninges *egnum. # Hie *$t cu= dydon | heora folcfrean # *$t% f$gerro lyt | for $=elinge # idesa% sunnon, | ac hie Sarran # swi=or micle, | wynsumne wlite # wordum heredon, | o=*$t he l$dan heht # leoflic wif to | his selfes sele. # Sinces brytta, | $=elinga helm # heht Abrahame | dugu=um stepan. # Hw$=ere drihten wear=, | frea Faraone # fah and yrre | for wifmyne; # *$s wra=e ongeald | hearde mid hiwum # h$gstealdra wyn. | Ong$t hw$=ere # gumena aldor | hw$t him waldend wr$c # witeswingum; | heht him Abraham # to egesum ge=readne | brego Egipto, # and his bryd ageaf, | wif to gewealde; # heht him wine ceosan, | ellor $=elingas, # o=re duge=e. | Abead *a *eodcyning # *egnum sinum, | ombihtscealcum, # *$t hie hine arlice | ealles onsundne # eft gebrohten | of *$re folcsceare, # *$t he on fri=e w$re. | =a Abraham # $hte l$dde | of Egypta # e=elmearce; | hie ellenrofe # idese feredon, | bryd and begas, # *$t hie to Bethlem | on cu=e wic # ceapas l$ddon, | eadge eor=welan # o=re si=e, | wif on% willan # and heora woruldgestreon. | Ongunnon him *a bytlian # and heora burh r$ran, | and sele settan, # salo niwian. | Weras on wonge # wibed setton | neah *am *e Abraham # $ror r$rde | his waldende # *a westan com. | *$r se eadga eft # ecan drihtnes | niwan stefne # noman weor=ade; | tilmodig eorl # tiber ons$gde | *eodne engla, # *ancode swi=e | lifes leohtfruman # lisse and ara. | Wunedon on *am wicum, # h$fdon wilna geniht | Abraham and Loth. # Ead bryttedon, | o=*$t hie on *am lande # ne meahton leng somed | bl$des brucan # and heora begra *$r | $hte habban, # ac sceoldon arf$ste, | *a rincas *y # rumor secan | ellor e=elseld. # Oft w$ron teonan | w$rf$stra wera # weredum gem$ne, | heardum hearmplega. # *a se halga ongan | ara gemyndig # Abraham sprecan | f$gre to Lothe: # "Ic eom f$dera *in | sibgebyrdum, # *u min suhterga. | Ne sceolon unc betweonan # teonan weaxan, | wroht wri=ian-- # ne *$t wille god! | Ac wit synt gemagas; # unc gem$ne ne sceal | elles awiht, # nym*e eall tela | lufu langsumu. # Nu *u, Loth, ge*enc, | *$t unc modige # ymb mearce sitta=, | *eoda *rymf$ste # *egnum and gesi==um, | folc Cananea # and Feretia, | rofum rincum. # Ne willa= rumor unc | landriht heora; # for=on wit l$dan sculon, | teon% of *isse stowe, # and unc sta=olwangas | rumor secan. # Ic r$d sprece, | bearn Arones, # begra uncer, | so=ne secge. # Ic *e selfes dom | life, leofa. # Leorna *e seolfa | and ge*ancmeta # *ine mode | on hwilce healfe # *u wille hwyrft don, | cyrran mid ceape, # nu ic *e cyst abead." | Him *a Loth gewat # land sceawigan | be Iordane, # grene eor=an. | Seo w$s w$trum weaht # and w$stmum *eaht, | lagostreamum leoht, # and gelic godes | neorxnawange%, # o=*$t% nergend god | for wera synnum # wylme gesealde | Sodoman and Gomorran, # sweartan lige. | Him *a eard geceas # and e=elsetl | sunu Arones # on Sodoma byrig; | $hte sine # ealle% l$dde%, | beagas from Bethlem # and botlgestreon, | welan, wunden gold. # Wunode si==an | be Iordane # geara m$nego. | *$r folcstede # f$gre w$ron, | men arlease, # metode la=e. | W$ron Sodomisc cynn # synnum *riste, | d$dum gedwolene; # drugon heora selfra | ecne unr$d. # $fre ne wolde | *am leod*eawum # Loth% onfon, | ac he *$re m$g=e # monwisan fleah, | *eah *e he on *am lande # lifian sceolde, | facen and fyrene, # and hine f$gre heold, | *eawf$st and ge*yldig # on *am *eodscipe, | emne *on gelicost, # lara gemyndig, | *e he ne cu=e # hw$t *a cynn dydon. | Abraham wunode # e=eleardum | Cananea for=. # Hine cyning engla, | metod moncynnes # mundbyrde heold, | wilna w$stmum # and woruldduge=um, | lufum and lissum; # for*on his lof secga= | wide under wolcnum # wera cneorisse, | foldwonga% bearn. # He frean hyrde | estum on e=le, # =enden he eardes breac, | halig and higefrod; # n$fre hleowlora% | $t edwihtan # $fre weor=e= | feorhberendra # forht and acol, | mon for metode, # *e him $fter a | *urh gemynda sped # mode% and d$dum, | worde and gewitte, # wise *ance, | o= his ealdorgedal # oleccan wile. | =a ic aldor gefr$gn # Elamitarna | fromne folctogan, # fyrd gebeodan, | Orlahomar; # him Ambrafel | of Sennar # side worulde | for on fultum. # Gewiton hie feower *a | *eodcyningas # *rymme micle | secan su= =anon # Sodoman and Gomorran. | *a w$s gu=hergum # be Iordane | wera e=elland # wide geondsended, | folde feondum. # Sceolde forht monig | blachleor ides # bifiende gan | on fremdes f$=m; # feollon wergend | bryda and beaga, # bennum seoce. | Him *a togeanes # mid gu=*r$ce | fife foran # folccyningas | sweotum su=on, # woldon Sodome burh | wra=um werian; # *a wintra [XII] | nor=monnum $r # niede sceoldon | gombon gieldan # and gafol sellan, | o=*$t *a leode # leng ne woldon | Elamitarna # aldor swi=an | folcgestreonum, # ac him from swicon. | Foron *a tosomne # (francan w$ron hlude), | wra=e w$lherigas. # Sang se wanna fugel | under deore=sceaftum, # deawigfe=era, | hr$s on wenan. # H$le= onetton | on m$gencor=rum, # modum *ry=ge%, | o=*$t folcgetrume # gefaren h$fdon | sid tosomne # su=an and nor=an, | helmum *eahte. # *$r w$s heard plega, | w$lgara wrixl, # wigcyrm micel, | hlud hildesweg. # Handum brugdon | h$le= of sc$=um # hringm$led sweord, | ecgum dihtig. # *$r w$s ea=fynde | eorle orlegceap, # se =e $r ne w$s | ni=es genihtsum. # Nor=men w$ron | su=folcum swice; # wurdon Sodomware | and Gomorre, # goldes bryttan, | $t *$m lindcrodan # leofum bedrorene, | fyrdgesteallum. # Gewiton feorh heora | fram *am folcstyde # fleame nergan, | secgum ofslegene; # him on swa=e feollon | $=elinga bearn, # ecgum of*egde, | willgesi==as. # H$fde wigsigor | Elamitarna # ordes wisa, | weold w$lstowe. # Gewat seo w$pna laf | f$sten secan. # Fynd gold strudon, | ahy=dan% *a mid herge # hordburh wera, | Sodoman and Gomorran, # *a s$l ageald, | m$re ceastra. # M$g= si=edon, | f$mnan and wuduwan, # freondum besl$gene, | from hleowstole. # Hettend l$ddon | ut mid $htum # Abrahames m$g | of Sodoma byrig. # We *$t so= magon | secgan fur=ur, # hwelc si==an wear= | $fter *$m gehn$ste # herewulfa si=, | *ara *e l$ddon Loth # and leoda god, | su=monna sinc, # sigore gulpon. | Him *a secg hra=e # gewat si=ian, | an gara laf, # se =a gu=e gen$s, | Abraham secan. # Se *$t orlegweorc | *am Ebriscan # eorle gecy=de, | forslegen swi=e # Sodoma folc, | leoda dugu=e # and Lothes si=. | *a *$t inwitspell # Abraham s$gde | freondum sinum; # b$d him fultumes | w$rf$st h$le= # willge=oftan, | Aner and Manre, # Escol *riddan, | cw$= *$t him w$re # weorce on mode, | sorga sarost, # *$t his suhtriga | *eownyd *olode; # b$d him *r$crofe | *a rincas *$s # r$d ahicgan, | *$t his hyldem$g # ahreded% wurde, | beorn mid bryde. # Him *a bro=or *ry | $t spr$ce *$re # spedum miclum | h$ldon hygesorge # heardum wordum, | ellenrofe, # and Abrahame | treowa sealdon, # *$t hie his torn mid him | gewr$con on wra=um, # o==e on w$l feollan%. | *a se halga heht # his heor=werod | w$pna onfon. # He *$r wigena fand, | $scberendra, # [XVIII] | and [CCC] eac # *eodenholdra%, | *ara *e he wiste # *$t meahte wel $ghwylc | on fyrd wegan # fealwe linde. | Him *a Abraham gewat # and *a eorlas *ry | *e him $r treowe sealdon # mid heora folcgetrume%; | wolde his m$g huru, # | Loth alynnan # of la=scipe. | Rincas w$ron% rofe, # randas w$gon | for= fromlice # on foldwege. | Hildewulfas # herewicum neh | gefaren h$fdon. # *a he his frumgaran, | wishydig wer, # wordum s$gde, | *ares afera, # him w$s *earf micel | *$t hie% on twa healfe # | grimme gu=gemot # gystum eowdon | heardne handplegan; # cw$= *$t him se halga, | ece drihten, # ea=e% mihte | $t *am spereni=e # spede l$nan. | *a ic ne=an gefr$gn # under nihtscuwan | h$le= to hilde. # Hlyn wear= on wicum | scylda and sceafta, # sceotendra fyll, | gu=flana gegrind; # gripon unf$gre | under sceat werum # scearpe garas, | and feonda feorh # feollon =icce, | *$r hlihende # hu=e feredon | secgas and gesi==as. # Sigor eft ahwearf | of nor=monna # ni=geteone, | $sctir wera. # Abraham sealde | wig to wedde, # nalles wunden gold, | for his suhtrigan, # sloh and fylde | feond on fitte. # Him on fultum grap | heofonrices weard. # Hergas wurdon | feower on fleame, # folccyningas, | leode r$swan. # Him on laste stod | hihtlic heor=werod, # and h$le= lagon, | on swa=e s$ton, # *a *e Sodoma | and Gomorra # golde berofan, | bestrudon stigwitum. # Him *$t sti=e geald | f$dera Lothes. # Fleonde w$ron% | Elamitarna # aldordugu=e | dome bedrorene, # o=*$t hie Domasco | unfeor w$ron. # Gewat him Abraham =a | on *a wigrode # wi=ertrod seon | la=ra monna. # Loth w$s ahreded, | eorl mid $htum, # idesa hwurfon, | wif on willan. # Wide gesawon | freora feorhbanan # fuglas slitan | on ecgwale. # Abraham ferede | su=monna eft # sinc and bryda, | $=elinga bearn, # o=le nior, | m$ge= heora magum. # N$fre mon ealra | lifigendra her # lytle werede | *on wur=licor # wigsi= ateah, | *ara *e wi= swa miclum # m$gne ger$sde. | *a w$s su= *anon # Sodoma folce% | gu=spell wegen%, # hwelc gromra wear= | feonda fromlad. # Gewat him frea leoda, | eorlum bedroren, # Abraham secan, | freonda feasceaft. # Him ferede mid | Solomia # sinces hyrde; | *$t w$s se m$ra # Melchisedec, | leoda bisceop. # Se mid lacum com | fyrdrinca fruman # f$gre gretan, | Abraham arlice, # and him on sette | godes bletsunge, # and swa gyddode: | "W$s% =u gewur=od # on wera rime | for *$s eagum # *e =e $sca tir | $t gu=e forgeaf! # *$t is god selfa, | se =e hettendra # herga *rymmas | on geweald gebr$c, # and *e w$pnum l$t | rancstr$te for= # rume wyrcan, | hu=e ahreddan # and h$le= fyllan. | On swa=e s$ton; # ne meahton si=werod | gu=e spowan, # ac hie god flymde, | se =e $t feohtan # mid frumgarum | wi= oferm$gnes # egsan sceolde | handum sinum, # and halegu treow, | seo *u wi= rodora weard # rihte healdest." | Him *a se beorn # bletsunga lean | *urh hand ageaf, # and *$s hereteames | ealles teo=an sceat # Abraham sealde | godes bisceope. # *a spr$c gu=cyning, | Sodoma aldor, # secgum befylled, | to Abrahame # (him w$s ara *earf). | "Forgif me mennen # minra leoda, | *e *u ahreddest # herges cr$ftum | wera w$lclommum! # Hafa *e wunden gold | *$t $r agen w$s # ussum folce, | feoh and fr$twa! # L$t me freo l$dan | eft on e=el # $=elinga bearn, | on weste wic # wif and cnihtas, | earme wydewan! # Eaforan syndon deade, | folcgesi=as, # nym=e fea ane, | *e me mid sceoldon # mearce healdan." | Him *a Abraham # andswarode | $dre for eorlum, # elne gewur=od, | dome and sigore, # drihtlice spr$c: | "Ic *e gehate, # h$le=a waldend, | for *am halgan, # *e heofona is | and% *isse eor=an # agendfrea, | wordum minum, # nis woruldfeoh, | *e ic me agan wille, # | sceat ne scilling, # *$s ic on sceotendum, | *eoden m$ra, # *ines ahredde, | $=elinga helm, # *y l$s *u eft cwe=e | *$t ic wurde, # willgesteallum, | eadig on eor=an # $rgestreonum | Sodoma rices%; # ac *u selfa% most heonon | hu=e l$dan, # *e ic *e $t hilde gesloh, | ealle buton d$le # *issa drihtwera, | Aneres and Mamres # and Escoles. | Nelle ic *a rincas # rihte ben$man, | ac hie me fulleodon # $t $sc*r$ce, | fuhton *e $fter frofre. # Gewit *u ferian nu | ham hyrsted gold # and healsm$ge=, | leoda idesa. # *u *e la=ra ne *earft | h$le=a hild*r$ce # hwile onsittan, | nor=manna wig; # ac% nefuglas | under beorhhleo*um # blodige% sitta=, | *eodherga w$le% # *icce gefylled." | Gewat him *a se healdend # ham si=ian | mid *y hereteame # *e him se halga forgeaf, | Ebrea leod # arna gemyndig. | *a gen Abrahame # eowde selfa | heofona heahcyning # halige spr$ce, | trymede tilmodigne # and him to reordode: | "Meda syndon micla *ina! # Ne l$t *u *e *in mod asealcan, | w$rf$st willan mines! # Ne *earft *u *e wiht ondr$dan, | *enden *u mine lare l$stest, # ac ic *e lifigende her | wi= weana gehwam # wreo and scylde | folmum minum; # ne *earft *u forht wesan." | Abraham *a # andswarode, | d$drof drihtne sinum, # fr$gn hine d$grime frod: | "Hw$t gifest *u me, # gasta waldend, | freomanna to frofre, # nu ic *us feasceaft eom? | Ne *earf ic yrfestol # eaforan bytlian | $negum minra, # ac me $fter sculon | mine woruldmagas # welan bryttian. | Ne sealdest *u me sunu; # for=on mec sorg drece= | on sefan swi=e. # Ic sylf ne m$g | r$d ahycgan. # G$= gerefa min | f$gen freobearnum; # f$ste mynte= | inge*ancum # *$t me $fter sie | eaforan sine # yrfeweardas. | Geseo= *$t me of bryde # bearn ne wocon." | Him *a $dre god # andswarode: | "N$fre gerefan # r$da= *ine | eafora yrfe, # ac *in agen bearn | fr$twa healde=, # *onne *in fl$sc lige=. | Sceawa heofon, # and% hyrste gerim, | rodores tungel, # *a nu rume heora | wuldorf$stne wlite # wide d$la= | ofer brad brymu # beorhte scinan. | Swilc bi= m$gburge% # menigo *inre | folcbearnum frome. # Ne l$t *u *in ferh= wesan | sorgum as$led%. # Gien *e sunu weor=e=, | bearn of bryde # *urh gebyrd cumen, | se =e $fter bi= # yrfes hyrde, | gode m$re. # Ne geomra *u! | Ic eom se waldend # se *e for wintra fela | of Caldea # ceastre al$dde, | feowera sumne, # gehet *e folcstede | wide to gewealde. # Ic *e w$re nu, | mago Ebrea, # mine selle, | *$t sceal fromcynne # folde *ine, | sidland manig, # geseted wur=an, | eor=an sceatas # o= Eufraten, | and from Egypta # e=elmearce | swa mid ni=as # swa% Nilus sceade= | and eft Wendels$% # wide rice. | Eall *$t sculon agan # eaforan *ine, | *eodlanda gehwilc, # swa *a *reo w$ter | steape stanbyrig # streamum bewinda=, | famige flodas # folcm$g=a byht." | *a w$s Sarran # sar on mode, | *$t him Abrahame # $nig ne wear= | *urh gebedscipe # bearn gem$ne, | freolic to frofre. # Ongann *a ferh=cearig | to were sinum # wordum m$=lan: | "Me *$s forwyrnde # waldend heofona, | *$t ic m$gburge # moste *inre | rim miclian # roderum under | eaforum *inum. # Nu ic eom orwena | *$t unc se% e=ylst$f% # $fre weor=e | gife=e $tg$dere. # Ic eom geomorfrod! | Drihten min, # do swa ic *e bidde! | Her is f$mne, # freolecu m$g, | ides Egyptisc, # an on gewealde. | Hat *e *a recene # reste gestigan, | and afanda hw$=er # frea wille | $nigne *e # yrfewearda | on woruld l$tan # *urh *$t wif cuman." | *a se eadega wer # idese larum | ge=afode, # heht him *eowmennen | on bedd gan # bryde larum. | Hire mod astah # *a heo w$s magotimbre | be Abrahame # eacen worden. | Ongan $f*ancum # agendfrean | halsf$st herian, # hige*ry=e w$g, | w$s la=wendo, # lustum ne wolde | *eowdom *olian, # ac heo *riste ongan | wi= Sarran # swi=e winnan. | *a ic *$t wif gefr$gn # wordum cy=an | hire mandrihtne # modes sorge, | sarferh= s$gde # and swi=e cw$=: | "Ne fremest *u gerysnu # and riht wi= me. | *afodest *u gena # *$t me *eowmennen, | si==an Agar =e, # idese laste, | beddreste gestah, # swa ic bena w$s, | drehte% dogora gehwam% # d$dum and wordum | unarlice. # *$t Agar% sceal ongieldan%, | gif ic mot for *e # mine wealdan, | Abraham leofa. # *$s sie $lmihtig, | drihtna% drihten, # dema mid unc twih." | Hire *a $dre # andswarode | wishidig wer # wordum sinum: | "Ne forl$te ic *e, # *enden wit lifia= bu, | arna lease, # ac *u *in agen most | mennen ateon, # swa *in mod freo=." | =a wear= unbli=e # Abrahames cwen, | hire worc*eowe # wra= on mode, | heard and hre=e, # higeteonan spr$c | fr$cne on f$mnan. # Heo *a fleon gewat | *rea and *eowdom; # *olian ne wolde | yfel and ondlean, # *$s =e $r dyde | to Sarran, # ac heo on si= gewat | westen secan. # *$r hie wuldres *egn, | engel drihtnes # an gemitte | geomormode, # se hie georne fr$gn: | "Hwider fundast *u, # feasceaft ides, | si=as dreogan? # *ec Sarre ah." | Heo him $dre # andswarode: | "Ic fleah wean, wana # wilna gehwilces, | hl$fdigan hete, # hean of wicum, | tregan and teonan. # Nu sceal tearighleor | on westenne # witodes bidan, | hwonne of heortan # hunger o==e wulf | sawle and sorge # somed abregde." | Hire *a se engel # andswarode: | "Ne ceara *u feor heonon # fleame d$lan | somwist incre, # ac *u sece eft, | earna *e ara, # ea=mod ongin | dreogan $fter duge=um, # wes drihtenhold. | *u scealt, Agar, # Abrahame sunu | on woruld bringan. # Ic *e wordum nu | minum secge, # *$t se magorinc sceal | mid yldum wesan # Ismahel haten. | Se bi= unhyre, # orl$ggifre, | and% wi=erbreca # wera cneorissum, | magum sinum; # hine monige on | wra=e winna= # mid w$pen*r$ce. | Of *am frumgaran% # folc aw$cnia=%, | *eod unm$te. # Gewit *u *inne eft | waldend secan; # wuna *$m *e agon!" | Heo *a $dre gewat # engles larum | hire hlafordum, # swa se halga bebead, | godes $rendgast, # gleawan spr$ce. | *a wear= Abrahame # Ismael geboren, | efne *a he on worulde # wintra h$fde | [VI] and [LXXX]. # Sunu weox and =ah, | swa se engel $r # *urh his agen word, | f$le freo=oscealc, # f$mnan s$gde. | *a se =eoden # ymb [XIII] gear, | ece drihten, # wi= Abrahame spr$c: | "Leofa, swa ic *e l$re, # l$st uncre wel | treowr$denne! # Ic *e on tida gehwone | dugu=um stepe. # Wes *u d$dum from | willan mines! # Ic *a w$re for= | so=e gel$ste, # *e ic *e sealde geo | frofre to wedde, # *$s *in ferh= bemearn. | *u scealt halgian # hired *inne. | Sete sigores tacn # so= on gehwilcne | w$pnedcynnes, # gif *u wille on me | hlaford habban # o==e holdne freond | *inum fromcynne. # Ic *$s folces beo | hyrde and healdend, # gif ge hyra= me | breostgehygdum # and bebodu willa= | min fullian. # Sceal monna gehwilc | *$re cneorisse # cildisc wesan | w$pnedcynnes, # *$s *e on woruld cym=, | ymb seofon niht # sigores tacne | geagnod me, # o==e of eor=an | *urh feondscipe # feor ad$led, | adrifen from dugu=um. # Do= swa ic hate! | Ic eow treowige, # gif ge *$t tacen gega* | so=geleafan. # *u scealt sunu agan, | bearn be bryde *inre, # *one sculon burhsittende | ealle Isaac hatan. # Ne *earf *e *$s eaforan sceomigan, | ac ic *am magorince # mine sylle | godcunde gife # gastes mihtum, | freondsped fremum. # He onfon sceal | blisse minre # and bletsunge, | lufan and lisse. # Of *am leodfruman | brad folc cuma=, # bregowearda fela | rofe arisa=, # rices hyrdas, | woruldcyningas # wide m$re." | Abraham =a # ofestum legde | hleor on eor=an, # and mid hucse bewand | *a hleo=orcwydas # on hige sinum, | modge=ance. # He *$s m$ld$ges | self ne wende # *$t him Sarra, | bryd blondenfeax # bringan meahte | on woruld sunu; # wiste gearwe | *$t *$t wif huru # wintra h$fde | efne [C], # geteled rimes. | He *a metode oncw$= # missarum frod: | "Lifge Ismael # larum swilce, | *eoden, *inum, # and *e *anc wege, | heardr$dne hyge, # heortan strange, | to dreoganne # d$ges and nihtes | wordum and d$dum # willan *inne." | Him *a f$gere # frea $lmihtig, | ece drihten, # andswarode: | "*e sceal wintrum frod # on woruld bringan | Sarra sunu, # so= for= gan | wyrd $fter *issum # wordgemearcum. | Ic Ismael # estum wille | bletsian nu, # swa *u bena eart | *inum frumbearne, # *$t feorhdaga | on woruldrice # worn gebide, | tanum tudre. # *u *$s ti=a beo! | Hw$=re ic Isace, # eaforan *inum, | geongum bearne, # *am *e gen nis | on woruld cumen, # willa spedum | duge=a gehwilcre # on dagum wille | swi=or stepan # and him so=e to | modes w$re # mine gel$stan%, | halige higetreowa%, # and him hold wesan." | Abraham fremede # swa him se eca bebead, | sette fri=otacen # be frean h$se | on his selfes sunu, # heht *$t segn wegan% | heah gehwilcne, # *e his hina w$s | w$pnedcynnes, # w$re gemyndig, | gleaw on mode, # =a him god sealde | so=e treowa, # and *a seolf onfeng | torhtum tacne. # A his tir metod, | domf$st cyning, # duge=um iecte | on woruldrice; # he him *$s worhte to, | si==an he on f$re # fur=um meahte | his waldendes # willan fremman. | *a *$t wif ahloh # wereda drihtnes | nalles gl$dlice, # ac heo gearum frod | *one hleo=orcwyde # husce belegde | on sefan swi=e. # So= ne gelyfde, | *$t *$re spr$ce # sped folgode. | *a *$t gehyrde # heofona waldend, | *$t on bure ahof # bryd Abrahames | hihtleasne hleahtor, # *a cw$= halig god: | "Ne wile Sarran # so= gelyfan | wordum minum. # Sceal seo wyrd swa *eah | for= steallian # swa ic *e $t frym=e gehet. | So= ic *e secge, # on *as sylfan tid | of idese bi= # eafora w$cned. | *onne ic *as ilcan # o=re si=e | wic gesece, # *e beo= wordgehat% | min gel$sted. # *u on magan wlitest, | *in agen bearn, # Abraham leofa!" | Gewiton him *a $dre # ellorfuse | $fter *$re spr$ce # spedum feran | of *am hleo=orstede, # halige gastas, | lastas legdon, # (him w$s Lothes% m$g | sylfa on gesi==e), # o=*$t hie on Sodoman, | weallsteape burg, # wlitan meahton. | Gesawon ofer since # salo hlifian, | reced ofer readum golde. # Ongan *a rodera waldend, | arf$st wi= Abraham sprecan, # s$gde him unlytel spell: | "Ic on *isse byrig # bearhtm gehyre, | synnigra cyrm # swi=e hludne, | ealogalra gylp, # yfele spr$ce | werod under weallum habban; # for*on w$rlogona sint, | folces% firena hefige. # Ic wille fandigan nu, | mago Ebrea, # hw$t *a men don, | gif hie swa swi=e # synna fremma= | *eawum and ge*ancum, # swa hie on *weorh spreca= | facen and inwit; # *$t sceal fyr% wrecan, | swefyl and sweart lig # sare and grimme, | hat and h$ste # h$=num folce." | Weras basnedon # witelaces%, | wean under weallum, # and heora wif somed. | Dugu=um wlance # drihtne guldon | god mid gnyrne, # o=*$t gasta helm, | lifes leohtfruma # leng ne wolde | torn *rowigean, # ac him to sende | sti=mod cyning # strange twegen | aras sine, # *a on $fentid | si=e gesohton # Sodoma ceastre. | Hie *a $t burhgeate # beorn gemitton | sylfne sittan # sunu Arones, | *$t *am gleawan were # geonge *uhton | men for his eagum. # Aras *a metodes *eow | gastum togeanes, # gretan eode | cuman cu=lice, # cynna gemunde | riht and gerisno, # and *am rincum bead | nihtfeormunge. # Him *a nergendes | $=ele $rendracan% # andswarodon: | "Hafa arna *anc, # *ara *e *u unc bude! | Wit be *isse str$te # stille *enca= | s$les bidan, # si==an sunnan% eft | for= to morgen # metod up forl$t." | *a to fotum Loth # | *am giestum hnah, # and him georne bead | reste and gereorda # and his recedes hleow | and *egnunge. # Hie on *anc curon | $=elinges est, # eodon sona, | swa him se Ebrisca # eorl wisade, | in undor edoras. # *$r him se $=ela geaf, | gleawferh= h$le, # giestli=nysse | f$gre on flette, # o=*$t for= gewat | $fenscima. # *a com $fter niht | on last d$ge. # Lagustreamas wreah, | *rym mid *ystro # *isses lifes, | s$s and sidland. # Comon Sodomware, | geonge and ealde, # gode unleofe | cor=rum miclum # cuman acsian, | *$t hie beh$fdon # herges m$gne | Loth mid giestum. # Heton l$dan ut | of *am hean hofe # halige aras, | weras to gewealde, # wordum cw$don | *$t mid *am h$le=um # h$man wolden | unscomlice, # arna ne gymden. | *a aras hra=e, # se =e oft r$d ongeat, | Loth on recede, # eode lungre ut, | spr$c *a ofer ealle # $=elinga gedriht | sunu Arones, # snytra gemyndig: | "Her syndon inne # unwemme twa | dohtor mine. # Do=, swa ic eow bidde | (ne can *ara idesa # ow=er gieta | *urh gebedscipe # beorna neawest) | and geswica= *$re synne. # Ic eow sylle *a, | $r ge sceonde # wi= gesceapu fremmen, | ungifre yfel # ylda bearnum. | Onfo= *$m f$mnum, # l$ta= fri= agon | gistas mine, # *a ic for gode wille | gemundbyrdan, # gif ic mot, for eow." | Him *a seo m$nigeo # *urh gem$ne word, | arlease cyn, # andswarode: | "*is *ince= gerisne # and riht micel, | *$t *u =e aferige # of *isse folcsceare. | *u *as wer=eode # wr$ccan laste | freonda feasceaft # feorran gesohtest, | wine*earfende%. # Wilt =u, gif *u most, | wesan usser her # aldordema, | leodum lareow?" # *a ic on Lothe gefr$gn | h$=ne herem$cgas # handum gripan, | faum folmum. # Him fylston wel | gystas sine, # and hine of gromra *a, | cuman arf$ste, # clommum abrugdon | in under edoras, # and *a ofstlice | anra gehwilcum # ymbstandendra | folces Sodoma # f$ste fors$ton | heafodsiena. # Wear= eal here sona | burhwarena blind. # Abrecan ne meahton | re=emode # reced $fter gistum, | swa hie fundedon, # ac *$r frome w$ron | godes spellbodan. # H$fde gistm$gen | sti=e strengeo, # styrnde swi=e | werode mid wite. # Spr$con wordum *a | f$le freo=oscealcas # f$gre to Lothe: | "Gif *u sunu age # o==e sw$sne m$g, | o==e on *issum folcum # freond $nigne | eac *issum idesum # *e we her on wlita=, | al$de of *ysse leodbyrig, # *a =e leofe sien, | ofestum miclum, # and *in ealdor nere, | *y l$s *u forweor=e # mid *yssum w$rlogan. | Unc hit waldend heht # for wera synnum | Sodoma and Gomorra # sweartan lige, | fyre gesyllan # and *as folc slean, | cynn on ceastrum # mid cwealm*rea | and his torn wrecan. # *$re tide is | neah ge*rungen. # Gewit *u nergean *in | feorh foldwege. # *e is frea milde." | Him *a $dre Loth # andswarode: | "Ne m$g ic mid idesum # aldornere mine | swa feor heonon # fe=egange | si=e gesecan. # Git me sibblufan | and freondscipe # f$gre cy=a=, | treowe and hyldo # ti=ia= me. | Ic wat hea burh # her ane neah, | lytle ceastre. # Lyfa= me *$r | are and reste, # *$t we aldornere | on Sigor up # secan moten. | Gif git *$t f$sten # fyre willa= | steape forstandan, # on *$re stowe we | gesunde magon # s$les bidan, | feorh generigan." # Him *a freondlice | englas arf$ste # andswaredon: | "*u scealt *$re bene, # nu *u ymb *a burh sprycest%, | ti=a weor=an. # Teng recene to | *am f$stenne; # wit *e fri=e healda= | and mundbyrde. # Ne moton wyt | on w$rlogum # wrecan torn godes, | swebban synnig cynn, # $r =on *u on S$gor *in | bearn gel$de # and bryd somed." | *a onette # Abrahames m$g | to *am f$stenne. # Fe=e ne sparode | eorl mid idesum, # ac he ofstum for= | lastas legde, # o=*$t he gel$dde | bryd mid bearnum # under burhlocan | in S$gor his. # *a sunne up, | folca fri=candel, # fur=um eode, | *a ic sendan gefr$gn # swegles aldor | swefl of heofnum # and sweartne lig | werum to wite, # weallende fyr, | *$s hie on $rdagum # drihten tyndon | lange *rage. # Him *$s lean forgeald | gasta waldend! # Grap heah*rea | on h$=encynn. # Hlynn wear= on ceastrum, | cirm arleasra # cwealmes on ore, | la=an cynnes. # Lig eall fornam | *$t he grenes fond # goldburgum in, | swylce *$r ymbutan # unlytel d$l | sidre foldan # geondsended w$s | bryne and brogan. # Bearwas wurdon | to axan and to yslan, # eor=an w$stma, | efne swa wide # swa =a witelac | re=e ger$hton # rum land wera. | Strudende fyr # steapes and geapes, | swogende leg%, # forswealh eall geador% | *$t on Sodoma byrig # secgas ahton | and on Gomorra. # Eall *$t god spilde, | frea mid *y folce. # *a *$t fyrgebr$c, | leoda lifgedal, # Lothes gehyrde | bryd on burgum, # under b$c beseah | wi= *$s w$lfylles. # Us gewritu secga= | *$t heo on sealtstanes # sona wurde | anlicnesse. # $fre si==an | se monlica # (*$t is m$re spell) | stille wunode, # *$r hie strang begeat | wite, *$s heo wordum # wuldres *egna | hyran ne wolde. # Nu sceal heard and steap | on *am wicum # wyrde bidan, | drihtnes domes, # hwonne dogora rim, | woruld gewite. # *$t is wundra sum, | *ara =e geworhte # wuldres aldor. | Him *a Abraham gewat # ana gangan | mid $rd$ge # *$t he eft% gestod | *$r wordum $r # wi= his waldend spr$c | frod frumgara. # He geseah from foldan up | wide fleogan # w$lgrimne rec. | Hie *$s wlenco onwod # and wingedrync | *$t hie firend$da # to frece wurdon, | synna *riste, # so= ofergeaton, | drihtnes domas, # and hwa him duge=a forgeaf, | bl$d on burgum. # For*on him brego engla | wylmhatne lig # to wr$ce sende. | Waldend usser # gemunde w$rf$st *a | Abraham arlice, # swa he oft dyde | leofne mannan. # Loth generede, | m$g *$s o=res, # *a seo m$negeo forwear=. | Ne dorste *a # d$drof h$le | for frean egesan # on *am f$stenne | leng eardigean, # ac him Loth gewat | of byrig gangan # and his bearn somed | w$lstowe fyrr # wic sceawian, | o=*$t hie be hli=e # heare dune | eor=scr$f fundon. # *$r se eadega Loth | w$rf$st wunode, # waldende leof, | d$grimes worn # and his dohtor twa. | Hie dydon swa; # druncnum eode | seo yldre to # $r on reste | heora bega f$der. # Ne wiste blondenfeax | hwonne him f$mnan to bryde # him bu w$ron, | on ferh=cofan # f$ste genearwod% | mode and gemynde, # *$t he m$g=a si= | wine druncen # gewitan ne meahte. | Idesa wurdon eacne, # eaforan brohtan | willgesweostor # on woruld sunu | heora ealdan f$der. # *ara $=elinga | modor o=erne # Moab nemde, | Lothes dohter, # seo on life w$s | wintrum yldre. # Us gewritu secgea=, | godcunde bec, # *$t seo gingre | hire agen bearn # Ammon hete. | Of *am frumgarum # folces% unrim, | *rymf$ste twa # *eoda awocon. | O=re *ara m$g=a # Moabitare | eor=buende # ealle hata=, | widm$re cynn, # o=re weras nemna=, | $=elinga bearn, # Ammonitare. | Gewat him *a mid bryde # bro=or Arones | under Abimelech # $hte l$dan | mid his hiwum. # H$le=um s$gde | *$t Sarra his # sweostor w$re, | Abraham wordum # (bearh his aldre), | *y he wiste gearwe # *$t he winemaga, | on folce lyt # freonda h$fde. | *a se *eoden his # *egnas sende, | heht hie% bringan # to him selfum. | *a w$s ell*eodig # o=re si=e | wif Abrahames% # from were l$ded | on fremdes f$=m. # Him *$r fylste *a | ece drihten, # swa he oft dyde, | nergend usser. # Com nihtes self, | *$r se waldend l$g # wine druncen. | Ongan *a so=cyning # *urh swefn sprecan | to *am $=elinge # and him yrre hweop: | "*u Abrahames # idese gename, | bryde $t beorne. # *e abregdan sceal | for *$re d$de # dea= of breostum | sawle *ine." # Him symbelwerig | sinces% brytta # *urh sl$p oncw$=: | "Hw$t, *u $fre, # engla *eoden, | *urh *in yrre wilt # aldre l$tan, | heah beheowan%, # *$ne% *e her leofa= | rihtum *eawum, # bi= on r$de f$st, | modge*ance, # and him miltse | to *e sece=? # Me s$gde $r | *$t wif hire # wordum selfa | unfricgendum, # *$t heo Abrahames | sweostor w$re. # N$bbe ic synne wi= hie, | facna $nig # gefremed gena." | Him *a $dre eft # ece drihten, | so=f$st metod, # *urh *$t swefn oncw$=: | "Agif Abrahame # idese sine, | wif to gewealde, # gif *u on worulde leng, | $=elinga helm, # aldres recce. | He is god and gleaw, # m$g self wi=% god% sprecan, | geseon sweglcyning. # *u sweltan scealt | mid feo and mid feorme, # gif =u *am frumgaran | bryde wyrnest. # He abiddan m$g, | gif he ofstum me # $rendu% wile | *eawf$st and ge*yldig # *in abeodan, | *$t ic *e lissa # lifigendum giet | on dagum l$te # dugu*a brucan | sinces gesundne." # *a sl$pe tobr$gd | forht folces weard. # Heht him fetigean to | gesprecan% sine, # spedum s$gde | eorlum Abimeleh, # egesan ge=read, | waldendes word. # Weras him ondredon | for *$re d$de # drihtnes handa | sweng $fter swefne. # Heht sylf cyning | him *a Abraham to # ofstum miclum. | *a reordode # rice *eoden: | "Mago Ebrea, # *$s *u me wylle | wordum secgean, # hu geworhte ic *$t, | si==an *u usic under, # Abraham, *ine | on *as e=elturf # $hta l$ddest, | *$t *u me *us swi=e # searo renodest? | *u ell*eodig # usic woldest | on *isse folcsceare # facne besyrwan, | synnum besmitan, # s$gdest wordum | *$t Sarra *in # sweostor w$re, | lices m$ge, # woldest la=lice | *urh *$t wif on me # wrohte alecgean, | orm$te yfel. # We *e arlice | gefeormedon, # and *e freondlice | on *isse wer*eode # wic get$hton, | land to lissum. # *u us leanast nu, | unfreondlice # fremena *ancast!" | Abraham *a # andswarode: | "Ne dyde ic for facne # ne for feondscipe | ne for wihte *$s # ic *e wean u=e. | Ac ic me, gumena baldor, # gu=bordes sweng | leodmagum feor # lare gebearh, | si==an me se halga # of hyrde frean, | mines f$der # fyrn al$dde%. | Ic fela si==an # folca gesohte, | wina uncu=ra, # and *is wif mid me, | freonda feasceaft. # Ic *$s f$res a | on wenum s$t # hwonne me wra=ra sum | ell*eodigne # aldre beheowe, | se =e him *as idese eft # agan wolde. | For=on ic wigsmi=um # wordum s$gde | *$t Sarra min # sweostor w$re | $ghw$r eor=an # *$r wit earda leas | mid wealandum # winnan sceoldon. | Ic *$t ilce dreah # on *isse e=yltyrf, | si==an ic *ina, # *eoden m$ra, | mundbyrde geceas. # Ne w$s me on mode cu=, | hw$=er on *yssum folce # frean $lmihtiges | egesa w$re, # *a ic her $rest com. | For*on ic *egnum # *inum dyrnde | and sylfum *e # swi=ost micle | so=an spr$ce, # *$t me Sarra% | bryde laste # beddreste gestah." | *a ongan Abim$leh # Abraham swi=an | woruldgestreonum # and him his wif ageaf. | Sealde him to bote, # *$s *e he his bryd genam, | gangende feoh # and gl$d seolfor | and weorc*eos%. # Spr$c% *a wordum eac | to Abrahame # $=elinga helm: | "wuna mid usic # and *e wic geceos | on *issum lande # *$r *e leofost sie, | e=elstowe, # *e ic agan sceal. | Wes us f$le freond, # we =e feoh sylla=!" | Cw$= *a eft ra=e # o=re worde | to Sarran # sinces brytta: | "Ne *earf =e on edwit # Abraham settan, | =in freadrihten, # *$t *u flettpa=as%, | m$g $lfscieno, # mine tr$de, | ac him hygeteonan # hwitan seolfre | deope bete. # Ne ceara incit dugu=a | of =isse e=yltyrf # ellor secan, | winas uncu=e, # ac wunia= her." | Abraham fremede # swa hine his aldor heht, | onfeng freondscipe # be frean h$se, | lufum and lissum. # He w$s leof gode. | For=on he sibbe # ges$lig dreah | and his scippende # under sceade gefor, | hleowfe=rum *eaht, # her *enden lifde. | *a gien w$s yrre # god Abimelehe | for *$re synne # *e he wi= Sarrai | and wi= Abrahame # $r gefremede, | *a he ged$lde # him deore twa, | wif and w$pned. # He *$s weorc gehleat, | frecne wite. # Ne meahton freo ne *eowe | heora bregoweardas # bearnum ecan% | monrim m$ge=, # ac him *$t metod forstod, | o=*$t se halga # his hlaforde | Abraham ongan # arna% biddan | ecne drihten. # Him engla helm | getig=ode, # tuddorsped onleac | folccyninge # freora and *eowra, | wera and wifa; # let weaxan eft | heora rimgetel # rodora waldend, | ead and $hta. # $lmihtig wear= | milde on mode, # moncynnes weard%, | Abimeleche, # swa hine Abraham b$d. | *a com feran # frea $lmihtig | to Sarrai, # swa he self gecw$=, | waldend usser, # h$fde wordbeot | leofum gel$sted, # lifes aldor | eaforan and idese. # Abrahame woc | bearn of bryde, # *one brego engla, | $r =y magotudre # modor w$re | eacen be eorle, # Isaac nemde. | Hine Abraham on # mid% his agene hand | beacen sette, # swa him bebead metod, | wuldortorht ymb wucan, # *$s *e hine on woruld | to moncynne # modor brohte. | Cniht weox and *ag, # swa him cynde w$ron | $=ele from yldrum. # Abraham h$fde | wintra hundteontig% # *a him wif sunu | on *anc geb$r. # He *$s =rage bad, | si==an him $rest # *urh his agen word | *one d$gwillan # drihten bodode. | *a seo wyrd gewear= # *$t *$t wif geseah | for Abrahame # Ismael plegan, | =$r hie $t sw$sendum # s$ton bu tu, | halig on hige, # and heora hiwan eall, | druncon and drymdon. # *a cw$= drihtlecu m$g, | bryd to beorne: # "Forgif me, beaga weard, | min sw$s frea, # hat si=ian% | Agar ellor # and Ismael | l$dan mid hie! # Ne beo= we leng somed | willum minum, # gif ic wealdan mot. | N$fre Ismael # wi= Isace, | wi= min agen bearn # yrfe d$le= | on laste *e, # *onne *u of lice | aldor asendest." # *a w$s Abrahame | weorce on mode # *$t he on wr$c drife | his selfes sunu, # *a com so= metod | freom on fultum, # wiste ferh= guman | cearum on clommum. # Cyning engla spr$c | to Abrahame, # ece drihten: | "L$t *e aslupan # sorge of breostum, | modgewinnan, # and m$ge= hire, | bryde *inre! # Hat bu tu aweg | Agar feran # and Ismael, | cniht of cy==e! # Ic his cynn gedo | brad and bresne # bearna tudre, | w$stmum spedig, # swa ic *e wordum gehet." | *a se wer hyrde # his waldende, | draf of wicum # dreorigmod tu, | idese of earde # and his agen bearn. | "Sweotol is and gesene # *$t *e so= metod | on gesi==e is, # swegles aldor, | se =e sigor sele= # snytru% mihtum | and *in mod tryme=, # | godcundum gifum. # For=on =e giena speow, | *$s *u wi= freond o==e feond # fremman ongunne | wordum o==e d$dum. # Waldend scufe=, | frea on% for=wegas # folmum sinum | willan *inne. # *$t is wide cu= | burhsittendum. # Ic *e bidde nu, | wine Ebrea, # wordum minum, | *$t *u tilmodig # treowa selle, | w$ra *ina, # *$t *u wille me | wesan f$le freond # fremena to leane, | *ara *e ic to dugu=um =e # gedon h$bbe, | si==an =u feasceaft # feorran come | on *as wer*eode # wr$ccan laste. | Gyld me mid hyldo, # *$t ic *e hneaw ne w$s | landes and lissa. # Wes *issum leodum nu | and m$gburge # minre arf$st, | gif *e alwalda, # ure drihten, | scirian wille, # se =e gesceapu healde=, | *$t *u randwigum # rumor mote | on =isse folcsceare # fr$twa d$lan, | modigra gestreon, # mearce settan." | =a Abraham # Abimelehe | w$re sealde # *$t he wolde swa. | Si==an w$s se eadega # eafora *ares | in Filistea # folce eardf$st, | leod Ebrea # lange *rage, | feasceaft mid fremdum. # Him frea engla | wic get$hte # *$t% weras hata= | burhsittende # Bersabea lond%. | =$r se halga # heahsteap reced, | burh timbrede # and bearo sette, | weobedd worhte, # and his waldende | on *am gl$dstede # gild ons$gde, | lac geneahe, # *am *e lif forgeaf, | ges$liglic # swegle under. | *a *$s rinces # se rica ongan | cyning costigan, # cunnode georne | hwilc *$s $=elinges # ellen w$re, | sti=um wordum # spr$c him stefne to: | "Gewit *u ofestlice, # Abraham, feran, | lastas lecgan # and *e l$de mid | *in agen bearn. # *u scealt Isaac me | onsecgan, sunu =inne, # sylf to tibre. | Si==an *u gestigest # steape dune, | hrincg *$s hean landes, # *e ic *e heonon get$ce, | up *inum agnum fotum, # *$r *u scealt ad geg$rwan, | b$lfyr bearne *inum, # and blotan sylf | sunu mid sweordes ecge, # and *onne sweartan lige | leofes lic forb$rnan # and me lac bebeodan." | Ne fors$t he *y si=e, # ac sona ongann | fysan to fore. # Him w$s frean% engla | word ondrysne # and his waldend% leof. | *a se eadga # Abraham sine | nihtreste ofgeaf. # Nalles nergendes | h$se wi=hogode, # ac hine se halga wer | gyrde gr$gan sweorde, # cy=de *$t him gasta weardes | egesa on breostum wunode. # Ongan *a his esolas b$tan | gamolferh= goldes brytta, # heht hine geonge twegen | men mid si=ian. # M$g w$s his agen *ridda | and he feor=a sylf. # *a he fus gewat | from his agenum hofe # Isaac l$dan, | bearn unweaxen, # swa him bebead metod. | Efste *a swi=e # and onette | for= foldwege, # swa him frea t$hte | wegas ofer westen, # o=*$t wuldortorht, | d$ges *riddan up # ofer deop w$ter | ord ar$mde. # *a se eadega wer | geseah hlifigan # hea dune | swa him s$gde $r # swegles aldor. | =a Abraham spr$c # to his ombihtum: | "Rincas mine, # resta= incit | her on *issum wicum. # Wit eft cuma=, | si==an wit $rende # uncer twega | gastcyninge # agifen habba=." | Gewat him *a se $=eling # and his agen sunu | to *$s gemearces # *e him metod t$hte, | wadan ofer wealdas. # Wudu b$r sunu, | f$der fyr and sweord. # =a *$s fricgean ongann | wer wintrum geong # wordum Abraham: | "Wit her fyr and sweord, # frea min, habba=; | hw$r is *$t tiber, # *$t *u torht gode | to *am brynegielde # bringan *encest?" | Abraham ma=elode # (h$fde on an gehogod | *$t he ged$de% # swa hine drihten het): | "Him *$t so=cyning # sylfa finde=, | moncynnes weard, # swa him gemet *ince=." | Gestah *a sti=hydig # steape dune | up mid his eaforan, # swa him se eca bebead, | *$t he on hrofe gestod # hean landes | on *$re stowe% # *e him se stranga to, | w$rf$st metod # wordum t$hte. | Ongan *a ad hladan, # $led weccan, | and gefeterode # fet and honda | bearne sinum # and *a on b$l ahof | Isaac geongne, # and *a $dre gegrap | sweord be gehiltum, # wolde his sunu cwellan | folmum sinum, # fyre scencan% | m$ges dreore. # *a metodes =egn, | ufan engla sum, # Abraham hlude | stefne cygde. # He stille gebad | ares spr$ce # and *am engle oncw$=. | Him *a ofstum to # ufan of roderum | wuldorgast godes # wordum m$lde: | "Abraham leofa, # ne sleah *in agen bearn, | ac *u cwicne abregd # cniht of ade, | eaforan *inne! # Him an wuldres god! | Mago Ebrea, # *u medum scealt | *urh *$s halgan hand, # heofoncyninges, | so=um sigorleanum # selfa onfon, | ginf$stum gifum. # *e wile gasta weard | lissum gyldan # *$t *e w$s leofre% his | sibb and hyldo # *onne *in sylfes bearn." | Ad stod on$led. # H$fde Abrahame | metod moncynnes, # m$ge Lothes, | breost geblissad, # *a he him his bearn forgeaf, | Isaac cwicne. # =a se eadega bewlat, | rinc ofer exle, # and him *$r rom geseah | unfeor *anon # $nne standan, | bro=or Arones, # brembrum f$stne. | *one Abraham genam # and hine on ad ahof | ofestum miclum # for his agen bearn. | Abr$gd *a mid *y bille, # brynegield onhread, | reccendne weg # rommes blode, | onbleot *$t lac gode, # s$gde leana *anc | and ealra *ara s$l=a% # *e he him si= and $r, | gifena drihten, # forgifen h$fde. | Hw$t! We feor and neah # gefrigen haba= | ofer middangeard # Moyses domas, | wr$clico wordriht, # wera cneorissum,-- | in uprodor # eadigra gehwam | $fter bealusi=e # bote lifes, | lifigendra gehwam # langsumne r$d,-- | h$le=um secgan. # Gehyre se =e wille! | *one on westenne # weroda% drihten, | so=f$st cyning, # mid his sylfes miht | gewyr=ode, # and him wundra fela, | ece alwalda, # in $ht forgeaf. | He w$s leof gode, # leoda aldor, | horsc and hre=ergleaw, # herges wisa, | freom folctoga. # Faraones cyn, | godes andsacan%, # gyrdwite band, | *$r him gesealde # sigora waldend, | modgum magor$swan%, # his maga feorh, | onwist e=les, # Abrahames sunum. | Heah w$s *$t handlean # and him hold frea, | gesealde w$pna geweald # wi= wra=ra gryre, | ofercom mid *y campe # cneomaga fela, | feonda% folcriht. # =a w$s forma si= | *$t hine weroda god # wordum n$gde, | *$r he him ges$gde # so=wundra fela, | hu *as woruld worhte # witig drihten, | eor=an ymbhwyrft # and uprodor, | gesette sigerice, # and his sylfes naman, | =one yldo bearn # $r ne cu=on, | frod f$dera cyn, # *eah hie fela wiston. | H$fde he *a geswi=ed # so=um cr$ftum | and gewur=odne # werodes aldor, | Faraones feond, # on for=wegas. | *a w$s ingere # ealdum witum | dea=e gedrenced # drihtfolca m$st; | hordwearda hryre # heaf w$s geniwad, | sw$fon seledreamas, # since berofene. | H$fde manscea=an # $t middere niht | frecne gefylled, # frumbearna fela, | abrocene burhweardas. # Bana wide scra=, | la= leodhata, # land drysmyde% | deadra hr$wum, # dugo= for= gewat, | wop w$s wide, # worulddreama lyt. | W$ron hleahtorsmi=um # handa belocene, | alyfed la=si= # leode gretan; | folc ferende, # feond% w$s bereafod, | hergas on helle. # Heofung% *ider becom, | druron deofolgyld. # D$g w$s m$re | ofer middangeard # *a seo mengeo for. | Swa *$s f$sten dreah # fela missera, | ealdwerige, # Egypta folc, | *$s *e hie widefer= # wyrnan *ohton | Moyses magum, # gif hie metod lete, | on langne lust # leofes si=es. | Fyrd w$s gefysed, # from se =e l$dde, | modig magor$swa%, # m$gburh heora. | Oferfor he mid *y folce # f$stena worn, | land and leodweard # la=ra manna, | enge anpa=as, # uncu= gelad, | o=*$t hie on Gu=myrce # gearwe b$ron, | (w$ron land heora # lyfthelme be*eaht), | mearchofu morheald. # Moyses ofer *a, | fela meoringa, # fyrde gel$dde. | Heht *a ymb twa niht # tirf$ste% h$le=, | si==an hie feondum # o=faren h$fdon, | ymbwicigean # werodes bearhtme | mid $lfere # $thanes byrig, | m$gnes m$ste # mearclandum on. | Nearwe genyddon # on nor=wegas, | wiston him be su=an # Sigelwara land, | forb$rned burhhleo=u, # brune leode, | hatum heofoncolum. # *$r halig god | wi= f$rbryne # folc gescylde, | b$lce oferbr$dde # byrnendne heofon, | halgan nette # hatwendne lyft. | H$fde wederwolcen # widum f$=mum | eor=an and uprodor # efne ged$led, | l$dde leodwerod, # ligfyr adranc, | hate heofontorht. # H$le= wafedon, | drihta gedrymost. # D$gsceades% hleo | wand ofer wolcnum; # h$fde witig god | sunnan si=f$t # segle% ofertolden, | swa *a m$strapas # men ne cu=on, | ne =a seglrode # geseon meahton, | eor=buende # ealle cr$fte, | hu af$stnod w$s # feldhusa m$st, | si==an he mid wuldre # geweor=ode | *eodenholde. # *a w$s *ridda wic | folce to frofre. # Fyrd eall geseah | hu *$r hlifedon # halige seglas, | lyftwundor leoht; # leode ongeton, | dugo= Israhela, # *$t *$r drihten cwom | weroda drihten, # wicsteal metan. | Him beforan foran # fyr and wolcen | in beorhtrodor, # beamas twegen, | *ara $ghw$=er # efnged$lde | heah*egnunga # haliges gastes, | deormodra si= # dagum and nihtum. | *a ic on morgen gefr$gn # modes rofan | hebban herebyman # hludan stefnum, | wuldres woman. # Werod eall aras, | modigra m$gen, # swa him Moyses bebead, | m$re magor$swa, # metodes folce, | fus fyrdgetrum. # For= gesawon | lifes lat*eow # lifweg metan; | swegl si=e weold, # s$men $fter | foron flodwege. # Folc w$s on salum, | hlud herges% cyrm. # Heofonbeacen astah | $fena gehwam, # o=er wundor, | syllic $fter sunnan # setlrade beheold, | ofer leodwerum # lige scinan, | byrnende beam. # Blace stodon | ofer sceotendum # scire leoman; | scinon scyldhreo=an, # sceado% swi=redon, | neowle nihtscuwan # neah ne mihton | heolstor ahydan; # heofoncandel barn. | Niwe nihtweard # nyde sceolde | wician ofer weredum, # *y l$s him westengryre, | har h$=broga%, # holmegum wederum | on% ferclamme # ferh= getw$fde%. | H$fde foregenga # fyrene loccas, | blace beamas; # bellegsan hweop | in *am here*reate, # hatan lige, | *$t he on westenne # werod forb$rnde, | nym=e hie modhwate # Moyses hyrde. | Scean scir werod, # scyldas lixton, | gesawon randwigan # rihte str$te, | segn ofer sweoton, # o=*$t s$f$sten | landes $t ende # leodm$gne% forstod, | fus on for=weg. # Fyrdwic aras; | wyrpton hie werige, # wiste gen$gdon | modige mete*egnas, # hyra m$gen beton. | Br$ddon $fter beorgum, # si==an byme sang, | flotan feldhusum. # *a w$s feor=e wic, | randwigena r$st, # be *an readan s$. | =$r on fyrd hyra # f$rspell becwom, | oht inlende. # Egsan stodan, | w$lgryre weroda; # wr$cmon gebad | la=ne lastweard, # se =e him lange $r | e=elleasum # onnied gescraf, | wean witum f$st. # W$re ne gymdon, | =eah *e se yldra cyning # $r ge/ | *a wear= yrfeweard # ingefolca, | manna $fter ma=mum, # *$t he swa miceles ge=ah. | Ealles *$s forgeton # si==an grame wurdon | Egypta cyn # ymbe% antwig; | =a heo% his m$gwinum # mor=or fremedon, | wroht berenedon, # w$re fr$ton. | W$ron hea=owylmas # heortan getenge, | mihtmod wera; # manum treowum | woldon hie *$t feorhlean # facne gyldan, | *$tte hie% *$t d$gweorc # dreore gebohte, | Moyses leode, # *$r him mihtig god | on =am spildsi=e # spede forgefe. | *a him eorla mod # ortrywe wear= | si==an hie gesawon # of su=wegum | fyrd Faraonis # for= ongangan, | oferholt wegan, # eored lixan, | (garas trymedon, # gu= hwearfode, | blicon bordhreo=an, # byman sungon), | *ufas *unian, # *eod mearc tredan, | on hw$l # | Hreopon% herefugolas, # hilde gr$dige, | deawigfe=ere # ofer drihtneum, | wonn w$lceasega. # Wulfas sungon | atol $fenleo= # $tes on wenan, | carleasan deor, # cwyldrof beodan | on la=ra last # leodm$gnes fyl%. | Hreopon mearcweardas # middum nihtum, | fleah f$ge gast, # folc w$s geh$ged. | Hwilum of *am werode # wlance *egnas | m$ton milpa=as # meara bogum. | Him *$r segncyning # wi= *one segn foran, | manna *engel, # mearc*reate rad; | gu=weard gumena # grimhelm gespeon, | cyning cinberge, # (cumbol lixton), | wiges on wenum, # w$lhlencan sceoc%, | het his hereciste # healdan georne | f$st fyrdgetrum%. # Freond onsegon% | la=um eagan # landmanna cyme. | Ymb hine w$gon # wigend unforhte, | hare heorowulfas% # hilde gretton, | *urstige *r$cwiges, # *eodenholde. | H$fde him alesen # leoda duge=e | tireadigra # twa *usendo, | *$t w$ron cyningas # and cneowmagas, | on *$t eade riht, # $=elum deore. | For=on anra gehwilc # ut al$dde | w$pnedcynnes, # wigan $ghwilcne | *ara *e he on =am fyrste # findan mihte. | W$ron ingemen # ealle $tg$dere, | cyningas on cor=re. # Cu= oft gebad | horn on heape # to hw$s h$gstealdmen, | gu=*reat gumena, # gearwe b$ron. | Swa *$r eorp werod, # ecan l$ddon, | la= $fter la=um, # leodm$gnes worn, | *usendm$lum; # *ider w$ron fuse. | H$fdon hie gemynted # to *am m$genheapum | to *am $rd$ge # Israhela cynn | billum abreotan # on hyra bro=orgyld. | For*on w$s in wicum # wop up ahafen, | atol $fenleo=, # egesan stodon, | weredon w$lnet, # *a se woma cwom. | Flugon frecne spel, # feond w$s anmod, | werud w$s wigblac, # o=*$t wlance forsceaf | mihtig engel, # se =a menigeo beheold, | *$t *$r gela=e mid him # leng ne mihton | geseon tosomne; # si= w$s ged$led. | H$fde nydfara # nihtlangne fyrst, | *eah =e him on healfa gehwam # hettend seomedon, | m$gen o==e merestream; # nahton maran hwyrft. | W$ron orwenan # e=elrihtes, | s$ton $fter beorgum # in blacum reafum, | wean on wenum; # w$ccende bad | eall seo sibgedriht # somod $tg$dere | maran m$genes, # o= Moyses bebead | eorlas on uhttid # $rnum bemum% | folc somnigean, # frecan arisan, | habban heora hlencan, # hycgan on ellen, | beran beorht searo, # beacnum cigean | sweot sande near. # Snelle gemundon | weardas wigleo=, # werod w$s gefysed, | brudon ofer burgum, # (byman gehyrdon), | flotan feldhusum, # fyrd w$s on ofste. | Si==an hie getealdon # wi= *am teonhete | on *am for=herge # fe=an twelfe | moderofra%; # m$gen w$s onhrered. | W$s on anra gehwam # $=elan cynnes | alesen under lindum # leoda dugu=e | on folcget$l # fiftig cista; | h$fde cista gehwilc # cu=es werodes | garberendra, # gu=fremmendra, | [X] hund geteled, # tireadigra. | *$t w$s wiglic werod; # wace% ne gretton | in *$t rincget$l # r$swan herges, | *a *e for geogu=e # gyt ne mihton | under bordhreo=an # breostnet wera | wi= flane feond # folmum werigean, | ne him bealubenne # gebiden h$fdon | ofer linde l$rig, # licwunde swor, | gylpplegan gares. # Gamele ne moston, | hare hea=orincas, # hilde on*eon, | gif him modheapum # m$gen swi=rade, | ac hie be w$stmum # on% wig curon, | hu in leodscipe # l$stan wolde | mod mid aran, # eac *an m$gnes cr$ft, | garbeames feng. # | *a w$s handrofra # here $tg$dere, | fus for=wegas. # Fana up gerad%, | beama beorhtost; # bidon% ealle *a gen | hwonne si=boda # s$streamum neah | leoht ofer lindum # lyftedoras br$c. | Ahleop *a for h$le=um # hildecalla, | bald beohata, # bord up ahof, | heht *a folctogan # fyrde gestillan, | *enden modiges me=el # monige gehyrdon. | Wolde reordigean # rices hyrde | ofer hereciste # halgan stefne, | werodes wisa # wur=myndum spr$c: | "Ne beo= ge *y forhtran, # *eah *e Faraon brohte | sweordwigendra # side hergas, | eorla unrim! # Him eallum wile | mihtig drihten # *urh mine hand | to d$ge *issum # d$dlean gyfan, | *$t hie lifigende # leng ne moton | $gnian mid yrm=um # Israhela cyn. | Ne willa= eow andr$dan # deade fe=an, | f$ge ferh=locan, # fyrst is $t ende | l$nes lifes. # Eow is lar godes | abroden of breostum. # Ic on beteran r$d, | *$t ge gewur=ien # wuldres aldor, | and eow liffrean # lissa bidde, | sigora gesynto, # *$r ge si=ien. | *is is se ecea # Abrahames god, | frumsceafta frea, # se =as fyrd were=, | modig and m$genrof, # mid *$re miclan hand." | Hof =a for hergum # hlude stefne | lifigendra leod%, # *a he to leodum spr$c: | "Hw$t, ge nu eagum to # on locia=, | folca leofost, # f$rwundra sum, | hu ic sylfa sloh # and *eos swi=re hand | grene tacne # garsecges deop. | Y= up f$re=, # ofstum wyrce= | w$ter wealf$sten%. # Wegas syndon dryge, | haswe herestr$ta, # holm gerymed, | ealde sta=olas, # *a ic $r ne gefr$gn | ofer middangeard # men geferan, | fage feldas, # *a for= heonon | in ece tid% # y=e *eahton, | s$lde s$grundas. # Su=wind fornam | b$=weges bl$st, # brim% is areafod, | sand s$cir spaw%. # Ic wat so= gere | *$t eow mihtig god # miltse gecy=de, | eorlas $rglade. # Ofest is selost | *$t ge of feonda # f$=me weor=en, | nu se agend # up ar$rde | reade streamas # in randgebeorh. | Syndon *a foreweallas # f$gre gestepte, | wr$tlicu w$gfaru, # o= wolcna hrof." | $fter *am wordum # werod eall aras, | modigra m$gen. # Mere stille bad. | Hofon herecyste # hwite linde, | segnas on sande. # S$weall astah, | uplang gestod # wi= Israhelum | and$gne fyrst. # W$s seo eorla gedriht | anes modes, # | f$stum f$=mum # freo=ow$re heold. | Nalles hige gehyrdon # haliges lare, | si==an leofes leo* # l$ste near | sweg swi=rode # and sances bland. | *a *$t feor=e cyn # fyrmest eode, | wod on w$gstream, # wigan on heape, | ofer grenne grund, # Iudisc fe=a | on% orette # on% uncu= gelad | for his m$gwinum. # Swa him mihtig god | *$s d$gweorces # deop lean forgeald, | si==an him ges$lde # sigorworca hre=, | *$t he ealdordom # agan sceolde | ofer cynericu, # cneowmaga bl$d. | H$fdon him to segne, # *a hie on sund stigon, | ofer bordhreo=an # beacen ar$red | in *am garheape, # gyldenne leon%, | drihtfolca m$st, # deora cenost. | Be *am herewisan # hyn=o ne woldon | be him lifigendum # lange *olian, | *onne hie to gu=e # garwudu r$rdon | =eoda $nigre. # *racu% w$s on ore, | heard handplega, # h$gsteald modige | w$pna w$lslihtes, # wigend unforhte, | bilswa=u blodige, # beadum$gnes r$s, | grimhelma gegrind, # *$r Iudas for. | $fter *$re fyrde # flota modgade, | Rubenes sunu. # Randas b$ron | s$wicingas # ofer sealtne mersc, | manna% menio; # micel angetrum | eode unforht. # He his ealdordom | synnum aswefede, # *$t he si=or for | on leofes last. # Him on leodsceare | frumbearnes riht # freobro=or o=*ah, | ead and $=elo; # he w$s gearu swa *eah. | *$r for=% $fter him # folca *ry=um | sunu Simeones # sweotum comon; | *ridde *eodm$gen # (*ufas wundon | ofer garfare) # gu=cyste on*rang | deawig sceaftum. # D$gwoma becwom | ofer garsecge%, # godes beacna sum, | morgen m$retorht; # m$gen for= gewat. | *a *$r folcm$gen # for $fter o=rum, | isernhergum. # An wisode | m$gen*rymmum m$st, # *y he m$re wear=, | on for=wegas # folc $fter wolcnum, | cynn $fter cynne. # Cu=e $ghwilc | m$gburga riht, # swa him Moises bead, | eorla $=elo. # Him w$s an f$der, | leof leodfruma, # landriht ge*ah, | frod on ferh=e, # freomagum leof. | Cende cneowsibbe # cenra manna | heahf$dera sum, # halige *eode, | Israela cyn, # onriht godes, | swa *$t or*ancum # ealde recca= | *a *e m$gburge # m$st gefrunon, | frumcyn feora, # f$der$=elo gehw$s. | Niwe flodas # Noe oferla=, | *rymf$st *eoden, # mid his *rim sunum, | *one deopestan # drencefloda% | *ara =e gewurde # on woruldrice. | H$fde him on hre=re # halige treowa; | for*on he gel$dde # ofer lagustreamas | ma=mhorda m$st, # mine gefr$ge%. | On feorhgebeorh # foldan h$fde | eallum eor=cynne # ece lafe, | frumcneow gehw$s%, # f$der and moder | tuddorteondra, # geteled rime | mismicelra # *onne men cunnon, | snottor s$leoda. # Eac *on s$da gehwilc | on bearm scipes # beornas feredon, | *ara *e under heofonum # h$le= bryttiga=. | Swa *$t wise men # wordum secga= | *$t from Noe # nigo=a w$re | f$der Abrahames # on folctale. | *$t is se Abraham # se him engla god | naman niwan asceop; # eac *on neah and feor | halige heapas # in gehyld bebead, | wer*eoda geweald; # he on wr$ce lifde. | Si==an he gel$dde # leofost feora | haliges h$sum; # heahlond stigon | sibgemagas, # on Seone beorh. | W$re hie *$r fundon, # wuldor gesawon, | halige heahtreowe, # swa h$le= gefrunon. | *$r eft se snottra # sunu Dauides, | wuldorf$st cyning, # witgan larum | getimbrede # tempel gode, | alh% haligne, # eor=cyninga | se wisesta # on woruldrice, | heahst and haligost, # h$le=um gefr$gost, | m$st and m$rost, # *ara *e manna bearn, | fira $fter foldan, # folmum geworhte. | To *am me=elstede # magan gel$dde | Abraham Isaac. # Adfyr onbran; | fyrst ferh=bana # no *y f$genra% w$s. | Wolde *one lastweard # lige gesyllan, | in b$lblyse # beorna selost, | his sw$sne sunu # to sigetibre, | angan ofer eor=an # yrfelafe, | feores frofre, # =a he swa for= gebad, | leodum to lafe, # langsumne hiht. | He *$t gecy=de, # *a he *one cniht genam | f$ste mid folmum, # folccu= geteag | ealde lafe, # (ecg grymetode), | *$t he him lifdagas # leofran ne wisse | *onne he hyrde # heofoncyninge. | Up ar$mde # Abraham% *a%; | se eorl wolde slean # eaferan sinne | unweaxenne, # ecgum% reodan | magan mid mece, # gif hine metod% lete. | Ne wolde him beorht f$der # bearn $tniman, | halig tiber, # ac mid handa befeng. | *a him styran cwom # stefn of heofonum, | wuldres hleo=or, # word $fter spr$c: | "Ne sleh *u, Abraham, # *in agen bearn, | sunu mid sweorde! # So= is gecy=ed, | nu *in cunnode # cyning alwihta, | *$t *u wi= waldend # w$re heolde, | f$ste treowe, # seo *e freo=o sceal | in lifdagum # lengest weor=an, | awa to aldre # unswiciendo. | Hu *earf mannes sunu # maran treowe? | Ne behwylfan m$g # heofon and eor=e | his wuldres word, # widdra and siddra | *onne bef$=man m$ge # foldan sceattas, | eor=an ymbhwyrft # and uprodor, | garsecges gin # and *eos geomre lyft. | He% a= swere=, # engla *eoden, | wyrda waldend # and wereda god, | so=f$st sigora, # *urh his sylfes lif, | *$t *ines cynnes # and cneowmaga, | randwiggendra, # rim ne cunnon, | yldo ofer eor=an, # ealle cr$fte | to gesecgenne # so=um wordum, | nym=e hwylc *$s snottor # in sefan weor=e | *$t he ana m$ge # ealle geriman | stanas on eor=an, # steorran on heofonum, | s$beorga sand%, # sealte y=a; | ac hie gesitta= # be s$m tweonum | o= Egipte # inca=eode | land Cananea, # leode *ine, | freobearn f$der, # folca selost." | Folc w$s af$red, # flodegsa becwom | gastas geomre, # geofon dea=e hweop. | W$ron beorhhli=u # blode bestemed, | holm heolfre spaw, # hream w$s on y=um, | w$ter w$pna ful, # w$lmist astah. | W$ron Egypte # eft oncyrde, | flugon forhtigende, # f$r ongeton, | woldon hereblea=e # hamas findan, | gylp wear= gnornra. # Him ongen genap | atol y=a gewealc, # ne =$r $nig becwom | herges to hame, # ac behindan beleac | wyrd mid w$ge. # *$r $r wegas lagon, | mere modgode, # m$gen w$s adrenced. | Streamas stodon, # storm up gewat | heah to heofonum, # herewopa m$st. | La=e cyrmdon, # (lyft up geswearc), | f$gum st$fnum, # flod blod gewod. | Randbyrig w$ron rofene, # rodor swipode | meredea=a m$st, # modige swulton, | cyningas on cor=re, # cyre swi=rode | s$s $t ende. # Wigbord scinon | heah ofer h$le=um, # holmweall astah, | merestream modig. # M$gen w$s on cwealme | f$ste gefeterod, # for=ganges weg% | searwum $s$led, # sand basnodon%, | witodre fyrde, # hwonne wa=ema stream, | sincalda s$, # sealtum y=um | $flastum gewuna # ece sta=ulas, | nacud nydboda, # neosan come, | fah fe=egast, # se =e feondum geneop. | W$s seo h$wene lyft # heolfre geblanden, | brim berstende # blodegesan hweop, | s$manna si=, # o=*$t so= metod | *urh Moyses hand # modge rymde, | wide w$=de, # w$lf$=mum sweop. | Flod famgode, # f$ge crungon, | lagu land gefeol, # lyft w$s onhrered, | wicon weallf$sten, # w$gas burston, | multon meretorras, # *a se mihtiga sloh | mid halige hand, # heofonrices weard, | on% werbeamas. # Wlance =eode | ne mihton forhabban # helpendra pa=, | merestreames mod, # ac he manegum gesceod | gyllende gryre. # Garsecg wedde, | up ateah, on sleap. # Egesan stodon, | weollon w$lbenna. # Witrod gefeol | heah of heofonum # handweorc godes, | famigbosma # flodwearde sloh, | unhleowan w$g, # alde mece, | *$t =y dea=drepe # drihte sw$fon, | synfullra sweot. # Sawlum lunnon | f$ste befarene, # flodblac here, | si==an hie on bugon% # brun yppinge, | modew$ga m$st. # M$gen eall gedreas | =a gedrencte% w$ron% # dugo= Egypta, | Faraon mid his folcum. # He onfond% hra=e, | si==an grund% gestah # godes andsaca, | *$t w$s mihtigra # mereflodes weard; | wolde heoruf$=mum% # hilde gesceadan, | yrre and egesfull. # Egyptum wear= | *$s d$gweorces # deop lean gesceod, | for=am *$s heriges # ham eft ne com | ealles ungrundes # $nig to lafe, | *$tte si= heora% # secgan moste, | bodigean $fter burgum # bealospella m$st, | hordwearda hryre, # h$le=a cwenum, | ac *a m$gen*reatas # meredea= geswealh, | spelbodan eac%. # Se =e sped ahte, | ageat gylp wera. # Hie wi= god wunnon! | *anon Israhelum # ece r$das | on merehwearfe # Moyses% s$gde, | heah*ungen wer, # halige spr$ce, | deop $rende. # D$gword% nemna= | swa gyt wer=eode, # on gewritum finda= | doma gehwilcne, # *ara =e him drihten bebead | on *am si=fate # so=um wordum, | gif onlucan wile # lifes wealhstod, | beorht in breostum, # banhuses weard, | ginf$sten god # gastes c$gon. | Run bi= gerecenod, # r$d for= g$=, | hafa= wislicu # word on f$=me, | wile meagollice # modum t$can | *$t we gesne ne syn # godes *eodscipes, | metodes miltsa. # He us ma onlyh=, | nu us boceras # beteran secga= | lengran lifwynna%. # *is is l$ne dream, | wommum awyrged, # wreccum alyfed, | earmra anbid. # E=ellease | *ysne gystsele # gih=um healda=%, | murna= on mode, # manhus witon | f$st under foldan, # *$r bi= fyr and wyrm, | open ece scr$f. # Yfela gehwylces% | swa nu regn*eofas # rice d$la=, | yldo o==e $rdea=. # Eftwyrd cym=, | m$gen*rymma m$st # ofer middangeard, | d$g d$dum fah. # Drihten sylfa | on *am me=elstede # manegum deme=, | *onne he so=f$stra # sawla l$de=, | eadige gastas, # on uprodor, | *$r is% leoht and lif, # eac *on lissa bl$d; | dugo= on dreame # drihten heriga=, | weroda wuldorcyning, # to widan feore. | Swa reordode # r$da gemyndig | manna mildost, # mihtum swi=ed, | hludan stefne; # here stille bad | witodes willan, # wundor ongeton, | modiges mu=h$l; # he to m$negum spr$c: | "Micel is *eos menigeo, # m$genwisa trum, | fullesta m$st, # se =as fare l$de=; | hafa= us% on Cananea # cyn gelyfed | burh and beagas, # brade rice; | wile nu gel$stan # *$t he lange gehet | mid a=sware, # engla drihten, | in fyrndagum # f$deryncynne, | gif ge gehealda= # halige lare, | *$t ge feonda gehwone # for= oferganga=, | gesitta= sigerice # be s$m tweonum, | beorselas beorna. # Bi= eower bl$d micel!" | $fter *am wordum # werod w$s on salum, | sungon sigebyman, # (segnas stodon), | on f$gerne sweg; # folc w$s on lande, | h$fde wuldres beam # werud gel$ded, | halige heapas, # on hild godes. | Life gefegon% # *a hie o=l$ded h$fdon | feorh of feonda dome, # *eah =e hie hit frecne gene=don, | weras under w$tera hrofas. # Gesawon hie *$r weallas standan, | ealle him brimu blodige *uhton, # *urh *a heora beadosearo w$gon. | Hre=don hildespelle, # si==an hie *am herge% wi=foron; | hofon here*reatas # hlude stefne, | for *am d$dweorce # drihten heredon, | weras wuldres sang; # wif on o=rum, | folcsweota m$st, # fyrdleo= golan% | aclum stefnum, # eallwundra fela. | *a w$s e=fynde # Afrisc meowle | on geofones sta=e # golde geweor=od. | Handa hofon # halswur=unge, | bli=e w$ron, # bote gesawon, | heddon herereafes, # h$ft w$s ons$led. | Ongunnon s$lafe # segnum d$lan | on y=lafe, # ealde madmas, | reaf and randas. # Heo on riht sceodon% | gold and godweb, # Iosepes gestreon, | wera wuldorgesteald. # Werigend lagon | on dea=stede, # drihtfolca m$st%. | Gefr$gn ic Hebreos # eadge lifgean | in Hierusalem, # goldhord d$lan, | cyningdom habban, # swa him gecynde w$s, | si==an *urh metodes m$gen # on Moyses hand | wear= wig gifen, # wigena m$nieo, | and hie of Egyptum # ut aforon, | m$gene micle. # *$t w$s modig cyn! | *enden hie *y rice # r$dan moston, | burgum wealdan%, # w$s him beorht wela. | *enden *$t folc mid him # hiera f$der w$re | healdan woldon, # w$s him hyrde god, | heofonrices weard, # halig drihten, | wuldres waldend. # Se =am werude geaf | mod and mihte, # metod alwihta, | *$t hie oft fela folca # feore gesceodon, | heriges helmum, # *ara *e him hold ne w$s, | o=*$t hie wlenco anwod # $t win*ege | deofold$dum, # druncne ge=ohtas. | *a hie $cr$ftas # ane forleton, | metodes m$genscipe, # swa no man scyle | his gastes lufan # wi= gode d$lan. | *a geseah ic *a% gedriht # in gedwolan hweorfan, | Israhela cyn # unriht don, | wommas wyrcean. # *$t w$s weorc gode! | Oft he *am leodum # to% lare sende, | heofonrices weard, # halige gastas, | *a *am werude # wisdom budon. | Hie *$re snytro # so= gelyfdon | lytle hwile, # o=*$t hie% langung beswac | eor=an dreamas # eces r$des, | *$t hie $t si=estan # sylfe forleton | drihtnes domas, # curon deofles cr$ft. | *a wear= re=emod # rices =eoden, | unhold *eodum% # *am *e $hte geaf. | Wisde% him $t frym=e, # =a =e on fruman $r =on | w$ron mancynnes # metode dyrust, | dugo=a dyrust, # drihtne leofost; | herepa=% t$hte% # to *$re hean byrig, | eorlum el=eodigum, # on e=elland | *$r Salem stod # searwum af$stnod, | weallum geweor=od. # To *$s witgan foron, | Caldea cyn, # to ceastre for=, | *$r Israela # $hta w$ron, | bewrigene mid weorcum; # to *am *$t werod gefor, | m$gen*reat m$re, # manbealwes georn. | Awehte *one w$lni= # wera aldorfrea, | Babilones brego, # on his burhstede, | Nabochodonossor, # *urh ni=hete, | *$t he secan ongan # sefan gehygdum | hu he Israelum # ea=ost meahte | *urh gromra gang # guman o=*ringan. | Gesamnode *a # su=an and nor=an | w$lhreow werod, # and west foran% | herige h$=encyninga # to *$re hean byrig. | Israela # e=elweardas | h$fdon% lufan, lifwelan, # *enden hie let metod. | *a ic% e=an gefr$gn # ealdfeonda cyn | winburh wera. # *a wigan ne gelyfdon, | bereafodon *a receda wuldor # readan golde, | since and seolfre, # Salomones templ. | Gestrudan gestreona # under stanhli=um, | swilc eall swa *a eorlas # agan sceoldon, | o=*$t hie burga gehwone # abrocen h$fdon, | *ara *e *am folce # to fri=e stodon. | Gehlodon him to hu=e # hordwearda gestreon, | feoh% and fr$twa%, # swilc *$r funden w$s, | and *a mid *am $htum # eft si=edon, | and gel$ddon eac # on langne si= | Israela cyn, # on eastwegas | to Babilonia, # beorna unrim, | under hand h$le= # h$=enum deman. | Nabochodonossor # him on nyd dyde | Israela bearn # ofer% ealle lufen, | w$pna lafe # to weorc*eowum. | Onsende *a # sinra *egna | worn *$s werudes # west% toferan, | *$t him *ara leoda% # land geheolde, | e=ne e=el, # $fter Ebreum. | Het *a secan # sine gerefan | geond Israela # earme lafe, | hwilc *$re geogo=e # gleawost w$re | boca bebodes, # *e *$r brungen w$s. | Wolde *$t *a cnihtas # cr$ft leornedon, | *$t him snytro on sefan # secgan mihte, | nales =y *e he *$t moste # o==e gemunan wolde | *$t he *ara gifena # gode *ancode | *e him *$r to dugu=e # drihten scyrede. | *a hie *$r fundon # *ry% freagleawe | $=ele cnihtas # and $f$ste, | ginge and gode # in gods$de; | an w$s Annanias, # o=er Azarias, | *ridda Misael, # metode gecorene. | *a *ry comon # to *eodne foran, | hearde and hige*ancle, # *$r se h$=ena s$t, | cyning cor=res georn, # in Caldea byrig. | *a hie *am wlancan # wisdom sceoldon, | weras Ebrea, # wordum cy=an%, | higecr$ft heane, # *urh halig mod, | *a se beorn bebead, # Babilone weard, | swi=mod cyning, # sinum *egnum, | *$t *a frumgaras # be feore d$de, | *$t *am gengum *rym # gad ne w$re | wiste ne w$de # in woruldlife. | *a w$s breme # Babilone weard, | m$re and modig # ofer middangeard, | egesful ylda bearnum. # No he $ fremede, | ac in oferhygde # $ghw$s lifde. | *a *am folctogan # on frumsl$pe, | si==an to reste gehwearf # rice *eoden, | com on sefan hwurfan # swefnes woma, | hu woruld w$re # wundrum geteod, | ungelic yldum # o= edsceafte. | Wear= him on sl$pe # so= gecy=ed, | *$tte rices gehw$s # re=e sceolde gelimpan, | eor=an dreamas, # ende wur=an. | *a onwoc wulfheort, # se $r wingal sw$f, | Babilone weard. # N$s him bli=e hige, | ac him sorh astah, # swefnes woma. | No he gemunde # *$t him meted% w$s. | Het *a tosomne # sinra leoda | *a wiccungdom # widost b$ron, | fr$gn *a =a m$nigeo # hw$t hine gem$tte, | *enden reordberend # reste wunode. | Wear= he on *am egesan # acol worden, | *a he ne wisse # word ne angin | swefnes sines; # het him secgan *eah. | *a him unbli=e # andswaredon | deofolwitgan # (n$s him dom gearu | to asecganne # swefen cyninge): | "Hu magon we swa dygle, # drihten, ahicgan | on sefan *inne, # hu =e swefnede, | o==e wyrda gesceaft # wisdom bude, | gif *u his $rest ne meaht # or areccan?" | *a him unbli=e # andswarode | wulfheort cyning, # witgum sinum: | "N$ron ge swa eacne # ofer ealle men | modge*ances # swa ge me s$gdon, | and *$t gecw$don%, # *$t ge cu=on | mine aldorlege, # swa me $fter wear=, | o==e ic fur=or # findan sceolde. | Nu% ge m$tinge # mine ne cunnon, | *a *e me for werode # wisdom bera=%. | Ge swelta= dea=e, # nym*e ic dom wite | so=an swefnes, # *$s min sefa myndga=." | Ne meahte *a seo m$nigeo # on *am me=elstede | *urh witigdom # wihte a*encean | ne ahicgan, # *a hit forh$fed gewear= | *$tte hie s$don # swefn cyninge, | wyrda gerynu, # o=*$t witga cwom, | Daniel to dome, # se w$s drihtne gecoren, | snotor and so=f$st, # in *$t seld gangan. | Se w$s% ordfruma # earmre lafe | *$re *e *am h$=enan # hyran sceolde. | Him god sealde # gife of heofnum | *urh hleo=orcwyde # haliges gastes, | *$t him engel godes # eall as$gde | swa his mandrihten # gem$ted wear=. | =a eode Daniel, # *a d$g lyhte, | swefen reccan # sinum frean, | s$gde him wislice # wereda gesceafte, | *$tte sona ongeat # swi=mod cyning | ord and ende # *$s *e him ywed w$s. | =a h$fde Daniel # dom micelne, | bl$d in Babilonia # mid bocerum, | si==an he ges$de # swefen cyninge, | *$t he $r for fyrenum # onfon ne meahte, | Babilonie weard, # in his breostlocan. | No hw$=ere *$t Daniel # gedon mihte | *$t he wolde metodes # mihte gelyfan, | ac he wyrcan ongan # weoh% on felda | *am *e deormode # Diran heton, | se w$s on =$re =eode # =e swa hatte, | bresne Babilonige. # *$re burge weard | anne manlican # ofer metodes est, | gyld of golde, # gumum ar$rde, | for *am *e gleaw ne w$s, # gumrices weard, | re=e and r$dleas, # riht // | *a wear= h$le=a hlyst # *a hleo=or cwom | byman stefne # ofer burhware. | *a hie for *am cumble # on cneowum s$ton, | onhnigon to *am herige # h$=ne *eode, | wur=edon wihgyld, # ne wiston wr$stran r$d, | efndon unrihtdom, # swa hyra aldor dyde, | mane gemenged, # mode gefrecnod. | Fremde folcm$gen, # swa hyra frea $rest, | unr$d efnde, # (him *$s $fter becwom | yfel endelean), # unriht dyde. | *$r *ry w$ron # on *$s *eodnes byrig, | eorlas Israela, # *$t hie a noldon | hyra *eodnes dom # *afigan onginnan, | *$t hie to *am beacne # gebedu r$rde, | =eah =e =$r on herige # byman sungon. | =a w$ron $=elum god% # Abrahames bearn, | w$ron w$rf$ste, # wiston drihten | ecne uppe, # $lmihtigne%. | Cnihtas cynegode # cu= gedydon, | *$t hie him *$t gold # to gode noldon | habban ne healdan, # ac *one hean cyning, | gasta hyrde, # =e him gife sealde. | Oft hie to bote # balde gecw$don | *$t hie *$s wiges # wihte ne rohton, | ne hie to *am gebede # mihte geb$don | h$=en heriges wisa, # *$t hie *ider hweorfan wolden, | guman to *am gyldnan gylde, # *e he him to gode geteode. | *egnas *eodne s$gdon # *$t hie *$re ge*eahte w$ron, | h$ftas hearan, # in *isse hean byrig, | *a *is hegan ne willa=, # ne *ysne wig wur=igean, | *e =u *e to wuldre% # wundrum teodest. | =a him bolgenmod # Babilone weard | yrre andswarode, # eorlum onm$lde | grimme *am gingum, # and geocre oncw$=, | *$t hie gegnunga # gyldan sceolde | o==e *rowigean # *reanied micel, | frecne fyres wylm, # nym=e hie fri=es wolde | wilnian to *am wyrrestan, # weras Ebrea, | guman to *am golde, # *e he him to gode teode. | Noldon *eah *a hyssas # hyran larum | in hige h$=num. # Hogedon georne | *$t $ godes # ealle gel$ste, | and ne awacodon # wereda drihtne, | ne *an m$ gehwurfe% # in h$=endom, | ne hie to facne # freo=o wilnedan, | *eah *e him se bitera dea= # geboden w$re. | *a wear= yrre anmod cyning, # het he ofn onh$tan | to cwale cnihta feorum # for=am *e hie his cr$ftas onsocon. | *a he w$s gegleded%, # swa he grimmost mihte, | frecne fyres lige, # *a he *yder folc samnode, | and gebindan het, # Babilone weard, | grim and gealhmod, # godes spelbodan. | Het *a his scealcas # scufan *a hyssas | in b$lblyse, # beornas geonge. | Gearo w$s se him geoce gefremede; # *eah *e hie swa grome nydde | in f$=m fyres lige, # hw$=ere heora feorh generede | mihtig metodes weard. # Swa *$t m$nige gefrunon, | halige him *$r help geteode, # sende him of hean rodore | god, gumena weard, # gast *one halgan. | Engel in *one ofn innan becwom # *$r hie *$t aglac drugon, | freobearn f$=mum be*eahte # under *am fyrenan hrofe. | Ne mihte *eah heora wlite # gewemman owiht% | wylm *$s w$fran liges, # *a hie se waldend nerede. | Hreohmod w$s se h$=ena *eoden, # het hie hra=e b$rnan. | $led w$s ungescead micel. # *a w$s se ofen onh$ted, | isen eall =urhgleded. # Hine =$r esnas m$nige | wurpon wudu on innan, # swa him w$s on wordum gedemed; | b$ron brandas on bryne # blacan fyres, | (wolde wulfheort cyning # wall onsteallan%, | iserne ymb $f$ste), # o=*$t up gewat | lig ofer leofum # and *urh lust gesloh | micle mare # *onne gemet w$re. | =a se lig gewand # on la=e men, | h$=ne of halgum. # Hyssas w$ron | bli=emode, # burnon scealcas | ymb ofn utan, # alet gehwearf | teonfullum on teso. # =$r to geseah | Babilone brego. # Bli=e% w$ron | eorlas Ebrea, # ofestum heredon | drihten on dreame, # dydon swa hie cu=on | ofne on innan, # aldre generede. | Guman gl$dmode # god wur=edon, | under *$s f$=me # *e geflymed wear= | frecne fyres h$to. # Freobearn wurdon | al$ten liges gange, # ne hie him *$r la= gedydon. | N$s him se sweg to sorge # =on ma *e sunnan scima, | ne se bryne beot m$cgum # *e% in *am beote w$ron, | ac *$t fyr fyr scyde # to =am *e% =a scylde worhton, | hwearf% on *a h$=enan h$ftas # fram *am halgan cnihton, | werigra wlite minsode, # *a =e =y worce gef$gon. | Geseah =a swi=mod cyning%, # =a he his sefan ontreowde, | wundor on wite agangen; # him *$t wr$clic *uhte. | Hyssas hale hwurfon # in *am hatan ofne, | ealle $f$ste =ry; # him eac *$r w$s | an on gesyh=e, # engel $lmihtiges. | Him *$r on% ofne% # owiht ne derede, | ac w$s *$r inne # ealles gelicost | efne *onne on sumera # sunne scine=, | and deaw dryge% # on d$ge weor=e=, | winde geondsawen. # *$t w$s wuldres god | *e hie generede # wi= *am ni=hete. | =a Azarias # inge*ancum | hleo=rade halig # *urh hatne lig, | dreag% d$da georn, # drihten herede, | wer womma leas, # and *a word acw$=: | "Metod alwihta, hw$t! # *u eart mihtum swi= | ni=as to nergenne. # Is *in nama m$re, | wlitig and wuldorf$st # ofer wer=eode. | Siendon *ine domas # in daga gehwam | so=e and geswi=de # and gesigef$ste, | swa *u eac sylfa eart. # | Syndon *ine willan # on woruldspedum | rihte and gerume, # rodora waldend. | Geoca user georne nu, # gasta scyppend, | and *urh hyldo% help, # halig drihten, | nu we *ec for *reaum # and for =eonydum | and for ea=medum # arna bidda=, | lige belegde. # We =$s lifgende | worhton on worulde, # eac =on wom dyde | user yldran; # for oferhygdum | br$con bebodo # burhsittende%, | had oferhogedon # halgan lifes. | Siendon we towrecene # geond widne grund, | heapum tohworfene, # hyldelease; | is user lif # geond landa fela | fraco= and gefr$ge # folca manegum, | *a usic% bewr$con # to *$s wyrrestan | eor=cyninga # $hta gewealde, | on h$ft heorugrimra, # and we nu h$=enra | *eowned *olia=. # *$s *e *anc sie, | wereda wuldorcyning, # *$t *u us *as wrace teodest. | Ne forlet *u usic ane%, # ece drihten, | for =am miltsum # =e =ec men hliga=, | and for =am treowum # *e *u, tirum f$st, | ni=a nergend, # genumen h$fdest | to Abrahame # and to Isaace | and to Iacobe, # gasta scyppend. | *u him *$t gehete # *urh hleo=orcwyde, | *$t *u hyra frumcyn # in fyrndagum | ican wolde, # *$tte $fter him | on cneorissum # cenned wurde, | and seo m$nigeo # m$re w$re, | had% to hebbanne # swa heofonsteorran | bebuga= bradne hwyrft, # o==e% brimfaro*es%, | s$faro=a sand, # geond sealtne w$g | in% eare% grynde=, # *$t his unrim a | in wintra worn # wur=an sceolde. | Fyl nu frumspr$ce, # =eah heora fea lifigen! | Wlitiga *inne wordcwyde # and *in wuldor on us! | Gecy= cr$ft and miht # *$t *a% Caldeas | and folca fela # gefrigen habba=, | =a *e under heofenum # h$=ene lifigea=, | and *$t *u ana eart # ece drihten, | weroda waldend, # woruldgesceafta, | sigora settend, # so=f$st metod!" | Swa se halga wer # hergende w$s | metodes miltse # and his mihta sped | rehte *urh reorde. # =a of roderum w$s | engel $lbeorht # ufan onsended, | wlitescyne wer # on his wuldorhaman, | se him cwom to frofre # and to feorhnere | mid lufan and mid lisse. # Se =one lig tosceaf, | halig and heofonbeorht, # hatan fyres, | tosweop hine and toswende # *urh *a swi=an miht, | ligges leoman%, # *$t hyra% lice ne w$s | owiht geegled, # ac he on andan sloh | fyr on feondas # for fyrend$dum. | *a w$s on *am ofne, # *$r se engel becwom, | windig and wynsum, # wedere gelicost | *onne hit on sumeres tid # sended weor=e= | dropena drearung # on d$ges hwile, | wearmlic wolcna scur. # Swylc bi= wedera cyst, | swylc w$s on *am fyre # frean mihtum | halgum to helpe. # Wear= se hata lig | todrifen and todw$sced # *$r *a d$dhwatan | geond *one ofen eodon, # and se engel mid, | feorh nerigende, # se =$r feor=a w$s, | Annanias # and Azarias | and Misael. # *$r *a modhwatan | *ry on ge=ancum # =eoden heredon, | b$don bletsian # bearn Israela | eall landgesceaft # ecne drihten, | =eoda waldend. # Swa hie *ry cw$don, | modum horsce, # *urh gem$ne word: | "=e gebletsige, # bylywit f$der, | woruldcr$fta wlite # and weorca gehwilc! | Heofonas and englas, # and hluttor w$ter, | *a =e ofer% roderum # on rihtne gesceaft | wunia= in wuldre, # =a *ec wur=ia=! | And *ec, $lmihtig, # ealle gesceafte, | rodorbeorhtan tunglu, # *a *e ryne healda=, | sunna and mona, # sundor anra gehwilc | herige in hade! # And heofonsteorran, | deaw and deor scur, # =a =ec domige! | And *ec, mihtig god, # gastas lofige! | Byrnende fyr # and beorht sumor | nergend herga=! # Niht somod and d$g, | and *ec landa gehwilc, # leoht and *eostro, | herige on hade, # somod hat and ceald! | And *ec, frea mihtig, # forstas and snawas, | winterbiter weder # and wolcenfaru, | lofige on lyfte! # And *ec ligetu, | blace, berhtmhwate, # *a *ec bletsige! | Eall eor=an grund, # ece drihten, | hyllas and hrusan # and hea beorgas, | sealte s$w$gas, # so=f$st metod, | eastream y=a # and upcyme, | w$tersprync wylla, # =a =ec wur=ia=! | Hwalas =ec heriga=, # and hefonfugolas, | lyftlacende, # *a =e lagostreamas, | w$terscipe wecga=! # And wildu deor | and neata gehwilc # naman bletsie! | And manna bearn # modum lufia=, | and *ec Israela, # $hta scyppend, | heriga= in hade, # herran sinne%! | And *ec haligra # heortan cr$ftas, | so=f$stra gehw$s # sawle and gastas, | lofia= liffrean, # lean sellende | eallum eadmodum%, # ece drihten! | Annanias =ec # and Adzarias | and Misael # metod domige | breostge=ancum! # We *ec bletsia=, | frea folca gehw$s, # f$der $lmihtig, | so= sunu metodes, # sawla nergend, | h$le=a helpend, # and *ec, halig gast, | wur=ia=% in wuldre, # witig drihten! | We =ec heriga=, # halig drihten, | and gebedum brema=! # *u gebletsad eart, | gewur=ad wideferh=% # ofer worulde hrof, | heahcyning heofones, # halgum mihtum, | lifes leohtfruma, # ofer landa gehwilc!" | =a *$t ehtode # ealdor% *eode, | Nabochodonossor, # wi= *am nehstum% | folcgesi=um: # "*$t eower fela geseah, | *eode% mine, # *$t we *ry sendon%, | geboden to b$le # in byrnende | fyres leoman. # Nu ic *$r feower men | geseo to so=e, # nales me sefa% leoge=." | =a cw$= se =e w$s # cyninges r$swa, | wis and wordgleaw: # "*$t is wundra sum | *$t we =$r eagum # on locia=. | Ge=enc, =eoden min, # *ine gerysna! | Ongyt georne # hwa *a gyfe sealde | gingum g$delingum%! # Hie god heriga=, | anne ecne, # and ealles him | be naman gehwam # on neod spreca=, | *ancia= *rymmes # *ristum wordum, | cwe=a= he sie ana # $lmihtig god, | witig wuldorcyning, # worlde and heofona. | Aban *u *a beornas, # brego Caldea, | ut of ofne. # Nis hit owihtes god | *$t hie sien on *am la=e # leng *onne *u *urfe." | Het *a se cyning to him # cnihtas gangan. | Hyssas hearde # hyrdon lare, | cyrdon cynegode # swa hie gecy=de w$ron, | hwurfon h$le= geonge # to *am h$=enan foran. | W$ron *a bende% forburnene # *e him on banum lagon, | la=searo leoda cyninges, # and hyra lice geborgen. | N$s hyra wlite gewemmed, # ne n$nig wroht on hr$gle, | ne feax fyre besw$led, # ac hie on fri=e drihtnes | of =am grimman gryre # glade treddedon, | gleawmode guman, # on gastes hyld. | =a gewat se engel up # secan him ece dreamas | on heanne hrof # heofona rices, | heh *egn and hold # halgum metode. | H$fde on *am wundre gewur=od # =e *a gewyrhto ahton. | Hyssas heredon% drihten # for *am h$=enan folce, | septon% hie so=cwidum # and him s$don fela | so=ra tacna, # o=*$t he sylfa gelyfde | *$t se w$re mihta waldend # se =e hie of =am mirce generede. | Gebead *a se br$sna # Babilone weard | swi=mod sinum leodum, # *$t se w$re his aldre scyldig, | se =$s onsoce # *$tte so= w$re | m$re mihta waldend, # se hie of *am mor=re alysde. | Ag$f him *a his leoda lafe # *e *$r gel$dde w$ron | on% $ht% ealdfeondum, # *$t hie are h$fdon. | W$s heora bl$d in Babilone, # si==an hie *one bryne fandedon, | dom wear= $fter dugu=e gecy=ed, # si==an hie drihtne gehyrdon. | W$ron hyra r$das rice, # si==an hie rodera waldend, | halig heofonrices weard, # wi= *one hearm gescylde. | *a ic secan gefr$gn # so=um wordum, | si==an he wundor onget, # | Babilone weard, # *urh fyres bryne, | hu *a hyssas *ry # hatan ofnes, | f$rgryre fyres, # oferfaren h$fdon. | Wylm *urhwodon, # swa him wiht ne sceod | grim gleda ni=, # godes% spelbodan, | frecnan fyres, # ac him fri= drihtnes | wi= *$s egesan gryre # aldor gescylde. | =a se =eoden ongan # ge=inges wyrcan; | het *a tosomne # sine leode, | and *a on *am me=le # ofer menigo bebead | wyrd gewordene # and wundor godes, | *$tte on *am cnihtum # gecy=ed w$s: | "Onhicga= nu # halige mihte, | wise wundor godes! # We gesawon | *$t he wi= cwealme gebearh # cnihtum on ofne, | lacende lig, # *am *e his lof b$ron; | for*am he is ana # ece drihten, | dema% $lmihtig, # se =e him dom forgeaf, | spowende sped, # *am *e his spel bera=. | For=on witiga= # *urh wundor monig | halgum gastum # *e his hyld curon. | Cu= is *$t me Daniel # dyglan swefnes | so=% ges$de, # *$t $r swi=e o=stod | manegum on mode # minra leoda, | for*am $lmihtig # eacenne gast | in sefan sende, # snyttro cr$ftas." | Swa wordum spr$c # werodes r$swa, | Babilone weard, # si==an he beacen onget, | swutol tacen godes. # No *y sel dyde, | ac *am $=elinge # oferhygd gesceod, | wear= him hyrra hyge # and on heortan ge=anc | mara on% modsefan # *onne gemet w$re, | o=*$t hine mid nyde # ny=or asette | metod $lmihtig, # swa he manegum de= | *ara *e *urh oferhyd # up astige=. | *a him wear= on sl$pe # swefen $tywed, | Nabochodonossor; # him *$t neh gewear=. | *uhte him *$t on foldan # f$gre stode | wudubeam wlitig, # se w$s wyrtum f$st, | beorht on bl$dum. # N$s he bearwe gelic, | ac he hlifode% # to heofontunglum, | swilce he oferf$=mde # foldan sceatas, | ealne middangeard, # o= merestreamas, | twigum and telgum. # =$r he to geseah, | *uhte him *$t se wudubeam # wilddeor scylde, | ane $te # eallum heolde, | swylce fuglas eac # heora feorhnere | on *$s beames # bledum name. | =uhte him *$t engel # ufan of roderum | stigan cwome # and stefne abead, | torhtan reorde. # Het *$t treow ceorfan | and *a wildan% deor # on weg fleon, | swylce eac *a fugolas, # *onne his fyll come. | Het *onne besn$dan # seolfes bl$dum, | twigum and telgum, # and *eh tacen wesan, | wunian wyrtruman% # *$s wudubeames | eor=an f$stne, # o=*$t eft cyme | grene bleda, # *onne god sylle. | Het eac gebindan # beam *one miclan | $renum clammum # and isernum, | and ges$ledne # in susl don, | *$t his mod wite # *$t migtigra | wite wealde= # *onne he him wi= m$ge. | *a of sl$pe onwoc, # (swefn w$s $t ende), | eor=lic $=eling, # him *$s egesa stod, | gryre fram =am gaste # =e *yder god sende. | Het *a tosomne # sine leode, | folctogan feran%, # fr$gn ofer ealle | swi=mod cyning # hw$t *$t swefen bude, | nalles *y he wende # *$t hie hit wiston, | ac he cunnode # hu hie cwe=an woldon. | =a w$s to =am dome # Daniel haten, | godes spelboda. # Him w$s g$st geseald, | halig of heofonum, # se his hyge trymede. | On *am drihtenweard # deopne wisse | sefan sidne ge*anc # and snytro cr$ft, | wisne wordcwide. # Oft% he wundor manig, | metodes mihta, # for men $tb$r. | *a he secgan ongan # swefnes woman, | heahheort and h$=en # heriges wisa, | ealne *one egesan # *e him eowed w$s. | B$d hine areccan # hw$t seo run bude, | hofe haligu word # and in hige funde | to gesecganne # so=um wordum | hw$t se beam bude # *e he blican geseah, | and him witgode # wyrda ge*ingu. | He =a swigode, # hw$=ere so= ongeat, | Daniel $t *am dome, # *$t his drihten w$s, | gumena aldor, # wi= god scyldig. | Wandode se wisa, # hw$=re he worde cw$=, | $cr$ftig% ar, # to *am $=elinge: | "*$t is, weredes weard, # wundor unlytel, | *$t *u gesawe # *urh swefen cuman, | heofonheane beam # and *a halgan word, | yrre and egeslicu, # *a se engel cw$=, | *$t *$t treow sceolde, # telgum besn$ded, | foran afeallan, # *$t $r f$ste stod, | and *onne mid deorum # dreamleas beon, | westen wunian, # and his wyrtruman | foldan befolen, # fyrstmearc wesan | stille on sta=ole, # swa seo stefn gecw$=, | ymb seofon tida # s$de eft onfon. | Swa *in bl$d li=. # Swa se beam geweox, | heah to heofonum, # swa *u h$le=um eart | ana eallum # eor=buendum | weard and wisa. # Nis *e wi=erbreca, | man on moldan, # nym=e metod ana. | Se =ec aceorfe= # of cyningdome, | and =ec wineleasne # on wr$c sende=, | and *onne onhweorfe= # heortan *ine, | *$t *u ne gemyndgast% # $fter mandreame, | ne gewittes wast # butan wildeora *eaw, | ac *u lifgende # lange *rage | heorta hlypum # geond holt wunast. | Ne bi= *ec m$lmete # nym*e mores gr$s, | ne rest witod, # ac *ec regna scur | wece= and wrece= # swa wildu deor, | o=*$t *u ymb seofon winter # so= gelyfest, | *$t sie an metod # eallum mannum, | reccend and rice, # se on roderum is. | Is me swa *eah willa # *$t se wyrtruma | stille w$s on sta=ole, # swa seo stefn gecw$=, | and ymbe seofan tide # s$de onfenge. | Swa *in rice # restende bi=, | anwalh% for eorlum, # o=*$t *u eft cymst. | Gehyge *u, frea min, # f$stlicne r$d. | Syle $lmyssan, # wes earmra hleo, | *inga for =eodne, # $r =am seo *rah cyme | *$t he *ec aworpe # of woruldrice. | Oft metod al$t # monige =eode | wyrcan bote%, # *onne hie woldon sylfe, | fyrene f$stan, # $r him f$r godes | *urh egesan gryre # aldre gesceode." | No *$s fela Daniel # to his drihtne gespr$c | so=ra worda # *urh snytro cr$ft, | *$t *$s a se rica # reccan wolde, | middangeardes weard, # ac his mod astah, | heah fram heortan; # he *$s hearde ongeald. | Ongan =a gyddigan # *urh gylp micel | Caldea cyning # *a he ceastergeweorc%, | Babilone burh, # on his bl$de geseah, | Sennera feld # sidne bewindan, | heah hlifigan; # *$t se heretyma | werede geworhte # *urh wundor micel, | wear= =a anhydig # ofer ealle men, | swi=mod in sefan, # for =$re sundorgife | *e him god sealde, # gumena rice, | world to gewealde # in wera life: | "=u eart seo micle # and min seo m$re burh | *e ic geworhte # to wur=myndum, | rume rice. # Ic reste on *e, | eard and e=el, # agan wille." | =a for =am gylpe # gumena drihten | forfangen wear= # and on fleam gewat, | ana on oferhyd # ofer ealle men. | Swa wod% wera # on gewindagum | geocrostne si= # in godes wite, | =ara *e eft lifigende # leode begete, | Nabochodonossor, # si==an him ni= godes, | hre= of heofonum, # hete gesceode. | Seofon winter samod # susl *rowode, | wildeora westen, # winburge cyning. | =a se earfo=m$cg # up locode, | wilddeora gewita, # *urh wolcna gang. | Gemunde *a on mode # *$t metod w$re, | heofona heahcyning, # h$le=a bearnum | ana ece gast. # *a he eft onhwearf | wodan gewittes, # *$r *e he $r wide b$r | herewosan hige, # heortan getenge. | *a his gast ahwearf # in godes gemynd, | mod to mannum, # si==an he metod onget. | Gewat *a earmsceapen # eft si=ian, | nacod nydgenga, # ni= ge=afian, | wundorlic wr$cca # and w$da leas, | m$tra on modge=anc, # to mancynne, | =onne gumena weard # in gylpe w$s. | Stod middangeard # $fter mandrihtne, | eard and e=el # $fter *am $=elinge, | seofon winter samod, # swa no swi=rode | rice under roderum # o=*$t se r$swa com. | *a w$s eft geseted # in aldordom | Babilone weard, # h$fde beteran =eaw, | leohtran geleafan # in liffruman, | *$tte god sealde # gumena gehwilcum | welan swa wite, # swa he wolde sylf. | Ne lengde *a # leoda aldor | witegena wordcwyde, # ac he wide bead | metodes mihte # *$r he meld ahte, | si=f$t s$gde # sinum leodum, | wide wa=e # *e he mid wilddeorum ateah, | o=*$t him frean godes # in gast becwom | r$df$st sefa, # =a he to roderum beseah. | Wyrd w$s geworden, # wundor gecy=ed, | swefn gese=ed, # susl awunnen, | dom gedemed, # swa $r Daniel cw$=, | *$t se folctoga # findan sceolde | earfo=si=as # for his ofermedlan. | Swa he ofstlice # godspellode | metodes mihtum # for mancynne, | si==an in Babilone # burhsittendum | lange hwile # lare s$gde, | Daniel domas. # Si==an deora gesi=, | wildra w$rgenga, # of wa=e cwom, | Nabochodonossor # of ni=wracum, | si==an weardode # wide rice, | heold h$le=a gestreon # and *a hean burh, | frod, foremihtig # folca r$swa, | Caldea cyning, # o=*$t him cwelm gesceod, | swa him ofer eor=an # andsaca ne w$s | gumena $nig # o=*$t him god wolde | *urh hryre hreddan # hea rice. | Si==an *$r his aferan # ead bryttedon, | welan, wunden gold, # in *$re widan byrig, | ealhstede eorla, # unwaclice, | heah hordm$gen, # *a hyra hlaford l$g. | =a in =$re =eode awoc # his *$t *ridde cneow. | W$s Baldazar # burga aldor, | weold wera rices, # o=*$t him wlenco gesceod, | oferhyd egle. # =a w$s ended$g | =$s =e Caldeas # cyningdom ahton. | =a metod onlah # Medum and Persum | aldordomes # ymb% lytel f$c, | let Babilone # bl$d swi=rian, | *one *a h$le= # healdan sceoldon. | Wiste he ealdormen # in unrihtum, | =a =e =y rice # r$dan sceoldon. | =a *$t gehogode # hamsittende, | Meda aldor, # *$t $r man ne ongan, | *$t he Babilone # abrecan wolde, | alhstede eorla, # *$r $=elingas | under wealla hleo # welan brytnedon. | *$t w$s *ara f$stna # folcum cu=ost, | m$st and m$rost # *ara *e men bun, | Babilon burga, # o=*$t Baldazar | *urh gylp grome # godes frasade%. | S$ton him $t wine # wealle belocene, | ne onegdon na # orlegra ni=, | *eah =e feonda folc # feran cwome | herega ger$dum # to *$re heahbyrig | *$t hie Babilone # abrecan mihton. | Ges$t *a to symble # si=estan d$ge | Caldea cyning # mid cneomagum, | *$r medugal wear= # m$genes wisa. | Het *am $=elum% beran # Israela gestreon, | huslfatu halegu, # on hand werum, | *a $r Caldeas # mid cyne=rymme, | cempan in ceastre, # cl$ne genamon, | gold in Gerusalem, # =a hie Iudea | bl$d forbr$con # billa ecgum, | and *urh hleo=orcyme, # herige genamon | beorhte fr$twe. # =a hie tempel strudon, | Salomanes seld, # swi=e gulpon. | =a wear= bli=emod # burga aldor, | gealp gramlice # gode on andan, | cw$= *$t his hergas # hyrran w$ron | and mihtigran # mannum to fri=e | *onne Israela # ece drihten. | Him *$t tacen wear= # *$r he to starude, | egeslic for eorlum # innan healle, | *$t he for leodum # ligeword gecw$=, | *a *$r in egesan # engel drihtnes | let his hand cuman # in *$t hea seld, | wrat *a in wage # worda gerynu, | baswe bocstafas, # burhsittendum. | =a wear= folctoga # forht on mode, | acul for *am egesan. # Geseah he engles hand | in sele writan # Sennera wite. | *$t gyddedon # gumena m$nigeo, | h$le= in healle, # hw$t seo hand write | to *am beacne # burhsittendum. | Werede comon # on *$t wundor seon. | Sohton *a swi=e # in sefan gehydum, | hw$t seo hand write # haliges gastes. | Ne mihton ar$dan # runcr$ftige men | engles $rendbec, # $=elinga cyn, | o=*$t Daniel com, # drihtne gecoren, | snotor and so=f$st, # in *$t seld gangan. | =am w$s on gaste # godes cr$ft micel, | to *am ic georne gefr$gn # gyfum ceapian | burhge weardas # *$t he him bocstafas | ar$dde and arehte, # hw$t seo run bude. | Him $cr$ftig # andswarode, | godes spelboda, # gleaw ge=ances: | "No ic wi= feohsceattum # ofer folc bere | drihtnes domas, # ne =e duge=e can, | ac *e unceapunga # orl$g secge, | worda gerynu, # *a *u wendan ne miht. | *u for anmedlan # in $ht bere | huslfatu halegu, # on hand werum. | On *am ge deoflu # drincan ongunnon, | =a $r Israela # in $ h$fdon | $t godes earce, # o=*$t hie gylp beswac, | windruncen gewit, # swa *e wur=an sceal. | No *$t *in aldor # $fre wolde | godes goldfatu # in gylp beran, | ne =y hra=or hremde, # =eah =e here brohte | Israela gestreon # in his $hte geweald, | ac *$t oftor gecw$= # aldor =eoda | so=um wordum # ofer sin m$gen, | si==an him wuldres weard # wundor gecy=de, | *$t he w$re ana # ealra gesceafta | drihten and waldend, # se him dom forgeaf, | unscyndne bl$d # eor=an rices, | and *u lignest nu # *$t sie lifgende, | se ofer deoflum # duge*um wealde=." | *$t wear= underne # eor=buendum, | *$t meotod h$fde # miht and streng=o | =a he gefestnade # foldan sceatas. | Seolfa he gesette # sunnan and monan, | stanas and eor=an, # stream ut on s$, | w$ter and wolcn, # =urh his wundra miht. | Deopne ymblyt% # clene ymbhalde= | meotod on mihtum, # and alne middangeard. | He selfa m$g # s$ geondwlitan, | grundas in geofene%, # godes agen bearn, | and he ariman m$g # r$gnas scuran, | dropena gehwelcne. # Daga enderim | seolua he gesette # *urh his so=an miht. | Swa se wyrhta # *urh his wuldres gast | serede and sette # on six dagum | eor=an d$les, # up on heofonum, | and% heanne holm%. # Hwa is *$t =e cunne | or=onc clene # nym=e ece god? | Dreamas he gedelde, # dugu=e and ge*eode, | Adam $rest, # and *$t $=ele cyn, | engla ordfruman, # *$t *e eft forwar=. | =uhte him on mode # *$t hit mihte swa, | *$t hie weron seolfe # swegles brytan, | wuldres waldend. # Him =$r wirse% gelamp, | =a heo in helle # ham sta=eledon, | an $fter o=rum, # in *$t atole scref, | *$r heo brynewelme # bidan sceolden | saran sorge, # nales swegles leoht | habban in heofnum # heahgetimbrad, | ac gedufan sceolun # in =one deopan w$lm | ni=$r und~r nessas # in =one neowlan grund, | gredige and gifre. # God ana wat | hu he *$t scyldige werud # forscrifen h~fde! | Cleopa=% =onne se alda # ut of helle, | wrice= wordcwedas # weregan reorde, | eisegan stefne: # "Hw$r com engla =rym, | *e% we on heofnum # habban sceoldan? | *is is =eostr$ ham, # =earle gebunden | f$stum fyrclommum; # flor is on welme | attre on$led. # Nis nu ende feor | *$t we sceolun $tsomne # susel *rowian, | wean and wergu%, # nalles wuldres% bl$d | habban in heofnum, # hehselda wyn. | Hw$t, we for dryhtene iu # dreamas hefdon, | song on swegle # selrum tidum, | *$r nu ymb =one $can # $=ele stonda=, | hele= ymb hehseld, # heriga= drihten | wordum% and wercum, # and ic in wite sceal | bidan in bendum, # and me b$ttran ham | for oferhygdum # $fre ne wene." | =a him andsweradan # atole gastas, | swarte and synfulle, # susle begnornende%: | "*u us gel$rd$st # =urh lyge =inne | *$t we helende # heran ne scealdon. | =uhte *e anum # *$t =u ahtest alles gewald, | heofnes and eor*an, # w$re halig god, | scypend seolfa. # Nu earttu scea=ana% sum, | in fyrlocan # feste gebunden. | Wendes =u =urh wuldor # =$t *u woruld ahtest, | alra onwald, # and we englas mid =ec. | Atol is *in onseon! # Habba= we alle swa | for =inum leasungum # ly=re gefered. | Segdest us to so=e # *$t =in sunu w$re | meotod moncynnes; # hafustu nu mare susel!" | Swa firenfulle # facnum wordum | heora aldor=$gn # on% reordadon, | on cearum cwidum. # Crist heo afirde, | dreamum bedelde. # H$fdan dryhtnes liht | for oferhygdum # ufan forleton, | h$fdon hym to hyhte # helle floras, | beornende bealo. # Blace hworfon | scinnan forscepene, # scea=an hwearfedon%, | earme $glecan, # geond *$t atole scref, | for =am anmedlan # *e hie $r drugon. | Eft reordade # o=re si=e | feonda aldor. # W$s *a forht% agen, | seo==an he =es wites # worn gefelde. | He spearcade%, # =onne he spreocan ongan | fyre and atre; # ne bi= swelc f$ger dream | =onne he in witum # wordum% indraf: | "Ic w$s iu in heofnum # halig $ngel, | dryhtene deore; # hefde me dream mid gode, | micelne for meotode, # and =eos menego swa some. | *a ic in mode # minum hogade | *$t ic wolde towerpan # wuldres% leoman, | bearn helendes, # agan me burga gewald | eall to $hte, # and =eos earme heap | *e ic hebbe to helle # ham geledde. | Wene *$t tacen sutol # *a% ic aseald wes on% w$rg=u, | ni=er under nessas # in =one neowlan grund. | Nu ic eow hebbe to h$ftum # ham gef$rde% | alle of earde. # Nis her eadiges tir, | wloncra winsele, # ne worulde dream, | ne $ngla =reat, # ne we upheofon | agan moten. # Is =es atola ham | fyre on$led. # Ic eom fah wi= god. | $ce $t helle duru # dracan eardiga=, | hate on re=re; # heo us helpan ne magon. | Is =$s walica ham # wites afylled; | nagan we =$s heolstres # *$t we us gehydan m$gon | in =issum neowlan genipe. # H$r is nedran sw$g, | wyrmas gewunade. # Is =is wites clom | feste gebunden. # Feond seondon re=e, | dimme and deorce. # Ne her d$g lyhte= | for scedes sciman, # sceppendes leoht. | Iu% ahte ic gewald # ealles wuldres, | $r% ic moste in =eossum atolan # $=ele gebidan | hw$t me drihten god # deman wille, | fagum on flora. # Nu ic feran com | deofla menego # to =issum dimman ham. | Ac ic sceal on flyge # and on flyhte =ragum | earda neosan, # and eower ma, | *e =es oferhydes # ord onstaldon. | Ne =urfon we =es wenan, # *$t us wuldorcyning | $fre wille # eard alefan, | $=el to $hte, # swa he $r dyde, | ecne onwald; # ah him alles gewald, | wuldres and wita, # waldendes sunu. | For=on ic sceal hean and earm # hweorfan =y widor, | wadan wr$clastas, # wuldre benemed, | dugu=um bedeled, # n$nigne dream agan | uppe mid $nglum, # *es =e ic $r gecw$= | *$t ic w$re seolfa # sw$gles brytta, | wihta% wealdend. # Ac hit me% wyrse gelomp!" | Swa se werega gast # wordum s$de | his earfo=o # ealle $tsomne, | fah in fyrnum, # (fyrleoma stod | geond *$t atole scr$f # attre geblonden): | "Ic eom limw$stmum # *$t ic gelutian ne m$g | on *yssum sidan sele, # synnum forwundod. | Hw$t, her hat and ceald # hwilum mencga=; | hwilum ic gehere # hellescealcas, | gnornende cynn, # grundas m$nan, | ni=er under n$ssum; # hwilum nacode men | winna= ymb wyrmas. # Is *es windiga sele | eall inneweard # atole gefylled. | Ne mot ic hihtlicran # hames brucan, | burga ne bolda, # ne on *a beorhtan gesc$ft | ne mot ic $fre ma # eagum starian. | Is me nu wyrsa # *$t ic wuldres leoht | uppe mid englum # $fre cu=e, | song on swegle, # *$r sunu meotodes | habba= eadige% bearn # ealle ymbfangen | seolfa mid sange. # Ne ic *am sawlum ne mot | $nigum sce==an, # | butan *am anum # *e he agan% nyle; | *a ic mot to h$ftum # ham geferian, | bringan to bolde # in *one biteran grund. | Ealle we syndon # ungelice | *onne *e we iu in heofonum # h$fdon $rror | wlite and weor=mynt. # Ful oft wuldres sweg% | brohton to bearme # bearn h$lendes, | *$r we ymb hine utan # ealle hofan, | leomu ymb leofne, # lofsonga word, | drihtne s$don. # Nu ic eom d$dum fah, | gewundod mid wommum; # sceal nu *ysne wites clom | beoran beornende # in b$ce minum, | hat on helle, # hyhtwillan leas." | *a gyt feola cwi=de # firna herde%, | atol $gl$ca, # ut of helle, | witum werig. # Word spearcum fleah | attre gelicost, # *onne he ut *orhdraf: | "Eala drihtenes *rym! # Eala dugu=a helm! | Eala meotodes miht! # Eala middaneard! | Eala d$g leohta! # Eala dream godes! | Eala engla *reat! # Eala upheofen! | Eala *$t ic eam ealles leas # ecan dreames, | *$t ic mid handum ne m$g # heofon ger$can, | ne mid eagum ne mot # up locian, | ne huru mid earum ne sceal # $fre geheran | *$re byrhtestan # beman stefne! | =$s ic wolde of selde # sunu meotodes, | drihten adrifan, # and agan me *$s dreames gewald, | wuldres and wynne, # me *$r wyrse gelamp | *onne ic to hihte # agan moste. | Nu ic eom asceaden # fram *$re sciran driht, | al$ded fram leohte # in *one la=an ham. | Ne m$g ic *$t gehicgan # hu ic in =$m becwom, | in *is neowle genip, # ni=synnum% fah, | aworpen of worulde. # Wat ic nu *a | *$t bi= alles leas # ~can dreamas | se =e heofencyninge # heran ne *ence=, | meotode cweman. # Ic *$t mor=er% sceal, | wean and witu # and wrace dreogan, | goda bed$led, # iud$dum fah, | *$s =e ic ge*ohte adrifan # drihten of selde, | weoroda waldend; # sceal nu wreclastas | settan sorhgcearig, # si=as% wide." | Hwearf *a to helle # *a he gehened w$s, | godes andsaca; # dydon his gingran swa, | gifre and gr$dige, # *a hig god bedraf | in *$t hate hof # *am is hel nama. | For*an sceal gehycgan # h$le=a $ghwylc | *$t he ne ab$lige # bearn waldendes. | L$te him to bysne # hu *a blacan feond | for oferhygdum # ealle forwurdon. | Neoman us to wynne # weoroda drihten, | uppe% ecne gefean, # engla waldend. | He *$t gecydde # *$t he m$gencr$ft h$fde, | mihta miccle, # *a he *a m$nego adraf, | h$ftas of =$m hean selde. # Gemunan we *one halgan drihten, | ecne in wuldre # mid alra gescefta ealdre%; | ceosan us eard in wuldre # mid ealra cyninga cyninge, | se is Crist genemned; # | beoran on breostum # bli=e ge*ohtas, | sibbe and snytero; # gemunan so= and riht, | *onne we to hehselde # hnigan *enca=, | and *one anwaldan # ara biddan. | *onne behofa= # se =e her wuna= | weorulde wynnum # *$t him wlite scine | *onne he o=er lif # eft gesece=, | f$gere% land # *onne *eos folde seo; | is *$r wlitig and wynsum, # w$stmas scina=, | beorhte ofer burgum. # *$r is brade lond, | hyhtlicra ham # in heofonrice, | Criste gecwemra. # Uta cerran *ider | *$r he sylfa sit, # sigora waldend, | drihten h$lend, # in =$m deoran ham, | and ymb *$t hehsetl # hwite standa= | engla fe=an # and eadigra%, | halige heofen*reatas # heriga= drihten | wordum and weorcum. # Heora wlite scine= | geond ealra worulda woruld # mid wuldorcyninge. | =a get ic fur=or gefregen # feond% ondetan; | w$s him eall ful strang wom and witu; # h$fdon wuldorcyning | for oferhigdum # anforl$ten; | cw$don eft hra=e # o=re worde: | "Nu is gesene # *$t we syngodon | uppe on earde. # Sceolon nu $fre *$s | dreogan domlease gewinn # drihtnes mihtum. | Hw$t, we in wuldres wlite # wunian moston | *$r we halgan gode # heran woldon, | and him sang ymb seld # secgan sceoldon | *usendm$lum. # *a we *$r w$ron, | wunodon on wynnum, # geherdon wuldres sweg, | beman stefne. # Byrhtword aras | engla ordfruma, # and to *$m $*elan | hnigan him sanctas; # sigetorht aras | ece drihten, # ofer us gestod | and gebletsode # bilewitne heap | dogra gehwilcne, # and his se deora sunu, | gasta scyppend. # God seolfa w$s | eallum andfeng # *e =$r up becom, | and hine on eor=an # $r gelefde. | *a =$s of*uhte # *$t se *eoden w$s | strang and sti=mod. # Ongan ic *a steppan for= | ana wi= englum, # and to him eallum spr$c: | 'Ic can eow l$ran # langsumne r$d, | gif ge willa= minre # mihte gelefan. | Uta oferhycgan # helm *one micclan, | weroda waldend, # agan us *is wuldres leoht, | eall to $hte. # *is is idel gylp | *$t we $r drugon # ealle hwile.' | =a gewear= usic # *$t we woldon swa | drihten adrifan # of *am deoran ham, | cyning of cestre. # Cu= is wide | *$t wreclastas # wunian moton, | grimme grundas. # God seolfa him | rice halde=. # He is ana cyning, | *e us eorre gewear=, # ece drihten, | meotod mihtum swi=%. # Sceal nu *eos menego her | licgan on leahtrum, # sume on lyft scacan, | fleogan ofer foldan; # fyr bi= ymbutan | on $ghwylcum, # *$h he uppe seo. | Ne mot he *am sawlum # *e =$r seca= up, | eadige of eor*an # $fre gehrinan, | ah ic be hondum mot # h$*enre sceale% | gripan to grunde, # godes andsacan. | Sume sceolon hweorfan # geond h$le=a land | and unsibbe # oft onstyrian | monna m$g=um # geond middaneard. | Ic her ge*olian sceal # *inga $ghwylces, | bitres ni=$s% # beala gnornian, | sic and sorhful, # *$s ic seolfa weold, | *onne ic on heofonum # ham sta=elode, | hw$=er us se eca # $fre wille | on heofona rice # ham alefan, | e=el% to $hte, # swa he $r dyde." | Swa gnornedon # godes andsacan, | hate on helle. # Him w$s h$lend god | wra= geworden # for womcwidum. | For*on m$g gehycgan, # se =e his heorte deah, | *$t he him afirre # frecne ge*ohtas, | la=e leahtras, # lifigendra gehwylc. | Gemunan symle on mode # meotodes streng=o; | gearwian us togenes # grene str$te | up to englum, # *$r is se $lmihtiga god. | And us bef$=man wile # freobearn godes, | gif we *$t on eor=an # $r ge*enca=, | and us to *am halgan # helpe gelefa=. | *onne he us no forl$te=, # ah lif syle= | uppe mid englum, # eadigne dream. | T$ce= us se torhta # trumlicne ham, | beorhte burhweallas. # Beorhte scina= | ges$lige sawle, # sorgum bed$lde, | *$r heo $fre for= # wunian moten | cestre and cynestol. # Uton cy*an *$t! | Deman we on eor=an, # $rror lifigend, | onlucan mid listum # locen waldendes, | ongeotan gastlice! # Us ongean cuma= | *usend engla, # gif *ider moton, | and *$t on eor=an # $r gewyrca=. | For*on se bi= eadig # se =e $fre wile | man oferhycgen, # meotode cweman, | synne adw$scan. # Swa he sylfa cw$=: | "So=f$ste men, # sunnan gelice, | f$gre gefr$tewod # in heora f$der rice | scina= in sceldbyrig." # *$r heo sceppend seolf | fri=e% bef$=me=, # f$der mancynnes, | ahefe= holdlice # in heofones leoht, | *$r heo mid wuldorcyninge # wunian moton | awa to aldre, # | agan dreama dream # mid drihtne gode, | a to worulde # a buton ende. | Eala hw$t! Se awyrgda # wra=e ge*ohte | *$t he heofencyninge # heran ne wolde, | f$der frefergendum. # Flor attre weol, | hat under h$ftum; # hreopan% deofla, | wide geond windsele # wean% cwanedon, | man and mor=ur. # W$s seo% menego *$r | swylce on$led; # w$s *$t eall full strong, | *onne w$s heora aldor, # *e =$r $rest com | for= on fe*an, # f$ste gebunden | fyre and lige. # *$t w$s f$stlic *reat; | ec sceoldon his *egnas # *$r gewunian | atolan e=les, # nalles up *anon | geheran in heofonum # haligne dream, | *$r heo oft f$gerne # folga= h$fdon | uppe mid englum. # W$ron *a alles *$s | goda lease, # ah nym*e gryndes ad% | wunian ne% moten # and *one werigan sele | *$r is wom and wop # wide gehered, | and gristbitungc% # and gnornungc% mecga. | Nabba= he% to hyhte # nym*e cyle and fyr, | wean and witu # and wyrma *reat, | dracan and n$ddran # and *one dimman ham. | For=on mihte geheran, # se =e $t hylle w$s | twelf milum neh, # *$t =$r w$s to=a geheaw, | hlude and geomre. # Godes andsacan | hweorfan geond helle # hate on$led | ufan and utan # (him w$s $ghw$r wa), | witum werige, # wuldres bescyrede, | dreamum bed$lde. # Heofon deop gehygd, | *a heo on heofonum # ham sta=elodon, | *$t hie woldon ben$man # nergendne Crist | rodera rices, # ah he on riht geheold | hired heofona # and *$t halige seld. | Nis n$nig swa snotor # ne swa cr$ftig, | ne *$s swa gleaw, # nym*e god seolfa, | *$t asecgan m$ge # swegles leoman, | hu scima% *$r # scine= ymbutan | meotodes mihte, # geond *$t m$re cynn, | *$r habba= englas # eadigne dream, | sanctas singa= # (*$t is se seolfa) for god. | *onne beo= *a eadigan # *e of eor=an cuma=, | bringa= to bearme # blostman stences, | wyrte wynsume # (*$t synd word godes), | *onne hie bef$=me= # f$der mancynnes, | and hie gesegna= # mid his swi=ran hond, | l$de=% to lihte, # *$r hi lif agon | a to aldre, # uplicne ham, | byrhtne burhstyde. # Bl$d bi= $ghw$m | *$m =e h$lende # heran *ence=, | and wel is *am # =e *$t wyrcan% mot. | W$s *$t encgelcyn # $r genemned, | Lucifer haten, # leohtberende, | on geardagum # in godes rice. | *a he in wuldre # wrohte onstalde | *$t he oferhyda # agan wolde. | *a% Satanus # swearte ge*ohte | *$t he wolde on heofonum # hehseld wyrcan | uppe mid *am ecan. # *$t w$s ealdor heora, | yfeles ordfruma%. # Him *$t eft gehreaw, | *a he to helle # hnigan sceolde, | and his hired mid hine, # in hyn=o% geglidan, | nergendes ni=, # and no seo==an | *$t hi mosten in *one ecan # andwlitan seon% | buton ende. # *a him egsa becom, | dyne for deman, # *a he duru in helle | br$c and begde. # Blis wear= monnum | *a hi h$lendes # heafod gesawon. | *onne w$s *am atolan # *e we $r nemdon | *a w$ron mid egsan # ealle afyrhte, | wide geond windsele # wordum m$ndon: | "*is is stronglic, # nu *es storm becom, | *egen mid *reate, # *eoden engla. | Him beforan fere= # f$gere leoht | *onne we $fre $r # eagum gesawon, | buton *a we mid englum # uppe w$ron. | Wile nu ure witu # *urh his wuldres cr$ft | eall toweorpan. # Nu =es egsa com, | dyne for drihtne, # sceal *es dreorga heap | ungeara nu # atol *rowian. | Hit is se seolfa # sunu waldendes, | engla drihten. # Wile uppe heonan | sawla l$dan, # and we seo==an a | *$s yrreweorces # hen=o ge*olia=." | Hwearf *a to helle # h$le=a bearnum, | meotod *urh mihte; # wolde manna rim, | fela *usenda, # for= gel$dan | up to e=le. # *a com engla sweg, | dyne on d$gred; # h$fde drihten seolf | feond oferfohten. # W$s seo f$h=e *a gyt | open on uhtan, # *a se egsa becom. | Let *a up faran # eadige sawle, | Adames cyn, # ac% ne moste Efe *a gyt | wlitan in wuldre # $r heo wordum cw$=: | "Ic *e $ne abealh, # ece drihten, | *a wit Adam twa # eaples *igdon | *urh n$ddran ni=, # swa wit na ne sceoldon. | Gel$rde unc se atola, # se =e $fre nu | beorne= on bendum, # *$t wit bl$d ahton, | haligne ham, # heofon to gewalde. | *a wit =$s aw$rgdan # wordum gelyfdon, | namon mid handum # on *am halgan treo | beorhte bl$da; # unc *$s bitere forgeald | *a wit in *is hate scr$f # hweorfan sceoldon, | and wintra rim # wunian seo==an, | *usenda feolo, # *earle on$led. | Nu ic *e halsige, # heofenrices weard, | for *an hirede # *e =u hider l$ddest, | engla *reatas, # *$t ic up heonon | m$ge and mote # mid minre m$g=e. | And ymb *reo niht com # *egen h$lendes | ham to helle; # is nu h$ftum strong, | witum werig, # swylce him wuldorcyning | for onm$dlan # eorre geworden. | Segdest us to so=e # *$tte seolfa god | wolde helwarum # ham gelihtan. | Aras *a anra gehwylc, # and wi= earm ges$t, | hleonade wi= handa. # *eah hylle gryre | egeslic *uhte, # w$ron ealle *$s | f$gen in firnum # *$t freodrihten% | wolde him to helpe # helle gesecan." | R$hte *a mid handum # to heofencyninge, | b$d meotod miltse # *urh Marian had: | "Hw$t, *u fram minre% dohtor, # drihten, onwoce | in middangeard # mannum to helpe. | Nu is gesene # *$t =u eart sylfa god | and ece ordfruma # ealra gesceafta." | Let *a up faran # ece drihten; | wuldre h$fde # wites clomma | feondum o=f$sted, # and heo fur=or sceaf | in *$t neowle genip, # nearwe gebeged, | *$r nu Satanus # swearte *inga=, | earm agl$ca, # and *a atolan mid him, | witum werige. # Nalles wuldres leoht | habban moton, # ah in helle grund, | ne hi edcerres # $fre moton | wenan seo==an. # Him w$s drihten god | wra= geworden, # sealde him wites clom, | atole to $hte, # and egsan gryre, | dimne% and deorcne # dea=es scuwan, | hatne helle grund, # hinsi=gryre%. | *$t, la, w$s f$ger, # *$t se fe=a com | up to earde, # and se eca mid him, | meotod mancynnes # in *a m$ran burh! | Hofon hine mid him # handum halige | witigan up to e=le, # Abrahames cynn. | H$fde *a drihten seolf # dea= oferwunnen, | feond geflemed; # *$t in fyrndagum | witegan s$don # *$t he swa% wolde. | *is w$s on uhtan # eall geworden, | $r d$grede, # *$t se dyne becom, | hlud of heofonum, # *a he helle duru | forbr$c and forbegde; # ban weornodon | *a hie swa leohtne # leoman gesawon. | Ges$t *a mid *$re fyrde # frumbearn godes, | s$de so=cwidum: # "Snotre gastas, | ic eow *urh mine # mihte geworhte, | Adam $rest # and *$t $=ele wif. | *a hie begeton # on godes willan | feowertig bearna, # *$t for= *onon | on% middangeard # menio onwocon, | and wintra feola # wunian moston, | eorlas on e=le, # o==$t eft gelamp | *$t hie% afyrde% eft # feond in firenum; | fah is $ghw$r. # | Ic on neorxnawonge # niwe asette | treow mid telgum, # *$t =a tanas up | $pla b$ron, # and git $ton *a | beorhtan bl$da, # swa inc se balewa het, | hand*egen helle. # H$fdon for*on hatne grund, | *$s git ofergymdon # h$lendes word, | $ten *a egsan. # W$s se atola beforan, | se inc bam forgeaf # balewe ge*ohtas. | *a me gereaw # *$t min handgeweorc | *$s% carcernes # clom =rowade. | N$s =a monna gemet, # ne m$gen engla, | ne witegena weorc, # ne wera snytero, | *$t eow mihte helpan, # nim=e h$lend god, | se *$t wite $r # to wrece gesette. | Ferde to foldan # *urh f$mnan had | ufan from e=le, # and on eor*an gebad | tintregan fela% # and% teonan micelne. | Me seredon ymb # secgas monige | d$ges and nihtes, # hu heo me dea=es cwealm, | rices r$dboran%, # hrefnan mihten. | *a w$s *$s m$les # mearc agangen | *$t on worulde w$s # wintra gerimes | *reo and *ritig geara # $r ic *rowode. | Gemunde ic =$s m$nego # on% *am% minnan ham | lange *$s =e ic of h$ftum # ham gel$dde | up to earde, # *$t heo agan sceolon% | drihtnes domas # and dugu=e *rym; | wunia= in wynnum, # habba= wuldres bl$d | *usendm$lum. # Ic eow *ingade | *a me on beame # beornas sticedon, | garum on galgum. # Heow se giunga *$r, | and ic eft up becom # ece dreamas | to haligum drihtne." # | Swa wuldres weard # wordum s$de, | meotod moncynnes # $r on morgen | *$s *e drihten god # of dea=e aras. | N$s nan *$s stronglic # stan% gef$stnod, | *eah he w$re mid irne # eall ymbfangen, | *$t mihte *am miclan # m$gne wi=habban, | ah he ut eode, # engla drihten, | on *$m f$stenne, # and gefatian het | englas eallbeorhte # andleofan gingran, | and% huru secgan het # Simon Petre | *$t he moste in Galileam # god sceawian, | ecne and trumne, # swa he $r dyde. | *a ic gongan gefregn # gingran $tsomne | ealle to Galileam; # h$fdon gastes bled, | ongeton% haligne # godes sunu | swa heo gesegon # hw$r sunu meotodes | *a% on upp gestod%, # ece drihten, | god in Galileam. # To =$s gingran *ider | ealle urnon, # *$r se eca w$s. | Feollon on foldan, # and to fotum hnigon; | *anceden *eodne # *$t hit *us gelomp | *$t hi sceawodon # scyppend engla. | *a sona spr$c # Simon Petrus: | "Eart *u *is, drihten, # dome gewur=ad? | We =e gesawon # $t sumum cyrre, | *ec gelegdon # on la=ne bend | h$*ene% mid hondum; # him *$t gehreowan m$g | *onne heo endest$f # eft gesceawia=." | Sume hie ne mihton # mode% oncnawan | *$t w$s se deora # (Didimus w$s haten) | $r he mid hondum # h$lend genom | sylfne be sidan # *$r he his swat forlet; | feollon to foldan # fulwihtes b$=e. | F$ger w$s *$t ongin # *$t freodrihten | ge*rowode, # *eoden ure. | He on beame astah # and his blod ageat, | god on galgan, # *urh his gastes m$gen. | For*on men sceolon # m$la gehwylce | secgan drihtne *anc # d$dum and weorcum, | *$s =e he us of h$ftum # ham gel$dde | up to e=le, # *$r we agan sceolon% | drihtnes domas, # | and we in wynnum # wunian moton. | Us is wuldres leoht # | torht ontyned, # *am =e teala *ence=. | *a w$s on eor=an # ece drihten | feowertig daga # folgad folcum, | gecy=ed mancynne%, # $r he in *a m$ran gesceaft, | burhleoda fruma, # bringan wolde | haligne gast # to heofonrice. | Astah up on heofonum # engla scyppend, | weoroda waldend. # *a com wolcna sweg, | halig of heofonum. # Mid w$s hond godes, | onfeng freodrihten, # and hine for= l$dde | to *am halgan ham # heofna ealdor. | Him ymbflugon # engla *reatas | *usendm$lum. # *a hit *us gelomp, | *a gyt nergende Crist # gecw$=% *$t he *$s | ymb tene% niht # twelf apostolas | mid his gastes gife, # gingran geswi=de. | H$fde *a gesette # sawla unrim | god lifigende. # *a w$s Iudas of, | se =e $r on tifre # torhtne gesalde, | drihten h$lend; # him seo d$d ne ge*eah, | *$s he bebohte # bearn wealdendes | on seolfres sinc; # him *$t swearte forgeald | earm $gl$ca # innon helle. | Site= nu on *a swi=ran hond # sunu his f$deres; | d$le= dogra gehw$m # drihten weoroda | help and h$lo # h$le*a bearnum | geond middangeard. # *$t is monegum cu= | *$t he ana is # ealra gescefta | wyrhta and waldend # *urh his wuldres cr$ft. | Site= him on heofnum # halig encgel, | waldend mid witegum. # Hafa= wuldres bearn | his seolfes seld # swegl betolden%. | Lea=a= us *ider to leohte # *urh his l$cedom, | *$r we moton seolfe # sittan mid drihtne, | uppe mid englum, # habban *$t ilce leoht, | *$r his hired nu # halig earda=, | wuna= in wynnum, # *$r is wuldres bled | torht ontyned. # Uton teala% hycgan | *$t we h$lende # heran georne, | Criste cweman. # *$r is cu=re lif | *onne we on eor=an m$gen # $fre gestreonan. | Hafa= nu ge*ingod to us # *eoden m$ra, | $lmihtig god, # | on domd$ge # drihten seolfa. | Hate= hehenglas # hluddre stefne | beman blawan # ofer burga geseotu | geond foldan sceatas. # | *onne of *isse moldan # men onwecna=; | deade of duste arisa= # *urh drihtnes miht. | *$t bi= daga lengust, # and dinna% m$st | hlud gehered, # *onne h$lend cyme=, | waldend mid wolcnum # in *as woruld f$re=. | Wile *onne gesceadan% # wlitige and uncl$ne | on twa healfe, # tile and yfle. | Him *a so=f$stan # on *a swi=ran hond | mid rodera weard # reste gestiga=. | *onne beo= bli=e # *a in burh moton | gongan in godes rice, # | and heo gesena= # mid his swi=ran hond | cynincg alwihta, # cleopa= ofer ealle: | "Ge sind wilcuman! # Ga= in wuldres leoht | to heofona rice, # *$r ge habba= | a to aldre # ece reste." | *onne stonda= *a forworhtan, # *a =e firnedon; | beo= beofigende # hwonne him bearn godes | deman wille # *urh his d$da sped. | Wena= *$t heo moten # to *$re m$ran byrig | up to englum # swa o=re dydon, | ac him bi= reordende # | ece drihten, # ofer ealle gecw$=: | "Astiga= nu, awyrgde, # in *$t witehus | ofostum miclum. # Nu ic eow ne con." | Sona $fter *$m wordum # werige gastas, | helle h$ftas, # hwyrftum scri*a= | *usendm$lum, # and *ider lea=a=% | in *$t scea=ena scr$f, # scufa= to grunde | in *$t nearwe ni=, # and no seo==an | *$t hie up *onan # $fre moton, | ah *$r ge*olian sceolon # earmlic wite, | clom and carcern, # and *one caldan grund | deopne adreogan # and deofles spellunge, | hu hie him on edwit # oft asetta= | swarte suslbonan, # st$le= feondas% | f$h=e and firne%, # *$r =e hie freodrihten%, | ecne anwaldan, # oft forgeaton, | *one *e hie him to hihte # habban sceoldon. | Uton, la, ge*encan # geond *as worulde, | *$t we h$lende # heran onginnen! | Georne *urh godes gife # gemunan gastes bled, | hu eadige *$r # uppe sitta= | selfe mid swegle, # sunu% h$lendes! | *$r is geat gylden # gimmum gefr$tewod, | wynnum bewunden, # *$m *e in wuldres leoht | gongan moten # to godes rice, | and ymb *a weallas # wlitige scina= | engla gastas # and eadige sawla, | *a =e heonon fera=. # | *$r martiras # meotode cwema=, | and heriga= hehf$der # halgum stefnum, | cyning in cestre. # Cwe*a= ealle *us: | "*u eart h$le=a helm # and heofendema%, | engla ordfruma, # and eor=an tudor | up% gel$ddest% # to *issum eadigan ham." | Swa wuldres weard # wordum heriga= | *egnas ymb *eoden, # *$r is *rym micel, | sang $t selde, # is sylf cyning, | ealra aldor, # in =$re ecan gesceft. | *$t is se drihten, # se=e dea= for us | ge*rowode, # *eoden engla. | Swylce he f$ste # feowertig daga, | metod mancynnes, # *urh his mildsa sped. | *a gewear= *one weregan, # *e $r aworpen w$s | of heofonum # *$t he in helle gedeaf, | *a costode # cyning alwihta. | Brohte him to bearme # brade stanas, | b$d him for hungre # hlafas wyrcan-- | "gif *u swa micle # mihte h$bbe." | *a him andswarode # ece drihten: | "Wendest *u, awyrgda, # *$t awriten n$re, | nym*e me $nne # | ac geseted hafast, # sigores agend, | lifigendum liht, # lean butan ende, | on heofenrice, # halige dreamas." | # *a he mid hondum genom | atol *urh edwit, # and on esle ahof, | herm bealowes gast, # and on beorh astah, | asette on dune # drihten h$lend: | "Loca nu ful wide # ofer londbuende. | Ic *e geselle # on% *ines seolfes% dom% | folc and foldan. # Foh hider to me | burh and breotone # bold to gewealde, | rodora rices, # gif *u seo riht cyning | engla and monna, # swa =u $r myntest." | *a him andswarode # ece drihten: | "Gewit *u, awyrgda, # in *$t witescr$f, | Satanus seolf; # *e is susl weotod | gearo togegnes, # nalles godes rice. | Ah ic *e hate # *urh *a hehstan miht | *$t =u hellwarum # hyht ne abeode, | ah *u him secgan miht # sorga m$ste, | *$t =u gemettes # meotod alwihta, | cyning moncynnes. # Cer =e on b$cling! | Wite *u eac, awyrgda, # hu wid and sid | helheo=o dreorig, # and mid hondum amet. | Grip wi= *$s grundes; # gang *onne swa | o==$t *u *one ymbhwyrft # alne cunne, | and $rest amet # ufan to grunde, | and hu sid seo% # se swarta e=m. | Wast *u *onne *e geornor # *$t *u wi= god wunne, | seo==an *u *onne hafast # handum ametene | hu heh and deop # hell inneweard seo, | grim gr$fhus. # Gong ricene to, | $r twa seondon # tida agongene, | *$t =u merced hus # ameten h$bbe." | *a *am werigan wear= # wracu getenge. | Satan seolua ran # and on susle gefeol, | earm $gl~ce. # Hwilum mid folmum m$t | wean and witu. # Hwilum se wonna l$g | l$hte wi= *es la*an. # Hwilum he licgan geseah | h$ftas in hylle. # Hwilum hream astag, | =onne he on *one atolan # eagum gesawun. | H$fdon gewunnon # godes andsacan | blac bealowes gast, # *$t he on botme stod. | *a him *uhte # *$t *anon w$re | to helleduru # hund *usenda | mila gemearcodes, # swa hine se mihtiga het | *$t *urh sinne% cr$ft # susle am$te. | =a% he gemunde # *$t he on grunde stod. | Locade leas wiht # geond *$t la=e scr$f, | atol mid egum, # o==$t egsan gryre | deofla m$nego # *onne up astag. | Wordum in witum # ongunnon *a% werigan gastas | reordian and cwe=an: # | "La, *us beo nu on yfele! # Nold$s $r teala!" | [Finit Liber II. Amen]. | Hw$t! We gefrunan # on fyrndagum | twelfe under tunglum # tireadige h$le=, | *eodnes *egnas. # No hira *rym al$g | campr$denne% # *onne cumbol hneotan, | sy==an hie ged$ldon, # swa him dryhten sylf, | heofona heahcyning, # hlyt% get$hte. | *$t w$ron m$re # men ofer eor=an, | frome folctogan # ond fyrdhwate, | rofe rincas, # *onne rond ond hand | on herefelda # helm ealgodon, | on meotudwange. # W$s hira Matheus sum, | se mid Iudeum ongan # godspell $rest | wordum writan # wundorcr$fte. | *am halig god # hlyt geteode | ut on *$t igland # *$r $nig *a git | ell*eodigra # e=les ne mihte | bl$des brucan. # Oft him bonena hand | on herefelda # hearde gesceode. | Eal w$s *$t mearcland # mor=re bewunden, | feondes facne, # folcstede gumena, | h$le=a e=el. # N$s *$r hlafes wist | werum on *am wonge, # ne w$teres drync | to bruconne, # ah hie blod ond fel, | fira fl$schoman, # feorrancumenra, | =egon geond *a *eode. # Swelc w$s *eaw hira | *$t hie $ghwylcne # ell=eodigra | dydan him to mose # mete*earfendum, | *ara *e *$t ealand # utan sohte. | Swylc w$s *$s folces # freo=oleas tacen, | unl$dra eafo=, # *$t hie eagena gesih=, | hettend% heorogrimme, # heafodgimmas% | agetton% gealgmode # gara ordum. | Sy==an him geblendan% # bitere tosomne, | dryas *urh dwolcr$ft, # drync unheorne, | se onwende gewit, # wera inge*anc, | heortan on% hre=re, # (hyge w$s oncyrred), | *$t hie ne murndan # $fter mandreame, | h$le* heorogr$dige, # ac hie hig ond g$rs | for meteleaste # me=e gedrehte. | *a w$s Matheus # to *$re m$ran byrig | cumen in *a ceastre. # *$r w$s cirm micel | geond Mermedonia, # manfulra hlo=, | fordenera gedr$g, # sy**an deofles *egnas% | geascodon # $=elinges si=. | Eodon him *a togenes, # garum gehyrsted, | lungre under linde, # (nalas late w$ron), | eorre $scberend, # to *am orlege. | Hie *am halgan *$r # handa gebundon | ond f$stnodon # feondes cr$fte, | h$le= hellfuse, # ond his heafdes segl | abreoton mid billes ecge. # Hw$=re he in breostum *a git | herede in heortan # heofonrices weard, | *eah =e he atres drync # atulne onfenge. | Eadig ond onmod, # he mid elne for= | wyr=ode wordum # wuldres aldor, | heofonrices weard, # halgan stefne, | of carcerne. # Him w$s Cristes lof | on fyrh=locan # f$ste bewunden. | He *a wepende # weregum tearum | his sigedryhten # sargan reorde | grette, gumena brego, # geomran stefne, | weoruda wilgeofan, # ond *us wordum cw$=: | "Hu me el*eodige # inwitwrasne | searonet seowa=%! # A ic symles w$s | on wega gehwam # willan *ines | georn on mode; # nu =urh geoh=a sceal | d$de fremman # swa *a dumban neat. | *u ana canst # ealra gehygdo, | meotud mancynnes, # mod in hre=re. | Gif *in willa sie, # wuldres aldor, | *$t me w$rlogan # w$pna ecgum, | sweordum, aswebban, # ic beo sona gearu | to adreoganne # *$t =u, drihten min, | engla eadgifa, # e=elleasum, | duge=a d$dfruma, # deman wille. | Forgif me to are, # $lmihtig god, | leoht on *issum life, # *y l$s ic lungre scyle, | ablended in burgum, # $fter billhete | *urh hearmcwide # heorugr$digra, | la=ra leodscea=ena, # leng *rowian | edwitspr$ce. # Ic to anum *e, | middangeardes weard, # mod sta*olige, | f$ste fyrh=lufan, # ond *e, f$der engla, | beorht bl$dgifa, # biddan wille | =$t =u me ne gescyrige # mid scyldhetum, | werigum wrohtsmi=um, # on *one wyrrestan, | dugo=a demend, # dea= ofer eor=an." | $fter *yssum wordum # com wuldres tacen | halig of heofenum, # swylce hadre segl% | to *am carcerne. # *$r gecy=ed wear= | *$t halig god # helpe gefremede, | =a wear= gehyred # heofoncyninges stefn | wr$tlic under wolcnum, # wordhleo=res sweg | m$res *eodnes. # He his magu*egne | under hearmlocan # h$lo ond frofre | beadurofum abead # beorhtan stefne: | "Ic *e, Matheus, # mine sylle | sybbe under swegle. # Ne beo =u on sefan to forht, | ne on mode ne% murn. # Ic *e mid wunige | ond *e alyse # of *yssum leo=ubendum, | ond ealle *a menigo # *e *e mid wunia= | on nearonedum. # *e is neorxnawang, | bl$da beorhtost, # boldwela f$grost, | hama hyhtlicost, # halegum mihtum | torht ontyned. # *$r =u tyres most, | to widan feore # willan brucan. | Ge*ola *eoda *rea! # Nis seo *rah micel | *$t *e w$rlogan # witebendum, | synnige% =urh searocr$ft, # swencan motan. | Ic *e Andreas # $dre onsende | to hleo ond to hro=re # in *as h$=enan burg. | He =e alyse= # of *yssum leodhete. | Is to *$re tide # t$lmet hwile | emne mid so=e # seofon ond twentig | nihtgerimes, # *$t =u of nede most, | sorgum geswenced, # sigore gewyr=od, | hweorfan% of hen=um # in gehyld godes." | Gewat% him *a se halga # helm $lwihta, | engla scyppend, # to *am uplican | e=elrice. # He is on riht cyning, | sta=olf$st styrend, # in stowa gehwam. | =a w$s Matheus # miclum onbryrded | niwan stefne. # Nihthelm toglad, | lungre leorde. # Leoht $fter com, | d$gredwoma. # Dugu= samnade, | h$=ne hildfrecan, # heapum *rungon, | (gu=searo gullon, # garas hrysedon), | bolgenmode, # under bordhreo=an. | Woldon cunnian # hw$=er cwice lifdon | *a *e on carcerne # clommum f$ste | hleoleasan wic # hwile wunedon, | hwylcne hie to $te # $rest mihton | $fter fyrstmearce # feores ber$dan. | H$fdon hie on rune # ond on rimcr$fte | awriten, w$lgr$dige, # wera endest$f, | hw$nne% hie to mose # mete*earfendum | on *$re wer*eode # weor=an sceoldon. | Cirmdon caldheorte, # (cor=or o=rum getang), | re=e r$sboran. # Rihtes ne gimdon, | meotudes mildse. # Oft hira mod onwod | under dimscuan # deofles larum, | *onne hie unl$dra # eafe=um% gelyfdon. | Hie =a gemetton # modes glawne, | haligne h$le, # under heolstorlocan | bidan beadurofne # *$s% him beorht cyning, | engla ordfruma, # unnan wolde. | =a w$s first agan # frumr$denne | *inggemearces # butan *rim nihtum, | swa hit w$lwulfas # awriten h$fdon | *$t hie banhringas # abrecan *ohton, | lungre tolysan # lic ond sawle, | ond *onne tod$lan # dugu=e ond geogo=e, | werum to wiste # ond to wil*ege, | f$ges fl$schoman. # Feorh ne bemurndan, | gr$dige gu=rincas, # hu *$s gastes si= | $fter swyltcwale # geseted wurde. | Swa hie symble ymb *ritig # *ing gehedon | nihtgerimes; # w$s him neod micel | *$t hie tobrugdon # blodigum ceaflum | fira fl$schoman # him to foddor*ege. | *a w$s gemyndig, # se =e middangeard | gesta=elode # strangum mihtum, | hu he in ell*eodigum # yrm=um wunode, | belocen leo=ubendum, # *e oft% his lufan adreg | for Ebreum # ond Israhelum; | swylce he Iudea # galdorcr$ftum | wi=stod stranglice. # *a sio stefn gewear= | gehered of heofenum, # *$r se halga wer | in Achaia, # Andreas, w$s, | (leode l$rde # on lifes weg), | *a him cirebaldum # cininga wuldor, | meotud mancynnes, # modhord onleac, | weoruda drihten, # ond *us wordum cw$=: | "=u scealt feran # ond fri= l$dan, | si=e gesecan, # *$r sylf$tan | eard weardiga=, # e=el healda* | mor=orcr$ftum. # Swa is *$re menigo *eaw | *$t hie uncu=ra # $ngum ne willa= | on *am folcstede # feores geunnan | sy**an manfulle # on Mermedonia | onfinda* feasceaftne. # *$r sceall feorhgedal, | earmlic ylda cwealm, # $fter wyr*an. | =$r ic seomian wat # *inne sigebro=or | mid *am burgwarum # bendum f$stne. | Nu bi= fore *reo niht # *$t he on *$re *eode sceal | fore h$=enra # handgewinne | *urh gares gripe # gast onsendan, | ellorfusne, # butan =u $r cyme." | $dre him Andreas # agef andsware: | "Hu m$g ic, dryhten min, # ofer deop gelad | fore gefremman # on feorne weg | swa hr$dlice, # heofona scyppend, | wuldres waldend, # swa =u worde becwist? | =$t m$g engel *in # ea= geferan, | halig% of heofenum # con him holma begang, | sealte s$streamas% # ond swanrade, | waro=faru=a gewinn # ond w$terbrogan, | wegas ofer widland. # Ne synt me winas cu=e, | eorlas el*eodige, # ne *$r $niges wat | h$le=a gehygdo, # ne me herestr$ta | ofer cald w$ter # cu=e sindon." | Him =a ondswarude # ece dryhten: | "Eala, Andreas, # *$t =u a woldest | *$s si=f$tes # s$ne weor*an! | Nis *$t unea=e # eallwealdan gode | to gefremmanne # on foldwege, | =$t sio ceaster hider # on *as cneorisse | under swegles gang # aseted wyr=e, | breogostol breme, # mid *am burgwarum, | gif hit worde becwi= # wuldres agend. | Ne meaht =u *$s si=f$tes # s$ne weor=an, | ne on gewitte to wac, # gif =u wel *encest | wi= *inne waldend # w$re gehealdan, | treowe tacen. # Beo =u on tid gearu; | ne m$g *$s $rendes # ylding wyr=an. | =u scealt *a fore geferan # ond *in feorh beran | in gramra gripe, # =$r *e gu=gewinn | *urh h$=enra # hildewoman, | beorna beaducr$ft, # geboden wyr=e=%. | Scealtu $ninga # mid $rd$ge, | emne to morgene, # $t meres ende | ceol gestigan # ond on cald w$ter | brecan ofer b$=weg. # Hafa bletsunge | ofer middangeard # mine, *$r =u fere!" | Gewat him *a se halga # healdend ond wealdend, | upengla fruma, # e=el secan, | middangeardes weard, # *one m$ran ham, | *$r so=f$stra # sawla moton | $fter lices hryre # lifes brucan. | *a w$s $rende # $=elum cempan | aboden in burgum, # ne w$s him blea= hyge, | ah he w$s anr$d # ellenweorces, | heard ond higerof, # nalas hildlata, | gearo, gu=e fram, # to godes campe. | Gewat him *a on uhtan # mid $rd$ge | ofer sandhleo=u # to s$s faru=e, | *riste on ge*ance, # ond his *egnas mid, | gangan on greote. # Garsecg hlynede, | beoton brimstreamas. # Se beorn w$s on hyhte, | sy=*an he on waru=e # widf$=me scip | modig gemette. # *a com morgentorht | beacna beorhtost # ofer breomo sneowan, | halig of heolstre. # Heofoncandel blac | ofer lagoflodas. # He =$r lidweardas, | *rymlice *ry # *egnas gemette%, | modiglice menn, # on merebate | sittan si=frome, # swylce hie ofer s$ comon. | *$t w$s drihten sylf, # duge=a wealdend, | ece $lmihtig, # mid his englum twam. | W$ron hie on gescirplan # scipferendum, | eorlas onlice # eali=endum, | *onne hie on flodes f$=m # ofer feorne weg | on cald w$ter # ceolum laca=. | Hie =a gegrette, # se =e on greote stod, | fus on faro=e, # f$gn% reordade: | "Hwanon comon ge # ceolum li=an, | macr$ftige menn, # on mere*issan, | ane $gflotan? # Hwanon eagorstream | ofer y=a gewealc # eowic brohte?" | Him =a ondswarode # $lmihti god, | swa *$t ne wiste, # se =e *$s wordes bad, | hw$t se manna w$s # me=elhegendra, | *e he *$r on waro=e # wi=*ingode: | "We of Marmedonia # m$g=e syndon | feorran geferede. # Us mid flode b$r | on hranrade # heahstefn naca, | snellic s$mearh, # snude bewunden, | o=*$t we *issa% leoda # land gesohton, | w$re bewrecene, # swa us wind fordraf." | Him *a Andreas # ea=mod oncw$=: | "Wolde ic *e biddan, # *eh ic *e beaga lyt, | sincweor=unga, # syllan meahte, | *$t =u us gebrohte # brante ceole, | hea hornscipe, # ofer hw$les e=el | on *$re m$g=e. # Bi= =e meor= wi= god, | *$t =u us on lade # li=e weor=e." | Eft him ondswarode # $=elinga helm | of y=lide, # engla scippend: | "Ne magon *$r gewunian # widferende, | ne *$r el*eodige # eardes bruca=, | ah in *$re ceastre # cwealm *rowia=, | *a =e feorran *yder # feorh gel$da*, | ond *u wilnast nu # ofer widne mere | *$t =u on *a f$g=e # *ine feore spilde." | Him *a Andreas # agef ondsware: | "Usic lust hwete= # on *a leodmearce, | mycel modes hiht, # to *$re m$ran byrig, | *eoden leofesta, # gif =u us% *ine wilt | on merefaro=e # miltse gecy=an." | Him ondswarode # engla *eoden, | neregend fira, # of nacan stefne: | "We =e estlice # mid us willa= | ferigan freolice # ofer fisces b$= | efne to *am lande # *$r *e lust myne= | to gesecanne, # sy==an ge eowre | gafulr$denne # agifen habba=, | sceattas gescrifene, # swa eow scipweardas, | aras ofer y=bord, # unnan willa=." | Him *a ofstlice # Andreas wi=, | wine*earfende, # wordum m$lde: | "N$bbe ic f$ted gold # ne feohgestreon, | welan ne wiste # ne wira gespann, | landes ne locenra beaga, # *$t ic *e m$ge lust ahwettan, | willan in worulde, # swa =u worde becwist." | Him *a beorna breogo, # *$r he on bolcan s$t, | ofer waro=a geweorp # wi=*ingode: | "Hu gewear= *e *$s, # wine leofesta, | =$t =u s$beorgas # secan woldes, | merestreama gemet, # ma=mum bed$led%, | ofer cald cleofu # ceoles neosan? | Nafast *e to frofre # on faro=str$te | hlafes wiste # ne hlutterne | drync to dugo=e. # Is se drohta= strang | *am *e lagolade # lange cunna*." | =a him Andreas # =urh ondsware, | wis on gewitte, # wordhord onleac: | "Ne gedafena= *e, # nu *e dryhten geaf | welan ond wiste # ond woruldspede, | =$t =u ondsware # mid oferhygdum, | sece sarcwide. # Selre bi= $ghwam | *$t he ea=medum # ellorfusne | oncnawe cu=lice, # swa *$t Crist bebead, | *eoden *rymf$st. # We his% *egnas synd | gecoren to cempum. # He is cyning on riht, | wealdend ond wyrhta # wuldor*rymmes, | an ece god # eallra gesceafta, | swa he ealle befeh= # anes cr$fte, | hefon ond eor=an, # halgum mihtum, | sigora selost. # He =$t sylfa cw$=, | f$der folca gehw$s, # ond us feran het | geond ginne grund # gasta streonan: | 'Fara= nu geond ealle # eor=an sceatas | emne swa wide # swa w$ter bebuge=, | o==e stedewangas # str$te gelicga*. | Bodia= $fter burgum # beorhtne geleafan | ofer foldan f$=m. # Ic eow freo=o healde. | Ne =urfan ge on *a fore # fr$twe l$dan, | gold ne seolfor. # Ic eow goda gehw$s | on eowerne agenne dom # est ahwette.' | Nu =u seolfa miht # si= userne | gehyran hyge*ancol. # Ic sceal hra=e cunnan | hw$t =u us to dugu=um% # gedon wille." | Him *a ondswarode # ece% dryhten: | "Gif ge syndon *egnas # *$s *e *rym ahof | ofer middangeard, # swa ge me secga*, | ond ge geheoldon *$t eow # se halga bead, | *onne ic eow mid gefean # ferian wille | ofer brimstreamas, # swa ge benan sint." | *a in ceol stigon # collenfyrh=e, | ellenrofe, # $ghwylcum wear= | on merefaro=e # mod geblissod. | =a ofer y=a geswing # Andreas ongann | mereli=endum # miltsa biddan | wuldres aldor, # ond *us wordum cw$=: | "Forgife *e dryhten # domweor=unga, | willan in worulde # ond in wuldre bl$d, | meotud manncynnes, # swa =u me hafast | on *yssum si=f$te # sybbe gecy=ed!" | Ges$t him *a se halga # helmwearde% neah, | $=ele be $=elum. # $fre ic ne hyrde | *on cymlicor # ceol gehladenne | heahgestreonum. # H$le= in s$ton, | *eodnas *rymfulle, # *egnas wlitige. | =a reordode # rice *eoden, | ece $lmihtig, # heht his engel gan, | m$rne magu*egn, # ond mete syllan, | frefran feasceafte% # ofer flodes wylm, | *$t hie *e ea= mihton # ofer y=a ge*ring | drohta* adreogan. # *a gedrefed wear=, | onhrered hw$lmere. # Hornfisc plegode, | glad geond garsecg, # ond se gr$ga m$w | w$lgifre wand. # Wedercandel swearc, | windas weoxon, # w$gas grundon, | streamas styredon, # strengas gurron, | w$do gew$tte. # W$teregsa stod | *reata *ry=um. # *egnas wurdon | acolmode. # $nig ne wende | *$t he lifgende # land begete, | *ara *e mid Andreas # on eagorstream | ceol gesohte. # N$s him cu= *a gyt | hwa *am s$flotan # sund wisode. | Him *a se halga # on holmwege | ofer argeblond, # Andreas *a git, | *egn *eodenhold, # *anc ges$gde, | ricum r$sboran, # *a he gereordod w$s: | "=e *issa sw$senda # so=f$st meotud, | lifes leohtfruma, # lean forgilde, | weoruda waldend, # ond *e wist gife, | heofonlicne hlaf, # swa =u hyldo wi= me | ofer firigendstream # freode gecy=dest! | Nu synt ge*reade # *egnas mine, | geonge gu=rincas. # Garsecg hlymme=, | geofon% geotende. # Grund is onhrered, | deope gedrefed, # dugu=% is geswenced, | modigra m$gen # myclum gebysgod." | Him of helman% oncw$= # h$le=a scyppend: | "L$t nu geferian # flotan userne, | lid to lande # ofer laguf$sten, | ond *onne gebidan # beornas *ine, | aras on earde, # hw$nne =u eft cyme." | Edre him *a eorlas # agefan ondsware, | *egnas *rohthearde, # *afigan ne woldon | =$t hie forleton # $t lides stefnan | leofne lareow # ond him land curon: | "Hwider hweorfa= we # hlafordlease, | geomormode, # gode orfeorme, | synnum wunde, # gif we swica= *e? | We bio= la=e # on landa gehwam, | folcum fraco=e, # *onne fira bearn, | ellenrofe, # $ht besitta*, | hwylc hira selost # symle gel$ste | hlaforde $t hilde, # *onne hand ond rond | on beaduwange # billum forgrunden% | $t ni=plegan # nearu *rowedon." | *a reordade # rice *eoden, | w$rf$st cining, # word stunde ahof: | "Gif =u *egn sie # *rymsittendes, | wuldorcyninges, # swa =u worde becwist, | rece *a gerynu, # hu he reordberend | l$rde under lyfte. # Lang is *es si=f$t | ofer fealuwne flod; # frefra *ine | m$cgas on mode. # Mycel is nu gena | lad ofer lagustream, # land swi=e feorr | to gesecanne. # Sund% is geblonden, | grund wi= greote. # God ea=e m$g | hea=oli=endum # helpe gefremman." | Ongan *a gleawlice # gingran sine, | wuldorspedige weras # wordum trymman: | "Ge *$t gehogodon, # *a ge on holm stigon, | *$t ge on fara folc # feorh gel$ddon, | ond for dryhtnes lufan # dea= *rowodon, | on $lmyrcna # e=elrice | sawle gesealdon. # Ic *$t sylfa wat, | *$t us gescylde= # scyppend engla, | weoruda dryhten. # W$teregesa sceal, | ge=yd ond ge=reatod # *urh *ry=cining, | lagu lacende, # li=ra wyr=an. | Swa ges$lde iu, # *$t we on s$bate | ofer waru=gewinn # w$da cunnedan, | faro=ridende. # Frecne *uhton | egle ealada. # Eagorstreamas | beoton bordst$=u, # brim oft oncw$=, | y= o=erre. # Hwilum upp astod | of brimes bosme # on bates f$=m | egesa ofer y=lid. # $lmihtig *$r, | meotud mancynnes, # on mere*yssan | beorht basnode. # Beornas wurdon | forhte on mode, # fri=es wilnedon, | miltsa to m$rum. # *a seo menigo ongan | clypian on ceole, # cyning sona aras, | engla eadgifa, # y=um stilde, | w$teres w$lmum. # Windas *reade, | s$ sessade, # smylte wurdon | merestreama gemeotu. # =a ure mod ahloh | sy==an we gesegon # under swegles gang | windas ond w$gas # ond w$terbrogan | forhte gewordne # for frean egesan. | For*an ic eow to so=e # secgan wille, | *$t n$fre forl$te= # lifgende god | eorl on eor=an, # gif his ellen deah." | Swa hleo=rode # halig cempa, | =eawum ge*ancul. # *egnas l$rde | eadig oreta, # eorlas trymede, | o==$t hie semninga # sl$p ofereode, | me=e be m$ste. # Mere sweo=erade, | y=a ongin # eft oncyrde, | hreoh holm*racu. # *a *am halgan wear= | $fter gryrehwile # gast geblissod. | Ongan =a reordigan # r$dum snottor, | wis on gewitte, # wordlocan onspeonn: | "N$fre ic s$lidan # selran mette, | macr$ftigran, # *$s =e me *ynce=, | rowend rofran, # r$dsnotterran, | wordes wisran. # Ic wille *e, | eorl unforcu=, # anre nu gena | bene biddan, # *eah ic *e beaga lyt, | sincweor=unga, # syllan mihte, | f$tedsinces. # Wolde ic freondscipe, | *eoden *rymf$st, # *inne%, gif ic mehte, | begitan godne. # *$s =u gife hleotest, | haligne hyht # on heofon*rymme, | gif =u lidwerigum # larna *inra | este% wyr=est. # Wolde ic anes to =e, | cynerof h$le=, # cr$ftes neosan, | =$t =u me get$hte, # nu *e tir cyning | ond miht forgef, # manna scyppend, | hu =u w$gflotan # w$re bestemdon, | s$hengeste, # sund wisige. | Ic w$s on gife=e # iu ond nu *a% | syxtyne si=um # on s$bate, | mere hrerendum # mundum freorig, | eagorstreamas, # (is =ys ane ma), | swa ic $fre ne geseah # $nigne mann, | *ry=bearn h$le=a%, # *e gelicne, | steoran ofer st$fnan. # Streamwelm hwile=, | beate*% brimst$=o. # Is *es bat ful scrid, | f$re= famigheals, # fugole gelicost | glide= on geofone. # Ic georne wat | *$t ic $fre ne geseah # ofer y=lade% | on s$leodan # syllicran cr$ft. | Is *on geliccost # swa he on landsceare% | stille stande, # *$r hine storm ne m$g, | wind awecgan, # ne w$terflodas | brecan brondst$fne, # hw$=ere on brim snowe= | snel under segle. # =u eart seolfa geong, | wigendra hleo, # nalas wintrum frod, | hafast *e on fyrh=e, # faro=lacende, | eorles ondsware. # $ghwylces canst | worda for worulde # wislic andgit." | Him ondswarode # ece dryhten: | "Oft *$t ges$le=, # *$t we on s$lade, | scipum under scealcum, # *onne sceor cyme=, | breca= ofer b$=weg, # brimhengestum. | Hwilum us on y=um # earfo=lice | ges$le= on s$we, # *eh we si= nesan, | frecne geferan. # Flodwylm ne m$g | manna $nigne # ofer meotudes est | lungre gelettan: # ah him lifes geweald, | se =e brimu binde=, # brune y=a | =y= ond *reata=. # He *eodum sceal | racian mid rihte, # se =e rodor ahof | ond gef$stnode # folmum sinum, | worhte ond wre=ede, # wuldras fylde | beorhtne boldwelan, # swa gebledsod wear= | engla e=el # *urh his anes miht. | For*an is gesyne, # so= orgete, | cu= oncnawen, # *$t =u cyninges eart | *egen ge*ungen, # *rymsittendes, | for*an *e sona # s$holm oncneow, | garsecges begang, # *$t =u gife h$fdes | haliges gastes. # H$rn eft onwand, | ary=a geblond. # Egesa gestilde, | widf$=me w$g. # W$du sw$=orodon | seo=*an hie ongeton # *$t =e god h$fde | w$re bewunden%, # se =e wuldres bl$d | gesta=olade # strangum mihtum." | *a hleo=rade # halgan stefne | cempa collenferh=, # cyning wyr=ude, | wuldres waldend, # ond *us wordum cw$=: | "Wes =u gebledsod, # brego mancynnes, | dryhten h$lend! # A *in dom lyfa=! | Ge neh ge feor # is *in nama halig, | wuldre gewlitegad # ofer wer*eoda, | miltsum gem$rsod. # N$nig manna is | under heofonhwealfe, # h$le=a cynnes, | =$tte areccan m$g # o==e rim wite | hu =rymlice, # *eoda baldor, | gasta geocend, # *ine gife d$lest. | Huru is gesyne, # sawla nergend, | *$t =u *issum hysse # hold gewurde | ond hine geongne # geofum wyr=odest, | wis on gewitte # ond wordcwidum. | Ic $t efenealdum # $fre ne mette | on modsefan # maran snyttro." | Him =a of ceole oncw$= # cyninga wuldor, | fr$gn fromlice # fruma ond ende: | "Saga, *ances gleaw # *egn, gif =u cunne, | hu =$t gewurde # be werum tweonum, | *$t =a arleasan # inwid*ancum, | Iudea cynn # wi= godes bearne | ahof hearmcwide. # H$le= uns$lige | no =$r gelyfdon # in hira liffruman, | grome gealgmode, # *$t he god w$re, | *eah =e he wundra feala # weorodum gecy=de, | sweotulra ond gesynra. # Synnige ne mihton | oncnawan *$t cynebearn, # se =e acenned wear= | to hleo ond to hro=re # h$le=a cynne, | eallum eor=warum. # $*elinge weox | word ond wisdom, # ah he *ara wundra a, | domagende, # d$l n$nigne% | fr$tre *eode # beforan cy=de." | Him =a Andreas # agef andsware: | "Hu mihte *$t gewyr=an # in wer*eode, | *$t =u ne gehyrde # h$lendes miht, | gumena leofost, # hu he his gif cy=de | geond woruld wide, # wealdendes bearn? | Sealde he dumbum gesprec, # deafe gehyrdon, | healtum ond hreofum # hyge blissode, | =a *e limseoce # lange w$ron, | werige, wanhale, # witum gebundene, | $fter burhstedum # blinde gesegon. | Swa he on grundw$ge # gumena cynnes | manige missenlice # men of dea=e | worde awehte. # Swylce he eac wundra feala | cynerof cy=de # *urh his cr$ftes miht. | He gehalgode # for herem$gene | win of w$tere # ond wendan het, | beornum to blisse, # on *a beteran gecynd. | Swylce he afedde # of fixum twam | ond of fif hlafum # fira cynnes | fif =usendo. # Fe=an s$ton, | reonigmode%, # reste gefegon, | werige $fter wa=e, # wiste *egon, | menn on moldan, # swa him gemedost w$s. | Nu =u miht gehyran, # hyse leofesta, | hu us wuldres weard # wordum ond d$dum | lufode in life, # ond *urh lare speon | to *am f$geran gefean, # *$r freo moton, | eadige mid englum, # eard weardigan, | *a =e $fter dea=e # dryhten seca=." | =a gen weges weard # wordhord onleac, | beorn ofer bolcan, # beald reordade: | "Miht =u me gesecgan, # *$t ic so= wite, | hw$=er wealdend *in # wundor on eor=an, | *a he gefremede # nalas feam si=um, | folcum to frofre # beforan cy=de, | *$r bisceopas # ond boceras | ond ealdormenn # $ht bes$ton, | m$=elh$gende? # Me *$t *ince=, | =$t hie for $fstum # inwit syredon | *urh deopne gedwolan. # Deofles larum | h$le= hynfuse # hyrdon to georne, | wra=um w$rlogan. # Hie seo wyrd beswac, | forleolc ond forl$rde. # Nu hie lungre sceolon, | werige mid werigum, # wr$ce *rowian, | biterne bryne # on banan f$=me." | Him =a Andreas # agef ondsware: | "Secge ic =e to so=e # =$t he swi=e oft | beforan fremede # folces r$swum | wundor $fter wundre # on wera gesieh=e, | swylce deogollice # dryhten gumena | folcr$d fremede, # swa he to fri=e hogode." | Him ondswarode # $=elinga helm: | "Miht =u, wis h$le=, # wordum gesecgan, | maga mode rof, # m$gen *a he cy=de, | deormod on digle, # =a mid dryhten oft, | rodera r$dend, # rune bes$ton?" | Him *a Andreas # ondsware agef: | "Hw$t frinest =u me, # frea leofesta, | wordum wr$tlicum, # ond *e wyrda gehw$re | *urh snyttra cr$ft # so= oncnawest?" | =a git him w$ges weard # wi=*ingode: | "Ne% frine ic =e for t$le # ne =urh teoncwide | on hranrade, # ac min hige blissa=, | wynnum wrida=, # *urh *ine wordl$=e, | $=elum ecne. # Ne eom ic ana =$t, | ac manna gehwam # mod bi= on hyhte, | fyrh= afrefred, # *am *e feor o==e neah | on mode geman # hu se maga fremede, | godbearn on grundum. # Gastas hweorfon, | sohton si=frome # swegles dreamas, | engla e=el # *urh *a $=elan miht." | Edre him Andreas # agef ondsware: | "Nu ic on *e sylfum # so= oncnawe, | wisdomes gewit, # wundorcr$fte | sigesped geseald, # (snyttrum blowe=, | beorhtre blisse, # breost innanweard), | nu ic *e sylfum # secgan wille | oor ond ende, # swa ic *$s $=elinges | word ond wisdom # on wera gemote | *urh his sylfes mu= # symle gehyrde. | Oft gesamnodon # side herigeas, | folc unm$te, # to frean dome, | *$r hie hyrcnodon # haliges lare. | =onne eft gewat # $=elinga helm, | beorht bl$dgifa, # in bold o=er, | =$r him togenes, # god herigende, | to =am me=elstede # manige comon, | snottre seler$dend. # Symble gefegon, | beornas bli=heorte, # burhweardes cyme. | Swa ges$lde iu # *$t se sigedema | ferde, frea mihtig. # N$s *$r folces ma | on si=fate, # sinra leoda, | nemne ellefne # orettm$cgas, | geteled tireadige. # He w$s twelfta sylf. | *a we becomon # to *am cynestole, | *$r getimbred w$s # tempel dryhtnes, | heah ond horngeap, # h$le=um gefrege, | wuldre gewlitegod. # Huscworde ongan | *urh inwit=anc # ealdorsacerd | herme hyspan, # hordlocan onspeon, | wroht webbade. # He on gewitte oncneow | *$t we so=f$stes # swa=e folgodon, | l$ston larcwide. # He lungre ahof | wo=e wi=erhydig # wean onblonden: | 'Hw$t, ge syndon earme # ofer ealle menn! | Wada= widlastas, # weorn gefera= | earfo=si=a, # ell*eodiges nu | butan leodrihte # larum hyra=, | eadiges orhlytte # $=eling cy=a=, | secga= so=lice # *$t mid suna meotudes | drohtigen d$ghw$mlice. # *$t is dugu=um cu= | hwanon *am ordfruman # $=elu onwocon. | He w$s afeded # on *ysse folcsceare, | cildgeong acenned # mid his cneomagum. | *us syndon haten # hamsittende, | f$der ond modur, # *$s we gefr$gen habba= | *urh modgemynd, # Maria ond Ioseph. | Syndon him on $=elum # o=ere twegen | beornas geborene, # bro=orsybbum, | suna Iosephes, # Simon ond Iacob.' | Swa hleo=rodon # h$le=a r$swan, | dugo= domgeorne, # dyrnan *ohton | meotudes mihte. # Man eft gehwearf, | yfel endeleas, # *$r hit $r aras. | *a se *eoden gewat # *egna heape | fram *am me=elstede # mihtum geswi=ed, | duge=a dryhten, # secan digol land. | He *urh wundra feala # on *am westenne | cr$fta gecy=de # *$t he w$s cyning on riht | ofer middangeard, # m$gene geswi=ed, | waldend ond wyrhta # wuldor*rymmes, | an ece god # eallra gesceafta. | Swylce he o=erra # unrim cy=de | wundorworca # on wera gesyh=e. | Sy**an eft gewat # o=re si=e | getrume mycle, # *$t he in temple gestod, | wuldres aldor. # Wordhleo=or astag | geond heahr$ced. # Haliges lare | synnige ne swulgon, # *eah he% so=ra swa feala | tacna gecy=de, # *$r hie to segon. | Swylce he wr$tlice # wundor agr$fene, | anlicnesse # engla sinra | geseh, sigora frea, # on seles wage, | on twa healfe # torhte gefr$twed, | wlitige geworhte. # He worde cw$=: | '=is is anlicnes # engelcynna | *$s bremestan # *e% mid *am burgwarum | in *$re ceastre is. # [Cheruphim et Seraphim] | *a on swegeldreamum # syndon nemned. | Fore onsyne # ecan dryhtnes | standa= sti=fer=e, # stefnum heriga=, | halgum hleo=rum, # heofoncyninges *rym, | meotudes mundbyrd. # Her amearcod is | haligra hiw, # *urh handm$gen | awriten on wealle # wuldres *egnas.' | *a gen worde cw$= # weoruda dryhten, | heofonhalig gast, # fore *am herem$gene: | 'Nu ic bebeode # beacen $tywan, | wundor geweor=an # on wera gemange, | =$t *eos onlicnes # eor=an sece, | wlitig of wage, # ond word sprece, | secge so=cwidum, # (*y sceolon gelyfan | eorlas on cy==e), # hw$t min $=elo sien.' | Ne dorste *a forhylman # h$lendes bebod | wundor fore weorodum, # ac of wealle ahleop, | frod fyrngeweorc, # *$t he on foldan stod, | stan fram stane. # Stefn $fter cwom, | hlud *urh heardne, # hleo=or dynede, | wordum wemde. # Wr$tlic *uhte | sti=hycgendum # stanes ongin. | Septe sacerdas # sweotolum tacnum, | witig werede # ond worde cw$=: | 'Ge synd unl$de, # earmra ge*ohta | searowum beswicene, # o==e sel nyton, | mode gemyrde. # Ge mon ciga=% | godes ece bearn, # *one% *e grund ond sund, | heofon ond eor=an # ond hreo w$gas, | salte s$streamas # ond swegl uppe | amearcode # mundum sinum. | *is is se ilca # ealwalda god | =one on fyrndagum # f$deras cu=on. | He Abrahame # ond Isace | ond Iocobe # gife bryttode, | welum weor=ode, # wordum s$gde | $rest Habrahame # $=eles ge*ingu, | *$t of his cynne # cenned sceolde | weor=an wuldres god. # Is seo wyrd mid eow | open, orgete, # magan eagum nu | geseon sigores god, # swegles agend.' | $fter *yssum wordum # weorud hlosnode | geond *$t side sel, # (swigodon ealle), | =a =a yldestan # eft ongunnon | secgan synfulle, # (so= ne oncneowan), | *$t hit drycr$ftum # gedon w$re, | scingelacum, # *$t se scyna stan | m$lde for mannum. # Man wridode | geond beorna breost, # brandhata ni= | weoll on gewitte, # weorm bl$dum fag, | attor $lf$le. # *$r orcnawe wear=% | *urh teoncwide # tweogende mod, | m$cga misgehygd # mor=re bewunden. | =a se *eoden bebead # *ry=weorc faran, | stan on% str$te # of stedewange, | ond for= gan # foldweg tredan, | grene grundas, # godes $rendu | larum l$dan # on *a leodmearce | to Channaneum, # cyninges worde | beodan Habrahame # mid his eaforum tw$m | of eor=scr$fe # $rest fremman, | l$tan landreste, # leo=o gadrigean, | gaste onfon # ond geogo=hade, | edniwinga # andweard cuman, | frode fyrnweotan, # folce gecy=an, | hwylcne hie god mihtum # ongiten h$fdon. | Gewat he *a feran, # swa him frea mihtig, | scyppend wera, # gescrifen h$fde, | ofer mearcpa=u, # *$t he on Mambre becom | beorhte blican, # swa him bebead meotud, | *$r *a lichoman # lange *rage, | heahf$dera hra, # beheled w$ron. | Het *a ofstlice # up astandan | Habraham ond Isaac, # $=eling *riddan | Iacob of greote # to godes ge*inge, | sneome of sl$pe *$m f$stan. # Het hie to *am si=e gyrwan, | faran to frean dome. # Sceoldon hie *am folce gecy=an | hwa $t frumsceafte # fur=um teode | eor=an eallgrene # ond upheofon, | hw$r se wealdend w$re # *e *$t weorc sta=olade. | Ne dorston *a gelettan # leng owihte | wuldorcyninges word. # Geweotan =a =a witigan *ry | modige mearcland tredan. # Forl$tan moldern wunigean | open eor=scr$fu, # woldon hie $dre gecy=an | frumweorca f$der. # *a *$t folc gewear= | egesan geaclod, # *$r *a $=elingas | wordum weor=odon # wuldres aldor. | Hie =a ricene het # rices hyrde | to eadwelan # o*re si=e | secan mid sybbe # swegles dreamas, | ond *$s to widan feore # willum neotan. | Nu =u miht gehyran, # hyse leofesta, | hu he wundra worn # wordum cy=de, | swa *eah ne gelyfdon # larum sinum | modblinde menn. # Ic wat manig nu gyt | mycel m$re spell # =e se maga fremede, | rodera r$dend, # =a =u ar$fnan ne miht, | hre=re behabban, # hyge*ances gleaw." | *us Andreas # ondlangne d$g | herede hleo=orcwidum # haliges lare, | o==$t hine semninga # sl$p ofereode | on hronrade # heofoncyninge neh. | =a gel$dan het # lifes brytta | ofer y=a ge*r$c # englas sine, | f$=mum ferigean # on f$der w$re | leofne mid lissum # ofer laguf$sten, | o==$t s$werige # sl$p ofereode. | *urh lyftgelac # on land becwom | to *$re ceastre # *e him cining engla | # =a *a aras si=igean, | eadige on upweg, # e=les neosan. | Leton *one halgan # be herestr$te | swefan on sybbe # under swegles hleo, | bli=ne bidan # burhwealle neh, | his ni=hetum, # nihtlangne fyrst, | o=*$t dryhten forlet # d$gcandelle | scire scinan. # Sceadu swe=erodon, | wonn under wolcnum. # *a com wederes bl$st, | hador heofonleoma, # ofer hofu blican. | Onwoc *a wiges heard, # (wang sceawode), | fore burggeatum. # Beorgas steape, | hleo=u hlifodon, # ymbe harne stan | tigelfagan trafu, # torras stodon, | windige weallas. # *a se wisa% oncneow | *$t he Marmedonia # m$g=e h$fde | si=e gesohte, # swa him sylf bebead, | *a% he him fore gescraf, # f$der mancynnes. | Geseh he *a on greote # gingran sine, | beornas beadurofe, # biryhte him | swefan on sl$pe. # He sona ongann | wigend weccean, # ond worde cw$=: | "Ic eow secgan m$g # so= orgete, | *$t us gystrand$ge # on geofones stream | ofer arwelan # $=eling ferede. | In *am ceole w$s # cyninga wuldor, | waldend wer=eode%. # Ic his word oncneow, | *eh he his m$gwlite # bemi=en h$fde." | Him *a $=elingas # ondsweorodon, | geonge gencwidum, # gastgerynum: | "We =e, Andreas, # ea=e gecy=a= | si= userne, # *$t =u sylfa miht | ongitan gleawlice # gastgehygdum. | Us s$werige # sl$p ofereode. | *a comon earnas # ofer y=a wylm | faran% on flyhte, # fe=erum hremige, | us ofsl$pendum # sawle abrugdon, | mid gefean feredon # flyhte on lyfte, | brehtmum bli=e, # beorhte ond li=e. | Lissum lufodon # ond in lofe wunedon, | *$r w$s singal sang # ond swegles gong, | wlitig weoroda heap # ond wuldres *reat. | Utan ymbe $=elne # englas stodon, | *egnas ymb *eoden, # *usendm$lum, | heredon on heh=o # halgan stefne | dryhtna dryhten. # Dream w$s on hyhte. | We =$r heahf$deras # halige oncneowon | ond martyra # m$gen unlytel, | sungon sigedryhtne # so=f$stlic lof, | dugo= domgeorne. # *$r w$s Dauid mid, | eadig oretta, # Essages sunu, | for Crist cumen, # cining Israhela. | Swylce we gesegon # for suna meotudes, | $=elum ecne, # eowic standan, | twelfe getealde, # tireadige h$le=. | Eow *egnodon # *rymsittende, | halige heahenglas. # =am bi= h$le=a well | *e *ara blissa # brucan moton. | *$r w$s wuldres wynn, # wigendra *rym, | $=elic onginn, # n$s *$r $nigum gewinn. | *am bi= wr$csi= witod, # wite geopenad, | *e *ara gefeana% sceal # fremde weor=an, | hean hwearfian, # *onne heonon ganga*." | *a w$s modsefa # myclum geblissod | haliges on hre=re, # sy=*an hleo=orcwide | gingran gehyrdon, # *$t hie god wolde | onmunan swa mycles # ofer menn ealle, | ond *$t word gecw$= # wigendra hleo: | "Nu ic, god dryhten, # ongiten h$bbe | *$t =u on faro=str$te # feor ne w$re, | cyninga wuldur, # *a ic on ceol gestah, | =eh ic on y=fare, # engla *eoden, | gasta geocend, # ongitan ne cu=e. | Weor= me nu milde, # meotud $lmihtig, | bli=e, beorht cyning! # Ic on brimstreame | spr$c worda worn, # wat $fter nu | hwa me wyr=myndum # on wudubate | ferede ofer flodas. # *$t is frofre gast | h$le=a cynne. # *$r is help gearu, | milts $t m$rum, # manna gehwylcum, | sigorsped geseald, # *am *e sece= to him." | =a him fore eagum # onsyne wear=% | $=eling o=ywed # in *a ilcan tid, | cining cwicera gehw$s, # *urh cnihtes had. | *a he worde cw$=, # wuldres aldor: | "Wes =u, Andreas, hal, # mid *as willgedryht, | fer=gefeonde! # Ic *e fri=e healde, | *$t *e ne moton # mangeni=lan, | grame grynsmi=as, # gaste gesce==an." | Feoll *a to foldan, # frio=o wilnode | wordum wis h$le=, # winedryhten fr$gn: | "Hu geworhte ic *$t, # waldend fira, | synnig wi= seolfne, # sawla nergend, | *$t ic *e swa godne # ongitan ne meahte | on w$gf$re, # *$r ic worda gespr$c | minra for meotude # ma *onne ic sceolde?" | Him andswarode # ealwalda god: | "No =u swa swi=e # synne gefremedest | swa =u in Achaia # onds$c dydest, | =$t =u on feorwegas # feran ne cu=e | ne in *a ceastre # becuman mehte, | *ing gehegan # *reora nihta | fyrstgemearces, # swa ic *e feran het | ofer wega gewinn. # Wast nu *e gearwor | *$t ic ea=e m$g # anra gehwylcne | fremman ond fyr*ran # freonda minra | on landa gehwylc, # *$r me leofost bi=. | Aris nu hr$dlice, # r$d $dre ongit, | beorn gebledsod, # swa *e beorht f$der | geweor=a= wuldorgifum # to widan aldre, | cr$fte ond mihte. # =u in *a ceastre gong | under burglocan, # *$r *in bro=or is. | Wat ic Matheus # *urh m$nra hand | hrinen% heorudolgum, # heafodmagan% | searonettum% beseted. # *u hine secan scealt, | leofne alysan # of la=ra hete, | ond eal *$t mancynn # *e him mid wunige, | el*eodigra # inwitwrasnum, | bealuwe gebundene. # Him sceal bot hra=e | weor*an in worulde # ond in wuldre lean, | swa ic him sylfum $r # secgende w$s. | Nu =u, Andreas, scealt # edre gene=an | in gramra gripe. # Is *e gu= weotod, | heardum heoruswengum # scel *in hra d$led% | wundum weor=an, # w$ttre geliccost | faran flode blod. # Hie *in feorh ne magon | dea=e ged$lan, # *eh =u drype =olie, | synnigra slege. # =u *$t sar aber; | ne l$t *e ahweorfan # h$=enra *rym, | grim gargewinn, # *$t =u gode swice, | dryhtne *inum. # Wes a domes georn; | l$t =e on gemyndum # hu *$t manegum wear= | fira gefrege # geond feala landa, | *$t me bysmredon # bennum f$stne | weras wans$lige. # Wordum tyrgdon, | slogon ond swungon, # synnige ne mihton | *urh sarcwide # so= gecy=an. | *a ic mid Iudeum # gealgan *ehte, | (rod w$s ar$red), # *$r rinca sum | of minre sidan # swat ut forlet, | dreor to foldan. # Ic adreah feala | yrm*a ofer eor=an. # Wolde ic eow on =on | *urh bli=ne hige # bysne onstellan, | swa on ell*eode # ywed wyr=e=. | Manige syndon # in *ysse m$ran byrig | *ara *e =u gehweorfest # to heofonleohte | *urh minne naman, # *eah hie mor=res feala | in fyrndagum # gefremed habban." | Gewat him *a se halga # heofonas secan, | eallra cyninga cining, # *one cl$nan ham, | ea=medum upp, # *$r is ar gelang | fira gehwylcum, # *am *e hie findan cann. | =a w$s gemyndig # modge*yldig, | beorn beaduwe heard, # eode in burh hra=e, | anr$d oretta, # elne gefyr=red, | maga mode rof, # meotude getreowe, | stop on str$te, # (stig wisode), | swa him n$nig gumena # ongitan ne mihte, | synfulra geseon. # H$fde sigora weard | on *am wangstede # w$re betolden | leofne leodfruman # mid lofe sinum. | H$fde *a se $=eling # in ge*rungen, | Cristes cempa, # carcerne neh. | Geseh he h$=enra # hlo= $tg$dere, | fore hlindura # hyrdas standan, | seofone $tsomne. # Ealle swylt fornam, | druron domlease. # Dea=r$s forfeng | h$le= heorodreorige%. # =a se halga geb$d | bilwytne f$der, # breostgehygdum | herede on heh=o # heofoncyninges *rym%, | godes% dryhtendom. # Duru sona onarn | *urh handhrine% # haliges gastes, | ond *$r in eode, # elnes gemyndig, | h$le hildedeor. # H$=ene sw$fon, | dreore druncne, # dea=wang rudon. | Geseh he Matheus # in *am mor=orcofan, | h$le= higerofne # under heolstorlocan, | secgan dryhtne lof, # domweor=inga | engla =eodne. # He =$r ana s$t | geoh=um geomor # in *am gnornhofe. | Geseh *a under swegle # sw$sne geferan, | halig haligne. # Hyht w$s geniwad. | Aras *a togenes, # gode *ancade | *$s =e hie onsunde # $fre moston | geseon under sunnan. # Syb w$s gem$ne | bam *am gebro=rum, # blis edniwe. | $ghw$=er o=erne # earme be*ehte, | cyston hie ond clypton. # Criste w$ron begen | leofe on mode. # Hie leoht ymbscan | halig ond heofontorht. # Hre=or innan w$s | wynnum awelled. # *a worde ongan | $rest Andreas # $=elne geferan | on clustorcleofan # mid cwide sinum | gretan godfyrhtne, # s$de him gu=ge=ingu, | feohtan fara monna: # "Nu is *is% folc on luste, | h$le= hyder on # | gewyrht # eardes neosan." | $fter *yssum wordum # wuldres *egnas, | begen *a gebro=or, # to gebede hyldon, | sendon hira bene # fore bearn godes. | Swylce se halga # in *am hearmlocan | his god grette% # ond him geoce b$d, | h$lend helpe, # $r *an hra crunge | fore h$=enra # hilde*rymme, | ond *a gel$dde # of leo=obendum | fram *am f$stenne # on fri= dryhtnes | tu ond hundteontig # geteled rime, | swylce feowertig, # | generede fram ni=e, # (*$r he n$nigne% forlet | under burglocan # bennum f$stne), | ond% *$r wifa *a gyt, # weorodes to eacan, | anes wana *e fiftig # | forhte gefreo=ode. # F$gen w$ron si=es, | lungre leordan, # nalas leng bidon | in *am gnornhofe # gu=ge*ingo. | Gewat *a Matheus # menigo l$dan | on gehyld godes, # swa him se halga bebead. | Weorod on wilsi= # wolcnum be*ehte, | *e l$s him scyldhatan # scy==an comon | mid earhfare, # ealdgeni=lan. | *$r *a modigan mid him # m$=el gehedan, | treowge*oftan, # $r hie on tu hweorfan. | $g=er *ara eorla # o=rum trymede | heofonrices hyht, # helle witu | wordum werede. # Swa =a wigend mid him, | h$le= higerofe, # halgum stefnum | cempan coste # cyning weor=adon, | wyrda waldend, # *$s wuldres ne bi= | $fre mid eldum # ende befangen. | Gewat him *a Andreas # inn on ceastre | gl$dmod gangan, # to *$s =e he gramra gemot, | fara folcm$gen, # gefr$gen h$fde, | o==$t he gemette # be mearcpa=e | standan str$te neah # stapul $renne. | Ges$t him *a be healfe, # h$fde hluttre lufan, | ece upgemynd # engla blisse; | *anon basnode # under burhlocan | hw$t him gu=weorca # gife=e wurde. | *a gesamnedon # side herigeas, | folces frumgaras. # To *am f$stenne | w$rleasra werod # w$pnum comon, | h$=ne hildfrecan, # to *$s *a h$ftas $r | under hlinscuwan # hearm *rowedon. | Wendan ond woldon # wi=erhycgende | *$t hie on el*eodigum # $t geworhton, | weotude wiste. # Him seo wen gelah, | sy==an mid cor=re # carcernes duru | eorre $scberend # opene fundon, | onhliden hamera geweorc, # hyrdas deade. | Hie *a unhy=ige # eft gecyrdon, | luste belorene, # la=spell beran, | s$gdon *am folce # *$t =$r feorrcundra, | ellreordigra, # $nigne to lafe | in carcerne # cwicne ne% gemetton%, | ah *$r heorodreorige # hyrdas lagan, | g$sne on greote, # gaste berofene, | f$gra fl$schaman. # *a wear= forht manig | for *am f$rspelle # folces r$swa, | hean, hygegeomor, # hungres on wenum, | blates beodgastes. # Nyston beteran r$d, | *onne hie *a belidenan% # him to lifnere | deade% gefeormedon. # Duru*egnum wear= | in ane tid # eallum $tsomne | *urh heard gelac # hildbedd styred. | =a ic lungre gefr$gn # leode tosomne | burgwaru bannan. # Beornas comon, | wiggendra *reat, # wicgum gengan, | on mearum modige, # m$=elhegende, | $scum dealle. # *a w$s eall geador | to *am *ingstede # *eod gesamnod. | Leton him *a betweonum # taan wisian | hwylcne hira $rest # o=rum sceolde | to foddur*ege # feores ongyldan; | hluton hellcr$ftum, # h$=engildum | teledon betwinum. # =a se tan gehwearf | efne ofer $nne # ealdgesi=a, | se w$s u=weota # eorla dugo=e, | heriges on ore. # Hra=e si==an wear= | fetorwrasnum f$st, # feores orwena. | Cleopode *a collenferh= # cearegan reorde, | cw$= he his sylfes sunu # syllan wolde | on $htgeweald, # eaforan geongne%, | lifes to lisse. # Hie =a lac hra=e | *egon to *ance. # *eod w$s oflysted, | metes modgeomre, # n$s him to ma=me wynn, | hyht to hordgestreonum. # Hungre w$ron | *earle ge*reatod, # swa se =eodscea=a | reow% ricsode. # *a w$s rinc manig, | gu=frec guma, # ymb *$s geongan feorh | breostum onbryrded. # To *am beadulace | w$s *$t weatacen # wide gefrege, | geond *a burh bodad # beorne manegum, | *$t hie *$s cnihtes cwealm # cor=re gesohton, | dugu=e ond eogo=e, # d$l onfengon | lifes to leofne. # Hie lungre to *$s, | h$=ene herigweardas, # here samnodan | ceastrewarena. # Cyrm upp astah | =a se geonga ongann # geomran stefne, | geh$fted for herige, # hearmleo= galan, | freonda feasceaft, # fri=es wilnian. | Ne mihte earmsceapen # are findan, | freo=e $t *am folce, # *e him feores wolde, | ealdres geunnan. # H$fdon $gl$can | s$cce gesohte. # Sceolde sweordes ecg, | scerp ond scurheard, # of scea=an folme, | fyrm$lum fag, # feorh acsigan. | =a *$t Andrea # earmlic *uhte, | *eodbealo *earlic # to ge=olianne, | *$t he swa unscyldig # ealdre sceolde | lungre linnan. # W$s se leodhete | *rist% ond% *rohtheard. # *rymman sceocan, | modige magu*egnas, # mor=res on luste, | woldon $ninga, # ellenrofe, | on *am hysebeor=re # heafolan gescenan, | garum agetan. # Hine god forstod, | halig of heh=o, # h$=enum folce. | Het w$pen wera # wexe gelicost | on *am orlege # eall formeltan, | *y l$s scyldhatan # sce==an% mihton, | egle ondsacan, # ecga *ry=um. | Swa wear= alysed # of leodhete, | geong of gyrne. # Gode ealles *anc, | dryhtna dryhtne, # *$s =e he dom gife= | gumena gehwylcum, # *ara *e geoce to him | sece= mid snytrum. # *$r bi= symle gearu | freod% unhwilen, # *am *e hie findan cann. | *a w$s wop h$fen # in wera burgum, | hlud heriges cyrm. # Hreopon friccan, | m$ndon meteleaste, # me=e stodon, | hungre geh$fte. # Hornsalu wunedon, | weste winr$ced, # welan ne benohton | beornas to brucanne # on *a bitran tid, | ges$ton searu*ancle # sundor to rune | erm=u eahtigan. # N$s him to e=le wynn. | Fregn *a gelome # freca o=erne: | "Ne hele se =e h$bbe # holde lare, | on sefan snyttro! # Nu is s$l cumen, | *rea orm$te, # is nu *earf mycel | *$t we wisf$stra # wordum hyran." | *a for *$re dugo=e # deoful $tywde, | wann ond wliteleas, # h$fde weriges hiw. | Ongan *a meldigan # mor*res brytta, | hellehinca, # *one halgan wer | wi=erhycgende, # ond *$t word gecw$=: | "Her is gefered # ofer feorne weg | $=elinga sum # innan ceastre, | ell*eodigra, # *one ic Andreas | nemnan herde. # He eow neon gesceod | =a he aferede # of f$stenne | manncynnes ma # *onne gemet w$re. | Nu ge magon ea=e # oncy=d$da | wrecan on gewyrhtum%. # L$ta= w$pnes% spor | iren ecgheard, # ealdorgeard% sceoran, | f$ges feorhhord. # Ga= fromlice | *$t ge wi=erfeohtend # wiges gehn$gan." | Him *a Andreas # agef ondsware: | "Hw$t, =u *ristlice # *eode l$rest, | b$ldest to beadowe! # W$st *e b$les cwealm, | hatne in helle, # ond *u here fysest, | fe=an to gefeohte. # Eart =u fag wi= god, | dugo=a demend. # Hw$t, =u deofles str$l, | icest *ine yrm=o. # =e se $lmihtiga | heanne gehn$gde, # ond on% heolstor besceaf, | *$r *e cyninga cining # clamme belegde, | ond *e sy==an a # Satan% nemdon, | =a =e dryhtnes a # deman cu=on." | =a gyt se wi=ermeda # wordum l$rde | folc to gefeohte, # feondes cr$fte: | "Nu ge gehyra= # h$le=a gewinnan, | se =yssum herige m$st # hearma gefremede. | =$t is Andreas, # se me on flite= | wordum wr$tlicum # for wera menigo." | =a w$s beacen boden # burhsittendum. | Ahleopon hildfrome # heriges brehtme | ond to weallgeatum # wigend *rungon, | cene under cumblum, # cor=re mycle | to =am orlege, # ordum ond bordum. | *a worde cw$= # weoroda dryhten, | meotud mihtum swi= # s$gde his mago*egne: | "Scealt =u, Andreas, # ellen fremman! | Ne mi= =u for menigo, # ah *inne modsefan | sta=ola wi= strangum! # Nis seo stund latu | *$t *e w$lreowe # witum belecga*, | cealdan clommum. # Cy= *e sylfne, | herd hige *inne, # heortan sta=ola, | *$t hie min on =e # m$gen oncnawan. | Ne magon hie ond ne moton # ofer mine est | *inne lichoman, # lehtrum scyldige, | dea=e ged$lan, # =eah =u drype *olige, | mirce manslaga. # Ic *e mid wunige." | $fter *am wordum com # werod unm$te, | lyswe larsmeo=as, # mid lindgecrode, | bolgenmode; # b$ron ut hr$=e | ond *am halgan *$r # handa gebundon. | Si**an geypped w$s # $=elinga wynn, | ond hie andweardne # eagum meahton | gesion sigerofne, # *$r w$s sec manig | on *am welwange # wiges oflysted | leoda dugu=e. # Lyt sorgodon | hwylc him *$t edlean # $fter wurde. | Heton *a l$dan # ofer landsceare, | =ragm$lum teon, # torngeni=lan, | swa hie hit frecnost # findan meahton. | Drogon deormodne% # $fter dunscr$fum, | ymb stanhleo=o, # st$rcedfer*ne%, | efne swa wide swa # wegas to lagon, | enta $rgeweorc, # innan burgum, | str$te stanfage. # Storm upp aras | $fter ceasterhofum, # cirm unlytel | h$=nes heriges. # W$s *$s halgan lic | sarbennum soden, # swate bestemed, | banhus abrocen. # Blod y=um weoll, | hatan% heolfre. # H$fde him on innan | ellen untweonde%, # w$s *$t $=ele mod | asundrad fram synnum, # *eah he sares swa feala | deopum dolgslegum # dreogan sceolde. | Swa w$s ealne d$g # o==$t $fen com | sigetorht% swungen. # Sar eft gewod | ymb *$s beornes breost, # o=*$t beorht gewat | sunne swegeltorht # to sete glidan. | L$ddan *a leode # la=ne gewinnan | to carcerne. # He w$s Criste swa *eah | leof on mode. # Him w$s leoht sefa | halig heortan neh, # hige untyddre. | *a se halga w$s # under heolstorscuwan, | eorl ellenheard, # ondlange niht | searo*ancum beseted. # Snaw eor=an band | wintergeworpum. # Weder coledon | heardum h$gelscurum, # swylce hrim ond forst, | hare hildstapan, # h$le=a e=el | lucon, leoda gesetu. # Land w$ron freorig | cealdum cylegicelum, # clang w$teres *rym | ofer eastreamas, # is brycgade | bl$ce brimrade. # Bli=heort wunode | eorl unforcu=, # elnes gemyndig, | *rist ond *rohtheard # in *reanedum | wintercealdan niht. # No on gewitte blon, | acol for *y egesan, # *$s *e he $r ongann, | *$t he a domlicost # dryhten herede, | weor=ade wordum, # o==$t wuldres gim | heofontorht onhlad. # =a com h$le=a *reat | to =$re dimman ding, # dugu= unlytel, | wadan w$lgifre # weorodes brehtme. | Heton ut hr$=e # $=eling l$dan | in wra=ra geweald, # w$rf$stne h$le=. | =a w$s eft swa $r # ondlangne d$g | swungen sarslegum. # Swat y=um weoll | *urh bancofan, # blodlifrum swealg, | hatan heolfre. # Hra weorces ne sann, | wundum werig. # *a cwom wopes hring | *urh *$s beornes breost, # blat ut faran, | weoll wa=uman stream, # ond he worde cw$=: | "Geseoh nu, dryhten god, # drohta= minne, | weoruda willgeofa! # *u w$st ond const | anra gehwylces # earfe=si=as. | Ic gelyfe to =e, # min liffruma, | *$t =u mildheort me # for *inum m$genspedum, | nerigend fira, # n$fre wille, | ece $lmihtig, # anforl$tan, | swa ic *$t gefremme, # *enden feorh leofa=, | min on moldan, # *$t ic, meotud, *inum | larum leofwendum # lyt geswice. | *u eart gescyldend% # wi= scea=an w$pnum, | ece eadfruma, # eallum *inum; | ne l$t nu bysmrian # banan manncynnes, | facnes frumbearn, # *urh feondes cr$ft | leahtrum belecgan # *a *in lof bera=." | =a =$r $tywde # se atola gast, | wra= w$rloga. # Wigend l$rde | for *am herem$gene # helle dioful | awerged in witum, # ond *$t word gecw$=: | "Slea= synnigne # ofer seolfes mu=, | folces gewinnan! # Nu to feala reorda*." | *a w$s orlege # eft onhrered, | niwan stefne. # Ni= upp aras | o*=$t sunne gewat # to sete glidan | under niflan n$s. # Niht helmade, | brunwann oferbr$d # beorgas steape, | ond se halga w$s # to hofe l$ded, | deor ond domgeorn, # in *$t dimme r$ced; | sceal *onne in neadcofan # nihtlangne fyrst | w$rf$st wunian # wic unsyfre. | *a com seofona sum # to sele geongan, | atol $gl$ca # yfela gemyndig, | mor=res manfrea # myrce gescyrded, | deoful dea=reow # dugu=um bereafod, | ongan *a *am halgan # hospword sprecan: | "Hw$t hogodest =u, Andreas, # hidercyme *inne | on wra=ra geweald? # Hw$t is wuldor *in, | *e =u oferhigdum # upp ar$rdest, | *a =u goda ussa # gild% gehn$gdest? | Hafast nu *e anum # eall getihhad | land ond leode, # swa dyde lareow *in. | Cyne*rym ahof, # *am w$s Crist nama, | ofer middangeard, # *ynden hit meahte swa. | *one Herodes # ealdre besny=ede, | forcom $t campe # cyning Iudea, | rices ber$dde, # ond hine rode befealg, | *$t he on gealgan # his gast onsende. | Swa ic nu bebeode # bearnum minum, | *egnum *ry=fullum, # =$t hie =e hn$gen, | gingran $t gu=e. # L$ta= gares ord, | earh $ttre gem$l, # in gedufan | in f$ges fer=. # Ga= fromlice, | =$t ge gu=frecan # gylp forbegan." | Hie w$ron reowe, # r$sdon on sona | gifrum grapum. # Hine god forstod, | sta=ulf$st steorend, # *urh his strangan miht. | Sy==an hie oncneowon # Cristes rode% | on his m$gwlite, # m$re tacen, | wurdon hie =a acle # on *am onfenge, | forhte, af$rde, # ond on fleam numen. | Ongan eft swa $r # ealdgeni=la, | helle h$ftling, # hearmleo= galan: | "Hw$t wear= eow swa rofum, # rincas mine, | lindgesteallan, # *$t eow swa lyt gespeow?" | Him% *a% earmsceapen% # agef ondsware, | fah fyrnscea*a, # ond his f$der oncw$=: | "Ne magan we him lungre # la= $tf$stan, | swilt *urh searwe. # Ga *e sylfa to! | *$r *u gegninga # gu=e findest, | frecne feohtan, # gif =u fur=ur dearst | to *am anhagan # aldre gene=an. | We =e magon ea=e, # eorla leofost, | $t *am secgplegan # selre gel$ran; | $r =u gegninga # gu=e fremme, | wiges woman, # weald, hu =e s$le | $t *am gegnslege. # Utan gangan eft, | *$t we bysmrigen # bendum f$stne, | o=witan him his wr$csi=. # Habba= word gearu | wi= *am $gl$can # eall getrahtod!" | *a hleo=rade # hludan stefne, | witum bew$led, # ond *$t word gecw$=: | "*u *e, Andreas, # acl$ccr$ftum | lange feredes! # Hw$t, =u leoda feala | forleolce ond forl$rdest! # Nu leng ne miht | gewealdan *y weorce. # *e synd witu *$s grim | weotud be gewyrhtum. # *u scealt werigmod, | hean, hro=ra leas, # hearm *rowigan, | sare swyltcwale. # Secgas mine | to *am gu=plegan # gearwe sindon, | *a *e $ninga # ellenweorcum | unfyrn faca # feorh $t*ringan. | Hwylc is *$s mihtig # ofer middangeard, | *$t he *e alyse # of leo=ubendum, | manna cynnes, # ofer mine est?" | Him *a Andreas # agef ondsware: | "Hw$t, me ea=e # $lmihtig god, | ni=a neregend, # se =e in niedum% iu | gef$stnode # fyrnum clommum! | *$r =u sy==an a, # susle gebunden, | in wr$c wunne, # wuldres blunne, | sy==an =u forhogedes # heofoncyninges word. | *$r w$s yfles or, # ende n$fre | *ines wr$ces weor=e=. # =u scealt widan feorh | ecan *ine yrm=u. # *e bi= a symble | of d$ge on d$g # drohta* strengra." | =a wear= on fleame # se =e =a f$h=o iu | wi= god geara # grimme gefremede. | Com *a on uhtan # mid $rd$ge | h$=enra hlo= # haliges neosan | leoda weorude. # Heton l$dan ut | *rohtheardne *egn # *riddan si=e, | woldon aninga # ellenrofes | mod gemyltan. # Hit ne mihte swa! | =a w$s niowinga # ni= onhrered, | heard ond hetegrim. # W$s se halga wer | sare geswungen, # searwum gebunden, | dolgbennum *urhdrifen, # =endon d$g lihte. | Ongan *a geomormod # to gode cleopian, | heard of h$fte, # halgan stefne | weop werigfer=, # ond *$t word gecw$=: | "N$fre ic geferde # mid frean willan | under heofonhwealfe # heardran drohtno=, | *$r ic dryhtnes $ # deman sceolde. | Sint me leo=u% tolocen, # lic sare gebrocen, | banhus blodfag, # benne wealla=, | seonodolg swatige. # Hw$t, =u sigora weard, | dryhten h$lend, # on d$ges tide | mid Iudeum # geomor wurde | =a =u of gealgan, # god lifigende, | fyrnweorca frea, # to f$der cleopodest, | cininga wuldor, # ond cw$de =us: | 'Ic =e, f$der engla, # frignan wille, | lifes leohtfruma, # hw$t forl$test =u me?' | Ond ic nu *ry dagas # *olian sceolde | w$lgrim witu. # Bidde ic, weoroda god, | *$t ic gast minne # agifan mote, | sawla symbelgifa, # on *ines sylfes hand. | =u =$t gehete # *urh *in halig word, | *a =u us twelfe # trymman ongunne, | *$t us heterofra # hild ne gesceode, | ne lices d$l # lungre o==eoded, | ne synu ne ban # on swa=e lagon, | ne loc of heafde # to forlore wurde, | gif we *ine lare # l$stan woldon. | Nu sint sionwe toslopen, # is min swat adropen, | licga= $fter lande # loccas todrifene, | fex on foldan. # Is me feorhgedal | leofre mycle # *onne *eos lifcearo." | Him *a stefn oncw$=, # sti=hycgendum, | wuldorcyninges # word hlo=rode: | "Ne wep *one wr$csi=, # wine leofesta, | nis *e to frecne. # Ic *e fri=e healde, | minre mundbyrde # m$gene besette. | Me is miht ofer eall, # | sigorsped geseald. # So= *$t gecy=e= | m$nig $t me=le # on *am myclan d$ge, | *$t =$t geweor=e=, # *$t =eos wlitige gesceaft, | heofon ond eor=e, # hreosa* togadore, | $r aw$ged sie # worda $nig | *e ic *urh minne mu= # me=lan onginne. | Geseoh nu seolfes sw$=e, # swa *in swat aget | *urh bangebrec # blodige stige, | lices% l$lan. # No *e la=es ma | *urh daro=a gedrep # gedon motan, | *a *e heardra m$st # hearma gefremedan." | *a on last beseah # leoflic cempa | $fter wordcwidum # wuldorcyninges. | Geseh he geblowene # bearwas standan | bl$dum gehrodene, # swa he $r his blod aget. | =a worde cw$= # wigendra hleo: | "Sie =e =anc ond lof, # *eoda waldend, | to widan feore # wuldor on heofonum, | =$s =u me on sare, # sigedryhten min, | ell*eodigne, # an ne forl$te." | Swa se d$dfruma # dryhten herede | halgan stefne # o==$t hador s$gl | wuldortorht gewat # under wa=u scri=an. | *a *a folctogan # feor=an si=e, | egle ondsacan, # $=eling l$ddon | to *am carcerne, # woldon cr$fta gehygd, | magor$dendes # mod oncyrran | on *$re deorcan niht. # *a com dryhten god | in *$t hlinr$ced, # h$le=a wuldor, | ond *a wine synne # wordum grette | ond frofre gecw$=, # f$der manncynnes, | lifes lareow, # heht his lichoman | hales brucan: # "Ne scealt =u in hen=um a leng | searoh$bbendra # sar% *rowian." | Aras *a m$gene rof, # s$gde meotude *anc, | hal of h$fte # heardra wita. | N$s him gewemmed wlite, # ne wloh of hr$gle | lungre alysed%, # ne loc of heafde, | ne ban gebrocen, # ne blodig wund | lice% gelenge, # ne la=es d$l, | *urh dolgslege # dreore bestemed, | ac w$s eft swa $r # *urh *a $=elan miht | lof l$dende, # ond on his lice trum. | Hw$t%, ic hwile nu # haliges lare, | leo=giddinga, # lof *$s *e worhte, | wordum wemde, # wyrd undyrne | ofer min gemet. # Mycel is to secganne, | langsum leornung, # *$t he in life adreag, | eall $fter orde. # *$t scell $gl$wra | mann on moldan # *onne ic me t$lige | findan on fer=e, # *$t fram fruman cunne | eall *a earfe=o # *e he mid elne adreah, | grimra gu=a. # Hw$=re git sceolon | lytlum sticcum # leo=worda d$l | fur=ur reccan. # *$t is fyrns$gen, | hu he weorna feala # wita ge=olode, | heardra hilda, # in *$re h$=enan byrig. | He be wealle geseah # wundrum f$ste% | under s$lwage% # sweras unlytle, | stapulas standan, # storme bedrifene, | eald enta geweorc. # He wi= anne *$ra, | mihtig ond modrof%, # m$=el gehede, | wis, wundrum gleaw, # word stunde ahof: | "Geher =u, marmanstan, # meotudes r$dum, | fore *$s onsyne # ealle gesceafte | forhte geweor=a=, # *onne hie f$der geseo= | heofonas ond eor=an # herigea m$ste | on middangeard # mancynn secan. | L$t nu of *inum sta*ole # streamas weallan, | ea inflede, # nu =e $lmihtig | hate=, heofona cyning, # *$t =u hr$dlice | on *is fr$te folc # for= onsende | w$ter widrynig # to wera cwealme, | geofon% geotende. # Hw$t, =u golde eart, | sincgife, sylla! # On =e sylf cyning | wrat, wuldres god, # wordum cy=de | recene geryno, # ond ryhte $ | getacnode # on tyn wordum, | meotud mihtum swi=. # Moyse sealde, | swa hit so=f$ste # sy=*an heoldon, | modige mago*egnas, # magas sine, | godfyrhte guman, # Iosua% ond Tobias. | Nu =u miht gecnawan # *$t *e cyning engla | gefr$twode # fur=ur mycle | giofum geardagum # *onne eall gimma cynn. | *urh his halige h$s # *u scealt hr$=e cy=an | gif =u his ondgitan # $nige h$bbe." | N$s *a wordlatu # wihte *on mare | *$t se stan togan. # Stream ut aweoll, | fleow ofer foldan. # Famige walcan | mid $rd$ge # eor=an *ehton, | myclade mereflod. # Meoduscerwen wear= | $fter symbeld$ge, # sl$pe tobrugdon | searuh$bbende%. # Sund grunde onfeng, | deope gedrefed. # Dugu= wear= afyrhted | *urh *$s flodes f$r. # F$ge swulton, | geonge on geofene # gu=r$s fornam | *urh sealtne% weg%. # *$t w$s sorgbyr*en, | biter beor*egu. # Byrlas ne g$ldon, | ombeht*egnas. # *$r w$s $lcum genog | fram d$ges orde # drync sona gearu. | Weox w$teres *rym. # Weras cwanedon, | ealde $scberend. # W$s him ut myne | fleon fealone stream, # woldon feore beorgan, | to dunscr$fum # drohta= secan, | eor=an ondwist. # Him *$t engel forstod, | se =a burh oferbr$gd # blacan lige, | hatan hea=ow$lme. # Hreoh w$s *$r inne | beatende brim. # Ne mihte beorna hlo= | of *am f$stenne # fleame spowan. | W$gas weoxon, # wadu% hlynsodon, | flugon fyrgnastas, # flod y=um weoll. | =$r w$s y=fynde # innan burgum | geomorgidd wrecen. # Geh=o m$ndan% | forhtfer= manig, # fusleo= golon%. | Egeslic $led # eagsyne wear=, | heardlic hereteam, # hleo=or gryrelic. | *urh lyftgelac # leges bl$stas | weallas ymbwurpon, # w$ter mycladon. | *$r w$s wop wera # wide gehyred, | earmlic ylda gedr$g. # *a *$r an ongann, | feasceaft h$le=, # folc gadorigean, | hean, hygegeomor, # heofende spr$c: | "Nu ge magon sylfe # so= gecnawan, | *$t we mid unrihte # ell*eodigne | on carcerne # clommum belegdon, | witebendum. # Us seo wyrd scy=e=, | heard ond hetegrim. # *$t is her% swa cu=, | is hit mycle selre, # *$s *e ic so= talige, | *$t we hine alysan # of leo=obendum, | ealle anmode, # (ofost is selost), | ond us *one halgan # helpe biddan, | geoce ond frofre. # Us bi= gearu sona | sybb $fter sorge, # gif we seca* to him." | *a *$r Andrea # orgete wear= | on fyrh=locan # folces geb$ro, | *$r w$s modigra # m$gen% forbeged, | wigendra *rym. # W$ter f$=medon, | fleow firgendstream, # flod w$s on luste, | o**$t breost oferstag, # brim weallende, | eorlum o= exle. # *a se $=eling het | streamfare stillan, # stormas restan | ymbe stanhleo=u. # Stop ut hr$=e | cene collenfer=, # carcern ageaf, | gleawmod, gode leof. # Him w$s% gearu sona | *urh streamr$ce # str$t gerymed. | Smeolt w$s se sigewang, # symble w$s dryge | folde fram flode, # swa his fot gestop. | Wurdon burgware # bli=e on mode, | ferh=gefeonde. # *a w$s for= cumen | geoc $fter gyrne. # Geofon% swa=rode | *urh haliges h$s, # hlyst yst forgeaf, | brimrad gebad. # *a se beorg tohlad, | eor=scr$f egeslic, # ond *$r in forlet | flod f$=mian, # fealewe w$gas, | geotende gegrind # grund eall forswealg. | Nalas he *$r y=e # ane bisencte, | ach *$s weorodes eac # =a wyrrestan, | faa folcscea=an, # feowertyne | gewiton mid *y w$ge # in forwyrd sceacan | under eor*an grund. # *a wear= acolmod, | forhtfer= manig # folces on laste. | Wendan hie wifa% # ond wera cwealmes, | *earlra ge*inga # =rage hnagran, | sy==an mane faa, # mor=orscyldige, | gu=gelacan # under grund hruron. | Hie =a anmode # ealle cw$don: | "Nu is gesyne # =$t *e so= meotud, | cyning eallwihta, # cr$ftum wealde=, | se =isne ar # hider onsende | *eodum to helpe. # Is nu *earf mycel | *$t we gumcystum # georne hyran." | *a se halga ongann # h$le= blissigean, | wigendra *reat # wordum retan: | "Ne beo= ge to forhte, # *eh *e fell curen | synnigra cynn. # Swylt *rowode, | witu be gewyrhtum. # Eow is wuldres leoht | torht ontyned, # gif ge teala hycga=." | Sende *a his bene # fore bearn godes, | b$d haligne # helpe gefremman | gumena geogo=e, # *e on geofene $r | *urh flodes f$=m # feorh gesealdon, | =$t *a gastas, # gode orfeorme, | in wita forwyrd, # wuldre bescyrede, | in feonda geweald # gefered ne% wurdan. | *a =$t $rende # ealwealdan gode | $fter hleo=orcwidum # haliges gastes | w$s on *anc sprecen, # =eoda r$swan%. | Het *a onsunde # ealle arisan, | geonge of greote, # *a $r geofon cwealde. | *a *$r ofostlice # upp astodon | manige on me=le, # mine gefrege, | eaforan unweaxne, # =a w$s eall eador | leo=olic ond gastlic, # *eah hie lungre $r | *urh flodes f$r # feorh aleton. | Onfengon fulwihte # ond freo=uw$re, | wuldres wedde # witum aspedde, | mundbyrd meotudes. # *a se modiga het, | cyninges cr$ftiga, # ciricean getimbran, | gerwan godes tempel, # *$r sio geogo= aras | *urh f$der fulwiht # ond se flod onsprang. | *a gesamnodon # secga *reate | weras geond *a winburg # wide ond side, | eorlas anmode, # ond hira idesa mid, | cw$don holdlice # hyran woldon, | onfon fromlice # fullwihtes b$= | dryhtne to willan, # ond diofolgild, | ealde eolhstedas, # anforl$tan. | *a w$s mid *y folce # fulwiht h$fen, | $=ele mid eorlum, # ond $ godes | riht ar$red, # r$d on lande | mid *am ceasterwarum, # cirice gehalgod. | *$r se% ar godes # anne gesette, | wisf$stne wer, # wordes gleawne, | in *$re beorhtan byrig # bisceop *am leodum, | ond gehalgode # fore *am herem$gene | *urh apostolhad, # Platan nemned, | *eodum on *earfe, # ond *riste bebead | *$t hie% his lare # l$ston georne, | feorhr$d fremedon. # S$gde his fusne hige, | *$t he *a goldburg # ofgifan wolde, | secga seledream # ond sincgestreon, | beorht beagselu, # ond him brim*isan | $t s$s faro=e% # secan wolde. | *$t w$s *am weorode # weorc% to ge*oligenne, | *$t hie se leodfruma # leng ne wolde | wihte gewunian. # *a him wuldres god | on *am si=f$te # sylfum $tywde, | ond *$t word gecw$=, # weoruda dryhten: | "folc of firenum? # Is% him fus hyge | ga= geomriende, # geoh=o m$na= | weras wif samod. # Hira wop becom, | murnende mod # | # fore sneowan. | Ne scealt =u *$t eowde # anforl$tan | on swa niowan gefean, # ah him naman minne | on fer=locan # f$ste getimbre. | Wuna in *$re winbyrig, # wigendra hleo, | salu sinchroden, # seofon nihta fyrst. | Sy==an =u mid mildse # minre ferest." | *a eft gewat # o=re si=e | modig, m$gene rof, # Marmedonia | ceastre secan. # Cristenra weox | word ond wisdom, # sy==an wuldres *egn, | $*elcyninges ar, # eagum sawon. | L$rde *a *a leode # on geleafan weg, | trymede torhtlice, # tireadigra | wenede to wuldre # weorod unm$te, | to *am halgan ham # heofona rices, | *$r f$der ond sunu # ond frofre gast | in *rinnesse # *rymme wealde= | in woruld worulda # wuldorgestealda. | Swylce se halga # herigeas *reade, | deofulgild todraf # ond gedwolan fylde. | *$t w$s Satane # sar to ge*olienne, | mycel modes sorg, # *$t he =a menigeo geseah | hweorfan higebli=e # fram helltrafum | *urh Andreas # este lare | to f$geran gefean, # *$r n$fre feondes ne bi=, | gastes gramhydiges, # gang on lande. | *a w$ron gefylde # $fter frean dome | dagas on rime, # swa him dryhten bebead, | *$t he *a wederburg # wunian sceolde. | Ongan hine *a fysan # ond to flote gyrwan, | blissum hremig, # wolde on brim*isan | Achaie # o=re si=e | sylfa gesecan, # *$r he sawulgedal, | beaducwealm gebad. # *$t *am banan ne wear= | hleahtre behworfen, # ah in helle ceafl | si= asette, # ond sy==an% no, | fah, freonda leas, # frofre benohte. | =a ic l$dan gefr$gn # leoda weorode | leofne lareow # to lides stefnan, | m$cgas modgeomre. # *$r manegum w$s | hat $t heortan # hyge weallende. | Hie =a gebrohton # $t brimes n$sse | on w$g*ele # wigan unslawne. | Stodon him =a on ofre # $fter reotan | *endon hie on y=um # $=elinga wunn | ofer seolhpa=u # geseon mihton, | ond *a weor=edon # wuldres agend, | cleopodon on cor=re, # ond cw$don *us: | "An is ece god # eallra gesceafta! | Is his miht ond his $ht # ofer middangeard | breme gebledsod, # ond his bl$d ofer eall | in heofon*rymme # halgum scine=, | wlitige on wuldre # to widan ealdre, | ece mid englum. # *$t is $=ele cyning!" | Hw$t! Ic *ysne sang # si=geomor fand | on seocum sefan, # samnode wide | hu *a $=elingas # ellen cy=don, | torhte ond tireadige. # Twelfe w$ron%, | d$dum domf$ste, # dryhtne gecorene, | leofe on life. # Lof wide sprang, | miht ond m$r=o, # ofer middangeard, | *eodnes *egna, # *rym unlytel. | Halgan heape # hlyt wisode | *$r hie dryhtnes $ # deman sceoldon, | reccan fore rincum. # Sume on Romebyrig, | frame, fyrdhwate, # feorh ofgefon | *urg Nerones # nearwe% searwe, | Petrus ond Paulus. # Is se apostolhad | wide geweor=od # ofer wer*eoda! | Swylce Andreas # in Achagia | for Egias # aldre gene=de. | Ne *reodode he fore *rymme # =eodcyninges, | $niges on eor=an, # ac him ece geceas | langsumre lif, # leoht unhwilen, | sy**an hildeheard, # heriges byrhtme, | $fter gu=plegan # gealgan *ehte. | Hw$t, we eac gehyrdon # be Iohanne | $gl$awe menn # $=elo reccan! | Se manna w$s, # mine gefrege, | *urh cneorisse # Criste leofast | on weres hade, # sy==an wuldres cyning, | engla ordfruma, # eor=an sohte | *urh f$mnan hrif, # f$der manncynnes. | He in Effessia # ealle *rage | leode l$rde, # *anon lifes weg | si=e gesohte, # swegle dreamas, | beorhtne boldwelan. # N$s his bro=or l$t, | si=es s$ne, # ac =urh sweordes bite | mid Iudeum # Iacob sceolde | fore Herode # ealdre ged$lan, | feorh wi= fl$sce. # Philipus w$s | mid Asseum, # *anon ece lif | *urh rode cwealm # ricene gesohte, | sy==an on galgan # in Gearapolim | ahangen w$s # hildecor=re. | Huru, wide wear= # wurd undyrne | *$t to Indeum # aldre gel$dde | beaducr$ftig beorn, # Bartholameus! | *one heht Astrias # in Albano, | h$=en ond hygeblind, # heafde beneotan, | for*an he =a h$=engild # hyran ne wolde, | wig weor=ian. # Him w$s wuldres dream, | lifwela leofra # *onne *as leasan godu. | Swylce Thomas eac # *riste gene=de | on Indea # o=re d$las, | *$r manegum wear= # mod onlihted, | hige onhyrded, # *urh his halig word. | Sy==an collenfer= # cyninges bro=or | awehte for weorodum, # wundorcr$fte, | *urh dryhtnes miht, # *$t he of dea=e aras, | geong ond gu=hw$t, # ond him w$s Gad nama, | ond =a *$m folce # feorg gesealde, | sin $t s$cce. # Sweordr$s fornam | *urh h$=ene hand, # *$r se halga gecrang, | wund for weorudum, # *onon wuldres leoht | sawle gesohte # sigores to leane. | Hw$t, we *$t gehyrdon # *urg halige bec, | *$t mid Sigelwarum # so= yppe wear=, | dryhtlic dom godes! # D$ges or onwoc, | leohtes geleafan, # land w$s gef$lsod | *urh Matheus # m$re lare. | *one het Irtacus # =urh yrne hyge, | w$lreow cyning, # w$pnum aswebban. | Hyrde we *$t Iacob # in Ierusalem | fore sacerdum # swilt *rowode. | =urg stenges sweng # sti=mod gecrang, | eadig for $festum. # Hafa= nu ece lif | mid wuldorcining, # wiges to leane. | N$ron =a twegen # tohtan s$ne, | lindgelaces, # land Persea | sohton si=frome, # Simon ond Thaddeus, | beornas beadorofe! # Him wear= bam samod | an ended$g. # $=ele sceoldon | =urh w$penhete # weorc *rowigan, | sigelean secan, # ond *one so=an gefean, | dream $fter dea=e, # *a ged$led wear= | lif wi= lice, # ond *as l$nan gestreon, | idle $htwelan, # ealle% forhogodan. | =us =a $=elingas # ende gesealdon, | [XII] tilmodige. # Tir unbr$cne | wegan on gewitte # wuldres *egnas. | Nu ic *onne bidde # beorn se =e lufige | *ysses giddes begang # *$t he geomrum me | *one halgan% heap # helpe bidde, | fri=es ond fultomes. # Hu, ic freonda be*earf | li=ra on lade, # *onne ic sceal langne ham, | eardwic uncu=, # ana gesecan%, | l$tan% me on laste # lic, eor=an d$l, | w$lreaf wunigean # weormum to hro=re. | Her m$g findan # fore*ances% gleaw, | se =e hine lyste= # leo=giddunga, | hwa *as fitte fegde. # %%F%% *$r on ende stande*%, | eorlas *$s on eor=an bruca*. # Ne moton hie awa $tsomne, | woruldwunigende; # %%W%% sceal gedreosan, | %%U%% on e=le, # $fter tohreosan% | l$ne% lices fr$tewa, # efne swa %%L%% toglide=. | *onne% %%C%%% ond% %%Y%%% # cr$ftes neosa=% | nihtes nearowe, # on him %%N%%% lige=%, | cyninges% *eodom. # Nu =u cunnon% miht | hwa% on% *am% wordum% w$s # werum oncy=ig. | Sie *$s gemyndig, # mann% se% =e% lufige | *isses galdres begang, # *$t he geoce me% | ond% frofre% fricle. # Ic sceall feor heonan, | an elles for=%, # eardes% neosan, | si= asettan, # nat ic sylfa hw$r, | of% *isse% worulde. # Wic sindon uncu=, | eard ond e=el, # swa bi=% $lcum menn | nem*e he godcundes # gastes bruce. | Ah utu we *e geornor # to gode cleopigan, | sendan usse bene # on *a beorhtan gesceaft, | *$t we *$s botles # brucan motan, | hames in heh=o, # *$r is hihta m$st, | *$r cyning engla # cl$num gilde=% | lean unhwilen. # Nu a his lof stande=, | mycel ond m$re, # ond his miht seoma*, | ece ond edgiong, # ofer ealle gesceaft. | [Finit]. | Huru, =$s behofa= # h$le=a $ghwylc | *$t he his sawle si=% # sylfa ge*ence, | hu *$t bi= deoplic # *onne se dea= cyme=, | asyndre= *a sybbe # *e $r samod w$ron, | lic ond sawle! # Lang bi= sy==an | *$t se gast nime= # $t gode sylfum | swa wite swa wuldor, # swa him on worulde $r | efne *$t eor=f$t # $r geworhte. | Sceal se gast cuman # geoh=um hremig, | symble ymbe seofon niht # sawle findan | *one lichoman # *e hie $r lange w$g, | *reo hund wintra, # butan $r *eodcyning, | $lmihtig god, # ende worulde | wyrcan wille, # weoruda dryhten. | Cleopa= *onne swa cearful # cealdan reorde, | sprece= grimlice # se gast to *am duste: | "Hw$t, druh =u dreorega, # to hwan drehtest =u me, | eor=an fulnes # eal forwisnad, | lames gelicnes! # Lyt =u gemundest | to hwan *inre sawle *ing # si=*an wurde, | sy==an of lichoman # l$ded w$re! | Hw$t, wite =u% me, weriga! # Hw$t, =u huru wyrma gyfl | lyt ge*ohtest, # *a =u lustgryrum eallum | ful geeodest%, # hu =u on eor=an scealt | wyrmum to wiste! # Hw$t, =u on worulde $r | lyt ge*ohtest # hu *is is *us lang hider! | Hw$t, *e la engel # ufan of roderum | sawle onsende # *urh his sylfes hand, | meotod $lmihtig, # of his m$gen*rymme, | ond *e gebohte # blode *y halgan, | ond *u me mid *y heardan # hungre gebunde | ond geh$ftnedest # helle witum! | Eardode ic *e on innan. # Ne meahte ic =e of cuman, | fl$sce befangen, # ond me fyrenlustas | *ine ge*rungon. # *$t me *uhte ful oft | *$t hit w$re% [XXX] # *usend wintra | to *inum dea=d$ge. # A ic uncres gedales onbad | earfo=lice. # Nis nu huru se ende to god%! | W$re *u *e wiste wlanc # ond wines s$d, | *rymful *unedest, # ond ic% of*yrsted w$s | godes lichoman, # gastes drynces. | For=an *u ne hogodest # her on life, | sy==an ic =e on worulde # wunian sceolde, | *$t =u w$re *urh fl$sc # ond *urh fyrenlustas | strange gestryned # ond gesta=olod *urh me, | ond ic w$s gast on =e # fram gode sended. | N$fre =u me wi=% swa heardum # helle witum | ne generedest # *urh *inra nieda% lust. | Scealt =u minra gesynta # sceame *rowian | on =am myclan d$ge # *onne eall manna cynn | se ancenneda% # ealle gesamna=. | Ne eart =u *on leofra # n$nigum lifigendra | men to gem$ccan, # ne meder ne f$der | ne n$nigum gesybban, # *onne se swearta hrefen, | sy==an ic ana of =e # ut si=ode | *urh *$s sylfes hand # *e ic $r onsended w$s. | Ne magon% *e nu heonon adon # hyrsta *a% readan | ne gold ne seolfor # ne *inra goda nan, | ne *inre bryde beag # ne *in boldwela%, | ne nan *ara goda # *e =u iu ahtest, | ac her sceolon onbidan # ban bereafod, | besliten synum, # ond *e *in sawl sceal | minum unwillum% # oft gesecan, | wemman *e mid wordum, # swa =u worhtest to me. | Eart =u nu dumb ond deaf, # ne synt *ine dreamas awiht. | Sceal ic =e nihtes swa *eah # nede gesecan, | synnum gesargod, # ond eft sona fram *e | hweorfan on hancred, # *onne halige men | lifiendum gode # lofsang do=, | secan *a hamas # *e =u me her scrife, | ond *a arleasan # eardungstowe, | ond *e sculon her moldwyrmas # manige ceowan, | slitan sarlice # swearte wihta, | gifre ond gr$dige. # Ne synt *ine $hta awihte | *e =u her on moldan # mannum eowdest. | For=an *e w$re selre # swi=e mycle | *onne *e w$ron ealle # eor=an speda, | (butan *u hie ged$lde # dryhtne sylfum), | *$r =u wurde $t frym=e fugel # o==e fisc on s$, | o==e on eor=an neat # $tes tilode, | feldgangende # feoh butan snyttro, | o==e on westenne # wildra% deora | *$t wyrreste, # *$r swa god wolde, | ge *eah =u w$re # wyrma% cynna | *$t grimmeste, # *$r swa god wolde, | *onne =u $fre on moldan # man gewurde | o==e $fre fulwihte # onfon sceolde. | *onne =u for unc b$m # andwyrdan scealt | on =am miclan d$ge, # *onne mannum beo= | wunda onwrigene, # *a =e on worulde $r | fyrenfulle men # fyrn geworhton, | =onne wyle dryhten sylf # d$da gehyran | h$le=a gehwylces, # heofena scippend, | $t ealra manna gehw$s # mu=es reorde | wunde wi=erlean. # Ac hw$t wylt =u *$r | on *am domd$ge # dryhtne secgan? | *onne ne bi= nan na to *$s lytel li= # on lime aweaxen, | *$t =u ne scyle for anra # gehwylcum onsundrum | riht agildan, # *onne re=e bi= | dryhten $t *am dome. # Ac hw$t do wyt unc? | Sculon wit *onne eft $tsomne # si==an brucan | swylcra yrm=a, # swa =u unc her $r scrife!" | Fyrna= *us *$t fl$schord, # sceall *onne feran onweg, | secan hellegrund, # nall$s heofondreamas, | d$dum gedrefed. # Lige=% dust *$r hit w$s, | ne m$g him ondsware # $nige gehatan, | geomrum gaste, # geoce o==e frofre. | Bi= *$t heafod tohliden, # handa toli=ode, | geaglas toginene, # goman toslitene, | sina beo= asocene, # swyra becowen, | fingras tohrorene. # | Rib reafia= # re=e wyrmas, | beo= hira tungan totogenne # on tyn healfa | hungregum to frofre; # for*an hie ne magon huxlicum | wordum wrixlian # wi= *one werian gast. | Gifer hatte se wyrm, # *e *a eaglas beo= | n$dle scearpran. # Se genydde to% | $rest eallra # on *am eor=scr$fe, | *$t he *a tungan totyh= # ond *a te= *urhsmyh= | ond *a eagan *urhete= # ufan on *$t heafod | ond to $twelan # o=rum geryme=, | wyrmum to wiste, # *onne *$t werie | lic acolod bi= # *$t he% lange $r | werede mid w$dum. # Bi= *onne wyrma gifel, | $t% on eor*an. # *$t m$g $ghwylcum | men to gemynde, # modsnotra gehwam! | =onne bi= hyhtlicre # *$t sio halige sawl | f$re= to =am fl$sce, # frofre bewunden. | Bi= *$t $rende # eadiglicre | funden on ferh=e. # Mid gefean sece= | lustum *$t lamf$t # *$t hie $r lange w$g. | *onne *a gastas # gode word spreca=%, | snottre, sigef$ste, # ond *us so=lice | *one lichoman # lustum greta*: | "Wine leofesta, # *eah% =e% wyrmas gyt | gifre greta*, # nu is *in gast cumen, | f$gere gefr$tewod, # of mines f$der rice, | arum% bewunden. # Eala, min dryhten, | *$r ic *e moste # mid me l$dan, | *$t wyt englas # ealle gesawon, | heofona wuldor, # swylc swa =u me $r her scrife! | F$stest =u on foldan # ond gefyldest me | godes lichoman, # gastes drynces. | W$re =u on w$dle, # sealdest me wilna geniht. | For=an =u ne *earft sceamian, # *onne sceadene beo* | *a synfullan # ond *a so=f$stan | on *am m$ran d$ge, # *$s =u me geafe, | ne =e hreowan *earf # her on life | ealles swa mycles # swa =u me sealdest | on gemotstede # manna ond engla. | Bygdest =u *e for h$le=um # ond ahofe me on ecne dream. | For*an me a langa*, # leofost manna, | on minum hige hearde, # *$s *e ic *e on *yssum hyn=um wat | wyrmum to wiste, # ac *$t wolde god, | *$t *u $fre *us la=lic # legerbed cure. | Wolde ic *e =onne secgan # *$t =u ne sorgode, | for=an wyt bio= geg$derode # $t godes dome. | Moton wyt *onne $tsomne # sy*an brucan | ond unc on heofonum # heah*ungene beon. | Ne *urfon wyt beon cearie # $t cyme dryhtnes, | ne *$re andsware # yfele habban | sorge in hre=re%, # ac wyt sylfe magon | $t =am dome *$r # d$dum agilpan, | hwylce earnunga # uncre w$ron. | Wat ic *$t *u w$re # on woruldrice | ge*ungen *rymlice # *ysses" | # sorh cyme= | manig ond mislic # in manna dream. | Eorl o=erne # mid $f*ancum | ond mid teonwordum # t$le= behindan, | sprece= f$gere beforan, # ond *$t facen swa% *eah | hafa= in his heortan, # hord uncl$ne. | By= *onne *$s wommes gewita # weoruda dryhten. | For=an se witiga cw$=: # | "Ne syle =u me $tsomne # mid *am synfullum | in wita forwyrd, # weoruda dryhten, | ne me on life forleos # mid *am ligewyrhtum, | *am *e ful sme=e # spr$ce habba=, | ond in gastcofan # grimme ge*ohtas, | gehata= holdlice, # swa hyra hyht ne g$=, | w$re mid welerum." # Wea bi= in mode, | siofa synnum fah, # sare geblonden, | gefylled mid facne, # *eah he f$ger word | utan $tywe. # $nlice beo=, | swa =a beon bera= # buta $tsomne | arlicne anleofan, # ond $tterne t$gel | hafa= on hindan, # hunig on mu=e, | wynsume wist. # Hwilum wundia* | sare mid stinge%, # *onne se s$l cyme=. | Swa bio= gelice # *a leasan men, | *a =e mid tungan # treowa gehata* | f$gerum wordum, # facenlice *enca*, | *onne hie $t nehstan # nearwe beswica*, | hafa= on gehatum # hunigsm$ccas, | sme=ne sybcwide, # ond in siofan innan | *urh deofles cr$ft # dyrne wunde. | Swa is nu *es middangeard # mane geblonden, | wana= ond weaxe=. # Waca= se ealda, | dwele= ond drefe= # d$ges ond nihtes | miltse mid mane, # m$gene getrywe=, | ehte= $festra, # inwit sawe=, | ni= mid geneahe. # N$nig o=erne | freo= in fyrh=e # nim*e feara hwylc, | *$t he so=lice # sybbe healde, | gastlice lufe, # swa him god bebead. | For*an eallunga # hyht geceose=, | woruld wynsume, # se =e wis ne bi=, | snottor, searocr$ftig # sawle r$des. | Uton to *am beteran, # nu we bot% cunnon, | hycgan ond hyhtan, # *$t we heofones leoht | uppe mid englum # agan moton | gastum to geoce, # *onne god wile | eor=an lifes # ende gewyrcan! | Hw$t! Ic swefna cyst # secgan wylle, | hw$t% me gem$tte # to midre nihte, | sy=*an reordberend # reste wunedon! | *uhte me *$t ic gesawe # syllicre treow | on lyft l$dan, # leohte bewunden, | beama beorhtost. # Eall *$t beacen w$s | begoten mid golde. # Gimmas stodon | f$gere $t foldan sceatum, # swylce *$r fife w$ron | uppe on *am eaxlegespanne. # Beheoldon *$r engel dryhtnes ealle, | f$gere *urh for=gesceaft. # Ne w$s =$r huru fracodes gealga, | ac hine *$r beheoldon # halige gastas, | men ofer moldan, # ond eall *eos m$re gesceaft. | Syllic w$s se sigebeam, # ond ic synnum fah, | forwunded mid wommum. # Geseah ic wuldres treow, | w$dum geweor=ode, # wynnum scinan, | gegyred mid golde; # gimmas h$fdon | bewrigene weor=lice # wealdendes% treow. | Hw$=re ic *urh *$t gold # ongytan meahte | earmra $rgewin, # *$t hit $rest ongan | sw$tan on *a swi=ran healfe. # Eall ic w$s mid sorgum% gedrefed, | forht ic w$s for *$re f$gran gesyh=e. # Geseah ic *$t fuse beacen | wendan w$dum ond bleom; # hwilum hit w$s mid w$tan bestemed, | beswyled mid swates gange, # hwilum mid since gegyrwed. | Hw$=re ic *$r licgende # lange hwile | beheold hreowcearig # h$lendes treow, | o==$t ic gehyrde # *$t hit hleo=rode. | Ongan *a word sprecan # wudu selesta: | "*$t w$s geara iu, # (ic *$t gyta geman), | *$t ic w$s aheawen # holtes on ende, | astyred of stefne minum. # Genaman me =$r strange feondas, | geworhton him *$r to w$fersyne, # heton me heora wergas hebban. | B$ron me =$r beornas on eaxlum, # o==$t hie me on beorg asetton, | gef$stnodon me *$r feondas genoge. # Geseah ic *a frean mancynnes | efstan elne mycle # *$t he me wolde on gestigan. | *$r ic *a ne dorste # ofer dryhtnes word | bugan o==e berstan, # *a ic bifian geseah | eor=an sceatas. # Ealle ic mihte | feondas gefyllan, # hw$=re ic f$ste stod. | Ongyrede hine *a geong h$le=, # (*$t w$s god $lmihtig), | strang ond sti=mod. # Gestah he on gealgan heanne, | modig on manigra gesyh=e, # *a he wolde mancyn lysan. | Bifode ic *a me se beorn ymbclypte. # Ne dorste ic hw$=re bugan to eor=an, | feallan to foldan sceatum, # ac ic sceolde f$ste standan. | Rod w$s ic ar$red. # Ahof ic ricne cyning, | heofona hlaford, # hyldan me ne dorste. | *urhdrifan hi me mid deorcan n$glum. # On me syndon *a dolg gesiene, | opene inwidhlemmas. # Ne dorste ic hira n$nigum sce==an. | Bysmeredon hie unc butu $tg$dere. # Eall ic w$s mid blode bestemed, | begoten of *$s guman sidan, # si==an he h$fde his gast onsended. | Feala ic on *am beorge # gebiden h$bbe | wra=ra wyrda. # Geseah ic weruda god | *earle *enian. # *ystro h$fdon | bewrigen mid wolcnum # wealdendes hr$w, | scirne sciman, # sceadu for=eode, | wann under wolcnum. # Weop eal gesceaft, | cwi=don cyninges fyll. # Crist w$s on rode. | Hw$=ere *$r fuse # feorran cwoman | to *am $=elinge. # Ic *$t eall beheold. | Sare ic w$s mid sorgum% gedrefed, # hnag ic hw$=re *am secgum to handa, | ea=mod elne mycle. # Genamon hie *$r $lmihtigne god, | ahofon hine of =am hefian wite. # Forleton me *a hilderincas | standan steame bedrifenne; # eall ic w$s mid str$lum forwundod. | Aledon hie =$r limwerigne, # gestodon him $t his lices heafdum, | beheoldon hie =$r heofenes dryhten, # ond he hine =$r hwile reste, | me=e $fter =am miclan gewinne. # Ongunnon him *a moldern wyrcan | beornas on banan gesyh=e; # curfon hie =$t of beorhtan stane, | gesetton hie =$ron sigora wealdend. # Ongunnon him *a sorhleo= galan | earme on *a $fentide, # *a hie woldon eft si=ian, | me=e fram *am m$ran *eodne. # Reste he =$r m$te weorode. | Hw$=ere we =$r greotende% # gode hwile | stodon on sta=ole, # sy==an stefn% up gewat | hilderinca. # Hr$w colode, | f$ger feorgbold. # *a us man fyllan ongan | ealle to eor=an. # *$t w$s egeslic wyrd! | Bedealf us man on deopan sea*e. # Hw$=re me *$r dryhtnes *egnas, | freondas gefrunon, # | ond% gyredon me # golde ond seolfre. | Nu =u miht gehyran, # h$le= min se leofa, | *$t ic bealuwara weorc # gebiden h$bbe, | sarra sorga. # Is nu s$l cumen | *$t me weor=ia= # wide ond side | menn ofer moldan, # ond eall *eos m$re gesceaft, | gebidda* him to *yssum beacne. # On me bearn godes | *rowode hwile. # For*an ic *rymf$st nu | hlifige under heofenum, # ond ic h$lan m$g | $ghwylcne anra, # *ara *e him bi= egesa to me. | Iu ic w$s geworden # wita heardost, | leodum la=ost, # $r*an ic him lifes weg | rihtne gerymde, # reordberendum. | Hw$t, me *a geweor=ode # wuldres ealdor | ofer holmwudu, # heofonrices weard! | Swylce swa he his modor eac, # Marian sylfe, | $lmihtig god # for ealle menn | geweor=ode # ofer eall wifa cynn. | Nu ic *e hate, # h$le= min se leofa, | *$t =u *as gesyh=e # secge mannum, | onwreoh wordum # *$t hit is wuldres beam, | se =e $lmihtig god # on *rowode | for mancynnes # manegum synnum | ond Adomes # ealdgewyrhtum. | Dea= he *$r byrigde, # hw$=ere eft dryhten aras | mid his miclan mihte # mannum to helpe. | He =a on heofenas astag. # Hider eft funda* | on *ysne middangeard # mancynn secan | on domd$ge # dryhten sylfa, | $lmihtig god, # ond his englas mid, | *$t he *onne wile deman, # se ah domes geweald, | anra gehwylcum # swa he him $rur her | on *yssum l$num # life geearna*. | Ne m$g *$r $nig # unforht wesan | for *am worde # *e se wealdend cwy=. | Frine= he for *$re m$nige # hw$r se man sie, | se =e for dryhtnes naman # dea=es wolde | biteres onbyrigan, # swa he $r on =am beame dyde. | Ac hie *onne forhtia=, # ond fea *enca* | hw$t hie to Criste # cwe=an onginnen. | Ne *earf =$r *onne $nig # anforht% wesan | *e him $r in breostum bere= # beacna selest, | ac =urh =a rode sceal # rice gesecan | of eor=wege # $ghwylc sawl, | seo *e mid wealdende # wunian *ence=." | Geb$d ic me *a to *an beame # bli=e mode, | elne mycle, # *$r ic ana w$s | m$te werede. # W$s modsefa | afysed on for=wege, # feala ealra gebad | langunghwila. # Is me nu lifes hyht | *$t ic *one sigebeam # secan mote | ana oftor # *onne ealle men, | well weor*ian. # Me is willa to =am | mycel on mode, # ond min mundbyrd is | geriht to *$re rode. # Nah ic ricra feala | freonda on foldan, # ac hie for= heonon | gewiton of worulde dreamum, # sohton him wuldres cyning, | lifia* nu on heofenum # mid heahf$dere, | wunia* on wuldre, # ond ic wene me | daga gehwylce # hw$nne me dryhtnes rod, | *e ic her on eor=an # $r sceawode, | on *ysson l$nan # life gefetige | ond me *onne gebringe # *$r is blis mycel, | dream on heofonum, # *$r is dryhtnes folc | geseted to symle, # *$r is singal blis, | ond me% *onne asette # *$r ic sy**an mot | wunian on wuldre, # well mid *am halgum | dreames brucan. # Si me dryhten freond, | se =e her on eor*an # $r *rowode | on *am gealgtreowe # for guman synnum. | He us onlysde # ond us lif forgeaf, | heofonlicne ham. # Hiht w$s geniwad | mid bledum ond mid blisse # *am *e *$r bryne *olodan. | Se sunu w$s sigorf$st # on *am si=fate, | mihtig ond spedig, # *a he mid manigeo com, | gasta weorode, # on godes rice, | anwealda $lmihtig, # englum to blisse | ond eallum =am halgum # *am *e on heofonum $r | wunedon on wuldre, # *a heora wealdend cwom, | $lmihtig god, # *$r his e=el w$s. | *a w$s agangen # geara hwyrftum | tu hund ond *reo # geteled rimes, | swylce [XXX] eac, # *inggemearces, | wintra for worulde, # *$s *e wealdend god | acenned wear=, # cyninga wuldor, | in middangeard # *urh mennisc heo, | so=f$stra leoht. # *a w$s syxte gear | Constantines # caserdomes, | *$t he Romwara # in rice wear= | ah$fen, hildfruma, # to hereteman. | W$s se leodhwata # lindgeborga | eorlum arf$st. # $=elinges% weox | rice under roderum. # He w$s riht cyning, | gu=weard% gumena. # Hine god trymede | m$r=um ond mihtum, # *$t he manegum wear= | geond middangeard # mannum to hro=er, | wer*eodum to wr$ce, # sy==an w$pen ahof | wi= hetendum. # Him w$s hild boden, | wiges woma. # Werod samnodan | Huna leode # ond Hre=gotan, | foron fyrdhwate # Francan ond Hugas%. | W$ron hwate weras, # | gearwe to gu=e. # Garas lixtan, | wri=ene w$lhlencan. # Wordum ond bordum | hofon herecombol. # *a w$ron heardingas | sweotole gesamnod # ond eal sib% geador. | For folca gedryht. # Fyrdleo= agol | wulf on wealde, # w$lrune ne ma=. | Urigfe=era # earn sang ahof, | la=um on laste. # Lungre scynde | ofer burg enta # beadu*reata m$st, | hergum to hilde, # swylce Huna cyning | ymbsittendra # awer meahte | abannan to beadwe # burgwigendra. | For fyrda m$st. # Fe=an trymedon | eoredcestum, # *$t on $lfylce | deare=lacende # on Danubie, | st$rcedfyrh=e, # st$=e wicedon | ymb *$s w$teres wylm. # Werodes breahtme | woldon Romwara # rice ge*ringan, | hergum ahy=an. # *$r wear= Huna cyme | cu= ceasterwarum. # *a se casere heht | ongean gramum # gu=gel$can | under earhf$re # ofstum myclum | bannan to beadwe, # beran ut *r$ce | rincas under roderum. # W$ron Romware, | secgas sigerofe, # sona gegearwod | w$pnum to wigge, # *eah hie werod l$sse | h$fdon to hilde # *onne% Huna cining; | ridon ymb rofne, # *onne rand dynede, | campwudu clynede, # cyning *reate for, | herge to hilde. # Hrefen uppe gol, | wan ond w$lfel. # Werod w$s on tyhte. | Hleopon hornboran, # hreopan friccan, | mearh moldan tr$d. # M$gen samnode, | cafe to cease. # Cyning w$s afyrhted, | egsan geaclad, # si==an el*eodige, | Huna ond Hre=a # here sceawede%, | =$t he on Romwara # rices ende | ymb *$s w$teres st$= # werod samnode, | m$gen unrime. # Modsorge w$g | Romwara cyning, # rices ne wende | for werodleste, # h$fde wigena to lyt, | eaxlgestealna # wi= oferm$gene, | hrora to hilde. # Here wicode, | eorlas ymb $=eling, # egstreame neah | on neaweste # nihtlangne fyrst, | *$s *e hie% feonda gef$r # fyrmest ges$gon. | *a wear= on sl$pe # sylfum $tywed | *am casere, # *$r he on cor=re sw$f, | sigerofum gesegen # swefnes woma. | *uhte him wlitescyne # on weres hade | hwit ond hiwbeorht # h$le=a nathwylc | geywed $nlicra # *onne he $r o==e si= | gesege under swegle. # He of sl$pe onbr$gd, | eofurcumble be*eaht. # Him se ar hra=e, | wlitig wuldres boda, # wi= *ingode | ond be naman nemde, # (nihthelm toglad): | "Constantinus, # heht *e cyning engla, | wyrda wealdend, # w$re beodan, | dugu=a dryhten. # Ne ondr$d *u =e, | =eah *e el*eodige # egesan hwopan, | heardre hilde. # *u to heofenum beseoh | on wuldres weard, # *$r =u wra=e findest, | sigores tacen." # He w$s sona gearu | *urh *$s halgan h$s, # hre=erlocan onspeon, | up locade, # swa him se ar abead, | f$le fri=owebba. # Geseah he fr$twum beorht | wliti wuldres treo # ofer wolcna hrof, | golde geglenged%, # (gimmas lixtan); | w$s se blaca beam # bocstafum awriten, | beorhte ond leohte: # "Mid *ys beacne =u | on *am frecnan f$re # feond oferswi=es=, | geletest la= werod." # *a *$t leoht gewat, | up si=ode, # ond se ar somed, | on cl$nra gemang. # Cyning w$s *y bli=ra | ond *e sorgleasra, # secga aldor, | on fyrh=sefan, # *urh *a f$geran gesyh=. | Heht *a onlice # $=elinga hleo, | beorna beaggifa, # swa he *$t beacen geseah, | heria hildfruma, # *$t him on heofonum $r | geiewed wear=, # ofstum myclum, | Constantinus, # Cristes rode, | tireadig cyning, # tacen gewyrcan. | Heht *a on uhtan # mid $rd$ge | wigend wreccan, # ond w$pen*r$ce | hebban heorucumbul, # ond *$t halige treo | him beforan ferian # on feonda gemang, | beran beacen godes. # Byman sungon | hlude for hergum. # Hrefn weorces gefeah, | urigfe=ra, # earn si= beheold, | w$lhreowra wig. # Wulf sang ahof, | holtes gehle=a. # Hildegesa stod. | *$r w$s borda gebrec # ond beorna ge*rec, | heard handgeswing # ond herga gring, | sy==an heo earhf$re # $rest metton. | On *$t f$ge folc # flana scuras, | garas ofer geolorand # on gramra gemang, | hetend heorugrimme%, # hilden$dran, | *urh fingra geweald # for= onsendan. | Stopon sti=hidige, # stundum wr$con, | br$con bordhre=an, # bil in dufan, | *rungon *r$chearde. # *a w$s *uf hafen, | segn for sweotum%, # sigeleo= galen. | Gylden grima, # garas lixtan | on herefelda%. # H$=ene grungon, | feollon fri=elease. # Flugon inst$pes | Huna leode, # swa *$t halige treo | ar$ran heht # Romwara cyning, | hea=ofremmende. # Wurdon heardingas | wide towrecene. # Sume wig fornam. | Sume unsofte # aldor generedon | on *am heresi=e. # Sume healfcwice | flugon on f$sten # ond feore burgon | $fter stanclifum, # stede weardedon | ymb Danubie. # Sume drenc fornam | on lagostreame # lifes $t ende. | =a w$s modigra # m$gen on luste, | ehton el*eoda # o= *$t $fen for= | fram d$ges orde. # Daro=$sc flugon, | hilden$dran. # Heap w$s gescyrded, | la=ra lindwered. # Lythwon becwom | Huna herges # ham eft *anon. | *a w$s gesyne # *$t sige forgeaf | Constantino # cyning $lmihtig | $t *am d$gweorce, # domweor=unga, | rice under roderum, # *urh his rode treo. | Gewat *a heriga helm # ham eft *anon, | hu=e hremig, # (hild w$s gesceaden), | wigge geweor=od. # Com *a wigena hleo | *egna *reate # *ry=bold% secan%, | beadurof cyning # burga neosan. | Heht *a wigena weard # *a wisestan | snude to siono=e, # *a *e snyttro cr$ft | *urh fyrngewrito # gefrigen h$fdon, | heoldon hige*ancum # h$le=a r$das. | =a *$s fricggan ongan # folces aldor, | sigerof cyning, # ofer sid weorod, | w$re *$r $nig # yldra o==e gingra | *e him to so=e # secggan meahte, | galdrum cy=an, # hw$t se god w$re, | boldes brytta, # "*e *is his beacen w$s | *e me swa leoht o=ywde # ond mine leode generede, | tacna torhtost, # ond me tir forgeaf, | wigsped wi= wra=um, # *urh *$t wlitige treo." | Hio him ondsware # $nige ne meahton | agifan togenes, # ne ful geare cu=on | sweotole gesecggan # be *am sigebeacne. | *a *a wisestan # wordum cw$don | for *am herem$gene # *$t hit heofoncyninges | tacen w$re, # ond *$s tweo n$re. | *a *$t gefrugnon # *a *urh fulwihte | l$rde w$ron, # (him w$s leoht sefa, | ferh= gefeonde, # *eah hira fea w$ron), | =$t hie for *am casere # cy=an moston | godspelles gife, # hu se gasta helm, | in *rynesse # *rymme geweor=ad, | acenned wear=, # cyninga wuldor, | ond hu on galgan wear= # godes agen bearn | ahangen for hergum # heardum witum. | Alysde leoda bearn # of locan deofla, | geomre gastas, # ond him gife sealde | *urh *a ilcan gesceaft # *e him geywed wear= | sylfum on gesyh=e, # sigores tacen%, | wi= *eoda *r$ce. # Ond hu =y *riddan d$ge | of byrgenne # beorna wuldor | of dea=e aras, # dryhten ealra | h$le=a cynnes, # ond to heofonum astah. | =us gleawlice # gastgerynum | s$gdon sigerofum, # swa fram Siluestre | l$rde w$ron. # $t *am se leodfruma | fulwihte onfeng # ond *$t for= geheold | on his dagana tid, # dryhtne to willan. | =a w$s on s$lum # sinces brytta, | ni=heard cyning. # W$s him niwe gefea | befolen in fyrh=e, # w$s him frofra m$st | ond hyhta% nihst # heofonrices weard. | Ongan *a dryhtnes $ # d$ges ond nihtes | *urh gastes gife # georne cy=an, | ond hine so=lice # sylfne getengde | goldwine gumena # in godes *eowdom, | $scrof, unslaw. # *a se $=eling fand, | leodgebyrga, # *urh larsmi=as, | gu=heard, gar*rist, # on godes bocum | hw$r ahangen w$s # heriges beorhtme | on rode treo # rodora waldend | $fstum *urh inwit, # swa se ealda feond | forl$rde ligesearwum, # leode fortyhte, | Iudea cyn, # *$t hie god sylfne | ahengon, herga fruman. # *$s hie in hyn=um sculon | to widan feore # werg=u dreogan! | *a w$s Cristes lof # *am casere | on firh=sefan, # for= gemyndig | ymb *$t m$re treo, # ond *a his modor het | feran foldwege # folca *reate | to Iudeum, # georne secan | wigena *reate # hw$r se wuldres beam, | halig under hrusan, # hyded w$re, | $=elcyninges rod. # Elene ne wolde | *$s si=fates # s$ne weor=an, | ne =$s wilgifan # word gehyrwan, | hiere sylfre suna, # ac w$s sona gearu, | wif on willsi=, # swa hire weoruda helm, | byrnwiggendra, # beboden h$fde. | Ongan *a ofstlice # eorla mengu | to flote fysan. # Fearo=hengestas | ymb geofenes st$= # gearwe stodon, | s$lde s$mearas, # sunde getenge. | =a w$s orcn$we # idese si=f$t, | si==an w$ges helm # werode gesohte. | *$r wlanc manig # $t Wendels$ | on st$=e stodon. # Stundum wr$con | ofer mearcpa=u, # m$gen $fter o=rum, | ond *a gehlodon # hildesercum, | bordum ond ordum, # byrnwigendum, | werum ond wifum, # w$ghengestas. | Leton *a ofer fifelw$g # famige scri=an | bronte brim*isan. # Bord oft onfeng | ofer earhgeblond # y=a swengas; | s$ swinsade. # Ne hyrde ic si= ne $r | on egstreame # idese l$dan, | on merestr$te, # m$gen f$gerre%. | *$r meahte gesion, # se =one si= beheold, | brecan ofer b$=weg, # brimwudu snyrgan | under swellingum%, # s$mearh plegean, | wadan w$gflotan. # Wigan w$ron bli=e, | collenferh=e, # cwen si=es gefeah, | sy**an to hy=e # hringedstefnan | ofer lagof$sten # geliden h$fdon | on Creca land. # Ceolas leton | $t s$fearo=e, # sande bewrecene, | ald y=hofu%, # oncrum f$ste | on brime bidan # beorna ge*inges, | hwonne% heo sio gu=cwen # gumena *reate | ofer eastwegas # eft gesohte. | =$r w$s on eorle # e=gesyne | brogden byrne # ond bill gecost, | geatolic gu=scrud, # grimhelm manig, | $nlic eoforcumbul. # W$ron $scwigan, | secggas ymb sigecwen, # si=es gefysde. | Fyrdrincas frome # foron on luste | on Creca land, # caseres bodan, | hilderincas, # hyrstum gewerede. | *$r w$s gesyne # sincgim locen | on *am here*reate, # hlafordes gifu. | W$s seo eadhre=ige # Elene gemyndig, | *riste on ge*ance, # *eodnes willan | georn on mode # *$t hio Iudeas | ofer herefeldas # heape gecoste | lindwigendra # land gesohte, | secga *reate. # Swa hit si==an gelamp | ymb lytel f$c # *$t =$t leodm$gen, | gu=rofe h$le* # to Hierusalem | cwomon in *a ceastre # cor=ra m$ste, | eorlas $scrofe, # mid *a $=elan cwen. | Heht =a gebeodan # burgsittendum | *am snoterestum # side ond wide | geond Iudeas, # gumena gehwylcum, | me=elhegende%, # on gemot cuman, | *a =e deoplicost # dryhtnes geryno | *urh rihte $ # reccan cu=on. | =a w$s gesamnod # of sidwegum | m$gen unlytel, # *a =e Moyses $ | reccan cu=on. # *$r on rime w$s | *reo [M] # *$ra leoda | alesen to lare. # Ongan *a leoflic wif | weras Ebrea # wordum negan: | "Ic *$t gearolice # ongiten h$bbe | *urg witgena # wordgeryno | on godes bocum # *$t ge geardagum | wyr=e w$ron # wuldorcyninge, | dryhtne dyre # ond d$dhw$te. | Hw$t, ge ealle% snyttro # unwislice, | wra=e wi=weorpon, # *a ge wergdon *ane | *e eow of werg=e # *urh his wuldres% miht, | fram ligcwale, # lysan *ohte, | of h$ftnede. # Ge mid horu speowdon | on *$s ondwlitan # *e eow eagena leoht, | fram blindnesse # bote gefremede | edniowunga # *urh *$t $=ele spald, | ond fram uncl$num # oft generede | deofla gastum. # Ge to% dea*e *one | deman ongunnon, # se =e of dea=e sylf | woruld awehte # on wera cor*re | in *$t $rre lif # eowres cynnes. | Swa ge modblinde # mengan ongunnon | lige wi= so=e, # leoht wi= *ystrum, | $fst wi= are, # inwit*ancum | wroht webbedan. # Eow seo werg=u for=an | sce=*e= scyldfullum. # Ge *a sciran miht | deman ongunnon, # ond gedweolan lifdon, | *eostrum ge*ancum, # o= *ysne d$g. | Ganga* nu snude, # snyttro ge*enca*, | weras wisf$ste, # wordes cr$ftige, | *a =e eowre $ # $=elum cr$ftige | on ferh=sefan # fyrmest h$bben, | *a me so=lice # secgan cunnon, | ondsware cy=an # for eowic% for= | tacna gehwylces # *e ic him to sece." | Eodan *a on geruman% # reonigmode | eorlas $cleawe, # egesan ge*reade, | geh=um geomre, # georne% sohton | *a wisestan # wordgeryno, | *$t hio *$re cwene # oncwe=an meahton | swa tiles swa trages, # swa hio him to sohte. | Hio *a on *reate # [M] manna | fundon ferh=gleawra, # *a *e fyrngemynd | mid Iudeum # gearwast cu=on. | *rungon *a on *reate # *$r on *rymme bad | in cynestole # caseres m$g, | geatolic gu=cwen # golde gehyrsted. | Elene ma*elode # ond for eorlum spr$c: | "Gehyra=, higegleawe, # halige rune, | word ond wisdom. # Hw$t, ge witgena | lare onfengon, # hu se liffruma | in cildes had # cenned wurde, | mihta wealdend. # Be *am Moyses sang, | ond *$t word% gecw$= # weard Israhela: | 'Eow acenned bi= # cniht on degle, | mihtum m$re, # swa *$s modor ne bi= | w$stmum geeacnod # *urh weres frige.' | Be =am Dauid cyning # dryhtleo= agol, | frod fyrnweota, # f$der Salomones, | ond *$t word gecw$* # wigona baldor: | 'Ic frum*a god # fore sceawode, | sigora dryhten. # He on gesyh=e w$s, | m$gena wealdend, # min on *a swi=ran, | *rymmes hyrde. # *anon ic ne wende% | $fre to aldre # onsion mine.' | Swa hit eft be eow # Essaias, | witga for weorodum, # wordum m$lde, | deophycggende # *urh dryhtnes gast: | 'Ic up ahof # eaforan gingne | ond bearn cende, # *am ic bl$d forgeaf, | halige higefrofre, # ac hie hyrwdon me%, | feodon *urh feondscipe, # nahton fore*ances, | wisdomes gewitt; # ond *a weregan neat, | *e man daga gehwam # drife= ond *irsce=, | ongita* hira goddend, # nales gnyrnwr$cum | feoga= frynd hiera # *e him fodder gifa=%, | ond me Israhela # $fre ne woldon | folc oncnawan, # *eah ic feala for him | $fter woruldstundum # wundra gefremede.' | Hw$t, we *$t gehyrdon # *urh halige bec | *$t eow dryhten geaf # dom unscyndne, | meotod mihta sped, # Moyse s$gde | hu ge heofoncyninge # hyran sceoldon, | lare l$stan. # Eow *$s lungre a*reat, | ond ge *am ryhte # wi=roten h$fdon, | onscunedon *one sciran # scippend eallra, | dryhtna% dryhten, # ond gedwolan fylgdon | ofer riht godes. # Nu ge ra*e ganga* | ond finda* gen # *a *e fyrngewritu | *urh snyttro cr$ft # selest cunnen, | $riht eower, # *$t me ondsware | *urh sidne sefan # secgan cunnen." | Eodan =a mid mengo # modcwanige, | collenferh=e, # swa him sio cwen bead. | Fundon% *a [D] # for*snottera | alesen leodm$ga, # *a =e leornungcr$ft | *urh modgemynd # m$ste h$fdon, | on sefan snyttro. # Heo to salore eft | ymb lytel f$c # la=ode w$ron, | ceastre weardas. # Hio sio cwen ongan | wordum genegan, # (wlat ofer ealle): | "Oft ge dyslice # d$d gefremedon, | werge wr$cm$cggas, # ond gewritu herwdon, | f$dera lare, # n$fre fur=ur *onne nu, | =a ge blindnesse # bote forsegon, | ond ge wi=socon # so=e ond rihte, | *$t in Bethleme # bearn wealdendes, | cyning anboren, # cenned w$re%, | $=elinga ord. # *eah ge *a $ cu=on, | witgena word, # ge ne woldon *a, | synwyrcende, # so= oncnawan." | Hie *a anmode # ondsweredon: | "Hw$t, we Ebreisce # $ leornedon, | *a on fyrndagum # f$deras cu=on | $t godes earce, # ne we geare% cunnon | *urh hw$t =u =us hearde, # hl$fdige, us | eorre wurde. # We =$t $bylg= nyton | *e we gefremedon # on *ysse folcscere, | *eodenbealwa, # wi= *ec $fre." | Elene ma=elade # ond for eorlum spr$c, | undearninga # ides reordode | hlude for herigum: # "Ge nu hra=e ganga=, | sundor aseca* # *a =e snyttro mid eow, | m$gn ond modcr$ft, # m$ste h$bben, | *$t me *inga gehwylc # *riste gecy=an, | untraglice, # *e ic him to sece." | Eodon *a fram rune, # swa him sio rice cwen, | bald in burgum, # beboden h$fde, | geomormode, # georne smeadon, | sohton searo*ancum, # hw$t sio syn w$re | *e hie on *am folce # gefremed h$fdon | wi= *am casere, # *e him sio cwen wite. | *a *$r for eorlum # an reordode, | gidda gearosnotor, # (=am w$s Iudas nama, | wordes cr$ftig): # "Ic wat geare | *$t hio wile secan # be =am sigebeame | on =am *rowode # *eoda waldend, | eallra gnyrna% leas, # godes agen bearn, | *one orscyldne% # eofota gehwylces | *urh hete hengon # on heanne beam | in fyrndagum # f$deras usse. | *$t w$s *realic ge*oht! # Nu is *earf mycel | *$t we f$stlice # ferh= sta=elien, | *$t we =$s mor=res # meldan ne weor=en | hw$r *$t halige trio # beheled wurde | $fter wig*r$ce, # *y l$s toworpen sien | frod fyrngewritu # ond *a f$derlican | lare forleten%. # Ne bi= lang ofer =$t | *$t Israhela # $=elu moten | ofer middangeard # ma ricsian, | $cr$ft eorla, # gif =is yppe bi=, | swa *a *$t ilce gio # min yldra f$der | sigerof s$gde, # (*am w$s Sachius nama), | frod fyrnwiota, # f$der minum, | # eaferan, | wende hine of worulde # ond *$t word gecw$=: | 'Gif *e *$t gelimpe # on lifdagum | *$t =u gehyre # ymb *$t halige treo | frode frignan, # ond geflitu r$ran | be =am sigebeame # on *am so=cyning | ahangen w$s, # heofonrices weard, | eallre sybbe bearn, # *onne *u snude gecy=, | min sw$s sunu, # $r *ec swylt nime. | Ne m$g $fre ofer *$t # Ebrea *eod | r$d*eahtende # rice healdan, | dugu=um wealdan, # ac *ara dom leofa= | ond hira dryhtscipe, # | in woruld weorulda # willum gefylled, | =e *one ahangnan cyning # heria* ond lofia=.' | *a ic fromlice # f$der minum, | ealdum $witan, # ageaf ondsware: | 'Hu wolde *$t geweor=an # on woruldrice | *$t on *one halgan # handa sendan | to feorhlege # f$deras usse | *urh wra= gewitt, # gif hie wiston $r | *$t he Crist w$re, # cyning on roderum, | so= sunu meotudes, # sawla nergend?' | =a me yldra min # ageaf ondsware, | frod on fyrh=e # f$der reordode: | 'Ongit, guma ginga, # godes heahm$gen, | nergendes naman. # Se is ni=a gehwam | unasecgendlic, # *one sylf ne m$g | on moldwege # man aspyrigean. | N$fre ic *a ge*eahte # *e *eos *eod ongan | secan wolde, # ac ic symle mec | asced *ara scylda, # nales sceame worhte | gaste minum. # Ic him georne oft | *$s unrihtes # onds$c fremede, | *onne u=weotan # $ht bis$ton, | on sefan sohton # hu hie sunu meotudes | ahengon, helm wera, # hlaford eallra | engla ond elda, # $=elust bearna. | Ne meahton hie swa disige # dea= o=f$stan, | weras wons$lige, # swa hie wendon $r, | sarum settan, # *eah he sume hwile | on galgan his # gast onsende, | sigebearn godes. # *a si==an w$s | of rode ah$fen # rodera wealdend, | eallra *rymma *rym, # *reo niht si==an | in byrgenne # bidende w$s | under *eosterlocan, # ond *a *y *riddan d$g | ealles leohtes leoht # lifgende aras, | =eoden engla, # ond his *egnum hine%, | so= sigora frea, # seolfne geywde, | beorht on bl$de. # *onne bro=or *in | onfeng $fter fyrste # fulwihtes b$=, | leohtne geleafan. # *a for lufan dryhtnes | Stephanus w$s # stanum worpod; | ne geald he yfel yfele, # ac his ealdfeondum | *ingode *rohtherd, # b$d *rymcyning | *$t he him *a wead$d # to wr$ce ne sette, | *$t hie% for $fstum # unscyldigne, | synna leasne, # Sawles larum | feore ber$ddon, # swa he *urh feondscipe | to cwale monige # Cristes folces | demde to dea*e. # Swa *eah him dryhten eft | miltse gefremede, # *$t he manegum wear=% | folca to frofre, # sy==an him frym=a god, | ni=a nergend, # naman oncyrde, | ond he sy==an w$s # sanctus Paulus | be naman haten, # ond him n$nig w$s | $l$rendra # o=er betera | under swegles hleo # sy=*an $fre, | *ara *e wif o==e wer # on woruld cendan, | *eah he Stephanus # stanum hehte | abreotan on beorge, # bro=or *inne. | Nu =u meaht gehyran, # h$le= min se leofa, | hu arf$st is # ealles wealdend, | *eah we $bylg= wi= hine # oft gewyrcen, | synna wunde, # gif we sona eft | *ara bealud$da # bote gefremma* | ond *$s unrihtes # eft geswica*. | For=an ic so=lice # ond min sw$s f$der | sy=*an gelyfdon # | *$t ge*rowade # eallra *rymma god, | lifes lattiow, # la=lic wite | for ofer*earfe # ilda cynnes. | For=an ic *e l$re # *urh leo=orune, | hyse leofesta, # *$t =u hospcwide, | $fst ne eofuls$c # $fre ne fremme, | grimne geagncwide, # wi= godes bearne. | *onne =u geearnast # *$t *e bi= ece lif, | selust sigeleana, # seald in heofonum.' | =us mec f$der min # on fyrndagum | unweaxenne # wordum l$rde, | septe so=cwidum, # (*am w$s Symon nama), | guma geh=um% frod. # Nu ge geare cunnon | hw$t eow *$s on sefan # selest *ince | to gecy=anne, # gif =eos cwen usic | frigne= ymb =$t treo, # nu ge fyrh=sefan | ond modge*anc # minne cunnon." | Him *a togenes # *a gleawestan | on wera *reate # wordum m$ldon: | "N$fre we hyrdon # h$le= $nigne | on *ysse *eode, # butan *ec nu =a, | *egn o=erne # *yslic cy=an | ymb swa dygle wyrd. # Do swa *e *ynce, | fyrngidda frod, # gif =u frugnen sie | on wera cor=re. # Wisdomes be=earf, | worda w$rlicra # ond witan snyttro, | se =$re $=elan sceal # ondwyrde agifan | for *yslicne # *reat on me*le." | Weoxan word cwidum, # weras *eahtedon | on healfa gehw$r, # sume hyder, sume *yder, | *rydedon ond *ohton. # *a cwom *egna heap | to *am hereme=le. # Hreopon friccan, | caseres bodan: # "Eow *eos cwen la*a*, | secgas to salore, # *$t ge seono=domas | rihte reccen. # Is eow r$des *earf | on me=elstede, # modes snyttro." | Heo w$ron gearwe, # geomormode | leodgebyrgean, # *a hie la=od w$ron | *urh heard gebann; # to hofe eodon, | cy=don cr$ftes miht. # *a sio cwen ongan | weras Ebresce # wordum negan, | fricggan fyrh=werige # ymb fyrngewritu, | hu on worulde $r # witgan% sungon, | gasthalige guman, # be godes bearne, | hw$r se *eoden # ge*rowade, | so= sunu meotudes, # for sawla lufan. | Heo w$ron stearce, # stane heardran, | noldon *$t geryne # rihte cy=an, | ne hire andsware # $nige secgan, | torngeni=lan, # *$s hio him to sohte, | ac hio worda gehw$s # wi=ers$c fremedon, | f$ste on fyrh=e, # *$t heo frignan ongan, | cw$don *$t hio on aldre # owiht swylces | ne $r ne si= # $fre hyrdon. | Elene ma*elade # ond him yrre oncw$=: | "Ic eow to so=e # secgan wille, | ond *$s in life # lige ne wyr=e=, | gif ge *issum lease # leng gefylga= | mid f$cne gefice, # *e me fore standa*, | *$t eow in beorge # b$l fornime=, | hattost hea=owelma, # ond eower hra brytta=, | lacende lig, # *$t eow sceal *$t leas | apundrad weor=an # to woruldgedale. | Ne magon ge =a word gese=an # *e ge hwile nu on unriht | wrigon under womma sceatum, # ne magon ge *a wyrd bemi=an, | bedyrnan *a deopan mihte." # =a wurdon hie dea=es on wenan, | ades ond endelifes, # ond *$r *a $nne bet$hton | giddum gearusnottorne, # (*am w$s Iudas nama | cenned for cneomagum), # *one hie *$re cwene agefon, | s$gdon hine sundorwisne: # "He *e m$g so= gecy=an, | onwreon wyrda geryno, # swa =u hine wordum frignest, | $riht from orde% # o= ende for=. | He is for eor=an # $=eles cynnes, | wordcr$ftes wis # ond witgan sunu, | bald on me=le; # him gebyrde is | *$t he gencwidas # gleawe h$bbe, | cr$ft in breostum. # He gecy=e= *e | for wera mengo # wisdomes gife | *urh *a myclan miht, # swa *in mod lufa*." | Hio on sybbe forlet # secan gehwylcne | agenne eard, # ond *one $nne genam, | Iudas to gisle, # ond *a georne b$d | *$t he be =$re rode # riht get$hte | *e $r in legere w$s # lange bedyrned, | ond hine seolfne # sundor acigde. | Elene ma*elode # to *am anhagan, | tireadig cwen: # "*e synt tu gearu, | swa lif swa dea=, # swa *e leofre bi= | to geceosanne. # Cy= ricene nu | hw$t =u *$s to *inge # *afian wille." | Iudas hire ongen *ingode # (ne meahte he *a geh=u bebugan, | oncyrran rex geni=lan; # he w$s on *$re cwene gewealdum): | "Hu m$g *$m geweor=an # *e on westenne | me=e ond meteleas # morland tryde=, | hungre geh$fted, # ond him hlaf ond stan | on gesih=e bu # samod% geweor=a=, | streac ond hnesce, # *$t he *one stan nime | wi= hungres hleo, # hlafes ne gime, | gewende to w$dle, # ond *a wiste wi=s$ce, | beteran wi=hyccge, # *onne he bega beneah?" | Him *a seo eadige # ondwyrde ageaf | Elene for eorlum # undearnunga: | "Gif =u in heofonrice # habban wille | eard mid englum # ond on eor=an lif, | sigorlean in swegle, # saga ricene me | hw$r seo rod wunige # radorcyninges, | halig under hrusan, # *e ge hwile nu | *urh mor=res man # mannum dyrndun." | Iudas ma=elade, # (him w$s geomor sefa, | hat $t heortan, # ond gehw$=res wa, | ge he heofonrices # hyht% swa mode | ond *is ondwearde # anforlete, | rice under roderum, # ge he =a rode ne t$hte): | "Hu m$g ic *$t findan # *$t swa fyrn gewear= | wintra gangum? # Is nu worn sceacen, | [CC] o==e ma # geteled rime. | Ic ne m$g areccan, # nu ic *$t rim ne can. | Is nu feala% si=*an # for=gewitenra | frodra ond godra # *e us fore w$ron, | gleawra gumena. # Ic on geogo=e wear= | on si=dagum # sy==an acenned, | cnihtgeong h$le=. # Ic ne can *$t ic nat, | findan on fyrh=e # *$t swa fyrn gewear=." | Elene ma=elade # him on ondsware: | "Hu is *$t geworden # on *ysse wer*eode | *$t ge swa monigfeald # on gemynd witon, | alra tacna gehwylc # swa Troiana | *urh gefeoht fremedon? # *$t w$s fyr% mycle%, | open ealdgewin, # *onne *eos $=ele gewyrd, | geara gongum. # Ge *$t geare cunnon | edre gereccan, # hw$t *$r eallra w$s | on manrime # mor=orslehtes, | dare=lacendra # deadra gefeallen | under bordhagan. # Ge *a byrgenna | under stanhleo=um, # ond *a stowe swa some, | ond *a wintergerim # on gewritu setton." | Iudas ma=elade, # gnornsorge w$g: | "We *$s hereweorces, # hl$fdige min, | for nyd*earfe # nean myndgia*, | ond *a wigg*r$ce # on gewritu setton, | *eoda geb$ru, # ond *is n$fre | *urh $niges mannes # mu= gehyrdon | h$le=um% cy=an, # butan her nu =a." | Him seo $=ele cwen # ageaf ondsware: | "Wi=s$cest =u to swi=e # so=e ond rihte | ymb *$t lifes treow, # ond nu lytle $r | s$gdest so=lice # be *am sigebeame | leodum *inum, # ond nu on lige cyrrest." | Iudas hire ongen *ingode, # cw$= *$t he *$t on geh=u gespr$ce | ond on% tweon swi=ost, # wende him trage hnagre. | Him oncw$= hra=e # caseres m$g: | "Hw$t, we =$t hyrdon # *urh halige bec | h$le=um cy=an # *$t ahangen w$s | on Caluarie # cyninges freobearn, | godes gastsunu. # *u scealt geagninga | wisdom onwreon, # swa gewritu secga*, | $fter stedewange # hw$r seo stow sie | Caluarie%, # $r *ec cwealm nime, | swilt for synnum, # *$t ic hie sy==an m$ge | gecl$nsian # Criste to willan, | h$le=um to helpe, # *$t me halig god | gefylle, frea mihtig, # feores inge*anc, | weoruda wuldorgeofa, # willan minne, | gasta geocend." # Hire Iudas oncw$= | sti=hycgende: # "Ic *a stowe ne can, | ne *$s wanges wiht # ne *a wisan cann." | Elene ma=elode # *urh eorne hyge: | "Ic *$t geswerige # *urh sunu meotodes, | *one ahangnan god, # *$t =u hungre scealt | for cneomagum # cwylmed weor=an, | butan *u forl$te # *a leasunga | ond me sweotollice # so= gecy=e." | Heht *a swa cwicne # cor=re l$dan, | scufan scyldigne # (scealcas ne g$ldon) | in drygne sea=, # *$r he dugu=a leas | siomode in sorgum # [VII] nihta fyrst | under hearmlocan # hungre ge*reatod, | clommum beclungen, # ond *a cleopigan ongan | sarum besylced # on *one seofe=an d$g, | me=e ond meteleas, # (m$gen w$s geswi=rod): | "Ic eow healsie # *urh heofona god | *$t ge me of =yssum earfe=um # up forl$ten, | heanne fram hungres geni=lan. # Ic *$t halige treo | lustum cy=e, # nu ic hit leng ne m$g | helan for hungre. # Is *es h$ft to =an strang, | *reanyd *$s *earl # ond *es *roht to =$s heard | dogorrimum. # Ic adreogan ne m$g, | ne leng helan # be =am lifes treo, | *eah ic $r mid dysige # *urhdrifen w$re | ond =$t so= to late # seolf gecneowe." | *a =$t gehyrde # sio *$r h$le=um scead, | beornes geb$ro, # hio bebead hra=e | *$t hine man of nearwe # ond of nydcleofan, | fram *am engan hofe, # up forlete. | Hie =$t ofstlice # efnedon sona, | ond hine mid arum # up gel$ddon | of carcerne, # swa him seo cwen bebead. | Stopon *a to *$re stowe # sti=hycgende | on *a dune up # =e dryhten $r | ahangen w$s, # heofonrices weard, | godbearn on galgan, # ond hw$=re geare nyste, | hungre gehyned, # hw$r sio halige% rod, | *urh feondes% searu # foldan getyned, | lange legere f$st # leodum dyrne | wunode w$lreste. # Word stunde ahof | elnes oncy=ig, # ond on Ebrisc spr$c: | "Dryhten h$lend, # *u =e ahst doma geweald, | ond *u geworhtest # *urh *ines wuldres miht | heofon ond eor=an # ond holm*r$ce, | s$s sidne f$=m, # samod ealle gesceaft, | ond *u am$te # mundum *inum | ealne ymbhwyrft # ond uprador, | ond *u sylf sitest, # sigora waldend, | ofer *am $=elestan # engelcynne, | *e geond lyft fara= # leohte bewundene, | mycle m$gen*rymme. # Ne m$g *$r manna gecynd | of eor=wegum # up geferan | in lichoman # mid *a leohtan gedryht, | wuldres aras. # *u geworhtest *a | ond to *egnunge # *inre gesettest, | halig ond heofonlic. # *ara on hade sint | in sindreame # syx genemned, | *a ymbsealde synt # mid syxum eac | fi=rum gefr$twad, # f$gere scina*. | *ara sint% [IIII] # *e on flihte a | *a *egnunge # *rymme beweotiga* | fore onsyne # eces deman, | singallice # singa* in wuldre | h$drum stefnum # heofoncininges lof, | wo=a wlitegaste, # ond *as word cwe=a* | cl$num stefnum, # (*am is ceruphin nama): | 'Halig is se halga # heahengla god, | weoroda wealdend! # Is =$s wuldres ful | heofun ond eor=e # ond eall heahm$gen, | tire getacnod.' # Syndon tu on *am, | sigorcynn on swegle, # *e man seraphin | be naman hate=. # He sceal neorxnawang | ond lifes treo # legene sweorde | halig healdan. # Heardecg cwaca*, | beofa* brogdenm$l, # ond bleom wrixle= | grapum gryref$st. # *$s =u, god dryhten, | wealdest widan fyrh=, # ond *u womfulle | scyldwyrcende # scea=an of radorum | awurpe wonhydige. # *a sio werge sceolu | under heolstorhofu # hreosan sceolde | in wita forwyrd, # *$r hie in wylme nu | dreoga* dea=cwale # in dracan f$=me, | *eostrum for*ylmed. # He *inum wi=soc | aldordome. # *$s he in erm=um sceal, | ealra fula ful, # fah *rowian, | *eowned *olian. # *$r he *in ne m$g | word aweorpan, # is in witum f$st, | ealre synne fruma, # susle gebunden. | Gif *in willa sie, # wealdend engla, | *$t ricsie # se =e on rode w$s, | ond *urh Marian # in middangeard | acenned wear= # in cildes had, | *eoden engla, # (gif he *in n$re | sunu synna leas, # n$fre he so=ra swa feala | in woruldrice # wundra gefremede | dogorgerimum; # no =u of dea=e hine | swa *rymlice, # *eoda wealdend, | aweahte for weorodum, # gif he in wuldre *in | *urh =a beorhtan # bearn ne w$re), | gedo nu, f$der engla, # for= beacen *in. | Swa =u gehyrdest # *one halgan wer | Moyses on me=le, # *a =u, mihta god, | geywdest% *am eorle # on *a $=elan tid | under beorhhli=e # ban Iosephes, | swa ic *e, weroda wyn, # gif hit sie willa *in, | *urg *$t beorhte gesceap # biddan wille | *$t me *$t goldhord, # gasta scyppend, | geopenie, # *$t yldum w$s | lange behyded. # Forl$t nu, lifes fruma, | of =am wangstede # wynsumne up | under radores ryne # rec astigan | lyftlacende. # Ic gelyfe *e sel | ond *y f$stlicor # ferh= sta=elige, | hyht untweondne, # on *one ahangnan Crist, | *$t he sie so=lice # sawla nergend, | ece $lmihtig, # Israhela cining, | walde widan ferh= # wuldres on heofenum, | a butan ende # ecra gestealda." | =a of =$re stowe # steam up aras | swylce rec under radorum. # *$r ar$red wear= | beornes breostsefa. # He mid b$m handum, | eadig ond $gleaw, # upweard plegade. | Iudas ma*elode, # gleaw in ge*ance: | "Nu ic *urh so= hafu # seolf gecnawen | on heardum hige # *$t =u h$lend eart | middangeardes. # Sie =e, m$gena god, | *rymsittendum # *anc butan ende, | *$s =u me swa me=um # ond swa manweorcum | *urh *in wuldor inwrige # wyrda geryno. | Nu ic *e, bearn godes, # biddan wille, | weoroda willgifa, # nu ic wat *$t =u eart | gecy=ed ond acenned # allra cyninga *rym, | *$t =u ma ne sie # minra gylta, | *ara *e ic gefremede # nalles feam si=um, | metud, gemyndig. # L$t mec, mihta god, | on rimtale # rices *ines | mid haligra # hlyte wunigan | in *$re beorhtan byrig, # *$r is bro=or min | geweor=od in wuldre, # *$s he w$re wi= *ec, | Stephanus, heold, # *eah he stangreopum | worpod w$re. # He hafa= wigges lean, | bl$d butan blinne. # Sint in bocum his | wundor *a he worhte # on gewritum cy=ed." | Ongan *a wilf$gen # $fter *am wuldres treo, | elnes anhydig, # eor=an delfan | under turfhagan, # *$t he on [XX] | fotm$lum feor # funde behelede, | under neolum ni=er # n$sse gehydde | in *eostorcofan. # He =$r [III] mette | in *am reonian hofe # roda $tsomne, | greote begrauene, # swa hio geardagum | arleasra sceolu # eor=an be*eahton, | Iudea cynn%. # Hie wi= godes bearne | ni= ahofun, # swa hie no sceoldon, | *$r hie leahtra fruman # larum ne hyrdon. | *a w$s modgemynd # myclum geblissod, | hige onhyrded, # *urh *$t halige treo, | inbryrded breostsefa, # sy==an beacen geseh, | halig under hrusan. # He mid handum befeng | wuldres wynbeam, # ond mid weorode ahof | of foldgr$fe. # Fe=egestas | eodon, $=elingas, # in on *a ceastre. | Asetton *a on gesyh=e # sigebeamas [III] | eorlas anhydige # fore Elenan cneo, | collenferh=e. # Cwen weorces gefeah | on ferh=sefan, # ond *a frignan ongan | on hwylcum *ara beama # bearn wealdendes, | h$le=a hyhtgifa, # hangen w$re: | "Hw$t, we *$t hyrdon # *urh halige bec | tacnum cy=an, # *$t twegen mid him | ge*rowedon, # ond he w$s *ridda sylf | on rode treo. # Rodor eal geswearc | on *a sli=an tid. # Saga, gif =u cunne, | on hwylcre *yssa *reora # *eoden engla | ge*rowode, # *rymmes hyrde." | Ne meahte hire Iudas, # ne ful gere wiste, | sweotole gecy*an # be =am sigebeame, | on hwylcne% se h$lend # ahafen w$re, | sigebearn godes, # $r he asettan heht | on *one middel # *$re m$ran byrig | beamas mid bearhtme, # ond gebidan *$r | o==$t him gecy=de # cyning $lmihtig | wundor for weorodum # be =am wuldres treo. | Ges$ton sigerofe, # sang ahofon, | r$d*eahtende, # ymb *a roda *reo | o= *a nigo=an tid, # h$fdon neowne gefean | m$r=um gemeted. # *a *$r menigo cwom, | folc unlytel, # ond gef$renne man | brohton on b$re # beorna *reate | on neaweste, # (w$s *a nigo=e tid), | gingne gastleasne. # *a =$r Iudas w$s | on modsefan # miclum geblissod. | Heht *a asettan # sawlleasne, | life belidenes # lic on eor=an, | unlifgendes, # ond up ahof | rihtes wemend # *ara roda twa | fyrh=gleaw on f$=me # ofer *$t f$ge hus, | deophycgende. # Hit w$s dead swa $r, | lic legere f$st. # Leomu colodon | *reanedum be*eaht. # *a sio *ridde w$s | ahafen halig. # Hra w$s on anbide | o==$t him uppan # $=elinges w$s | rod ar$red, # rodorcyninges beam, | sigebeacen so=. # He sona aras | gaste gegearwod, # geador bu samod | lic ond sawl. # *$r w$s lof hafen | f$ger mid *y folce. # F$der weor=odon, | ond *one so=an # sunu wealdendes | wordum heredon. # Sie him wuldor ond *anc | a butan ende # eallra gesceafta! | =a w$s *am folce # on ferh=sefan, | ingemynde, # swa him a scyle, | wundor *a *e worhte # weoroda dryhten | to feorhnere # fira cynne, | lifes lattiow. # *a *$r ligesynnig | on lyft astah # lacende feond. | Ongan *a hleo=rian # helledeofol, | eatol $cl$ca, # yfela gemyndig: | "Hw$t is *is, la, manna, # *e minne eft | *urh fyrngeflit # folga* wyrde=, | ice= ealdne ni=, # $hta strude=? | *is is singal sacu. # Sawla ne moton | manfremmende # in minum leng | $htum wunigan. # Nu cwom el*eodig, | *one ic $r on firenum # f$stne talde, | hafa= mec bereafod # rihta gehwylces, | feohgestreona. # Nis =$t f$ger si=. | Feala me se h$lend # hearma gefremede, | ni=a nearolicra, # se =e in Nazare= | afeded w$s. # Sy==an fur*um weox | of cildhade, # symle cirde to him | $hte mine. # Ne mot $nige nu | rihte spowan. # Is his rice brad | ofer middangeard. # Min is geswi=rod | r$d under roderum. # Ic *a rode ne *earf | hleahtre herigean. # Hw$t, se h$lend me | in *am engan ham # oft getynde, | geomrum to sorge! # Ic *urh Iudas $r | hyhtful gewear=, # ond nu gehyned eom, | goda geasne, # *urh Iudas eft, | fah ond freondleas. # Gen ic findan can% | *urh wrohtstafas # wi=ercyr si==an% | of =am wearhtreafum, # ic awecce wi= =e | o=erne cyning, # se ehte= *in, | ond he forl$te= # lare *ine | ond man*eawum # minum folga*, | ond *ec *onne sende= # in *a sweartestan | ond *a wyrrestan # witebrogan, | *$t =u, sarum forsoht, # wi=s$cest f$ste | *one ahangnan cyning, # *am =u hyrdest $r." | Him =a gleawhydig # Iudas oncw$=, | h$le= hildedeor, # (him w$s halig gast | befolen f$ste, # fyrhat lufu, | weallende gewitt # *urh witgan% snyttro), | ond *$t word gecw$=, # wisdomes ful: | "Ne *earft =u swa swi=e, # synna gemyndig, | sar niwigan # ond s$ce r$ran, | mor=res manfrea, # *$t *e% se mihtiga cyning | in neolnesse # ny=er bescufe=, | synwyrcende, # in susla grund | domes leasne, # se =e deadra feala | worde awehte. # Wite =u *e gearwor | *$t =u unsnyttrum # anforlete | leohta beorhtost # ond lufan dryhtnes, | *one f$gran gefean, # ond on fyrb$=e | suslum be*rungen # sy==an wunodest, | ade on$led, # ond *$r awa scealt, | wi=erhycgende, # werg=u dreogan, | yrm=u butan ende." # Elene gehyrde | hu se feond ond se freond # geflitu r$rdon, | tireadig ond trag, # on twa halfa, | synnig ond ges$lig. # Sefa w$s *e gl$dra | *$s *e heo gehyrde # *one hellescea*an | oferswi=edne%, # synna bryttan, | ond *a wundrade # ymb *$s weres snyttro, | hu he swa geleafful # on swa lytlum f$ce | ond swa uncy=ig # $fre wurde, | gleawnesse *urhgoten. # Gode *ancode, | wuldorcyninge, # *$s hire se willa gelamp | *urh bearn godes # bega gehw$=res, | ge $t *$re gesyh=e # *$s sigebeames, | ge =$s geleafan # *e hio swa leohte oncneow, | wuldorf$ste gife # in *$s weres breostum. | =a w$s gefrege # in *$re folcsceare, | geond *a wer*eode # wide l$ded, | m$re morgenspel # manigum on andan | *ara *e dryhtnes $ # dyrnan woldon, | boden% $fter burgum, # swa brimo f$=me=, | in ceastra gehw$re, # *$t Cristes rod%, | fyrn foldan begr$fen, # funden w$re, | selest sigebeacna # *ara *e si= o==e $r | halig under heofenum # ahafen wurde, | ond w$s Iudeum # gnornsorga m$st, | werum wans$ligum, # wyrda la=ost, | *$r hie hit for worulde # wendan meahton, | cristenra gefean. # =a sio cwen bebead | ofer eorlm$gen # aras fysan | ricene to rade. # Sceoldon Romwarena | ofer heanne holm # hlaford secean | ond *am wiggende # wilspella m$st | seolfum gesecgan, # *$t% =$t sigorbeacen | *urh meotodes est # meted w$re, | funden in foldan, # *$t $r feala m$la | behyded w$s # halgum to teonan, | cristenum folce. # *a =am cininge wear= | *urh *a m$ran word # mod geblissod, | ferh= gefeonde. # N$s *a fricgendra | under goldhoman # gad in burgum, | feorran geferede. # W$s him frofra m$st | geworden in worlde # $t =am willspelle, | hlihende hyge, # *e him herer$swan | ofer eastwegas, # aras brohton, | hu gesundne si= # ofer swonrade% | secgas mid sigecwen # aseted% h$fdon | on Creca land. # Hie se casere heht | ofstum myclum # eft gearwian | sylfe to si=e. # Secgas ne g$ldon | sy==an andsware # edre gehyrdon, | $=elinges word. # Heht he Elenan h$l | abeodan beadurofre, # gif hie brim nesen | ond gesundne si= # settan mosten, | h$le= hw$tmode, # to *$re halgan byrig. | Heht hire *a aras # eac gebeodan | Constantinus # *$t hio cirican *$r | on *am beorhhli=e # begra r$dum | getimbrede, # tempel dryhtnes | on Caluarie # Criste to willan, | h$le=um to helpe, # *$r sio halige rod | gemeted w$s, # m$rost beama | *ara *e gefrugnen # foldbuende | on eor=wege. # Hio geefnde swa, | si==an winemagas # westan brohton | ofer laguf$sten # leofspell manig. | =a seo cwen bebead # cr$ftum getyde | sundor asecean # *a selestan, | *a *e wr$tlicost # wyrcan cu=on | stangefogum, # on *am stedewange | girwan godes tempel, # swa hire gasta weard | reord of roderum. # Heo *a rode heht | golde beweorcean # ond gimcynnum, | mid *am $=elestum # eorcnanstanum | besettan% searocr$ftum # ond *a in seolfren f$t | locum belucan. # *$r *$t lifes treo, | selest sigebeama, # si==an wunode | $=elum% anbr~ce. # *$r bi= a gearu | wra=u wannhalum # wita gehwylces, | s$ce ond sorge. # Hie sona *$r | *urh *a halgan gesceaft # helpe finda*, | godcunde gife. # Swylce Iudas onfeng | $fter fyrstmearce # fulwihtes b$=, | ond gecl$nsod wear= # Criste getrywe, | lifwearde leof. # His geleafa wear= | f$st on ferh=e, # si==an frofre gast | wic gewunode # in *$s weres breostum, | bylde to bote. # He *$t betere geceas, | wuldres wynne, # ond *am wyrsan wi=soc, | deofulgildum, # ond gedwolan fylde, | unrihte $. # Him wear= ece rex, | meotud milde, god, # mihta wealdend. | *a w$s gefulwad # se =e $r feala tida | leoht gearu # | inbryrded breostsefa # on *$t betere lif, | gewended to wuldre. # Huru, wyrd gescreaf | *$t he swa geleaffull # ond swa leof gode | in worldrice # weor=an sceolde, | Criste gecweme. # *$t gecy=ed wear=, | si==an Elene heht # Eusebium | on r$dge*eaht, # Rome bisceop, | gefetian on fultum, # for=snoterne, | h$le=a ger$dum # to *$re halgan byrig, | *$t he gesette # on sacerdhad | in Ierusalem # Iudas *am folce | to bisceope # burgum on innan, | *urh gastes gife # to godes temple | cr$ftum gecorene, # ond hine Cyriacus | *urh snyttro ge*eaht # sy==an nemde | niwan stefne. # Nama w$s gecyrred | beornes in burgum # on *$t betere for=, | $ h$lendes. # *a gen Elenan w$s | mod gemynde # ymb *a m$ran wyrd, | geneahhe for *am n$glum # *e =$s nergendes | fet *urhwodon # ond his folme swa some, | mid *am on rode w$s # rodera wealdend | gef$stnod, frea mihtig. # Be =am frignan ongan | cristenra cwen, # Cyriacus b$d | *$t hire *a gina # gastes mihtum | ymb wundorwyrd # willan gefylde, | onwrige wuldorgifum, # ond *$t word acw$= | to *am bisceope, # bald reordode: | "*u me, eorla hleo, # *one $=elan beam, | rode rodera cininges% # ryhte get$htes=, | on *a ahangen w$s # h$=enum folmum | gasta geocend, # godes agen bearn, | nerigend fira. # Mec *$ra n$gla gen | on fyrh=sefan # fyrwet mynga*. | Wolde ic *$t =u funde # *a =e in foldan gen | deope bedolfen # dierne sindon, | heolstre behyded. # A min hige sorga=, | reonig reote=, # ond gereste= no | $r*an me gefylle # f$der $lmihtig, | wereda wealdend, # willan minne, | ni=a nergend, # *urh *ara n$gla cyme, | halig of hieh=a. # Nu =u hr$dlice | eallum ea=medum, # ar selesta, | *ine bene onsend # in =a beorhtan gesceaft, | on wuldres wyn. # Bide wigena *rym | *$t *e gecy=e, # cyning $lmihtig, | hord under hrusan # *$t gehyded gen, | dugu=um dyrne, # deogol bide=." | *a se halga ongan # hyge sta=olian, | breostum onbryrded, # bisceop *$s folces. | Gl$dmod eode # gumena *reate | god hergendra, # ond *a geornlice | Cyriacus # on Caluari~ | hleor onhylde, # hygerune ne ma=, | gastes mihtum # to gode cleopode | eallum ea=medum, # b$d him engla weard | geopenigean # uncu=e wyrd, | niwan on nearwe, # hw$r he *ara n$gla swi=ost | on *am wangstede # wenan *orfte. | Leort =a tacen for=, # *$r hie to s$gon, | f$der, frofre gast, # =urh fyres bleo | up e=igean # *$r *a $=elestan | h$le=a ger$dum # hydde w$ron | *urh nearusearwe, # n$glas on eor=an. | =a cwom semninga # sunnan beorhtra | lacende lig. # Leode gesawon | hira willgifan # wundor cy=an, | =a =$r of heolstre, # swylce heofonsteorran | o==e goldgimmas%, # grunde getenge, | n$glas of nearwe # neo=an scinende | leohte lixton. # Leode gef$gon, | weorud willhre=ig, # s$gdon wuldor gode | ealle anmode, # *eah hie $r w$ron | *urh deofles spild # in gedwolan lange, | acyrred fram Criste. # Hie cw$don *us: | "Nu we seolfe geseo= # sigores tacen, | so=wundor godes, # *eah we wi=socun $r | mid leasingum. # Nu is in leoht cymen, | onwrigen, wyrda bigang. # Wuldor *$s age | on heannesse # heofonrices god!" | =a w$s geblissod # se =e to bote gehwearf | *urh bearn godes, # bisceop *ara leoda, | niwan stefne. # He *am% n$glum% onfeng, | egesan geaclod, # ond *$re arwyr=an | cwene brohte. # H$fde Ciriacus | eall gefylled, # swa him seo $=ele bebead, | wifes willan. # *a w$s wopes hring, | hat heafodwylm # ofer hleor goten, | (nalles for torne # tearas feollon | ofer wira gespon), # wuldres gefylled | cwene willa. # Heo on cneow sette | leohte geleafan, # lac weor=ode, | blissum hremig, # *e hire brungen w$s | gnyrna to geoce. # Gode *ancode, | sigora dryhtne, # *$s *e hio so= gecneow | ondweardlice # *$t w$s oft bodod | feor $r beforan # fram fruman worulde, | folcum to frofre. # Heo gefylled w$s | wisdomes gife, # ond *a wic beheold | halig heofonlic gast, # hre=er weardode, | $=elne inno=, # swa hie $lmihtig | sigebearn godes # sio==an freo=ode. | Ongan *a geornlice # gastgerynum | on sefan secean # so=f$stnesse | weg to wuldre. # Huru, weroda% god | gefull$ste, # f$der on roderum, | cining $lmihtig, # *$t seo cwen begeat | willan in worulde. # W$s se witedom | *urh fyrnwitan # beforan sungen | eall $fter orde, # swa hit eft gelamp | =inga gehwylces. # *eodcwen ongan | *urh gastes gife # georne secan | nearwe geneahhe, # to hwan hio *a n$glas selost | ond deorlicost # gedon meahte, | dugo=um to hro=er, # hw$t *$s w$re dryhtnes willa. | Heht =a gefetigean # for=snotterne | ricene to rune, # *one *e r$dge*eaht | *urh gleawe miht # georne cu=e, | frodne on ferh=e, # ond hine frignan ongan | hw$t him *$s on sefan # selost *uhte | to gel$stenne, # ond his lare geceas | *urh *eodscipe. # He hire *riste% oncw$=: | "*$t is gedafenlic # *$t =u dryhtnes word | on hyge healde, # halige rune, | cwen seleste%, # ond *$s cininges bebod | georne begange, # nu *e god sealde | sawle sigesped # ond snyttro cr$ft, | nerigend fira. # *u =as n$glas hat | *am $=elestan # eor=cyninga | burgagendra # on his bridels don, | meare to midlum. # *$t manigum sceall | geond middangeard # m$re weor=an, | *onne $t s$cce mid *y # oferswi=an m$ge | feonda gehwylcne, # *onne fyrdhwate | on twa healfe # tohtan seca*, | sweordgeni=lan, # *$r hie ymb sige% winna=%, | wra= wi= wra=um. # He ah $t wigge sped, | sigor $t s$cce, # ond sybbe gehw$r, | $t gefeohte fri=, # se =e foran% l$de= | bridels on blancan, # *onne beadurofe | $t gar*r$ce, # guman gecoste, | bera= bord ond ord. # *is bi= beorna gehwam | wi= $gl$ce # unoferswi=ed | w$pen $t wigge. # Be =am se witga sang, | snottor searu*ancum, # (sefa deop gewod, | wisdomes gewitt), # he *$t word gecw$=: | 'Cu* *$t gewyr=e= # *$t *$s cyninges sceal | mearh under modegum # midlum geweor=od, | bridelshringum. # Bi= *$t beacen gode | halig nemned, # ond se hw$teadig, | wigge weor=od, # se *$t wicg byr=.'" | *a *$t ofstlice # eall gel$ste | Elene for eorlum. # $=elinges heht, | beorna beaggifan, # bridels fr$twan, | hire selfre suna # sende to lace | ofer geofenes stream # gife unscynde. | Heht *a tosomne # *a heo seleste | mid Iudeum # gumena wiste, | h$le=a cynnes, # to *$re halgan byrig | cuman in *a ceastre. # *a seo cwen ongan | l$ran leofra heap # *$t hie lufan dryhtnes, | ond sybbe swa same # sylfra betweonum, | freondr$ddenne, # f$ste gel$ston | leahtorlease # in hira lifes tid, | ond *$s latteowes # larum hyrdon, | cristenum *eawum, # *e him Cyriacus | bude, boca gleaw. # W$s se bissceophad | f$gere bef$sted. # Oft him feorran to | laman, limseoce, # lefe cwomon, | healte, heorudreorige, # hreofe ond blinde, | heane, hygegeomre, # symle h$lo *$r | $t *am bisceope, # bote fundon | ece to aldre. # =a gen him Elene forgeaf | sincweor=unga, # *a hio w$s si=es fus | eft to e=le, # ond *a eallum bebead | on *am gumrice # god hergendum, | werum ond wifum, # *$t hie weor=eden | mode ond m$gene # *one m$ran d$g, | heortan gehigdum, # in =am sio halige rod | gemeted w$s, # m$rost beama | *ara *e of eor=an # up aweoxe, | geloden under leafum. # W$s *a lencten agan | butan [VI] nihtum # $r sumeres cyme | on Maias kalend. # Sie *ara manna gehwam | behliden helle duru, # heofones ontyned, | ece geopenad # engla rice, | dream unhwilen, # ond hira d$l scired | mid Marian, # *e on gemynd nime | *$re deorestan # d$gweor=unga | rode under roderum, # *a se ricesta% | ealles oferwealdend # earme be*eahte. | [Finit]. *us ic frod ond fus # *urh *$t f$cne hus | wordcr$ftum% w$f # ond wundrum l$s, | *ragum *reodude # ond ge*anc reodode | nihtes nearwe. # Nysse ic gearwe | be =$re rode% riht # $r me rumran ge*eaht | *urh =a m$ran miht # on modes *eaht | wisdom onwreah. # Ic w$s weorcum fah, | synnum as$led, # sorgum gew$led, | bitrum gebunden, # bisgum% be*rungen, | $r me lare onlag # *urh leohtne had | gamelum to geoce, # gife unscynde | m$gencyning am$t # ond on gemynd begeat, | torht ontynde, # tidum gerymde, | bancofan onband, # breostlocan onwand, | leo=ucr$ft onleac. # *$s ic lustum breac, | willum in worlde. # Ic *$s wuldres treowes | oft, nales $ne, # h$fde ingemynd | $r ic *$t wundor # onwrigen h$fde | ymb *one beorhtan beam, # swa ic on bocum fand, | wyrda gangum, # on gewritum cy=an | be =am sigebeacne. # A w$s secg% o= =$t | cnyssed cearwelmum, # %%C%% drusende, | *eah he in medohealle # ma=mas *ege, | $plede gold. # %%Y%% gnornode | %%N%% gefera, # nearusorge dreah, | enge rune, # *$r him %%E%% fore | milpa=as m$t, # modig *r$gde | wirum gewlenced. # %%W%% is geswi=rad, | gomen $fter gearum, # geogo= is gecyrred, | ald onmedla. # %%U%% w$s geara | geogo=hades gl$m. # Nu synt geardagas | $fter fyrstmearce # for= gewitene, | lifwynne geliden, # swa %%L%% toglide=, | flodas gefysde. # %%F%% $ghwam bi= | l$ne under lyfte; # landes fr$twe | gewita* under wolcnum # winde geliccost, | *onne he for h$le=um # hlud astige=, | w$=e= be wolcnum, # wedende f$re= | ond eft semninga # swige gewyr=e=, | in nedcleofan # nearwe gehea=rod, | *ream for*rycced. # | Swa a% *eos world # eall gewite=, | ond eac swa some # *e hire on wurdon | atydrede, # tionleg nime=, | =onne dryhten sylf # dom gesece= | engla weorude. # Sceall $ghwylc =$r | reordberendra # riht gehyran | d$da gehwylcra # *urh *$s deman mu=, | ond worda swa same # wed gesyllan, | eallra unsnyttro # $r gesprecenra, | *ristra ge*onca. # *onne on *reo d$le= | in fyres feng # folc anra gehwylc, | *ara *e gewurdon # on widan feore | ofer sidne grund. # So=f$ste bio= | yfemest in *am ade, # eadigra gedryht, | dugu= domgeorne, # swa hie adreogan magon | ond butan earfe=um # ea=e ge*olian, | modigra m$gen. # Him gemetga* eall | $ldes% leoma, # swa him e=ost bi=, | sylfum geseftost. # Synfulle beo=, | mane gemengde, # in =am midle *read, | h$le= higegeomre, # in hatne wylm, | *rosme be*ehte. # Bi= se *ridda d$l, | awyrgede womscea=an, # in *$s wylmes grund, | lease leodhatan, # lige bef$sted | *urh $rgewyrht, # arleasra sceolu, | in gleda gripe. # Gode no sy==an | of =am mor=orhofe # in gemynd cuma=, | wuldorcyninge, # ac hie worpene beo= | of =am hea=uwylme # in hellegrund, | torngeni=lan. # Bi= *am twam d$lum | ungelice. # Moton engla frean | geseon, sigora god. # Hie asodene beo=, | asundrod fram synnum, # swa sm$te gold | *$t in wylme bi= # womma gehwylces | *urh ofnes fyr # eall gecl$nsod, | amered ond gemylted. # Swa bi= *ara manna $lc | ascyred ond asceaden # scylda gehwylcre, | deopra firena, # *urh *$s domes fyr. | Moton *onne si=*an # sybbe brucan, | eces eadwelan. # Him bi= engla weard | milde ond bli=e, # *$s =e hie mana gehwylc | forsawon, synna weorc, # ond to suna metudes | wordum cleopodon. # For=an hie nu on wlite scina* | englum gelice, # yrfes bruca* | wuldorcyninges # to widan feore. | Amen. | # cyninge. | =u eart se weallstan # *e =a wyrhtan iu | wi=wurpon to weorce. # Wel *e gerise= | *$t *u heafod% sie # healle m$rre, | ond gesomnige # side weallas | f$ste gefoge, # flint unbr$cne, | *$t geond eor=b/ /g eall # eagna gesih*e | wundrien to worlde # wuldres ealdor. | Gesweotula nu *urh searocr$ft # *in sylfes weorc, | so=f$st, sigorbeorht, # ond sona forl~t | weall wi= wealle. # Nu is *am weorce *earf | *$t se cr$ftga% cume # ond se cyning sylfa, | ond *onne gebete, # nu gebrosnad is, | hus under hrofe. # He *$t hra gescop, | leomo l$mena; # nu sceal liffrea | *one wergan heap # wra*um ahreddan, | earme from egsan, # swa he oft dyde. | Eala *u% reccend # ond *u riht cyning, | se *e locan healde=, # lif ontyne=, | eadga/ upwegas, # o*rum forwyrne= | wlitigan wilsi*es, # gif his weorc ne deag. | Huru we for *earfe # *as word spreca=, | ond m/ /gia= # *one *e mon gescop | *$t he ne /ete/ # /ceose weor=an | cearfulra *ing, # *e we in carcerne | sitta= sorgende, # sunnan wena=, | hwonne us liffrea # leoht ontyne, | weor=e ussum mode # to mundboran, | ond *$t tydre gewitt # tire bewinde, | gedo usic *$s wyr=e, # *e he to wuldre forlet, | *a we% heanlice # hweorfan sceoldan | to *is enge lond, # e=le bescyrede. | For*on secgan m$g, # se =e so= sprice=, | *$t he ahredde, # *a forhwyrfed w$s, | frumcyn fira. # W$s seo f$mne geong, | m$g= manes leas, # *e he him to meder geceas; | *$t w$s geworden # butan weres frigum, | *$t *urh bearnes gebyrd # bryd eacen wear=. | N$nig efenlic *am, # $r ne si**an, | in worlde gewear= # wifes gearnung; | *$t degol w$s, # dryhtnes geryne. | Eal giofu g$stlic # grundsceat geondspreot; | *$r wisna fela # wear= inlihted | lare longsume # *urh lifes fruman | *e $r under ho=man # biholen l$gon, | witgena wo=song, # *a se waldend cwom, | se *e reorda gehw$s # ryne gemicla= | =ara *e geneahhe # noman scyppendes | *urh horscne% had # hergan willa=. | Eala sibbe gesih=, # sancta Hierusalem, | cynestola cyst, # Cristes burglond, | engla e*elstol, # ond *a ane in *e | saule so=f$stra # simle geresta=, | wuldrum hremge. # N$fre wommes tacn | in *am eardgearde # eawed weor*e=, | ac *e firina gehwylc # feor abuge=, | w$rg=o ond gewinnes. # Bist to wuldre full | halgan hyhtes, # swa *u gehaten eart. | Sioh nu sylfa *e geond # *as sidan gesceaft, | swylce rodores hrof # rume geondwlitan | ymb healfa gehwone, # hu *ec heofones cyning | si=e gesece=, # ond sylf cyme=, | nime= eard in *e, # swa hit $r gefyrn | witgan wisf$ste # wordum s$gdon, | cy=don Cristes gebyrd, # cw$don *e to frofre, | burga betlicast. # Nu is *$t bearn cymen, | aw$cned to wyrpe # weorcum Ebrea, | bringe= blisse *e, # benda onlyse= | ni*um genedde%. # Nearo*earfe conn, | hu se earma sceal # are gebidan. | Eala wifa wynn # geond wuldres *rym, | f$mne freolicast # ofer ealne foldan sceat | *$s *e $fre sundbuend # secgan hyrdon, | arece us *$t geryne # *$t *e of roderum cwom, | hu *u eacnunge # $fre onfenge | bearnes *urh gebyrde, # ond *one gebedscipe | $fter monwisan # mod ne cu=es. | Ne we so=lice # swylc ne gefrugnan | in $rdagum # $fre gelimpan, | *$t =u in sundurgiefe # swylce befenge, | ne we *$re wyrde # wenan *urfon | toweard in tide. # Huru treow in *e | weor=licu wunade, # nu *u wuldres *rym | bosme geb$re, # ond no gebrosnad wear= | m$g=had se micla. # Swa eal manna bearn | sorgum sawa=, # swa eft ripa=, | cenna= to cwealme. # Cw$= sio eadge m$g | symle sigores full, # sancta Maria: | "Hw$t is *eos wundrung # *e ge wafia=, | ond geomrende # geh*um m$na=, | sunu Solim~ # somod his dohtor? | Fricga= *urh fyrwet # hu ic f$mnan had, | mund minne geheold, # ond eac modor gewear= | m$re meotudes suna. # For*an *$t monnum nis | cu= geryne, # ac Crist onwrah | in Dauides # dyrre m$gan | *$t is Euan scyld # eal forpynded, | w$rg=a aworpen, # ond gewuldrad is | se heanra had. # Hyht is onfangen | *$t nu bletsung mot # b$m gem$ne, | werum ond wifum, # a to worulde for= | in *am uplican # engla dreame | mid so=f$der # symle wunian." | Eala earendel, # engla beorhtast, | ofer middangeard # monnum sended, | ond so=f$sta # sunnan leoma, | torht ofer tunglas, # *u tida gehwane | of sylfum *e # symle inlihtes! | Swa *u, god of gode # gearo acenned, | sunu so*an f$der, # swegles in wuldre | butan anginne # $fre w$re, | swa *ec nu for *earfum # *in agen geweorc | bide= *urh byldo, # *$t *u *a beorhtan us | sunnan onsende, # ond *e sylf cyme | *$t =u inleohte # *a *e longe $r, | *rosme be*eahte # ond in *eostrum her, | s$ton sinneahtes; # synnum bifealdne | deorc dea*es sceadu # dreogan sceoldan. | Nu we hyhtfulle # h$lo gelyfa= | *urh *$t word godes # weorodum brungen, | *e on frym=e w$s # f$der $lmihtigum | efenece mid god, # ond nu eft gewear= | fl$sc firena leas, # *$t seo f$mne geb$r | geomrum to geoce. # God w$s mid us | gesewen butan synnum; # somod eardedon | mihtig meotudes bearn # ond se monnes sunu | ge*w$re on *eode. # We *$s *onc magon | secgan sigedryhtne # symle bi gewyrhtum, | *$s *e he hine sylfne us # sendan wolde. | Eala g$sta god, # hu *u gleawlice | mid noman ryhte # nemned w$re | Emmanuhel, # swa hit engel gecw$= | $rest on Ebresc! # *$t is eft% gereht, | rume bi gerynum: # "Nu is rodera weard, | god sylfa mid us." # Swa *$t gomele gefyrn | ealra cyninga cyning # ond *one cl$nan eac | sacerd so=lice # s$gdon toweard, | swa se m$ra iu, # Melchisedech, | gleaw in g$ste # god*rym onwrah | eces alwaldan. # Se w$s $ bringend, | lara l$dend, # *am longe his | hyhtan hidercyme, # swa him gehaten w$s, | *$tte sunu meotudes # sylfa wolde | gef$lsian # foldan m$g=e, | swylce grundas eac # g$stes m$gne | si*e gesecan. # Nu hie softe *$s | bidon in bendum # hwonne bearn godes | cwome to cearigum. # For*on cw$don swa, | suslum gesl$hte: # "Nu *u sylfa cum, | heofones heahcyning. # Bring us h$lolif, | werigum wite*eowum, # wope forcymenum, | bitrum brynetearum. # Is seo bot gelong | eal $t *e anum # // ofer*earfum. | H$ftas hygegeomre # hider /es; | ne l$t *e behindan, # *onne *u heonan cyrre, | m$nigo *us micle, # ac *u miltse on us | gecy= cynelice, # Crist nergende, | wuldres $*eling, # ne l$t awyrgde ofer us | onwald agan. # L$f us ecne gefean | wuldres *ines, # *$t *ec weor=ien, | weoroda wuldorcyning, # *a *u geworhtes $r | hondum *inum. # *u in heannissum | wunast wideferh # mid waldend f$der." | "Eala Ioseph min, # Iacobes bearn, | m$g Dauides, # m$ran cyninges, | nu *u freode scealt # f$ste ged$lan, | al$tan lufan mine!" # "Ic lungre eam | deope gedrefed, # dome bereafod, | for=on ic worn for *e # worde h$bbe | sidra sorga # ond sarcwida, | hearmes gehyred, # ond me hosp spreca=, | tornworda fela. # Ic tearas sceal | geotan geomormod. # God ea*e m$g | geh$lan hygesorge # heortan minre, | afrefran feasceaftne. # Eala f$mne geong, | m$g= Maria!" # Hw$t bemurnest =u, | cleopast cearigende? # Ne ic culpan in *e, | incan $nigne, # $fre onfunde, | womma geworhtra, # ond *u *a word spricest | swa *u sylfa sie # synna gehwylcre | firena gefylled." # Ic to fela h$bbe | *$s byrdscypes # bealwa onfongen! | Hu m$g ic ladigan # la*an spr$ce, | o**e ondsware # $nige findan | wra*um towi*ere? # Is *$t wide cu= | *$t ic of *am torhtan # temple dryhtnes | onfeng freolice # f$mnan cl$ne, | womma lease, # ond nu gehwyrfed is | *urh nathwylces. # Me naw*er deag, | secge ne swige. # Gif ic so= sprece, | *onne sceal Dauides # dohtor sweltan, | stanum astyrfed. # Gen strengre is | *$t ic mor*or hele; # scyle manswara, | la* leoda gehwam # lifgan si**an, | fraco= in folcum." # *a seo f$mne onwrah | ryhtgeryno, # ond *us reordade: | "So= ic secge # *urh sunu meotudes, | g$sta geocend, # *$t ic gen ne conn | *urh gem$cscipe # monnes ower, | $nges on eor=an, # ac me eaden wear=, | geongre in geardum, # *$t me Gabrihel, | heofones heagengel, # h$lo gebodade. | S$gde so=lice # *$t me swegles g$st | leoman onlyhte, # sceolde ic lifes *rym | geberan, beorhtne sunu, # bearn eacen godes, | torhtes tirfruman%. # Nu ic his tempel eam | gefremed butan facne, # in me frofre g$st | geeardode. # Nu *u ealle forl$t | sare sorgceare. # Saga ecne *onc | m$rum meotodes sunu # *$t ic his modor gewear=, | f$mne for= se*eah, # ond *u f$der cweden | woruldcund bi wene; # sceolde witedom | in him sylfum beon # so=e gefylled." | Eala *u so=a # ond *u sibsuma | ealra cyninga cyning, # Crist $lmihtig, | hu *u $r w$re # eallum geworden | worulde *rymmum # mid *inne wuldorf$der | cild acenned # *urh his cr$ft ond meaht! | Nis $nig nu # eorl under lyfte, | secg searo*oncol, # to *$s swi=e gleaw | *e *$t asecgan m$ge # sundbuendum, | areccan mid ryhte, # hu *e rodera weard | $t frym=e genom # him to freobearne. | *$t w$s *ara *inga # *e her *eoda cynn | gefrugnen mid folcum # $t fruman $rest | geworden under wolcnum, # *$t witig god, | lifes ordfruma, # leoht ond *ystro | ged$lde dryhtlice, # ond him w$s domes geweald, | ond *a wisan abead # weoroda ealdor: | "Nu sie geworden for* # a to widan feore | leoht, lixende gefea, # lifgendra gehwam | *e in cneorissum # cende weor=en." | Ond *a sona gelomp, # *a hit swa sceolde, | leoma leohtade # leoda m$g*um, | torht mid tunglum, # $fter *on tida bigong. | Sylfa sette # *$t *u sunu w$re | efeneardigende # mid *inne engan frean | $r*on oht *isses # $fre gewurde. | *u eart seo snyttro # *e *as sidan gesceaft | mid *i waldende # worhtes ealle. | For*on nis $nig *$s horsc, # ne *$s hygecr$ftig, | *e *in fromcyn m$ge # fira bearnum | sweotule gese*an. # Cum, nu, sigores weard, | meotod moncynnes, # ond *ine miltse% her | arf$st ywe! # Us is eallum neod | *$t we *in medrencynn # motan cunnan, | ryhtgeryno, # nu we areccan ne m$gon | *$t f$drencynn # fier owihte. | *u *isne middangeard # milde geblissa | *urh =inne hercyme, # h$lende Crist, | ond *a gyldnan geatu, # *e in geardagum | ful longe $r # bilocen stodan, | heofona heahfrea, # hat ontynan, | ond usic *onne gesece # *urh *in sylfes gong | ea=mod to eor*an. # Us is *inra arna *earf! | Hafa= se awyrgda # wulf tostenced, | deor d$dscua, # dryhten, *in eowde, | wide towrecene. # *$t =u, waldend, $r | blode gebohtes, # *$t se bealofulla | hyne= heardlice, # ond him on h$ft nime= | ofer usse nioda lust. # For*on we, nergend, *e | bidda= geornlice # breostgehygdum | *$t *u hr$dlice # helpe gefremme | wergum wreccan, # *$t se wites bona | in helle grund # hean gedreose, | ond *in hondgeweorc, # h$le*a scyppend, | mote arisan # ond on ryht cuman | to *am upcundan # $*elan rice, | *onan us $r *urh synlust # se swearta g$st | forteah ond fortylde, # *$t we, tires wone, | a butan ende # sculon erm*u dreogan, | butan *u usic *on ofostlicor, # ece dryhten, | $t *am leodscea*an, # lifgende god, | helm alwihta, # hreddan wille. | Eala *u m$ra # middangeardes | seo cl$neste # cwen ofer eor*an | *ara *e gewurde # to widan feore, | hu *ec mid ryhte # ealle reordberend | hata= ond secga=, # h$le= geond foldan, | bli*e mode, # *$t *u bryd sie | *$s selestan # swegles bryttan. | Swylce *a hyhstan # on heofonum eac, | Cristes *egnas, # cwe*a= ond singa= | *$t *u sie hl$fdige # halgum meahtum | wuldorweorudes, # ond worldcundra% | hada under heofonum, # ond helwara. | For*on *u *$t ana # ealra monna | ge*ohtest *rymlice, # *risthycgende, | *$t *u *inne m$g=had # meotude brohtes, | sealdes butan synnum. # Nan swylc ne cwom | $nig o*er # ofer ealle men, | bryd beaga hroden, # *e *a beorhtan lac | to heofonhame # hlutre mode | si**an sende. # For=on heht sigores fruma | his heahbodan # hider gefleogan | of his m$gen*rymme # ond *e meahta sped | snude cy=an, # *$t *u sunu dryhtnes | *urh cl$ne gebyrd # cennan sceolde | monnum to miltse, # ond *e, Maria, for= | efne unwemme # a gehealdan%. | Eac we *$t gefrugnon, # *$t gefyrn bi *e | so=f$st s$gde # sum wo=bora | in ealddagum, # Esaias, | *$t he w$re gel$ded # *$t he lifes gesteald | in *am ecan ham # eal sceawode. | Wlat *a swa wisf$st% # witga geond *eodland | o**$t he gestarode # *$r gesta*elad w$s | $*elic ingong. # Eal w$s gebunden | deoran since # duru orm$te, | wundurclommum bewri*en. # Wende swi=e | *$t $nig elda # $fre ne% meahte | swa f$stlice # forescyttelsas | on ecnesse # o inhebban%, | o**e =$s ceasterhlides # clustor onlucan, | $r him godes engel # *urh gl$dne ge*onc | *a wisan onwrah # ond *$t word acw$=: | "Ic *e m$g secgan # *$t so= gewear= | *$t =as gyldnan gatu # giet sume si*e | god sylf wile # g$stes m$gne | gef$lsian, # f$der $lmihtig, | ond *urh *a f$stan locu # foldan neosan, | ond hio *onne $fter him # ece stonda=% | simle singales # swa beclysed | *$t n$nig o*er, # nym=e nergend god, | hy $fre ma # eft onluce=." | Nu *$t is gefylled # *$t se froda *a | mid eagum *$r # on wlatade. | *u eart *$t wealldor, # *urh *e waldend frea | $ne on *as eor=an # ut si=ade, | ond efne swa *ec gemette, # meahtum gehrodene, | cl$ne ond gecorene, # Crist $lmihtig. | Swa =e $fter him # engla *eoden | eft unm$le # $lces *inges | lio*uc$gan bileac, # lifes brytta. | Iowa us nu *a are # *e se engel *e, | godes spelboda, # Gabriel brohte. | Huru *$s bidda= # burgsittende | *$t =u *a frofre # folcum cy=e, | *inre sylfre sunu. # Si**an we motan% | anmodlice # ealle hyhtan, | nu we on *$t bearn foran # breostum staria=. | Ge*inga us nu # *ristum wordum | *$t he us ne l$te # leng owihte | in *isse dea=dene # gedwolan hyran, | ac *$t he usic geferge # in f$der rice, | *$r we sorglease # si**an motan | wunigan in wuldre # mid weoroda god. | Eala *u halga # heofona dryhten, | *u mid f$der *inne # gefyrn w$re | efenwesende # in *am $*elan ham. | N$s $nig *a giet # engel geworden, | ne *$s miclan # m$gen*rymmes nan | =e in roderum up # rice biwitiga=, | *eodnes *ry=gesteald # ond his *egnunga, | *a *u $rest w$re # mid *one ecan frean | sylf settende # *as sidan gesceaft, | brade brytengrundas. # B$m inc is gem$ne | heahg$st hleof$st. # We *e, h$lend Crist, | *urh ea=medu # ealle bidda= | *$t *u gehyre # h$fta stefne, | *inra nied*iowa%, # nergende god, | hu we sind geswencte # *urh ure sylfra gewill. | Habba= wr$cm$cgas # wergan g$stas, | hetlen helscea*a, # hearde genyrwad%, | gebunden bealorapum. # Is seo bot gelong | eall $t *e anum, # ece dryhten. | Hreowcearigum help, # *$t *in hidercyme | afrefre feasceafte, # *eah we f$h*o wi= *ec | *urh firena lust # gefremed h$bben. | Ara nu onbehtum # ond usse yrm*a ge*enc, | hu we% tealtriga= # tydran mode, | hwearfia= heanlice. # Cym nu, h$le*a cyning, | ne lata to lange. # Us is lissa *earf, | *$t *u us ahredde # ond us h$logiefe | so=f$st sylle, # *$t we si**an for= | *a sellan *ing # symle moten | ge*eon on *eode, # *inne willan. | Eala seo wlitige, # weor=mynda full, | heah ond halig, # heofoncund *rynes, | brade geblissad # geond brytenwongas | *a mid ryhte sculon # reordberende, | earme eor=ware # ealle m$gene | hergan healice, # nu us h$lend god | w$rf$st onwrah # *$t we hine witan moton. | For*on hy, d$dhw$te, # dome geswi=de, | *$t so=f$ste # seraphinnes cynn, | uppe mid englum # a bremende, | una*reotendum # *rymmum singa= | ful healice # hludan stefne, | f$gre feor ond neah. # Habba* folgo*a | cyst mid cyninge. # Him *$t Crist forgeaf, | *$t hy motan his $twiste # eagum brucan | simle singales, # swegle gehyrste, | weor=ian waldend # wide ond side, | ond mid hyra fi*rum # frean $lmihtges | onsyne weardia=%, # ecan dryhtnes, | ond ymb *eodenstol # *ringa= georne | hwylc hyra nehst m$ge # ussum nergende | flihte lacan # fri=geardum in. | Lofia= leoflicne # ond in leohte him | *a word cwe*a=, # ond wuldria= | $*elne ordfruman # ealra gesceafta: | "Halig eart *u, halig, # heahengla brego, | so= sigores frea, # simle *u bist halig, | dryhtna dryhten! # A *in dom wuna= | eor=lic mid $ldum # in $lce tid | wide geweor*ad. # *u eart weoroda god, | for*on *u gefyldest # foldan ond rodoras, | wigendra hleo, # wuldres *ines, | helm alwihta. # Sie *e in heannessum | ece h$lo, # ond in eor*an lof, | beorht mid beornum. # *u gebletsad leofa, | *e in dryhtnes noman # duge*um cwome | heanum to hro*re. # *e in heah*um sie | a butan ende # ece herenis." | Eala hw$t, *$t is wr$clic wrixl # in wera life, | *$tte moncynnes # milde scyppend | onfeng $t f$mnan # fl$sc unwemme, | ond sio weres friga # wiht% ne cu*e, | ne *urh s$d ne cwom # sigores agend | monnes ofer moldan; # ac *$t w$s ma cr$ft | *onne hit eor=buend # ealle cu*an | *urh geryne, # hu he, rodera *rim, | heofona heahfrea, # helpe gefremede | monna cynne # *urh his modor hrif. | Ond swa for=gongende # folca nergend | his forgifnesse # gumum to helpe | d$le= dogra gehwam, # dryhten weoroda. | For*on we hine domhwate # d$dum ond wordum | hergen holdlice. # *$t is healic r$d | monna gehwylcum # *e gemynd hafa=, | *$t he symle oftost # ond inlocast | ond geornlicost # god weor*ige. | He him *$re lisse # lean forgilde=, | se gehalgoda # h$lend sylfa, | efne in *am e=le # *$r he $r ne cwom, | in lifgendra # londes wynne, | *$r he ges$lig # si**an earda=, | ealne widan feorh # wuna= butan ende. Amen. | Nu =u geornlice # g$stgerynum, | mon se m$ra, # modcr$fte sec | *urh sefan snyttro, # *$t *u so= wite | hu *$t geeode, # *a se $lmihtiga | acenned wear= # *urh cl$nne had, | si**an he Marian, # m$g=a weolman, | m$rre meowlan, # mundheals geceas, | *$t *$r in hwitum # hr$glum gewerede | englas ne o=eowdun, # *a se $*eling cwom, | beorn in Betlem. # Bodan w$ron gearwe | *a *urh hleo*orcwide # hyrdum cy=don, | s$gdon so=ne gefean, # *$tte sunu w$re | in middangeard # meotudes acenned, | in Betleme. # Hw$*re in bocum ne cwi= | *$t hy in hwitum *$r # hr$glum o=ywden | in *a $*elan tid, # swa hie eft dydon | =a se brega m$ra # to Bethania, | *eoden *rymf$st, # his *egna gedryht | gela=ade, leof weorud. # Hy *$s lareowes | on *am wild$ge # word ne gehyrwdon, | hyra sincgiefan. # Sona w$ron gearwe, | h$le= mid hlaford, # to *$re halgan byrg, | *$r him tacna fela # tires brytta | onwrah, wuldres helm, # wordgerynum, | $r*on up stige # ancenned sunu, | efenece bearn, # agnum f$der, | *$s ymb feowertig # *e he of foldan $r | from dea=e aras, # dagena rimes. | H$fde *a gefylled, # swa $r biforan sungon, | witgena word # geond woruld innan | *urh his *rowinga. # *egnas heredon, | lufedun leofwendum # lifes agend, | f$der frumsceafta. # He him f$gre *$s | leofum gesi*um # lean $fter geaf, | ond *$t word acw$= # waldend engla, | gefysed, frea mihtig, # to f$der rice: | "Gefeo= ge on fer==e! # N$fre ic from hweorfe, | ac ic lufan symle # l$ste wi= eowic, | ond eow meaht giefe # ond mid wunige, | awo to ealdre, # *$t eow $fre ne bi= | *urh gife mine # godes onsien. | Fara= nu geond ealne # yrmenne grund, | geond widwegas, # weoredum cy=a=, | bodia= ond brema= # beorhtne geleafan, | ond fulwia= # folc under roderum. | Hweorfa= to h$*num%, # hergas breota*, | fylla= ond feoga=, # feondscype dw$sca=, | sibbe sawa= # on sefan manna | *urh meahta sped. # Ic eow mid wunige, | for= on frofre, # ond eow fri=e healde | streng=u sta*olf$stre # on stowa gehware." | =a wear= semninga # sweg on lyfte% | hlud gehyred. # Heofonengla *reat, | weorud wlitescyne, # wuldres aras, | cwomun on cor=re. # Cyning ure gewat | *urh *$s temples hrof # *$r hy to segun, | *a *e leofes *a gen # last weardedun% | on *am *ingstede, # *egnas gecorene. | Gesegon hi on heah*u # hlaford stigan, | godbearn of grundum. # Him w$s geomor sefa | hat $t heortan, # hyge murnende, | *$s *e hi swa leofne # leng ne mostun | geseon under swegle. # Song ahofun | aras ufancunde, # $*eling heredun%, | lofedun liffruman, # leohte gefegun | *e of *$s h$lendes # heafelan lixte. | Gesegon hy $lbeorhte # englas twegen | f$gre ymb *$t frumbearn # fr$twum blican, | cyninga wuldor. # Cleopedon of heah*u | wordum wr$tlicum # ofer wera mengu | beorhtan reorde: # "Hw$t bida= ge, | Galilesce # guman on hwearfte? | Nu ge sweotule geseo= # so=ne dryhten | on swegl faran; # sigores agend | wile up heonan # eard gestigan, | $*elinga ord, # mid *as engla gedryht, | ealra folca fruma, # f$der e*elstoll. | We mid *yslice # *reate willa= | ofer heofona gehlidu # hlaford fergan | to *$re beorhtan byrg # mid *as bli=an gedryht%, | ealra sigebearna # *$t seleste | ond $*eleste, # *e ge her on staria= | ond in frofre geseo= # fr$twum blican. | Wile eft swa *eah # eor=an m$g=e | sylfa gesecan # side herge, | ond *onne gedeman # d$da gehwylce | *ara =e gefremedon # folc under roderum." | =a w$s wuldres weard # wolcnum bifongen%, | heahengla cyning, # ofer hrofas upp, | haligra helm. # Hyht w$s geniwad, | blis in burgum, # *urh *$s beornes cyme. | Ges$t sigehremig # on *a swi*ran hand | ece eadfruma # agnum f$der. | Gewitan him *a gongan # to Hierusalem | h$le= hygerofe, # in *a halgan burg, | geomormode, # *onan hy god nyhst | up stigende # eagum segun, | hyra wilgifan. # *$r w$s wopes hring, | torne bitolden; # w$s seo treowlufu | hat $t heortan, # hre=er% innan weoll, | beorn breostsefa. # Bidon ealle *$r | *egnas *rymfulle # *eodnes gehata | in *$re torhtan byrig # tyn niht *a gen, | swa him sylf bibead # swegles agend, | $r*on up stige # ealles waldend | on heofona gehyld. # Hwite cwoman | eorla eadgiefan # englas togeanes. | =$t is wel cweden, # swa gewritu secga=, | *$t him albeorhte # englas togeanes | in *a halgan tid # heapum cwoman, | sigan on swegle. # *a w$s symbla m$st | geworden in wuldre. # Wel *$t gedafena= | *$t to *$re blisse, # beorhte gewerede, | in *$s *eodnes burg # *egnas cwoman, | weorud wlitescyne. # Gesegon wilcuman | on heahsetle # heofones waldend, | folca feorhgiefan, # fr$twum ealles waldend | middangeardes # ond m$gen*rymmes. | "Hafa= nu se halga # helle bireafod | ealles *$s gafoles # *e hi geardagum | in *$t orlege # unryhte swealg. | Nu sind forcumene # ond in cwicsusle | gehynde ond geh$fte, # in helle grund | dugu*um bid$led, # deofla cempan. | Ne meahtan wi*erbrogan # wige spowan, | w$pna wyrpum, # si**an wuldres cyning, | heofonrices helm, # hilde gefremede | wi* his ealdfeondum # anes meahtum, | *$r he of h$fte ahlod # hu*a m$ste | of feonda byrig, # folces unrim, | *isne ilcan *reat # *e ge her on staria=. | Wile nu gesecan # sawla nergend | g$sta giefstol, # godes agen bearn, | $fter gu=plegan. # Nu ge geare cunnon | hw$t se hlaford is # se *isne here l$de=, | nu ge fromlice # freondum togeanes | gonga= gl$dmode. # Geatu, ontyna=! | Wile in to eow # ealles waldend, | cyning on ceastre, # cor=re ne lytle, | fyrnweorca fruma, # folc gel$dan | in dreama dream, # =e he on deoflum genom | *urh his sylfes sygor. # Sib sceal gem$ne | englum ond $ldum # a for= heonan | wesan wideferh. # W$r is $tsomne | godes ond monna, # g$sthalig treow, | lufu, lifes hyht, # ond ealles leohtes gefea." | Hw$t, we nu gehyrdan # hu *$t h$lubearn | *urh his hydercyme # hals eft forgeaf, | gefreode ond gefreo*ade # folc under wolcnum, | m$re meotudes sunu, # *$t nu monna gehwylc | cwic *endan her wuna=%, # geceosan mot | swa helle hien*u # swa heofones m$r*u, | swa *$t leohte leoht # swa =a la*an niht, | swa *rymmes *r$ce # swa *ystra wr$ce, | swa mid dryhten dream # swa mid deoflum hream, | swa wite mid wra*um # swa wuldor mid arum, | swa lif swa dea=, # swa him leofre bi= | to gefremmanne, # *enden fl$sc ond g$st | wunia= in worulde. # Wuldor *$s age | *rynysse *rym, # *onc butan ende! | =$t is *$s wyr=e # *$tte wer*eode | secgen dryhtne *onc # dugu=a gehwylcre | *e us si= ond $r # simle gefremede | *urh monigfealdra # m$gna geryno. | He us $t giefe= # ond $hta sped, | welan ofer widlond, # ond weder li*e | under swegles hleo. # Sunne ond mona, | $*elast tungla # eallum scina=, | heofoncondelle, # h$le*um on eor=an. | Dreose= deaw ond ren, # dugu=e wecca* | to feorhnere # fira cynne, | ieca= eor=welan. # *$s we ealles sculon | secgan *onc ond lof # *eodne ussum, | ond huru *$re h$lo # *e he us to hyhte forgeaf, | =a he *a yrmp=u # eft oncyrde | $t his% upstige # *e we $r drugon, | ond ge*ingade # *eodbuendum | wi= f$der sw$sne # f$h*a m$ste, | cyning anboren. # Cwide eft onhwearf | saulum to sibbe, # se *e $r sungen w$s% | *urh yrne hyge # $ldum to sorge: | "Ic *ec ofer eor=an geworhte, # on *$re *u scealt yrm*um lifgan, | wunian in gewinne # ond wr$ce dreogan, | feondum to hro*or # fusleo= galan, | ond to *$re ilcan scealt # eft geweor*an, | wyrmum aweallen, # *onan wites fyr | of *$re eor=an scealt # eft gesecan." | Hw$t, us *is se $*eling # y=re gefremede | *a he leomum onfeng # ond lichoman, | monnes magutudre! # Si**an meotodes sunu | engla e*el # up gestigan | wolde, weoroda god, # us se willa bicwom | heanum to helpe # on *a halgan tid. | Bi *on giedd awr$c # Iob, swa he cu=e, | herede helm wera, # h$lend lofede, | ond mid siblufan # sunu waldendes | freonoman cende, # ond hine fugel nemde, | *one Iudeas # ongietan ne meahtan | in =$re godcundan # g$stes streng=u. | W$s *$s fugles flyht # feondum on eor*an | dyrne ond degol, # *am *e deorc gewit | h$fdon on hre*re, # heortan st$nne. | Noldan hi *a torhtan # tacen oncnawan | *e him beforan fremede # freobearn godes, | monig mislicu%, # geond middangeard. | Swa se f$la fugel # flyges cunnode; | hwilum engla eard # up gesohte, | modig meahtum strang, # *one maran ham, | hwilum he to eor*an # eft gestylde, | *urh g$stes giefe # grundsceat sohte, | wende to worulde. # Bi *on se witga song: | "He w$s upp hafen # engla f$=mum | in his *a miclan # meahta spede, | heah ond halig, # ofer heofona *rym." | Ne meahtan *a *$s fugles # flyht gecnawan | *e *$s upstiges # onds$c fremedon, | ond *$t ne gelyfdon, # *$tte liffruma | in monnes hiw # ofer m$gna *rym, | halig from hrusan, # ahafen wurde. | =a us geweor=ade # se *as world gescop, | godes g$stsunu, # ond us giefe sealde, | uppe mid englum # ece sta*elas, | ond eac monigfealde # modes snyttru | seow ond sette # geond sefan monna. | Sumum wordla*e # wise sende= | on his modes gemynd # *urh his mu*es g$st, | $=ele ondgiet. # Se m$g eal fela | singan ond secgan # *am bi= snyttru cr$ft | bifolen on fer=e. # Sum m$g fingrum wel | hlude fore h$le*um # hearpan stirgan, | gleobeam gretan. # Sum m$g godcunde | reccan ryhte $. # Sum m$g ryne tungla | secgan, side gesceaft. # Sum m$g searolice | wordcwide writan. # Sumum wiges sped | giefe= $t gu*e, # *onne gargetrum | ofer scildhreadan # sceotend senda=, | flacor flangeweorc. # Sum m$g fromlice | ofer sealtne s$ # sundwudu drifan, | hreran holm*r$ce. # Sum m$g heanne beam | st$lgne gestigan. # Sum m$g styled sweord, | w$pen gewyrcan. # Sum con wonga bigong, | wegas widgielle. # Swa se waldend us, | godbearn on grundum, # his giefe brytta=. | Nyle he $ngum anum # ealle gesyllan | g$stes snyttru, # *y l$s him gielp sce**e | *urh his anes cr$ft # ofer o*re for=. | =us god meahtig # geofum unhneawum, | cyning alwihta, # cr$ftum weor=a* | eor*an tuddor; # swylce eadgum bl$d | sele= on swegle, # sibbe r$re* | ece to ealdre # engla ond monna; | swa he his weorc weor*a=. # Bi *on se witga cw$= | *$t ah$fen w$ren # halge gimmas, | h$dre heofontungol, # healice upp, | sunne ond mona. # Hw$t sindan *a | gimmas swa scyne # buton god sylfa? | He is se so=f$sta # sunnan leoma, | englum ond eor=warum # $*ele scima. | Ofer middangeard # mona lixe=%, | g$stlic tungol, # swa seo godes circe | *urh gesomninga # so=es ond ryhtes | beorhte blice=. # Swa hit on bocum cwi*, | si**an of grundum # godbearn astag, | cyning cl$nra gehw$s, # *a seo circe her | $fyllendra # eahtnysse bad | under h$*enra # hyrda gewealdum. | *$r =a synscea=an # so*es ne giemdon, | g$stes *earfe, # ac hi godes tempel | br$can ond b$rndon, # blodgyte worhtan, | feodan ond fyldon. # Hw$*re for= bicwom | *urh g$stes giefe # godes *egna bl$d% | $fter upstige # ecan dryhtnes. | Bi *on Salomon song, # sunu Daui*es, | giedda gearosnottor # g$stgerynum, | waldend wer*eoda, # ond *$t word acw$=: | "Cu= *$t geweor=e=, # *$tte cyning engla, | meotud meahtum swi=, # munt gestylle=, | gehleape= hea dune, # hyllas ond cnollas | bewri= mid his wuldre, # woruld alyse=, | ealle eor=buend, # *urh *one $*elan styll." | W$s se forma hlyp # *a he on f$mnan astag, | m$ge= unm$le, # ond *$r mennisc hiw | onfeng butan firenum # *$t to frofre gewear= | eallum eor=warum. # W$s se o*er stiell | bearnes gebyrda, # *a he in binne w$s | in cildes hiw # cla*um bewunden, | ealra *rymma *rym. # W$s se *ridda hlyp, | rodorcyninges r$s, # *a he on rode astag, | f$der, frofre g$st. # W$s se feor=a stiell | in byrgenne, # *a he *one beam ofgeaf, | fold$rne f$st. # W$s se fifta hlyp | *a he hellwarena% # heap forbygde | in cwicsusle, # cyning inne gebond, | feonda foresprecan, # fyrnum teagum, | gromhydigne, # *$r he gen lige= | in carcerne # clommum gef$stnad, | synnum ges$led. # W$s se siexta hlyp, | haliges hyhtplega, # *a he to heofonum astag | on his ealdcy==e. # *a w$s engla *reat | on *a halgan tid # hleahtre bli*e | wynnum geworden. # Gesawan wuldres *rym, | $*elinga ord, # e=les neosan, | beorhtra bolda. # *a wear= burgwarum | eadgum ece gefea # $*elinges plega. | *us her on grundum # godes ece bearn | ofer heahhleo*u # hlypum stylde, | modig $fter muntum. # Swa we men sculon | heortan gehygdum # hlypum styllan | of m$gne in m$gen, # m$r*um tilgan | *$t we to *am hyhstan # hrofe gestigan | halgum weorcum, # *$r is hyht ond blis, | ge*ungen *egnweorud. # Is us *earf micel | *$t we mid heortan # h$lo secen, | *$r we mid g$ste # georne gelyfa= | *$t *$t h$lobearn # heonan up stige | mid usse lichoman, # lifgende god. | For*on we a sculon # idle lustas, | synwunde forseon, # ond *$s sellran gefeon. | Habba= we us to frofre # f$der on roderum | $lmeahtigne. # He his aras *onan, | halig of heah=u, # hider onsende=, | *a us gescilda* # wi= sce**endra | eglum% earhfarum, # *i l$s unholdan | wunde gewyrcen, # *onne wrohtbora | in folc godes # for= onsende= | of his br$gdbogan # biterne str$l. | For*on we f$ste sculon # wi= *am f$rscyte | symle w$rlice # wearde healdan, | *y l$s se attres ord # in gebuge, | biter bordgelac, # under banlocan, | feonda f$rsearo. # *$t bi= frecne wund, | blatast benna. # Utan us beorgan *a, | *enden we on eor=an # eard weardien; | utan us to f$der # freo*a wilnian, | biddan bearn godes # ond *one bli=an g$st | *$t he us gescilde # wi= scea*an w$pnum, | la*ra lygesearwum, # se us lif forgeaf, | leomu, lic ond g$st. # Si him lof symle | *urh woruld worulda, # wuldor on heofnum. | Ne *earf him ondr$dan # deofla str$las | $nig on eor=an # $lda cynnes, | gromra garfare, # gif hine god scilde*, | dugu=a dryhten. # Is *am dome neah | *$t we gelice sceolon # leanum hleotan, | swa we widefeorh # weorcum hlodun | geond sidne grund. # Us secga= bec | hu $t $restan # eadmod astag | in middangeard # m$gna goldhord, | in f$mnan f$=m # freobearn godes, | halig of heah*u. # Huru ic wene me | ond eac ondr$de # dom =y% re*ran, | =onne eft cyme= # engla *eoden, | *e ic ne heold teala # *$t me h$lend min | on bocum bibead. # Ic *$s brogan sceal | geseon synwr$ce, # *$s *e ic so= talge, | *$r monig beo= # on gemot l$ded% | fore onsyne # eces deman. | *onne %%C%% cwaca=, # gehyre= cyning m$=lan, | rodera ryhtend, # sprecan re*e word | *am *e him $r in worulde # wace hyrdon, | *endan %%Y%% ond %%N%% # y*ast meahtan | frofre findan. # *$r sceal forht monig | on *am wongstede # werig bidan | hw$t him $fter d$dum # deman wille | wra*ra wita. # Bi* se %%W%% sc$cen | eor*an fr$twa. # %%U%% w$s longe | %%L%% flodum bilocen, # lifwynna d$l, | %%F%% on foldan. # *onne fr$twe sculon | byrnan on b$le; # blac rasette= | recen reada leg, # re*e scri*e= | geond woruld wide. # Wongas hreosa=, | burgstede bersta=. # Brond bi= on tyhte, | $le= ealdgestreon # unmurnlice, | g$sta gifrast, # *$t geo guman heoldan, | *enden him on eor*an # onmedla w$s. | For*on ic leofra gehwone # l$ran wille | *$t he ne ag$le # g$stes *earfe, | ne on gylp geote, # *enden god wille | *$t he her in worulde # wunian mote, | somed si*ian # sawel in lice, | in *am g$sthofe. # Scyle gumena gehwylc | on his geardagum # georne bi*encan | *$t us milde bicwom # meahta waldend | $t $restan # *urh *$s engles word. | Bi= nu eorneste # *onne eft cyme=, | re=e ond ryhtwis. # Rodor bi= onhrered, | ond *as miclan gemetu # middangeardes | beofia=% *onne. # Beorht cyning leana= | *$s *e hy on eor*an # eargum d$dum | lifdon leahtrum fa. # *$s hi longe sculon | fer=werige onfon # in fyrba=e, | w$lmum biwrecene, # wra*lic ondlean, | *onne m$gna cyning # on gemot cyme=, | *rymma m$ste. # *eodegsa bi= | hlud gehyred # bi heofonwoman, | cwaniendra cirm, # cerge reota= | fore onsyne # eces deman, | *a *e hyra weorcum # wace truwia=. | =$r bi* o=ywed # egsa mara | *onne from frumgesceape # gefr$gen wurde | $fre on eor=an. # *$r bi= $ghwylcum | synwyrcendra # on *a snudan tid | leofra micle # *onne eall *eos l$ne gesceaft, | *$r he hine sylfne # on *am sige*reate | behydan m$ge, # *onne herga fruma, | $*elinga ord, # eallum deme=, | leofum ge la=um, # lean $fter ryhte, | *eoda gehwylcre. # Is us *earf micel | *$t we g$stes wlite # $r *am gryrebrogan | on *as g$snan tid # georne bi*encen. | Nu is *on gelicost # swa we on laguflode | ofer cald w$ter # ceolum li=an | geond sidne s$, # sundhengestum, | flodwudu fergen. # Is *$t frecne stream | y=a oferm$ta # *e we her on laca= | geond *as wacan woruld, # windge holmas | ofer deop gelad. # W$s se drohta= strong | $r*on we to londe # geliden h$fdon | ofer hreone hrycg. # *a us help bicwom, | *$t us to h$lo # hy*e gel$dde, | godes g$stsunu, # ond us giefe sealde | *$t we oncnawan magun # ofer ceoles bord | hw$r we s$lan sceolon # sundhengestas, | ealde y=mearas, # ancrum f$ste. | Utan us to *$re hy=e # hyht sta*elian, | =a us gerymde # rodera waldend, | halge on heah*u, # *a he heofonum astag. | =onne mid fere # foldbuende | se micla d$g # meahtan dryhtnes | $t midre niht # m$gne bihl$me=, | scire gesceafte, # swa oft scea=a f$cne, | *eof *ristlice, # *e on *ystre fare=, | on sweartre niht, # sorglease h$le= | semninga forfeh= # sl$pe gebundne, | eorlas ungearwe # yfles gen$ge=. | Swa on Syne beorg # somod up cyme= | m$genfolc micel, # meotude getrywe, | beorht ond bli*e. # Him weor*e= bl$d gifen! | *onne from feowerum # foldan sceatum, | *am ytemestum # eor*an rices, | englas $lbeorhte # on efen blawa= | byman on brehtme. # Beofa= middangeard, | hruse under h$le*um. # Hlyda= tosomne, | trume ond torhte, # wi= tungla gong, | singa= ond swinsia* # su*an ond nor*an, | eastan ond westan, # ofer ealle% gesceaft. | Wecca= of dea=e # dryhtgumena bearn, | eall monna cynn, # to meotudsceafte | egeslic of *$re ealdan moldan, # hata= hy upp astandan | sneome of sl$pe *y f$stan. # *$r mon m$g sorgende folc | gehyran hygegeomor, # hearde gefysed, | cearum cwi*ende # cwicra gewyrhtu, | forhte af$rde. # *$t bi= foretacna m$st | *ara *e $r o**e si= # $fre gewurde | monnum o*ywed, # *$r gemengde beo= | onh$lo gelac # engla ond deofla, | beorhtra ond blacra. # Weor*e= bega cyme, | hwitra ond sweartra, # swa him is ham sceapen | ungelice, # englum ond deoflum. | *onne semninga # on Syne beorg | su*aneastan # sunnan leoma | cyme= of scyppende # scynan leohtor | *onne hit men m$gen # modum ahycgan, | beorhte blican, # *onne bearn godes | *urh heofona gehleodu # hider o=ywe=. | Cyme= wundorlic # Cristes onsyn, | $*elcyninges wlite, # eastan fram roderum, | on sefan swete # sinum folce, | biter bealofullum, # gebleod wundrum, | eadgum ond earmum # ungelice. | He bi= *am godum # gl$dmod on gesih*e, | wlitig, wynsumlic, # weorude *am halgan, | on gefean f$ger, # freond ond leoft$l, | lufsum ond li*e # leofum monnum | to sceawianne # *one scynan wlite, | we=ne mid willum, # waldendes cyme, | m$gencyninges, # *am *e him on mode $r | wordum ond weorcum # wel gecwemdun. | He bi= *am yflum # egeslic ond grimlic | to geseonne, # synnegum monnum, | *am *$r mid firenum cuma=, # for= forworhte. | *$t m$g wites to wearninga # *am *e hafa= wisne ge*oht, | *$t se him eallunga # owiht ne ondr$de=, | se for =$re onsyne # egsan ne weor*e= | forht on fer=e, # *onne he frean gesih= | ealra gesceafta # ondweardne faran | mid m$genwundrum # mongum to *inge, | ond him on healfa gehwone% # heofonengla *reat | ymbutan fara=, # $lbeorhtra scolu, | hergas haligra, # heapum geneahhe. | Dyne= deop gesceaft, # ond fore dryhtne f$re= | w$lmfyra m$st # ofer widne grund. | Hlemme= hata leg, # heofonas bersta=, | trume ond torhte, # tungol ofhreosa=. | *onne weor*e= sunne # sweart gewended | on blodes hiw, # seo =e beorhte scan | ofer $rworuld # $lda bearnum; | mona *$t sylfe, # *e $r moncynne | nihtes lyhte, # ni*er gehreose= | ond steorran swa some # streda= of heofone, | *urh =a strongan lyft # stormum abeatne. | Wile $lmihtig # mid his engla gedryht, | m$gencyninga meotod, # on gemot cuman, | *rymf$st *eoden. # Bi= *$r his *egna eac | hre*eadig heap. # Halge sawle | mid hyra frean fara=, # *onne folca weard | *urh egsan *rea # eor=an m$g=e | sylfa gesece=. # Weor*e= geond sidne grund | hlud gehyred # heofonbyman stefn, | ond on seofon healfa # swoga= windas, | blawa= brecende # bearhtma m$ste, | wecca= ond wonia= # woruld mid storme, | fylla= mid fere% # foldan gesceafte. | =onne heard gebrec, # hlud, unm$te, | swar ond swi=lic, # swegdynna m$st, | $ldum egeslic, # eawed weor*e=. | *$r m$gen werge # monna cynnes | wornum hweorfa= # on widne leg, | *a *$r cwice mete= # cwelmende fyr, | sume up, sume ni*er, # $ldes fulle. | *onne bi= untweo # *$t *$r Adames | cyn, cearena full, # cwi*e= gesargad%, | nales fore lytlum, # leode geomre, | ac fore *am m$stan # m$genearfe*um, | =onne eall *reo # on efen nime= | won fyres w$lm # wide tosomne, | se swearta lig, # s$s mid hyra fiscum, | eor*an mid hire beorgum, # ond upheofon | torhtne mid his tunglum. # Teonleg somod | *ry*um b$rne= # *reo eal on an | grimme tog$dre. # Grorna= gesargad | eal middangeard # on *a m$ran tid. | Swa se gifra g$st # grundas geondsece=; | hi*ende leg # heahgetimbro | fylle= on foldwong # fyres egsan, | widm$re bl$st # woruld mid ealle, | hat, heorogifre. # Hreosa= geneahhe | tobrocene burgweallas. # Beorgas gemelta= | ond heahcleofu, # *a% wi= holme $r | f$ste wi= flodum # foldan sceldun%, | sti= ond st$=f$st, # sta*elas wi= w$ge, | w$tre windendum. # *onne wihta gehwylce, | deora ond fugla, # dea=leg nime=, | f$re= $fter foldan # fyrswearta leg, | weallende wiga. # Swa $r w$ter fleowan, | flodas afysde, # *onne on fyrba=e | swela= s$fiscas; # sundes getw$fde | w$gdeora gehwylc # werig swelte=, | byrne* w$ter swa weax. # *$r bi= wundra ma | *onne hit $nig on mode # m$ge a*encan, | hu *$t gestun ond se storm # ond seo stronge lyft | breca= brade gesceaft. # Beornas greta=, | wepa= wanende # wergum stefnum, | heane, hygegeomre, # hreowum gedreahte. | Seo*e= swearta leg # synne on fordonum, | ond goldfr$twe # gleda forswelga=, | eall $rgestreon # e*elcyninga. | =$r bi= cirm ond cearu, # ond cwicra gewin, | gehreow ond hlud wop # bi heofonwoman, | earmlic $lda gedreag. # *onan $nig ne m$g, | firend$dum fah, # fri= gewinnan, | legbryne losian # londes ower, | ac *$t fyr nime= # *urh foldan gehw$t, | gr$fe= grimlice, # georne asece= | innan ond utan # eor=an sceatas, | o**$t eall hafa= # $ldes leoma | woruldwidles wom # w$lme forb$rned. | =onne mihtig god # on *one m$ran beorg | mid *y m$stan # m$gen*rymme cyme=, | heofonengla cyning, # halig scine=, | wuldorlic ofer weredum, # waldende god, | ond hine ymbutan # $*eldugu= betast, | halge herefe=an, # hlutre blica=, | eadig engla gedryht. # Inge*oncum | forhte beofia= # fore f$der egsan. | For*on nis $nig wundor # hu him woruldmonna | seo uncl$ne gecynd, # cearum sorgende, | hearde ondrede, # =onne sio halge gecynd, | hwit ond heofonbeorht, # heagengla m$gen, | for =$re onsyne beo= # egsan afyrhte, | bida= beofiende # beorhte gesceafte | dryhtnes domes. # Daga egeslicast | weor*e= in worulde, # *onne wuldorcyning | *urh *rym *rea= # *eoda gehwylce, | hate= arisan # reordberende | of foldgrafum, # folc anra gehwylc, | cuman to gemote # moncynnes gehwone. | *onne eall hra=e # Adames cynn | onfeh= fl$sce, # weor*e= foldr$ste | eardes $t ende. # Sceal *onne anra gehwylc | fore Cristes cyme # cwic arisan, | leo=um onfon # ond lichoman, | edgeong wesan. # Hafa= eall on him | *$s *e he on foldan # in fyrndagum, | godes o**e gales, # on his g$ste gehlod, | geara gongum, # hafa= $tg$dre bu, | lic ond sawle. # Sceal on leoht cuman | sinra weorca wlite # ond worda gemynd | ond heortan gehygd # fore heofona cyning. | =onne bi* geyced # ond geedniwad | moncyn *urh meotud. # Micel arise= | dryhtfolc to dome, # si**an dea*es bend | tolese= liffruma%. # Lyft bi= onb$rned, | hreosa= heofonsteorran, # hy*a= wide | gifre glede, # g$stas hweorfa= | on ecne eard. # Opene weor*a= | ofer middangeard # monna d$de. | Ne magun hord weras%, # heortan ge*ohtas, | fore waldende # wihte bemi*an. | Ne sindon him d$da dyrne, # ac *$r bi= dryhtne cu= | on *am miclan d$ge, # hu monna gehwylc | $r earnode # eces lifes, | ond eall ondweard # *$t hi $r o**e si= | worhtun in worulde. # Ne bi= *$r wiht forholen | monna gehygda, # ac se m$ra d$g | hre*erlocena hord, # heortan ge*ohtas, | ealle $tywe=. # $r sceal ge*encan | g$stes *earfe, # se *e gode mynte= | bringan beorhtne wlite, # *onne bryne costa=, | hat, heorugifre, # hu gehealdne sind | sawle wi= synnum # fore sigedeman. | =onne sio byman stefen # ond se beorhta segn, | ond *$t hate fyr # ond seo hea dugu=, | ond se engla *rym # ond se egsan *rea, | ond se hearda d$g # ond seo hea rod, | ryht ar$red # rices to beacne, | folcdryht wera # biforan bonna=, | sawla gehwylce # *ara *e si= o**e $r | on lichoman # leo*um onfengen. | =onne weoroda m$st # fore waldende, | ece ond edgeong, # ondweard g$= | neode ond nyde, # bi noman gehatne, | bera= breosta hord # fore bearn godes, | feores fr$twe. # Wile f$der eahtan | hu gesunde suna # sawle bringen | of *am e=le # *e hi on lifdon. | =onne beo= bealde # *a *e beorhtne wlite | meotude bringa=. # Bi= hyra meaht ond gefea | swi=e ges$liglic # sawlum to gielde, | wuldorlean weorca. # Wel is *am *e motun% | on *a grimman tid # gode lician. | *$r him sylfe geseo= # sorga m$ste, | synfa men, # sarigfer=e. | Ne bi= him to are # *$t *$r fore ell*eodum | usses dryhtnes rod # ondweard stonde=, | beacna beorhtast, # blode bistemed, | heofoncyninges # hlutran dreore, | biseon mid swate # *$t ofer side gesceaft | scire scine=. # Sceadu beo= bidyrned | *$r se leohta beam # leodum byrhte=. | *$t *eah to teonum # geteod% weor*e=, | *eodum to *rea, # *am *e *onc gode | womwyrcende # wita ne cu*un, | *$s he on *one halgan beam # ahongen w$s | fore moncynnes # manforwyrhtu, | *$r he leoflice # lifes ceapode, | *eoden moncynne, # on *am d$ge, | mid *y weor=e, # *e no wom dyde | his lichoma # leahtra firena, | mid *y usic alysde. # *$s he eftlean wile | *urh eorneste # ealles gemonian%, | =onne sio reade # rod ofer ealle | swegle scine= # on *$re sunnan gyld. | On *a forhtlice # firenum fordone, | swearte synwyrcend, # sorgum wlita=, | geseo= him to bealwe # *$t him betst bicwom, | *$r hy hit to gode # ongietan woldan. | Ond eac *a ealdan wunde # ond *a openan dolg | on hyra dryhtne geseo= # dreorigfer=e, | swa him mid n$glum *urhdrifan # ni=hycgende | *a hwitan honda # ond *a halgan fet, | ond of his sidan swa some # swat forletan, | *$r blod ond w$ter # bu tu $tsomne | ut bicwoman # fore eagna gesyh=, | rinnan fore rincum, # *a he on rode w$s. | Eall *is magon him sylfe # geseon *onne, | open, orgete, # *$t he for $lda lufan, | firenfremmendra, # fela *rowade. | Magun leoda bearn # leohte oncnawan | hu hine lygnedon # lease on ge*oncum, | hysptun hearmcwidum, # ond on his hleor somod | hyra spatl speowdon. # Spr$con him edwit, | ond on *one eadgan # ondwlitan swa some | helfuse men # hondum slogun, | folmum areahtum # ond fystum eac, | ond ymb his heafod # heardne gebigdon | beag *yrnenne, # blinde on ge*oncum, | dysge ond gedwealde. # Gesegun *a dumban gesceaft, | eor=an ealgrene # ond uprodor, | forhte gefelan # frean *rowinga, | ond mid cearum cwi=dun, # *eah hi cwice n$ron, | *a% hyra scyppend # scea*an onfengon | syngum hondum. # Sunne wear= adw$sced, | *ream a*rysmed; # *a sio *eod geseah | in Hierusalem # godwebba cyst | *$t $r =am halgan # huse sceolde | to weor*unga # weorud sceawian; | ufan eall forb$rst # *$t hit on eor*an l$g | on twam styccum. # *$s temples segl, | wundorbleom geworht # to wlite *$s huses, | sylf slat on tu, # swylce hit seaxes ecg | scearp *urhwode. # Scire burstan | muras ond stanas # monge $fter foldan, | ond seo eor=e eac, # egsan myrde, | beofode on bearhtme, # ond se brada s$ | cy=de cr$ftes meaht # ond of clomme br$c | up yrringa # on eor*an f$=m, | ge on stede scynum # steorran forleton | hyra sw$sne wlite. # On *a sylfan tid | heofon hluttre ongeat # hwa hine healice | torhtne getremede # tungolgimmum; | for*on he his bodan sende, # *a w$s geboren $rest | gesceafta scircyning. # Hw$t, eac scyldge men | gesegon to so=e, # *y sylfan d$ge | *e on *rowade, # *eodwundor micel, | *$tte eor=e ageaf # *a hyre on l$gun. | Eft lifgende # up astodan | *a *e heo $r f$ste # bifen h$fde, | deade bibyrgde, # *e dryhtnes bibod | heoldon on hre*re. # Hell eac ongeat, | scyldwreccende, # *$t se scyppend cwom, | waldende god, # *a heo *$t weorud ageaf, | hlo*e of =am hatan hre*re. # Hyge wear= mongum blissad, | sawlum sorge toglidene. # Hw$t, eac s$ cy=de | hwa hine gesette # on sidne grund, | tirmeahtig cyning; # for*on he hine tredne him | ongean gyrede, # *onne god wolde | ofer sine y=e gan. # Eahstream ne dorste | his frean% fet # flode bisencan, | ge eac beamas onbudon # hwa hy mid bledum sceop, | monge, nales fea, # =a mihtig god | on hira anne gestag # *$r he earfe*u | ge*olade fore *earfe # *eodbuendra, | la=licne dea= # leodum to helpe. | =a wear= beam monig # blodigum tearum | birunnen under rindum, # reade ond *icce; | s$p wear= to swate. # *$t asecgan ne magun% | foldbuende # *urh frod gewit, | hu fela *a onfundun # *a gefelan ne magun | dryhtnes *rowinga, # deade gesceafte. | *a *e $*elast sind # eor=an gecynda, | ond heofones eac # heahgetimbro, | eall fore *am anum # unrot gewear=, | forhtafongen. # *eah hi fer=gewit | of hyra $*elum # $nig ne cu*en, | wendon swa *eah wundrum, # *a hyra waldend for | of lichoman. # Leode ne cu*on, | modblinde men # meotud oncnawan, | flintum heardran, # *$t hi frea nerede | fram hellcwale # halgum meahtum, | alwalda god. # *$t $t $restan | fore*oncle men # from fruman worulde | *urh wis gewit, # witgan dryhtnes, | halge higegleawe, # h$le*um s$gdon, | oft, nales $ne, # ymb *$t $*ele bearn, | =$t se earcnanstan # eallum sceolde | to hleo ond to hro*er # h$le*a cynne | weor=an in worulde, # wuldres agend, | eades ordfruma, # *urh *a $*elan cwenn. | Hw$s wene= se # *e mid gewitte nyle | gemunan *a mildan # meotudes lare, | ond eal =a earfe=u # *e he fore $ldum adreag, | for*on *e he wolde # *$t we wuldres eard | in ecnesse # agan mosten? | Swa *am bi= grorne # on *am grimman d$ge | domes *$s miclan, # *am *e dryhtnes sceal, | dea=firenum forden, # dolg sceawian, | wunde ond wite. # On werigum sefan | geseo= sorga m$ste, # hu se sylfa cyning | mid sine lichoman # lysde of firenum | *urh milde mod, # *$t hy mostun manweorca | tome lifgan, # ond tires bl$d | ecne agan. # Hy *$s e=les *onc | hyra waldende # wita ne cu*on; | for*on *$r to teonum # *a tacen geseo= | orgeatu on gode, # unges$lge, | *onne Crist site= # on his cynestole, | on heahsetle, # heofonm$gna god, | f$der $lmihtig. # Folca gehwylcum | scyppend scinende # scrife= bi gewyrhtum, | eall $fter ryhte # rodera waldend. | =onne beo= gesomnad # on *a swi*ran hond | *a cl$nan folc, # Criste sylfum | gecorene bi cystum, # *a $r sinne cwide georne | lustum l$stun # on hyra lifdagum, | ond *$r womscea*an # on *one wyrsan d$l | fore scyppende # scyrede weor*a=, | hate= him gewitan # on *a winstran hond, | sigora so=cyning, # synfulra weorud. | *$r hy arasade # reota= ond beofia= | fore frean forhte, # swa fule swa g$t, | unsyfre folc, # arna ne wena=. | =onne bi= g$sta dom # fore gode sceaden | wera cneorissum, # swa hi geworhtun $r, | *$r bi= on eadgum # e=gesyne | *reo tacen somod, # *$s *e hi hyra *eodnes wel | wordum ond weorcum # willan heoldon. | An is $rest # orgeate *$r | *$t hy fore leodum # leohte blica*, | bl$de ond byrhte # ofer burga gesetu. | Him on scina= # $rgewyrhtu, | on sylfra gehwam # sunnan beorhtran. | O*er is to eacan # ondgete swa some, | *$t hy him in wuldre witon # waldendes giefe, | ond on seo=, # eagum to wynne, | *$t hi on heofonrice # hlutre% dreamas | eadge mid englum # agan motun%. | =onne bi= *ridde, # hu on *ystra bealo | *$t ges$lige weorud # gesih= *$t fordone | sar *rowian, # synna to wite, | weallendne lig, # ond wyrma slite | bitrum ceaflum, # byrnendra scole. | Of *am him aweaxe= # wynsum gefea, | *onne hi *$t yfel geseo= # o=re dreogan, | *$t hy *urh miltse # meotudes gen$son. | =onne hi *y geornor # gode *oncia= | bl$des ond blissa # *e hy bu geseo=, | *$t he hy generede # from ni=cwale | ond eac forgeaf # ece dreamas; | bi= him hel bilocen, # heofonrice agiefen. | Swa sceal gewrixled # *am *e $r wel heoldon | *urh modlufan # meotudes willan. | =onne bi= *am o*rum # ungelice | willa geworden. # Magon weana to fela | geseon on him selfum, # synne genoge | atolearfo=a # $r gedenra. | *$r him sorgendum # sar o=clife=, | *roht *eodbealu, # on *reo healfa. | An is *ara # *$t hy him yrm*a to fela, | grim helle fyr, # gearo to wite | ondweard seo=, # on *am hi awo sculon, | wr$c winnende, # w$rg=u dreogan. | *onne is him o*er # earfe*u swa some | scyldgum to sconde, # *$t hi *$r scoma m$ste | dreoga= fordone. # On him dryhten gesih= | nales feara sum # firenbealu la=lic, | ond *$t $llbeorhte # eac sceawia= | heofonengla here, # ond h$le*a bearn, | ealle eor=buend # ond atol deofol, | mircne m$gencr$ft, # manwomma gehwone | magun *urh *a lichoman, # leahtra firene, | geseon on *am sawlum. # Beo= *a syngan fl$sc | scandum *urhwaden # swa *$t scire gl$s, | *$t mon y*$st m$g # eall *urhwlitan. | =onne bi= *$t *ridde # *earfendum sorg, | cwi*ende cearo, # *$t hy on *a cl$nan seo=, | hu hi fore godd$dum # glade blissia=, | *a hy, uns$lge, # $r forhogdun | to donne # *onne him dagas l$stun; | ond be hyra weorcum # wepende sar | *$t hi $r freolice # fremedon unryht. | Geseo= hi *a betran # bl$de scinan; | ne bi= him hyra yrm=u # an to wite, | ac *ara o*erra # ead to sorgum, | *$s *e hy swa f$gre gefean% # on fyrndagum | ond swa $nlice # anforletun, | *urh leaslice # lices wynne, | earges fl$schoman # idelne lust. | *$r hi ascamode, # scondum gedreahte, | swicia= on swiman; # synbyr*enne, | firenweorc bera=, # on *$t *a folc seo=. | W$re him *onne betre # *$t hy bealod$de, | $lces unryhtes, # $r gescomeden | fore anum men, # eargra weorca, | godes bodan s$gdon # *$t hi to gyrne wiston | firend$da on him. # Ne m$g *urh *$t fl$sc se scrift | geseon on *$re sawle, # hw$*er him mon so= *e lyge | saga= on hine sylfne, # *onne he *a synne big$=. | M$g mon swa *eah gelacnigan # leahtra gehwylcne, | yfel uncl$ne, # gif he hit anum geseg=, | ond n$nig bihelan m$g # on *am heardan d$ge | wom unbeted, # =$r hit *a weorud geseo=. | Eala, *$r we nu magon # wra*e firene | geseon on ussum sawlum, # synna wunde, | mid lichoman # leahtra gehygdu, | eagum uncl$ne # inge*oncas! | Ne *$t $nig m$g # o*rum gesecgan | mid hu micle elne # $ghwylc wille | *urh ealle list # lifes tiligan, | feores forhtlice, # for= a=olian, | synrust *wean # ond hine sylfne *rean, | ond *$t wom $rran # wunde h$lan, | *one lytlan fyrst # *e her lifes sy, | *$t he m$ge fore eagum # eor=buendra | unscomiende # e=les mid monnum | brucan bysmerleas, # *endan bu somod | lic ond sawle # lifgan mote. | Nu we sceolon georne # gleawlice *urhseon | usse hre*ercofan # heortan eagum, | innan% uncyste. # We mid *am o=rum ne magun, | heafodgimmum, # hyge*onces fer= | eagum *urhwlitan # $nge *inga, | hw$*er him yfel *e god # under wunige, | *$t he on *a grimman tid # gode licie, | *onne he ofer weoruda gehwylc # wuldre scine= | of his heahsetle # hlutran lege. | *$r he fore englum # ond fore el*eodum | to *am eadgestum # $rest m$=le=%, | ond him sw$slice # sibbe gehate=, | heofona heahcyning; # halgan reorde | frefre= he f$gre # ond him fri* beode=, | hate= hy gesunde # ond gesenade | on e*el faran # engla dreames, | ond *$s to widan feore # willum neotan: | "Onfo= nu mid freondum # mines f$der rice | *$t eow w$s $r woruldum # wynlice gearo, | bl$d mid blissum, # beorht e=les wlite, | hwonne ge *a lifwelan # mid *am leofstum%, | swase swegldreamas, # geseon mosten. | Ge *$s earnedon # *a ge earme men, | woruld*earfende, # willum onfengun% | on mildum sefan. # =onne hy him *urh minne noman | ea=mode to eow # arna b$dun, | *onne ge hyra hulpon # ond him hleo= gefon, | hingrendum hlaf # ond hr$gl nacedum; | ond *a *e on sare # seoce lagun, | $fdon unsofte, # adle gebundne, | to *am ge holdlice # hyge sta*eladon | mid modes myne. # Eall ge *$t me dydon, | =onne ge hy mid sibbum sohtun, # ond hyra sefan trymedon | for= on frofre. # *$s ge f$gre sceolon | lean mid leofum # lange brucan." | Onginne= *onne to *am yflum # ungelice | wordum m$=lan # *e him bi= on *a wynstran hond, | *urh egsan *rea, # alwalda god. | Ne *urfon hi *onne to meotude # miltse gewenan, | lifes ne lissa, # ac *$r lean cuma= | werum bi gewyrhtum # worda ond d$da, | reordberendum; # sceolon *one ryhtan dom | anne ge$fnan, # egsan fulne. | Bi= *$r seo miccle # milts afyrred | *eodbuendum, # on *am d$ge, | *$s $lmihtigan, # *onne he yrringa | on *$t fr$te folc # firene st$le= | la*um wordum, # hate= hyra lifes riht | ondweard ywan% # *$t he him $r forgeaf | syngum to s$lum. # Onginne= sylf cwe=an, | swa he to anum sprece, # ond hw$*re ealle m$ne=, | firensynnig folc, # frea $lmihtig: | "Hw$t, ic *ec mon # minum hondum | $rest geworhte, # ond *e ondgiet sealde. | Of lame ic *e leo*o% gesette, # geaf ic =e lifgendne g$st, | arode *e ofer ealle gesceafte, # gedyde ic *$t *u onsyn h$fdest, | m$gwlite me gelicne. # Geaf ic *e eac meahta sped, | welan ofer widlonda gehwylc, # nysses *u wean $nigne d$l, | =ystra *$t *u *olian sceolde. # *u *$s *onc ne wisses. | *a ic =e swa scienne # gesceapen h$fde, | wynlicne geworht, # ond *e welan forgyfen | *$t =u mostes wealdan # worulde gesceaftum, | =a ic *e on *a f$gran # foldan gesette | to neotenne # neorxnawonges | beorhtne bl$dwelan, # bleom scinende, | =a *u lifes word # l$stan noldes, | ac min bibod br$ce # be *ines bonan worde. | F$cnum feonde # fur*or hyrdes, | sce**endum sca*an, # *onne *inum scyppende. | Nu ic =a ealdan race # anforl$te, | hu *u $t $restan # yfle gehogdes, | firenweorcum forlure # *$t ic =e to fremum sealde. | *a ic *e goda swa fela # forgiefen h$fde | ond *e on *am eallum # eades to lyt | mode *uhte, # gif *u meahte sped | efenmicle gode # agan ne moste, | =a *u of *an gefean # fremde wurde, | feondum to willan # feor aworpen. | Neorxnawonges wlite # nyde sceoldes | agiefan geomormod, # g$sta e*el, | earg ond unrot, # eallum bid$led | duge*um ond dreamum, # ond *a bidrifen wurde | on *as *eostran weoruld, # *$r *u *olades si**an | m$genearfe*u # micle stunde, | sar ond swar gewin # ond sweartne dea=, | ond $fter hingonge% # hreosan sceoldes | hean in helle, # helpendra leas. | =a mec ongon hreowan # *$t min hondgeweorc | on feonda geweald # feran sceolde, | moncynnes tuddor # mancwealm seon, | sceolde uncu=ne # eard cunnian, | sare si*as. # *a ic sylf gestag, | maga in modor, # *eah w$s hyre m$gdenhad | $ghw$s onwalg. # Wear= ic ana geboren | folcum to frofre. # Mec mon folmum biwond, | bi*eahte mid *earfan w$dum, # ond mec *a on *eostre alegde | biwundenne mid wonnum cla*um. # Hw$t, ic *$t for worulde ge*olade! | Lytel *uhte ic leoda bearnum, # l$g ic on heardum stane, | cildgeong on crybbe. # Mid *y ic *e wolde cwealm afyrran, | hat helle bealu, # *$t *u moste halig scinan | eadig on *am ecan life, # for=on ic *$t earfe*e wonn. | N$s me for mode, # ac ic on magugeogu=e | yrm*u ge$fnde, # arleas licsar, | *$t ic *urh *a # w$re *e% gelic, | ond *u meahte # minum weor*an | m$gwlite gelic, # mane bid$led. | Ond fore monna lufan # min *rowade | heafod hearmslege; # hleor ge*olade, | oft ondlata, # arleasra spatl, | of mu=e onfeng, # manfremmendra. | Swylce hi me geblendon # bittre tosomne | unswetne drync # ecedes ond geallan. | =onne ic fore folce onfeng # feonda geni=lan, | fylgdon me mid firenum, # f$h*e ne rohtun, | ond mid sweopum slogun. # Ic *$t sar for =e | *urh ea=medu # eall ge*olade, | hosp ond heardcwide. # *a hi hw$sne beag | ymb min heafod # heardne gebygdon, | *ream bi*rycton, # se w$s of *ornum geworht. | =a ic w$s ahongen # on heanne beam, | rode gef$stnad, # =a hi ricene mid spere | of minre sidan # swat ut guton%, | dreor to foldan, # *$t *u of deofles *urh *$t | nydgewalde # genered wurde. | =a ic, womma leas, # wite *olade, | yfel earfe*u, # o**$t ic anne forlet | of minum lichoman # lifgendne g$st. | Geseo= nu *a feorhdolg # *e ge gefremedun $r | on minum folmum # ond on fotum swa some, | *urh *a ic hongade # hearde gef$stnad; | meaht her eac geseon # orgete nu gen | on minre sidan # swatge wunde. | Hu *$r w$s unefen racu # unc gem$ne! | Ic onfeng *in sar # *$t *u moste ges$lig | mines e*elrices # eadig neotan, | ond *e mine dea=e # deore gebohte | *$t longe lif # *$t *u on leohte si**an, | wlitig, womma leas, # wunian mostes. | L$g min fl$schoma # in foldan bigrafen, | ni*re gehyded, # se =e n$ngum scod, | in byrgenne, # *$t *u meahte beorhte uppe | on roderum wesan, # rice mid englum. | For hwon forlete *u # lif *$t scyne | *$t ic *e for lufan # mid mine lichoman | heanum to helpe # hold gecypte? | Wurde *u *$s gewitleas # *$t *u waldende | *inre alysnesse # *onc ne wisses? | Ne ascige ic nu # owiht bi *am bitran | dea=e minum # *e ic adreag fore *e, | ac forgield me *in lif, # *$s *e ic iu *e min | *urh woruldwite # weor= gesealde; | =$s lifes ic manige # *e *u mid leahtrum hafast | ofslegen synlice # sylfum to sconde. | For hwan *u *$t selegescot # *$t ic me sw$s on *e | gehalgode, # hus to wynne, | *urh firenlustas, # fule synne, | unsyfre bismite # sylfes willum? | Ge *u *one lichoman # *e ic alysde me | feondum of f$=me, # ond *a him firene forbead, | scyldwyrcende # scondum gewemdest. | For hwon ahenge *u mec hefgor # on *inra honda rode | *onne iu hongade? # Hw$t, me *eos heardra *ynce=! | Nu is sw$rra mid mec # *inra synna rod | *e ic unwillum # on beom gef$stnad, | *onne seo o*er w$s # *e ic $r gestag, | willum minum, # *a mec *in wea swi*ast | $t heortan gehreaw, # *a ic *ec from helle ateah, | *$r *u hit wolde sylfa # si**an gehealdan. | Ic w$s on worulde w$dla # *$t =u wurde welig in heofonum, | earm ic w$s on e=le *inum # *$t *u wurde% eadig on minum. | *a =u *$s ealles # $nigne *onc | *inum nergende # nysses on mode. | Bibead ic eow # *$t ge bro*or mine | in woruldrice # wel aretten | of *am $htum # *e ic eow on eor=an geaf, | earmra hulpen. # Earge ge *$t l$stun, | *earfum forwyrndon # *$t hi under eowrum *$ce mosten | in gebugan, # ond him $ghw$s oftugon, | *urh heardne hyge, # hr$gles nacedum, | moses meteleasum. # *eah hy him *urh minne noman | werge, wonhale, # w$tan b$dan, | drynces gedreahte, # dugu*a lease, | *urste ge*egede, # ge him *riste oftugon. | Sarge ge ne sohton, # ne him sw$slic word | frofre gespr$con, # *$t hy *y freoran hyge | mode gefengen. # Eall ge *$t me dydan, | to hyn*um heofoncyninge. # *$s ge sceolon hearde adreogan | wite to widan ealdre, # wr$c mid deoflum ge*olian." | =onne *$r ofer ealle # egeslicne cwide | sylf sigora weard, # sares fulne, | ofer *$t f$ge folc # for= forl$te=, | cwi= to *ara synfulra # sawla fe*an: | "Fara= nu, awyrgde, # willum biscyrede | engla dreames, # on ece fir | *$t w$s Satane # ond his gesi*um mid, | deofle gegearwad # ond *$re deorcan scole, | hat ond heorogrim. # On *$t ge hreosan sceolan!" | Ne magon hi *onne gehynan # heofoncyninges bibod, | r$dum birofene. # Sceolon ra*e feallan | on grimne grund # *a $r wi* gode wunnon. | Bi= *onne rices weard # re*e ond meahtig, | yrre ond egesful. # Ondweard ne m$g | on *issum foldwege # feond gebidan. | Swape= sigemece # mid *$re swi=ran% hond | *$t on *$t deope d$l # deofol gefealla= | in sweartne leg, # synfulra here | under foldan sceat, # f$ge g$stas | on wra*ra wic, # womfulra scolu | werge to forwyrde # on witehus, | dea=sele deofles. # Nales dryhtnes gemynd | si**an geseca=, # synne ne aspringa=, | *$r hi leahtrum fa, # lege gebundne, | swylt *rowia=. # Bi= him synwracu | ondweard undyrne; # *$t is ece cwealm. | Ne m$g *$t hate d$l # of heolo=cynne | in sinnehte # synne forb$rnan | to widan feore, # wom of *$re sawle, | ac *$r se deopa sea= # dreorge fede=, | grundleas gieme= # g$sta on *eostre, | $le= hy mid *y ealdan lige, # ond mid *y egsan forste, | wra*um wyrmum # ond mid wita fela, | frecnum feorhgomum, # folcum scende=. | *$t we magon eahtan # ond on an cwe*an, | so=e secgan, # *$t se sawle weard, | lifes wisdom, # forloren h$bbe, | se *e nu ne gieme= # hw$*er his g$st sie | earm *e eadig, # *$r he ece sceal | $fter hingonge # hamf$st wesan. | Ne bisorga= he # synne to fremman, | wonhydig mon, # ne he wihte hafa= | hreowe on mode # *$t him halig g$st | losige *urh leahtras # on *as l$nan tid. | =onne manscea=a # fore meotude forht, | deorc on *am dome stande=, # ond dea=e fah, | wommum awyrged, # bi= se w$rloga | fyres afylled. # Feores unwyr=e, | egsan ge*read, # ondweard gode | won ond wliteleas # hafa= werges bleo, | facentacen feores. # =onne firena bearn | tearum geota=, # *onne *$s tid ne bi*, | synne cwi*a=; # ac hy to si= do= | g$stum helpe, # =onne *$s giman nele | weoruda waldend, # hu *a womscea*an | hyra ealdgestreon # on *a openan tid | sare greten. # Ne bi* *$t sorga tid | leodum alyfed, # *$t *$r l$cedom | findan mote, # se *e nu his feore nyle | h$lo strynan # *enden her leofa=. | Ne bi= *$r $ngum godum # gnorn $tywed, | ne n$ngum yflum wel, # ac *$r $ghw$*er | anfealde gewyrht # ondweard wige=. | For=on sceal onettan%, # se *e agan wile | lif $t meotude, # *enden him leoht ond g$st | somodf$st seon. # He his sawle wlite | georne bigonge # on godes willan, | ond w$r% weor=e # worda ond d$da, | *eawa ond ge*onca, # *enden him *eos woruld, | sceadum scri*ende, # scinan mote, | *$t he ne forleose # on *as l$nan tid | his dreames bl$d # ond his dagena rim, | ond his weorces wlite # ond wuldres lean, | *$tte heofones cyning # on *a halgan tid | so=f$st syle= # to sigorleanum | *am *e him on g$stum # georne hyra=. | *onne heofon ond hel # h$le*a bearnum, | fira feorum, # fylde weor*e=. | Grundas swelga= # godes ondsacan, | lacende leg # la=wende men, | *rea= *eodscea*an, # ond no *onan l$te=% | on gefean faran # to feorhnere, | ac se bryne binde= # bidf$stne% here, | feo= firena bearn. # Frecne me *ince= | *$t *as g$stberend # giman nella=, | men on mode, # *onne man fremma=%, | hw$t him se waldend # to wrace gesette, | la*um leodum. # *onne lif ond dea= | sawlum swelga=. # Bi= susla hus | open ond o=eawed, # a=logum ongean, | =$t sceolon fyllan # firengeorne men | sweartum sawlum. # *onne synna to% wrace% | scyldigra scolu # ascyred weor*e= | heane from halgum # on hearmcwale. | =$r sceolan *eofas # ond *eodscea*an, | lease ond forlegene, # lifes ne wenan, | ond mansworan # mor*orlean% seon, | heard ond heorogrim. # *onne hel nime= | w$rleasra weorud, # ond hi waldend giefe= | feondum in forwyrd; # fa *rowia= | ealdorbealu egeslic. # Earm bi= se *e wile | firenum gewyrcan, # *$t he fah scyle | from his scyppende # ascyred weor=an | $t domd$ge # to dea=e ni*er, | under helle cinn # in *$t hate fyr, | under liges locan, # *$r hy leomu r$ca= | to bindenne # ond to b$rnenne | ond to swingenne # synna to wite. | =onne halig g$st # helle biluce=, | mor*erhusa m$st, # *urh meaht godes, | fyres fulle, # ond feonda here, | cyninges worde. # Se bi* cwealma m$st | deofla ond monna! # *$t is dreamleas hus, | =$r $nig ne m$g # ower% losian | caldan clommum. # Hy br$con cyninges word, | beorht boca bibod; # for*on hy abidan sceolon | in sinnehte, # sar endeleas, | firend$dum fa, # for= *rowian, | =a *e her forhogdun% # heofonrices *rym. | *onne *a gecorenan # fore Crist bera= | beorhte fr$twe. # Hyra bl$d leofa= | $t domd$ge, # agan dream mid gode | li*es lifes, # *$s *e alyfed bi* | haligra gehwam # on heofonrice. | =$t is se e*el # *e no geendad weor*e=, | ac *$r symle for= # synna lease | dream weardia=, # dryhten lofia=, | leofne lifes weard, # leohte biwundne, | sibbum biswe=ede, # sorgum biwerede, | dreamum gedyrde, # dryhtne gelyfde. | Awo to ealdre # engla gemanan | bruca= mid blisse, # beorhte mid lisse, | freoga= folces weard. # F$der ealra geweald | hafa= ond healde= # haligra weorud. | =$r is engla song, # eadigra blis, | *$r% is seo dyre # dryhtnes onsien | eallum *am ges$lgum # sunnan leohtra. | =$r is leofra lufu, # lif butan endedea=e, | gl$d gumena weorud, # giogu= butan ylde, | heofondugu=a *rym, # h$lu butan sare, | ryhtfremmendum # r$st butan gewinne, | domeadigra # d$g butan *eostrum, | beorht bl$des full, # blis butan sorgum, | fri= freondum bitweon # for= butan $festum, | ges$lgum on swegle, # sib butan ni*e | halgum on gemonge. # Nis *$r hungor ne *urst, | sl$p ne swar leger, # ne sunnan bryne, | ne cyle ne cearo, # ac *$r cyninges giefe | awo bruca= # eadigra gedryht, | weoruda wlitescynast, # wuldres mid dryhten. | Se bi= gefeana f$grast # *onne hy $t frym=e gemeta=, | engel ond seo eadge sawl! # Ofgiefe* hio *as eor*an wynne, | forl$te= *as l$nan dreamas, # ond hio wi* *am lice ged$le=. | =onne cwi= se engel, # (hafa= yldran had), | grete= g$st o*erne, # abeode= him godes $rende: | "Nu *u most feran # *ider *u fundadest | longe ond gelome. # Ic *ec l$dan sceal. | Wegas *e sindon we*e, # ond wuldres leoht | torht ontyned. # Eart nu tidfara | to *am halgan ham." # *$r n$fre hreow cyme=, | edergong fore yrm*um, # ac *$r bi* engla dream, | sib ond ges$lignes, # ond sawla r$st, | ond *$r a to feore # gefeon motun%, | dryman mid dryhten, # *a *e his domas her | $fna= on eor*an. # He him ece lean | healde= on heofonum, # *$r se hyhsta | ealra cyninga cyning # ceastrum wealde=. | =$t sind *a getimbru # *e no% tydria=, | ne *am fore yrm*um # *e *$r in wunia= | lif aspringe=, # ac him bi= lenge hu sel; | geogu*e bruca= # ond godes miltsa. | *ider so=f$stra # sawla motun | cuman $fter cwealme, # *a *e her Cristes $ | l$ra= ond l$sta=, # ond his lof r$ra=; | oferwinna= *a awyrgdan g$stas, # bigyta= him wuldres r$ste, | hwider sceal *$s monnes # mod astigan, | $r o**e $fter, # *onne he his $nne her | g$st bigonge, # *$t se gode mote, | womma cl$ne, # in geweald cuman. | Monge sindon # geond middangeard | hadas under heofonum, # *a *e in haligra | rim arisa=. # We *$s ryht magun | $t $ghwylcum # anra gehyran, | gif we halig bebodu # healdan willa=; | m$g nu snottor guma # s$le brucan | godra tida, # ond his g$ste for= | weges willian. # Woruld is onhrered, | cola* Cristes lufu, # sindan costinga | geond middangeard # monge arisene, | swa *$t geara iu # godes spelbodan | wordum s$gdon # ond *urh witedom | eal anemdon, # swa hit nu gonge=. | Ealda= eor*an bl$d # $*ela gehwylcre | ond of wlite wenda= # w$stma gecyndu; | bi= seo si*re tid # s$da gehwylces | m$tr~ in m$gne. # For*on se mon ne *earf | to *isse worulde # wyrpe gehycgan, | *$t he us f$gran # gefean bringe | ofer *a ni*as # *e we nu dreoga=, | $r*on endien # ealle gesceafte | =a he gesette # on siex dagum, | =a nu under heofonum # hadas cenna=, | micle ond m$te. # Is *es middangeard | dalum ged$led. # Dryhten sceawa= | hw$r *a eardien # *e his $ healden; | gesih= he *a domas # dogra gehwylce | wonian ond wendan # of woruldryhte | =a he gesette # *urh his sylfes word. | He fela finde=, # fea beo= gecorene. | Sume him *$s hades # hlisan willa= | wegan on wordum # ond *a weorc ne do=. | Bi= him eor=wela # ofer *$t ece lif | hyhta hyhst, # se gehwylcum sceal | foldbuendra # fremde geweor*an. | For*on hy nu hyrwa= # haligra mod, | =a *e him to heofonum # hyge sta*elia=, | witon *$t se e=el% # ece bide= | ealra *$re mengu # *e geond middangeard | dryhtne *eowia= # ond *$s deoran ham | wilnia= bi gewyrhtum. # Swa *as woruldgestreon | on *a m$ran god # bimutad% weor*a=, | =onne *$t gegyrna= # *a *e him godes egsa | hleona* ofer heafdum. # Hy *y hyhstan beo= | *rymme ge*reade, # *isses lifes | *urh bibodu bruca= # ond *$s betran for= | wysca= ond wena*. # Wuldres bycga=, | sella= $lmessan, # earme frefra=, | beo= rummode # ryhtra gestreona, | lufia= mid lacum # *a *e l$s agun, | d$ghwam dryhtne *eowia*. # He hyra d$de sceawa=. | Sume *a wunia= # on westennum, | seca= ond gesitta= # sylfra willum | hamas on heolstrum. # Hy =$s heofoncundan | boldes bida=. # Oft him brogan to | la=ne gel$de=, # se *e him lifes ofonn, | eawe= him egsan, # hwilum idel wuldor, | br$gdwis bona # hafa= bega cr$ft, | eahte= anbuendra. # Fore him englas stonda=, | gearwe mid g$sta w$pnum, # beo* hyra geoca gemyndge, | healda= haligra feorh, # witon hyra hyht mid dryhten. | *$t synd *a gecostan cempan # *a *am cyninge *eowa=, | se n$fre *a lean alege= # *am *e his lufan adreoge=. | Magun we nu nemnan # *$t us neah gewear= | *urh haligne # had gecy*ed, | hu Gu=lac his # in godes willan | mod gerehte, # man eall forseah, | eor=lic $*elu, # upp gemunde | ham in heofonum. # Him w$s hyht to *am, | si**an hine inlyhte # se *e lifes weg | g$stum gearwa=, # ond him giefe sealde | engelcunde, # *$t he ana ongan | beorgse*el bugan, # ond his bl$d gode | *urh ea=medu # ealne gesealde, | =one *e he on geogu=e # bigan sceolde | worulde wynnum. # Hine weard% biheold | halig of heofonum, # se *$t hluttre mod | in *$s g$stes god # georne trymede. | Hw$t, we hyrdon oft # *$t se halga wer | in *a $restan # $ldu gelufade | frecnessa fela! # Fyrst w$s swa *eana | in godes dome, # hwonne Gu=lace | on his ondgietan # engel sealde | *$t him swe=raden # synna lustas. | Tid w$s toweard; # hine twegen ymb | weardas wacedon, # *a gewin drugon, | engel dryhtnes # ond se atela g$st. | Nal$s hy him gelice # lare b$ron | in his modes gemynd # mongum tidum. | O*er him *as eor*an # ealle s$gde | l$ne under lyfte, # ond *a longan god | herede on heofonum, # *$r haligra | sawla gesitta= # in sigorwuldre | dryhtnes dreamas; # he him d$da lean | georne gielde=, # *am *e his giefe willa= | *icgan to *once # ond him *as woruld | uttor l$tan # *onne *$t ece lif. | O*er hyne scyhte, # *$t he scea=ena gemot | nihtes sohte # ond *urh ne*inge | wunne $fter worulde, # swa do= wr$cm$cgas | *a *e ne bimurna= # monnes feore | *$s *e him to honda # hu*e gel$de=, | butan hy *y reafe # r$dan motan. | Swa hy hine trymedon # on twa healfa | o**$t *$s gewinnes # weoroda dryhten | on *$s engles dom # ende gereahte. | Feond w$s geflymed; # si* *am frofre g$st | in Gu=laces # geoce gewunade, | lufade hine ond l$rde # lenge hu geornor, | *$t him leofedan # londes wynne, | bold on beorhge. # Oft *$r broga cwom | egeslic ond uncu=, # ealdfeonda ni=, | searocr$ftum swi*; # hy him sylf hyra | onsyn ywdon, # ond *$r $r fela | setla ges$ton. # *onan si= tugon | wide wa=e, # wuldre byscyrede, | lyftlacende. # W$s seo londes stow | bimi*en fore monnum, # o**$t meotud onwrah | beorg on bearwe, # *a se bytla cwom | se *$r haligne # ham ar$rde, | nales *y he giemde # *urh gitsunga | l$nes lifwelan, # ac *$t lond gode | f$gre gefreo*ode, # si**an feond oferwon | Cristes cempa. # He gecostad% wear= | in gemyndigra # monna tidum, | =ara *e nu gena # *urh g$stlicu | wundor hine% weor=ia= # ond his wisdomes | hlisan healda=, # *$t se halga *eow | elne geeode, # *a he ana ges$t | dygle stowe. # =$r he dryhtnes lof | reahte ond r$rde; # oft *urh reorde abead, | *am *e *rowera # *eawas lufedon, | godes $rendu, # *a him g$st onwrah | lifes snyttru, # *$t he his lichoman | wynna forwyrnde # ond woruldblissa, | seftra setla # ond symbeldaga, | swylce eac idelra # eagena wynna, | gierelan gielplices. # Him w$s godes egsa | mara in gemyndum # *onne he menniscum | *rymme $fter *once # *egan wolde. | God w$s Gu=lac! # He in g$ste b$r | heofoncundne hyht, # h$lu ger$hte | ecan lifes. # Him w$s engel neah, | f$le freo=uweard, # *am *e feara sum | mearclond ges$t. # *$r he mongum wear= | bysen on Brytene, # si**an biorg gestah | eadig oretta, # ondwiges heard. | Gyrede hine georne # mid g$stlicum | w$pnum # wong bletsade, | him to $tst$lle # $rest ar$rde | Cristes rode, # *$r se cempa oferwon | frecnessa fela. # Frome wurdun% monge | godes *rowera; # we *$s Gu=laces% | deorwyr=ne d$l # dryhtne cenna=. | He him sige sealde # ond snyttrucr$ft, | mundbyrd meahta, # *onne mengu cwom | feonda f$rscytum # f$h=e r$ran. | Ne meahton hy $feste # anforl$tan, | ac to Gu=laces # g$ste gel$ddun | frasunga fela. # Him w$s fultum neah, | engel hine elne trymede, # *onne hy him yrre hweopan, | frecne fyres wylme. # Stodan him on fe=ehwearfum, | cw$don *$t he on *am beorge # byrnan sceolde | ond his lichoman # lig forswelgan, | *$t his earfe*u # eal gelumpe | modcearu m$gum, # gif he monna dream | of *am orlege # eft ne wolde | sylfa gesecan, # ond his sibbe ryht | mid moncynne # maran cr$fte | willum bewitigan, # l$tan wr$ce stille. | Swa him yrsade, # se for ealle spr$c | feonda mengu. # No *y forhtra w$s | Gu=laces g$st, # ac him god sealde | ellen wi* *am egsan # *$t *$s ealdfeondes | scyldigra scolu # scome *rowedon; | w$ron teonsmi=as # tornes fulle, | cw$don *$t him Gu=lac # eac gode sylfum | earfe*a m$st # ana gefremede, | si**an he for wlence # on westenne | beorgas br$ce, # *$r hy% bidinge, | earme ondsacan, # $ror mostun% | $fter tintergum # tidum brucan, | =onne hy of wa*um # werge cwoman | restan ryne*ragum, # rowe gefegon; | w$s him seo gelyfed # *urh lytel f$c. | Stod seo dygle stow # dryhtne in gemyndum | idel ond $men, # e*elriehte feor, | bad bis$ce # betran hyrdes. | To *on ealdfeondas # ondan noman, | swa hi singales # sorge dreoga=. | Ne motun hi on eor*an # eardes brucan, | ne hy lyft swefe= # in leoma r$stum, | ac hy hleolease # hama *olia=, | in cearum cwi*a=, # cwealmes wisca=, | willen *$t him dryhten # *urh dea=es cwealm | to hyra earfe=a # ende geryme. | Ne mostun hy Gu=laces # g$ste sce**an, | ne *urh sarslege # sawle ged$lan | wi= lichoman, # ac hy ligesearwum | ahofun hearmstafas, # hleahtor alegdon, | sorge seofedon, # *a hi swi=ra oferstag | weard on wonge. # Sceoldon wr$cm$cgas | ofgiefan gnornende # grene beorgas. | Hw$*re hy *a gena, # godes ondsacan, | s$gdon sarstafum, # swi*e geheton, | *$t he dea*a gedal # dreogan sceolde, | gif he leng bide # la*ran gemotes, | hwonne hy mid mengu # maran cwome, | *a *e for his life # lyt sorgedon. | Gu=lac him ongean *ingode, # cw$= *$t hy gielpan ne *orftan | d$dum wi= dryhtnes meahtum. # "*eah *e ge me dea= gehaten, | mec wile wi= *am ni*um genergan # se *e eowrum nydum wealde=. | An is $lmihtig god, # se mec m$g ea=e gescyldan; | he min feorg freo*a=. # Ic eow fela wille | so*a gesecgan. # M$g ic *is setl on eow | butan earfe=um # ana ge=ringan%. | Ne eam ic swa fealog, # swa ic eow fore stonde, | monna weorudes, # ac me mara d$l | in godcundum # g$stgerynum | wuna= ond weaxe=, # se me wra*e healde=. | Ic me anum her # ea=e getimbre | hus ond hleona=; # me on heofonum sind | lare gelonge. # Mec *$s lyt tweo* | *$t me engel to # ealle gel$de= | spowende sped # spreca ond d$da. | Gewita= nu, awyrgde, # werigmode, | from *issum earde # *e ge her on stonda=, | fleo= on feorweg. # Ic me fri= wille | $t gode gegyrnan; # ne sceal min g$st mid eow | gedwolan dreogan, # ac mec dryhtnes hond | munda= mid m$gne. # Her sceal min wesan | eor=lic e*el, # nales eower leng." | =a wear= breahtm h$fen. # Beorg ymbstodan | hwearfum wr$cm$cgas. # Wo= up astag, | cearfulra cirm. # Cleopedon monige, | feonda foresprecan, # firenum gulpon: | "Oft we ofersegon # bi s$m tweonum | *eoda *eawas, # *r$ce modigra, | *ara *e in gelimpe # life weoldon. | No we% oferhygdu # anes monnes | geond middangeard # maran fundon. | =u *$t gehatest # *$t =u ham on us% | gegan wille, # =e% eart% godes yrming. | Bi hwon scealt *u lifgan, # *eah *u lond age? | Ne *ec mon hider # mose fede=; | beo= *e hungor ond *urst # hearde gewinnan, | gif *u gewitest # swa wilde deor | ana from e*ele. # Nis *$t onginn wiht! | Geswic *isses setles! # Ne m$g *ec sellan r$d | mon gel$ran # *onne *eos mengu eall. | We *e beo= holde # gif =u us hyran wilt, | o**e *ec ungearo # eft geseca= | maran m$gne, # *$t *e mon ne *earf | hondum hrinan, # ne *in hra feallan | w$pna wundum. # We *as wic magun | fotum afyllan; # folc in =rice= | meara *reatum # ond monfarum. | Beo= *a gebolgne, # *a *ec breodwia=, | treda= *ec ond terga=, # ond hyra torn wreca=, | tobera= *ec blodgum lastum; # gif *u ure bidan *encest, | we *ec ni*a gen$ga=. # Ongin *e generes wilnian, | far *$r =u freonda wene, # gif =u *ines feores recce." | Gearo w$s Gu=lac, # hine god fremede | on ondsware # ond on elne strong. | Ne wond he for worde, # ac his wi*erbreocum | sorge ges$gde, # cu=e him so= genog: | "Wid% is *es westen, # wr$csetla fela, | eardas onh$le # earmra g$sta. | Sindon w$rlogan # *e *a wic buga=. | *eah ge *a ealle # ut abanne%, | ond eow eac gewyrce # widor s$ce, | ge her ateo= # in *a tornwr$ce | sigeleasne si=. # No ic eow sweord ongean | mid gebolgne hond # o=beran *ence, | worulde w$pen, # ne sceal *es wong gode | *urh blodgyte # gebuen weor=an, | ac ic minum Criste # cweman *ence | leofran lace. # Nu ic *is lond gestag, | fela ge me earda # *urh idel word | aboden habba=. # Nis min breostsefa | forht ne f$ge, # ac me fri=e healde= | ofer monna cyn # se *e m$gna gehw$s | weorcum wealde=. # Nis me wiht $t eow | leofes gelong, # ne ge me la*es wiht | gedon motun. # Ic eom dryhtnes *eow, | he mec *urh engel # oft afrefre=. | For=on mec longe*as # lyt gegreta=, | sorge sealdun, # nu mec sawelcund | hyrde bihealde=. # Is min hyht mid god, | ne ic me eor=welan # owiht sinne, | ne me mid mode # micles gyrne, | ac me dogra gehwam # dryhten sende= | *urh monnes hond # mine *earfe." | Swa modgade, # se wi= mongum stod, | awre=ed weor=lice # wuldres cempa | engla m$gne. # Gewat eal *onan | feonda mengu. # Ne w$s se fyrst micel | *e hi Gu=lace # forgiefan *ohtan. | He w$s on elne # ond on ea=medum, | bad on beorge, # (w$s him botles neod), | forlet longe*as # l$nra dreama. | No he hine wi= monna # miltse ged$lde, | ac gesynta b$d # sawla gehwylcre, | *onne he to eor=an # on *am anade | hleor onhylde. # Him of heofonum wear= | onbryrded breostsefa # bli=e g$ste. | Oft eahtade, # (w$s him engel neah), | hu *isse worulde # wynna *orfte | mid his lichoman # l$sast brucan. | No him fore egsan # earmra g$sta | treow getweode, # ne he tid fors$t | *$s *e he for his dryhtne # dreogan sceolde, | *$t hine $reste # elne binoman | sl$pa sluman # o**e s$ne mod. | Swa sceal oretta # a in his mode | gode compian, # ond his g$st beran | oft on ondan # *am *e eahtan wile | sawla gehwylcre # *$r he ges$lan m$g. | Symle hy Gu=lac # in godes willan | fromne fundon, # *onne flygereowe | *urh nihta genipu # neosan cwoman, | *a *e onh$le # eardas weredon, | hw$*re him *$s wonges # wyn swe=rade; | woldun *$t him to mode # fore monlufan | sorg gesohte, # *$t he si* tuge | eft to e*le. # Ne w$s *$t ongin swylc, | =onne hine engel # on *am anade | geornast grette # ond him giefe sealde, | *$t hine ne meahte # meotudes willan | longa= gelettan, # ac he on *$s lareowes | w$re gewunade. # Oft worde bicw$=: | "Huru, *$s bihofa=, # se =e him halig g$st | wisa= on willan # ond his weorc tryma=, | la*a= hine li*um wordum, # gehate= him lifes r~ste, | *$t he *$s latteowes # larum hyre, | ne lete him ealdfeond # eft oncyrran | mod from his meotude. # Hu sceal min cuman | g$st to geoce, # nemne ic gode sylle | hyrsumne hige, # *$t him heortan ge*onc | // $r o**e si= # ende geweor=e, | *$t ge mec to wundre # w~gan motun. | Ne m$g min lichoma # wi= *as l$nan gesceaft | dea= ged$lan, # ac he gedreosan sceal, | swa *eos eor=e eall # *e ic her on stonde. | =eah ge minne fl$schoman% # fyres wylme | forgripen gromhydge # gifran lege, | n$fre ge mec of *issum wordum onwenda= # *endan mec min gewit gel$ste=. | *eah *e ge hine sarum fors$cen, # ne motan ge mine sawle gretan, | ac ge on betran gebringa=. # For=an ic gebidan wille | *$s *e me min dryhten deme=. # Nis me *$s dea*es sorg. | =eah min ban ond blod # bu tu geweor*en | eor*an to eacan, # min se eca d$l | in gefean fare=, # *$r he f$gran | botles bruce=. # Nis *isses beorges setl | meodumre ne mara # *onne hit men duge% | se *e in *rowingum # *eodnes willan | d$ghwam dreoge=. # Ne sceal se dryhtnes *eow | in his modsefan # mare gelufian | eor*an $htwelan # *onne his anes gemet, | *$t he his lichoman # lade h$bbe." | =a w$s eft swa $r # ealdfeonda ni=, | wroht onwylled%; # wo=% o*er | ne lythwon leo=ode, # *onne in lyft astag | ceargesta cirm. # Symle Cristes lof | in Gu=laces # godum mode | weox ond wunade, # ond hine weoruda god | freo=ade on foldan, # swa he feora gehwylc | healde= in h$lo, # *$r se hyra g$st | *ih= in *eawum. # He w$s *eara sum; | ne won he $fter worulde, # ac he in wuldre ahof | modes wynne. # Hwylc w$s mara *onne se? | An oretta # ussum tidum | cempa gecy=e= # *$t him Crist fore | woruldlicra ma # wundra gecy=de. | He hine scilde # wi= sce=*endra% | eglum onfengum # earmra g$sta; | w$ron hy reowe # to r$sanne | gifrum grapum. # No god wolde | *$t seo sawl *$s # sar *rowade | in lichoman, # lyfde se*eana | *$t hy him mid hondum # hrinan mosten, | ond *$t fri= wi= hy # gefreo*ad w$re. | Hy hine *a hofun # on *a hean lyft, | sealdon him meahte # ofer monna cynn, | *$t he fore eagum # eall sceawode | under haligra # hyrda gewealdum | in mynsterum # monna geb$ru, | *ara *e hyra lifes # *urh lust brucan, | idlum $htum # ond oferwlencum, | gierelum gielplicum, # swa bi= geogu=e *eaw, | *$r *$s ealdres # egsa ne styre=. | No *$r% *a feondas # gefeon *orfton, | ac *$s bl$des hra=e # gebrocen h$fdon | *e him alyfed w$s # lytle hwile, | *$t hy his lichoman # leng ne mostan | witum w$lan; # ne him wiht gescod | *$s *e hy him to teonan # *urhtogen h$fdon. | L$ddun hine *a of lyfte # to *am leofestan | earde on eor=an, # *$t he eft gestag | beorg on bearwe. # Bonan gnornedon, | m$ndon murnende # *$t% hy monnes bearn | *ream ofer*unge, # ond swa *earfendlic | him to earfe=um # ana cwome, | gif hy him ne meahte # maran sarum | gyldan gyrnwr$ce. # Gu=lac sette | hyht in heofonas, # h$lu getreowde, | h$fde feonda feng # feore gedyged. | W$s seo $reste # earmra g$sta | costung ofercumen. # Cempa wunade | bli*e on beorge, # w$s his bl$d mid god. | =uhte him on mode # *$t se moncynnes | eadig w$re # se *e his anum her | feore gefreo=ade, # *$t him feondes hond | $t *am ytmestan # ende ne scode, | *onne him se dryhtnes # dom wisade | to *am nyhstan # nydgedale. | Hw$*re him *a gena # gyrna gemyndge | edwitsprecan # erm*u geheton | tornum teoncwidum. # Treow w$s gecy*ed, | *$tte Gu=lace # god leanode | ellen mid arum, # *$t he ana gewon. | Him se werga g$st # wordum s$gde: | "No we *e *us swi=e # swencan *orftan, | *$r *u fromlice # freonda larum | hyran wolde, # *a *u hean% ond earm | on *is orlege # $rest cwome, | =a *u gehete # *$t *ec halig g$st | wi= earfe*um # ea=e gescilde, | for *am myrcelse # *e *ec monnes hond | from *inre onsyne # $*elum ahwyrfde. | In *am m$gwlite # monge lifga=, | gyltum forgiefene; # nales gode *iga=, | ac hy lichoman # fore lufan cwema= | wista wynnum. # Swa ge weor=myndu | in dolum dreame # dryhtne gielda=. | Fela ge fore monnum mi*a= # *$s *e ge in mode gehycga=; | ne beo= eowre d$da dyrne, # *eah *e ge hy in dygle gefremme. | We *ec in lyft gel$ddun, # oftugon *e londes wynna, | woldun *u *e sylfa gesawe # *$t we *ec so= onst$ldun. | Ealles *u *$s wite awunne; # for*on *u hit onwendan ne meahtes." | =a w$s agongen # *$t him god wolde | $fter *rowinga # *onc gegyldan | *$t he martyrhad # mode gelufade, | sealde him snyttru # on sefan gehygdum, | m$genf$ste gemynd. # He wi= mongum stod | ealdfeonda, # elne gebylded, | s$gde him to sorge # *$t hy sigelease | *one grenan wong # ofgiefan sceoldan: | "Ge sind forscadene, # on eow scyld site=! | Ne cunnon ge dryhten # dugu*e biddan, | ne mid ea=medum # are secan, | *eah *e eow alyfde # lytle hwile, | *$t ge min onwald # agan mosten; | ne ge *$t ge*yldum # *icgan woldan, | ac mec yrringa # up gel$ddon, | *$t ic of lyfte # londa getimbru | geseon meahte. # W$s me swegles leoht | torht ontyned, # *eah ic torn druge. | Setton me in edwit # *$t ic ea=e forb$r | rume regulas # ond re*e mod | geongra monna # in godes templum; | woldan *y gehyrwan # haligra lof, | sohtun *a s$mran, # ond *a sellan no | demdan $fter d$dum. # Ne beo= *a dyrne swa *eah. | Ic eow so= si**on% # secgan wille. | God scop geogu=e # ond gumena dream; | ne magun *a $fteryld # in *am $restan | bl$de geberan, # ac hy blissia= | worulde wynnum, # o==$t wintra rim | geg$= in *a geogu=e, # *$t se g$st lufa= | onsyn ond $twist # yldran hades, | =e gemete monige # geond middangeard | *eowia= in *eawum. # *eodum ywa* | wisdom weras, # wlencu forleosa=, | si==an geogu=e gea= # g$st aflih=. | *$t ge ne scira=, # ac ge scyldigra | synne secga=, # so*f$stra no | mod ond mon*eaw # m$ran willa=. | Gefeo= in firenum, # frofre ne wena=, | *$t ge wr$csi=a # wyrpe gebiden. | Oft ge in gestalum stonda=; # *$s cyme= steor of heofonum. | Me *onne sige% sende= # se usic semon m$g, | se *e lifa gehw$s # lengu wealde=." | Swa hleo*rade # halig cempa; | w$s se martyre # from moncynnes | synnum asundrad. # Sceolde he sares *a gen | d$l adreogan, # =eah *e dryhten his | witum weolde%. # Hw$t, *$t wundra sum | monnum *uhte, # *$t he ma wolde | afrum onfengum # earme g$stas | hrinan leton, # ond *$t hw$*re gelomp! | W$s *$t gen mara, # *$t he middangeard | sylfa gesohte, # ond his swat ageat | on bonena hond; # ahte bega geweald, | lifes ond dea=es, # *a he lustum dreag | ea=mod on eor=an # ehtendra ni=. | For*on is nu arlic # *$t we $f$stra | d$de demen, # secgen dryhtne lof | ealra *ara bisena # *e us bec fore | *urh his wundra geweorc # wisdom cy*a=. | Geofu w$s mid Gu=lac # in godcundum | m$gne gemeted. # Micel is to secgan | eall $fter orde, # *$t he on elne adreag: | =one foregengan # f$der $lmihtig | wi= onh$lum # ealdorgewinnum | sylfa gesette, # *$r his sawl wear= | cl$ne ond gecostad. # Cu= is wide | geond middangeard # *$t his mod ge*ah | in godes willan; # is *$s gen fela | to secgenne, # *$s *e he sylfa adreag | under ny=gista # nearwum clommum. | He *a sar forseah, # a *$re sawle wel | *$s mundboran # *e *$t mod% geheold, | *$t him ne getweode # treow in breostum, | ne him gnornunga # g$ste scodun, | ac se hearda hyge # halig wunade, | o**$t he *a bysgu # oferbiden h$fde. | *rea w$ron *earle, # *egnas grimme, | ealle hy *am feore # fyl gehehton. | No hy hine to dea=e% # deman moston, | synna hyrdas, # ac seo sawul bad | in lichoman # leofran tide. | Georne hy ongeaton # *$t hyne god wolde | nergan wi= ni*um # ond hyra nydwr$ce | deope deman. # Swa dryhten m$g, | ana $lmihtig, # eadigra gehwone | wi= earfe*um # ea=e gescildan. | Hw$=re hine gebrohton # bolgenmode, | wra=e wr$cm$cgas, # wuldres cempan, | halig husulbearn, # $t heldore, | *$r firenfulra # f$ge g$stas | $fter swyltcwale # secan onginna= | ingong $rest # in *$t atule hus, | ni*er under n$ssas # neole grundas. | Hy hine bregdon, # budon orlege, | egsan ond ondan # arleaslice, | frecne fore, # swa bi= feonda *eaw, | *onne hy so=f$stra # sawle willa= | synnum beswican # ond searocr$ftum. | Ongunnon gromheorte # godes orettan | in sefan swencan, # swi*e geheton | *$t he in *one grimman gryre # gongan sceolde, | hweorfan gehyned # to helwarum, | ond *$r in bendum # bryne *rowian. | Woldun hy geteon # mid torncwidum | earme agl$can # in orwennysse, | meotudes cempan. # Hit ne meahte swa! | Cw$don cearfulle, # Criste la=e, | to Gu=lace # mid grimnysse: | "Ne eart =u gedefe, # ne dryhtnes *eow | cl$ne gecostad, # ne cempa god, | wordum ond weorcum # wel gecy*ed, | halig in heortan. # Nu *u in helle scealt | deope gedufan, # nales dryhtnes leoht | habban in heofonum, # heahgetimbru, | seld on swegle, # for*on *u synna to fela, | facna gefremedes # in fl$schoman. | We *e nu willa= # womma gehwylces | lean forgieldan, # *$r *e la*ast bi= | in =am grimmestan # g$stgewinne." | Him se eadga wer # ondswarode, | Gu=lac in g$ste # mid godes m$gne: | "Do= efne swa, # gif eow dryhten Crist, | lifes leohtfruma # lyfan wylle, | weoruda waldend, # *$t ge his wergengan | in *one la=an leg # l$dan motan. | *$t is in gewealdum # wuldorcyninges, | se eow gehynde # ond in h$ft bidraf | under nearone clom, # nergende Crist. | Eom ic ea=mod his # ombiehthera, | *eow ge*yldig. # Ic ge*afian sceal | $ghw$r ealles # his anne dom, | ond him geornlice # g$stgemyndum | wille wideferh # wesan under*yded, | hyran holdlice # minum h$lende | *eawum ond ge*ync=um, # ond him *oncian | ealra *ara giefena # *e god gescop | englum $rest # ond eor=warum; | ond ic bletsige # bli=e mode | lifes leohtfruman, # ond him lof singe | *urh gedefne dom # d$ges ond nihtes, | herge in heortan # heofonrices weard. | *$t eow $fre ne bi= # ufan alyfed | leohtes lissum, # *$t ge lof moten | dryhtne secgan, # ac ge dea=e sceolon | weallendne wean # wope besingan, | heaf in helle, # nales herenisse | halge habban # heofoncyninges. | Ic *one deman # in dagum minum | wille weor*ian # wordum ond d$dum, | lufian in life, # swa is lar ond ar | to spowendre # spr$ce gel$ded, | *am *e in his weorcum # willan r$fna=. | Sindon ge w$rlogan, # swa ge in wr$csi=e | longe lifdon, # lege bisencte%, | swearte beswicene, # swegle benumene, | dreame bidrorene, # dea=e bifolene, | firenum bifongne, # feores orwenan, | *$t ge blindnesse # bote fundon. | Ge *a f$gran gesceaft # in fyrndagum, | g$stlicne goddream, # gearo forsegon, | *a ge wi=hogdun% # halgum dryhtne. | Ne mostun ge a wunian # in wyndagum, | ac mid scome scyldum # scofene wurdon | fore oferhygdum # in ece fyr, | =$r ge sceolon dreogan # dea= ond *ystro, | wop to widan ealdre; # n$fre ge *$s wyrpe gebida=. | Ond ic *$t gelyfe # in liffruman, | ecne onwealdan # ealra gesceafta, | *$t he mec for miltsum # ond m$genspedum, | ni==a nergend, # n$fre wille | *urh ellenweorc # anforl$tan, | *am ic longe # in lichoman | ond in minum g$ste # gode campode | *urh monigfealdra # m$gna gerynu. | For=on ic getrywe # in *one torhtestan | *rynesse *rym, # se ge*eahtingum | hafa= in hondum # heofon ond eor=an, | *$t ge mec mid ni*um # n$fre motan | tornmode teon # in tintergu, | mine myr=ran # ond manscea*an, | swearte sigelease. # Eom ic so=lice | leohte geleafan # ond mid lufan dryhtnes | f$gre gefylled # in minum feorhlocan, | breostum inbryrded # to *am betran ham, | leomum inlyhted # to *am leofestan | ecan earde, # *$r is e*ellond | f$ger ond gefealic # in f$der wuldre, | =$r eow n$fre # fore nergende | leohtes leoma # ne lifes hyht | in godes rice # agiefen weor*e=, | for *am oferhygdum # *e eow in mod astag | *urh idel gylp # ealles to swi=e. | Wendun ge ond woldun%, # wi*erhycgende, | *$t ge scyppende # sceoldan gelice | wesan in wuldre. # Eow *$r wyrs gelomp, | =a eow se waldend # wra=e bisencte | in *$t swearte susl, # *$r eow si==an w$s | ad in$led # attre geblonden, | *urh deopne dom # dream afyrred, | engla gemana. # Swa nu awa sceal | wesan wideferh, # *$t ge w$rnysse | brynewylm h$bben, # nales bletsunga. | Ne *urfun ge wenan, # wuldre biscyrede, | *$t ge mec synfulle # mid searocr$ftum | under sc$d sconde # scufan motan, | ne in b$lbl$san # bregdon on hinder | in helle hus, # *$r eow is ham sceapen, | sweart sinnehte, # sacu butan ende, | grim g$stcwalu. # *$r ge gnornende | dea= sceolon dreogan, # ond ic dreama wyn | agan mid englum # in *am uplican | rodera rice, # *$r is ryht cyning, | help ond h$lu # h$le*a cynne, | dugu= ond drohta=." # =a cwom dryhtnes ar, | halig of heofonum, # se *urh hleo*or abead | ufancundne ege # earmum g$stum; | het eft hra=e # unscyldigne | of *am wr$csi=e # wuldres cempan | l$dan limhalne, # *$t se leofesta | g$st gegearwad # in godes w$re | on gefean ferde. # =a wear= feonda *reat | acol for =am egsan. # Oferm$cga spr$c, | dyre dryhtnes *egn, # d$ghluttre scan. | H$fde Gu=laces # g$st in gewealdum | modig mundbora, # meahtum spedig, | *eostra *egnas # *reaniedlum% bond, | nyd onsette # ond geneahhe bibead: | "Ne sy him banes bryce # ne blodig wund, | lices l$la # ne la*es wiht, | *$s *e ge him to dare # gedon motan, | ac ge hine gesundne asetta* # *$r ge hine sylfne genoman. | He sceal *y wonge wealdan, # ne magon ge him *a wic forstondan. | Ic eom se dema, # se mec dryhten heht | snude gesecgan, # *$t ge him sara gehwylc | hondum geh$lde, # ond him hearsume | on his sylfes dom # si**an w$ron. | Ne sceal ic mine onsyn # fore eowere | mengu mi*an. # Ic eom meotudes *egn. | Eom ic *ara twelfa sum # *e he getreoweste | under monnes hiw # mode gelufade. | He mec of heofonum # hider onsende, | geseah *$t ge on eor=an # fore $fstum% | on his wergengan # wite legdon. | Is *$t min bro*or, # mec his bysgu gehreaw. | Ic *$t gefremme, # *$r se freond wuna= | on *$re socne, # *e ic *a sibbe wi= hine | healdan wille, # nu ic his helpan mot, | *$t ge min onsynn # oft sceawia=. | Nu ic his geneahhe # neosan wille; | sceal ic his word ond his weorc # in gewitnesse | dryhtne l$don. # He his d$de conn." | =a w$s Gu=laces # g$st geblissad, | si**an Bartholomeus # aboden h$fde | godes $rendu. # Gearwe stodun | h$ftas hearsume, # *a *$s halgan word | lyt oferleordun. # Ongon *a leofne si= | dragan domeadig # dryhtnes cempa | to *am onwillan # eor=an d$le. | Hy hine b$ron # ond him bryce heoldon, | hofon hine hondum # ond him hryre burgun. | W$ron hyra gongas # under godes egsan | sme*e ond gesefte. # Sigehre=ig cwom | bytla to *am beorge. # Hine bletsadon | monge m$gwlitas, # meaglum reordum, | treofugla tuddor, # tacnum cy=don | eadges eftcyme. # Oft he him $te heold, | *onne hy him hungrige # ymb hond flugon | gr$dum gifre, # geoce gefegon. | Swa *$t milde mod # wi= moncynnes | dreamum ged$lde, # dryhtne *eowde, | genom him to wildeorum wynne, # si**an he *as woruld forhogde. | Smolt w$s se sigewong # ond sele niwe, | f$ger fugla reord, # folde geblowen; | geacas gear budon. # Gu*lac moste | eadig ond onmod # eardes brucan. | Stod se grena wong # in godes w$re; | h$fde se heorde, # se *e of heofonum cwom, | feondas afyrde. # Hwylc w$s f$gerra | willa geworden # in wera life, | *ara *e yldran # usse gemunde, | o**e we selfe # si**an cu*en? | Hw$t we *issa wundra # gewitan sindon! | Eall *as geeodon # in ussera | tida timan. # For*on *$s tweogan ne *earf | $nig ofer eor=an # $lda cynnes, | ac swilc god wyrce= # g$sta lifes | to trumna*e, # *y l$s *a tydran mod | *a gewitnesse # wendan *urfe, | *onne hy in gesih*e # so*es bruca=. | Swa se $lmihtiga # ealle gesceafte | lufa= under lyfte # in lichoman, | monna m$g=e # geond middangeard. | Wile se waldend # *$t we wisdom a | snyttrum swelgen, # *$t his so= fore us | on his giefena gyld # genge weor=e, | =a he us to are # ond to ondgiete | syle= ond sende=, # sawlum ryme= | li*e lifwegas # leohte ger$hte. | Nis *$t huru l$sast # *$t seo lufu cy*e=, | *onne heo in monnes # mode getimbre= | g$stcunde gife, # swa he Gu=laces | dagas ond d$de # *urh his dom ahof. | W$s se fruma f$stlic # feondum on ondan, | geseted wi= synnum, # *$r he si**an lyt | w$re gewonade, # oft his word gode | *urh ea=medu # up onsende, | let his ben cuman # in *a beorhtan gesceaft, | *oncade *eodne # *$s *e he in *rowingum | bidan moste, # hwonne him betre lif | *urh godes willan # agyfen wurde%. | Swa w$s Gu=laces # g$st gel$ded | engla f$=mum # in uprodor, | fore onsyne # eces deman | l$ddon leoflice. # Him w$s lean geseald, | setl on swegle, # *$r he symle mot | awo to ealdre # eardf$st wesan, | bli=e bidan. # Is him bearn godes | milde mundbora, # meahtig dryhten, | halig hyrde, # heofonrices weard. | Swa so=f$stra # sawla motun | in ecne geard # up gestigan | rodera rice, # *a *e r$fna= her | wordum ond weorcum # wuldorcyninges | lare longsume, # on hyra lifes tid | earnia= on eor=an # ecan lifes, | hames in heah*u. # *$t beo= husulweras, | cempan gecorene, # Criste leofe, | bera= in breostum # beorhtne geleafan, | haligne hyht, # heortan cl$ne | weor=ia= waldend, # habba= wisne ge*oht, | fusne on for=weg # to f$der e=le, | gearwa* g$stes hus, # ond mid gleawnesse | feond oferfeohta= # ond firenlustas | forbera= in breostum, # bro*orsibbe | georne bigonga=, # in godes willan | swenca= hi sylfe, # sawle fr$twa= | halgum gehygdum, # heofoncyninges bibod | fremma= on foldan. # F$sten lufia=, | beorga= him bealoni* # ond gebedu seca=, | swinca= wi= synnum, # healda= so= ond ryht. | Him *$t ne hreowe= # $fter hingonge, | =onne hy hweorfa= # in *a halgan burg, | gonga= gegnunga # to Hierusalem, | *$r hi to worulde # wynnum motun% | godes onsyne # georne bihealdan, | sibbe ond gesih=e, # *$r heo so= wuna=, | wlitig, wuldorf$st, # ealne% widan ferh | on lifgendra # londes wynne. | =$t is wide cu= # wera cneorissum, | folcum gefr$ge, # *$tte frym*a god | *one $restan # $lda cynnes | of *$re cl$nestan, # cyning $lmihtig, | foldan geworhte. # =a w$s fruma niwe | ~lda tudres, # onst$l wynlic, | f$ger ond gefealic. # F$der w$s acenned | Adam $rest # *urh est godes | on neorxnawong, # *$r him n$nges w$s | willan onsyn, # ne welan brosnung, | ne lifes lyre # ne lices hryre, | ne dreames dryre # ne dea=es cyme, | ac he on *am lande # lifgan moste | ealra leahtra leas, # longe neotan | niwra gefeana. # *$r he no *orfte | lifes ne lissa # in *am leohtan ham | *urh $lda tid # ende gebidan, | ac $fter fyrste # to *am f$restan | heofonrices gefean # hweorfan mostan, | leomu lic somud # ond lifes g$st, | ond *$r si**an a # in sindreamum | to widan feore # wunian mostun | dryhtne on gesih=e, # butan dea=e for=, | gif hy halges word # healdan woldun | beorht in breostum, # ond his bebodu l$stan, | $fnan on e=le. # Hy to $r a*reat | *$t hy waldendes # willan l$sten, | ac his wif genom # wyrmes larum | blede forbodene, # ond of beame ahneop | w$stm biweredne # ofer word godes, | wuldorcyninges, # ond hyre were sealde | *urh deofles searo # dea=berende gyfl | *$t =a sinhiwan # to swylte geteah. | Si**an se e*el # u=genge wear= | Adame ond Euan, # eardwica cyst | beorht o=broden, # ond hyra bearnum swa, | eaferum $fter, # *a hy on uncy==u, | scomum scudende, # scofene wurdon | on gewinworuld. # Weorces onguldon, | deopra firena, # *urh dea=es cwealm, | *e hy unsnyttrum # $r gefremedon. | *$re synwr$ce # si**an sceoldon | m$g= ond m$cgas # mor*res ongyldon, | godscyldge gyrn # *urh g$stgedal, | deopra firena. # Dea= in ge*rong | fira cynne, # feond rixade | geond middangeard. # N$nig monna w$s | of *am sigetudre # si**an $fre | godes willan *$s georn, # ne gynnwised%, | *$t he bibugan m$ge # *one bitran drync | *one Eue fyrn # Adame geaf, | byrelade bryd geong; # *$t him bam gescod | in *am deoran ham. # Dea= ricsade | ofer foldbuend, # *eah *e fela w$re | g$sthaligra, # *$r hi godes willan | on mislicum # monna gebih*um | $fter stedewonga # stowum% fremedon; | sume $r, sume si=, # sume in urra | $fter t$lmearce # tida gemyndum | sigorlean sohtun. # Us secga= bec | hu Gu=lac wear= # *urh godes willan | eadig on Engle. # He him ece geceas | meaht ond mundbyrd. # M$re wurdon | his wundra geweorc # wide ond side, | breme $fter burgum # geond Bryten innan, | hu he monge oft # *urh meaht godes | geh$lde hygegeomre # hefigra wita, | *e hine unsofte, # adle gebundne, | sarge gesohtun # of si=wegum, | freorigmode. # Symle frofre *$r | $t *am godes cempan # gearwe fundon, | helpe ond h$lo. # N$nig h$le*a is | *e areccan m$ge # o**e rim wite | ealra *ara wundra # *e he in worulde her | *urh dryhtnes giefe # duge*um gefremede. | Oft to *am wicum # weorude cwomun | deofla dea=m$gen # dugu*a byscyrede | hlo*um *ringan, # *$r se halga *eow | elnes anhydig # eard weardade. | *$r hy mislice # mongum reordum | on *am westenne # wo=e hofun | hludne herecirm, # hiwes binotene, | dreamum bidrorene. # Dryhtnes cempa, | from folctoga, # feonda *reatum | wi=stod stronglice. # N$s seo stund latu | earmra g$sta, # ne *$t onbid long, | *$t *a wrohtsmi=as # wop ahofun, | hreopun hre=lease, # hleo*rum brugdon. | Hwilum wedende # swa wilde deor | cirmdon on cor=re, # hwilum cyrdon eft | minne manscea*an # on mennisc hiw | breahtma m$ste, # hwilum brugdon eft | awyrgde w$rlogan # on wyrmes bleo, | earme adloman # attre spiowdon. | Symle hy Gu=lac # gearene fundon, | *onces gleawne. # He ge*yldum bad, | *eah him feonda hlo= # feorhcwealm bude. | Hwilum him to honda # hungre ge*reatad | fleag fugla cyn, # *$r hy feorhnere | witude fundon # ond hine weor=edon | meaglum stefnum. # Hwilum mennisce | aras ea=medum # eft neosedon, | ond *$r si=frome # on *am sigewonge | $t *am halgan *eowan% # helpe gemetton, | fer=*es frofre. # N$nig for*um w$s, | *$t he $wiscmod # eft si=ade, | hean, hyhta leas, # ac se halga wer | $lda gehwylces # *urh *a $*elan meaht, | *e hine seoslige # sohtun on =earfe, | h$le= hygegeomre, # h$lde bu tu | lic ond sawle, # *enden lifes weard, | ece $lmihtig, # unnan wolde | *$t he bl$des her # brucan moste%, | worulde lifes. # W$s gewinnes *a | yrm*a for eor=an # endedogor | *urh nydgedal # neah ge*rungen, | si**an he on westenne # wiceard geceas, | fiftynu gear, # *a w$s frofre g$st | eadgum $bodan # ufan onsended, | halig of heah*u. # Hre*er innan born, | afysed on for=si=. # Him f$ringa | adl in gewod. # He on elne swa *eah | ungeblyged bad # beorhtra gehata | bli*e in burgum. # W$s *am bancofan | $fter nihtglome # neah ge*rungen, | breosthord onboren. # W$s se bli*a g$st | fus on for=weg. # Nolde f$der engla | in *isse wons$lgan # worulde life | leahtra leasne # longfyrst ofer *$t | wunian leton, # *e him on weorcum her | on his dagena tid # d$dum gecwemde | elne unslawe. # =a se $lmihtiga% | let his hond cuman # *$r se halga *eow, | deormod on degle # domeadig bad, | heard ond hygerof. # Hyht w$s geniwad, | blis in breostum. # W$s se bancofa | adle on$led, # inbendum f$st, | lichord onlocen. # Leomu hefegedon, | sarum gesohte. # He *$t so= gecneow | *$t hine $lmihtig # ufan neosade, | meotud fore miltsum. # He his modsefan | wi= *am f$rhagan # f$ste trymede | feonda gewinna. # N$s he forht se*eah, | ne seo adl*racu # egle% on mode, | ne dea=gedal, # ac him dryhtnes lof | born in breostum, # brondhat lufu | sigorf$st in sefan, # seo him sara gehwylc | symle forswi=de. # N$s him sorgcearu | on *as l$nan tid, # *eah his lic ond g$st | hyra somwiste, # sinhiwan tu, | deore ged$lden%. # Dagas for= scridun, | nihthelma genipu. # W$s neah seo tid | *$t he fyrngewyrht # fyllan sceolde | *urh dea=es cyme, # domes hleotan, | efne *$s ilcan # *e usse yldran fyrn | frecne onfengon, # swa him biforan worhton | *a $restan # $lda cynnes. | =a w$s Gu=lace # on *a geocran tid | m$gen geme=gad, # mod swi*e heard, | elnes anhydig. # W$s seo adl *earl, | hat ond heorogrim. # Hre*er innan weol, | born banloca. # Bry*en w$s ongunnen | *$tte Adame # Eue gebyrmde | $t fruman worulde. # Feond byrlade | $rest *$re idese, # ond heo Adame, | hyre sw$sum were, # si**an scencte | bittor b$deweg. # *$s *a byre si**an | grimme onguldon # gafulr$denne | *urh $rgewyrht, # *$tte $nig ne w$s | fyra cynnes # from fruman si==an | mon on moldan, # *$tte meahte him | gebeorgan ond bibugan # *one bleatan drync, | deopan dea=weges, # ac him duru sylfa | on *a sli=nan tid # sona ontyne=, | ingong geopena=. # Ne m$g $nig *am | fl$sce bifongen # feore wi=stondan, | ricra ne heanra, # ac hine r$se= on | gifrum grapum. # Swa w$s Gu=lace | enge anhoga # $tryhte *a | $fter nihtscuan # neah ge*yded, | wiga w$lgifre. # Hine wunade mid | an ombeht*egn, # se hine $ghwylce | daga neosade. # Ongan =a deophydig, | gleawmod gongan # to godes temple, | *$r he e*elbodan # inne wiste, | *one leofestan # lareow gecorenne, | ond *a in eode # eadgum to spr$ce, | wolde hyrcnigan # halges lara, | mildes me*elcwida. # Fonde *a his mondryhten | adlwerigne; # him =$t in gefeol | hefig $t heortan. # Hygesorge w$g, | micle modceare. # Ongan =a his magu frignan: | "Hu gewear= *e *us, # winedryhten min, | f$der, freonda hleo, # fer= gebysgad, | nearwe gen~ged? # Ic n$fre *e, | *eoden leofesta, # *yslicne $r | gemette *us me=ne. # Meaht *u me=elcwidum | worda gewealdan? # Is me on wene ge*uht, | *$t *e untrymnes # adle gongum | on *isse nyhstan # niht bysgade, | sarbennum gesoht. # *$t me sorgna is | hatost on hre*re, # $r *u hyge minne | fer= afrefre. # Wast *u, freodryhten, | hu *eos adle scyle # ende gesettan?" | Him *a si= oncw$=, # sona ne meahte | oro= up geteon; # w$s him in bogen | bittor banco*a. # Beald reordade | eadig on elne, # ondcwis ageaf: | "Ic wille secgan # *$t me sar gehran, | w$rc in gewod # in =isse wonnan niht, | lichord onleac. # Leomu hefegia=, | sarum gesohte. # Sceal *is sawelhus, | f$ge fl$schoma, # fold$rne bi*eaht, | leomu lames ge*acan, # legerbedde f$st | wunian w$lr$ste. # Wiga neal$ce=, | unl$t laces. # Ne bi= *$s lengra swice | sawelgedales # *onne seofon niht | fyrstgemearces, # *$t min feorh heonan | on *isse eahte*an # ende gesece= | d$g scri*ende. # *onne dogor beo= | on moldwege # min for= scri*en, | sorg geswe=rad%, # ond ic si**an mot | fore meotudes cneowum # meorda hleotan, | gingra geafena, # ond godes lomber | in sindreamum # si**an awo | for= folgian; # is nu fus =ider | g$st si*es georn. # Nu *u gearwe const | leoma lifgedal; # long is *is onbid | worulde lifes." # =a w$s wop ond heaf, | geongum geocor sefa, # geomrende hyge, | si**an he gehyrde # *$t se halga w$s | for=si*es fus. # He *$s f$rspelles | fore his mondryhtne # modsorge w$g, | hefige $t heortan. # Hre*er innan swearc, | hyge hreowcearig, # *$s *e his hlaford geseah | ellorfusne. # He *$s onb$ru | habban ne meahte, # ac he hate let | torn *oliende # tearas geotan, | weallan w$gdropan. # Wyrd ne meahte | in f$gum leng # feorg gehealdan, | deore fr$twe, # *onne him gedemed w$s. | Ongeat g$sta halig # geomormodes | drusendne% hyge. # Ongan *a dugu*a hleo, | gl$dmod gode leof, # geongran retan, | wine leofestan # wordum negan: | "Ne beo *u unrot, # =eah *eos adl me | innan $le. # Nis me earfe=e | to ge*olianne # *eodnes willan, | dryhtnes mines, # ne ic *$s dea=es hafu | on *as seocnan tid # sorge on mode, | ne ic me herehlo=e # helle *egna | swi=e onsitte, # ne m$g synne on me | facnes frumbearn # fyrene gest$lan, | lices leahtor, # ac in lige sceolon | sorgwylmum soden # sar wanian, | wr$csi= wepan, # wilna biscirede | in *am dea=sele # dugu=a gehwylcre, | lufena ond lissa. # Min *$t leofe bearn, | ne beo *u on sefan to seoc. # Ic eom si*es fus | upeard niman # edleana% georn | in *am ecan gefean, # $rgewyrhtum | geseon sigora frean, # min *$t sw$se bearn. | Nis me wracu ne gewin, # *$t ic wuldres god | sece swegelcyning, # *$r is sib ond blis, | domf$stra dream, # dryhten ondweard, | *am ic georne # g$stgerynum, | in *as dreorgan tid # d$dum cwemde, | mode ond m$gne. # Ic *a meorde wat | leahtorlease, # lean unhwilen, | halig on heah*u. # *$r min hyht myne= | to gesecenne, # sawul funda= | of licfate # to *am longan gefean | in eadwelan. # Nis *es e*el me | ne sar ne sorg. # Ic me sylfum wat | $fter lices hryre # lean unhwilen." | =a se wuldormaga # worda gestilde, | rof runwita; # w$s him r$ste neod, | reonigmodum. # Rodor swamode | ofer ni==a bearn, # nihtrim scridon, | deorc ofer duge=um. # *a se d$g bicwom | on *am se lifgenda # in lichoman, | ece $lmihtig # $rist gefremede, | dryhten mid dreame, # =a he of dea=e aras | onwald% of eor=an # in *a eastortid, | ealra *rymma *rym, # =reata m$stne | to heofonum ahof, # =a he from helle astag. | Swa se eadga wer # in *a $*elan tid | on *one beorhtan d$g # blissum hremig, | milde ond gemetf$st, # m$gen unsofte | elne ge$fnde. # Aras =a eorla wynn, | heard hygesnottor, # swa he hra*ost meahte, | me=e for =am miclan bysgum. # Ongon *a his mod sta*elian | leohte geleafan, # lac ons$gde | deophycgende # dryhtne to willan | g$stgerynum # in godes temple, | ond his *egne ongon, # swa *am *eodne geras, | *urh g$stes giefe # godspel bodian, | secgan sigortacnum, # ond his sefan trymman | wundrum to wuldre # in *a wlitigan gesceaft | to eadwelan, # swa he $r ne si= | $fre to ealdre # o=re swylce | on *as l$nan tid # lare gehyrde, | ne swa deoplice # dryhtnes geryne | *urh menniscne # mu= areccan | on sidum sefan. # Him w$s so*ra ge*uht | *$t hit ufancundes # engles w$re | of swegldreamum, # swi*or micle | m$gen*egnes word, # *onne $niges monnes lar, | wera ofer eor=an. # Him *$t wundra m$st | gesewen *uhte, # *$t swylc snyttrucr$ft | $nges h$le=a her # hre*er weardade, | dryhta bearna, # w$s *$s deoplic eall | word ond wisdom, # ond *$s weres stihtung, | mod ond m$gencr$ft, # *e him meotud engla, | g$sta geocend # forgiefen h$fde. | W$ron feowere =a # for= gewitene | dagas on rime, # *$s se dryhtnes *egn% | on elne bad, # adle gebysgad, | sarum geswenced. # Ne he sorge w$g | geocorne sefan # g$stgedales, | dreorigne hyge. # Dea= neal$cte, | stop stalgongum, # strong ond hre=e | sohte sawelhus. # Com se seofe=a d$g | $ldum ondweard, # *$s *e him in gesonc, | hat, heortan neah, # hildescurum% | flacor flan*racu, # feorhhord onleac, | searoc$gum gesoht. # Ongon =a snottor h$le, | ar, onbeht*egn, # $*eles neosan | to *am halgan hofe, # fond *a hlingendne | fusne on for=si* # frean unwenne, | g$sthaligne # in godes temple | soden sarwylmum. # W$s *a sihste tid | on midne d$g, # w$s his mondryhtne | endedogor # $tryhte *a. | Nearwum gen$ged # nydcostingum, | awrecen w$lpilum, # wlo ne meahte | oro= up geteon, # ellenspr$ce | hleo*or ahebban. # Ongon =a hygegeomor, | freorig ond fer=werig, # fusne gretan, | me=ne modgl$dne, # b$d hine *urh mihta scyppend, | gif he his wordcwida # wealdan meahte, | spr$ce ahebban, # *$t him on spellum gecy=de, | onwrige worda gongum, # hu he his wisna truwade, | drohtes on =$re dimman adle, # $r=on hine dea= ons$gde. | Him se eadga wer # ageaf ondsware, | leof mon leofum, # *eah he late meahte, | eorl ellenheard, # ore*e gebredan: | "Min *$t sw$se bearn, # nis nu swi*e feor | *am ytemestan # endedogor | nydgedales, # *$t =u *a nyhstan scealt | in woruldlife # worda minra, | n$fre leana biloren, # lare gehyran, | noht longe ofer *is. # L$st ealle well | w$re ond winescype, # word *a wit spr$con, | leofast manna." # "N$fre ic lufan sibbe, | *eoden, $t *earfe # *ine forl$te | asanian!" # "Beo *u on si= gearu, | si**an lic ond leomu # ond *es lifes g$st | asundrien # somwist hyra | *urh feorggedal. # Fys% $fter *on | *$t *u gesecge # sweostor minre, | *$re leofestan, # on longne weg | to *am f$gran gefean # for=si= minne, | on ecne eard, # ond hyre eac gecy= | wordum minum, # *$t ic me warnade | hyre onsyne # ealle *rage | in woruldlife, # for =y ic wilnode | *$t wit unc eft # in *am ecan gefean | on sweglwuldre # geseon mostun | fore onsyne # eces deman | leahtra lease. # *$r sceal lufu uncer | w$rf$st wunian, # *$r wit wilna a | in =$re beorhtan byrig # brucan motun, | eades mid englum. # =u hyre eac saga | *$t heo *is banf$t # beorge bif$ste, | lame biluce, # lic orsawle | in *eostorcofan, # *$r hit *rage sceal | in sondhofe # si**an wunian." | =a wear= modge*anc # miclum gebisgad, | *ream for*rycced, # *urh *$s *eodnes word, | ombeht*egne, # *a he $dre oncneow | frean feorhgedal, # *$t hit feor ne w$s, | endedogor. # Ongon *a ofostlice | to his winedryhtne # wordum m$=lan: | "Ic *ec halsige, # h$le*a leofost | gumena cynnes, # *urh g$sta weard, | *$t *u hygesorge # heortan minre | gee*e, eorla wyn. # Nis *e ende feor, | *$s *e ic on galdrum # ongieten h$bbe. | Oft mec geomor sefa # geh*a gemanode, | hat $t heortan, # hyge gnornende | nihtes nearwe, # ond ic n$fre *e, | f$der, frofor min, # frignan dorste. | Symle ic gehyrde, # *onne heofones gim, | wyncondel wera, # west onhylde, | sweglbeorht sunne # setlgonges fus | on $fentid%, # o*erne mid *ec, | *egn $t ge*eahte. # Ic *$s *eodnes word, | ares uncu*es # oft neosendes, | d$gwoman bitweon # ond *$re deorcan niht, | me*elcwide m$cges, # ond on morgne swa, | ongeat geomormod, # g$stes spr$ce, | gleawes in geardum. # Huru, ic giet ne wat, | $r *u me, frea min, # fur*or cy=e | *urh cwide *inne, # hwonan his cyme sindon." | =a se eadga wer # ageaf ondsware | leofum $fter longre hwile, # swa he late meahte, | elnes oncy=ig, # ore*e gewealdan: | "Hw$t, *u me, wine min, # wordum n$gest, | fusne frignest, # *$s *e ic fur*um $r | $fre on ealdre # $ngum ne wolde | monna ofer moldan # melda weor=an, | *egne on *eode, # butan *e nu =a, | *y l$s *$t wundredan # weras ond idesa, | ond on gea= gutan, # gieddum m$nden | bi me lifgendum. # Huru, ic nolde sylf | *urh gielpcwide # g$stes mines | frofre gelettan, # ne f$der mines | $fre ge$fnan, # $bylg godes. | Symle me onsende # sigedryhten min, | folca feorhgiefa, # si**an ic fur*um ongon | on *one $fteran # anseld bugan | geargemearces, # g$st haligne, | engel ufancundne, # se mec efna gehwam, | meahtig meotudes *egn, # ond on morgne eft, | sigorf$st gesohte, # ond me sara gehwylc | geh$lde hygesorge, # ond me in hre*re bileac | wuldres wilboda # wisdomes giefe | micle monigfealdran # *onne $nig mon wite | in life% her, # *e me alyfed nis | to gecy*enne # cwicra $ngum | on foldwege # fira cynnes, | *$t me ne meahte # monna $nig | bideaglian # hw$t he dearninga | on hyge hogde # heortan ge*oncum, | si**an he me fore eagum # onsyne wear=. | A ic on mode ma= # monna gehwylcne | *eodnes *rymcyme # o= *isne d$g. | Leofast monna, # nu ic for lufan *inre, | ond geferscype # *$t wit fyrn mid unc | longe l$stan, # nelle ic l$tan *e | $fre unrotne # $fter ealdorlege | me=ne modseocne # minre geweor=an, | soden sorgw$lmum. # A ic sibbe wi* *e | healdan wille. # Nu of hre*erlocan | to *am so*an gefean # sawel funda=. | Nis seo tid latu, # tydra= *is banf$t, | greothord gnorna=, # g$st hine fyse= | on ecne geard, # utsi*es georn | on sellan gesetu. # Nu ic swi=e eom | weorce gewergad." # =a to *am wage gesag, | heafelan onhylde, # hyrde *a gena | ellen on innan. # Oro= stundum teah | m$gne modig, # him of mu=e cwom | swecca swetast. # Swylce on sumeres tid | stinca= on stowum # sta*elum f$ste | wynnum $fter wongum # wyrta geblowene, | hunigflowende, # swa *$s halgan w$s | ondlongne d$g # o* $fen for= | oro= up hl$den. # *a se $*ela gl$m | setlgong sohte, # swearc nor=rodor | won under wolcnum, # woruld miste oferteah, | *ystrum bi*eahte, # *rong niht ofer tiht | londes fr$twa. # =a cwom leohta m$st, | halig of heofonum # h$dre scinan, | beorhte ofer burgsalu. # Bad se *e sceolde | eadig on elne # endedogor, | awrecen w$lstr$lum. # Wuldres scima, | $*ele ymb $*elne, # ondlonge niht | scan scirwered. # Scadu swe*redon, | tolysed under lyfte. # W$s se leohta gl$m | ymb *$t halge hus, # heofonlic condel, | from $fenglome # o**$t eastan cwom | ofer deop gelad # d$gredwoma, | wedertacen wearm. # Aras se wuldormago, | eadig elnes gemyndig, # spr$c to his onbeht*egne, | torht to his treowum gesi*e: # "Tid is *$t *u fere, | ond *a $rendu # eal bi*ence, | ofestum l$de, # swa ic *e $r bibead, | lac to leofre. # Nu of lice is, | goddreama georn, # g$st swi=e fus." | Ahof *a his honda, # husle gereorded, | ea=mod *y $*elan gyfle, # swylce he his eagan ontynde, | halge heafdes gimmas, # biseah *a to heofona rice, | gl$dmod to geofona leanum, # ond *a his g$st onsende | weorcum wlitigne # in wuldres dream. | =a w$s Gu=laces # g$st gel$ded | eadig on upweg. # Englas feredun | to *am longan gefean, # lic colode, | belifd under lyfte. # =a *$r leoht ascan, | beama beorhtast. # Eal *$t beacen w$s | ymb *$t halge hus, # heofonlic leoma, | from foldan up # swylce fyren tor | ryht ar$red # o= rodera hrof, | gesewen under swegle, # sunnan beorhtra, | $*eltungla wlite. # Engla *reatas | sigeleo= sungon, # sweg w$s on lyfte | gehyred under heofonum, # haligra dream. | Swa se burgstede w$s # blissum gefylled, | swetum stencum # ond sweglwundrum, | eadges yrfestol, # engla hleo=res, | eal innanweard. # *$r w$s $nlicra | ond wynsumra # *onne hit in worulde m$ge | stefn areccan, # hu se stenc ond se sweg, | heofonlic hleo*or # ond se halga song, | gehyred w$s, # heah*rym godes, | breahtem $fter breahtme. # Beofode *$t ealond, | foldwong on*rong. # =a afyrhted wear= | ar, elnes biloren, # gewat *a ofestlice | beorn unhy=ig, # *$t he bat gestag, | w$ghengest wr$c, # w$ter*isa for, | snel under sorgum. # Swegl hate scan, | blac ofer burgsalo. # Brimwudu scynde, | leoht, lade fus. # Lagumearg snyrede, | gehl$sted to hy=e, # *$t se h$rnflota | $fter sundplegan # sondlond gespearn, | grond wi= greote. # Gnornsorge w$g | hate $t heortan, # hyge geomurne, | me=ne modsefan, # se *e his mondryhten, | life bilidenne%, # last weardian | wiste, wine leofne. # Him *$s wopes hring | torne gemonade. # Teagor y=um weol, | hate hleordropan, # ond on hre*re w$g | micle modceare. # He *$re m$ge= sceolde | lace gel$dan # la=spel to so=. | Cwom *a freorigfer= # *$r seo f$mne w$s, | wuldres wynm$g. # He *a wyrd ne ma=, | f$ges for=si=. # Fusleo= agol | wine*earfende, # ond *$t word acw$=: | "Ellen bi* selast # *am *e oftost sceal | dreogan dryhtenbealu, # deope behycgan | *roht *eodengedal, # *onne seo *rag cyme=, | wefen wyrdstafum%. # *$t wat se *e sceal | asw$man sarigfer=, # wat his sincgiefan | holdne biheledne. # He sceal hean *onan | geomor hweorfan. # *am bi= gomenes wana | =e *a earfe=a # oftost dreoge= | on sargum sefan. # Huru, ic swi=e ne *earf | hinsi* behlehhan. # Is hlaford min, | beorna bealdor, # ond bro*or *in, | se selesta # bi s$m tweonum | *ara *e we on Engle # $fre gefrunen | acennedne # *urh cildes had | gumena cynnes, # to godes dome, | werigra wra*u, # worulddreamum of, | winem$ga wyn, # in wuldres *rym, | gewiten, winiga% hleo, # wica neosan | eardes on upweg. # Nu se eor=an d$l, | banhus abrocen # burgum in innan | wuna= w$lr$ste, # ond se wuldres d$l | of licf$te # in leoht godes | sigorlean sohte, # ond *e secgan het | *$t git a mosten # in *am ecan gefean | mid *a sibgedryht # somudeard niman, | weorca wuldorlean, # willum neotan | bl$des ond blissa. # Eac *e abeodan het | sigedryhten min, # *a he w$s% si*es fus, | *$t *u his lichoman, # leofast m$g=a, | eor=an bi=eahte. # Nu *u $dre const | si=f$t minne. # Ic sceal sarigfer=, | heanmod hweorfan, # hyge drusendne." | Him *a Azarias # inge*oncum | hleo*rede halig # *urh hatne lig, | dreag d$dum georn, # dryhten herede, | wis in weorcum, # ond *as word acw$=: | "Meotud allwihta, # *u eart meahtum swi= | ni*as to nerganne. # Is *in noma m$re, | wlitig ond wuldorf$st # ofer wer*eode. | Sindon *ine domas # on d$da gehwam | so=e geswi=de # ond gesigef$ste, | eac *ine% willan # in woruldspedum | ryhte mid r$de. # Rodera waldend, | geoca us georne, # g$sta scyppend, | ond *urh hyldo help, # halig dryhten, | nu we *ec for *earfum # ond for *reanydum | ond fore ea=medum # arena bidda*, | lege bilegde. # We *$s lifgende | worhton in worulde, # eac *on wom dydon | yldran usse, # in oferhygdum | *in bibodu br$con # burgsittende, | had oferhogedon # halgan lifes. | Wurdon we towrecene # geond widne grund, | heapum tohworfne, # hylda lease; | w$s ure lif # geond londa fela | fracu= ond gefr$ge # foldbuendum. | Nu *u usic bewr$ce # in *as wyrrestan | eor=cyninges # $htgewealda, | in h$ft heorogrimmes, # sceolon we *$r h$*enra | *reanyd # | # h$fdes | to Abrahame # ond to Isace | ond Iacobe, # g$sta scyppend. | *u him gehete # *urh hleo*orcwidas | *$t *u hyra fromcynn # on fyrndagum | ycan wolde, # *$t hit $fter him | on cyneryce # cenned wurde, | yced on eor*an, # *$t swa unrime, | had to hebban, # swa heofonsteorran | buga= bradne hwearft # o= brimflodas, | swa waro*a sond # ymb sealt w$ter, | y*e geond eargrund, # *$t swa unrime | ymb wintra hwearft # weor=an sceolde. | Fyl nu *a frumspr$ce, # *eah *e user fea lifgen, | wlitega *ine wordcwidas # ond =in wuldor us. | Gecy= cr$ft ond meaht, # nu *ec Caldeas | ond eac fela folca # gefregen habban | *$t *u ana eart # ece dryhten, | sigerof settend # ond so= meotod, | wuldres waldend # ond woruldsceafta." | Swa se halga wer # hergende w$s | meotudes miltse, # ond his modsefan | rehte *urh reorde. # =a of roderum wear= | engel $lbeorhta # ufon onsended, | wlitescyne wer # in his wuldorhoman, | cwom him *a to are # ond to ealdornere | *urh lufan ond *urh lisse. # Se *one lig tosceaf, | halig ond heofonbeorht, # hatan fyres, | *$t se bittra bryne # beorgan sceolde | for *$s engles ege # $f$stum *rim. | Tosweop ond toswengde # *urh swi=es meaht | liges leoman, # swa hyra lice ne scod, | ac w$s in *am ofne, # *a se engel cwom, | windig ond wynsum, # wedere onlicust, | *onne on sumeres tid # sended weor*e= | dropena dreorung # mid d$ges hwile. | Se w$s in *am fire # for frean meahtum | halgum to helpe. # Wear= se hata lig | todrifen ond todw$sced, # *$r *a d$dhwatan | *ry mid ge*oncum # *eoden heredon, | b$don bletsian% # bearn in worulde | ealle gesceafte # ecne dryhten, | *eoda waldend. # Swa hi *ry cw$don, | modum horsce, # *urh gem$ne word: | "Bletsige *ec, # bilwit f$der, | woruldsceafta wuldor # ond weorca gehwylc, | heofonas ond englas # ond hluttor w$ter, | ond eal m$gen # eor*an gesceafta. | Bletsige *ec, so=f$st cyning, # sunne ond mona%, | leohte leoman, # lifgende god, | h$dre ond hlutre # ond heofondreame | w$stem weor=ian. # Ful oft *u, wuldorcyning, | *urh lyft l$test # leodum to freme | mildne morgenren. # Monig sceal si**an | wyrt onw$cnan, # eac *on wudubearwas | tanum tydra=. # Trymma= eor=welan, | hleo= ond hluttra=. # N$fre hlisan ah | meotud *an maran # *onne he wi= monna bearn | wyrce= weld$dum. # Wis bi= se *e con | ongytan *one geocend, # *e us eall good syle= | *e we habba= # *enden we her beo=, | ond us milde meotod # mare gehate=, | gif we geearnia=, # elne willa=, | =onne feran sceal # *urh frean h$se | sundor anra gehw$s # sawl of lice. | Ond *ec, god dryhten, # g$stas hergen, | byrnende fyr # ond beorht sumor, | wearme wederdagas, # waldend manna, | frean on fer=e. # Fremest eor=welan | *urh monigne had, # milde dryhten, | ond *ec d$g ond niht, # domf$st cyning, | lofigen ond lufigen%, # [lux et tenebre], | *e *as wer*eoda # weardum healda=. | Deop dryhtnes bibod # drugon hi *$t longe. | Ond *ec, Crist cyning, # ceolas weor=ian, | f$der, forst ond snaw, # folca waldend, | winterbitera weder # ond wolcna genipu, | ond *ec liexende # ligetta hergen, | blace, breahtumhwate, # brytenrices weard, | dyrne dryhten. # A *in dom sy | god ond genge. # *u *$s geornlice | wyrcest, wuldorcyning. # W$stmum herge, | bletsien bledum, # ond *in bl$d wese | a for= ece, # $lmihtig god. | Wesa= ond weaxa= # ealle wer*eode, | lifga= bi *am lissum # *e us se leofa cyning, | ece dryhten, # $r gesette | sinum bearnum to brice, # bremen dryhten. | Ond *ec, halga god, # hea duna | geond middangeard # miltsum hergen, | f$ger folde # ond f$der rice. | For=on waldend scop # wudige moras, | lofe leanige # leohtes hyrde. | Bletsige *ec, so=f$st cyning, # s$s ond w$tra | hea holmas, # haligne dryhten, | domlice deop w$ter; # ond dryhtnes bibod | geofonfloda gehwylc # georne bihealde=, | *onne merestreamas # meotudes r$swum | w$ter onwealca=. # Witon ealdgecynd | *$t $r gescop # ece dryhten | lagufloda bigong, # leohtes hyrde, | on *am wunia= # widferende | si=e on sunde # seldlicra fela. | Bletsien *ec *a ealle, # ece dryhten, | *urh *inne willan, # wuldorf$st% cyning, | ond *ec ealle $sprynge, # ece dryhten, | heanne hergen. # Ful oft *u hluttor l$test | w$ter wynlico # to woruldhyhte | of clife cl$num. # *$t us se cyning gescop | monnum to miltse # ond to m$geneacan. | Bletsien *ec, # bilwit f$der, | fiscas ond fuglas, # felameahtigne, | ealle *a *e onhrera= # hreo w$gas | on *am bradan brime, # bremen dryhten, | hergen haligne, # ond heofonfuglas, | *a *e lacende # geond lyft fara=. | Bletsien *ec, dryhten, # deor ond nyten. | Meotud monna bearn # miltsum hergen | ond ecne god, # Israhela cynn. | Bletsien *e *ine sacerdas%, # so=f$st% cyning, | milde m$sseras # m$rne dryhten, | ond *ine *eowas%, # =eoda hyrde, | swylce haligra # hluttre saule, | ond, ece god, # ea=modheorte. | Nu *ec Ananias # ond Azarias | ond Misahel, meotud, # miltsum herga=. | Nu we geonge *ry # god bletsia=, | felameahtigne # f$der in heofonum, | *one so=an sunu # ond *one sigef$stan g$st. | For*on us onsende # sigora waldend | engel to are, # se *e us bearg | fyr ond feondas, # ond mid fi*rum bewreah | wi= brynebrogan." # Breahtmum hwurfun | ymb *$t hate hus # h$=ne leode, | =a *$t ongeaton # godes ondsacan | *$t hi ne meahtan, # ne meotod wolde, | acwellan cnyhta $, # ac hy Crist scilde. | Hwearf *a to healle, # swa he hra*ost meahte, | eorl acolmod, # *$t he ofer his ealdre gestod. | Abead *a for *$re dugu=e # deop $rende, | haligra gehyld, # (hlyst w$s *$r inne), | gromhydig guma: # "*$t ic geare wiste, | *$t we [III] h$fdon, # *eoda wisa%, | geonge cniehtas, # for g$stlufan | gebunden to b$le # in byrnendes | fyres leoman. # Nu ic *$r [IIII] men | seo% to so=e%, # nales me sylfa gerad. | Hweorfa= nu $fter heor=e, # n$ngum hat sce*e=, | ofnes $led, # ac him is engel mid, | hafa= beorhtne bl$d; # ne m$g him bryne sce**an | wlitigne wuldorhoman." # =a *am wordum swealg | brego Caldea, # gewat *a to *am bryne gongan | anhydig eorl, # *$t he ofer *am ade gestod. | Het *a of *am lige # lifgende bearn | Nabocodonossor # near $tgongan. | Ne forhogodon *$t *a halgan, # si**an hi hw$tmode | woruldcyninges # weorn gehyrdon, | ac eodon of *am fyre, # feorh unwemme, | wuldre gewlitegad, # swa hyra w$dum ne scod | gifre gleda ni=%, # ac hi mid g$stlufan | synne geswencton # ond gesigef$ston, | modum gleawe, # in mon*eawum, | *urh fore*oncas # fyr gedygdon. | H$bbe ic gefrugnen # *$tte is feor heonan | eastd$lum on # $*elast londa, | firum gefr$ge. # Nis se foldan sceat | ofer middangeard # mongum gefere | folcagendra, # ac he afyrred is | *urh meotudes meaht # manfremmendum. | Wlitig is se wong eall, # wynnum geblissad | mid *am f$grestum # foldan stencum. | $nlic is *$t iglond, # $*ele se wyrhta, | modig, meahtum spedig, # se *a moldan gesette. | =$r bi= oft open # eadgum togeanes | onhliden hleo*ra wyn, # heofonrices duru. | *$t is wynsum wong, # wealdas grene, | rume under roderum. # Ne m$g *$r ren ne snaw, | ne forstes fn$st%, # ne fyres bl$st, | ne h$gles hryre, # ne hrimes dryre, | ne sunnan h$tu, # ne sincaldu, | ne wearm weder, # ne winterscur | wihte gewyrdan, # ac se wong seoma= | eadig ond onsund. # Is *$t $*ele lond | blostmum geblowen. # Beorgas *$r ne muntas | steape ne stonda=, # ne stanclifu | heah hlifia=, # swa her mid us, | ne dene ne dalu # ne dunscrafu, | hl$was ne hlincas, # ne *$r hleona= oo | unsme*es wiht, # ac se $*ela feld | wrida= under wolcnum, # wynnum geblowen. | Is *$t torhte lond # twelfum herra, | folde f$=mrimes, # swa us gefreogum gleawe | witgan *urh wisdom # on gewritum cy*a=, | *onne $nig *ara beorga # *e her beorhte mid us | hea hlifia= # under heofontunglum. | Smylte is se sigewong; # sunbearo lixe=, | wuduholt wynlic. # W$stmas ne dreosa=, | beorhte blede, # ac *a beamas a | grene stonda=, # swa him god bibead. | Wintres ond sumeres # wudu bi= gelice | bledum gehongen; # n$fre brosnia= | leaf under lyfte, # ne him lig sce*e= | $fre to ealdre, # $r*on edwenden | worulde geweor=e. # Swa iu w$tres *rym | ealne middangeard # mereflod *eahte, | eor*an ymbhwyrft, # *a se $*ela wong, | $ghw$s onsund, # wi= y=fare | gehealden stod # hreora w$ga, | eadig, unwemme, # *urh est godes; | bide= swa geblowen # o= b$les cyme, | dryhtnes domes, # *onne dea=r$ced, | h$le*a heolstorcofan, # onhliden weor*a=. | Nis *$r on *am londe # la=geni=la, | ne wop ne wracu, # weatacen nan, | yldu ne yrm=u # ne se enga dea=, | ne lifes lyre, # ne la*es cyme, | ne synn ne sacu # ne sarwracu, | ne w$dle gewin, # ne welan onsyn, | ne sorg ne sl$p # ne swar leger, | ne wintergeweorp, # ne wedra gebregd, | hreoh under heofonum, # ne se hearda forst, | caldum cylegicelum, # cnyse= $nigne. | *$r ne h$gl ne hrim # hreosa= to foldan, | ne windig wolcen, # ne *$r w$ter fealle*, | lyfte gebysgad, # ac *$r lagustreamas, | wundrum wr$tlice, # wyllan onspringa= | f$grum flodwylmum%. # Foldan lecca* | w$ter wynsumu # of *$s wuda midle; | *a mon*a gehwam # of *$re moldan tyrf | brimcald breca=, # bearo ealne geondfara=, | *ragum *rymlice. # Is *$t *eodnes gebod, | *$tte twelf si*um # *$t tirf$ste | lond geondlace # lagufloda wynn. | Sindon *a bearwas # bledum gehongne, | wlitigum w$stmum, # *$r no wania=% o, | halge under heofonum, # holtes fr$twe. | Ne fealla= *$r on foldan # fealwe blostman, | wudubeama wlite, # ac *$r wr$tlice | on *am treowum symle # telgan gehladene, | ofett edniwe, # in ealle tid | on *am gr$swonge # grene stonda*, | gehroden hyhtlice # haliges meahtum, | beorhtast bearwa. # No gebrocen weor*e= | holt on hiwe, # *$r se halga stenc | wuna* geond wynlond; # *$t onwended ne bi= | $fre to ealdre, # $r*on endige | frod fyrngeweorc # se hit on frym*e gescop. | =one wudu wearda* # wundrum f$ger | fugel fe*rum strong, # se is fenix haten. | *$r se anhaga # eard bihealde*, | deormod drohta=; # n$fre him dea* sce*e= | on *am willwonge, # *enden woruld stonde*. | Se sceal *$re sunnan # si= behealdan | ond ongean cuman # godes condelle, | gl$dum gimme, # georne bewitigan, | hwonne up cyme # $*elast tungla | ofer y=mere # estan lixan, | f$der fyrngeweorc # fr$twum blican, | torht tacen godes. # Tungol beo* ahyded, | gewiten under wa*eman # westd$las on, | bideglad on d$gred, # ond seo deorce niht | won gewite=; # *onne wa*um strong | fugel fe*rum wlonc # on firgenstream | under lyft, ofer lagu # loca= georne, | hwonne up cyme # eastan glidan | ofer sidne% s$ # swegles leoma. | Swa se $*ela fugel # $t *am $springe | wlitigf$st wuna= # wyllestreamas, | *$r se tireadga # twelf si*um hine | biba*a= in *am burnan # $r *$s beacnes cyme, | sweglcondelle, # ond symle swa oft | of *am wilsuman # wyllgespryngum | brimcald beorge= # $t ba=a gehwylcum. | Si**an hine sylfne # $fter sundplegan | heahmod hefe= # on heanne beam, | *onan y*ast m$g # on eastwegum | si= bihealdan, # hwonne swegles tapur | ofer holm*r$ce% # h$dre blice, | leohtes leoma. # Lond beo= gefr$twad, | woruld gewlitegad, # si**an wuldres gim | ofer geofones gong # grund gescine* | geond middangeard, # m$rost tungla. | Sona swa seo sunne # sealte streamas | hea oferhlifa=, # swa se haswa fugel | beorht of *$s bearwes # beame gewite=, | fare= fe*rum snell # flyhte on lyfte, | swinsa= ond singe= # swegle togeanes%. | =onne bi= swa f$ger # fugles geb$ru, | onbryrded breostsefa, # blissum hremig%; | wrixle= wo=cr$fte # wundorlicor | beorhtan reorde, # *onne $fre byre monnes | hyrde under heofonum, # si**an heahcyning, | wuldres wyrhta, # woruld sta*elode, | heofon ond eor*an. # Bi* *$s hleo=res sweg | eallum songcr$ftum # swetra ond wlitigra | ond wynsumra # wrenca gehwylcum. | Ne magon *am breahtme # byman ne hornas, | ne hearpan hlyn, # ne h$le*a stefn | $nges on eor*an, # ne organan, | sweghleo*res% geswin, # ne swanes fe=re, | ne $nig *ara dreama # *e dryhten gescop | gumum to gliwe # in *as geomran woruld. | Singe= swa ond swinsa= # s$lum geblissad, | o**$t seo sunne # on su=rodor | s$ged weor*e=. # *onne swia= he | ond hlyst gefe=, # heafde onbrygde=, | *rist, *onces gleaw, # ond *riwa asc$ce= | fe*re flyhthwate; # fugol bi= geswiged. | Symle he twelf si*um # tida gemearca= | d$ges ond nihtes. # Swa gedemed is | bearwes bigengan%, # *$t he *$r brucan mot | wonges mid willum, # ond welan neotan, | lifes ond lissa, # londes fr$twa, | o**$t he *usende # *isses lifes, | wudubearwes weard, # wintra gebide*. | =onne bi= gehefgad # haswigfe=ra, | gomol, gearum frod, # grene% eor=an | aflyh=, fugla wyn%, # foldan geblowene, | ond *onne gesece= # side rice | middangeardes, # *$r no men buga= | eard ond e*el. # *$r he ealdordom | onfeh= foremihtig # ofer fugla cynn, | ge*ungen on *eode, # ond *rage mid him | westen wearda=. # *onne wa*um strong | west gewite= # wintrum gebysgad | fleogan fe*rum snel. # Fuglas *ringa= | utan ymbe $*elne; # $ghwylc wille | wesan *egn ond *eow # *eodne m$rum, | o**$t hy geseca= # Syrwara lond | cor=ra m$ste. # Him se cl$na *$r | o=scufe= scearplice, # *$t he in scade wearda=, | on wudubearwe, # weste stowe, | biholene ond bihydde # h$le*a monegum. | =$r he heanne beam # on holtwuda | wuna= ond wearda=, # wyrtum f$stne | under heofunhrofe%, # *one hata= men | Fenix on foldan, # of *$s fugles noman. | Hafa= *am treowe forgiefen # tirmeahtig cyning, | meotud moncynnes, # mine gefr$ge, | *$t se ana is # ealra beama | on eor=wege # upl$dendra | beorhtast geblowen; # ne m$g him bitres wiht | scyldum sce==an, # ac gescylded a | wuna= ungewyrded, # *enden woruld stonde=. | =onne wind lige=, # weder bi= f$ger, | hluttor heofones gim # halig scine=, | beo= wolcen towegen, # w$tra *ry*e | stille stonda=, # bi* storma gehwylc | aswefed under swegle, # su*an blice= | wedercondel wearm, # weorodum lyhte=, | =onne on *am telgum # timbran onginne=, | nest gearwian. # Bi= him neod micel | *$t he *a yldu # ofestum mote | *urh gewittes wylm # wendan to life, | feorg geong onfon. # *onne feor ond neah | *a swetestan # somna= ond g$dra= | wyrta wynsume # ond wudubleda | to *am eardstede, # $*elstenca gehwone, | wyrta wynsumra, # *e wuldorcyning, | f$der frym=a gehw$s, # ofer foldan gescop | to indryhtum # $lda cynne, | swetes under swegle. # *$r he sylf biere= | in *$t treow innan # torhte fr$twe; | *$r se wilda fugel # in *am westenne | ofer heanne beam # hus getimbre=, | wlitig ond wynsum, # ond gewica= *$r | sylf in *am solere, # ond ymbsete= utan | in *am leafsceade # lic ond fe*re | on healfa gehware # halgum stencum | ond *am $*elestum # eor*an bledum. | Site= si*es fus. # *onne swegles gim | on sumeres tid, # sunne hatost, | ofer sceadu scine= # ond gesceapu dreoge=, | woruld geondwlite=, # *onne weor=e= his | hus onh$ted # *urh hador swegl. | Wyrta wearmia=, # willsele styme= | swetum sw$ccum, # *onne on swole byrne= | *urh fyres feng # fugel mid neste. | B$l bi= on$led. # *onne brond *ece= | heorodreorges% hus, # hreoh onette=, | fealo lig feorma= # ond fenix byrne=, | fyrngearum frod. # *onne fyr *ige= | l$nne lichoman; # lif bi= on si=e, | f$ges feorhhord, # *onne fl$sc ond ban | adleg $le=. # Hw$*re him eft cyme= | $fter fyrstmearce # feorh edniwe, | si**an *a yslan # eft onginna= | $fter lig*r$ce # lucan tog$dre, | geclungne to cleowenne. # *onne cl$ne bi= | beorhtast nesta, # b$le forgrunden | hea*orofes hof; # hra bi= acolad, | banf$t gebrocen, # ond se bryne swe*ra=. | *onne of *am ade # $ples gelicnes | on *$re ascan bi= # eft gemeted, | of *am weaxe= wyrm, # wundrum f$ger, | swylce he of $gerum # ut al$de, | scir of scylle. # *onne on sceade weaxe=, | *$t he $rest bi= # swylce earnes brid, | f$ger fugeltimber; # =onne fur*or gin | wrida= on wynnum, # *$t he bi= w$stmum gelic | ealdum earne, # and $fter *on | fe*rum gefr$twad, # swylc he $t frym=e w$s, | beorht geblowen. # *onne br$d weor*e= | eal edniwe # eft acenned, | synnum asundrad, # sumes onlice | swa mon to ondleofne # eor=an w$stmas% | on h$rfeste # ham gel$de=, | wiste wynsume, # $r wintres cyme, | on rypes timan, # *y l$s hi renes scur | awyrde under wolcnum; # *$r hi wra=e meta=, | fodor*ege gefean%, # *onne forst ond snaw | mid oferm$gne # eor*an *ecca= | wintergew$dum. # Of *am w$stmum sceal | eorla eadwela% # eft al$dan | *urh cornes gecynd, # *e $r cl$ne bi= | s$d onsawen. # *onne sunnan gl$m | on lenctenne, # lifes tacen, | wece= woruldgestreon, # *$t *a w$stmas beo= | *urh agne gecynd # eft acende, | foldan fr$twe. # Swa se fugel weor*e=, | gomel $fter gearum, # geong edniwe, | fl$sce bifongen. # No he foddor *ige=, | mete on moldan, # nemne meledeawes | d$l gebyrge, # se dreose= oft | $t middre nihte; # bi *on se modga his | feorh afede=, # o**$t fyrngesetu, | agenne eard, # eft gesece=. | *onne bi= aweaxen # wyrtum in gemonge | fugel fe*rum deal; # feorh bi= niwe, | geong, geofona ful, # *onne he of greote his | lic leo*ucr$ftig, # *$t $r lig fornom, | somna=, swoles lafe, # searwum geg$dra= | ban gebrosnad, # $fter b$l*r$ce, | ond *onne gebringe= # ban ond yslan, | ades lafe, # eft $tsomne, | ond *onne *$t w$lreaf # wyrtum bitelde=, | f$gre gefr$twed. # =onne afysed bi= | agenne eard # eft to secan. | *onne fotum ymbfeh= # fyres lafe, | clam biclyppe=, # ond his cy**u eft, | sunbeorht gesetu, # sece= on wynnum, | eadig e*ellond. # Eall bi= geniwad | feorh ond fe*erhoma, # swa he $t frym*e w$s, | *a hine $rest god # on *one $*elan wong | sigorf$st sette. # He his sylfes *$r | ban gebringe=, # *a $r brondes wylm | on beorhstede # b$le for*ylmde, | ascan to eacan. # *onne eal geador | bebyrge= beaducr$ftig # ban ond yslan | on *am ealonde. # Bi= him edniwe | *$re sunnan segn%, # *onne swegles leoht, | gimma gladost, # ofer garsecg up, | $*eltungla wyn, # eastan lixe=. | Is se fugel f$ger # forweard hiwe, | bleobrygdum fag # ymb *a breost foran. | Is him *$t heafod # hindan grene, | wr$tlice wrixled%, # wurman geblonden. | *onne is se finta # f$gre ged$led, | sum brun, sum basu, # sum blacum splottum | searolice beseted. # Sindon *a fi*ru | hwit hindanweard, # ond se hals grene | nio*oweard ond ufeweard, # ond *$t nebb lixe= | swa gl$s o**e gim, # geaflas scyne | innan ond utan. # Is seo eaggebyrd | stearc ond hiwe # stane gelicast, | gladum gimme, # *onne in goldfate | smi*a or*oncum # biseted weor*e=. | Is ymb *one sweoran, # swylce sunnan hring, | beaga beorhtast # brogden% fe=rum. | Wr$tlic is seo womb neo*an, # wundrum f$ger, | scir ond scyne. # Is se scyld ufan | fr$twum gefeged # ofer *$s fugles b$c. | Sindon *a scancan # scyllum biweaxen, | fealwe fotas. # Se fugel is on hiwe | $ghw$s $nlic, # onlicost pean, | wynnum geweaxen, # *$s gewritu secga=. | Nis he hinderweard, # ne hygeg$lsa, | swar ne swongor, # swa sume fuglas, | *a *e late *urh lyft # laca= fi*rum, | ac he is snel ond swift # ond swi*e leoht, | wlitig ond wynsum, # wuldre gemearcad. | Ece is se $*eling # se *e him *$t ead gefe=! | *onne he gewite= # wongas secan, | his ealdne eard, # of *isse e*eltyrf. | Swa se fugel fleoge=, # folcum o=eawe= | mongum monna # geond middangeard, | *onne somnia=% # su*an ond nor*an, | eastan ond westan, # eoredciestum, | fara= feorran ond nean # folca *ry*um | *$r hi sceawia* # scyppendes giefe | f$gre on *am fugle, # swa him $t fruman sette | sigora so=cyning # sellicran gecynd, | fr$twe f$gerran% # ofer fugla cyn. | =onne wundria= # weras ofer eor*an | wlite ond w$stma, # ond gewritum% cy*a=, | mundum mearcia= # on marmstane, | hwonne se d$g ond seo tid # dryhtum geeawe | fr$twe flyhthwates. # =onne fugla cynn | on healfa gehwone # heapum *ringa=, | siga= sidwegum, # songe lofia=, | m$ra= modigne # meaglum reordum, | ond swa *one halgan # hringe betelda= | flyhte on lyfte; # fenix bi* on middum, | *reatum bi*rungen. # *eoda wlita=, | wundrum wafia=%, # hu seo wilgedryht | wildne weor*ia=, # worn $fter o*rum, | cr$ftum cy*a= # ond for cyning m$ra= | leofne leodfruman, # l$da= mid wynnum | $*elne to earde, # o**$t se anhoga | o=fleoge=, fe*rum snel, # *$t him gefylgan ne m$g | drymendra gedryht, # *onne dugu=a wyn | of *isse eor*an tyrf # e*el sece=. | Swa se ges$liga # $fter swylthwile | his ealdcy=*e # eft geneosa=, | f$gre foldan. # Fugelas cyrra= | from *am gu=frecan # geomormode | eft to earde. # *onne se $*eling bi= | giong in geardum. # God ana wat, | cyning $lmihtig, # hu his gecynde bi=, | wifhades *e weres; # *$t ne wat $nig | monna cynnes, # butan meotod ana, | hu *a wisan sind # wundorlice, | f$ger fyrngesceap, # ymb *$s fugles gebyrd. | *$r se eadga mot # eardes neotan, | wyllestreama # wuduholtum in, | wunian in wonge, # o**$t wintra bi= | *usend urnen. # *onne him weor*e= | ende lifes; # hine ad *ece= | *urh $ledfyr. # Hw$*re eft cyme= | aweaht wr$tlice # wundrum to life. | For*on he drusende # dea= ne bisorga=, | sare swyltcwale, # *e him symle wat | $fter lig*r$ce # lif edniwe, | feorh $fter fylle, # *onne fromlice | *urh briddes had # gebreadad weor=e= | eft of ascan, # edgeong wese= | under swegles hleo. # Bi= him self gehw$=er | sunu ond sw$s f$der, # ond symle eac | eft yrfeweard # ealdre lafe. | Forgeaf him se meahta # moncynnes fruma | *$t he swa wr$tlice # weor*an sceolde | eft *$t ilce # *$t he $r *on w$s, | fe*rum bifongen, # *eah hine fyr nime. | Swa *$t ece lif # eadigra gehwylc | $fter sarwr$ce # sylf geceose= | *urh deorcne dea=, # *$t he dryhtnes mot | $fter geardagum # geofona neotan | on sindreamum, # ond si**an a | wunian in wuldre% # weorca to leane. | *isses fugles gecynd # fela gelices | bi *am gecornum # Cristes *egnum | beacna= in burgum, # hu hi beorhtne gefean | *urh f$der fultum # on *as frecnan tid | healda* under heofonum, # ond him heanne bl$d | in *am uplican # e=le gestryna*. | Habba* we geascad # *$t se $lmihtiga | worhte wer ond wif # *urh his wundra sped, | ond hi *a gesette # on *one selestan | foldan sceata%, # *one fira bearn | nemna= neorxnawong, # *$r him n$nges w$s | eades onsyn, # *enden eces word, | halges hleo*orcwide, # healdan woldan | on *am niwan gefean. # *$r him ni* gescod, | ealdfeondes $fest, # se him $t gebead, | beames blede, # *$t hi bu *egun | $ppel unr$dum # ofer est godes, | byrgdon forbodene. # *$r him bitter wear= | yrm*u $fter $te # ond hyra eaferum swa, | sarlic symbel # sunum ond dohtrum. | Wurdon teonlice # to*as idge | ageald $fter gylte. # H$fdon godes yrre, | bittre bealosorge. # *$s *a byre si**an | gyrne onguldon, # *e hi *$t gyfl *egun | ofer eces word. # For*on hy e=les wyn | geomormode # ofgiefan sceoldon | *urh n$dran ni*, # *a heo nearwe biswac | yldran usse # in $rdagum | *urh f$cne fer=, # *$t hi feor *onan | in *as dea=dene # drohta= sohton, | sorgfulran gesetu. # Him wear= selle lif | heolstre bihyded, # ond se halga wong | *urh feondes searo # f$ste bityned | wintra mengu, # o**$t wuldorcyning | *urh his hidercyme # halgum togeanes%, | moncynnes gefea, # me*ra frefrend, | ond se anga hyht, # eft ontynde. | Is *on gelicast, # *$s *e us leorneras | wordum% secga=, # ond writu cy*a=, | *isses fugles gef$r, # *onne frod ofgiefe= | eard ond e*el, # ond geealdad bi=. | Gewite= werigmod, # wintrum gebysgad, | *$r he holtes hleo # heah gemete=, | in *am he getimbre= # tanum ond wyrtum | *am $*elestum # eardwic niwe, | nest on bearwe. # Bi= him neod micel | *$t he feorhgeong eft # onfon mote | *urh liges bl$st # lif $fter dea*e, | edgeong wesan, # ond his ealdcy=*u, | sunbeorht gesetu, # secan mote | $fter fyrba=e. # Swa =a foregengan, | yldran usse, # anforleton | *one wlitigan wong # ond wuldres setl, | leoflic on laste, # tugon longne si= | in hearmra hond, # *$r him hettende, | earme agl$can, # oft gescodan. | W$ron hw$*re monge, # *a *e meotude wel% | gehyrdun under heofonum # halgum =eawum, | d$dum domlicum, # *$t him dryhten wear=, | heofona heahcyning, # hold on mode. | =$t is se hea beam # in *am halge nu | wic weardia=, # *$r him wihte ne m$g | ealdfeonda nan # atre sce**an, | facnes tacne, # on *as% frecnan tid. | *$r him nest wyrce= # wi= ni*a gehwam | d$dum domlicum # dryhtnes cempa, | *onne he $lmessan # earmum d$le=, | duge*a leasum, # ond him dryhten gecyg=, | f$der on fultum, # for= onette=, | l$nan lifes # leahtras dw$sce*, | mirce mand$de, # healde= meotudes $ | beald in breostum, # ond gebedu sece= | cl$num gehygdum, # ond his cneo bige= | $*ele to eor*an, # flyh= yfla gehwylc, | grimme gieltas, # for godes egsan, | gl$dmod gyrne= # *$t he godra m$st | d$da gefremme; # *am bi* dryhten scyld | in si*a gehwane, # sigora waldend, | weoruda wilgiefa. # *is *a wyrta sind, | w$stma blede, # *a se wilda fugel | somna= under swegle # side ond wide | to his wicstowe, # *$r he wundrum f$st | wi= ni*a gehwam # nest gewyrce=. | Swa nu in *am wicum # willan fremma= | mode ond m$gne # meotudes cempan, | m$r=a tilga=; # *$s him meorde wile | ece $lmihtig # eadge forgildan. | Beo= him of *am wyrtum # wic gesta*elad | in wuldres byrig # weorca to leane, | *$s *e hi geheoldan # halge lare | hate $t heortan%, # hige weallende | d$ges ond nihtes # dryhten lufia=, | leohte geleafan # leofne ceosa= | ofer woruldwelan; # ne bi* him wynne hyht | *$t hy *is l$ne lif # long gewunien. | *us eadig eorl # ecan dreames, | heofona hames # mid heahcyning | earna= on elne, # o**$t ende cyme= | dogorrimes, # *onne dea= nime=, | wiga w$lgifre, # w$pnum ge*ry*ed, | ealdor anra gehw$s, # ond in eor*an f$=m | snude sende=% # sawlum binumene | l$ne lichoman, # *$r hi longe beo= | o= fyres cyme # foldan bi*eahte. | =onne monge beo= # on gemot l$ded% | fyra cynnes; # wile f$der engla, | sigora so=cyning, # seono* gehegan, | dugu=a dryhten, # deman mid ryhte. | *onne $riste # ealle gefremma* | men on moldan, # swa se mihtiga cyning | beode=, brego engla, # byman stefne | ofer sidne grund, # sawla nergend. | Bi= se deorca dea= # dryhtnes meahtum | eadgum geendad. # $=ele hweorfa=, | *reatum *ringa=, # *onne *eos woruld, | scyldwyrcende, # in scome byrne=, | ade on$led. # Weor*e= anra gehwylc | forht on fer**e, # *onne fyr brice= | l$ne londwelan, # lig eal *ige= | eor=an $htgestreon, # $pplede gold | gifre forgripe=, # gr$dig swelge= | londes fr$twe. # *onne on leoht cyme= | $ldum *isses # in *a openan tid | f$ger ond gefealic # fugles tacen, | *onne anwald eal # up astelle=% | of byrgenum, # ban geg$dra=, | leomu lic somod, # ond lifes% g$st, | fore Cristes cneo. # Cyning *rymlice | of his heahsetle # halgum scine=, | wlitig wuldres gim. # Wel bi* *am *e mot | in *a geomran tid # gode lician. | =$r *a lichoman, # leahtra cl$ne, | gonga= gl$dmode, # g$stas hweorfa= | in banfatu, # *onne bryne stige= | heah to heofonum. # Hat bi= monegum | egeslic $led, # *onne anra gehwylc, | so=f$st ge synnig, # sawel mid lice, | from moldgrafum # sece= meotudes dom, | forhtaf$red. # Fyr bi= on tihte, | $le= uncyste. # *$r *a eadgan beo= | $fter wr$chwile # weorcum bifongen, | agnum d$dum. # *$t *a $*elan sind | wyrta wynsume, # mid *am se wilda fugel | his sylfes nest # bisete= utan, | *$t hit f$ringa # fyre byrne=, | forswele= under sunnan, # ond he sylfa mid, | ond *onne $fter lige # lif eft onfeh= | edniwinga. # Swa bi= anra gehwylc | fl$sce bifongen # fira cynnes, | $nlic ond edgeong, # se *e his agnum her | willum gewyrce= # *$t him wuldorcyning | meahtig $t *am m$*le # milde geweor*e=. | *onne hleo*ria= # halge g$stas, | sawla so=f$ste, # song ahebba=, | cl$ne ond gecorene, # herga= cyninges *rym, | stefn $fter stefne, # stiga= to wuldre | wlitige gewyrtad # mid hyra weld$dum. | Beo= *onne amerede # monna g$stas, | beorhte abywde # *urh bryne fyres. | Ne wene *$s $nig # $lda cynnes | *$t ic lygewordum # leo= somnige, | write wo=cr$fte. # Gehyra= witedom | Iobes gieddinga. # *urh g$stes bl$d | breostum onbryrded, # beald reordade, | wuldre geweor=ad; # he *$t word gecw$=: | "Ic *$t ne forhycge # heortan ge*oncum, | *$t ic in minum neste # neobed ceose, | h$le hrawerig, # gewite hean *onan | on longne si=, # lame bitolden, | geomor gud$da, # in greotes f$=m, | ond *onne $fter dea*e # *urh dryhtnes giefe | swa se fugel fenix # feorh edniwe | $fter $riste # agan mote, | dreamas mid dryhten, # *$r seo deore scolu | leofne lofia=. # Ic *$s lifes ne m$g | $fre to ealdre # ende gebidan, | leohtes ond lissa. # *eah min lic scyle | on mold$rne # molsnad weor*an | wyrmum to willan, # swa *eah weoruda god | $fter swylthwile # sawle alyse= | ond in wuldor awece=. # Me *$s wen n$fre | forbirste= in breostum, # =e ic in brego engla | for=weardne gefean # f$ste h$bbe." | =us frod guma # on fyrndagum | gieddade gleawmod, # godes spelboda, | ymb his $riste # in ece lif, | *$t we *y geornor # ongietan meahten | tirf$st tacen # *$t se torhta fugel | *urh bryne beacna=. # Bana lafe, | ascan ond yslan, # ealle gesomna= | $fter ligbryne, # l$de* si**an | fugel on fotum # to frean geardum, | sunnan togeanes. # *$r hi si**an for= | wunia= wintra fela, # w$stmum geniwad, | ealles edgiong, # *$r $nig ne m$g | in *am leodscype # l$**um hwopan. | Swa nu $fter dea=e # *urh dryhtnes miht | somod si*ia* # sawla mid lice, | f$gre gefr$twed, # fugle gelicast, | in eadwelum # $*elum stencum, | *$r seo so*f$ste # sunne lihte= | wlitig ofer weoredum # in wuldres byrig. | =onne so=f$stum # sawlum scine= | heah ofer hrofas # h$lende Crist. | Him folgia= # fuglas scyne, | beorhte gebredade, # blissum hremige, | in *am gladan ham, # g$stas gecorene, | ece to ealdre. # *$r him yfle ne m$g | fah feond gemah # facne sce**an, | ac *$r lifga= a # leohte werede, | swa se fugel fenix, # in freo*u dryhtnes, | wlitige in wuldre. # Weorc anra gehw$s | beorhte blice= # in *am bli*an% ham | fore onsyne # ecan dryhtnes, | symle in sibbe, # sunnan gelice. | *$r se beorhta beag, # brogden wundrum | eorcnanstanum, # eadigra gehwam | hlifa= ofer heafde. # Heafelan lixa=, | *rymme bi*eahte. # =eodnes cynegold | so=f$stra gehwone # sellic glenge= | leohte in life, # *$r se longa gefea, | ece ond edgeong, # $fre ne swe*ra=, | ac hy in wlite wunia=, # wuldre bitolden | f$grum fr$twum, # mid f$der engla. | Ne bi= him on *am wicum # wiht to sorge, | wroht ne we*el # ne gewindagas, | hungor se hata # ne se hearda% *urst, | yrm*u ne yldo. # Him se $*ela cyning | forgife= goda gehwylc. # *$r g$sta gedryht | h$lend herga= # ond heofoncyninges | meahte m$rsia=, # singa= metude lof. | Swinsa= sibgedryht # swega m$ste | h$dre ymb *$t halge # heahseld godes, | bli*e bletsia= # bregu selestan | eadge mid englum, # efenhleo*re *us: | "Sib si *e, so= god, # ond snyttrucr$ft, | ond *e *onc sy # *rymsittendum | geongra gyfena, # goda gehwylces. | Micel, unm$te # m$gnes streng=u%, | heah ond halig! # Heofonas sindon | f$gre gefylled, # f$der $lmihtig, | ealra *rymma *rym, # *ines wuldres, | uppe mid englum # ond on eor=an somod. | Gefreo*a usic, frym*a scyppend! # *u eart f$der $lmihtig | in heannesse, # heofuna waldend." | =us reordia= # ryhtfremmende, | manes amerede, # in *$re m$ran byrig; | cyne*rym cy*a=, # caseres lof | singa=% on swegle # so=f$stra gedryht, | *am anum is # ece weor=mynd | for= butan ende. # N$s his frym= $fre, | eades ongyn. # *eah he on eor*an her | *urh cildes had # cenned w$re | in middangeard, # hw$*re his meahta sped | heah ofer heofonum # halig wunade, | dom unbryce. # *eah he dea*es cwealm | on rode treow # r$fnan sceolde, | *earlic wite, # he *y *riddan d$ge | $fter lices hryre # lif eft onfeng | *urh f$der fultum. # Swa fenix beacna=, | geong in geardum, # godbearnes meaht, | *onne he of ascan # eft onw$cne=% | in lifes lif, # leomum ge*ungen. | Swa se h$lend us # helpe% gefremede | *urh his lices gedal, # lif butan ende, | swa se fugel swetum # his fi*ru tu | ond wynsumum # wyrtum gefylle=, | f$grum foldw$stmum, # *onne afysed bi=. | *$t sindon *a word, # swa us gewritu secga=, | hleo*or haligra, # *e him to heofonum bi=, | to *am mildan gode, # mod afysed | in dreama dream, # *$r hi dryhtne to giefe | worda ond weorca # wynsumne stenc | in *a m$ran gesceaft # meotude bringa=, | in *$t leohte lif. # Sy him lof symle | *urh woruld worulda, # ond wuldres bl$d, | ar ond onwald, # in *am uplican | rodera rice. # He is on ryht cyning | middangeardes # ond m$gen*rymmes, | wuldre biwunden # in *$re wlitigan byrig. | Hafa= us alyfed # [lucis auctor] | *$t we motun her # [merueri], | godd$dum begietan # [gaudia in celo], | *$r we motun% # [maxima regna] | secan ond gesittan # [sedibus altis], | lifgan in lisse # [lucis et pacis], | agan eardinga # [alm$% letiti~], | brucan bl$ddaga, # [blandem et mitem%] | geseon sigora frean # [sine fine], | ond him lof singan # [laude perenne], | eadge mid englum. # [Alleluia]. | Hw$t! We =$t hyrdon # h$le= eahtian, | deman d$dhwate, # *$tte in dagum gelamp | Maximianes, # se geond middangeard, | arleas cyning, # eahtnysse ahof, | cwealde cristne men, # circan fylde, | geat on gr$swong # godhergendra%, | h$*en hildfruma, # haligra blod, | ryhtfremmendra. # W$s his rice brad, | wid ond weor=lic # ofer wer*eode, | lytesna ofer ealne # yrmenne grund. | Foron $fter burgum, # swa he biboden h$fde, | *egnas *ry=fulle. # Oft% hi *r$ce r$rdon, | d$dum gedwolene, # *a *e dryhtnes $ | feodon *urh firencr$ft. # Feondscype r$rdon, | hofon h$*engield, # halge cwelmdon, | breotun boccr$ftge, # b$rndon% gecorene, | g$ston godes cempan # gare ond lige. | Sum w$s $htwelig # $*eles cynnes | rice gerefa. # Rondburgum weold, | eard weardade # oftast symle | in *$re ceastre # Commedia, | heold hordgestreon. # Oft he h$*engield | ofer word godes, # weoh gesohte | neode geneahhe. # W$s him noma cenned | Heliseus, # h$fde ealdordom | micelne ond m$rne. # =a his mod ongon | f$mnan lufian, # (hine fyrwet br$c), | Iulianan. # Hio in g$ste b$r | halge treowe, # hogde georne | *$t hire m$g=had # mana gehwylces | fore Cristes lufan # cl$ne geheolde. | =a w$s sio f$mne # mid hyre f$der willan | welegum biweddad; # wyrd ne ful cu*e, | freondr$denne # hu heo from hogde, | geong on g$ste. # Hire w$s godes egsa | mara in gemyndum, # *onne eall *$t ma**umgesteald | *e in *$s $*elinges # $htum wunade. | *a w$s se weliga # *$ra% wifgifta, | goldspedig guma, # georn on mode, | *$t him mon fromlicast # f$mnan gegyrede, | bryd to bolde. # Heo *$s beornes lufan | f$ste wi=hogde, # *eah *e feohgestreon | under hordlocan, # hyrsta unrim | $hte ofer eor*an. # Heo *$t eal forseah, | ond *$t word acw$= # on wera mengu: | "Ic% *e m$g gesecgan # *$t *u *ec sylfne ne *earft | swi*or swencan. # Gif *u so=ne god | lufast ond gelyfest, # ond his lof r$rest, | ongietest g$sta hleo, # ic beo gearo sona | unwaclice # willan *ines. | Swylce ic *e secge, # gif *u to s$mran gode | *urh deofolgield # d$de bi*encest, | h$ts= h$*enweoh, # ne meaht *u habban mec, | ne ge*reatian # *e to gesingan. | N$fre *u *$s swi=lic # sar gegearwast | *urh h$stne ni= # heardra wita, | *$t *u mec onwende # worda *issa." | =a se $*eling wear= # yrre gebolgen, | firend$dum fah, # gehyrde *$re f$mnan word, | het =a gefetigan # ferend snelle, | hreoh ond hygeblind, # haligre f$der, | recene to rune. # Reord up astag, | si**an hy tog$dre # garas hl$ndon, | hilde*remman. # H$=ne w$ron begen | synnum seoce, # sweor ond a*um. | =a reordode # rices hyrde | wi= *$re f$mnan f$der # frecne mode, | dara=h$bbende: # "Me *in dohtor hafa= | geywed orwyr=u. # Heo me on an saga= | *$t heo m$glufan # minre ne gyme, | freondr$denne. # Me *a frace=u sind | on modsefan # m$ste weorce, | *$t heo mec swa torne # t$le gerahte | fore *issum folce, # het me fremdne god, | ofer *a o*re # *e we $r cu*on, | welum weor*ian, # wordum lofian, | on hyge hergan, # o**e hi nabban." | Geswearc *a swi=fer= # sweor% $fter worde, | *$re f$mnan f$der, # fer=locan onspeon: | "Ic *$t geswerge # *urh so= godu, | swa ic are $t him # $fre finde, | o**e, *eoden, $t *e # *ine hyldu | winburgum in, # gif *as word sind so*, | monna leofast, # *e *u me sagast, | *$t ic hy ne sparige, # ac on spild giefe, | *eoden m$ra, # *e to gewealde%. | Dem *u hi to dea*e, # gif *e gedafen *ince, | swa to life l$t, # swa *e leofre sy." | Eode *a fromlice # f$mnan to spr$ce, | anr$d ond yre*weorg, # yrre gebolgen, | *$r he gl$dmode% # geonge wiste | wic weardian. # He *a worde cw$=: | "=u eart dohtor min # seo dyreste | ond seo sweteste # in sefan minum, | ange for eor*an, # minra eagna leoht, | Iuliana! # *u on gea*e hafast | *urh *in orlegu # unbi*yrfe | ofer witena dom # wisan gefongen. | Wi=s$cest *u to swi*e # sylfre r$des | *inum brydguman, # se is betra *onne *u, | $*elra for eor*an, # $htspedigra | feohgestreona. # He is to freonde god. | For*on is *$s wyr*e, # *$t *u *$s weres frige, | ece eadlufan, # an ne forl$te." | Him *a seo eadge # ageaf ondsware, | Iuliana # (hio to gode h$fde | freondr$denne # f$ste gesta*elad): | "N$fre ic *$s *eodnes # *afian wille | m$gr$denne, # nemne he m$gna god | geornor bigonge # *onne he gen dyde, | lufige mid lacum # *one *e leoht gescop, | heofon ond eor=an # ond holma bigong, | eodera ymbhwyrft. # Ne m$g he elles mec | bringan to bolde. # He *a brydlufan | sceal to o*erre # $htgestealdum | idese secan; # nafa= he $nige% her." | Hyre *a *urh yrre # ageaf ondsware | f$der feondlice, # nales fr$twe onheht: | "Ic *$t gefremme, # gif min feorh leofa= | gif *u unr$des # $r ne geswicest, | ond *u fremdu godu # for= bigongest | ond *a forl$test # *e us leofran sind, | *e *issum folce # to freme stonda=, | *$t *u ungeara # ealdre scyldig | *urh deora gripe # dea*e sweltest, | gif *u ge*afian nelt # *ingr$denne, | modges gemanan. # Micel is *$t ongin | ond *reaniedlic% # *inre gelican, | *$t *u forhycge # hlaford urne." | Him *a seo eadge # ageaf ondsware, | gleaw ond gode leof, # Iuliana: | "Ic *e to so=e # secgan wille, | bi me lifgendre # nelle ic lyge fremman. | N$fre ic me ondr$de # domas *ine, | ne me weorce sind # witebrogan, | hildewoman, # *e *u h$stlice | manfremmende # to me beotast, | ne *u n$fre gedest # *urh gedwolan *inne | *$t *u mec acyrre # from Cristes lofe." | =a w$s ellenwod, # yrre ond re*e, | frecne ond fer=grim, # f$der wi= dehter. | Het hi *a swingan, # susle *reagan, | witum w$gan, # ond *$t word acw$=: | "Onwend *ec in gewitte, # ond *a word oncyr | *e *u unsnyttrum # $r gespr$ce, | *a *u goda ussa # gield forhogdest." | Him seo unforhte # ageaf ondsware | *urh g$stgehygd, # Iuliana: | "N$fre *u gel$rest # *$t ic leasingum, | dumbum ond deafum # deofolgieldum, | g$sta% geni=lum # gaful onhate, | *am wyrrestum # wites *egnum, | ac ic weor=ige # wuldres ealdor | middangeardes # ond m$gen*rymmes, | ond him anum to # eal bi*ence, | *$t he mundbora # min geweor*e, | helpend ond h$lend # wi= hellscea*um." | Hy *a *urh yrre # Affricanus, | f$der f$mnan ageaf # on feonda geweald | Heliseo. # He in $ringe | gel$dan het # $fter leohtes cyme | to his domsetle. # Dugu= wafade | on *$re f$mnan wlite, # folc eal geador. | Hy *a se $=eling # $rest grette, | hire brydguma, # bli*um wordum: | "Min se swetesta # sunnan scima, | Iuliana! # Hw$t, *u gl$m hafast, | ginf$ste giefe, # geogu=hades bl$d! | Gif *u godum ussum # gen gecwemest, | ond *e to swa mildum # mundbyrd secest, | hyldo% to halgum, # beo= *e ahylded fram | wra*e geworhtra # wita unrim, | grimra gyrna, # *e *e gegearwad sind, | gif *u onsecgan nelt # so*um gieldum." | Him seo $*ele m$g # ageaf ondsware: | "N$fre *u ge*reatast # *inum beotum, | ne wita *$s fela # wra=ra gegearwast, | *$t ic *eodscype # *inne lufie, | buton *u forl$te # *a leasinga, | weohweor=inga, # ond wuldres god | ongyte gleawlice, # g$sta scyppend, | meotud moncynnes, # in *$s meahtum sind | a butan ende # ealle gesceafta." | =a for *am folce # frecne mode | beotwordum spr$c, # bealg hine swi*e | folcagende, # ond *a f$mnan het | *urh ni=wr$ce # nacode *ennan, | ond mid sweopum swingan # synna lease. | Ahlog *a se hererinc, # hospwordum spr$c: | "*is is ealdordom # uncres gewynnes | on fruman gefongen! # Gen ic feores *e | unnan wille, # *eah *u $r fela | unw$rlicra # worda gespr$ce, | onsoce to swi=e # *$t *u so= godu | lufian wolde. # *e *a lean sceolan | wi*erhycgendre%, # witebrogan, | $fter weor*an, # butan *u $r wi* hi | ge*ingige, # ond him *oncwyr*e | $fter leahtorcwidum # lac onsecge, | sibbe gesette. # L$t *a sace restan, | la= leodgewin. # Gif *u leng ofer *is | *urh *in dolwillen # gedwolan fylgest, | *onne ic nyde sceal # ni*a geb$ded | on *$re grimmestan # godscyld wrecan, | torne teoncwide, # *e *u t$lnissum | wi* *a selestan # sacan ongunne, | ond *a mildestan # *ara *e men witen, | *e *es leodscype mid him # longe bieode." | Him *$t $*ele mod # unforht oncw$=: | "Ne ondr$de ic me # domas *ine, | awyrged womscea=a, # ne *inra wita bealo. | H$bbe ic me to hyhte # heofonrices weard, | mildne mundboran, # m$gna waldend, | se mec gescylde= # wi= *inum scinlace | of gromra gripe, # *e *u to godum tiohhast. | =a sind geasne # goda gehwylces, | idle, orfeorme, # unbi*yrfe, | ne *$r freme mete=% # fira $nig | so=e sibbe, # *eah *e sece to him | freondr$denne. # He ne finde= *$r | dugu*e mid deoflum. # Ic to dryhtne min | mod sta*elige, # se ofer m$gna gehwylc | walde= wideferh, # wuldres agend, | sigora gehwylces. # *$t is so= cyning." | =a *am folctogan # fracu=lic *uhte | *$t he ne meahte # mod oncyrran, | f$mnan fore*onc. # He bi feaxe het | ahon ond ahebban # on heanne beam, | *$r seo sunsciene # slege *rowade, | sace singrimme, # siex tida d$ges, | ond he $dre het # eft asettan, | la=geni=la, # ond gel$dan bibead | to carcerne. # Hyre w$s Cristes lof | in fer=locan # f$ste biwunden, | milde modsefan, # m$gen unbrice. | =a w$s mid clustre # carcernes duru | behliden, homra geweorc. # Halig *$r inne | w$rf$st wunade. # Symle heo wuldorcyning | herede $t heortan, # heofonrices god, | in *am nydclafan, # nergend fira, | heolstre bihelmad. # Hyre w$s halig g$st | singal gesi=. # =a cwom semninga | in *$t hlinr$ced # h$le=a gewinna, | yfeles ondwis. # H$fde engles hiw, | gleaw gyrnstafa # g$stgeni=la, | helle h$ftling, # to *$re halgan spr$c: | "Hw$t dreogest *u, # seo dyreste | ond seo weor*este # wuldorcyninge, | dryhtne ussum? # =e *es dema hafa= | *a wyrrestan # witu gegearwad, | sar endeleas, # gif *u onsecgan nelt, | gleawhycgende, # ond his godum cweman. | Wes *u on ofeste, # swa he *ec ut heonan | l$dan hate, # *$t *u lac hra*e | onsecge sigortifre, # $r *ec swylt nime, | dea= fore dugu=e. # *y *u *$s deman scealt, | eadhre=ig m$g, # yrre gedygan." | Fr$gn *a fromlice, # seo *e forht ne w$s, | Criste gecweme, # hwonan his cyme w$re. | Hyre se wr$cm$cga # wi= *ingade: | "Ic eom engel godes # ufan si*ende, | *egn ge*ungen, # ond to *e sended, | halig of heah*u. # *e sind heardlicu, | wundrum w$lgrim%, # witu geteohhad | to gringwr$ce. # Het *e god beodan, | bearn waldendes, # *$t *e burge *a." | =a w$s seo f$mne # for *am f$rspelle | egsan geaclad, # *e hyre se agl$ca, | wuldres wi*erbreca, # wordum s$gde. | Ongan *a f$stlice # fer= sta*elian, | geong grondorleas, # to gode% cleopian% | "Nu% ic *ec, beorna hleo, # biddan wille | ece $lmihtig, # *urh *$t $*ele gesceap | *e *u, f$der engla, # $t fruman settest, | *$t *u me ne l$te # of lofe hweorfan | *inre eadgife, # swa me *es ar boda= | frecne f$rspel, # *e me fore stonde=. | Swa ic *e, bilwitne, # biddan wille | *$t *u me gecy=e, # cyninga wuldor, | *rymmes hyrde, # hw$t *es *egn sy, | lyftlacende, # *e mec l$re= from *e | on stearcne weg." # Hyre stefn oncw$= | wlitig of wolcnum, # word hleo*rade: | "Forfoh *one fr$tgan # ond f$ste geheald, | o**$t he his si=f$t # secge mid ryhte, | ealne from orde, # hw$t his $*elu syn." | =a w$s *$re f$mnan # fer= geblissad, | domeadigre%. # Heo *$t deofol genom | // "ealra cyninga cyning # to cwale syllan. | =a gen ic gecr$fte # *$t se cempa ongon | waldend wundian, # weorud to segon | *$t *$r blod ond w$ter # bu tu $tg$dre | eor*an sohtun. # =a gen ic Herode | in hyge bisweop% # *$t he Iohannes bibead | heafde biheawan, # =a se halga wer | *$re wiflufan # wordum styrde, | unryhtre $. # Eac ic gel$rde | Simon searo*oncum # *$t he sacan ongon | wi* *a gecorenan # Cristes *egnas, | ond *a halgan weras # hospe gerahte | *urh deopne gedwolan, # s$gde hy dryas w$ron. | Ne*de ic nearobregdum # *$r ic Neron bisweac, | *$t he acwellan het # Cristes *egnas, | Petrus ond Paulus. # Pilatus $r | on rode aheng # rodera waldend, | meotud meahtigne # minum larum. | Swylce ic Egias # eac gel$rde | *$t he unsnytrum # Andreas het | ahon haligne # on heanne beam, | *$t he of galgan his # g$st onsende | in wuldres wlite. # *us ic wra*ra fela | mid minum bro*rum # bealwa gefremede, | sweartra synna, # *e ic asecgan% ne m$g, | rume areccan, # ne gerim witan, | heardra hete*onca." # Him seo halge oncw$= | *urh g$stes giefe, # Iuliana: | "*u scealt fur*or gen, # feond moncynnes, | si*f$t secgan, # hwa *ec sende to me." | Hyre se agl$ca # ageaf ondsware, | forhtafongen, # fri*es orwena: | "Hw$t, mec min f$der # on *as fore to *e, | hellwarena cyning, # hider onsende | of *am engan ham, # se is yfla gehw$s | in *am grornhofe # geornfulra *onne ic. | *onne he usic sende= # *$t we% so=f$stra | *urh misgedwield # mod oncyrren, | ahwyrfen from halor, # we beo= hygegeomre, | forhte on fer=*e. # Ne bi* us frea milde, | egesful ealdor, # gif we yfles noht | gedon habba*; # ne durran we si**an | for his onsyne # ower geferan. | *onne he onsende= # geond sidne grund | *egnas of *ystrum, # hate= *r$ce r$ran, | gif we gemette% sin # on moldwege, | o**e feor o**e neah # fundne weor*en, | *$t hi usic binden # ond in b$lwylme | suslum swingen. # Gif so=f$stra | *urh myrrelsan # mod ne o=cyrre=%, | haligra hyge, # we *a heardestan | ond *a wyrrestan # witu ge*olia= | *urh sarslege. # Nu *u sylfa meaht | on sefan *inum # so= gecnawan, | *$t ic *isse no*e w$s # nyde geb$ded, | *ragm$lum ge*read, # *$t ic *e sohte." | *a gen seo halge ongon # h$le*a gewinnan, | wrohtes wyrhtan, # wordum frignan, | fyrnsynna fruman: # "*u me fur*or scealt | secgan, sawla feond, # hu *u so=f$stum% | *urh synna slide # swi*ast sce**e, | facne bifongen." # Hyre se feond oncw$=, | wr$cca w$rleas, # wordum m$lde: | "Ic *e, ead m$g, # yfla gehwylces | or gecy=e # o= ende for= | *ara *e ic gefremede, # nal$s feam si=um%, | synna wundum, # *$t *u *y sweotolicor | sylf gecnawe # *$t *is is so=, nales leas. | Ic *$t wende # ond witod tealde | *riste ge*oncge, # *$t ic *e meahte | butan earfe*um # anes cr$fte | ahwyrfan from halor, # *$t *u heofoncyninge | wi=soce, sigora frean, # ond to s$mran gebuge, | ons$gde synna fruman. # *us ic so=f$stum | *urh mislic bleo # mod oncyrre. | *$r ic hine finde # fer= sta*elian | to godes willan, # ic beo gearo sona | *$t ic him monigfealde # modes g$lsan | ongean bere # grimra ge*onca, | dyrnra gedwilda, # *urh gedwolena rim. | Ic him geswete # synna lustas, | m$ne modlufan, # *$t he minum hra*e, | leahtrum gelenge, # larum hyre=%. | Ic hine *$s swi*e # synnum on$le | *$t he byrnende # from gebede swice=, | stepe= stronglice, # sta*olf$st ne m$g | fore leahtra lufan # lenge gewunian | in gebedstowe. # Swa ic brogan to | la=ne gel$de # *am *e ic lifes ofonn, | leohtes geleafan, # ond he larum wile | *urh modes myne # minum hyran, | synne fremman, # he si**an sceal | godra gumcysta # geasne hweorfan. | Gif ic $nigne # ellenrofne | gemete modigne # metodes cempan | wi= flan*r$ce, # nele feor *onan | bugan from beaduwe, # ac he bord ongean | hefe= hygesnottor, # haligne scyld, | g$stlic gu=reaf, # nele gode swican, | ac he beald in gebede # bidsteal gife= | f$ste on fe=an, # ic sceal feor *onan | heanmod hweorfan, # hro*ra bid$led, | in gleda gripe, # geh=u m$nan, | *$t ic ne meahte # m$gnes cr$fte | gu=e wi=gongan, # ac ic geomor sceal | secan o*erne # ellenleasran, | under cumbolhagan, # cempan s$nran, | *e ic onbryrdan m$ge # beorman mine, | ag$lan $t gu*e. # *eah he godes hw$t | onginne g$stlice, # ic beo gearo sona, | *$t ic ingehygd # eal geondwlite, | hu gef$stnad% sy # fer= innanweard, | wi=steall geworht. # Ic *$s wealles geat | ontyne *urh teonan; # bi= se torr *yrel, | ingong geopenad, # *onne ic $rest him | *urh eargfare # in onsende | in breostsefan # bitre ge*oncas | *urh mislice # modes willan, | *$t him sylfum # selle *ynce= | leahtras to fremman # ofer lof godes, | lices lustas. # Ic beo lareow georn | *$t he mon*eawum # minum lifge | acyrred cu=lice # from Cristes $, | mod gemyrred # me to gewealde | in synna sea=. # Ic *$re sawle ma | geornor gyme # ymb *$s g$stes forwyrd | *onne *$s lichoman, # se *e on legre sceal | weor=an in worulde # wyrme to hro*or, | bifolen in foldan." # =a gien seo f$mne spr$c: | "Saga, earmsceapen, # uncl$ne g$st, | hu *u *ec ge*yde, # *ystra stihtend, | on cl$nra gemong? # *u wi= Criste geo | w$rleas wunne # ond gewin tuge, | hogdes wi* halgum. # *e wear= helle sea= | ni*er gedolfen, # *$r *u nydbysig | fore oferhygdum # eard gesohtes. | Wende ic *$t *u *y w$rra # weor*an sceolde | wi= so=f$stum # swylces gemotes | ond *y unbealdra, # *e *e oft wi=stod | *urh wuldorcyning # willan *ines." | Hyre *a se werga # wi= *ingade, | earm agl$ca: # "*u me $rest saga, | hu *u gedyrstig # *urh deop gehygd | wurde *us wig*rist # ofer eall wifa cyn, | *$t *u mec *us f$ste # fetrum gebunde, | $ghw$s orwigne. # *u in ecne god, | *rymsittendne, # *inne getreowdes, | meotud moncynnes, # swa ic in minne f$der, | hellwarena cyning, # hyht sta*elie. | *onne ic beom onsended # wi= so=f$stum, | *$t ic in manweorcum # mod oncyrre, | hyge from halor, # me hwilum bi* | forwyrned *urh wi*ersteall # willan mines, | hyhtes $t halgum, # swa me her gelamp | sorg on si*e. # Ic *$t sylf gecneow | to late micles, # sceal nu lange ofer *is, | scyldwyrcende, # scame *rowian. | For*on ic *ec halsige # *urh *$s hyhstan meaht, | rodorcyninges giefe, # se *e on rode treo | ge*rowade, # *rymmes ealdor, | *$t *u miltsige # me *earfendum, | *$t uns$lig # eall ne forweor*e, | *eah ic *ec gedyrstig # ond *us dolwillen | si*e gesohte, # *$r ic swi*e me | *yslicre $r # *rage ne wende." | =a seo wlitescyne # wuldres condel | to *am w$rlogan # wordum m$lde: | "*u scealt ondettan% # yfeld$da ma, | hean helle g$st, # $r *u heonan mote, | hw$t *u to teonan # *urhtogen h$bbe | micelra manweorca # manna tudre | deorcum gedwildum." # Hyre *$t deofol oncw$=: | "Nu ic *$t gehyre # *urh *inne hleo*orcwide, | *$t ic nyde sceal # ni*a geb$ded | mod meldian, # swa *u me beodest, | *reaned *olian. # Is *eos *rag ful strong, | *reat orm$te. # Ic sceal *inga gehwylc | *olian ond *afian # on *inne dom, | womd$da onwreon, # *e% ic wideferg | sweartra gesyrede. # Oft% ic syne ofteah, | ablende bealo*oncum # beorna unrim | monna cynnes, # misthelme forbr$gd | *urh attres ord # eagna leoman | sweartum scurum, # ond ic sumra fet | forbr$c bealosearwum, # sume in bryne sende, | in liges locan, # *$t him lasta wear= | si*ast gesyne. # Eac ic sume gedyde | *$t him banlocan # blode spiowedan, | *$t hi f$ringa # feorh aleton | *urh $dra wylm. # Sume on y=fare | wurdon on wege% # w$trum bisencte, | on mereflode, # minum cr$ftum | under reone stream. # Sume ic rode bifealh, | *$t hi hyra dreorge # on hean galgan | lif aletan. # Sume ic larum geteah, | to geflite fremede, # *$t hy f$ringa | ealde% $f*oncan # edniwedan, | beore druncne%. # Ic him byrlade | wroht of wege, # *$t hi in winsele | *urh sweordgripe # sawle forletan | of fl$schoman # f$ge scyndan, | sarum gesohte. # Sume, *a ic funde | butan godes tacne, # gymelease, | ungebletsade, # *a% ic bealdlice | *urh mislic cwealm # minum hondum | searo*oncum slog. # Ic asecgan ne m$g, | *eah ic gesitte # sumerlongne d$g, | eal *a earfe*u # *e ic $r ond si* | gefremede to facne, # si**an fur*um w$s | rodor ar$red # ond ryne tungla, | folde gef$stnad # ond *a forman men, | Adam ond Aeue, # *am ic ealdor o=*rong, | ond hy gel$rde # *$t hi lufan dryhtnes, | ece eadgiefe # anforleton, | beorhtne boldwelan, # *$t him b$m gewear= | yrm*u to ealdre, # ond hyra eaferum swa, | mircast manweorca. # Hw$t sceal ic ma riman | yfel endeleas? # Ic eall geb$r, | wra*e wrohtas # geond wer*eode, | *a *e gewurdun% # widan feore | from fruman worulde # fira cynne, | eorlum on eor*an. # Ne w$s $nig *ara | *$t me *us *riste, # swa *u nu *a, | halig mid hondum, # hrinan dorste, | n$s $nig *$s modig # mon ofer eor*an | *urh halge meaht, # heahf$dra nan | ne witgena. # *eah *e him weoruda god | onwrige, wuldres cyning, # wisdomes g$st, | giefe unm$te, # hw$*re ic gong to *am | agan moste. # N$s $nig *ara | *$t mec *us bealdlice # bennum bilegde, | *ream for*rycte, # $r *u nu *a | *a miclan% meaht # mine% oferswi=dest, | f$ste forfenge, # *e me f$der sealde, | feond moncynnes, # *a he mec feran het, | *eoden of *ystrum, # *$t ic *e sceolde | synne swetan. # *$r mec sorg bicwom, | hefig hondgewinn. # Ic bihlyhhan ne *earf | $fter sarwr$ce # si=f$t *isne | magum in gemonge, # *onne ic mine sceal | agiefan gnorncearig # gafulr$denne | in *am reongan ham." # =a se gerefa het, | gealgmod guma, # Iulianan | of *am engan hofe # ut gel$dan | on hyge halge # h$*num to spr$ce | to his domsetle. # Heo *$t deofol teah, | breostum inbryrded, # bendum f$stne, | halig h$*enne. # Ongan *a hreowcearig | si=f$t seofian, # sar cwanian, | wyrd wanian, # wordum m$lde: | "Ic *ec halsige, # hl$fdige min, | Iuliana, # fore godes sibbum, | *$t *u fur*ur me # frace*u ne wyrce, | edwit for eorlum, # *onne *u $r dydest, | *a *u oferswi*dest # *one snotrestan | under hlinscuan # helwarena% cyning | in feonda byrig; # *$t is% f$der user, | mor*res manfrea. # Hw$t, *u mec *reades | *urh sarslege! # Ic to so*e wat | *$t ic $r ne si= # $nig ne mette | in woruldrice # wif% *e gelic, | *ristran ge*ohtes # ne *weorhtimbran | m$g*a cynnes. # Is on me sweotul | *$t *u unscamge # $ghw$s wurde | on fer*e frod." # =a hine seo f$mne forlet | $fter *r$chwile # *ystra neosan | in sweartne grund, # sawla gewinnan%, | on wita forwyrd. # Wiste he *i gearwor, | manes melda, # magum to secgan, | susles *egnum, # hu him on si=e gelomp. | # "georne $r | heredon on heah*u # ond his halig word%, | s$gdon so=lice # *$t he sigora gehw$s | ofer ealle gesceaft # ana weolde%, | ecra eadgiefa." # =a cwom engel godes | fr$twum blican # ond *$t fyr tosceaf, | gefreode ond gefreo=ade # facnes cl$ne, | leahtra lease, # ond *one lig towearp, | heorogiferne, # *$r seo halie stod, | m$g*a bealdor, # on *am midle gesund. | *$t *am weligan w$s # weorc to *olianne, | *$r he hit for worulde # wendan meahte, | sohte synnum fah, # hu he sarlicast | *urh *a wyrrestan # witu meahte | feorhcwale findan. # N$s se feond to l$t, | se hine gel$rde # *$t he l$men f$t | biwyrcan het # wundorcr$fte, | wiges womum, # ond wudubeamum, | holte bihl$nan%. # =a se hearda% bibead | *$t mon *$t lamf$t # leades gefylde, | ond *a onb$rnan het # b$lfira m$st, | ad on$lan, # se w$s $ghwonan | ymbboren mid brondum. # B$= hate weol. | Het *a ofestlice # yrre gebolgen | leahtra lease # in *$s leades wylm | scufan butan scyldum. # *a toscaden wear= | lig tolysed. # Lead wide sprong, | hat, heorogifre. # H$le=% wurdon acle | arasad for *y r$se. # *$r on rime forborn | *urh *$s fires fn$st # fif ond hundseofontig | h$=nes herges. # =a gen sio halge stod | ungewemde wlite. # N$s hyre wloh ne hr$gl, | ne feax ne fel # fyre gem$led, | ne lic ne leo*u. # Heo in lige stod | $ghw$s onsund, # s$gde ealles *onc | dryhtna dryhtne. # *a se dema wear= | hreoh ond hygegrim, # ongon his hr$gl teran, | swylce he grennade # ond gristbitade, | wedde on gewitte # swa wilde deor, | grymetade gealgmod # ond his godu t$lde, | *$s *e hy ne meahtun% # m$gne wi*stondan | wifes willan. # W$s seo wuldres m$g | anr$d ond unforht, # eafo=a gemyndig, | dryhtnes willan. # *a se dema het | aswebban sorgcearig # *urh sweordbite | on hyge halge, # heafde bineotan | Criste gecorene. # Hine se cwealm ne *eah, | si**an he *one fintan # fur*or cu*e. | =a wear= *$re halgan # hyht geniwad | ond *$s m$gdnes mod # miclum geblissad, | si**an heo gehyrde # h$le= eahtian | inwitrune, # *$t hyre endest$f | of gewindagum # weor*an sceolde, | lif alysed. # Het *a leahtra ful | cl$ne ond gecorene # to cwale l$dan, | synna lease. # =a cwom semninga | hean helle g$st, # hearmleo= agol, | earm ond unl$d, # *one heo $r gebond | awyrgedne # ond mid witum swong, | cleopade *a for cor*re, # ceargealdra full: | "Gylda= nu mid gyrne, # *$t heo goda ussa | meaht forhogde%, # ond mec swi*ast | geminsade, # *$t ic to meldan wear=. | L$ta= hy la*ra # leana hleotan | *urh w$pnes spor, # wreca= ealdne ni=, | synne gesohte. # Ic *a sorge gemon, | hu ic bendum f$st # bisga unrim | on anre niht # earfe=a dreag, | yfel orm$tu." # *a seo eadge biseah | ongean gramum, # Iuliana%, | gehyrde heo hearm galan # helle deofol. | Feond moncynnes # ongon *a on fleam% sceacan, | wita neosan, # ond *$t word acw$=: | "Wa me forworhtum! # Nu is wen micel | *$t heo mec eft wille # earmne gehynan | yflum yrm*um, # swa heo mec $r dyde." | =a w$s gel$ded # londmearce neah | ond to *$re stowe # *$r hi stearcfer*e | *urh cumbolhete # cwellan *ohtun. | Ongon heo *a l$ran # ond to lofe trymman | folc of firenum # ond him frofre gehet, | weg to wuldre, # ond *$t word acw~=: | "Gemuna= wigena wyn # ond wuldres *rym, | haligra hyht, # heofonengla god. | He is *$s wyr=e, # *$t hine wer*eode | ond eal engla cynn # up on roderum | hergen, heahm$gen, # *$r is help gelong | ece to ealdre, # *am *e agan sceal. | For*on ic, leof weorud, # l$ran wille, | $fremmende, # *$t ge eower hus | gef$stnige, # *y l$s hit ferbl$dum | windas toweorpan. # Weal sceal *y trumra | strong wi*stondan # storma scurum, | leahtra gehygdum. # Ge mid lufan sibbe, | leohte geleafan, # to *am lifgendan | stane sti=hydge # sta*ol f$stnia=, | so=e treowe # ond sibbe mid eow | healda= $t heortan, # halge rune | *urh modes myne. # *onne eow miltse giefe= | f$der $lmihtig, # *$r ge frofre% agun | $t m$gna gode, # m$ste *earfe | $fter sorgstafum. # For*on ge sylfe neton | utgong heonan, # ende lifes. | W$rlic me *ince= # *$t ge w$ccende | wi= hettendra # hildewoman | wearde healden, # *y l$s eow wi*erfeohtend | weges forwyrnen # to wuldres byrig. | Bidda= bearn godes # *$t me brego engla, | meotud moncynnes, # milde geweor*e, | sigora sellend. # Sibb sy mid eowic, | symle so* lufu." # =a hyre sawl wear= | al$ded of lice # to *am langan gefean | *urh sweordslege. # *a se synsca*a | to scipe sceohmod # scea*ena *reate | Heliseus # ehstream sohte, | leolc ofer laguflod # longe hwile | on swonrade. # Swylt ealle fornom | secga hlo*e # ond hine sylfne mid, | $r*on hy to lande # geliden h$fdon, | *urh *earlic *rea. # *$r [XXX] w$s | ond feowere eac # feores onsohte | *urh w$ges wylm # wigena cynnes, | heane mid hlaford, # hro*ra bid$led, | hyhta lease # helle sohton. | Ne *orftan *a *egnas # in *am *ystran ham, | seo geneatscolu # in *am neolan scr$fe, | to *am frumgare # feohgestealda% | witedra wenan, # *$t hy in winsele | ofer beorsetle% # beagas *egon, | $pplede gold. # Ungelice w$s | l$ded lofsongum # lic haligre | micle m$gne # to moldgr$fe, | *$t hy hit gebrohton # burgum in innan, | sidfolc micel. # *$r si==an w$s | geara gongum # godes lof hafen | *rymme micle # o* *isne d$g | mid *eodscipe. # Is me *earf micel | *$t seo halge me # helpe gefremme, | *onne me ged$la= # deorast ealra, | sibbe toslita= # sinhiwan tu, | micle modlufan. # Min sceal of lice | sawul on si=f$t, # nat ic sylfa hwider, | eardes uncy=gu%; # of sceal ic *issum, | secan o*erne # $rgewyrhtum, | gongan iud$dum. # Geomor hweorfe= | %%C%% %%Y%% ond %%N%%. # Cyning bi* re*e, | sigora syllend, # *onne synnum fah | %%E%% %%W%% ond %%U%% # acle bida= | hw$t him $fter d$dum # deman wille | lifes to leane. # %%L%% %%F%% beofa=, | seoma= sorgcearig. # Sar eal gemon, | synna wunde, # *e ic si* o**e $r | geworhte in worulde. # *$t ic wopig sceal | tearum m$nan. # W$s an tid to l$t | *$t ic yfeld$da # $r gescomede, | *enden g$st ond lic # geador si*edan | onsund on earde. # *onne arna bi*earf, | *$t me seo halge # wi= *one hyhstan cyning | ge*ingige. # Mec *$s *earf mona*, | micel modes sorg. # Bidde ic monna gehwone | gumena cynnes, # *e *is gied wr$ce, | *$t he mec neodful # bi noman minum | gemyne modig, # ond meotud bidde | *$t me heofona helm # helpe gefremme, | meahta waldend, # on *am miclan% d$ge, | f$der, frofre g$st, # in *a frecnan tid, | d$da demend, # ond se deora sunu, | *onne seo *rynis # *rymsittende | in annesse # $lda cynne | *urh *a sciran gesceaft # scrife= bi gewyrhtum | meorde monna gehwam. # Forgif us, m$gna god, | *$t we *ine onsyne, # $*elinga wyn, | milde gemeten # on *a m$ran tid. | Amen. | Oft him anhaga # are gebide=, | metudes miltse, # *eah *e he modcearig | geond lagulade # longe sceolde | hreran mid hondum # hrimcealde s$, | wadan wr$clastas. # Wyrd bi= ful ar~d! | Swa cw$= eardstapa, # earfe*a gemyndig, | wra*ra w$lsleahta, # winem$ga hryre: | "Oft ic sceolde ana # uhtna gehwylce | mine ceare cwi*an. # Nis nu cwicra nan | *e ic him modsefan # minne durre | sweotule asecgan. # Ic to so*e wat | *$t bi* in eorle # indryhten *eaw, | *$t he his fer=locan # f$ste binde, | healde% his hordcofan, # hycge swa he wille. | Ne m$g werig mod # wyrde wi=stondan, | ne se hreo hyge # helpe gefremman. | For=on domgeorne # dreorigne oft | in hyra breostcofan # binda= f$ste; | swa ic modsefan # minne sceolde, | oft earmcearig, # e=le bid$led, | freom$gum feor # feterum s$lan, | si**an geara iu # goldwine minne% | hrusan heolstre biwrah, # ond ic hean *onan | wod wintercearig # ofer wa*ema% gebind, | sohte sele dreorig # sinces bryttan, | hw$r ic feor o**e neah # findan meahte | *one *e in meoduhealle # min% mine wisse, | o**e mec freondleasne% # frefran wolde, | weman mid wynnum. # Wat se *e cunna=, | hu sli*en bi= # sorg to geferan, | *am *e him lyt hafa= # leofra geholena. | Wara= hine wr$clast, # nales wunden gold, | fer=loca freorig, # nal$s foldan bl$d. | Gemon he selesecgas # ond sinc*ege, | hu hine on geogu=e # his goldwine | wenede to wiste. # Wyn eal gedreas! | For*on wat se *e sceal # his winedryhtnes | leofes larcwidum # longe for*olian, | =onne sorg ond sl$p # somod $tg$dre | earmne anhogan # oft gebinda=. | *ince= him on mode # *$t he his mondryhten | clyppe ond cysse, # ond on cneo lecge | honda ond heafod, # swa he hwilum $r | in geardagum # giefstolas breac. | =onne onw$cne= eft # wineleas guma, | gesih= him biforan # fealwe wegas, | ba*ian brimfuglas, # br$dan fe*ra, | hreosan hrim ond snaw, # hagle gemenged. | *onne beo= *y hefigran # heortan benne, | sare $fter sw$sne. # Sorg bi= geniwad, | *onne maga gemynd # mod geondhweorfe=; | grete= gliwstafum, # georne geondsceawa= | secga geseldan. # Swimma= eft% on weg! | Fleotendra fer= # no *$r fela bringe= | cu=ra cwidegiedda. # Cearo bi= geniwad | *am *e sendan sceal # swi*e geneahhe | ofer wa*ema gebind # werigne sefan. | For*on ic ge*encan ne m$g # geond *as woruld | for hwan modsefa% # min ne gesweorce, | *onne ic eorla lif # eal geond*ence, | hu hi f$rlice # flet ofgeafon, | modge magu*egnas. # Swa *es middangeard | ealra dogra gehwam # dreose= ond fealle*, | for*on ne m$g weor*an% wis # wer, $r he age | wintra d$l in woruldrice. # Wita sceal ge*yldig, | ne sceal no to hatheort # ne to hr$dwyrde, | ne to wac wiga # ne to wanhydig, | ne to forht ne to f$gen, # ne to feohgifre | ne n$fre gielpes to georn, # $r he geare cunne. | Beorn sceal gebidan, # *onne he beot sprice=, | o**$t collenfer= # cunne gearwe | hwider hre*ra gehygd # hweorfan wille. | Ongietan sceal gleaw h$le # hu g$stlic bi=, | *onne ealre% *isse worulde wela # weste stonde=, | swa nu missenlice # geond *isne middangeard | winde biwaune # weallas stonda*, | hrime bihrorene, # hry=ge *a ederas. | Woria= *a winsalo, # waldend licga= | dreame bidrorene, # dugu* eal gecrong, | wlonc bi wealle. # Sume wig fornom, | ferede in for=wege, # sumne fugel o*b$r | ofer heanne holm, # sumne se hara wulf | dea=e ged$lde, # sumne dreorighleor | in eor=scr$fe # eorl gehydde. | Y*de swa *isne eardgeard # $lda scyppend | o**$t burgwara # breahtma lease | eald enta geweorc # idlu stodon. | Se *onne *isne wealsteal # wise ge*ohte | ond *is deorce% lif # deope geond*ence=, | frod in fer=e, # feor oft gemon | w$lsleahta worn, # ond *as word acwi=: | "Hw$r cwom mearg? Hw$r cwom mago? # Hw$r cwom ma**umgyfa? | Hw$r cwom symbla gesetu? # Hw$r sindon seledreamas? | Eala beorht bune! # Eala byrnwiga! | Eala *eodnes *rym! # Hu seo *rag gewat, | genap under nihthelm, # swa heo no w$re. | Stonde= nu on laste # leofre dugu*e | weal wundrum heah, # wyrmlicum fah. | Eorlas fornoman # asca *ry*e, | w$pen w$lgifru, # wyrd seo m$re, | ond *as stanhleo*u # stormas cnyssa=, | hri= hreosende # hrusan% binde=, | wintres woma, # *onne won cyme=, | nipe= nihtscua, # nor*an onsende= | hreo h$glfare # h$le*um on andan. | Eall is earfo=lic # eor*an rice, | onwende= wyrda gesceaft # weoruld under heofonum. | Her bi= feoh l$ne, # her bi= freond l$ne, | her bi= mon l$ne, # her bi= m$g l$ne, | eal *is eor*an gesteal # idel weor*e=!" | Swa cw$= snottor on mode, # ges$t him sundor $t rune. | Til bi* se *e his treowe gehealde*, # ne sceal n$fre his torn to rycene | beorn of his breostum acy*an, # nem*e he $r *a bote cunne, | eorl mid elne gefremman. # Wel bi= *am *e him are sece=, | frofre to f$der on heofonum, # *$r us eal seo f$stnung stonde=. | Fela bi= on foldan # for=gesynra | geongra geofona, # *a *a g$stberend | wega= in gewitte, # swa her weoruda god, | meotud meahtum swi=, # monnum d$le=, | syle= sundorgiefe, # sende= wide | agne spede, # *ara $ghwylc mot | dryhtwuniendra # d$l onfon. | Ne bi= $nig *$s # earfo=s$lig | mon on moldan, # ne *$s medspedig, | lytelhydig, # ne *$s l$thydig, | *$t hine se argifa # ealles biscyrge | modes cr$fta # o**e m$gend$da, | wis on gewitte # o**e on wordcwidum, | *y l$s ormod sy # ealra *inga, | *ara *e he geworhte # in woruldlife, | geofona gehwylcre. # N$fre god deme= | *$t $nig eft # *$s earm geweor=e. | N$nig eft *$s swi*e # *urh snyttrucr$ft | in *eode *rym # *isses lifes | for= gestige=, # *$t him folca weard | *urh his halige giefe # hider onsende | wise ge*ohtas # ond woruldcr$ftas, | under anes meaht # ealle forl$te, | *y l$s he for wlence # wuldorgeofona ful, | mon mode swi= # of gemete hweorfe | ond *onne forhycge # heanspedigran; | ac he ged$le=, # se *e ah domes geweald, | missenlice # geond *isne middangeard | leoda leo*ocr$ftas # londbuendum. | Sumum% her ofer eor*an # $hta onlih=, | woruldgestreona. # Sum bi= wonspedig, | heards$lig h$le, # bi* hw$*re gleaw | modes cr$fta. # Sum m$genstrengo | fur*or onfeh=. # Sum freolic bi= | wlitig on w$stmum. # Sum bi* wo=bora, | giedda giff$st. # Sum bi* gearuwyrdig. | Sum bi= on hunto*e # hre=eadigra | deora dr$fend. # Sum dyre bi= | woruldricum men. # Sum bi= wiges heard, | beadocr$ftig beorn, # *$r bord stuna=. | Sum in m$=le m$g # modsnottera | folcr$denne # for= gehycgan, | *$r witena bi* # worn $tsomne. | Sum m$g wr$tlice # weorc ahycgan% | heahtimbra gehw$s; # hond bi= gel$red, | wis ond gewealden, # swa bi= wyrhtan ryht, | sele asettan, # con he sidne r$ced | f$ste gefegan # wi* f$rdryrum. | Sum mid hondum m$g # hearpan gretan, | ah he gleobeames # gearobrygda list. | Sum bi= rynig, # sum ryhtscytte, | sum leo=a gleaw, # sum on londe snel, | fe*espedig. # Sum on% fealone w$g | stefnan steore=, # streamrade con, | weorudes wisa, # ofer widne holm, | *onne s$rofe # snelle m$gne | arum bregda= # y=borde neah. | Sum bi= syndig, # sum searocr$ftig | goldes ond gimma, # *onne him gumena weard | hate= him to m$r*um # ma**um renian. | Sum m$g w$pen*r$ce, # wige to nytte, | modcr$ftig smi= # monige gefremman, | *onne he gewyrce= # to wera hilde | helm o**e hupseax # o==e hea*ubyrnan, | scirne mece # o==e scyldes rond, | f$ste gefeged% # wi= flyge gares. | Sum bi= arf$st # ond $lmesgeorn, | *eawum ge*yde. # Sum bi= *egn gehweorf | on meoduhealle. # Sum bi= meares gleaw, | wicgcr$fta% wis. # Sum gewealdenmod | *afa= in ge*ylde # *$t he *onne sceal. | Sum domas con, # *$r dryhtguman | r$d eahtia=. # Sum bi= hr$dt$fle. | Sum bi= gewittig # $t win*ege, | beorhyrde god. # Sum bi= bylda til | ham to hebbanne%. # Sum bi= heretoga, | fyrdwisa from. # Sum bi* folcwita. | Sum bi* $t *earfe% # *risthydigra | *egn mid his *eodne. # Sum ge*yld hafa=, | f$stgongel fer=. # Sum bi= fugelbona, | hafeces cr$ftig. # Sum bi= to horse hw$t. | Sum bi= swi=snel, # hafa= searolic gomen, | gleod$da gife # for gum*egnum, | leoht ond leo*uwac. # Sum bi= leofwende, | hafa= mod ond word # monnum ge*w$re. | Sum her geornlice # g$stes *earfe | mode bewinde*, # ond him metudes est% | ofer eor=welan # ealne geceose=. | Sum bi= deormod # deofles gewinnes, | bi= a wi= firenum # in gefeoht gearo. | Sum cr$ft hafa= # circnytta fela, | m$g on lofsongum # lifes waldend | hlude hergan, # hafa= healice | beorhte stefne. # Sum bi= boca gleaw, | larum leo*uf$st. # Sum bi* listhendig | to awritanne # wordgeryno. | Nis nu ofer eor*an # $nig monna | mode *$s cr$ftig, # ne *$s m$geneacen, | *$t hi $fre anum # ealle weor*en | gegearwade, # *y l$s him gilp sce==e, | o**e fore *$re m$r*e # mod astige, | gif he hafa* ana # ofer ealle men | wlite ond wisdom # ond weorca bl$d; | ac he missenlice # monna cynne | gielpes styre= # ond his giefe brytta=, | sumum on cystum, # sumum on cr$ftum, | sumum on wlite, # sumum on wige, | sumum he syle= monna # milde heortan, | *eawf$stne% ge*oht, # sum bi* *eodne hold. | Swa weor=lice # wide tosawe= | dryhten his dugu*e. # A *~s dom age, | leohtb$re lof, # se us *is lif giefe= | ond his milde mod # monnum cy*e=. | =us frod f$der # freobearn l$rde, | modsnottor mon%, # maga cystum eald, | wordum wisf$stum, # *$t he wel *unge: | "Do a *$tte duge, # deag *in gewyrhtu; | god *e bi* symle # goda gehwylces | frea ond fultum, # feond *am o*rum | wyrsan gewyrhta. # Wene *ec *y betran, | efn elne *is # a *enden *u lifge. | F$der ond modor # freo *u mid heortan, | maga gehwylcne, # gif him sy meotud on lufan. | Wes *u *inum yldrum # arf$st symle, | f$gerwyrde, # ond *e in fer=e l$t | *ine lareowas # leofe in mode, | *a *ec geornast # to gode trymmen." | F$der eft his sunu # frod gegrette | o*re si*e: # "Heald elne *is! | Ne freme firene, # ne n$fre freonde *inum, | m$ge man ne ge*afa, # *y l$s *ec meotud oncunne, | *$t *u sy wommes gewita. # He *e mid wite gielde=, | swylce *am o*rum # mid eadwelan." | =riddan sy*e # *oncsnottor guma | breostgehygdum # his bearn l$rde: | "Ne gewuna wyrsa, # widan feore, | $ngum eahta, # ac *u *e anne genim | to gesprecan symle # spella ond lara | r$dhycgende. # Sy ymb rice swa hit m$ge." | Feor*an si=e # f$der eft l$rde | modleofne magan, # *$t he gemunde *is: | "Ne aswic sundorwine, # ac a symle geheald | ryhtum gerisnum. # R$fn elne *is, | *$t *u n$fre f$cne weor=e% # freonde *inum." | Fiftan si*e # f$der eft ongon | breostge*oncum # his bearn l$ran: | "Druncen beorg *e # ond dollic word, | man on mode # ond in mu*e lyge, | yrre ond $feste # ond idese lufan. | For=on sceal $wiscmod # oft si*ian, | se *e gewite= # in wifes lufan, | fremdre meowlan. # *$r bi= a firena wen, | la=licre scome, # long ni= wi= god, | geotende gielp. # Wes *u a giedda wis, | w$r wi= willan, # worda hyrde." | Siextan si*e # sw$s eft ongon | *urh bli=ne ge*oht # his bearn l$ran: | "Ongiet georne # hw$t sy god o**e yfel, | ond toscead simle # scearpe mode | in sefan *inum # ond *e a *$t selle geceos. | A *e bi= ged$led; # gif *e deah hyge, | wuna= wisdom in, # ond *u wast geare | ondgit yfles, # heald *e elne wi=, | feorma *u symle # in *inum fer=e god." | Seofe*an si*e # his sunu l$rde | f$der, frod guma, # s$gde fela geongum%: | "Seldan snottor guma # sorgleas blissa=, | swylce dol seldon # dryme= sorgful | ymb his for=gesceaft, # nefne he f$h*e wite. | W$rwyrde sceal # wisf$st h$le | breostum hycgan, # nales breahtme hlud." | Eahto*an si*e # eald f$der ongon | his mago monian # mildum wordum: | "Leorna lare # l$rgedefe, | wene *ec in wisdom, # weoruda scyppend | hafa *e to hyhte, # haligra gemynd, | ond a so= to syge, # *onne *u secge hw$t." | Nige*an si*e # n$gde se gomola, | eald u=wita # s$gde eaforan worn: | "Nis nu fela folca # *$tte fyrngewritu | healdan wille, # ac him hyge brosna=, | ellen cola=, # idla= *eodscype; | ne habba= wiht for *$t, # *eah hi wom don | ofer meotudes bibod. # Monig sceal ongieldan | sawelsusles. # Ac l$t *inne sefan healdan | for=% fyrngewritu% # ond frean domas, | *a *e her on m$g=e gehw$re # men forl$ta* | swi*or asigan, # *onne him sy sylfum ryht." | Teo*an si*e # tornsorgna ful, | eald eft ongon # eaforan l$ran: | "Snyttra bruce* # *e fore sawle lufan | warna= him wommas # worda ond d$da | on sefan symle # ond so* freme=; | bi= him geofona gehwylc # gode geyced, | meahtum spedig, # *onne he mon flyh=. | Yrre ne l$t *e # $fre gewealdan, | heah in hre*re, # heoroworda grund | wylme bismitan, # ac him warna= *$t | on geheortum hyge. # H$le sceal wisf$st | ond gemetlice, # modes snottor, | gleaw in gehygdum, # georn wisdomes, | swa he wi= $lda m$g # eades hleotan. | Ne beo *u no to t$lende, # ne to tweospr$ce, | ne *e on mode l$t # men to fraco*e, | ac beo leofwende, # leoht on gehygdum | ber breostcofan. # Swa *u, min bearn, gemyne | frode f$der lare # ond *ec a wi= firenum geheald." | M$g ic be me sylfum # so=gied wrecan, | si*as secgan, # hu ic geswincdagum | earfo=hwile # oft *rowade, | bitre breostceare # gebiden h$bbe, | gecunnad in ceole # cearselda fela, | atol y*a gewealc, # *$r mec oft bigeat | nearo nihtwaco # $t nacan stefnan, | *onne he be clifum cnossa=. # Calde ge*rungen | w$ron mine fet, # forste gebunden, | caldum clommum, # *$r *a ceare seofedun | hat ymb heortan; # hungor innan slat | merewerges mod. # *$t se mon ne wat | *e him on foldan # f$grost limpe=, | hu ic earmcearig # iscealdne s$ | winter wunade # wr$ccan lastum, | winem$gum bidroren, # | bihongen hrimgicelum; # h$gl scurum fleag. | *$r ic ne gehyrde # butan hlimman s$, | iscaldne w$g. # Hwilum ylfete song | dyde ic me to gomene, # ganetes hleo*or | ond huilpan sweg # fore hleahtor wera, | m$w singende # fore medodrince. | Stormas *$r stanclifu beotan, # *$r him stearn oncw$= | isigfe*era; # ful oft *$t earn bigeal, | urigfe*ra; # ne% $nig hleom$ga | feasceaftig fer= # frefran% meahte. | For*on him gelyfe= lyt, # se *e ah lifes wyn | gebiden in burgum, # bealosi*a hwon, | wlonc ond wingal, # hu ic werig oft | in brimlade # bidan sceolde. | Nap nihtscua, # nor*an sniwde, | hrim hrusan bond, # h$gl feol on eor*an, | corna caldast. # For*on cnyssa= nu | heortan ge*ohtas, # *$t ic hean streamas, | sealty*a gelac # sylf cunnige; | mona= modes lust # m$la gehwylce | fer= to feran, # *$t ic feor heonan | el*eodigra # eard gesece. | For*on nis *$s modwlonc # mon ofer eor*an, | ne his gifena *$s god, # ne in geogu*e to *$s hw$t, | ne in his d$dum to *$s deor, # ne him his dryhten to *$s hold, | *$t he a his s$fore # sorge n$bbe, | to hwon hine dryhten # gedon wille. | Ne bi* him to hearpan hyge # ne to hring*ege, | ne to wife wyn # ne to worulde hyht, | ne ymbe owiht elles, # nefne ymb y=a gewealc, | ac a hafa= longunge # se *e on lagu funda=. | Bearwas blostmum nima=, # byrig f$gria=, | wongas wlitiga=%, # woruld onette=; | ealle *a gemonia= # modes fusne | sefan to si*e, # *am *e swa *ence= | on flodwegas # feor gewitan%. | Swylce geac mona= # geomran reorde, | singe= sumeres weard, # sorge beode= | bitter in breosthord. # *$t se beorn ne wat, | esteadig% secg, # hw$t *a sume dreoga= | *e *a wr$clastas # widost lecga=. | For*on nu min hyge hweorfe= # ofer hre*erlocan, | min modsefa # mid mereflode | ofer hw$les e*el # hweorfe= wide, | eor*an sceatas, # cyme= eft to me | gifre ond gr$dig, # gielle= anfloga, | hwete= on hw$lweg% # hre*er unwearnum | ofer holma gelagu. # For*on me hatran sind | dryhtnes dreamas # *onne *is deade lif, | l$ne on londe. # Ic gelyfe no | *$t him eor=welan # ece stonda=%. | Simle *reora sum # *inga gehwylce, | $r his tid aga%, # to tweon weor*e=; | adl o**e yldo # o**e ecghete | f$gum fromweardum # feorh o=*ringe=. | For*on *$t bi=% eorla gehwam # $ftercwe*endra | lof lifgendra # lastworda betst, | *$t he gewyrce, # $r he on weg scyle, | fremum% on foldan # wi= feonda ni*, | deorum d$dum # deofle togeanes, | *$t hine $lda bearn # $fter hergen, | ond his lof si**an # lifge mid englum | awa to ealdre, # ecan lifes bl$d%, | dream mid duge*um. # Dagas sind gewitene, | ealle onmedlan # eor*an rices; | n$ron nu cyningas # ne caseras | ne goldgiefan # swylce iu w$ron, | *onne hi m$st mid him # m$r*a gefremedon | ond on dryhtlicestum # dome lifdon. | Gedroren is *eos dugu= eal, # dreamas sind gewitene, | wunia= *a wacran # ond *as woruld healda*, | bruca= *urh bisgo. # Bl$d is gehn$ged, | eor*an indryhto # ealda= ond seara=, | swa nu monna gehwylc # geond middangeard. | Yldo him on fare=, # onsyn blaca=, | gomelfeax gnorna=, # wat his iuwine, | $*elinga bearn, # eor*an forgiefene. | Ne m$g him *onne se fl$schoma, # *onne him *$t feorg losa=, | ne swete forswelgan # ne sar gefelan, | ne hond onhreran # ne mid hyge *encan. | *eah *e gr$f wille # golde stregan | bro*or his geborenum, # byrgan be deadum, | ma*mum mislicum # *$t hine mid wille, | ne m$g *$re sawle # *e bi* synna ful | gold to geoce # for godes egsan, | *onne he hit $r hyde= # *enden he her leofa=. | Micel bi* se meotudes egsa, # for*on hi seo molde oncyrre=; | se gesta*elade # sti*e grundas, | eor*an sceatas # ond uprodor. | Dol bi* se *e him his dryhten ne ondr$de*; # cyme= him se dea= un*inged. | Eadig bi= se *e ea*mod leofa*; # cyme= him seo ar of heofonum, | meotod him *$t mod gesta*ela=, # for*on he in his meahte gelyfe=. | Stieran mon% sceal strongum mode, # ond *$t on sta*elum healdan, | ond gewis werum, # wisum cl$ne, | scyle monna gehwylc # mid gemete healdan | wi* leofne ond wi= la*ne # bealo, | *eah *e he hine wille fyres # fulne | o**e on b$le # forb$rnedne | his geworhtne wine. # Wyrd bi* swi*re%, | meotud meahtigra # *onne $nges monnes gehygd. | Uton we hycgan # hw$r we% ham agen, | ond *onne ge*encan # hu we *ider cumen, | ond we *onne eac tilien, # *$t we to moten | in *a ecan # eadignesse, | *$r is lif gelong # in lufan dryhtnes, | hyht in heofonum. # *$s sy *am halgan *onc, | *$t he usic geweor*ade, # wuldres ealdor, | ece dryhten, # in ealle tid. | Amen. | Hw$t, me frod wita # on fyrndagum | s$gde, snottor ar, # sundorwundra fela. | Wordhord onwreah% # witgan larum | beorn boca gleaw, # bodan $rcwide, | *$t ic so=lice # si**an meahte | ongitan bi *am gealdre # godes agen bearn, | wilgest on wicum, # ond *one wacran swa some, | scyldum bescyredne, # on gescead witan%. | *$t m$g $ghwylc mon # ea*e ge*encan, | se *e hine ne% l$te= # on *as l$nan tid | amyrran his gemyndum # modes g$lsan | ond on his d$grime # druncen% to rice, | *onne monige beo= # m$*elhegendra%, | wlonce wigsmi*as # winburgum in, | sitta* $t symble, # so=gied wreca=, | wordum wrixla=, # witan fundia* | hwylc $scstede # inne in r$cede | mid werum wunige, # *onne win hwete= | beornes breostsefan. # Breahtem stige=, | cirm on cor*re, # cwide scralleta* | missenlice. # Swa beo* modsefan | dalum ged$led, # sindon dryhtguman | ungelice. # Sum on oferhygdo | *rymme *ringe=%, # *rinte= him in innan | ungemedemad mod; # sindan to monige *$t! | Bi= *$t $f*onca # eal gefylled | feondes fligepilum, # facensearwum; | breoda= he ond b$lce=, # bo= his sylfes | swi*or micle # *onne se sella mon, | *ence= *$t his wise # welhwam *ince | eal unforcu*. # Bi* *$s o*er swice, | *onne he *$s facnes # fintan sceawa=. | Wrence* he ond blence*, # worn ge*ence* | hinderhoca, # hygegar lete=, | scurum sceote*. # He *a scylde ne wat | f$h*e gefremede, # feo*% his betran | eorl fore $fstum, # l$te= inwitflan | brecan *one burgweal, # *e him bebead meotud | *$t he *$t wigsteal # wergan sceolde%, | site* symbelwlonc, # searwum l$te= | wine gew$ged # word ut faran, | *r$fte *ringan # *rymme gebyrmed, | $f$stum on$led, # oferhygda ful, | ni*um nearowrencum. # Nu *u cunnan meaht, | gif *u *yslicne # *egn gemittest | wunian in wicum, # wite *e be *issum | feawum for=spellum # *$t *$t bi* feondes bearn | fl$sce bifongen, # hafa= fr$te lif, | grundfusne g$st # gode orfeormne, | wuldorcyninge. # *$t se witga song, | gearowyrdig guma, # ond *$t gyd awr$c: | "Se *e hine sylfne # in *a sli*nan tid | *urh oferhygda # up ahl$ne=, | ahefe= heahmodne, # se sceal hean wesan | $fter neosi*um # ni*er gebiged, | wunian witum f$st, # wyrmum be*rungen. | *$t w$s geara iu # in godes rice | *$tte mid englum # oferhygd astag, | widm$re gewin. # Wroht ahofan, | heardne heresi*, # heofon widledan%, | forsawan hyra sellan, # *a hi to swice *ohton | ond *rymcyning # *eodenstoles | ricne beryfan, # swa hit ryht ne w$s, | ond *onne gesettan # on hyra sylfra dom | wuldres wynlond. # *$t him wige forstod | f$der frumsceafta; # wear= him seo feohte to grim. | =onne bi= *am o*rum # ungelice | se *e her on eor*an # ea=mod leofa=, | ond wi* gesibbra gehwone # simle healde= | freode on folce # ond his feond% lufa=, | *eah *e he him abylgnesse # oft gefremede | willum in *isse worulde. # Se mot wuldres dream | in haligra hyht # heonan astigan | on engla eard. # Ne bi* *am o*rum swa, | se *e on ofermedum # eargum d$dum | leofa* in leahtrum, # ne beo= *a lean gelic | mid wuldorcyning." # Wite *e be *issum, | gif *u ea=modne # eorl gemete, | *egn on *eode, # *am bi= simle | g$st geg$derad # godes agen bearn | wilsum in worlde, # gif me se witega ne leag. | For*on we sculon a hycgende # h$lo r$des | gemunan in mode # m$la gehwylcum | *one selestan # sigora waldend. | Amen. | Widsi= ma=olade, # wordhord onleac, | se *e monna% m$st # m$g*a% ofer eor*an, | folca geondferde; # oft he on% flette ge*ah | mynelicne ma**um. # Him% from Myrgingum | $*ele onwocon. # He mid Ealhhilde, | f$lre freo*uwebban, # forman si*e | Hre=cyninges # ham gesohte | eastan of Ongle, # Eormanrices, | wra*es w$rlogan. # Ongon *a worn sprecan: | "Fela ic monna gefr$gn # m$g*um wealdan! | Sceal *eodna% gehwylc # *eawum lifgan, | eorl $fter o*rum # e=le r$dan, | se *e his *eodenstol # ge*eon wile. | *ara w$s Hwala% # hwile selast, | ond Alexandreas # ealra ricost | monna cynnes, # ond he m$st ge*ah | *ara *e ic ofer foldan # gefr$gen h$bbe. | $tla weold Hunum, # Eormanric Gotum, | Becca Baningum, # Burgendum Gifica. | Casere weold Creacum # ond C~lic Finnum, | Hagena Holmrygum% # ond Heoden% Glommum. | Witta weold Sw$fum, # Wada H$lsingum, | Meaca Myrgingum, # Mearchealf Hundingum. | *eodric weold Froncum, # *yle Rondingum, | Breoca Brondingum, # Billing Wernum. | Oswine weold Eowum # ond Ytum Gefwulf, | Fin Folcwalding # Fresna cynne. | Sigehere lengest # S$denum weold, | Hn$f Hocingum, # Helm Wulfingum, | Wald Woingum, # Wod *yringum, | S$fer= Sycgum, # Sweom Ongend*eow, | Sceafthere Ymbrum, # Sceafa Longbeardum, | Hun H$twerum # ond Holen Wrosnum. | Hringweald w$s haten # Herefarena cyning. | Offa weold Ongle, # Alewih Denum; | se w$s *ara manna # modgast ealra, | no hw$*re he ofer Offan # eorlscype fremede, | ac Offa geslog # $rest monna, | cnihtwesende, # cynerica m$st. | N$nig efeneald him # eorlscipe maran | on orette. # Ane sweorde | merce gem$rde # wi= Myrgingum | bi Fifeldore; # heoldon for= si**an | Engle ond Sw$fe, # swa hit Offa geslog. | Hro*wulf ond Hro=gar # heoldon lengest | sibbe $tsomne # suhtorf$dran, | si**an hy forwr$con # wicinga cynn | ond Ingeldes # ord forbigdan, | forheowan $t Heorote # Hea=obeardna *rym. | Swa ic geondferde fela # fremdra londa | geond ginne grund. # Godes ond yfles | *$r ic cunnade # cnosle bid$led, | freom$gum feor # folgade wide. | For*on ic m$g singan # ond secgan spell, | m$nan fore mengo # in meoduhealle | hu me cynegode # cystum dohten. | Ic w$s mid Hunum # ond mid Hre=gotum, | mid Sweom ond mid Geatum # ond mid Su*denum. | Mid Wenlum ic w$s ond mid W$rnum # ond mid wicingum. | Mid Gef*um ic w$s ond mid Winedum # ond mid Gefflegum. | Mid Englum ic w$s ond mid Sw$fum # ond mid $nenum. | Mid Seaxum ic w$s ond Sycgum # ond mid Sweordwerum. | Mid Hronum ic w$s ond mid Deanum # ond mid Hea*oreamum. | Mid *yringum ic w$s # ond mid *rowendum, | ond mid Burgendum, # *$r ic beag ge*ah; | me *$r Gu=here forgeaf # gl$dlicne ma**um | songes to leane. # N$s *$t s$ne cyning! | Mid Froncum ic w$s ond mid Frysum # ond mid Frumtingum. | Mid Rugum ic w$s ond mid Glommum # ond mid Rumwalum. | Swylce ic w$s on Eatule # mid $lfwine, | se h$fde moncynnes, # mine gefr$ge, | leohteste hond # lofes to wyrcenne, | heortan unhneaweste # hringa gedales, | beorhtra beaga, # bearn Eadwines. | Mid Sercingum ic w$s # ond mid Seringum; | mid Creacum ic w$s ond mid Finnum # ond mid Casere, | se *e winburga # geweald ahte, | wiolena% ond wilna, # ond Wala rices. | Mid Scottum ic w$s ond mid Peohtum # ond mid Scridefinnum; | mid Lidwicingum ic w$s ond mid Leonum # ond mid Longbeardum, | mid h$=num ond mid h$le*um # ond mid Hundingum. | Mid Israhelum ic w$s # ond mid Exsyringum, | mid Ebreum ond mid Indeum # ond mid Egyptum. | Mid Moidum ic w$s ond mid Persum # ond mid Myrgingum, | ond Mofdingum # ond ongend Myrgingum, | ond mid Amothingum. # Mid East*yringum ic w$s | ond mid Eolum ond mid Istum # ond Idumingum. | Ond ic w$s mid Eormanrice # ealle *rage, | *$r me Gotena cyning # gode dohte; | se me beag forgeaf, # burgwarena fruma, | on *am siex hund w$s # sm$tes goldes, | gescyred sceatta # scillingrime; | *one ic Eadgilse # on $ht sealde, | minum hleodryhtne, # *a ic to ham bicwom, | leofum to leane, # *$s *e he me lond forgeaf, | mines f$der e*el, # frea Myrginga. | Ond me *a Ealhhild # o*erne forgeaf, | dryhtcwen dugu*e, # dohtor Eadwines. | Hyre lof lengde # geond londa fela, | *onne ic be songe # secgan sceolde | hw$r ic under swegle% # selast wisse | goldhrodene cwen # giefe bryttian. | =onne% wit Scilling # sciran reorde | for uncrum sigedryhtne # song ahofan, | hlude bi hearpan # hleo*or swinsade, | *onne monige men, # modum wlonce, | wordum sprecan, # *a *e wel cu*an, | *$t hi n$fre song # sellan ne hyrdon. | =onan ic ealne geondhwearf # e*el Gotena, | sohte ic a gesi*a% # *a selestan; | *$t w$s innweorud # Earmanrices. | He=can sohte ic ond Beadecan # ond Herelingas, | Emercan sohte ic ond Fridlan # ond Eastgotan, | frodne ond godne # f$der Unwenes. | Seccan sohte ic ond Beccan, # Seafolan ond *eodric, | Hea*oric ond Sifecan, # Hli*e ond Incgen*eow. | Eadwine sohte ic ond Elsan, # $gelmund ond Hungar, | ond *a wloncan gedryht # Wi*myrginga. | Wulfhere sohte ic ond Wyrmhere; # ful oft *$r wig ne al$g, | *onne Hr$da here # heardum sweordum | ymb Wistlawudu # wergan sceoldon | ealdne e*elstol # $tlan leodum. | R$dhere sohte ic ond Rondhere, # Rumstan ond Gislhere, | Wi*ergield ond Freo*eric, # Wudgan ond Haman; | ne w$ran *$t gesi*a # *a s$mestan, | *eah *e ic hy anihst # nemnan sceolde. | Ful oft of *am heape # hwinende fleag | giellende gar # on grome *eode; | wr$ccan *$r weoldan # wundnan golde | werum ond wifum, # Wudga ond Hama. | Swa ic *$t symle onfond # on *$re feringe, | *$t se bi* leofast # londbuendum | se *e him god syle= # gumena rice | to gehealdenne, # *enden he her leofa=." | Swa scri*ende # gesceapum hweorfa= | gleomen gumena # geond grunda fela, | *earfe secga=, # *oncword spreca*, | simle su= o**e nor= # sumne gemeta= | gydda gleawne, # geofum unhneawne, | se *e fore dugu*e wile # dom ar$ran, | eorlscipe $fnan, # o**$t eal sc$ce=, | leoht ond lif somod; # lof se gewyrce=, | hafa= under heofonum # heahf$stne dom. | Ful oft *$t gegonge=, # mid godes meahtum, | *$tte wer ond wif # in woruld cenna= | bearn mid gebyrdum # ond mid bleom gyrwa=, | tenna* ond t$ta*, # o**$t seo tid cyme=, | geg$= gearrimum, # *$t *a geongan leomu, | liff$stan leo*u, # geloden weor*a=. | Ferga= swa ond fe*a= # f$der ond modor, | giefa= ond gierwa*. # God ana wat | hw$t him weaxendum # winter bringa=! | Sumum *$t gegonge= # on geogu=feore | *$t se endest$f # earfe=m$cgum | wealic weor*e=. # Sceal hine wulf etan, | har h$=stapa; # hinsi* *onne | modor bimurne=. # Ne bi= swylc monnes geweald! | Sumne sceal hungor ahi*an, # sumne sceal hreoh fordrifan, | sumne sceal gar agetan, # sumne gu= abreotan. | Sum sceal leomena leas # lifes neotan, | folmum $tfeohtan, # sum on fe=e lef, | seonobennum seoc, # sar cwanian, | murnan meotudgesceaft # mode gebysgad. | Sum sceal on holte # of hean beame% | fi*erleas feallan; # bi= on flihte se*eah, | lace= on lyfte, # o**$t lengre ne bi= | westem wudubeames. # *onne he on wyrtruman | sige= sworcenfer=, # sawle bireafod, | fealle* on foldan, # feor= bi* on si*e. | Sum sceal on fe*e # on feorwegas | nyde gongan # ond his nest beran, | tredan uriglast # el*eodigra, | frecne foldan; # ah he feormendra | lyt lifgendra, # la= bi* $ghw$r | fore his wonsceaftum # wineleas h$le. | Sum sceal on geapum # galgan ridan, | seomian $t swylte, # o**$t sawlhord, | bancofa blodig, # abrocen weor*e=. | *$r him hrefn nime* # heafodsyne, | slite= salwigpad # sawelleasne; | no*er he *y facne m$g # folmum biwergan, | la*um lyftscea*an, # bi* his lif sc$cen, | ond he feleleas, # feores orwena, | blac on beame # bide= wyrde, | bewegen w$lmiste. # Bi= him werig noma! | Sumne% on b$le sceal # brond aswencan%, | fretan frecne lig% # f$gne monnan; | *$r him lifgedal # lungre weor=e=, | read re*e gled; # reote= meowle, | seo hyre bearn gesih= # brondas *eccan. | Sumum meces ecg # on meodubence | yrrum ealowosan # ealdor o**ringe=, | were winsadum; # bi= $r his worda to hr$d. | Sum sceal on beore # *urh byreles hond | meodugal m$cga; # *onne he gemet ne con | gemearcian his mu*e # mode sine, | ac sceal ful earmlice # ealdre linnan, | dreogan dryhtenbealo # dreamum biscyred, | ond hine to sylfcwale # secgas nemna=, | m$na= mid mu*e # meodugales gedrinc. | Sum sceal on geogu*e # mid godes meahtum | his earfo=si* # ealne forspildan, | ond on yldo eft # eadig weor*an, | wunian wyndagum # ond welan *icgan, | ma*mas ond meoduful # m$gburge on, | *$s *e $nig fira m$ge # for=% gehealdan. | Swa missenlice # meahtig dryhten | geond eor*an sceat # eallum d$le=, | scyre* ond scrife= # ond gesceapo healde=, | sumum eadwelan, # sumum earfe*a d$l, | sumum geogo*e gl$d, # sumum gu*e bl$d, | gewealdenne wigplegan, # sumum wyrp o**e scyte, | torhtlicne tiir, # sumum t$fle cr$ft, | bleobordes gebregd. # Sume boceras | weor*a= wisf$ste. # Sumum wundorgiefe | *urh goldsmi*e # gearwad weor*a=%; | ful oft he gehyrde= # ond gehyrste= wel, | brytencyninges beorn, # ond he him brad syle= | lond to leane. # He hit on lust *ige=. | Sum sceal on heape # h$le*um cweman, | blissian $t beore # bencsittendum; | *$r bi* drincendra # dream se micla. | Sum sceal mid hearpan # $t his hlafordes | fotum sittan, # feoh *icgan, | ond a snellice # snere wr$stan, | l$tan scralletan # sceacol%, se *e hleape=, | n$gl neomegende%; # bi* him neod micel. | Sum sceal wildne fugel # wloncne atemian, | heafoc on honda, # o**$t seo heoroswealwe | wynsum weor*e=; # de* he wyrplas on, | fede* swa on feterum # fi*rum dealne, | lepe* lyftswiftne # lytlum gieflum, | o**$t se w$lisca # w$dum ond d$dum | his $tgiefan # ea=mod weor*e= | ond to hagostealdes # honda gel$red. | Swa wr$tlice # weoroda nergend% | geond middangeard # monna cr$ftas | sceop ond scyrede # ond gesceapo ferede | $ghwylcum on eor*an # eormencynnes. | For*on him nu ealles *onc # $ghwa secge, | *$s *e he fore his miltsum # monnum scrife=. | Frige mec frodum wordum! # Ne l$t *inne fer= onh$lne, | degol *$t *u deopost cunne! # Nelle ic *e min dyrne gesecgan, | gif *u me *inne hygecr$ft hylest # ond *ine heortan ge*ohtas. | Gleawe men sceolon gieddum wrixlan. # God sceal mon $rest hergan | f$gre, f$der userne, # for*on *e he us $t frym*e geteode | lif ond l$nne willan; # he usic wile *ara leana gemonian. | Meotud sceal in wuldre, # mon sceal on eor*an | geong ealdian. # God us ece bi*, | ne wenda= hine wyrda # ne hine wiht drece*, | adl ne yldo # $lmihtigne; | ne gomela= he in g$ste, # ac he is gen swa he w$s, | *eoden ge*yldig. # He us ge*onc syle=, | missenlicu mod, # monge reorde. | Feorhcynna fela # f$*me* wide | eglond monig. # Eardas rume | meotud ar$rde # for moncynne, | $lmihtig god, # efenfela bega | *eoda ond *eawa. # *ing sceal gehegan | frod wi* frodne; # bi* hyra fer= gelic, | hi a sace sema*, # sibbe gel$ra=, | *a $r wons$lge # awegen habba=. | R$d sceal mid snyttro, # ryht mid wisum, | til sceal mid tilum. # Tu beo= gem$ccan; | sceal wif ond wer # in woruld cennan | bearn mid gebyrdum. # Beam sceal on eor=an | leafum li*an, # leomu gnornian. | Fus sceal feran, # f$ge sweltan | ond dogra gehwam # ymb gedal sacan | middangeardes. # Meotud ana wat | hw$r se cwealm cyme*, # *e heonan of cy**e gewite*. | Umbor yce=, # *a $radl nime=; | *y weor*e= on foldan swa fela # fira cynnes, | ne sy *$s magutimbres # gemet ofer eor*an, | gif hi ne wanige # se *as woruld teode. | Dol bi* se *e his dryhten nat, # to *$s oft cyme= dea= un*inged. | Snotre men sawlum beorga=, # healda= hyra so= mid ryhte. | Eadig bi= se *e in his e*le ge*ih=, # earm se him his frynd geswica=. | Nefre sceal se him his nest aspringe=, # nyde% sceal *rage gebunden. | Bli*e sceal bealoleas heorte. # Blind sceal his eagna *olian, | oftigen bi* him torhtre gesih*e. # Ne magon hi% tunglu bewitian, | swegltorht sunnan ne monan; # *$t him bi* sar in his mode, | onge *onne he hit ana wat, # ne wene= *$t him *$s edhwyrft cyme. | Waldend him *$t wite teode, # se him m$g wyrpe syllan, | h$lo of heofodgimme, # gif he wat heortan cl$ne. | Lef mon l$ces behofa=. # L$ran sceal mon geongne monnan, | trymman ond tyhtan *$t he teala cunne, # o**$t hine mon atemedne h$bbe, | sylle him wist ond w$do, # o**$t hine mon on gewitte al$de. | Ne sceal hine mon cildgeongne forcwe*an, # $r he hine acy*an mote; | *y sceal on *eode ge*eon, # *$t he wese *risthycgende. | Styran sceal mon strongum mode. # Storm oft holm gebringe*, | geofen in grimmum s$lum; # onginna= grome fundian | fealwe on feorran to londe, # hw$*er he f$ste stonde. | Weallas him wi*re healda=, # him bi* wind gem$ne. | Swa bi* s$ smilte, # | *onne hy wind ne wece=; # | swa beo* *eoda ge*w$re, # *onne hy ge*ingad habba=, | gesitta= him on gesundum *ingum, # ond *onne mid gesi*um healda* | cene men gecynde rice. # Cyning bi* anwealdes georn; | la= se *e londes mona=, # leof se *e mare beode=. | *rym sceal mid wlenco, # *riste mid cenum, | sceolun bu recene # beadwe fremman. | Eorl sceal on eos boge, # eorod% sceal getrume ridan, | f$ste fe*a stondan. # F$mne $t hyre bordan gerise=; | widgongel wif word gespringe=, # oft hy mon wommum bilih=, | h$le= hy hospe m$na=, # oft hyre hleor abreo*e=. | Sceomiande man sceal in sceade hweorfan, # scir in leohte gerise=. | Hond sceal heofod inwyrcan, # hord in streonum bidan, | gifstol gegierwed stondan, # hwonne hine guman ged$len. | Gifre bi* se *am golde onfeh=, # guma *$s on heahsetle geneah; | lean sceal, gif we leogan nella=, # *am *e us *as lisse geteode. | Forst sceal freosan, # fyr wudu meltan, | eor*e growan, # is brycgian, | w$ter helm wegan, # wundrum lucan | eor*an ci*as. # An sceal inbindan | forstes fetre # felameahtig god; | winter sceal geweorpan, # weder eft cuman, | sumor swegle hat, # sund unstille. | Deop deada w$g # dyrne bi= lengest; | holen sceal in$led, # yrfe ged$led | deades monnes. # Dom bi* selast. | Cyning sceal mid ceape # cwene gebicgan, | bunum ond beagum; # bu sceolon $rest | geofum god wesan. # Gu= sceal in eorle, | wig geweaxan, # ond wif ge*eon | leof% mid hyre leodum, # leohtmod wesan, | rune healdan, # rumheort beon | mearum ond ma*mum, # meodor$denne | for gesi=m$gen # symle $ghw$r | eodor $*elinga% # $rest gegretan, | forman fulle # to frean hond | ricene ger$can, # ond him r$d witan | boldagendum # b$m $tsomne. | Scip sceal gen$gled, # scyld gebunden, | leoht linden bord, # leof wilcuma | Frysan wife, # *onne flota stonde=; | bi* his ceol cumen # ond hyre ceorl to ham, | agen $tgeofa, # ond heo hine in la=a*, | w$sce= his warig hr$gl # ond him syle* w$de niwe, | li* him on londe # *$s his lufu b$de=. | Wif sceal wi* wer w$re gehealdan, # oft hi mon wommum belih=%; | fela bi= f$sthydigra, # fela bi= fyrwetgeornra%, | freo= hy fremde monnan, # *onne se o*er feor gewite*. | Lida bi* longe on si*e; # a mon sceal se*eah leofes wenan, | gebidan *$s he geb$dan ne m$g. # Hwonne him eft gebyre weor=e, | ham cyme=, gif he hal leofa=, # nefne him holm gestyre=, | mere hafa= mundum # m$g=egsan wyn. | Ceapeadig mon # cyningwic *onne | leodon cype*, # *onne li*an cyme=; | wuda ond w$tres nytta=, # *onne him bi* wic alyfed%, | mete byge*, gif he maran *earf, # $r*on he to me*e weor*e. | Seoc se bi* *e to seldan iete=; # *eah hine mon on sunnan l$de, | ne m$g he be *y wedre wesan, # *eah hit sy wearm on sumera, | ofercumen bi* he, $r he acwele, # gif he nat hwa hine cwicne fede. | M$gen mon sceal mid mete fedan, # mor*or under eor*an befeolan, | hinder under hrusan, # *e hit forhelan *ence=; | ne bi* *$t gedefe dea*, # *onne hit gedyrned weor*e=. | Hean sceal gehnigan, # hadl% gesigan, | ryht rogian. # R$d bi* nyttost, | yfel unnyttost, # *$t unl$d nime=. | God bi= genge, # ond wi* god lenge. | Hyge sceal gehealden, # hond gewealden, | seo sceal in eagan, # snyttro in breostum, | *$r bi= *$s monnes # modge*oncas. | Mu*a gehwylc mete *earf, # m$l sceolon tidum gongan. | Gold gerise* # on guman sweorde, | sellic sigesceorp, # sinc on cwene, | god scop gumum, # garni* werum, | wig towi*re # wicfreo*a healdan. | Scyld sceal cempan, # sceaft reafere, | sceal bryde beag, # bec leornere, | husl halgum men, # h$*num synne. | Woden worhte weos, # wuldor alwalda, | rume roderas; # *$t is rice god, | sylf so=cyning, # sawla nergend, | se us eal forgeaf # *$t we on lifga*, | ond eft $t *am ende # eallum wealde= | monna cynne. # *$t is meotud sylfa. | R$d sceal mon secgan, # rune writan, | leo* gesingan, # lofes% gearnian, | dom areccan, # d$ges onettan. | Til mon tiles # ond tomes meares, | cu*es ond gecostes # ond calcrondes; | n$nig fira # to fela gestryne=. | Wel mon sceal wine healdan # on wega gehwylcum; | oft mon fere= feor bi tune, # *$r him wat freond unwiotodne. | Wineleas, wons$lig mon # genime= him wulfas to geferan, | felaf$cne deor. # Ful oft hine se gefera slite=; | gryre sceal for greggum, # gr$f deadum men; | hungre heofe=, # nales *$t heafe bewinde=, | ne huru w$l wepe= # wulf se gr$ga, | mor*orcwealm m$cga, # ac hit a mare wille. | Wr$d sceal wunden, # wracu heardum men. | Boga sceal str$le, # sceal bam gelic | mon to gem$ccan. # Ma**um o*res weor=, | gold mon sceal gifan. # M$g god syllan | eadgum $hte # ond eft niman. | Sele sceal stondan, # sylf ealdian. | Licgende beam # l$sest growe=. | Treo sceolon br$dan # ond treow weaxan, | sio geond bilwitra # breost arise=. | W$rleas mon ond wonhydig, # | $trenmod ond ungetreow, # | *$s ne gyme= god. # | Fela sceop meotud *$s *e fyrn gewear=, # het si**an swa for= wesan. | W$ra gehwylcum wislicu # word gerisa=, | gleomen gied # ond guman snyttro. | Swa monige beo* men ofer eor*an, # swa beo* modge*oncas; | $lc him hafa= sundorsefan. # | Longa= *onne *y l$s # *e him con leo*a worn, | o**e mid hondum con # hearpan gretan; | hafa* him his gliwes giefe, # *e him god sealde. | Earm bi* se *e sceal ana lifgan, # | wineleas wunian # hafa* him wyrd geteod; | betre him w$re *$t he bro*or ahte, # begen hi anes monnes, | eorles% eaforan w$ran, # gif hi sceoldan eofor onginnan | o**e begen beran; # bi* *$t sli*hende deor. | A scyle *a rincas # ger$dan l$dan | ond him $tsomne swefan; # | n$fre hy mon tom$lde%, # | $r hy dea= tod$le. # | Hy twegen sceolon t$fle ymbsittan, # *enden him hyra torn toglide, | forgietan *ara geocran gesceafta%, # habban him gomen on borde; | idle hond $metlan geneah t$fles monnes, # *onne teoselum weorpe=. | Seldan in sidum ceole, # nefne he under segle yrne, | werig scealc% wi* winde rowe*; # ful oft mon wearnum tih= | eargne, *$t he elne forleose, # druga= his ar on borde. | Lot sceal mid lyswe, # list mid gedefum; | *y weor*e= se stan forstolen. # | Oft hy wordum toweorpa=, # | $r hy bacum tobreden; # | geara is hw$r ar$d. # | Wear= f$h*o fyra cynne, # si**an fur*um swealg | eor=e Abeles blode. # N$s *$t and$ge ni=, | of *am wrohtdropan # wide gesprungon, | micel mon $ldum, # monegum *eodum | bealoblonden ni*. # Slog his bro=or% sw$sne | Cain, *one cwealm nerede; # cu* w$s wide si**an, | *$t ece ni= $ldum scod, # swa a*olwarum. | Drugon w$pna gewin # wide geond eor*an, | ahogodan ond ahyrdon # heoro sli*endne. | Gearo sceal gu=bord, # gar on sceafte, | ecg on sweorde # ond ord spere, | hyge heardum men. # Helm sceal cenum, | ond a *$s heanan hyge # hord unginnost. | Wilt *u, fus h$le, # fremdne monnan, | wisne wo=boran # wordum gretan, | fricgan felageongne # ymb for=gesceaft, | biddan *e gesecge # sidra gesceafta | cr$ftas cyndelice # cwichrerende, | *a *e dogra% gehwam # *urh dom godes | bringe wundra fela # wera cneorissum! | Is *ara anra gehwam # orgeate tacen, | *am *urh wisdom # woruld ealle con | behabban on hre*re, # hycgende mon, | *$t geara iu, # gliwes cr$fte, | mid gieddingum # guman oft wrecan, | rincas r$df$ste; # cu*on ryht sprecan, | *$t a fricgende # fira cynnes | ond secgende # searoruna gespon | a gemyndge m$st # monna wiston. | For*on scyle ascian, # se *e on elne leofa=, | deophydig mon, # dygelra gesceafta, | bewritan% in gewitte # wordhordes cr$ft, | f$stnian fer=sefan, # *encan for= teala; | ne sceal *$s a*reotan # *egn modigne, | *$t he wislice # woruld fulgonge. | Leorna *as lare. # Ic *e lungre sceal | meotudes m$gensped # maran gesecgan, | *onne *u hygecr$ftig # in hre*re m$ge | mode gegripan. # Is sin% meaht forswi*. | Nis *$t monnes gemet # moldhrerendra, | *$t he m$ge in hre*re # his heah geweorc | fur*or aspyrgan% # *onne him frea sylle | to ongietanne # godes agen bibod; | ac we sculon *oncian # *eodne m$rum | awa to ealdre, # *$s *e us se eca cyning | on g$ste wlite # forgiefan wille | *$t we ea=e magon # upcund rice | for= gestigan, # gif us on fer=e geneah | ond we willa= healdan # heofoncyninges bibod. | Gehyr nu *is herespel # ond *inne hyge gef$stna. | Hw$t, on% frym*e gescop # f$der $lmihtig, | heah hordes weard, # heofon ond eor=an, | s$s sidne grund, # sweotule gesceafte, | *a nu in *am *ream # *urh *eodnes hond | hea* ond hebba* # *one halgan% bl$d. | For*on eal swa teofanade, # se *e teala cu*e, | $ghwylc wi* o*rum; # sceoldon eal beran | sti*e stefnbyrd, # swa him se steora bibead | missenlice gemetu # *urh *a miclan gecynd%. | Swa hi to worulde # wlite for* bera= | dryhtnes dugu*e # ond his d$da *rym, | lixende lof # in *a longan tid, | fremma* f$stlice # frean ece word | in *am frumstole # *e him frea sette, | hluttor heofones weard, # healda= georne | mere gem$re; # meaht for= tih= | heofoncondelle # ond holmas mid, | la*a= ond l$de* # lifes agend | in his anes f$*m # ealle gesceafta. | Swa him wideferh # wuldor stonde*, | ealra demena # *am gedefestan, | *e us *is lif gescop, # ond *is leohte beorht | cyme= morgna gehwam # ofer misthleo*u | wadan ofer w$gas # wundrum gegierwed, | ond mid $rd$ge # eastan snowe= | wlitig ond wynsum # wera cneorissum; | lifgendra gehwam # leoht for= biere= | bronda beorhtost, # ond his brucan mot | $ghwylc on eor*an, # *e him eagna gesih= | sigora so=cyning # syllan wolde. | Gewite= *onne mid *y wuldre # on westrodor | for=m$re tungol # faran on heape, | o**$t on $fenne # ut garsecges | grundas p$*e=, # glom o*er cig=; | niht $fter cyme=, # healde= nydbibod | halgan dryhtnes. # Heofontorht swegl | scir gescynde= # in gesceaft godes | under foldan f$*m, # farende tungol. | For*on n$nig fira # *$s frod leofa= | *$t his m$ge $springe # *urh his $gne sped witan%, | hu geond grund f$re= # goldtorht sunne | in *$t wonne genip # under w$tra ge*ring, | o**e hwa *~s leohtes # londbuende | brucan mote, # si**an heo ofer brim hweorfe=. | For*on swa teofenede, # se *e teala cu*e, | d$g wi* nihte, # deop wi= hean, | lyft wi= lagustream, # lond wi* w$ge, | flod wi= flode, # fisc wi= y*um. | Ne wacia= *as geweorc, # ac he hi% wel healde=; | stonda=% sti=lice # bestry*ed f$ste | miclum meahtlocum # in *am m$gen*rymme | mid *am sy ahefed # heofon ond eor*e. | Beo= *onne eadge # *a *$r in wunia=, | hyhtlic is *$t heor=werud%. # *$t is herga m$st, | eadigra unrim, # engla *reatas. | Hy geseo= symle # hyra sylfra cyning, | eagum on wlita=, # habba= $ghw$s genoh. | Nis him wihte won, # *am *e wuldres cyning | geseo* in swegle; # him is symbel ond dream | ece unhwylen # eadgum to frofre. | For*on scyle mon gehycgan # *$t he meotude hyre; | $ghwylc $lda bearna # forl$te idle lustas, | l$ne lifes wynne, # fundige him to lissa blisse, | forl$te heteni*a # gehwone sigan | mid synna fyrnum, # fere him to *am sellan rice. | Me lifes onlah # se *is leoht onwrah, | ond *$t torhte geteoh, # tillice onwrah. | Gl$d w$s ic gliwum, # glenged hiwum, | blissa bleoum, # blostma hiwum. | Secgas mec segon, # symbel ne alegon, | feohgiefe% gefegon; # fr$twed w$gon% | wicg% ofer wongum # wennan gongum, | lisse mid longum # leoma gehongum%. | *a w$s w$stmum aweaht, # world onspreht, | under roderum areaht, # r$dm$gne ofer*eaht. | Giestas gengdon, # gerscype mengdon, | lisse lengdon, # lustum glengdon. | Scrifen scrad glad # *urh gescad in brad, | w$s on lagustreame lad, # *$r me leo*u ne biglad. | H$fde ic heanne had, # ne w$s me in healle gad, | *$t *$r rof weord rad. # Oft *$r rinc gebad, | *$t he in sele s$ge # sincgew$ge, | *egnum ge*yhte. # *enden w$s me% m$gen, | horsce mec heredon, # hilde generedon, | f$gre feredon, # feondon biweredon. | Swa mec hyhtgiefu heold, # hygedryht befeold, | sta*ol$htum steold%, # stepegongum weold | swylce eor*e ol, # ahte ic ealdorstol, | galdorwordum gol. # Gomen% sibbe ne ofoll, | ac w$s gefest gear, # gellende sner, | wuniendo w$r # wilbec besc$r. | Scealcas w$ron scearpe, # scyl w$s hearpe, | hlude hlynede, # hleo*or dynede, | sweglrad swinsade, # swi*e ne minsade. | Burgsele beofode, # beorht hlifade, | ellen eacnade, # ead beacnade, | freaum frodade, # fromum godade, | mod m$gnade, # mine f$gnade, | treow telgade, # tir welgade, | bl$d blissade, # | gold gearwade, # gim hwearfade, | sinc searwade, # sib nearwade. | From ic w$s in fr$twum, # freolic in geatwum; | w$s min dream dryhtlic, # drohta= hyhtlic. | Foldan ic freo*ode, # folcum ic leo*ode, | lif w$s min longe, # leodum in gemonge, | tirum getonge, # teala gehonge. | Nu min hre*er is hreoh, # heofsi*um% sceoh, | nydbysgum neah; # gewite= nihtes in fleah | se $r in d$ge w$s dyre. # Scri*e= nu deop in feore% | brondhord geblowen, # breostum in forgrowen, | flyhtum toflowen. # Flah is geblowen | miclum in gemynde; # modes gecynde | grete= ungrynde # grorn efenpynde, | bealofus byrne=, # bittre toyrne=. | Werig winne=, # widsi= onginne=, | sar ne sinni*, # sorgum cinni=, | bl$d his blinni=, # blisse linni=%, | listum linne=, # lustum ne tinne=. | Dreamas swa her gedreosa=, # dryhtscype gehreosa=, | lif her men forleosa=, # leahtras oft geceosa=; | treow*rag is to trag, # seo untrume genag, | steapum eatole mis*ah, # ond eal stund genag. | Swa nu world wende*, # wyrde sende*, | ond hetes hente=, # h$le*e scynde=. | Wercyn% gewite=, # w$lgar slite=, | flahmah flite*, # flan mon hwite=, | borgsorg% bite=, # bald ald *wite*, | wr$cf$c wri*a=, # wra* a= smite*, | singryn% sida=, # searofearo% glide*, | gromtorn gr$fe*, # gr$ft hafa=, | searohwit sola*, # sumurhat cola=, | foldwela fealle=, # feondscipe wealle=, | eor=m$gen ealda*, # ellen cola=. | Me *$t wyrd gew$f, # ond gewyrht% forgeaf, | *$t ic grofe gr$f, # ond *$t grimme gr$f | flean fl$sce ne m$g, # *onne flanhred d$g | nydgrapum nime*, # *onne seo neaht% becyme= | seo me e=les ofonn% # ond mec her eardes% onconn. | *onne lichoma lige=, # lima wyrm frite*, | ac him wenne gewige= # ond *a wist ge*yge=, | o**$t beo* *a ban # an, | ond $t nyhstan nan # nefne se neda tan | balawun her gehloten%. # Ne bi* se hlisa adroren. | $r *$t eadig ge*ence=, # he hine *e oftor swence=, | byrge= him *a bitran synne, # hoga* to *$re betran wynne, | gemon mor*a lisse, # *$r% sindon miltsa blisse | hyhtlice in heofona rice. # Uton nu halgum gelice | scyldum biscyrede # scyndan generede, | wommum biwerede, # wuldre generede, | *$r moncyn mot # for meotude rot | so=ne god geseon, # ond aa in sibbe gefean. | Monge sindon # geond middangeard | unrimu cynn, # *e we $*elu ne magon | ryhte areccan # ne rim witan; | *$s wide sind # geond world% innan | fugla ond deora # foldhrerendra | wornas widsceope, # swa w$ter bibuge= | *isne beorhtan bosm, # brim grymetende, | sealty*a geswing. # We bi sumum hyrdon | wr$tlice gecynd # wildra secgan | firum fream$rne # feorlondum on | eard weardian, # e=les neotan | $fter dunscrafum. # Is *$t deor pandher | bi noman haten, # *$s *e ni**a bearn%, | wisf$ste weras # on gewritum cy*a=% | bi *am anstapan. # Se is $ghwam% freond, | dugu=a estig, # butan dracan anum, | *am he in ealle tid # ondwra= leofa* | *urh yfla gehwylc # *e he ge$fnan m$g. | =$t is wr$tlic deor, # wundrum scyne | hiwa gehwylces; # swa h$le= secga=, | g$sthalge guman, # *$tte Iosephes | tunece w$re # telga gehwylces | bleom bregdende, # *ara beorhtra gehwylc | $ghw$s $nlicra # o*rum lixte | dryhta bearnum, # swa *$s deores hiw, | bl$c brigda gehw$s, # beorhtra ond scynra | wundrum lixe=, # *$tte wr$tlicra | $ghwylc o*rum, # $nlicra gien | ond f$gerra # fr$twum blice=, | symle sellicra. # He hafa= sundorgecynd, | milde, gemetf$st. # He is mon*w$re, | lufsum ond leoft$l, # nele la*es wiht | $ngum% ge$fnan # butan *am attorscea*an, | his fyrngeflitan, # *e ic $r fore s$gde. | Symle fylle f$gen, # *onne foddor *ige=, | $fter *am gereordum # r$ste sece= | dygle stowe # under dunscrafum; | =$r se *eodwiga% # *reonihta f$c | swife= on swefote, # sl$pe gebiesgad%. | *onne ellenrof # up astonde=, | *rymme gewelgad%, # on *one *riddan d$g, | sneome of sl$pe. # Sweghleo*or cyme=, | wo*a wynsumast # *urh *$s wildres mu=. | $fter *$re stefne # stenc ut cyme= | of *am wongstede, # wynsumra steam, | swettra ond swi*ra # sw$cca gehwylcum, | wyrta blostmum # ond wudubledum, | eallum $*elicra # eor*an fr$twum%. | *onne of ceastrum # ond cynestolum | ond of burgsalum # beorn*reat monig | fara= foldwegum # folca *ry*um, | eoredcystum, # ofestum gefysde, | dare=lacende; # deor efne swa some | $fter *$re stefne # on *one stenc fara=. | Swa is dryhten god, # dreama r$dend, | eallum ea=mede # o*rum gesceaftum, | dugu=a gehwylcre, # butan dracan anum, | attres ordfruman. # *$t is se ealda feond, | *one he ges$lde # in susla grund, | ond gefetrade # fyrnum teagum, | bi*eahte *reanydum, # ond *y *riddan d$ge | of digle aras, # *$s *e he dea= fore us | *reo niht *olade, # *eoden engla, | sigora sellend. # *$t w$s swete stenc, | wlitig ond wynsum # geond woruld ealle. | Si**an to *am swicce # so=f$ste men | on healfa gehwone # heapum *rungon | geond ealne ymbhwyrft # eor*an sceata%. | Swa se snottra gecw$= # sanctus Paulus: | "Monigfealde sind # geond middangeard | god ungny=e% # *e us to giefe d$le= | ond to feorhnere # f$der $lmihtig, | ond se anga hyht # ealra gesceafta, | uppe ge ni*re." # *$t is $*ele stenc. | Nu ic fitte gen # ymb fisca cynn | wille wo=cr$fte # wordum cy*an | *urh modgemynd # bi *am miclan hwale. | Se bi= unwillum # oft gemeted, | frecne ond fer=grim, # fare=lacendum, | ni**a gehwylcum; # *am is noma cenned, | fyrnstreama geflotan, # Fastitocalon. | Is *$s hiw gelic # hreofum stane, | swylce worie # bi w$des ofre, | sondbeorgum ymbseald, # s$ryrica m$st, | swa *$t wena* # w$gli*ende | *$t hy on ealond sum # eagum wliten, | ond *onne gehyda= # heahstefn scipu | to *am unlonde # oncyrrapum, | setla* s$mearas # sundes $t ende, | ond *onne in *$t eglond # up gewita= | collenfer*e; # ceolas stonda= | bi sta*e f$ste, # streame biwunden. | =onne gewicia= # werigfer=e, | faro=lacende, # frecnes ne wena=, | on *am ealonde # $led wecca=, | heahfyr $la=; # h$le* beo* on wynnum, | reonigmode, # r$ste geliste. | *onne gefele= # facnes cr$ftig | *$t him *a ferend on # f$ste wunia*, | wic weardia= # wedres on luste, | =onne semninga # on sealtne w$g | mid *a no*e # ni*er gewite* | garsecges g$st, # grund gesece=, | ond *onne in dea=sele # drence bif$ste= | scipu mid scealcum. # Swa bi= scinna *eaw, | deofla wise, # *$t hi drohtende | *urh dyrne meaht # dugu=e beswica=, | ond on teosu tyhta* # tilra d$da, | wema= on willan, # *$t hy wra*e secen, | frofre to feondum, # o**$t hy f$ste =$r | $t *am w$rlogan # wic geceosa=. | *onne *$t gecnawe= # of cwicsusle | flah feond gemah, # *$tte fira gehwylc | h$le*a cynnes # on his hringe bi* | f$ste gefeged, # he him feorgbona | *urh sli*en searo # si**an weor*e=, | wloncum ond heanum, # *e his willan her | firenum fremma=, # mid *am he f$ringa, | heolo*helme bi*eaht, # helle sece=, | goda geasne, # grundleasne wylm | under mistglome, # swa se micla hw$l, | se *e bisence= # s$li*ende | eorlas ond y=mearas. # He hafa= o*re gecynd, | w$ter*isa wlonc, # wr$tlicran gien. | *onne hine on holme # hungor bysga= | ond *one agl$can # $tes lyste*, | =onne se mereweard # mu= ontyne=, | wide weleras; # cyme= wynsum stenc | of his inno*e, # *$tte o*re *urh *one, | s$fisca cynn, # beswicen weor=a*, | swimma= sundhwate # *$r se sweta stenc | ut gewite=%. # Hi *$r in fara= | unware weorude, # o**$t se wida ceafl | gefylled bi=; # *onne f$ringa | ymbe *a herehu*e # hlemme= tog$dre | grimme goman. # Swa bi* gumena gehwam, | se *e oftost his # unw$rlice | on *as l$nan tid # lif bisceawa=, | l$te= hine beswican # *urh swetne stenc, | leasne willan, # *$t he bi* leahtrum fah | wi= wuldorcyning. # Him se awyrgda ongean | $fter hinsi*e # helle ontyne=, | *am *e leaslice # lices wynne | ofer ferhtgereaht # fremedon on unr$d. | *onne se f$cna # in *am f$stenne | gebroht hafa=, # bealwes cr$ftig, | $t *am edwylme # *a *e him on cleofia=, | gyltum gehrodene, # ond $r georne his | in hira lifdagum # larum hyrdon, | *onne he *a grimman # goman bihlemme= | $fter feorhcwale # f$ste tog$dre, | helle hlinduru; # nagon hwyrft ne swice, | utsi* $fre, # *a *$r in cuma=, | *on ma *e *a fiscas # fara=lacende | of *$s hw$les fenge # hweorfan motan. | For*on is eallinga # | dryhtna dryhtne%, # ond a deoflum wi=sace | wordum ond weorcum, # *$t we wuldorcyning | geseon moton. # Uton a sibbe to him | on *as hwilnan tid # h$lu secan, | *$t we mid swa leofne # in lofe motan | to widan feore # wuldres neotan. | Hyrde ic secgan gen # bi sumum fugle | wundorlicne # | # f$ger, | *$t word *e gecw$= # wuldres ealdor: | "In swa hwylce tiid # swa ge mid treowe to me | on hyge hweorfa=, # ond ge hellfirena | sweartra geswica=, # swa ic symle to eow | mid siblufan # sona gecyrre | *urh milde mod. # Ge beo= me si**an | torhte tireadge # talade ond rimde, | beorhte gebro*or # on bearna st$l." | Uton we *y geornor # gode oliccan, | firene feogan, # fri*es earnian, | dugu=e to dryhtne, # *enden us d$g scine, | *$t swa $*elne # eardwica cyst | in wuldres wlite # wunian motan. | [Finit]. | Huru, =$s behofa* # h$le*a $ghwylc | *$t he his sawle si= # sylfa bewitige, | hu *$t bi= deoplic # *onne se dea= cyme=, | asundra= *a sibbe, # *a *e $r somud w$ron, | lic ond sawle%! # Long bi= si**an | *$t se g$st nime= # $t gode sylfum | swa wite swa wuldor, # swa him in worulde $r | efne *$t eor=f$t # $r geworhte. | Sceal se g$st cuman # geh*um hremig, | symle ymb seofon niht # sawle findan | *one lichoman # *e heo $r longe w$g, | *reo hund wintra, # | butan $r wyrce # ece dryhten, | $lmihtig god, # ende worlde. | Cleopa= *onne swa cearful # caldan reorde, | sprice= grimlice # g$st to *am duste: | "Hw$t, drug% *u dreorga, # to hwon dreahtest *u me, | eor*an fylnes # eal forweornast, | lames gelicnes! # Lyt *u ge*ohtes | to won *inre sawle si= # si**an wurde, | si**an heo of lichoman # l$ded w$re! | Hw$t, wite *u me, werga! # Hw$t, *u huru wyrma gifl | lyt ge*ohtes, # hu *is is long hider, | ond *e *urh engel # ufan of roderum | sawle onsende # *urh his sylfes hond, | meotud $lmihtig, # of his m$gen*rymme, | ond *e *a gebohte # blode *y halgan, | ond *u me *y heardan # hungre gebunde | ond geh$ftnadest # helle witum! | Eardode% ic *e in innan. # No ic *e of meahte, | fl$sce bifongen, # ond me firenlustas | *ine ge*rungon. # *$t me *uhte ful oft | *$t w$re *ritig # *usend wintra | to *inum dea=d$ge. # Hw$t, ic uncres gedales bad | earfo=lice. # Nis nu se ende to god! | W$re *u *e wiste wlonc # ond wines s$d, | *rymful *unedest, # ond ic of*yrsted w$s | godes lichoman, # g$stes drinces. | *$r *u *onne hogode # her on life, | *enden ic *e in worulde # wunian sceolde, | *$t *u w$re *urh fl$sc # ond *urh firenlustas | stronge% gestyred # ond gesta*elad *urh mec, | ond ic w$s g$st on *e # from gode sended, | n$fre *u me swa heardra # helle wita | ned% gearwode # *urh *inra neoda lust. | Scealt *u nu hw$*re minra gescenta # scome *rowian | on *am miclan d$ge, # *onne monna cynn | se ancenda # ealle geg$dra=. | Ne eart *u nu *on leofre # n$ngum lifgendra, | menn to gem$ccan, # ne medder ne f$der, | ne n$ngum gesibbra, # *onne se swearta hrefn, | si**an ic ana of *e # ut si*ade | *urh *$s sylfes hond # *e ic $r onsended w$s. | Ne magon *e nu heonan adon # hyrste *a readan, | ne gold ne sylfor # ne *inra goda nan, | ac her sculon abidan # ban bireafod, | besliten seonwum, # ond *e *in sawl sceal | minum unwillan # oft gesecan, | wemman mid wordum, # swa *u worhtest to me. | Eart *u dumb ond deaf, # ne sindan *ine dreamas wiht. | Sceal ic *e nihtes se*eah # nyde gesecan, | synnum gesargad, # ond eft sona from =e | hweorfan on honcred, # *onne halege menn | gode lifgendum # lofsong do=, | secan *a hamas # *e *u me $r scrife, | ond *a arleasan # eardungstowe, | ond *e sculon moldwyrmas # monige ceowan, | seonowum beslitan # swearte wihte, | gifre ond gr$dge. # Ne sindon *ine geah*e wiht, | *a *u her on moldan # monnum eawdest. | For*on *e w$re selle # swi*e micle | *onne *e w$ran ealle # eor*an spede, | (butan *u hy ged$lde # dryhtne sylfum), | *$r *u wurde $t frumsceafte fugel # o**e fisc on s$, | o==e eor*an neat # $tes tiolode, | feldgongende # feoh butan snyttro, | ge on westenne # wildra deora | *$t grimmeste, # *$r swa god wolde, | ge *eah *u w$re wyrmcynna # *$t wyrreste, | *onne *u $fre on moldan # mon gewurde, | o**e $fre fulwihte # onfon sceolde. | *onne *u for unc bu # ondwyrdan scealt | on *am miclan d$ge, # *onne eallum monnum beo= | wunde onwrigene, # *a *e in worulde $r | firenfulle menn # fyrn geworhton, | =onne wile dryhten sylf # d$da gehyran, | $t ealra monna gehwam # mu*es reorde | wunde wi*erlean. # Ac hw$t wilt *u *$r | on domd$ge # dryhtne secgan? | *onne ne bi= n$nig to *$s lytel li= # on lime geweaxen, | *$t *u ne scyle for $ghwylc # anra onsundran | ryht agieldan, # =onne re*e bi= | dryhten $t dome. # Ac hw$t do wit unc, | *onne he unc hafa= geedbyrded # o*re si*e? | Sculon wit *onne $tsomne # si**an brucan | swylcra yrm*a, # swa *u unc $r scrife." | Firena* *us *$t fl$schord, # sceal *onne feran on weg, | secan helle grund, # nales heofondreamas, | d$dum gedrefed. # Lige= dust *$r hit w$s, | ne m$g him ondsware # $nige secgan, | ne *$r edringe # $nge gehatan | g$ste geomrum, # geoce o**e frofre. | Bi* *$t heafod tohliden, # honda tohleo*ode, | geaflas toginene, # goman toslitene, | seonwe beo= asogene, # sweora bicowen; | rib reafia= # re*e wyrmas, | drinca= hlo*um hra, # heolfres *urstge. | Bi= seo tunge totogen # on tyn healfe | hungrum to hro*or. # For*on heo ne m$g horsclice | wordum wrixlan # wi= *one wergan g$st. | Gifer hatte se wyrm, # *am *a geaflas beo= | n$dle scearpran. # Se gene*e= to | $rest ealra # on *am eor=scr$fe; | he *a tungan totyh= # ond *a to*as *urhsmyh=, | ond to $twelan # o*rum geryme=, | ond *a eagan% *urhite= # ufon on *$t heafod | wyrmum to wiste, # *onne bi* *$t werge | lic acolad # *$t he longe $r | werede mid w$dum. # Bi= *onne wyrmes giefl, | $t on eor*an. # *$t m$g $ghwylcum | men to gemyndum # modsnotterra. | Welund him be wurman # wr$ces cunnade, | anhydig eorl # earfo*a dreag, | h$fde him to gesi**e # sorge ond longa*, | wintercealde wr$ce; # wean oft onfond, | si**an hine Ni=had on # nede legde, | swoncre seonobende # on syllan monn. | *$s ofereode, # *isses swa m$g! | Beadohilde ne w$s # hyre bro*ra dea* | on sefan swa sar # swa hyre sylfre *ing, | *$t heo gearolice # ongieten h$fde | *$t heo eacen w$s; # $fre ne meahte | *riste ge*encan, # hu ymb *$t sceolde. | *$s ofereode, # *isses swa m$g! | We *$t M$=hilde # monge gefrugnon | wurdon grundlease # Geates frige, | *$t hi seo sorglufu # sl$p ealle binom. | *$s ofereode, # *isses swa m$g! | =eodric ahte # *ritig wintra | M$ringa burg; # *$t w$s monegum cu*. | *$s ofereode, # *isses swa m$g! | We geascodan # Eormanrices | wylfenne ge*oht; # ahte wide folc | Gotena rices. # *$t w$s grim cyning. | S$t secg monig # sorgum gebunden, | wean on wenan, # wyscte geneahhe | *$t *$s cynerices # ofercumen w$re. | *$s ofereode, # *isses swa m$g! | Site= sorgcearig, # s$lum bid$led, | on sefan sweorce=, # sylfum *ince= | *$t sy endeleas # earfo=a% d$l. | M$g *onne ge*encan, # *$t geond *as woruld | witig dryhten # wende* geneahhe, | eorle monegum # are gesceawa=, | wislicne bl$d, # sumum weana d$l. | *$t ic bi me sylfum # secgan wille, | *$t ic hwile w$s # Heodeninga scop, | dryhtne dyre. # Me w$s Deor noma. | Ahte ic fela wintra # folga= tilne, | holdne hlaford, # o**$t Heorrenda nu, | leo=cr$ftig monn # londryht ge*ah, | *$t me eorla hleo # $r gesealde. | *$s ofereode, # *isses swa m$g! | Leodum is minum # swylce him mon lac gife; | willa= hy hine a*ecgan, # gif he on *reat cyme=. | Ungelic is us. # | Wulf is on iege, # ic on o*erre. | F$st is *$t eglond, # fenne biworpen. | Sindon w$lreowe # weras *$r on ige; | willa= hy hine a*ecgan, # gif he on *reat cyme=. | Ungelice is us. # | Wulfes ic mines widlastum # wenum dogode; | *onne hit w$s renig weder # ond ic reotugu s$t, | *onne mec se beaducafa # bogum bilegde, | w$s me wyn to *on, # w$s me hw$*re eac la=. | Wulf, min Wulf, # wena me *ine | seoce gedydon, # *ine seldcymas, | murnende mod, # nales meteliste. | Gehyrest *u, Eadwacer? # Uncerne earne hwelp | bire= wulf to wuda. # | *$t mon ea*e toslite= # *$tte n$fre gesomnad w$s, | uncer giedd geador. # | Hwylc is h$le*a *$s horsc # ond *$s hygecr$ftig | *$t *$t m$ge asecgan, # hwa mec on si= wr$ce, | *onne ic astige strong, # stundum re*e, | *rymful *unie, # *ragum wr$ce | fere geond foldan, # folcsalo b$rne, | r$ced reafige? # Recas stiga=, | haswe ofer hrofum. # Hlin bi= on eor*an, | w$lcwealm wera, # *onne ic wudu hrere, | bearwas bledhwate, # beamas fylle, | holme gehrefed, # heahum% meahtum | wrecen% on wa*e, # wide sended; | h$bbe me on hrycge # *$t $r hadas wreah | foldbuendra, # fl$sc ond g$stas, | somod on sunde. # Saga hwa mec *ecce, | o**e hu ic hatte, # *e *a hl$st bere. | Hwilum ic gewite, # swa ne wena* men, | under y*a ge*r$c # eor*an secan, | garsecges grund. # Gifen bi* gewreged, | fam gewealcen; # | hw$lmere hlimme=, # hlude grimme=, | streamas sta*u beata=, # stundum weorpa* | on stealc hleo*a # stane ond sonde, | ware ond w$ge, # *onne ic winnende, | holmm$gne bi*eaht, # hrusan styrge, | side s$grundas. # Sundhelme ne m$g | losian $r mec l$te # se *e min latteow bi= | on si*a gehwam. # Saga, *oncol mon, | hwa mec bregde # of brimes f$*mum, | *onne streamas eft # stille weor*a=, | y*a ge*w$re, # *e mec $r wrugon. | Hwilum mec min frea # f$ste genearwa=, | sende= *onne # under salwonges% | bearm *one% bradan, # ond on bid wrice=, | *rafa= on *ystrum # *rymma sumne, | h$ste% on enge, # *$r me heord site= | hruse on hrycge. # Nah ic hwyrftweges | of *am aglace%, # ac ic e*elstol | h$le*a hrere%; # hornsalu wagia=, | wera wicstede, # weallas beofia=, | steape ofer stiwitum. # Stille *ynce= | lyft ofer londe # ond lagu swige, | o**$t ic of enge # up a*ringe, | efne swa mec wisa* # se mec wr$de on | $t frumsceafte # fur*um legde, | bende ond clomme, # *$t ic onbugan ne mot | of *$s gewealde # *e me wegas t$cne=. | Hwilum ic sceal ufan # y*a wregan, | streamas% styrgan # ond to sta*e *ywan% | flintgr$gne flod. # Famig winne= | w$g wi= wealle, # wonn arise= | dun ofer dype; # hyre deorc on last, | eare geblonden, # o*er fere=, | *$t hy gemitta= # mearclonde neah | hea hlincas. # *$r bi= hlud wudu, | brimgiesta breahtm, # bida= stille | stealc stanhleo*u # streamgewinnes, | hopgehnastes, # *onne heah ge*ring | on cleofu cryde*. # *$r bi= ceole wen | sli*re s$cce, # gif hine s$ byre= | on *a grimman tid, # g$sta fulne, | *$t he scyle rice # birofen weor*an, | feore bifohten # f$mig ridan | y*a hrycgum. # *$r bi= egsa sum | $ldum geywed, # *ara *e ic hyran sceal | strong on sti=weg. # Hwa gestille= *$t? | Hwilum ic *urhr$se, # *$t me on b$ce ride= | won w$gfatu, # wide to*ringe | lagustreama full, # hwilum l$te eft | slupan tosomne. # Se bi= swega m$st, | breahtma ofer burgum, # ond gebreca hludast, | *onne scearp cyme= # sceo wi* o*rum, | ecg wi= ecge; # earpan gesceafte | fus ofer folcum # fyre sw$ta=, | blacan lige, # ond gebrecu fera= | deorc ofer dryhtum% # gedyne micle, | fara= feohtende, # feallan l$ta= | sweart sumsendu # seaw of bosme, | w$tan of wombe. # Winnende fare= | atol eored*reat, # egsa astige=, | micel mod*rea # monna cynne, | brogan on burgum, # *onne blace scotia= | scri*ende scin # scearpum w$pnum. | Dol him ne ondr$de= # =a dea=speru, | swylte= hw$*re, # gif him so= meotud | on geryhtu # *urh regn ufan | of gestune l$te= # str$le fleogan, | farende flan. # Fea *$t gedyga=, | *ara *e ger$ce= # rynegiestes w$pen. | Ic *$s orleges # or anstelle, | *onne gewite # wolcengehnaste | *urh ge*r$c *ringan # *rimme micle | ofer byrnan bosm. # Bierste= hlude | heah hlo=gecrod; # *onne hnige eft | under lyfte helm # londe near, | ond me on% hrycg hlade # *$t ic habban sceal, | meahtum gemagnad% # mines frean. | Swa ic *rymful *eow # *ragum winne, | hwilum under eor*an, # hwilum y*a sceal | hean% underhnigan, # hwilum holm ufan | streamas styrge, # hwilum stige up, | wolcnfare wrege, # wide fere | swift ond swi*feorm. # Saga hw$t ic hatte, | o**e hwa mec r$re, # *onne ic restan ne mot, | o**e hwa mec st$=*e, # *onne ic stille beom. | Ic sceal *ragbysig # *egne minum, | hringum% h$fted, # hyran georne, | min bed brecan, # breahtme cy*an | *$t me halswri*an # hlaford sealde. | Oft mec sl$pwerigne # secg o=*e meowle | gretan eode; # ic him gromheortum | winterceald oncwe*e. # Wearm lim | gebundenne b$g # hwilum berste=; | se *eah bi* on *once # *egne minum, | medwisum men, # me *$t sylfe, | *$r wiht wite, # ond wordum min | on sped m$ge # spel gesecgan. | Ic eom anhaga # iserne wund, | bille gebennad, # beadoweorca s$d, | ecgum werig. # Oft ic wig seo, | frecne feohtan. # Frofre ne wene, | *$t me% geoc cyme # gu=gewinnes, | $r ic mid $ldum # eal forwur=e%, | ac mec hnossia= # homera lafe, | heardecg heoroscearp, # hondweorc% smi*a, | bita= in burgum; # ic abidan sceal | la*ran gemotes. # N$fre l$cecynn | on folcstede # findan meahte, | *ara *e mid wyrtum # wunde geh$lde, | ac me ecga dolg # eacen weor=a= | *urh dea=slege # dagum ond nihtum. | Mec gesette so= # sigora waldend | Crist to compe. # Oft ic cwice b$rne, | unrimu cyn # eor*an getenge, | n$te mid ni*e, # swa ic him no hrine, | *onne mec min frea # feohtan hate*. | Hwilum ic monigra # mod arete, | hwilum ic frefre # *a ic $r winne on | feorran swi*e; # hi *$s fela= *eah, | swylce *$s o*res, # *onne ic eft hyra | ofer deop gedreag # drohta= bete%. | Hr$gl min swiga=, # *onne ic hrusan trede, | o**e *a wic buge, # o**e wado drefe. | Hwilum mec ahebba= # ofer h$le*a byht | hyrste mine, # ond *eos hea lyft, | ond mec *onne wide # wolcna strengu | ofer folc byre=. # Fr$twe mine | swoga= hlude # ond swinsia=, | torhte singa=, # *onne ic getenge ne beom | flode ond foldan, # ferende g$st. | Ic *urh mu* sprece # mongum reordum, | wrencum singe, # wrixle geneahhe | heafodwo*e, # hlude cirme, | healde mine wisan, # hleo*re ne mi*e, | eald $fensceop, # eorlum bringe | blisse in burgum, # *onne ic bugendre | stefne styrme; # stille on wicum | sitta=% nigende. # Saga hw$t ic hatte, | *e% swa scirenige # sceawendwisan | hlude onhyrge, # h$le*um bodige | wilcumena fela # wo*e minre. | Mec on *issum dagum # deadne ofgeafun% | f$der ond modor; # ne w$s me feorh *a gen, | ealdor in innan. # *a mec an% ongon, | welhold mege, # wedum *eccan%, | heold ond freo*ode, # hleosceorpe wrah | swa% arlice # swa hire agen bearn, | o**$t ic under sceate, # swa min gesceapu w$ron, | ungesibbum wear= # eacen g$ste. | Mec seo fri*e m$g # fedde si**an, | o**$t ic aweox, # widdor meahte | si*as asettan. # Heo h$fde sw$sra *y l$s | suna ond dohtra, # *y heo swa dyde. | Neb w$s min on nearwe, # ond ic neo*an w$tre, | flode underflowen, # firgenstreamum | swi*e besuncen, # ond on sunde awox | ufan y*um *eaht, # anum getenge | li*endum wuda # lice mine. | H$fde feorh cwico, # *a ic of f$=mum cwom | brimes ond beames # on blacum hr$gle%; | sume w$ron hwite # hyrste mine, | *a mec lifgende # lyft upp ahof, | wind of w$ge, # si**an wide b$r | ofer seolhba*o. # Saga hw$t ic hatte. | Hr$gl is min hasofag, # hyrste beorhte, | reade ond scire # on reafe minum%. | Ic dysge dwelle # ond dole hwette | unr$dsi*as, # o*rum styre | nyttre fore. # Ic *$s nowiht wat | *$t heo swa gem$dde, # mode bestolene, | d$de gedwolene, # deora* mine | won wisan gehwam. # Wa him *$s *eawes, | si**an heah bringa=% # horda deorast, | gif hi unr$des # $r ne geswica*. | Fotum ic fere, # foldan slite, | grene wongas, # *enden ic g$st bere. | Gif me feorh losa=, # f$ste binde | swearte Wealas, # hwilum sellan men. | Hwilum ic deorum # drincan selle | beorne% of bosme, # hwilum mec bryd triede= | felawlonc fotum, # hwilum feorran broht | wonfeax Wale # wege= ond *y=, | dol druncmennen # deorcum nihtum, | w$te= in w$tre, # wyrme= hwilum | f$gre to fyre; # me on f$=me stica* | hygegalan hond, # hwyrfe= geneahhe, | swife= me geond sweartne. # Saga hw$t ic hatte, | *e ic lifgende # lond reafige | ond $fter dea*e # dryhtum *eowige. | Ic seah turf tredan, # [X] w$ron ealra, | [VI] gebro*or # ond hyra sweostor mid; | h$fdon feorg cwico. # Fell hongedon | sweotol ond gesyne # on seles w$ge | anra gehwylces. # Ne w$s hyra $ngum *y wyrs, | ne si=e% *y sarre%, # *eah hy swa sceoldon | reafe birofene, # rodra weardes | meahtum aweahte, # mu*um slitan | haswe blede. # Hr$gl bi= geniwad | *am *e $r for=cymene # fr$twe leton | licgan on laste, # gewitan lond tredan. | Ic w$s w$penwiga. # Nu mec wlonc *ece= | geong hagostealdmon # golde ond sylfore, | woum wirbogum. # Hwilum weras cyssa=, | hwilum ic to hilde # hleo*re bonne | wilgehle*an, # hwilum wycg byre* | mec ofer mearce, # hwilum merehengest | fere= ofer flodas # fr$twum beorhtne, | hwilum m$g=a sum # minne gefylle= | bosm beaghroden; # hwilum ic bordum sceal, | heard, heafodleas, # behly*ed licgan, | hwilum hongige # hyrstum fr$twed, | wlitig on wage, # *$r weras drinca=, | freolic fyrdsceorp. # Hwilum folcwigan | on% wicge wega=, # *onne ic winde sceal | sincfag swelgan # of sumes bosme; | hwilum ic gereordum # rincas la=ige | wlonce to wine; # hwilum wra*um% sceal | stefne minre # forstolen hreddan, | flyman feondscea*an. # Frige hw$t ic hatte. | Hals is min hwit # ond heafod fealo, | sidan swa some. # Swift ic eom on fe*e, | beadow$pen bere. # Me on b$ce standa= | her swylce swe on hleorum%. # Hlifia= tu | earan ofer eagum. # Ordum ic steppe | in grene% gr$s. # Me bi= gyrn witod, | gif mec onh$le # an onfinde= | w$lgrim wiga, # *$r ic wic buge, | bold% mid bearnum, # ond ic bide *$r | mid geogu=cnosle, # hwonne g$st cume | to durum minum, # him bi* dea= witod. | For*on ic sceal of e=le # eaforan mine | forhtmod fergan, # fleame nergan, | gif he me $fterweard # ealles weor*e=; | hine bera= breost. # Ic his bidan% ne dear, | re*es on geruman, # (nele *$t r$d teale), | ac ic sceal fromlice # fe*emundum | *urh steapne beorg # str$te wyrcan. | Ea*e ic m$g freora # feorh genergan, | gif ic m$gburge mot # mine gel$dan | on degolne weg # *urh dune% *yrel | sw$se ond gesibbe; # ic me si**an ne *earf | w$lhwelpes wig # wiht onsittan. | Gif se% ni=scea*a # nearwe stige | me on swa*e sece*, # ne tos$le* him | on *am gegnpa*e # gu*gemotes, | si**an ic *urh hylles # hrof ger$ce, | ond *urh hest hrino # hildepilum | la=gewinnum, # *am *e ic longe fleah. | Oft ic sceal wi* w$ge winnan # ond wi* winde feohtan, | somod wi= *am s$cce, # *onne ic secan gewite | eor*an y*um *eaht; # me bi* se e*el fremde. | Ic beom strong *$s gewinnes, # gif ic stille weor*e; | gif me *$s tos$le=, # hi beo= swi*ran *onne ic, | ond mec slitende # sona flyma=, | willa= o*fergan # *$t ic fri*ian sceal. | Ic him *$t forstonde, # gif min steort *ola= | ond mec sti*ne wi* # stanas moton | f$ste gehabban. # Frige hw$t ic hatte. | Ic eom mundbora # minre heorde, | eodorwirum f$st, # innan gefylled | dryhtgestreona. # D$gtidum oft | sp$te sperebrogan; # sped bi* *y mare | fylle minre. # Frea% *$t bihealde=, | hu me of hrife fleoga= # hyldepilas. | Hwilum ic sweartum # swelgan onginne | brunum beadow$pnum, # bitrum ordum, | eglum attorsperum. # Is min inna= til, | wombhord wlitig, # wloncum deore; | men gemunan # *$t me *urh mu* fare=. | Ic eom wunderlicu wiht; # ne m$g word sprecan, | m$ldan for monnum, # *eah ic mu* h$bbe, | wide wombe # | Ic w$s on ceole # ond mines cnosles ma. | Ic on% si*e% seah # %%S%% %%R%% %%O%% | %%H%% hygewloncne, # heafodbeorhtne, | swiftne% ofer s$lwong # swi*e *r$gan. | H$fde him on hrycge # hilde*ry*e | %%N%% %%O%% %%M%% # n$gledne rad | %%A%% %%G%% %%E%% %%W%%. # Widlast ferede | rynestrong on rade # rofne %%C%% %%O%% | %%F%% %%O%% %%A%% %%H%%. # For w$s *y beorhtre, | swylcra si*f$t. # Saga hw$t ic hatte. | Ic eom wunderlicu wiht, # on gewin sceapen, | frean minum leof, # f$gre gegyrwed. | Byrne is min bleofag, # swylce beorht seoma=% | wir ymb *one w$lgim # *e me waldend geaf, | se me widgalum # wisa= hwilum | sylfum to sace. # *onne ic sinc wege | *urh hlutterne d$g, # hondweorc smi*a, | gold ofer geardas. # Oft ic g$stberend | cwelle compw$pnum. # Cyning mec gyrwe= | since ond seolfre # ond mec on sele weor*a=; | ne wyrne= wordlofes, # wisan m$ne= | mine for mengo, # *$r hy meodu drinca=, | healde= mec on hea*ore, # hwilum l$te= eft | radwerigne # on gerum sceacan, | orlegfromne. # Oft ic o*rum scod | frecne $t his freonde; # fah eom ic wide, | w$pnum awyrged. # Ic me wenan ne *earf | *$t me bearn wr$ce # on bonan feore, | gif me gromra hwylc # gu*e gen$ge=; | ne weor*e= sio m$gburg # gemicledu | eaforan minum # *e ic $fter woc, | nym*e ic hlafordleas # hweorfan mote | from *am healdende # *e me hringas geaf. | Me bi= for= witod, # gif ic frean hyre, | gu*e fremme, # swa ic gien dyde | minum *eodne on *onc, # *$t ic *olian sceal | bearngestreona. # Ic wi* bryde ne mot | h$med habban, # ac me *$s hyhtplegan | geno wyrne=, # se mec geara% on | bende legde; # for*on ic brucan sceal | on hagostealde # h$le*a gestreona. | Oft ic wirum dol # wife abelge, | wonie hyre willan; # heo me wom sprece=, | floce= hyre folmum, # firena* mec wordum, | ungod g$le=. # Ic ne gyme *$s compes | Neb is min ni*erweard; # neol ic fere | ond be grunde gr$fe, # geonge swa me wisa= | har holtes feond, # ond hlaford min | woh f$re= # weard $t steorte, | wriga* on wonge, # wege= mec ond *y=, | sawe* on sw$= min. # Ic sny*ige for=, | brungen of bearwe%, # bunden cr$fte, | wegen on w$gne, # h$bbe wundra fela; | me bi* gongendre # grene on healfe | ond min sw$= sweotol # sweart on o*re. | Me *urh hrycg wrecen # honga* under | an or*oncpil, # o*er on heafde, | f$st ond for=weard. # Fealle* on sidan | *$t ic to*um tere, # gif me teala *ena* | hindeweardre, # *$t bi* hlaford min. | $tsomne cwom # [LX] monna | to w$gst$*e # wicgum ridan; | h$fdon [XI] # eoredm$cgas | fridhengestas, # [IIII] sceamas. | Ne meahton magorincas # ofer mere feolan, | swa hi fundedon, # ac w$s flod to deop, | atol y*a ge*r$c, # ofras hea, | streamas stronge. # Ongunnon stigan *a | on w$gn weras # ond hyra wicg somod | hlodan under hrunge; # *a *a hors o=b$r | eh ond eorlas, # $scum dealle, | ofer w$tres byht # w$gn to lande, | swa hine oxa ne teah # ne esna m$gen | ne f$thengest, # ne on flode swom, | ne be grunde wod # gestum under, | ne lagu drefde, # ne on% lyfte fleag, | ne under% b$c cyrde; # brohte hw$*re | beornas ofer burnan # ond hyra bloncan mid | from st$=e heaum, # *$t hy stopan up | on o*erne, # ellenrofe, | weras of w$ge, # ond hyra wicg gesund. | Agof is min noma # eft onhwyrfed; | ic eom wr$tlic wiht # on gewin sceapen. | *onne ic onbuge, # ond me of bosme fare= | $tren onga, # ic beom eallgearo | *$t ic me *$t feorhbealo # feor aswape. | Si**an me se waldend, # se me *$t wite gescop, | leo*o forl$te=, # ic beo lengre *onne $r, | o**$t ic sp$te, # spilde geblonden, | ealfelo attor # *$t ic $r geap. | Ne togonge= *$s # gumena hwylcum, | $nigum ea*e # *$t ic *$r ymb sprice, | gif hine hrine= # *$t me of hrife fleoge=, | *$t *one mandrinc # m$gne geceapa*, | fullwered% f$ste # feore sine. | Nelle ic unbunden # $nigum hyran | nym*e searos$led. # Saga hw$t ic hatte. | Ic eom wunderlicu wiht, # wr$sne mine stefne, | hwilum beorce swa hund, # hwilum bl$te swa gat, | hwilum gr$de swa gos, # hwilum gielle swa hafoc, | hwilum ic onhyrge # *one haswan earn, | gu=fugles hleo*or, # hwilum glidan reorde | mu*e gem$ne, # hwilum m$wes song, | *$r ic glado sitte. # %%G%% mec nemna=, | swylce %%$%% ond %%R%% # %%O%% fulleste=, | %%H%% ond %%I%%. # Nu ic haten eom | swa *a siex stafas # sweotule becna*. | Ic eom wunderlicu wiht, # wifum on hyhte, | neahbuendum nyt; # n$ngum sce**e | burgsittendra, # nym*e bonan anum. | Sta*ol min is steapheah, # stonde ic on bedde, | neo*an ruh nathw$r. # Ne*e= hwilum | ful cyrtenu # ceorles dohtor, | modwlonc meowle, # *$t heo on mec gripe=, | r$se= mec on reodne, # reafa= min heafod, | fege= mec on f$sten. # Fele* sona | mines gemotes, # seo% *e mec nearwa=, | wif wundenlocc. # W$t bi= *$t eage. | Mec feonda sum # feore besny*ede, | woruldstrenga binom, # w$tte si**an, | dyfde on w$tre, # dyde eft *onan, | sette on sunnan, # *$r ic swi*e beleas | herum *am *e ic h$fde. # Heard mec si**an | sna= seaxses ecg%, # sindrum begrunden; | fingras feoldan, # ond mec fugles wyn | geond speddropum # spyrede geneahhe, | ofer brunne brerd, # beamtelge swealg, | streames d$le, # stop eft on mec, | si*ade sweartlast. # Mec si**an wrah | h$le= hleobordum, # hyde% be*enede, | gierede mec mid golde; # for*on me gliwedon | wr$tlic weorc smi*a, # wire bifongen. | Nu *a gereno # ond se reada telg | ond *a wuldorgesteald # wide m$re | dryhtfolca helm, # nales dol wite. | Gif min bearn wera # brucan willa=, | hy beo= *y gesundran # ond *y sigef$stran, | heortum *y hw$tran # ond *y hygebli*ran, | fer*e *y frodran, # habba* freonda *y ma, | sw$sra ond gesibbra, # so*ra ond godra, | tilra ond getreowra, # *a hyra tyr ond ead | estum yca= # ond hy arstafum | lissum bilecga= # ond hi lufan f$*mum | f$ste clyppa=. # Frige hw$t ic hatte, | ni*um to nytte. # Nama min is m$re, | h$le*um gifre # ond halig sylf. | Ic eom weor= werum, # wide funden, | brungen of bearwum # ond of burghleo*um, | of denum ond of dunum. # D$ges mec w$gun | fe*re on lifte, # feredon mid liste | under hrofes hleo. # H$le= mec si**an | ba*edan in bydene. # Nu ic eom bindere | ond swingere, # sona weorpe% | esne% to eor*an, # hwilum ealdne ceorl. | Sona *$t onfinde=, # se *e mec feh= ongean, | ond wi= m$gen*isan # minre gen$ste=, | *$t he hrycge sceal # hrusan secan, | gif he unr$des # $r ne geswice=, | strengo bistolen, # strong on spr$ce, | m$gene binumen; # nah his modes geweald, | fota ne folma. # Frige hw$t ic hatte, | =e on eor*an swa # esnas binde, | dole $fter dyntum # be d$ges leohte. | Bi* foldan d$l # f$gre gegierwed | mid *y heardestan # ond mid *y scearpestan | ond mid *y grymmestan # gumena gestreona, | corfen, sworfen, # cyrred, *yrred, | bunden, wunden, # bl$ced, w$ced, | fr$twed, geatwed, # feorran l$ded | to durum dryhta. # Dream bi= in innan | cwicra wihta, # clenge=, lenge=, | *ara *e $r lifgende # longe hwile | wilna bruce= # ond no wi= sprice=, | ond *onne $fter dea*e # deman onginne=, | meldan mislice. # Micel is to hycganne | wisf$stum menn, # hw$t seo wiht sy. | Ic wiht geseah # wundorlice | hornum% bitweonum # hu*e l$dan, | lyftf$t leohtlic, # listum gegierwed, | hu*e to *am ham # of *am heresi*e; | walde hyre on *$re byrig # bur atimbran%, | searwum asettan, # gif hit swa meahte. | =a cwom wundorlicu wiht # ofer wealles hrof, | seo is eallum cu= # eor=buendum, | ahredde *a *a hu*e # ond to ham bedraf% | wreccan ofer willan, # gewat hyre west *onan | f$h*um feran, # for= onette%. | Dust stonc to heofonum, # deaw feol on eor*an, | niht for= gewat. # N$nig si**an | wera gewiste # *$re wihte si=. | Ic eom legbysig, # lace mid winde, | bewunden mid wuldre, # wedre gesomnad, | fus for=weges, # fyre gebysgad, | bearu blowende, # byrnende gled. | Ful oft mec gesi*as # senda= $fter hondum, | *$t mec weras ond wif # wlonce cyssa=. | *onne ic mec onh$bbe, # ond hi onhniga*% to me | monige mid miltse, # *$r ic monnum sceal | ycan upcyme # eadignesse. | Is *es middangeard # missenlicum | wisum gewlitegad, # wr$ttum gefr$twad. | Ic seah sellic *ing # singan on r$cede; | wiht w$s nower% # werum on gemonge, | sio h$fde w$stum # wundorlicran. | Ni*erweard% # w$s neb hyre, | fet ond folme # fugele gelice; | no hw$*re fleogan m$g # ne fela gongan, | hw$*re fe*egeorn # fremman onginne=, | gecoren cr$ftum, # cyrre= geneahhe | oft ond gelome # eorlum on gemonge, | site= $t symble, # s$les bide*, | hwonne $r heo cr$ft hyre # cy*an mote | werum on wonge. # Ne heo *$r wiht *ige= | *$s *e him $t blisse # beornas habba=%. | Deor domes georn, # hio dumb wuna=; | hw$*re hyre is on fote # f$ger hleo*or, | wynlicu wo=giefu. # Wr$tlic me *ince=, | hu seo wiht m$ge # wordum lacan | *urh fot neo*an, # fr$twed hyrstum. | Hafa= hyre on halse, # *onne hio hord wara=, | b$r, beagum deall, # bro*or sine, | m$g mid m$gne. # Micel is to hycgenne | wisum wo=boran, # hw$t sio% wiht sie. | Is *es middangeard # missenlicum | wisum gewlitegad, # wr$ttum gefr$twad. | Si*um sellic # ic seah searo hweorfan, | grindan wi= greote, # giellende faran. | N$fde sellicu wiht # syne ne folme, | exle ne earmas; # sceal on anum fet | searoceap swifan, # swi*e feran, | faran ofer feldas. # H$fde fela% ribba; | mu= w$s on middan. # Moncynne nyt, | fere=% foddurwelan, # folcscipe dreoge=, | wist in wige=, # ond werum gielde= | gaful geara gehwam # *$s *e guman bruca=, | rice ond heane. # Rece, gif *u cunne, | wis worda gleaw, # hw$t sio wiht sie. | Wiht cwom $fter wege # wr$tlicu li*an, | cymlic from ceole # cleopode to londe, | hlinsade hlude; # hleahtor% w$s gryrelic, | egesful on earde, # ecge w$ron scearpe. | W$s hio hetegrim, # hilde to s$ne, | biter beadoweorca; # bordweallas grof, | heardhi*ende. # Heterune bond, | s$gde searocr$ftig # ymb hyre sylfre gesceaft: | "Is min modor # m$g=a% cynnes | *$s deorestan, # *$t is dohtor min | eacen up liden, # swa *$t is $ldum cu*, | firum on folce, # *$t seo on foldan sceal | on ealra londa gehwam # lissum stondan." | Ic wiht geseah # in wera burgum, | seo *$t feoh fede=. # Hafa= fela to*a; | nebb bi* hyre $t nytte, # ni*erweard gonge=, | hi*e= holdlice # ond to ham tyh=, | w$*e= geond weallas, # wyrte sece=; | aa heo *a finde=, # *a *e f$st ne bi*; | l$te= hio *a wlitigan, # wyrtum f$ste, | stille stondan # on sta*olwonge, | beorhte blican, # blowan ond growan. | Mec se w$ta wong, # wundrum freorig, | of his inna*e # $rist cende. | Ne wat ic mec beworhtne # wulle flysum, | h$rum *urh heahcr$ft, # hyge*oncum min. | Wundene me ne beo= wefle, # ne ic wearp hafu, | ne *urh *reata ge*r$cu # *r$d me ne hlimme=, | ne $t me hrutende # hrisil scri*e=, | ne mec ohwonan # sceal am% cnyssan. | Wyrmas mec ne aw$fan # wyrda cr$ftum, | *a *e geolo godwebb # geatwum fr$twa=. | Wile mec mon hw$*re se*eah # wide ofer eor*an | hatan for h$le*um # hyhtlic gew$de. | Saga so=cwidum, # searo*oncum gleaw, | wordum wisf$st, # hw$t *is gew$de% sy. | Ic wiht geseah # on wege feran, | seo w$s wr$tlice # wundrum gegierwed. | H$fde feowere # fet under wombe | ond ehtuwe # | monn [h w M] wiif [m x l kf wf] hors [qxxs] | # ufon on hrycge; | h$fde tu fi*ru # ond twelf eagan | ond siex heafdu. # Saga hw$t hio w$re. | For flodwegas; # ne w$s *$t na fugul ana, | ac *$r w$s $ghwylces # anra gelicnes | horses ond monnes, # hundes ond fugles, | ond eac wifes wlite. # *u wast, gif *u const, | to gesecganne, # *$t we so= witan, | hu *$re wihte # wise gonge. | Ic *a wihte geseah; # womb w$s on hindan | *ri*um a*runten. # *egn folgade, | m$genrofa man, # ond micel h$fde | gefered *$t% hit felde, # fleah *urh his eage. | Ne swylte= he symle, # *onne syllan sceal | inna= *am o*rum, # ac him eft cyme= | bot in bosme, # bl$d bi* ar$red; | he sunu wyrce=, # bi= him sylfa f$der. | Ic *a wiht geseah # w$pnedcynnes, | geogu=myr*e% gr$dig; # him on gafol forlet | fer=fri*ende # feower wellan | scire sceotan, # on gesceap *eotan. | Mon ma*elade, # se *e me ges$gde: | "Seo wiht, gif hio gedyge=, # duna brice=; | gif he tobirste=, # binde= cwice." | Gewritu secga= # *$t seo wiht sy | mid moncynne # miclum tidum | sweotol ond gesyne. # Sundorcr$ft hafa= | maran% micle, # *onne hit men witen. | Heo wile gesecan # sundor $ghwylcne | feorhberendra, # gewite= eft feran on weg. | Ne bi= hio n$fre # niht *$r o*re, | ac hio sceal wideferh # wreccan laste | hamleas hweorfan; # no *y heanre bi*. | Ne hafa= hio fot ne folme%, # ne $fre foldan hran, | ne eagena% # $g*er twega, | ne mu= hafa*, # ne wi* monnum spr$c, | ne gewit hafa=, # ac gewritu secga= | *$t seo sy earmost # ealra wihta, | *ara *e $fter gecyndum # cenned w$re. | Ne hafa= hio sawle ne feorh, # ac hio si*as sceal | geond *as wundorworuld # wide dreogan. | Ne hafa* hio blod ne ban, # hw$*re bearnum wear= | geond *isne middangeard # mongum to frofre. | N$fre hio heofonum hran, # ne to helle mot, | ac hio sceal wideferh # wuldorcyninges% | larum lifgan. # Long is to secganne | hu hyre ealdorgesceaft # $fter gonge=, | woh wyrda gesceapu; # *$t is% wr$tlic *ing | to gesecganne. # So= is $ghwylc | *ara *e ymb *as wiht # wordum becne=; | ne hafa= heo% $nig lim, # leofa* efne se*eah. | Gif *u m$ge reselan # recene gesecgan | so*um wordum, # saga hw$t hio hatte. | Ece is se scyppend, # se *as eor*an nu | wre=stu*um wealde=% # ond *as world healde=. | Rice% is se reccend # ond on ryht cyning | ealra anwalda, # eor*an ond heofones, | healde= ond wealde=, # swa he ymb *as utan hweorfe=. | He mec wr$tlice # worhte $t frym*e, | *a he *isne ymbhwyrft # $rest sette, | heht mec w$ccende # wunian longe, | *$t ic ne slepe # si**an $fre, | ond mec semninga # sl$p ofergonge*, | beo= eagan min # ofestum betyned. | *isne middangeard # meahtig dryhten | mid his onwalde # $ghw$r styre=; | swa ic mid waldendes # worde ealne | *isne ymbhwyrft # utan ymbclyppe. | Ic eom to *on blea=, # *$t mec bealdlice m$g | gearu gongende # grima abregan, | ond eofore eom # $ghw$r cenra, | *onne he gebolgen # bidsteal giefe=; | ne m$g mec oferswi*an # segnberendra | $nig ofer eor*an, # nym*e se ana god | se *isne hean heofon # healde* ond wealde*. | Ic eom on stence # strengre micle% | *onne ricels # o**e rose sy, | # on eor*an tyrf | wynlic weaxe=; # ic eom wr$stre *onne heo. | *eah *e lilie sy # leof moncynne, | beorht on blostman, # ic eom betre *onne heo; | swylce ic nardes stenc # nyde oferswi*e | mid minre swetnesse # symle $ghw$r, | ond ic fulre eom # *onne *is fen swearte | *$t her yfle # adelan stince=. | Eal ic under heofones # hwearfte recce, | swa me leof f$der # l$rde $t frym*e, | *$t ic *a mid ryhte # reccan moste | *icce ond *ynne; # *inga gehwylces | onlicnesse # $ghw$r healde. | Hyrre ic eom heofone, # hate* mec heahcyning | his deagol *ing # dyre bihealdan; | eac ic under eor*an # eal sceawige | wom wra=scrafu # wra*ra g$sta. | Ic eom micle yldra # *onne ymbhwyrft *es% | o**e *es middangeard # meahte geweor*an, | ond ic giestron w$s # geong acenned | m$re to monnum # *urh minre modor hrif. | Ic eom f$gerre # fr$twum goldes, | *eah hit mon awerge # wirum utan; | ic eom wyrslicre # *onne *es wudu fula | o==e *is waro= # *e her aworpen lige=. | Ic eor*an eom # $ghw$r br$dre, | ond widgielra # *onne *es wong grena; | folm mec m$g bifon # ond fingras *ry | utan ea*e # ealle ymbclyppan. | Heardra ic eom ond caldra # *onne se hearda forst, | hrim heorugrimma, # *onne he to hrusan cyme=; | ic% eom% Ulcanus # up irnendan | leohtan leoman # lege hatra. | Ic eom on goman # gena swetra | *onne *u beobread # blende mid hunige; | swylce ic eom wra*re # *onne wermod sy, | *e% her on hyrstum # heasewe stonde*. | Ic mesan m$g # meahtelicor | ond efnetan # ealdum *yrse%, | ond ic ges$lig m$g # symle lifgan | *eah ic $tes ne sy # $fre to feore. | Ic m$g fromlicor # fleogan *onne pernex | o**e earn o**e hafoc # $fre meahte; | nis zefferus, # se swifta wind, | *$t swa fromlice m$g # feran $ghw$r; | me is sn$gl swiftra, # snelra% regnwyrm | ond fenyce # fore hre*re; | is% *$s gores sunu # gonge hr$dra, | *one we wifel # wordum nemna=. | Hefigere ic eom micle # *onne se hara stan | o**e unlytel # leades clympre, | leohtre ic eom micle # *onne *es lytla wyrm | *e her on flode% g$= # fotum dryge. | Flinte ic eom heardre # *e *is fyr drife* | of *issum strongan # style heardan, | hnescre ic eom micle # halsrefe*re, | seo her on winde # w$we= on lyfte. | Ic eor*an eom # $ghw$r br$dre | ond widgelra # *onne *es wong grena; | ic uttor ea*e% # eal ymbwinde, | wr$tlice gewefen # wundorcr$fte. | Nis under me # $nig o*er | wiht waldendre # on worldlife; | ic eom ufor # ealra gesceafta, | *ara *e worhte # waldend user, | se mec ana m$g # ecan meahtum, | ge*eon *rymme, # *$t ic on*unian% ne sceal. | Mara ic eom ond strengra # *onne se micla hw$l, | se *e garsecges # grund bihealde= | sweartan syne; # ic eom swi*re *onne he, | swylce ic eom on m$gene # minum l$sse | *onne se hondwyrm, # se *e h$le*a bearn, | secgas searo*oncle, # seaxe delfa=. | Ne hafu ic in heafde # hwite loccas | wr$ste gewundne, # ac ic eom wide calu; | ne ic breaga ne bruna # brucan moste, | ac mec bescyrede # scyppend eallum; | nu me wr$tlice # weaxa= on heafde | *$t me on gescyldrum # scinan motan | ful wr$tlice # wundne loccas. | Mara ic eom ond f$ttra # *onne am$sted swin, | bearg bellende, # *e% on bocwuda, | won wrotende # wynnum lifde | *$t he # | # edniwu; | *$t is moddor # monigra cynna, | *$s selestan, # *$s sweartestan, | *$s deorestan # *$s *e dryhta bearn | ofer foldan sceat # to gefean agen. | Ne magon we her in eor*an # owiht lifgan, | nym=e we brucen # *$s *a bearn do=. | *$t is to ge*encanne # *eoda gehwylcum, | wisf$stum werum, # hw$t seo wiht sy. | Ic seah wyhte # wr$tlice twa | undearnunga # ute plegan | h$medlaces; # hwitloc anfeng | wlanc under w$dum, # gif *$s weorces speow%, | f$mne fyllo. # Ic on flette m$g | *urh runstafas # rincum secgan, | *am *e bec witan, # bega $tsomne | naman *ara wihta. # *$r sceal Nyd wesan | twega o*er # ond se torhta $sc | an an linan, # Acas twegen, | H$gelas swa some. # Hwylc *$s% hordgates | c$gan cr$fte # *a clamme onleac | *e *a r$dellan # wi= rynemenn | hygef$ste heold # heortan bewrigene | or*oncbendum? # Nu is undyrne | werum $t wine # hu *a wihte mid us, | heanmode twa, # hatne sindon. | Ic wat indryhtne # $*elum deorne | giest in geardum, # *am se grimma ne m$g | hungor sce==an # ne se hata *urst, | yldo ne adle. # Gif him arlice | esne *ena=, # se *e agan sceal | on *am si=fate, # hy gesunde $t ham | finda= witode him # wiste ond blisse, | cnosles unrim, # care, gif se esne | his hlaforde # hyre= yfle, | frean on fore. # Ne wile forht wesan | bro*or o*rum; # him *$t bam sce=e=, | *onne hy from bearme # begen hweorfa= | anre magan # ellorfuse, | moddor ond sweostor. # Mon, se *e wille, | cy*e cynewordum # hu se cuma hatte, | e=*a se esne, # *e ic her ymb sprice. | Wr$tlic honga= # bi weres *eo, | frean under sceate. # Foran is *yrel. | Bi= sti* ond heard, # stede hafa= godne; | *onne se esne # his agen hr$gl | ofer cneo hefe=, # wile *$t cu*e hol | mid his hangellan # heafde gretan | *$t he efenlang% $r # oft gefylde. | Ic on wincle gefr$gn # weaxan% nathw$t, | *indan ond *unian, # *ecene hebban; | on *$t banlease # bryd grapode, | hygewlonc hondum, # hr$gle *eahte | *rindende *ing # *eodnes dohtor. | Wer% s$t $t wine # mid his wifum twam | ond his twegen suno # ond his twa dohtor, | swase gesweostor, # ond hyra% suno twegen, | freolico frumbearn; # f$der w$s *$r inne | *ara $*elinga # $ghw$=res mid, | eam ond nefa. # Ealra w$ron fife | eorla ond idesa # insittendra. | Mo==e word fr$t. # Me *$t *uhte | wr$tlicu wyrd, # *a ic *$t wundor gefr$gn, | *$t se wyrm forswealg # wera gied sumes, | *eof in *ystro, # *rymf$stne cwide | ond *$s strangan sta*ol. # St$lgiest ne w$s | wihte *y gleawra, # *e he *am wordum swealg. | Ic gefr$gn for% h$le*um # hring endean, | torhtne butan tungan, # tila *eah he hlude | stefne ne cirmde, # strongum wordum. | Sinc for secgum # swigende cw$=: | "Geh$le mec, # helpend g$sta." | Ryne ongietan # readan goldes | guman galdorcwide, # gleawe be*encan% | hyra h$lo to gode, # swa se hring gecw$=. | Ic wat eardf$stne # anne standan, | deafne, dumban, # se oft d$ges swilge= | *urh gopes hond # gifrum lacum. | Hwilum on% *am wicum # se wonna *egn, | sweart ond saloneb, # sende= o*re | under goman him # golde dyrran, | *a $*elingas # oft wilnia=, | cyningas ond cwene. # Ic *$t cyn nu gen | nemnan ne wille, # *e him to nytte swa | ond to dug*um do* # *$t se dumba her, | eorp unwita, # $r forswilge=%. | Wiga is on eor*an # wundrum acenned | dryhtum to nytte, # of dumbum twam | torht atyhted, # *one on teon wige= | feond his feonde. # Forstrangne% oft | wif hine wri=; # he him wel here=, | *eowa* him ge*w$re, # gif him *egnia= | m$ge= ond m$cgas # mid gemete ryhte, | feda= hine f$gre; # he him fremum stepe= | life on lissum. # Leana= grimme | *am% *e hine wloncne # weor*an l$te=. | Ic seah wr$tlice # wuhte feower | samed si*ian; # swearte w$ran lastas, | swa*u swi*e blacu. # Swift w$s on fore, | fuglum framra; # fleag% on% lyfte, | deaf under y*e. # Dreag unstille | winnende wiga # se him wegas% t$cne* | ofer f$ted gold # feower eallum. | Ic seah r$pingas # in r$ced fergan | under hrof sales # hearde twegen, | *a w$ron genamnan%, # nearwum bendum | gefeterade # f$ste tog$dre; | *ara o*rum w$s # an getenge | wonfah Wale, # seo weold hyra | bega si*e # bendum f$stra. | Ic seah on bearwe # beam hlifian, | tanum torhtne. # *$t treow w$s on wynne, | wudu weaxende. # W$ter hine ond eor*e | feddan f$gre, # o**$t he frod dagum | on o*rum wear= # aglachade | deope gedolgod, # dumb in bendum, | wri*en ofer wunda, # wonnum hyrstum | foran gefr$twed. # Nu he f$cnum weg% | *urh his heafdes m$gen% # hildegieste | o*rum ryme=. # Oft hy an yste% strudon | hord $tg$dre; # hr$d w$s ond unl$t | se $ftera, # gif se $rra f$r | genamnan in nearowe # ne*an moste. | Hyse cwom gangan, # *$r he hie wisse | stondan in wincsele, # stop feorran to, | hror h$gstealdmon, # hof his agen | hr$gl hondum up, # hrand% under gyrdels | hyre stondendre # sti*es nathw$t, | worhte his willan; # wagedan buta. | *egn onnette, # w$s *ragum nyt | tillic esne, # teorode hw$*re | $t stunda gehwam # strong $r *on hio%, | werig *$s weorces. # Hyre weaxan ongon | under gyrdelse # *$t oft gode men | fer=*um freoga= # ond mid feo bicga=. | Ic seah in healle%, # *$r h$le= druncon, | on flet beran # feower cynna, | wr$tlic wudutreow # ond wunden gold, | sinc searobunden, # ond seolfres d$l | ond rode tacn, # *$s us to roderum up | hl$dre r$rde, # $r he helwara | burg abr$ce. # Ic *$s beames m$g | ea*e for eorlum # $*elu secgan; | *$r w$s hlin ond acc # ond se hearda iw | ond se fealwa holen; # frean sindon ealle | nyt $tg$dre, # naman habba= anne, | wulfheafedtreo, # *$t oft w$pen ab$d | his mondryhtne, # ma=m in healle, | goldhilted sweord. # Nu me *isses gieddes | ondsware ywe, # se hine on mede | wordum secgan # hu se wudu hatte. | Ic w$s *$r inne # *$r ic ane geseah | winnende wiht # wido bennegean, | holt hweorfende; # hea*oglemma feng, | deopra dolga. # Daro*as w$ron | weo *$re wihte, # ond se wudu searwum | f$ste gebunden. # Hyre fota w$s | biidf$st% o*er, # o*er bisgo dreag, | leolc on lyfte, # hwilum londe neah. | Treow w$s getenge # *am *$r torhtan stod | leafum bihongen. # Ic lafe geseah | minum hlaforde, # *$r h$le= druncon, | *ara flana% geweorc%, # on flet beran. | =eos lyft byre= # lytle wihte | ofer beorghleo*a. # *a sind blace swi*e, | swearte salopade. # Sanges rope | heapum fera=, # hlude cirma=, | treda= bearon$ssas, # hwilum burgsalo | ni**a bearna. # Nemna= hy sylfe. | Ic wat anfete # ellen dreogan | wiht on wonge. # Wide ne fere=, | ne fela ride=, # ne fleogan m$g | *urh scirne d$g, # ne hie scip fere=, | naca n$gledbord; # nyt bi= hw$*re | hyre mondryhtne% # monegum tidum. | Hafa= hefigne steort, # heafod lytel, | tungan lange, # to= n$nigne, | isernes d$l; # eor=gr$f p$*e=. | W$tan ne swelge* # ne wiht ite*, | fo*res ne gitsa=, # fere= oft swa *eah | lagoflod on lyfte; # life ne gielpe=, | hlafordes gifum, # hyre= swa *eana | *eodne sinum. # *ry sind in naman | ryhte runstafas, # *ara is Rad foran%. | Ic seah in healle # hring gyldenne% | men sceawian, # modum gleawe, | fer**um frode. # Fri*ospede% b$d | god nergende # g$ste sinum | se *e wende wri*an; # word $fter cw$= | hring on hyrede, # h$lend nemde | tillfremmendra. # Him torhte in gemynd | his dryhtnes naman # dumba brohte | ond in eagna gesih=, # gif *$s $*elan | goldes tacen # ongietan cu*e | ond% dryhtnes% dolg, # don swa *$s beages | benne cw$don. # Ne m$g *$re bene | $niges monnes # ungefullodre% | godes ealdorburg # g$st gesecan, | rodera ceastre. # R$de, se *e wille, | hu =$s wr$tlican # wunda cw$den | hringes to h$le*um, # *a he in healle w$s | wylted ond wended # wloncra folmum. | Ic *is giedd wrece # bi me ful geomorre, | minre sylfre si=. # Ic *$t secgan m$g, | hw$t ic yrm*a gebad, # si**an ic up weox, | niwes o**e ealdes, # no ma *onne nu. | A ic wite wonn # minra wr$csi*a. | $rest min hlaford gewat # heonan of leodum | ofer y*a gelac; # h$fde ic uhtceare | hw$r min leodfruma # londes w$re. | =a ic me feran gewat # folga= secan, | wineleas wr~cca, # for minre wea*earfe. | Ongunnon *$t *$s monnes # magas hycgan | *urh dyrne ge*oht, # *$t hy tod$lden unc, | *$t wit gewidost # in woruldrice | lifdon la=licost, # ond mec longade. | Het mec hlaford min # herheard niman, | ahte ic leofra lyt # on *issum londstede, | holdra freonda. # For*on is min hyge geomor, | =a ic me ful gem$cne # monnan funde, | heards$ligne, # hygegeomorne, | mod mi*endne, # mor*or hycgendne%. | Bli*e geb$ro # ful oft wit beotedan | *$t unc ne ged$lde # nemne dea= ana | owiht elles; # eft is *$t onhworfen, | is nu # swa hit no w$re | freondscipe uncer. # Sceal% ic feor ge neah | mines felaleofan # f$h=u dreogan. | Heht mec mon wunian # on wuda bearwe, | under actreo # in *am eor=scr$fe. | Eald is *es eor=sele, # eal ic eom oflongad, | sindon dena dimme, # duna uphea, | bitre burgtunas, # brerum beweaxne, | wic wynna leas. # Ful oft mec her wra*e begeat | fromsi* frean. # Frynd sind on eor*an, | leofe lifgende, # leger weardia=, | *onne ic on uhtan # ana gonge | under actreo # geond *as eor=scrafu. | *$r ic sittan% mot # sumorlangne d$g, | *$r ic wepan m$g # mine wr$csi*as, | earfo*a fela; # for*on ic $fre ne m$g | *$re modceare # minre gerestan, | ne ealles *$s longa*es # *e mec on *issum life begeat. | A scyle geong mon # wesan geomormod, | heard heortan ge*oht, # swylce habban sceal | bli*e geb$ro, # eac *on breostceare, | sinsorgna gedreag, # sy $t him sylfum gelong | eal his worulde wyn, # sy ful wide fah | feorres folclondes, # *$t min freond site= | under stanhli*e # storme behrimed, | wine werigmod, # w$tre beflowen | on dreorsele. # Dreoge= se min wine | micle modceare; # he gemon to oft | wynlicran wic. # Wa bi= *am *e sceal | of lango*e # leofes abidan. | =$t gelimpan sceal, # *$tte lagu flowe=, | flod ofer foldan; # feores bi= $t ende | anra gehwylcum. # Oft m$g se *e wile | in his sylfes sefan # so= ge*encan. | Hafa= him ge*inged hider # *eoden user | on *am m$stan d$ge, # m$gencyninga hyhst, | wile *onne forb$rnan # brego moncynnes | lond mid lige. # Nis *$t lytulu spr$c | to geheganne. # Hat bi= on$led%, | si**an fyr nime= # foldan sceatas, | byrnende lig # beorhte gesceafte; | bi= eal *es ginna grund # gleda gefylled, | re*ra bronda, # swa nu rixia= | gromhydge guman, # gylpe stryna=, | hyra hlaforde # gehl$ges tilga=, | o**$t hy beswica= # synna weardas, | *$t hi mid *y heape # helle seca=, | fleoga= mid *am feondum. # Him bi* fyr ongean, | droflic wite, # *$r n$fre d$g scine= | leohte of lyfte, # ac a bilocen stonde=, | si**an *$s g$stes gryre # agiefen weor*e=. | Ufan hit is enge # ond hit is innan hat; | nis *$t betlic bold%, # ac *$r is brogna hyhst, | ne noht hyhtlic ham, # ac *$r is helle grund, | sarlic si=f$t # *am *e sibbe ful oft | tom$lde= mid his mu*e. # Ne con he *a mircan gesceaft, | hu hi butan ende # ece stonde= | *am *e *$r for his synnum # ons$gd weor*e=, | ond *onne a to ealdre # orleg dreoge=. | Hwa is *onne *$s fer=gleaw%, # o**e *$s fela cunne, | *$t $fre m$ge heofona # heah*u gereccan, | swa georne *one godes d$l, # swa he gearo stonde= | cl$num heortum, # *am *e *isne cwide willa= | ondr$dan *us deopne? # Sceal se d$g weor*an | *$t we for= bera= # firena gehwylce, | *eawas ond ge*ohtas; # *$t bi= *earlic gemot, | heardlic herem$gen. # Hat bi* acolod. | Ne bi* *onne on *isse worulde # nym*e w$tres sweg | # fisces e*el; | ne bi* her ban ne blod, # ac sceal bearna gehwylc | mid lice ond mid sawle # leanes fricgan | ealles *$s *e we on eor*an # $r geworhtan | godes o**e yfles. # Ne m$g n$nig gryre mare | geweor*an $fter worulde, # ond se bi= wide cu=. | Ne tyta* her tungul, # ac bi* tyr sc$cen, | eor*an bl$das. # For*on ic a wille | leode l$ran # *$t hi lof godes | hergan on heah*u, # hyhtum to wuldre | lifgen on geleafan, # ond a lufan dryhtnes | wyrcan in *isse worulde, # $r *on se wlonca d$g | bodige *urh byman # brynehatne leg, | egsan ofer*rym. # Ne bi= n$nges eorles tir | leng on *issum life, # si**an leohtes weard | ofer ealne foldan f$*m # fyr onsende=. | Lixe= lyftes m$gen, # leg onette=, | bl$c byrnende, # blodgyte weor*e= | mongum gemeldad, # m$gencyninges *rea; | beofa= eal beorhte gesceaft, # brondas laca= | on *am deopan d$ge, # dyne= upheofon. | *onne weras ond wif # woruld al$ta=, | eor*an yrm*u, # seo= *onne on ece gewyrht. | *onne bi= gecy*ed # hwa in cl$nnisse | lif alifde; # him bi= lean gearo. | Hyht w$s a in heofonum, # si**an user h$lend% w$s, | middangeardes meotud, # *urh *a m$stan gesceaft | on ful blacne beam # bunden f$ste | cearian clomme. # Crist ealle wat | gode d$de; # no *$s gilpan *earf | synfull sawel, # *$t hyre sie swegl ongean, | *onne he gehyrwe= ful% oft # halge lare, | brigde= on bysmer. # Ne con he *$s brogan d$l, | yfles ondgiet, # $r hit hine on fealle=. | He *$t *onne onfinde=, # *onne se f$r cyme*, | geond middangeard # monegum% gecy*e=, | *$t he bi= on *$t wynstre weorud # wyrs gescaden, | *onne he on *a swi*ran hond # swican mote, | leahtra alysed. # Lyt *$t ge*ence=, | se *e him wines gl$d # wilna bruce=, | site= him symbelgal, # si* ne bemurne=, | hu him $fter *isse worulde # weor=an mote. | Wile *onne forgieldan # g$sta dryhten | willum $fter *$re wyrde, # wuldres ealdor, | *am *e his synna nu # sare ge*ence*, | modbysgunge # micle dreoge=; | him *$t *onne geleana= # lifes waldend, | heofona hyrde, # $fter heonansi*e | godum d$dum, # *$s *e he swa geomor wear=, | sarig fore his synnum. # Ne sceal se to s$ne beon | ne *issa larna to l$t, # se *e him wile lifgan mid gode, | brucan *$s boldes # *e us beorht f$der | gearwa= togeanes, # g$sta ealdor. | *$t is sigedryhten # *e *one sele fr$twe=, | timbre= torhtlice; # to sculon cl$ne, | womma lease, # swa se waldend cw$=, | ealra cyninga cyning. # For*on cwicra gehwylc%, | deophydigra, # dryhtne hyre=, | *ara *e wile heofona # heah*u gestigan. | Hw$*re *$t gegonge=, # *eah *e hit sy greote be*eaht, | lic mid lame, # *$t hit sceal life onfon, | feores $fter foldan. # Folc bi* gebonnen, | Adames bearn # ealle to spr$ce; | beo= *onne geg$drad # g$st ond bansele, | gesomnad to *am si*e. # So* *$t wile cy*an%, | *onne we us gemitta= # on *am m$stan d$ge, | rincas $t *$re rode, # secga= *onne ryhta fela, | eal swylce under heofonum gewear= # hates ond cealdes, | godes o**e yfles; # georne gehyre= | heofoncyninga hyhst # h$le*a% d$de. | N$fre mon *$s hlude # horn a*yte= | ne byman ablawe*, # *$t ne sy seo beorhte stefn | ofer ealne middangeard # monnum hludre, | waldendes word; # wongas beofia= | for *am $rende # *$t he to us eallum wat. | Oncwe* nu *isne cwide; # cu* sceal geweor*an | *$t ic gew$gan ne m$g # wyrd under heofonum, | ac hit *us gelimpan sceal # leoda gehwylcum | ofer eall beorht gesetu, # byrnende lig. | Si**an $fter *am lige # lif bi= gesta*elad, | welan ah in wuldre # se nu wel *ence=. | Age mec se $lmihta god, # | helpe min se halga dryhten! # *u gesceope heofon ond eor*an | ond wundor eall, # min wundorcyning, | *e% *$r on sindon, # ece dryhten, | micel ond manigfeald. # Ic *e, m$re god, | mine sawle bebeode # ond mines sylfes lic, | ond min word ond min weorc, # witig dryhten, | ond eal min leo*o, # leohtes hyrde, | ond *a manigfealdan # mine ge*ohtas. | Getacna me, # tungla hyrde, | *$r selast sy # sawle minre | to gemearcenne # meotudes willan, | *$t ic *e ge*eo # *inga gehwylce, | ond on me sylfum, # so=f$st cyning, | r$d ar$re. # Regn*eof ne l$t | on sceade sce**an, # *eah *e ic scyppendum | wuldorcyninge # waccor hyrde, | ricum dryhtne, # *onne min r$d w$re. | Forgif me to lisse, # lifgende god, | bitre bealod$de. # Ic *a bote gemon, | cyninga wuldor, # cume to, gif ic mot. | Forgif *u me, min frea, # fierst ond ondgiet | ond ge*yld ond gemynd # *inga gehwylces | *ara *u me, so*f$st cyning, # sendan wylle | to cunnunge. # Nu *u const on mec | firend$da fela, # feorma mec hw$*re, | meotod, for *inre miltse, # *eah *e ic ma fremede | grimra gylta # *onne me god lyfde; | h$bbe ic *onne *earfe # *$t ic *ine se*eah, | halges heofoncyninges, # hyldo getilge | leorendum dagum, # lif $fter o*rum | geseo ond gesece, # *$t me si**an *$r | unne arf$st god # ecan dreames, | lif alyfe, # *eah *e l$tlicor | bette bealod$de # *onne bibodu w$ron | halgan heofonm$gnes. # Hw$t, *u me her fela | // forgeafe. # Gesette minne hyht on *ec, | forhte fore*oncas, # *$t hio f$stlice | stonde gesta=elad. # Onstep minne hige, | g$sta god cyning, # in gearone r$d. | Nu ic fundige to *e, # f$der moncynnes, | of *isse worulde, # nu ic wat *$t ic sceal, | ful unfyr faca; # feorma me *onne, | wyrda waldend, # in *inne wuldordream, | ond mec geleoran l$t, # leofra dryhten, | geoca mines g$stes. # *onne is gromra to fela | $festum eaden, # h$bbe ic *onne | $t frean frofre, # *eah *e ic $r on fyrste lyt | earnode arna. # Forl$t mec englas se*eah | geniman on *inne neawest, # nergende cyning, | meotud, for *inre miltse. # *eah =e ic mana fela | $fter dogrum dyde, # ne l$t *u mec n$fre deofol se*eah | *in lim l$dan # on la=ne si=, | *y l$s hi on *one fore*onc # gefeon motan | *y *e hy him sylfum # sellan *uhten | englas oferhydige # *onne ece Crist. | Gelugon hy him $t *am geleafan; # for*on hy longe scul/, | werge wihta, # wr$ce *rowian. | Forstond *u mec ond gestyr him, # *onne storm cyme | minum g$ste ongegn; # geoca *onne, | mihtig dryhten, # minre sawle, | gefreo*a hyre ond gefeorma hy, # f$der moncynnes, | h$dre gehogode, # h$l, ece god, | meotod meahtum swi*. # Min is nu *a | sefa synnum fah, # ond ic ymb sawle eom | feam si*um forht, # *eah *u me fela sealde | arna on *isse eor*an. # *e sie ealles *onc | meorda ond miltsa, # *ara *u me sealdest. | No =$s earninga # $nige w$ron mid; | hw$*re ic me ealles *$s # ellen wylle | habban ond hlyhhan # ond me hyhtan to, | fr$twian mec on fer=weg # ond fundian | sylf to *am si*e # *e ic asettan sceal, | g$st gearwian, # ond me *$t eal for gode *olian | bli*e mode, # nu ic gebunden eom | f$ste in minum fer*e. # Huru me frea wite= | sume *ara synna # *e ic me sylf ne conn | ongietan gleawlice. # Gode ic h$bbe | abolgen, brego moncynnes; # for*on ic *us bittre wear= | gewitnad for *isse worulde, # swa min gewyrhto w$ron | micle fore monnum, # *$t ic martirdom% | deopne adreoge. # Ne eom ic dema gleaw, | wis fore weorude; # for*on ic *as word spr$ce | fus on fer*e, # swa me on frym=e gelomp | yrm*u ofer eor*an, # *$t ic a *olade | geara gehwylce # (gode ealles *onc!) | modearfo*a # ma *onne on o*rum, | fyrhto in folce; # for*on ic afysed eom | earm of minum e*le. # Ne m$g *$s anhoga, | leodwynna leas, # leng drohtian, | wineleas wr$cca, # (is him wra= meotud), | gnorna= on his geogu*e, # | ond him $lce m$le # men fullesta=, | yca= his yrm*u, # ond he *$t eal *ola=, | sarcwide secga, # ond him bi= a sefa geomor, | mod morgenseoc. # Ic bi me tylgust | secge *is sarspel # ond ymb si* spr$ce, | longunge fus, # ond on lagu *ence, | nat min # | hwy ic gebycge # bat on s$we, | fleot on faro=e; # nah ic fela goldes | ne huru *$s freondes, # *e me gefylste | to *am si=fate, # nu ic me sylf ne m$g | fore minum won$htum # willan adreogan. | Wudu mot him weaxan, # wyrde bidan, | tanum l$dan; # ic for t$le ne m$g | $nigne moncynnes # mode gelufian | eorl on e*le. # Eala dryhten min, | meahtig mundbora! # *$t ic eom mode seoc%, | bittre abolgen, # is seo bot $t *e | gelong $fter life%. # Ic on leohte ne m$g | butan earfo*um # $nge *inga | feasceaft h$le # foldan /unian; | *onne ic me to frem*um # freode h$fde, | cy=*u gecwe/ # me w$s a cearu symle | lufena to leane, # swa ic alifde nu. | Giet bi* *$t selast%, # *onne mon him sylf ne m$g | wyrd onwendan, # *$t he *onne wel *olige. | Ongunnon him on uhtan # $*elcunde m$g= | gierwan to geonge; # wiston gumena gemot | $*elinges lic # eor=$rne bi*eaht. | Woldan werigu wif # wope bim$nan | $*elinges dea= # ane hwile, | reonge% bereotan. # R$st w$s acolad, | heard w$s hinsi=; # h$le= w$ron modge, | *e hy $t *am beorge # bli=e% fundon. | Cwom seo murnende # Maria on d$gred, | heht hy o*re mid # eorles dohtor. | Sohton sarigu tu # sigebearn godes | $nne in *$t eor=$rn # *$r hi $r wiston | *$t hine gehyddan # h$le= Iudea; | wendan *$t he on *am beorge # bidan sceolde, | ana in *$re easterniht. # Huru *$s o*er *ing | wiston *a wifmenn, # *a hy on weg cyrdon! | Ac *$r cwom on uhtan # an engla *reat, | beh$fde heapa wyn # h$lendes burg. | Open w$s *$t eor=$rn, # $*elinges lic | onfeng feores g$st, # folde beofode, | hlogan helwaran; # hagosteald onwoc | modig from moldan, # m$gen*rym aras | sigef$st ond snottor. # S$gde Iohannis, | h$le= helwarum, # hlyhhende spr$c | modig to *$re mengo # ymb his m$ges //: | "H$fde me gehaten # h$lend user, | *a he me on *isne si= # sendan wolde, | *$t he me gesoht/ # siex mona=, | ealles folces fruma. # Nu // sceacen. | Wene ic ful swi*e # ond witod | // to d$ge # dryhten wille | // gesecan, # sigebearn godes." | Fysde hine *a to fore # frea moncynnes; | wolde heofona helm # helle weallas | forbrecan ond forbygan, # *$re burge *rym | onginnan reafian, # re*ust ealra cyninga. | Ne rohte he to *$re hilde # helmberendra, | ne he byrnwigend # to *am burggeatum | l$dan ne wolde, # ac *a locu feollan, | clustor of *am ceastrum; # cyning in o*rad, | ealles folces fruma # for= onette, | weoruda% wuldorgiefa. # Wr$ccan *rungon, | hwylc hyra *$t sygebearn # geseon moste, | Adam ond Abraham, # Isac ond Iacob, | monig modig eorl, # Moyses ond Dauid, | Esaias # ond Sacharias, | heahf$dra fela, # swylce eac h$le*a gemot, | witgena weorod, # wifmonna *reat, | fela f$mnena, # folces unrim. | Geseah *a Iohannis # sigebearn godes | mid *y cyne*rymme # cuman to helle, | ongeat *a geomormod # godes sylfes si=. | Geseah he helle duru # h$dre scinan, | *a *e longe $r # bilocen w$ron, | be*eahte mid *ystre; # se *egn w$s on wynne. | Abead *a bealdlice # burgwarena ord | modig fore *$re mengo # ond to his m$ge spr$c | ond *a wilcuman # wordum grette: | "*e *$s *onc sie, # *eoden user, | *$t *u us/ /ige # secan woldest, | nu we on *issum bendum # bidan // | *onne monige binde= # bro*orleasne | wr$ccan // # (he bi= wide fah), | ne bi= he no *$s nearwe # under ni=loc/ | *$s bitre gebunden # under bealuclommum, | *$t he *y y= ne m$ge # ellen habban, | *onne he his hlafordes # hyldo gelyfe=, | *$t hine of *am bendum # bicgan wille. | Swa we ealle to *e # an gelyfa=, | dryhten min se dyra. # Ic adreag fela | si**an *u end to me # in si*adest, | *a *u me gesealdest # sweord ond byrnan, | helm ond heorosceorp, # (a ic *$t heold nu giet), | ond *u me gecy=dest, # cyne*rymma wyn, | *$t *u mundbora # minum w$re. | Eala Gabrihel, # hu *u eart gleaw ond scearp, | milde ond gemyndig # ond mon*w$re, | wis on *inum gewitte # ond on *inum worde snottor! | *$t *u gecy=dest% # *a *u *one cnyht to us | brohtest in Bethlem. # Bidan we *$s longe, | setan on sorgum, # sibbe oflyste, | wynnum ond wenum, # hwonne we word godes | *urh his sylfes mu= # secgan hyrde. | Eala Maria, # hu *u us modigne | cyning acendest, # *a *u *$t cild to us | brohtest in Bethlem. # We *$s beofiende | under helle dorum% # hearde sceoldon | bidan in bendum. # Bona weorces gefeah; | w$ron ure ealdfind # ealle on wynnum | *onne hy gehyrdon # hu we hreowen/ | /on murnende # m$gburg usse, | o**$t // # sigedryhten god, | bimengdes/ # /gust ealra cyninga. | # nu us mon modge *e | ageaf from usse geogo=e. # We *urh gifre mod | beswican us sylfe; # we *a synne for*on | bera= in urum breostum # to bonan honda, | sculon eac to ussum feondum # freo*o wilnian. | Eala Hierusalem # in Iudeum, | hu *u in *$re stowe # stille gewunadest! | Ne mostan *e geondferan # foldbuende | ealle lifgende, # *a *e lof singa=. | Eala Iordane # in Iudeum, | hu *u in *$re stowe # stille gewunadest! | Nales *u geondflowan # foldbuende; | mostan hy *ynes w$tres # wynnum brucan. | Nu ic *e halsie, # h$lend user, | deope in gedyrstum, # (*u eart dryhten Crist), | *$t *u us gemiltsie, # monna scyppend. | *u fore monna lufan # *inre modor bosm | sylfa gesohtes, # sigedryhten god, | nales fore *inre *earfe, # *eoda waldend, | ac for *am miltsum # *e *u moncynne | oft $tywdest, # *onne him w$s are *earf. | *u meaht ymbfon # eal folca gesetu, | swylce *u meaht geriman, # rice dryhten, | s$s sondgrotu, # selast ealra cyninga. | Swylce ic *e halsige, # h$lend user, | fore /inum cildhade, # cyninga selast, | ond fore *$re wunde, # weoruda dry/ | *inum $riste, # $*elinga wyn, | ond fore *inre me/ # /ian nama, | *a ealle hellwara # herga= ond lof/ | /lum # *e *e ymb stonda=, | *a *u *e lete sittan # // hond, | *a *u us on *isne wr$csi=, # weoroda dryhten, | *urh *ines sylfes geweald # secan woldest, | ond fore% Hierusalem # in Iudeum, | (sceal seo burg nu *a # bidan efne swa *eah%, | *eoden leofa, # *ines eftcymes), | ond for Iordane # in Iudeum, | (wit unc in *$re burnan # ba*odan $tg$dre). | Oferwurpe *u mid *y w$tre, # weoruda dryhten, | bli*e mode # ealle burgwaran, | swylce git Iohannis # in Iordane | mid *y fullwihte # f$gre onbryrdon | ealne *isne middangeard. # Sie *$s symle meotude *onc!" | Wel bi= *am eorle # *e him on innan hafa=, | re*ehygdig wer, # rume heortan; | *$t him bi* for worulde # weor=mynda m$st, | ond for ussum dryhtne # doma selast. | Efne swa he mid w$tre # *one weallendan | leg adw$sce, # *$t he leng ne m$g | blac byrnende # burgum sce==an, | swa he mid $lmessan # ealle toscufe= | synna wunde, # sawla lacna=. | "Saga me hw$t *$r weorudes # w$re ealles | on Farones fyrde, # *a hy folc godes | *urh feondscipe # fylgan ongunn/." | "Nat ic hit be wihte, # butan ic wene *us, | *$t *$r screoda w$re # gescyred rime | siex hun/ /a # searoh$bbendra; | *$t eal fornam # y*/ | wra*e wyrde # in woruldrice." | /g f$der, # *u *e on heofonum eardast, | geweor=ad% wuldres dreame. # Sy *inum weorcum halgad | noma ni**a bearnum; # *u eart nergend wera. | Cyme *in rice wide, # ond *in r$df$st willa | ar$red under rodores hrofe, # eac *on on rumre foldan. | Syle us to d$ge # domf$stne bl$d, | hlaf userne, # helpend wera, | *one singalan, # so=f$st meotod. | Ne l$t usic costunga # cnyssan to swi=e, | ac *u us freodom% gief, # folca waldend, | from yfla gehwam, # a to widan feore. | Gefeoh nu on fer=e # ond to frofre ge*eoh | dryhtne *inum, # ond *inne dom ar$r, | heald hordlocan, # hyge f$ste bind | mid modsefan. # Monig bi* uncu* | treowge*ofta, # teora= hwilum, | wacia* wordbeot; # swa *eos woruld fare=, | scurum scynde= # ond gesceap dreoge=. | An is geleafa, # an lifgende, | an is fulwiht%, # an f$der ece, | an is folces fruma, # se *as foldan gesceop, | dugu=e ond dreamas. # Dom si**an weox, | *eah *eos l$ne gesceaft # longe stode | heolstre gehyded, # helme /edygled, | bi*eaht wel treowum, # *ystre oferf$=med, | si**an% geong aweox # | m$ge= modhwatu # mid moncynne; | =$r gelicade # *a/ /op | in *am hordfate, # halgan g$ste, | beorht on br/ # /e scan, | se w$s ordfruma # ealles leohtes. | Ic eom ligbysig, # lace mid winde, | w/ # /dre gesomnad, | fus for=weges, # fyre gemylted, | bear/ blowende, # byrnende gled. | Ful oft mec gesi*as # senda= $fter hondum, | *$r mec weras ond wif # wlonce gecyssa=. | *onne ic mec onh$bbe, # hi onhniga= to me, | modge miltsum, # swa ic mongum sceal | ycan upcyme # eadignesse. | Ic w$s be sonde, # s$wealle neah, | $t merefaro*e, # minum gewunade | frumsta*ole f$st; # fea $nig w$s | monna cynnes, # *$t minne *$r | on an$de # eard beheolde, | ac mec uhtna gehwam # y= sio brune | laguf$=me beleolc. # Lyt ic wende | *$t ic $r o**e si= # $fre sceolde | ofer meodubence% # mu=leas sprecan, | wordum wrixlan. # *$t is wundres d$l, | on sefan searolic # *am *e swylc ne conn, | hu mec seaxes% ord # ond seo swi*re hond, | eorles inge*onc # ond ord somod, | *ingum ge*ydan, # *$t ic wi* *e sceolde | for unc anum twam% # $rendspr$ce | abeodan bealdlice, # swa hit beorna ma | uncre wordcwidas # widdor ne m$nden. | Nu ic onsundran *e # secgan wille | // treocyn # ic tudre aweox; | in mec $ld/ sceal # ellor londes | settan // # sealte streamas | /sse. # Ful oft ic on bates | # gesohte | *$r mec mondryhten # min // | ofer heah hofu; # eom nu her cumen | on ceol*ele, # ond nu cunnan scealt | hu *u ymb modlufan% # mines frean | on hyge hycge. # Ic gehatan dear | *$t *u *$r tirf$ste # treowe findest. | Hw$t, *ec *onne biddan het # se *isne beam agrof | *$t *u sinchroden # sylf gemunde | on gewitlocan # wordbeotunga, | *e git on $rdagum # oft gespr$con, | *enden git moston # on meoduburgum | eard weardigan, # an lond bugan, | freondscype fremman. # Hine f$h*o adraf | of sige*eode; # heht nu sylfa *e | lustum l$ran%, # *$t *u lagu drefde, | si**an *u gehyrde # on hli*es oran | galan geomorne # geac on bearwe. | Ne l$t *u *ec si**an # si*es getw$fan, | lade gelettan # lifgendne monn. | Ongin mere secan, # m$wes e*el, | onsite s$nacan, # *$t *u su= heonan | ofer merelade # monnan findest, | *$r se *eoden is # *in on wenum. | Ne m$g him worulde # willa gelimpan% | mara on gemyndum, # *$s *e he me s$gde, | *onne inc geunne # alwaldend god | // $tsomne # si**an motan | secgum ond gesi*um # s/ | n$glede beagas; # he genoh hafa= | f~dan goldes% # | /d el*eode # e*el healde, | f$gre foldan # | /ra h$le*a, # *eah *e her min wine/ | nyde geb$ded, # nacan ut a*rong, | ond on y*a geong # // sceolde | faran on flotweg, # for=si*es georn, | mengan merestreamas. # Nu se mon hafa= | wean oferwunnen; # nis him wilna gad, | ne meara ne ma=ma # ne meododreama, | $nges ofer eor*an # eorlgestreona, | *eodnes dohtor, # gif he *in beneah | ofer eald gebeot # incer twega. | Gecyre ic $tsomne # %%S%% %%R%% geador | %%EA%% %%W%% ond %%D%% # a*e benemnan, | *$t he *a w$re # ond *a winetreowe | be him lifgendum # l$stan wolde, | *e git on $rdagum # oft gespr$conn. | Wr$tlic is *es wealstan, # wyrde gebr$con; | burgstede burston, # brosna= enta geweorc. | Hrofas sind gehrorene, # hreorge torras, | hrungeat% berofen, # hrim on lime, | scearde scurbeorge # scorene, gedrorene, | $ldo undereotone. # Eor=grap hafa= | waldend wyrhtan # forweorone, geleorene, | heardgripe hrusan, # o* hund cnea | wer*eoda gewitan. # Oft *$s wag gebad | r$ghar ond readfah # rice $fter o*rum, | ofstonden under stormum; # steap geap gedreas. | Wona= giet se # /num geheapen, | fel on # | grimme gegrunden # | scan # heo/ | /g or*onc # $rsceaft | /g # lamrindum beag | mod mo/ # /yne swiftne gebr$gd | hw$tred in hringas, # hygerof gebond | weallwalan wirum # wundrum tog$dre. | Beorht w$ron burgr$ced, # burnsele monige, | heah horngestreon, # heresweg micel, | meodoheall monig # %%M%% dreama full, | o**$t *$t onwende # wyrd seo swi*e. | Crungon walo wide, # cwoman woldagas, | swylt eall fornom # secgrofra% wera; | wurdon hyra wigsteal # westen sta*olas, | brosnade burgsteall. # Betend crungon | hergas to hrusan. # For*on *as hofu dreorgia=, | ond *$s teaforgeapa # tigelum sceade= | hrostbeages hrof%. # Hryre wong gecrong | gebrocen to beorgum, # *$r iu beorn monig | gl$dmod ond goldbeorht # gleoma gefr$twed%, | wlonc ond wingal # wighyrstum scan; | seah on sinc, on sylfor, # on searogimmas, | on ead, on $ht, # on eorcanstan, | on *as beorhtan burg # bradan rices. | Stanhofu stodan, # stream hate wearp | widan wylme; # weal eall befeng | beorhtan bosme, # *$r *a ba*u w$ron, | hat on hre*re. # *$t w$s hy=elic. | Leton *onne geotan # | ofer harne stan # hate streamas | un/ # | /**$t hringmere # hate | # *$r *a ba*u w$ron. | *onne is # | /re; # *$t is cynelic *ing, | huse // # burg/. | Oft mec f$ste bileac # freolicu meowle, | ides on earce, # hwilum up ateah | folmum sinum # ond frean sealde, | holdum *eodne, # swa hio haten w$s. | Si=*an me on hre*re # heafod sticade, | nio*an upweardne, # on nearo fegde. | Gif *$s ondfengan # ellen dohte, | mec% fr$twedne # fyllan sceolde | ruwes nathw$t. # R$d hw$t ic m$ne. | Ic eom heard ond scearp, # hingonges% strong, | for=si*es from, # frean unforcu=, | wade under wambe # ond me weg sylfa | ryhtne geryme. # Rinc bi= on ofeste, | se mec on *y= # $ftanweardne, | h$le= mid hr$gle; # hwilum ut tyh= | of hole hatne, # hwilum eft fare= | on nearo nathw$r, # nyde* swi*e | su*erne secg. # Saga hw$t ic hatte. | Oft ic secga% # seledreame sceal | f$gre on*eon, # *onne ic eom for= boren | gl$d mid golde, # *$r guman drinca=. | Hwilum mec on cofan # cysse= mu*e | tillic esne, # *$r wit tu beo*, | f$=me on folm/ # /grum *y=, | wyrce= his willa/ # /= l/ | fulre, # *onne ic for= cyme | // Ne m$g ic *y mi*an, # | # /an on leohte | // swylce eac bi= sona # | /r/ /te getacnad, # hw$t me to | /leas rinc, # *a unc geryde w$s. | Ic seah %%W%% ond %%I%% # ofer wong faran, | beran %%B%% %%E%%; # b$m w$s on si**e | h$bbendes hyht # %%H%% ond %%A%% | swylce *ry*a d$l, # %%*%% ond %%E%%. | Gefeah %%F%% ond %%$%% # fleah ofer %%EA%% | %%S%% ond %%P%% # sylfes *$s folces. | Cwico w$s ic, ne cw$= ic wiht, # cwele ic efne se*eah. | $r ic w$s, eft ic cwom. # $ghwa mec reafa=, | hafa= mec on headre, # ond min heafod scire*, | bite= mec on b$r lic, # brice= mine wisan. | Monnan ic ne bite, # nymp*e he me bite; | sindan *ara monige # *e mec bita=. | Ic eom mare # *onne *es middangeard%, | l$sse *onne hondwyrm, # leohtre *onne mona, | swiftre *onne sunne. # S$s me sind ealle | flodas on f$=mum # ond *es% foldan bearm, | grene wongas. # Grundum ic hrine, | helle underhnige, # heofonas oferstige, | wuldres e*el, # wide r$ce | ofer engla eard, # eor*an gefylle, | ealne% middangeard # ond merestreamas | side mid me% sylfum. # Saga hw$t ic hatte. | Ic on *inge gefr$gn # *eodcyninges | wr$tlice wiht, # wordgaldra | // snytt/ # hio symle de= | fira gehw/ # | wisdome. # Wundor me *$t | # n$nne mu= hafa= | fet ne # | # welan oft saca=, | cwi*e= cy/ # wear= | leoda lareow. # For*on nu longe m$g% | // ealdre # ece lifgan | missenlice, # *enden menn buga= | eor*an sceatas. # Ic *$t oft geseah | golde gegierwed, # *$r guman druncon, | since ond seolfre. # Secge se *e cunne, | wisf$stra hwylc, # hw$t seo wiht sy. | Ic *a wiht geseah # on weg feran; | heo w$s wr$tlice # wundrum gegierwed. | Wundor wear= on wege; # w$ter wear= to bane. | Wiht is wr$tlic # *am *e hyre% wisan ne conn. | Singe= *urh sidan. # Is se sweora woh, | or*oncum geworht; # hafa* eaxle tua | scearp on gescyldrum. # His gesceapo dreoge=% | *e swa wr$tlice # be wege stonde | heah ond hleortorht # h$le*um to nytte. | Ic eom rices $ht, # reade bew$fed, | sti= ond steapwong. # Sta*ol w$s iu *a | wyrta wlitetorhtra; # nu eom wra*ra laf, | fyres ond feole, # f$ste genearwad, | wire geweor*ad. # Wepe= hwilum | for minum gripe # se *e gold wige=, | *onne ic y*an sceal # /fe, | hringum gehyrsted. # Me /i/ | /go/ # dryhtne min/ | # /wlite bete. | Ic w$s lytel # | fo/ # | /te geaf # | /pe # *e unc gem$ne | # sweostor min, | fedde mec // # oft ic feower teah | sw$se bro*or, # *ara onsundran gehwylc | d$gtidum me # drincan sealde | *urh *yrel *earle. # Ic *$h on lust, | o**$t ic w$s yldra # ond *$t an forlet | sweartum hyrde, # si*ade widdor, | mearcpa*as Walas tr$d, # moras p$=de, | bunden under beame, # beag h$fde on healse, | wean on laste # weorc *rowade, | earfo=a d$l. # Oft mec isern scod | sare on sidan; # ic swigade, | n$fre meldade # monna $ngum | gif me ordst$pe # egle w$ron. | Ic on wonge aweox, # wunode% *$r mec feddon | hruse ond heofonwolcn%, # o**$t me onhwyrfdon | gearum frodne, # *a me grome wurdon, | of *$re gecynde # *e ic $r cwic beheold, | onwendan mine wisan, # wegedon mec of earde, | gedydon *$t ic sceolde # wi* gesceape minum | on bonan willan # bugan hwilum. | Nu eom mines frean # folme bysigo/ | /dlan d$l, # gif his ellen deag, | o**e $fter dome # /ri/ | /an # m$/ /*a fremman, | wyrcan w/ # | /ec on *eode # utan we/ | # /ipe | ond to wrohtst$p/ # | /eorp, # eaxle gegyrde, | wo/ # | ond swiora sm$l, # sidan fealwe | # *onne mec hea*osigel | scir bescine= # ond mec // | f$gre feorma= # ond on fyrd wige= | cr$fte on h$fte. # Cu= is wide | *$t ic *ristra% sum # *eofes cr$fte | under hr$gnlocan # | hwilum eawunga # e*elf$sten | for=weard brece, # *$t $r fri= h$fde. | Feringe from, # he fus *onan | wende= of *am wicum. # Wiga se *e mine | wisan cunne, # saga hw$t ic hatte. | Ic w$s f$mne geong, # feaxhar cwene, | ond $nlic rinc # on ane tid; | fleah mid fuglum # ond on flode swom, | deaf under y*e # dead mid fiscum, | ond on foldan stop, # h$fde fer=% cwicu. | Ic swiftne geseah # on swa*e feran | %%D%% %%N%% %%L%% %%H%%. # | Ic ane geseah # idese sittan. | S$% mec fedde, # sundhelm *eahte, | ond mec y*a wrugon # eor*an getenge | fe*elease. # Oft ic flode ongean | mu= ontynde. # Nu wile monna sum | min fl$sc fretan, # felles ne recce=, | si**an he me of sidan # seaxes orde | hyd arype=, # /ec hr/ /*e si**an | ite= unsodene # ea/ /d. | Oft ic flodas # | /s # cynn/ minum | ond # | /yde me to mos/ # | # swa ic him | # ne $t ham ges$t | # flote cwealde | *urh or*onc // # y*um bewrigene. | Ic eom $*elinges # $ht ond willa. | Ic eom $*elinges # eaxlgestealla, | fyrdrinces gefara, # frean minum leof, | cyninges geselda. # Cwen mec hwilum | hwitloccedu # hond on lege=, | eorles dohtor, # *eah hio $*elu sy. | H$bbe me on bosme # *$t on bearwe geweox. | Hwilum ic on wloncum # wicge ride | herges on ende; # heard is min tunge. | Oft ic wo=boran # wordleana sum | agyfe $fter giedde. # Good is min wise | ond ic sylfa salo. # Saga hw$t ic hatte. | Ic eom byledbreost, # belcedsweora, | heafod h$bbe # ond heane steort, | eagan ond earan # ond $nne foot, | hrycg ond heardnebb, # hneccan steapne | ond sidan twa, # sag on middum, | eard ofer $ldum. # Aglac dreoge, | *$r mec wege= # se *e wudu hrere=, | ond mec stondende # streamas beata=, | h$gl se hearda, # ond hrim *ece=, | /orst /eose=, # ond fealle= snaw | on% *yrelwombne, # ond ic *$t /ol/ | m$/ # wonsceaft mine. | Wiht is # | gongende, # greate swilge=, | // fell ne fl$sc, # fotum gong/ | # /e=, | sceal m$la gehwam # | Frod w$s min fromcynn% # | biden in burgum, # si**an b$les weard | // wera # life bewunden, | fyre gef$lsad. # Nu me fah wara= | eor*an bro*or, # se me $rest wear= | gumena to gyrne. # Ic ful gearwe gemon | hwa min fromcynn # fruman agette | eall of earde; # ic him yfle ne mot, | ac ic h$ftnyd% # hwilum ar$re | wide geond wongas. # H$bbe ic wundra% fela, | middangeardes # m$gen unlytel, | ac ic mi*an sceal # monna gehwylcum | degolfulne dom # dyran cr$ftes, | si=f$t minne. # Saga hw$t ic hatte. | An wiht is on% eor*an% # wundrum acenned%, | hreoh ond re*e, # hafa= ryne strongne, | grimme grymeta= # ond be grunde fare=. | Modor is monigra # m$rra wihta. | F$ger ferende # funda= $fre; | neol is nearograp. # N$nig o*rum m$g | wlite ond wisan # wordum gecy*an, | hu mislic bi* # m$gen *ara cynna, | fyrn for=gesceaft; # f$der ealle bewat | or ond ende, # swylce an sunu, | m$re meotudes bearn, # *urh /ed, | ond *$t hyhste m$ge/ # /es g$/ | # dyre cr$ft/ | // /onne hy aweorp/ # | /*e $nig *ara # | /fter ne m$g # | o*er cynn # eor*an | # *on $r w$s | wlitig ond wynsum, # | Bi* sio moddor # m$gene eacen, | wundrum bewre*ed, # wistum gehladen, | hordum gehroden, # h$le*um dyre. | M$gen bi= gemiclad, # meaht gesweotlad, | wlite bi* geweor*ad # wuldornyttingum, | wynsum wuldorgimm # wloncum getenge, | cl$ngeorn bi= ond cystig, # cr$fte eacen; | hio bi* eadgum leof, # earmum get$se, | freolic, sellic; # fromast ond swi*ost, | gifrost ond gr$dgost # grundbedd tride*, | *$s *e under lyfte # aloden wurde | ond $lda bearn # eagum sawe, | swa *$t wuldor wife=, # worldbearna m$gen%, | *eah *e fer*um gleaw # | mon mode snottor # mengo wundra. | Hrusan bi= heardra, # h$le*um frodra, | geofum bi= gearora, # gimmum deorra; | worulde wlitiga=, # w$stmum tydre=, | firene dw$sce=, # | oft utan beweorpe= # anre *ecene, | wundrum gewlitegad, # geond wer*eode, | *$t wafia= # weras ofer eor*an, | *$t magon micle # /sceafte. | Bi* stanum bestre*ed, # stormum | /len # /timbred weall, | *rym/ # /ed, | hrusan hrine=, # h/ | # /etenge, | oft searwum bi* # | # dea=e ne fele=, | *eah *e # | /du hreren, # hrif wundigen, | # /risse. | Hordword onhlid, # h$le*um ge/ | /wreoh, # wordum geopena, | hu mislic sy # m$gen *ara cy/. | Nis min sele swige, # ne ic sylfa hlud | ymb // # unc dryhten% scop | si* $tsomne. # Ic eom swiftre% *onne he, | *ragum strengra, # he *reohtigra. | Hwilum ic me reste; # he sceal yrnan for=. | Ic him in wunige # a *enden ic lifge; | gif wit unc ged$la=, # me bi= dea= witod. | Wiht cwom gongan # *$r weras s$ton | monige on m$=le, # mode snottre; | h$fde an eage # ond earan twa, | ond [II] fet, # [XII] hund heafda, | hrycg% ond wombe # ond honda twa, | earmas ond eaxle, # anne sweoran | ond sidan twa. # Saga hw$t ic hatte. | Ic seah wundorlice wiht; # wombe h$fde micle, | *ry*um ge*rungne. # *egn folgade | m~genstrong ond mundrof; # micel me *uhte | godlic gumrinc, # grap on sona | heofones to*e # | bleowe on eage; # hio borcade%, | wancode willum. # Hio wolde se*eah | niol/ # | Ic weox *$r ic s/ # | ond sumor # mi/ | /me # w$s min ti/ | // /d ic on sta=ol/ # | /um geong, # swa | # se*eana | oft geond # /fgeaf, | ac ic uplong stod, # *$r ic // | ond min% bro*or; # begen w$ron hearde. | Eard w$s *y weor=ra # *e wit on stodan, | hyrstum *y hyrra. # Ful oft unc holt wrugon, | wudubeama helm # wonnum nihtum, | scildon wi= scurum; # unc gescop meotud. | Nu unc m$ran twam # magas uncre | sculon $fter cuman, # eard o=*ringan | gingran bro*or. # Eom ic gumcynnes | anga ofer eor*an; # is min agen% b$c | wonn ond wundorlic. # Ic on wuda stonde | bordes on ende. # Nis min bro*or her, | ac ic sceal bro*orleas # bordes on ende | sta*ol weardian, # stondan% f$ste; | ne wat hw$r min bro*or # on wera $htum | eor*an sceata # eardian sceal, | se me $r be healfe # heah eardade. | Wit w$ron gesome # s$cce to fremmanne; | n$fre uncer aw*er # his ellen cy=de, | swa wit *$re beadwe # begen ne on*ungan. | Nu% mec unsceafta # innan slita=, | wyrda* mec be wombe; # ic gewendan ne m$g. | $t *am spore finde= # sped se *e se/ | # sawle r$des. | # se wiht, | wombe h$fde # | /tne, # le*re w$s beg/ | # /on hindan. | Grette wea/ # | # listum worhte, | hwilum eft # | *ygan, # him *oncade, | si**an u/ # | sw$sendum # swylce *rage. | Min heafod is # homere ge*uren, | searopila wund, # sworfen feole. | Oft ic begine # *$t me ongean stica=, | *onne ic hnitan sceal, # hringum gyrded, | hearde wi= heardum, # hindan *yrel, | for= ascufan # *$t mines frean | mod %%W%% freo*a= # middelnihtum. | Hwilum ic under b$c # bregde nebbe, | hyrde *$s hordes, # *onne min hlaford wile | lafe *icgan # *ara *e he of life het | w$lcr$fte awrecan # willum sinum. | Ic w$s brunra beot, # beam on holte, | freolic feorhbora # ond foldan w$stm, | weres% wynnsta*ol% # ond wifes sond, | gold on geardum. # Nu eom gu=wigan | hyhtlic hildew$pen, # hringe beg/ | /e/ # byre=, | o*rum. # | Frea min # | /de # willum sinum, | // heah ond hyht/ # | /rpne, # hwilum | # /wilum sohte | frea/ # /s wod, | d$grime frod, # deo/ /s , | hwilum stealc hli*o # stigan sceolde | up in e*el, # hwilum eft gewat | in deop dalu # dugu*e secan | strong on st$pe, # stanwongas grof | hrimighearde, # hwilum hara scoc | forst of feaxe%. # Ic on% fusum rad | o**$t him *one gleawstol # gingra% bro*or | min agnade # ond mec of earde adraf. | Si**an mec isern # innanweardne | brun bennade; # blod ut ne com, | heolfor of hre*re, # *eah mec heard bite | sti=ecg style. # No ic *a stunde bemearn, | ne for wunde weop, # ne wrecan meahte | on wigan feore # wonnsceaft mine, | ac ic agl$ca # ealle *olige, | *$t /e bord biton. # Nu ic blace swelge | wuda ond w$tre, # w/ /b/ bef$=me | *$t mec on fealle= # ufan *$r ic stonde, | eorpes nathw$t; # h$bbe anne fot. | Nu min hord wara= # hi*ende feond, | se *e $r wide b$r # wulfes gehle*an; | oft me of wombe # bewaden fere=, | steppe= on sti= bord, # | dea*es d/ # *onne d$gcondel, | sunne # | /eorc # eagum wlite= | ond spe/. # | Sme*r/ # /ad, | hyrre *onne heofon/ # | # gl$dre *onne sunne, | # /style, | smeare *onne sealtry/ # | leofre *onne *is leoht eall, # leohtre *on w/ | Ic eom indryhten # ond eorlum cu=, | ond reste oft; # ricum ond heanum, | folcum gefr$ge # fere% wide, | ond me fremdes $r # freondum stonde= | hi*endra hyht, # gif ic habban sceal | bl$d in burgum # o**e beorhtne god. | Nu snottre men # swi*ast lufia* | midwist mine; # ic monigum sceal | wisdom cy*an; # no *$r word spreca= | $nig ofer eor=an. # *eah nu $lda bearn | londbuendra # lastas mine | swi*e seca=, # ic swa*e hwilum | mine bemi*e # monna gehwylcum. | Hw$t! We Gardena # in geardagum, | *eodcyninga, # *rym gefrunon, | hu =a $*elingas # ellen fremedon. | Oft Scyld Scefing # scea*ena% *reatum, | monegum m$g*um, # meodosetla ofteah, | egsode eorlas%. # Sy==an $rest wear= | feasceaft funden, # he *$s frofre gebad, | weox under wolcnum, # weor=myndum *ah, | o=*$t him $ghwylc # *ara ymbsittendra | ofer hronrade # hyran scolde, | gomban gyldan. # *$t w$s god cyning! | =$m eafera w$s # $fter cenned, | geong in geardum, # *one god sende | folce to frofre; # fyren=earfe ongeat | *e hie $r drugon # aldorlease% | lange hwile. # Him *$s liffrea, | wuldres wealdend, # woroldare forgeaf; | Beowulf w$s breme # (bl$d wide sprang), | Scyldes eafera # Scedelandum in. | Swa sceal geong% guma% # gode gewyrcean, | fromum feohgiftum # on f$der bearme%, | *$t hine on ylde # eft gewunigen | wilgesi*as, # *onne wig cume, | leode gel$sten; # lofd$dum sceal | in m$g*a gehw$re # man ge*eon. | Him =a Scyld gewat # to gesc$phwile | felahror feran # on frean w$re. | Hi hyne *a $tb$ron # to brimes faro=e, | sw$se gesi*as, # swa he selfa b$d, | *enden wordum weold # wine Scyldinga; | leof landfruma # lange ahte. | *$r $t hy=e stod # hringedstefna, | isig ond utfus, # $*elinges f$r. | Aledon *a # leofne *eoden, | beaga bryttan, # on bearm scipes, | m$rne be m$ste. # *$r w$s madma fela | of feorwegum, # fr$twa, gel$ded; | ne hyrde ic cymlicor # ceol gegyrwan | hildew$pnum # ond hea=ow$dum, | billum ond byrnum; # him on bearme l$g | madma m$nigo, # *a him mid scoldon | on flodes $ht # feor gewitan. | Nal$s hi hine l$ssan # lacum teodan, | *eodgestreonum, # *on *a dydon | *e hine $t frumsceafte # for= onsendon | $nne ofer y=e # umborwesende. | *a gyt hie him asetton # segen geldenne% | heah ofer heafod, # leton holm beran, | geafon on garsecg; # him w$s geomor sefa, | murnende mod. # Men ne cunnon | secgan to so=e, # seler$dende%, | h$le= under heofenum, # hwa *$m hl$ste onfeng. | =a w$s on burgum # Beowulf Scyldinga, | leof leodcyning, # longe *rage | folcum gefr$ge # (f$der ellor hwearf, | aldor of earde), # o**$t him eft onwoc | heah Healfdene; # heold *enden lifde, | gamol ond gu=reouw, # gl$de Scyldingas. | =$m feower bearn # for= gerimed | in worold wocun, # weoroda r$swan%, | Heorogar ond Hro=gar # ond Halga til; | hyrde ic *$t # w$s% Onelan% cwen, | Hea=oscilfingas # healsgebedda. | *a w$s Hro=gare # heresped gyfen, | wiges weor=mynd, # *$t him his winemagas | georne hyrdon, # o=% *$t seo geogo= geweox, | magodriht micel. # Him on mod bearn | *$t healreced # hatan wolde, | medo$rn micel, # men gewyrcean | *onne% yldo bearn # $fre gefrunon, | ond *$r on innan # eall ged$lan | geongum ond ealdum, # swylc him god sealde, | buton folcscare # ond feorum gumena. | =a ic wide gefr$gn # weorc gebannan | manigre m$g*e # geond *isne middangeard, | folcstede fr$twan. # Him on fyrste gelomp, | $dre mid yldum, # *$t hit wear= ealgearo, | heal$rna m$st; # scop him Heort naman | se *e his wordes geweald # wide h$fde. | He beot ne aleh, # beagas d$lde, | sinc $t symle. # Sele hlifade, | heah ond horngeap, # hea=owylma bad, | la=an liges; # ne w$s hit lenge *a gen | *$t se ecghete% # a*umsweorum% | $fter w$lni=e # w$cnan scolde. | =a se elleng$st # earfo=lice | *rage ge*olode, # se *e in *ystrum bad, | *$t he dogora gehwam # dream gehyrde | hludne in healle; # *$r w$s hearpan sweg, | swutol sang scopes. # S$gde se *e cu*e | frumsceaft fira # feorran reccan, | cw$= *$t se $lmihtiga # eor=an worhte%, | wlitebeorhtne wang, # swa w$ter bebuge=, | gesette sigehre*ig # sunnan ond monan | leoman to leohte # landbuendum | ond gefr$twade # foldan sceatas | leomum ond leafum, # lif eac gesceop | cynna gehwylcum # *ara =e cwice hwyrfa*. | Swa =a drihtguman # dreamum lifdon | eadiglice, # o==$t an ongan | fyrene fremman% # feond on helle. | W$s se grimma g$st # Grendel haten, | m$re mearcstapa, # se *e moras heold, | fen ond f$sten; # fifelcynnes eard | wons$li wer # weardode hwile, | si*=an him scyppend # forscrifen h$fde | in Caines cynne. # *one cwealm gewr$c | ece drihten, # *$s *e he Abel slog; | ne gefeah he *$re f$h=e, # ac he hine feor forwr$c, | metod for *y mane, # mancynne fram. | *anon untydras # ealle onwocon, | eotenas ond ylfe # ond orcneas, | swylce gigantas%, # *a wi= gode wunnon | lange *rage; # he him =$s lean forgeald. | Gewat =a neosian, # sy*=an niht becom, | hean huses, # hu hit Hringdene | $fter beor*ege # gebun h$fdon. | Fand *a =$r inne # $*elinga gedriht | swefan $fter symble; # sorge ne cu=on, | wonsceaft wera. # Wiht unh$lo, | grim ond gr$dig, # gearo sona w$s, | reoc ond re*e, # ond on r$ste genam | *ritig *egna, # *anon eft gewat | hu=e hremig # to ham faran, | mid *$re w$lfylle # wica neosan. | =a w$s on uhtan # mid $rd$ge | Grendles gu=cr$ft # gumum undyrne; | *a w$s $fter wiste # wop up ahafen, | micel morgensweg. # M$re *eoden, | $*eling $rgod, # unbli=e s$t, | *olode =ry=swy=, # *egnsorge dreah, | sy=*an hie *$s la=an # last sceawedon, | wergan gastes; # w$s *$t gewin to strang, | la= ond longsum. # N$s hit lengra fyrst, | ac ymb ane niht # eft gefremede | mor=beala mare # ond no mearn fore, | f$h=e ond fyrene; # w$s to f$st on *am. | *a w$s ea=fynde # *e him elles hw$r | gerumlicor # r$ste sohte%, | bed $fter burum, # =a him gebeacnod w$s, | ges$gd so=lice # sweotolan tacne | heal=egnes hete; # heold hyne sy=*an | fyr ond f$stor # se *$m feonde $twand. | Swa rixode # ond wi= rihte wan, | ana wi= eallum, # o=*$t idel stod | husa selest. # W$s seo hwil micel; | [XII] wintra tid # torn ge*olode | wine Scyldinga%, # weana gehwelcne, | sidra sorga. # For=am secgum% wear=, | ylda bearnum, # undyrne cu=, | gyddum geomore, # *$tte Grendel wan | hwile wi= Hro*gar, # heteni=as w$g, | fyrene ond f$h=e # fela missera, | singale s$ce, # sibbe ne wolde | wi= manna hwone # m$genes Deniga, | feorhbealo feorran, # fea *ingian, | ne *$r n$nig witena # wenan *orfte | beorhtre bote # to banan% folmum, | ac% se% $gl$ca # ehtende w$s, | deorc dea*scua, # dugu*e ond geogo*e, | seomade ond syrede, # sinnihte heold | mistige moras; # men ne cunnon | hwyder helrunan # hwyrftum scri*a=. | Swa fela fyrena # feond mancynnes, | atol angengea, # oft gefremede, | heardra hyn=a. # Heorot eardode, | sincfage sel # sweartum nihtum; | no he *one gifstol # gretan moste, | ma*=um for metode, # ne his myne wisse. | *$t w$s wr$c micel # wine Scyldinga, | modes brec=a. # Monig oft ges$t | rice to rune; # r$d eahtedon | hw$t swi=ferh=um # selest w$re | wi= f$rgryrum # to gefremmanne. | Hwilum hie geheton # $t h$rgtrafum% | wigweor*unga, # wordum b$don | *$t him gastbona # geoce gefremede | wi= *eod*reaum. # Swylc w$s *eaw hyra, | h$*enra hyht; # helle gemundon | in modsefan, # metod hie ne cu*on, | d$da demend, # ne wiston hie drihten god, | ne hie huru heofena helm # herian ne cu*on, | wuldres waldend. # Wa bi= *$m =e sceal | *urh sli=ne ni= # sawle bescufan | in fyres f$*m, # frofre ne wenan, | wihte gewendan; # wel bi= *$m *e mot | $fter dea=d$ge # drihten secean | ond to f$der f$*mum # freo=o wilnian. | Swa =a m$lceare # maga Healfdenes | singala sea=, # ne mihte snotor h$le= | wean onwendan; # w$s *$t gewin to swy=, | la* ond longsum, # *e on =a leode becom, | nydwracu ni*grim, # nihtbealwa m$st. | *$t fram ham gefr$gn # Higelaces *egn, | god mid Geatum, # Grendles d$da; | se w$s moncynnes # m$genes strengest | on *$m d$ge # *ysses lifes, | $*ele ond eacen. # Het him y=lidan | godne gegyrwan, # cw$=, he gu=cyning | ofer swanrade # secean wolde, | m$rne *eoden, # *a him w$s manna *earf. | =one si=f$t him # snotere ceorlas | lythwon logon, # *eah he him leof w$re; | hwetton higerofne%, # h$l sceawedon. | H$fde se goda # Geata leoda | cempan gecorone # *ara *e he cenoste | findan mihte; # [XV]na sum | sundwudu sohte; # secg wisade, | lagucr$ftig mon, # landgemyrcu. | Fyrst for= gewat. # Flota w$s on y=um, | bat under beorge. # Beornas gearwe | on stefn stigon; # streamas wundon, | sund wi= sande; # secgas b$ron | on bearm nacan # beorhte fr$twe, | gu=searo geatolic; # guman ut scufon, | weras on wilsi=, # wudu bundenne. | Gewat *a ofer w$gholm, # winde gefysed, | flota famiheals # fugle gelicost, | o=*$t ymb antid # o*res dogores | wundenstefna # gewaden h$fde | *$t =a li=ende # land gesawon, | brimclifu blican, # beorgas steape, | side s$n$ssas; # *a w$s sund liden, | eoletes $t ende. # *anon up hra=e | Wedera leode # on wang stigon, | s$wudu s$ldon # (syrcan hrysedon, | gu=gew$do), # gode *ancedon | *$s *e him y*lade # ea=e wurdon. | *a of wealle geseah # weard Scildinga, | se *e holmclifu # healdan scolde, | beran ofer bolcan # beorhte randas, | fyrdsearu fuslicu; # hine fyrwyt br$c | modgehygdum, # hw$t *a men w$ron. | Gewat him *a to waro=e # wicge ridan | *egn Hro=gares, # *rymmum cwehte | m$genwudu mundum, # me*elwordum fr$gn: | "Hw$t syndon ge # searoh$bbendra, | byrnum werede, # *e *us brontne ceol | ofer lagustr$te # l$dan cwomon, | hider ofer holmas? # /le w$s | endes$ta, # $gwearde heold, | *e on land Dena # la=ra n$nig | mid scipherge # sce=*an ne meahte. | No her cu=licor # cuman ongunnon | lindh$bbende; # ne ge leafnesword | gu=fremmendra # gearwe ne wisson, | maga gemedu. # N$fre ic maran geseah | eorla ofer eor*an # =onne is eower sum, | secg on searwum; # nis *$t seldguma, | w$pnum geweor=ad, # n$fne% him his wlite leoge, | $nlic ansyn. # Nu ic eower sceal | frumcyn witan, # $r ge fyr heonan, | leassceaweras, # on land Dena | fur*ur feran. # Nu ge feorbuend, | mereli=ende, # minne% gehyra= | anfealdne ge*oht: # Ofost is selest | to gecy=anne # hwanan eowre cyme syndon." | Him se yldesta # ondswarode, | werodes wisa, # wordhord onleac: | "We synt gumcynnes # Geata leode | ond Higelaces # heor=geneatas. | W$s min f$der # folcum gecy*ed, | $*ele ordfruma, # Ecg*eow haten. | Gebad wintra worn, # $r he on weg hwurfe, | gamol of geardum; # hine gearwe geman | witena welhwylc # wide geond eor*an. | We *urh holdne hige # hlaford *inne, | sunu Healfdenes, # secean cwomon, | leodgebyrgean; # wes *u us larena god. | Habba= we to *$m m$ran # micel $rende, | Deniga frean, # ne sceal *$r dyrne sum | wesan, *$s ic wene. # *u wast (gif hit is | swa we so*lice # secgan hyrdon) | *$t mid Scyldingum # scea=ona ic nat hwylc, | deogol d$dhata, # deorcum nihtum | eawe= *urh egsan # uncu=ne ni=, | hyn=u ond hrafyl. # Ic *$s Hro=gar m$g | *urh rumne sefan # r$d gel$ran, | hu he frod ond god # feond oferswy=e*, | gyf him edwendan # $fre scolde | bealuwa bisigu, # bot eft cuman, | ond *a cearwylmas # colran wur=a*; | o==e a sy*=an # earfo=*rage, | *reanyd *ola=, # *enden *$r wuna= | on heahstede # husa selest." | Weard ma*elode, # =$r on wicge s$t, | ombeht unforht: # "$ghw$*res sceal | scearp scyldwiga # gescad witan, | worda ond worca, # se *e wel *ence=. | Ic *$t gehyre, # *$t *is is hold weorod | frean Scyldinga. # Gewita* for= beran | w$pen ond gew$du; # ic eow wisige. | Swylce ic magu*egnas # mine hate | wi= feonda gehwone # flotan eowerne, | niwtyrwydne # nacan on sande | arum healdan, # o*=$t eft byre= | ofer lagustreamas # leofne mannan | wudu wundenhals # to Wedermearce, | godfremmendra # swylcum gife*e bi= | *$t *one hilder$s # hal gedige=." | Gewiton him *a feran. # Flota stille bad, | seomode on sale% # sidf$*med scip, | on ancre f$st. # Eoforlic scionon | ofer hleorberan # gehroden golde, | fah ond fyrheard; # ferhwearde heold | gu*mod grimmon%. # Guman onetton, | sigon $tsomne, # o**$t hy s$l% timbred, | geatolic ond goldfah, # ongyton mihton; | *$t w$s forem$rost # foldbuendum | receda under roderum, # on *$m se rica bad; | lixte se leoma # ofer landa fela. | Him *a hildedeor # hof% modigra | torht get$hte, # *$t hie him to mihton | gegnum gangan; # gu=beorna sum | wicg gewende, # word $fter cw$=: | "M$l is me to feran; # f$der alwalda | mid arstafum # eowic gehealde | si=a gesunde. # Ic to s$ wille | wi= wra= werod # wearde healdan." | Str$t w$s stanfah, # stig wisode | gumum $tg$dere. # Gu=byrne scan | heard hondlocen, # hringiren scir | song in searwum, # *a hie to sele fur=um | in hyra gryregeatwum # gangan cwomon. | Setton s$me*e # side scyldas, | rondas regnhearde, # wi= *$s recedes weal, | bugon *a to bence. # Byrnan hringdon, | gu=searo gumena; # garas stodon, | s$manna searo, # samod $tg$dere, | $scholt ufan gr$g; # w$s se iren*reat | w$pnum gewur*ad. # *a =$r wlonc h$le= | oretmecgas # $fter $*elum% fr$gn: | "Hwanon ferigea= ge # f$tte scyldas, | gr$ge syrcan # ond grimhelmas, | heresceafta heap? # Ic eom Hro=gares | ar ond ombiht. # Ne seah ic el*eodige | *us manige men # modiglicran. | Wen ic *$t ge for wlenco, # nalles for wr$csi=um, | ac for hige*rymmum # Hro=gar sohton." | Him *a ellenrof # andswarode, | wlanc Wedera leod, # word $fter spr$c, | heard under helme: # "We synt Higelaces | beodgeneatas; # Beowulf is min nama. | Wille ic asecgan # sunu Healfdenes, | m$rum *eodne, # min $rende, | aldre *inum, # gif he us geunnan wile | *$t we hine swa godne # gretan moton." | Wulfgar ma*elode # (*$t w$s Wendla leod; | w$s his modsefa # manegum gecy=ed, | wig ond wisdom): # "Ic *$s wine Deniga, | frean Scildinga, # frinan wille, | beaga bryttan, # swa *u bena eart, | *eoden m$rne, # ymb *inne si=, | ond *e *a ondsware # $dre gecy=an | =e me se goda # agifan *ence=." | Hwearf *a hr$dlice # *$r Hro=gar s$t | eald ond anhar% # mid his eorla gedriht; | eode ellenrof, # *$t he for eaxlum gestod | Deniga frean; # cu*e he dugu=e *eaw. | Wulfgar ma=elode # to his winedrihtne: | "Her syndon geferede, # feorran cumene | ofer geofenes begang # Geata leode; | *one yldestan # oretmecgas | Beowulf nemna=. # Hy benan synt | *$t hie, *eoden min, # wi= *e moton | wordum wrixlan. # No =u him wearne geteoh | =inra gegncwida, # gl$dman Hro=gar. | Hy on wiggetawum # wyr=e *incea= | eorla ge$htlan; # huru se aldor deah, | se *$m hea=orincum # hider wisade." | Hro=gar ma*elode, # helm Scyldinga: | "Ic hine cu=e # cnihtwesende. | W$s his ealdf$der # Ecg*eo haten, | =$m to ham forgeaf # Hre*el Geata | angan dohtor; # is his eafora% nu | heard her cumen, # sohte holdne wine. | =onne s$gdon *$t # s$li*ende, | *a =e gifsceattas # Geata fyredon | *yder to *ance, # *$t he [XXX]tiges | manna m$gencr$ft # on his mundgripe | hea*orof h$bbe. # Hine halig god | for arstafum # us onsende, | to Westdenum, # *$s ic wen h$bbe, | wi= Grendles gryre. # Ic *$m% godan sceal | for his mod*r$ce # madmas beodan. | Beo =u on ofeste, # hat in gan | seon sibbegedriht # samod $tg$dere; | gesaga him eac wordum # *$t hie sint wilcuman | Deniga leodum." # | # word inne abead: | "Eow het secgan # sigedrihten min, | aldor Eastdena, # *$t he eower $*elu can, | ond ge him syndon # ofer s$wylmas | heardhicgende # hider wilcuman. | Nu ge moton gangan # in eowrum gu=geatawum | under heregriman # Hro=gar geseon; | l$ta= hildebord # her onbidan, | wudu, w$lsceaftas, # worda ge*inges." | Aras *a se rica, # ymb hine rinc manig, | *ry=lic *egna heap; # sume *$r bidon, | hea=oreaf heoldon, # swa him se hearda bebead. | Snyredon $tsomne, # *a secg wisode, | under Heorotes hrof # | heard under helme, # *$t he on heo=e gestod. | Beowulf ma=elode # (on him byrne scan, | searonet seowed # smi*es or*ancum): | "W$s *u, Hro=gar, hal! # Ic eom Higelaces | m$g ond mago=egn; # h$bbe ic m$r=a fela | ongunnen on geogo*e. # Me wear= Grendles *ing | on minre e*eltyrf # undyrne cu=; | secga= s$li=end # *$t *$s sele stande, | reced selesta, # rinca gehwylcum | idel ond unnyt, # si==an $fenleoht | under heofenes hador # beholen weor*e=. | *a me *$t gel$rdon # leode mine | *a selestan, # snotere ceorlas, | *eoden Hro=gar, # *$t ic *e sohte, | for*an hie m$genes cr$ft # minne% cu*on, | selfe ofersawon, # =a ic of searwum cwom, | fah from feondum, # *$r ic fife geband, | y=de eotena cyn # ond on y=um slog | niceras nihtes, # nearo*earfe dreah, | wr$c Wedera ni= # (wean ahsodon), | forgrand gramum, # ond nu wi= Grendel sceal, | wi= *am agl$can, # ana gehegan | =ing wi= *yrse. # Ic *e nu =a, | brego Beorhtdena, # biddan wille, | eodor Scyldinga, # anre bene, | *$t =u me ne forwyrne, # wigendra hleo, | freowine folca, # nu ic *us feorran com, | *$t ic mote ana # ond% minra eorla gedryht, | *es% hearda heap, # Heorot f$lsian. | H$bbe ic eac geahsod # *$t se $gl$ca | for his wonhydum # w$pna ne recce=. | Ic *$t *onne forhicge # (swa me Higelac sie, | min mondrihten, # modes bli=e), | *$t ic sweord bere # o*=e sidne scyld, | geolorand to gu*e, # ac ic mid grape sceal | fon wi= feonde # ond ymb feorh sacan, | la= wi= la*um; # =$r gelyfan sceal | dryhtnes dome # se *e hine dea= nime=. | Wen ic *$t he wille, # gif he wealdan mot, | in *$m gu=sele # Geotena leode | etan unforhte, # swa he oft dyde, | m$gen Hre=manna. # Na *u minne *earft | hafalan hydan, # ac he me habban wile | dreore% fahne, # gif mec dea= nime=. | Byre= blodig w$l, # byrgean *ence=, | ete= angenga # unmurnlice, | mearca= morhopu; # no =u ymb mines ne *earft | lices feorme # leng sorgian. | Onsend Higelace, # gif mec hild nime, | beaduscruda betst, # *$t mine breost were=, | hr$gla selest; # *$t is Hr$dlan laf, | Welandes geweorc. # G$= a wyrd swa hio scel." | Hro=gar ma*elode, # helm Scyldinga: | "For% gewyrhtum% *u, # wine min Beowulf, | ond for arstafum # usic sohtest. | Gesloh *in f$der # f$h=e m$ste; | wear* he Hea*olafe # to handbonan | mid Wilfingum; # =a hine Wedera% cyn | for herebrogan # habban ne mihte. | *anon he gesohte # Su=dena folc | ofer y=a gewealc, # Arscyldinga. | =a ic fur*um weold # folce Deniga% | ond on geogo=e heold # ginne% rice, | hordburh h$le*a; # =a w$s Heregar dead, | min yldra m$g # unlifigende, | bearn Healfdenes; # se w$s betera =onne ic. | Si==an *a f$h=e # feo *ingode; | sende ic Wylfingum # ofer w$teres hrycg | ealde madmas; # he me a*as swor. | Sorh is me to secganne # on sefan minum | gumena $ngum # hw$t me Grendel hafa= | hyn=o on Heorote # mid his hete*ancum, | f$rni=a gefremed. # Is min fletwerod, | wigheap gewanod; # hie wyrd forsweop | on Grendles gryre. # God ea*e m$g | *one dolscea=an # d$da getw$fan. | Ful oft gebeotedon # beore druncne | ofer ealow$ge # oretmecgas | *$t hie in beorsele # bidan woldon | Grendles gu*e # mid gryrum ecga. | =onne w$s *eos medoheal # on morgentid, | drihtsele dreorfah, # *onne d$g lixte, | eal benc*elu # blode bestymed, | heall heorudreore; # ahte ic holdra *y l$s, | deorre dugu=e, # *e *a dea= fornam. | Site nu to symle # ond ons$l meoto, | sigehre= secgum, # swa *in sefa hwette." | *a w$s Geatm$cgum # geador $tsomne | on beorsele # benc gerymed; | *$r swi=ferh*e # sittan eodon, | *ry=um dealle. # *egn nytte beheold, | se *e on handa b$r # hroden ealow$ge, | scencte scir wered. # Scop hwilum sang | hador on Heorote. # *$r w$s h$le=a dream, | dugu= unlytel # Dena ond Wedera. | Unfer=% ma*elode, # Ecglafes bearn, | *e $t fotum s$t # frean Scyldinga, | onband beadurune # (w$s him Beowulfes si=, | modges merefaran, # micel $f*unca, | for*on *e he ne u*e # *$t $nig o=er man | $fre m$r=a *on ma # middangeardes | gehedde under heofenum # *onne he sylfa): | "Eart *u se Beowulf, # se *e wi= Brecan wunne, | on sidne s$ # ymb sund flite, | =$r git for wlence # wada cunnedon | ond for dolgilpe # on deop w$ter | aldrum ne*don? # Ne inc $nig mon, | ne leof ne la=, # belean mihte | sorhfullne si=, # *a git on sund reon. | *$r git eagorstream # earmum *ehton, | m$ton merestr$ta, # mundum brugdon, | glidon ofer garsecg; # geofon y*um weol, | wintrys wylmum%. # Git on w$teres $ht | seofon niht swuncon; # he *e $t sunde oferflat, | h$fde mare m$gen. # *a hine on morgentid | on Hea*or$mas% # holm up $tb$r; | =onon he gesohte # sw$sne %%OE%%, | leof his leodum, # lond Brondinga, | freo=oburh f$gere, # *$r he folc ahte, | burh ond beagas. # Beot eal wi= *e | sunu Beanstanes # so=e gel$ste. | =onne wene ic to *e # wyrsan ge*ingea, | =eah *u hea=or$sa # gehw$r dohte, | grimre gu=e, # gif *u Grendles dearst | nihtlongne fyrst # nean bidan." | Beowulf ma*elode, # bearn Ecg*eowes: | "Hw$t! *u worn fela, # wine min Unfer=%, | beore druncen # ymb Brecan spr$ce, | s$gdest from his si=e. # So= ic talige, | *$t ic merestrengo # maran ahte, | earfe*o on y*um, # =onne $nig o*er man. | Wit *$t gecw$don # cnihtwesende | ond gebeotedon # (w$ron begen *a git | on geogo=feore) # *$t wit on garsecg ut | aldrum ne=don, # ond *$t ge$fndon swa. | H$fdon swurd nacod, # *a wit on sund reon, | heard on handa; # wit unc wi= hronfixas | werian *ohton. # No he wiht fram me | flody*um feor # fleotan meahte, | hra*or on holme; # no ic fram him wolde. | =a wit $tsomne # on s$ w$ron | fif nihta fyrst, # o**$t unc flod todraf, | wado weallende, # wedera cealdost, | nipende niht, # ond nor*anwind | hea=ogrim ondhwearf; # hreo w$ron y*a. | W$s merefixa # mod onhrered; | *$r me wi= la=um # licsyrce min, | heard, hondlocen, # helpe gefremede, | beadohr$gl broden # on breostum l$g | golde gegyrwed. # Me to grunde teah | fah feondsca=a, # f$ste h$fde | grim on grape; # hw$*re me gyfe*e wear= | *$t ic agl$can # orde ger$hte, | hildebille; # hea*or$s fornam | mihtig meredeor # *urh mine hand. | Swa mec gelome # la=geteonan | *reatedon *earle. # Ic him *enode | deoran sweorde, # swa hit gedefe w$s. | N$s hie =$re fylle # gefean h$fdon, | manford$dlan, # *$t hie me *egon, | symbel ymbs$ton # s$grunde neah; | ac on mergenne # mecum wunde | be y=lafe # uppe l$gon, | sweordum% aswefede, # *$t sy=*an na | ymb brontne ford # brimli=ende | lade ne letton. # Leoht eastan com, | beorht beacen godes; # brimu swa*redon, | *$t ic s$n$ssas # geseon mihte, | windige weallas. # Wyrd oft nere= | unf$gne eorl, # *onne his ellen deah. | Hw$*ere me ges$lde # *$t ic mid sweorde ofsloh | niceras nigene. # No ic on niht gefr$gn | under heofones hwealf # heardran feohtan, | ne on egstreamum # earmran mannon; | hwa*ere ic fara feng # feore gedigde, | si*es werig. # =a mec s$ o*b$r, | flod $fter faro=e # on Finna land, | wadu% weallendu. # No ic wiht fram *e | swylcra searoni=a # secgan hyrde, | billa brogan. # Breca n$fre git | $t hea=olace, # ne gehw$*er incer, | swa deorlice # d$d gefremede | fagum sweordum # (no ic *$s fela% gylpe), | *eah =u *inum bro=rum # to banan wurde, | heafodm$gum; # *$s *u in helle scealt | werh=o dreogan, # *eah *in wit duge. | Secge ic *e to so=e, # sunu Ecglafes, | *$t n$fre Grendel% swa fela # gryra gefremede, | atol $gl$ca, # ealdre *inum, | hyn=o on Heorote, # gif *in hige w$re, | sefa swa searogrim, # swa *u self talast. | Ac he hafa= onfunden # *$t he *a f$h=e ne *earf, | atole ecg*r$ce # eower leode | swi=e onsittan, # Sigescyldinga; | nyme= nydbade, # n$negum ara= | leode Deniga, # ac he lust wige=, | swefe= ond sende*, # secce ne wene* | to Gardenum. # Ac ic him Geata sceal | eafo= ond ellen # ungeara nu, | gu*e gebeodan. # G$* eft se *e mot | to medo modig, # si**an morgenleoht | ofer ylda bearn # o*res dogores, | sunne sweglwered # su*an scine=." | *a w$s on salum # sinces brytta, | gamolfeax ond gu=rof; # geoce gelyfde | brego Beorhtdena, # gehyrde on Beowulfe | folces hyrde # f$str$dne ge*oht. | =$r w$s h$le*a hleahtor, # hlyn swynsode, | word w$ron wynsume. # Eode Wealh*eow for=, | cwen Hro=gares, # cynna gemyndig, | grette goldhroden # guman on healle, | ond *a freolic wif # ful gesealde | $rest Eastdena # e*elwearde, | b$d hine bli=ne # $t *$re beor*ege, | leodum leofne. # He on lust ge*eah | symbel ond seleful, # sigerof kyning. | Ymbeode *a # ides Helminga | dugu*e ond geogo*e # d$l $ghwylcne, | sincfato sealde, # o**$t s$l alamp | *$t hio Beowulfe, # beaghroden cwen | mode ge*ungen, # medoful $tb$r; | grette Geata leod, # gode *ancode | wisf$st wordum # *$s =e hire se willa gelamp | *$t heo on $nigne # eorl gelyfde | fyrena frofre. # He *$t ful ge*eah, | w$lreow wiga, # $t Wealh*eon, | ond *a gyddode # gu*e gefysed; | Beowulf ma*elode, # bearn Ecg*eowes: | "Ic *$t hogode, # *a ic on holm gestah, | s$bat ges$t # mid minra secga gedriht, | *$t ic anunga # eowra leoda | willan geworhte # o*=e on w$l crunge, | feondgrapum f$st. # Ic gefremman sceal | eorlic ellen, # o*=e ended$g | on *isse meoduhealle # minne gebidan." | =am wife *a word # wel licodon, | gilpcwide Geates; # eode goldhroden | freolicu folccwen # to hire frean sittan. | *a w$s eft swa $r # inne on healle | *ry=word sprecen, # =eod on s$lum, | sigefolca sweg, # o**$t semninga | sunu Healfdenes # secean wolde | $fenr$ste; # wiste *$m ahl$can | to *$m heahsele # hilde ge*inged, | si==an hie sunnan leoht # geseon ne% meahton, | o*=e nipende # niht ofer ealle, | scaduhelma gesceapu # scri=an cwoman, | wan under wolcnum. # Werod eall aras. | Gegrette% *a # guma o*erne, | Hro=gar Beowulf, # ond him h$l abead, | win$rnes geweald, # ond *$t word acw$=: | "N$fre ic $negum men # $r alyfde, | si*=an ic hond ond rond # hebban mihte, | =ry*$rn Dena # buton *e nu =a. | Hafa nu ond geheald # husa selest, | gemyne m$r*o, # m$genellen cy=, | waca wi= wra*um. # Ne bi= *e wilna gad, | gif *u *$t ellenweorc # aldre gedigest." | =a him Hro*gar gewat # mid his h$le*a gedryht, | eodur Scyldinga, # ut of healle; | wolde wigfruma # Wealh*eo secan, | cwen to gebeddan. # H$fde kyningwuldor | Grendle togeanes, # swa guman gefrungon, | seleweard aseted; # sundornytte beheold | ymb aldor Dena, # eotonweard abead. | Huru Geata leod # georne truwode | modgan m$gnes, # metodes hyldo. | =a he him of dyde # isernbyrnan, | helm of hafelan, # sealde his hyrsted sweord, | irena cyst, # ombiht*egne, | ond gehealdan het # hildegeatwe. | Gespr$c *a se goda # gylpworda sum, | Beowulf Geata, # $r he on bed stige: | "No ic me an herew$smun # hnagran talige, | gu*geweorca, # *onne Grendel hine; | for*an ic hine sweorde # swebban nelle, | aldre beneotan, # *eah ic eal m$ge. | Nat he *ara goda # *$t he me ongean slea, | rand geheawe, # *eah =e he rof sie | ni*geweorca; # ac wit on niht sculon | secge ofersittan, # gif he% gesecean dear | wig ofer w$pen, # ond si*=an witig god | on swa hw$*ere hond, # halig dryhten, | m$r=o deme, # swa him gemet *ince." | Hylde hine *a hea*odeor, # hleorbolster onfeng | eorles andwlitan, # ond hine ymb monig | snellic s$rinc # selereste gebeah. | N$nig heora *ohte # *$t he *anon scolde | eft eardlufan # $fre gesecean, | folc o*=e freoburh, # *$r he afeded w$s; | ac hie h$fdon gefrunen # *$t hie $r to fela micles | in *$m winsele # w$ldea= fornam, | Denigea leode. # Ac him dryhten forgeaf | wigspeda gewiofu, # Wedera leodum, | frofor ond fultum, # *$t hie feond heora | =urh anes cr$ft # ealle ofercomon, | selfes mihtum. # So= is gecy*ed | *$t mihtig god # manna cynnes | weold wideferh=%. # Com on wanre niht | scri=an sceadugenga. # Sceotend sw$fon, | *a *$t hornreced # healdan scoldon, | ealle buton anum. # *$t w$s yldum cu* | *$t hie ne moste, # *a metod nolde, | se scynsca*a% # under sceadu bregdan; | ac he w$ccende # wra*um on andan | bad bolgenmod # beadwa ge*inges. | =a com of more # under misthleo*um | Grendel gongan, # godes yrre b$r; | mynte se mansca=a # manna cynnes | sumne besyrwan # in sele *am hean. | Wod under wolcnum # to *$s *e he winreced, | goldsele gumena, # gearwost wisse, | f$ttum fahne. # Ne w$s *$t forma si= | *$t he Hro*gares # ham gesohte; | n$fre he on aldordagum # $r ne si*=an | heardran h$le, # heal=egnas fand. | Com *a to recede # rinc si=ian, | dreamum bed$led. # Duru sona onarn, | fyrbendum f$st, # sy*=an he hire folmum $thran%; | onbr$d *a bealohydig, # =a he% gebolgen% w$s, | recedes mu*an. # Ra*e $fter *on | on fagne flor # feond treddode, | eode yrremod; # him of eagum stod | ligge gelicost # leoht unf$ger. | Geseah he in recede # rinca manige, | swefan sibbegedriht # samod $tg$dere, | magorinca heap. # *a his mod ahlog; | mynte *$t he ged$lde, # $r*on d$g cwome, | atol agl$ca, # anra gehwylces | lif wi= lice, # *a him alumpen w$s | wistfylle wen. # Ne w$s *$t wyrd *a gen | *$t he ma moste # manna cynnes | =icgean ofer *a niht. # *ry=swy= beheold | m$g Higelaces, # hu se mansca=a | under f$rgripum # gefaran wolde. | Ne *$t se agl$ca # yldan *ohte, | ac he gefeng hra=e # forman si=e | sl$pendne rinc, # slat unwearnum, | bat banlocan, # blod edrum dranc, | synsn$dum swealh; # sona h$fde | unlyfigendes # eal gefeormod, | fet ond folma. # For= near $tstop, | nam *a mid handa # hige*ihtigne | rinc on r$ste, # r$hte ongean | feond mid folme; # he onfeng hra*e | inwit*ancum # ond wi= earm ges$t. | Sona *$t onfunde # fyrena hyrde | *$t he ne mette # middangeardes, | eor*an sceata%, # on elran men | mundgripe maran. # He on mode wear= | forht on ferh=e; # no *y $r fram meahte. | Hyge w$s him hinfus, # wolde on heolster fleon, | secan deofla gedr$g; # ne w$s his drohto= *$r | swylce he on ealderdagum # $r gemette. | Gemunde *a se goda, # m$g Higelaces, | $fenspr$ce, # uplang astod | ond him f$ste wi=feng; # fingras burston. | Eoten w$s utweard; # eorl fur*ur stop. | Mynte se m$ra, # *$r% he meahte swa, | widre gewindan # ond on weg *anon | fleon on fenhopu; # wiste his fingra geweald | on grames grapum. # *$t w$s% geocor si= | *$t se hearmsca*a # to Heorute ateah. | Dryhtsele dynede; # Denum eallum wear=, | ceasterbuendum, # cenra gehwylcum, | eorlum ealuscerwen. # Yrre w$ron begen, | re*e renweardas. # Reced hlynsode. | *a w$s wundor micel # *$t se winsele | wi=h$fde hea*odeorum, # *$t he on hrusan ne feol, | f$ger foldbold; # ac he *$s f$ste w$s | innan ond utan # irenbendum | searo*oncum besmi*od. # *$r fram sylle abeag | medubenc monig, # mine gefr$ge, | golde geregnad, # *$r *a graman wunnon. | *$s ne wendon $r # witan Scyldinga | *$t hit a mid gemete # manna $nig, | betlic% ond banfag, # tobrecan meahte, | listum tolucan, # nym*e liges f$*m | swulge on swa*ule. # Sweg up astag | niwe geneahhe; # Nor=denum stod | atelic egesa, # anra gehwylcum | *ara *e of wealle # wop gehyrdon, | gryreleo= galan # godes ondsacan, | sigeleasne sang, # sar wanigean | helle h$fton. # Heold hine f$ste | se *e manna w$s # m$gene strengest | on *$m d$ge # *ysses lifes. | Nolde eorla hleo # $nige *inga | *one cwealmcuman # cwicne forl$tan, | ne his lifdagas # leoda $nigum | nytte tealde. # *$r genehost br$gd | eorl Beowulfes # ealde lafe, | wolde freadrihtnes # feorh ealgian, | m$res *eodnes, # =$r hie meahton swa. | Hie *$t ne wiston, # *a hie gewin drugon, | heardhicgende # hildemecgas, | ond on healfa gehwone # heawan *ohton, | sawle secan, # *one synsca=an | $nig ofer eor*an # irenna cyst, | gu=billa nan, # gretan nolde, | ac he sigew$pnum # forsworen h$fde, | ecga gehwylcre. # Scolde his aldorgedal | on =$m d$ge # *ysses lifes | earmlic wur=an, # ond se ellorgast | on feonda geweald # feor si=ian. | =a *$t onfunde # se *e fela $ror | modes myr=e # manna cynne, | fyrene gefremede # (he w$s% fag wi= god), | *$t him se lichoma # l$stan nolde, | ac hine se modega # m$g Hygelaces | h$fde be honda; # w$s gehw$*er o=rum | lifigende la=. # Licsar gebad | atol $gl$ca; # him on eaxle wear= | syndolh sweotol, # seonowe onsprungon, | burston banlocan. # Beowulfe wear= | gu=hre= gyfe*e; # scolde Grendel *onan | feorhseoc fleon # under fenhleo=u, | secean wynleas wic; # wiste *e geornor | *$t his aldres w$s # ende gegongen, | dogera d$grim. # Denum eallum wear= | $fter *am w$lr$se # willa gelumpen. | H$fde *a gef$lsod # se *e $r feorran com, | snotor ond swy=ferh=, # sele Hro=gares, | genered wi= ni=e; # nihtweorce gefeh, | ellenm$r*um. # H$fde Eastdenum | Geatmecga leod # gilp gel$sted, | swylce oncy*=e # ealle gebette, | inwidsorge, # *e hie $r drugon | ond for *reanydum # *olian scoldon, | torn unlytel. # *$t w$s tacen sweotol, | sy*=an hildedeor # hond alegde, | earm ond eaxle # (*$r w$s eal geador | Grendles grape) # under geapne hrof%. | =a w$s on morgen # mine gefr$ge | ymb *a gifhealle # gu=rinc monig; | ferdon folctogan # feorran ond nean | geond widwegas # wundor sceawian, | la*es lastas. # No his lifgedal | sarlic *uhte # secga $negum | *ara *e tirleases # trode sceawode, | hu he werigmod # on weg *anon, | ni=a ofercumen, # on nicera mere | f$ge ond geflymed # feorhlastas b$r. | =$r w$s on blode # brim weallende, | atol y=a geswing # eal gemenged | haton heolfre, # heorodreore weol. | Dea=f$ge deog, # si==an dreama leas | in fenfreo=o # feorh alegde, | h$*ene sawle; # *$r him hel onfeng. | *anon eft gewiton # ealdgesi=as, | swylce geong manig # of gomenwa*e | fram mere modge # mearum ridan, | beornas on blancum. # =$r w$s Beowulfes | m$r=o m$ned; # monig oft gecw$= | *$tte su= ne nor= # be s$m tweonum | ofer eormengrund # o*er n$nig | under swegles begong # selra n$re | rondh$bbendra, # rices wyr=ra. | Ne hie huru winedrihten # wiht ne logon, | gl$dne Hro=gar, # ac *$t w$s god cyning. | Hwilum hea*orofe # hleapan leton, | on geflit faran # fealwe mearas | =$r him foldwegas # f$gere *uhton, | cystum cu=e. # Hwilum cyninges *egn, | guma gilphl$den, # gidda gemyndig, | se =e ealfela # ealdgesegena | worn gemunde, # word o*er fand | so=e gebunden; # secg eft ongan | si= Beowulfes # snyttrum styrian | ond on sped wrecan # spel gerade, | wordum wrixlan. # Welhwylc gecw$= | *$t he fram Sigemundes% # secgan hyrde | ellend$dum, # uncu*es fela, | W$lsinges gewin, # wide si=as, | *ara *e gumena bearn # gearwe ne wiston, | f$h=e ond fyrena, # buton Fitela mid hine, | *onne he swulces hw$t # secgan wolde, | eam his nefan, # swa hie a w$ron | $t ni=a gehwam # nydgesteallan; | h$fdon ealfela # eotena cynnes | sweordum ges$ged. # Sigemunde gesprong | $fter dea=d$ge # dom unlytel, | sy*=an wiges heard # wyrm acwealde, | hordes hyrde. # He under harne stan, | $*elinges bearn, # ana gene=de | frecne d$de, # ne w$s him Fitela mid. | Hw$*re him ges$lde # =$t *$t swurd *urhwod | wr$tlicne wyrm, # *$t hit on wealle $tstod, | dryhtlic iren; # draca mor=re swealt. | H$fde agl$ca # elne gegongen | *$t he beahhordes # brucan moste | selfes dome; # s$bat gehleod, | b$r on bearm scipes # beorhte fr$twa, | W$lses eafera. # Wyrm hat gemealt. | Se w$s wreccena # wide m$rost | ofer wer*eode, # wigendra hleo, | ellend$dum # (he *$s $r on=ah), | si==an Heremodes # hild swe=rode, | eafo=% ond ellen. # He mid Eotenum wear= | on feonda geweald # for= forlacen, | snude forsended. # Hine sorhwylmas | lemede to lange; # he his leodum wear=, | eallum $*ellingum # to aldorceare; | swylce oft bemearn # $rran m$lum | swi=ferh*es si= # snotor ceorl monig, | se *e him bealwa to # bote gelyfde, | *$t *$t =eodnes bearn # ge*eon scolde, | f$der$*elum onfon, # folc gehealdan, | hord ond hleoburh, # h$le*a rice, | %%OE%% Scyldinga. # He *$r eallum wear=, | m$g Higelaces, # manna cynne, | freondum gef$gra; # hine fyren onwod. | Hwilum flitende # fealwe str$te | mearum m$ton. # =a w$s morgenleoht | scofen ond scynded. # Eode scealc monig | swi=hicgende # to sele *am hean | searowundor seon; # swylce self cyning | of brydbure, # beahhorda weard, | tryddode tirf$st # getrume micle, | cystum gecy*ed, # ond his cwen mid him | medostigge m$t # m$g*a hose. | Hro=gar ma*elode # (he to healle geong, | stod on stapole, # geseah steapne hrof, | golde fahne, # ond Grendles hond): | "=isse ansyne # alwealdan *anc | lungre gelimpe! # Fela ic la*es gebad, | grynna $t Grendle; # a m$g god wyrcan | wunder $fter wundre, # wuldres hyrde. | =$t w$s ungeara # *$t ic $nigra me | weana ne wende # to widan feore | bote gebidan, # *onne blode fah | husa selest # heorodreorig stod, | wea widscofen # witena gehwylcum% | =ara *e ne wendon # *$t hie wideferh= | leoda landgeweorc # la*um beweredon | scuccum ond scinnum. # Nu scealc hafa= | *urh drihtnes miht # d$d gefremede | =e we ealle # $r ne meahton | snyttrum besyrwan. # Hw$t, *$t secgan m$g | efne swa hwylc m$g*a # swa =one magan cende | $fter gumcynnum, # gyf heo gyt lyfa=, | *$t hyre ealdmetod # este w$re | bearngebyrdo. # Nu ic, Beowulf, *ec, | secg betsta, # me for sunu wylle | freogan on ferh*e; # heald for= tela | niwe sibbe. # Ne bi= *e n$nigra% gad | worolde wilna, # *e ic geweald h$bbe. | Ful oft ic for l$ssan # lean teohhode, | hordweor*unge # hnahran rince, | s$mran $t s$cce. # *u *e self hafast | d$dum gefremed # *$t *in dom% lyfa= | awa to aldre. # Alwalda *ec | gode forgylde, # swa he nu gyt dyde!" | Beowulf ma*elode, # bearn Ec*eowes: | "We *$t ellenweorc # estum miclum, | feohtan fremedon, # frecne gene=don | eafo= uncu*es. # U*e ic swi*or | *$t =u hine selfne # geseon moste, | feond on fr$tewum # fylwerigne. | Ic hine% hr$dlice # heardan clammum | on w$lbedde # wri*an *ohte, | *$t he for mundgripe% # minum scolde | licgean lifbysig, # butan his lic swice. | Ic hine ne mihte, # *a metod nolde, | ganges getw$man, # no ic him *$s georne $tfealh, | feorhgeni=lan; # w$s to foremihtig | feond on fe*e. # Hw$*ere he his folme forlet | to lifwra*e # last weardian, | earm ond eaxle. # No *$r $nige swa *eah | feasceaft guma # frofre gebohte; | no *y leng leofa= # la=geteona, | synnum geswenced, # ac hyne sar hafa= | mid% nydgripe% # nearwe befongen, | balwon bendum. # =$r abidan sceal | maga mane fah # miclan domes, | hu him scir metod # scrifan wille." | =a w$s swigra secg, # sunu Eclafes, | on gylpspr$ce # gu=geweorca, | si*=an $*elingas # eorles cr$fte | ofer heanne hrof # hand sceawedon, | feondes fingras. # Foran $ghwylc w$s, | sti=ra% n$gla gehwylc, # style gelicost, | h$*enes handsporu # hilderinces%, | egl, unheoru. # $ghwylc gecw$= | *$t him heardra nan # hrinan wolde | iren $rgod, # *$t =$s ahl$can | blodge beadufolme # onberan wolde. | =a w$s haten hre*e # Heort innanweard | folmum gefr$twod. # Fela *$ra w$s, | wera ond wifa, # *e *$t winreced, | gestsele gyredon. # Goldfag scinon | web $fter wagum, # wundorsiona fela | secga gehwylcum # *ara *e on swylc stara=. | W$s *$t beorhte bold # tobrocen swi=e, | eal inneweard # irenbendum f$st, | heorras tohlidene. # Hrof ana gen$s, | ealles ansund, # *e se agl$ca, | fyrend$dum fag, # on fleam gewand, | aldres orwena. # No *$t y=e by= | to befleonne, # fremme se *e wille, | ac gesecan% sceal # sawlberendra, | nyde genydde, # ni*=a bearna, | grundbuendra # gearwe stowe, | *$r his lichoma # legerbedde f$st | swefe* $fter symle. # *a w$s s$l ond m$l | *$t to healle gang # Healfdenes sunu; | wolde self cyning # symbel *icgan. | Ne gefr$gen ic *a m$g*e # maran weorode | ymb hyra sincgyfan # sel geb$ran. | Bugon *a to bence # bl$dagande, | fylle gef$gon; # f$gere ge*$gon | medoful manig # magas *ara | swi=hicgende # on sele *am hean, | Hro=gar ond Hro*ulf. # Heorot innan w$s | freondum afylled; # nalles facenstafas | *eodscyldingas # *enden fremedon. | Forgeaf *a Beowulfe # bearn% Healfdenes | segen gyldenne # sigores to leane; | hroden hildecumbor%, # helm ond byrnan, | m$re ma=*umsweord # manige gesawon | beforan beorn beran. # Beowulf ge*ah | ful on flette; # no he *$re feohgyfte | for sceotendum% # scamigan =orfte. | Ne gefr$gn ic freondlicor # feower madmas | golde gegyrede # gummanna fela | in ealobence # o=rum gesellan. | Ymb *$s helmes hrof # heafodbeorge | wirum bewunden # walu% utan heold, | *$t him fela laf # frecne ne meahton | scurheard sce*=an, # *onne scyldfreca | ongean gramum # gangan scolde. | Heht =a eorla hleo # eahta mearas | f$tedhleore # on flet teon, | in under eoderas. # *ara anum stod | sadol searwum fah, # since gewur*ad; | *$t w$s hildesetl # heahcyninges, | =onne sweorda gelac # sunu Healfdenes | efnan wolde. # N$fre on ore l$g | widcu*es wig, # =onne walu feollon. | Ond =a Beowulfe # bega gehw$*res | eodor Ingwina # onweald geteah, | wicga ond w$pna, # het hine wel brucan. | Swa manlice # m$re *eoden, | hordweard h$le*a, # hea*or$sas geald | mearum ond madmum, # swa hy n$fre man lyh=, | se *e secgan wile # so= $fter rihte. | =a gyt $ghwylcum # eorla drihten | *ara *e mid Beowulfe # brimlade% teah | on *$re medubence # ma*=um gesealde, | yrfelafe, # ond *one $nne heht | golde forgyldan, # *one =e Grendel $r | mane acwealde, # swa he hyra ma wolde, | nefne him witig god # wyrd forstode | ond =$s mannes mod. # Metod eallum weold | gumena cynnes, # swa he nu git de=. | For*an bi= andgit # $ghw$r selest, | ferh=es fore*anc. # Fela sceal gebidan | leofes ond la*es # se *e longe her | on =yssum windagum # worolde bruce=. | *$r w$s sang ond sweg # samod $tg$dere | fore Healfdenes # hildewisan, | gomenwudu greted, # gid oft wrecen, | =onne healgamen # Hro*gares scop | $fter medobence # m$nan scolde | be% Finnes eaferum, # =a hie se f$r begeat, | h$le= Healfdena, # Hn$f Scyldinga, | in Fresw$le # feallan scolde. | Ne huru Hildeburh # herian *orfte | Eotena treowe; # unsynnum wear= | beloren leofum # $t *am lindplegan%, | bearnum ond bro=rum; # hie on gebyrd hruron, | gare wunde. # *$t w$s geomuru ides! | Nalles holinga # Hoces dohtor | meotodsceaft bemearn, # sy*=an morgen com, | =a heo under swegle # geseon meahte | mor*orbealo maga, # *$r heo% $r m$ste heold | worolde wynne. # Wig ealle fornam | Finnes *egnas # nemne feaum anum, | *$t he ne mehte # on *$m me=elstede | wig Hengeste # wiht gefeohtan, | ne *a wealafe # wige for*ringan | *eodnes =egna%; # ac hig him ge*ingo budon, | *$t hie him o=er flet # eal gerymdon, | healle ond heahsetl, # *$t hie healfre geweald | wi= Eotena bearn # agan moston, | ond $t feohgyftum # Folcwaldan sunu | dogra gehwylce # Dene weor*ode, | Hengestes heap # hringum wenede | efne swa swi=e # sincgestreonum | f$ttan goldes, # swa he Fresena cyn | on beorsele # byldan wolde. | =a hie getruwedon # on twa healfa | f$ste frio=uw$re. # Fin Hengeste | elne, unflitme # a=um benemde | *$t he *a wealafe # weotena dome | arum heolde, # *$t =$r $nig mon | wordum ne worcum # w$re ne br$ce, | ne *urh inwitsearo # $fre gem$nden | =eah hie hira beaggyfan # banan folgedon | =eodenlease, # *a him swa ge*earfod w$s; | gyf *onne Frysna hwylc # frecnan% spr$ce | =$s mor*orhetes # myndgiend w$re, | *onne hit sweordes ecg # se=an% scolde. | Ad% w$s ge$fned # ond icge gold | ah$fen of horde. # Herescyldinga | betst beadorinca # w$s on b$l gearu. | $t *$m ade w$s # e*gesyne | swatfah syrce, # swyn ealgylden, | eofer irenheard, # $*eling manig | wundum awyrded; # sume on w$le crungon. | Het =a Hildeburh # $t Hn$fes ade | hire selfre sunu # sweolo=e bef$stan, | banfatu b$rnan # ond on b$l don | eame% on eaxle. # Ides gnornode, | geomrode giddum. # Gu=rinc astah. | Wand to wolcnum # w$lfyra m$st, | hlynode for hlawe; # hafelan multon, | bengeato burston, # =onne blod $tspranc, | la=bite lices. # Lig ealle forswealg, | g$sta gifrost, # *ara =e *$r gu= fornam | bega folces; # w$s hira bl$d scacen. | Gewiton him =a wigend # wica neosian, | freondum befeallen, # Frysland geseon, | hamas ond heaburh. # Hengest =a gyt | w$lfagne winter # wunode mid Finne | eal% unhlitme. # Eard gemunde, | *eah *e he ne% meahte # on mere drifan | hringedstefnan; # holm storme weol, | won wi= winde, # winter y*e beleac | isgebinde, # o*=$t o*er com | gear in geardas, # swa nu gyt de=, | *a =e syngales # sele bewitia=, | wuldortorhtan weder. # =a w$s winter scacen, | f$ger foldan bearm. # Fundode wrecca, | gist of geardum; # he to gyrnwr$ce | swi=or *ohte # *onne to s$lade, | gif he torngemot # *urhteon mihte | *$t he Eotena bearn # inne gemunde. | Swa he ne forwyrnde # woroldr$denne, | *onne him Hunlafing # hildeleoman, | billa selest, # on bearm dyde, | *$s w$ron mid Eotenum # ecge cu=e. | Swylce ferh=frecan # Fin eft begeat | sweordbealo sli=en # $t his selfes ham, | si*=an grimne gripe # Gu=laf ond Oslaf | $fter s$si=e, # sorge, m$ndon, | $twiton weana d$l; # ne meahte w$fre mod | forhabban in hre*re. # =a w$s heal roden% | feonda feorum, # swilce Fin sl$gen, | cyning on cor*re, # ond seo cwen numen. | Sceotend Scyldinga # to scypon feredon | eal ingesteald # eor=cyninges, | swylce hie $t Finnes ham # findan meahton | sigla, searogimma. # Hie on s$lade | drihtlice wif # to Denum feredon, | l$ddon to leodum. # Leo= w$s asungen, | gleomannes gyd. # Gamen eft astah, | beorhtode bencsweg; # byrelas sealdon | win of wunderfatum. # *a cwom Wealh*eo for= | gan under gyldnum beage, # *$r *a godan twegen | s$ton suhtergef$deran; # *a gyt w$s hiera sib $tg$dere, | $ghwylc o=rum trywe. # Swylce *$r Unfer*% *yle | $t fotum s$t frean Scyldinga; # gehwylc hiora his ferh*e treowde, | *$t he h$fde mod micel, # *eah *e he his magum n$re | arf$st $t ecga gelacum. # Spr$c =a ides Scyldinga: | "Onfoh *issum fulle, # freodrihten min, | sinces brytta! # *u on s$lum wes, | goldwine gumena, # ond to Geatum spr$c | mildum wordum, # swa sceal man don. | Beo wi= Geatas gl$d, # geofena gemyndig, | nean ond feorran # *u nu hafast. | Me man s$gde # *$t *u =e for sunu wolde | hererinc% habban. # Heorot is gef$lsod, | beahsele beorhta; # bruc *enden *u mote | manigra medo, # ond *inum magum l$f | folc ond rice, # *onne =u for= scyle | metodsceaft seon. # Ic minne can | gl$dne Hro*ulf, # *$t he *a geogo=e wile | arum healdan, # gyf *u $r *onne% he, | wine Scildinga, # worold ofl$test; | wene ic *$t he mid gode # gyldan wille | uncran eaferan, # gif he *$t eal gemon, | hw$t wit to willan # ond to wor=myndum | umborwesendum $r # arna gefremedon." | Hwearf *a bi bence # *$r hyre byre w$ron, | Hre=ric ond Hro=mund, # ond h$le*a bearn, | giogo= $tg$dere; # *$r se goda s$t, | Beowulf Geata, # be *$m gebro=rum tw$m. | Him w$s ful boren # ond freondla*u | wordum bew$gned, # ond wunden gold | estum geeawed, # earmreade twa, | hr$gl ond hringas, # healsbeaga m$st | *ara *e ic on foldan # gefr$gen h$bbe. | N$nigne ic under swegle # selran hyrde | hordma==um% h$le*a, # sy*=an Hama $tw$g | to *$re% byrhtan byrig # Brosinga mene, | sigle ond sincf$t; # searoni=as fleah% | Eormenrices, # geceas ecne r$d. | *one hring h$fde # Higelac Geata, | nefa Swertinges, # nyhstan si=e, | si=*an he under segne # sinc ealgode, | w$lreaf werede; # hyne wyrd fornam, | sy*=an he for wlenco # wean ahsode, | f$h=e to Frysum. # He *a fr$twe w$g, | eorclanstanas # ofer y=a ful, | rice *eoden; # he under rande gecranc. | Gehwearf *a in Francna f$*m # feorh cyninges, | breostgew$du # ond se beah somod; | wyrsan wigfrecan # w$l reafedon% | $fter gu=sceare, # Geata leode, | hreawic heoldon. # Heal swege onfeng. | Wealh=eo ma*elode, # heo fore *$m werede spr$c: | "Bruc =isses beages, # Beowulf leofa, | hyse, mid h$le, # ond *isses hr$gles neot, | *eodgestreona%, # ond ge*eoh tela, | cen *ec mid cr$fte # ond *yssum cnyhtum wes | lara li=e; # ic *e *$s lean geman. | Hafast *u gefered # *$t =e feor ond neah | ealne wideferh* # weras ehtiga=, | efne swa side # swa s$ bebuge=, | windgeard, weallas. # Wes *enden *u lifige, | $*eling, eadig. # Ic *e an tela | sincgestreona. # Beo *u suna minum | d$dum gedefe, # dreamhealdende. | Her is $ghwylc eorl # o*rum getrywe, | modes milde, # mandrihtne hold%; | *egnas syndon ge*w$re, # *eod ealgearo, | druncne dryhtguman # do= swa ic bidde." | Eode *a to setle. # *$r w$s symbla cyst; | druncon win weras. # Wyrd ne cu*on, | geosceaft grimme%, # swa hit agangen wear= | eorla manegum, # sy*=an $fen cwom | ond him Hro*gar gewat # to hofe sinum, | rice to r$ste. # Reced weardode | unrim eorla, # swa hie oft $r dydon. | Benc*elu beredon; # hit geondbr$ded wear= | beddum ond bolstrum. # Beorscealca sum | fus ond f$ge # fletr$ste gebeag. | Setton him to heafdon # hilderandas, | bordwudu beorhtan; # *$r on bence w$s | ofer $*elinge # y*gesene | hea*osteapa helm, # hringed byrne, | *recwudu *rymlic. # W$s *eaw hyra | *$t hie oft w$ron # an wig gearwe, | ge $t ham ge on herge, # ge gehw$*er *ara, | efne swylce m$la # swylce hira mandryhtne | *earf ges$lde; # w$s seo *eod tilu. | Sigon *a to sl$pe. # Sum sare angeald | $fenr$ste, # swa him ful oft gelamp, | si*=an goldsele # Grendel warode, | unriht $fnde, # o**$t ende becwom, | swylt $fter synnum. # *$t gesyne wear*, | widcu* werum, # *$tte wrecend *a gyt | lifde $fter la*um, # lange *rage, | $fter gu=ceare. # Grendles modor, | ides, agl$cwif, # yrm*e gemunde, | se *e w$teregesan # wunian scolde, | cealde streamas, # si*=an Cain% wear= | to ecgbanan # angan bre*er, | f$derenm$ge; # he *a fag gewat, | mor*re gemearcod, # mandream fleon, | westen warode. # *anon woc fela | geosceaftgasta; # w$s *$ra Grendel sum, | heorowearh hetelic, # se $t Heorote fand | w$ccendne wer # wiges bidan. | *$r him agl$ca # $tgr$pe wear=; | hw$*re he gemunde # m$genes strenge, | gimf$ste gife # =e him god sealde, | ond him to anwaldan # are gelyfde, | frofre ond fultum; # =y he *one feond ofercwom, | gehn$gde helle gast. # *a he hean gewat, | dreame bed$led, # dea*wic seon, | mancynnes feond, # ond his modor *a gyt, | gifre ond galgmod, # gegan wolde | sorhfulne si=, # sunu dea=% wrecan. | Com *a to Heorote, # =$r Hringdene | geond *$t s$ld sw$fun. # *a =$r sona wear= | edhwyrft eorlum, # si*=an inne fealh | Grendles modor. # W$s se gryre l$ssa | efne swa micle # swa bi= m$g*a cr$ft, | wiggryre wifes, # be w$pnedmen, | *onne heoru bunden, # hamere ge*uren, | sweord swate fah # swin ofer helme | ecgum dyhttig # andweard scire=. | *a w$s on healle # heardecg togen | sweord ofer setlum, # sidrand manig | hafen handa f$st; # helm ne gemunde, | byrnan side, # *a hine se broga angeat. | Heo w$s on ofste, # wolde ut *anon, | feore beorgan, # *a heo onfunden w$s. | Hra=e heo $*elinga # anne h$fde | f$ste befangen, # *a heo to fenne gang. | Se w$s Hro*gare # h$le*a leofost | on gesi=es had # be s$m tweonum, | rice randwiga, # *one =e heo on r$ste abreat, | bl$df$stne beorn. # N$s Beowulf =$r, | ac w$s o*er in # $r geteohhod | $fter ma*=umgife # m$rum Geate. | Hream wear= in Heorote; # heo under heolfre genam | cu*e folme; # cearu w$s geniwod, | geworden in wicun. # Ne w$s *$t gewrixle til, | *$t hie on ba healfa # bicgan scoldon | freonda feorum. # *a w$s frod cyning, | har hilderinc, # on hreon mode, | sy=*an he aldor*egn # unlyfigendne, | *one deorestan # deadne wisse. | Hra*e w$s to bure # Beowulf fetod, | sigoreadig secg. # Samod $rd$ge | eode eorla sum, # $*ele cempa | self mid gesi=um # *$r se snotera bad, | hw$*er% him alwalda% # $fre wille | $fter weaspelle # wyrpe gefremman. | Gang =a $fter flore # fyrdwyr=e man | mid his handscale # (healwudu dynede), | *$t he *one wisan # wordum n$gde% | frean Ingwina, # fr$gn gif him w$re | $fter neodla=um% # niht get$se. | Hro=gar ma*elode, # helm Scyldinga: | "Ne frin *u $fter s$lum! # Sorh is geniwod | Denigea leodum. # Dead is $schere, | Yrmenlafes # yldra bro*or, | min runwita # ond min r$dbora, | eaxlgestealla, # =onne we on orlege | hafelan weredon, # *onne hniton fe*an, | eoferas cnysedan. # Swylc% scolde% eorl wesan, | $*eling% $rgod, # swylc $schere w$s! | Wear= him on Heorote # to handbanan | w$lg$st w$fre; # ic ne wat hw$der% | atol $se wlanc # eftsi=as teah, | fylle gef$gnod%. # Heo *a f$h=e wr$c | *e *u gystran niht # Grendel cwealdest | *urh h$stne had # heardum clammum, | for*an he to lange # leode mine | wanode ond wyrde. # He $t wige gecrang | ealdres scyldig, # ond nu o*er cwom | mihtig mansca=a, # wolde hyre m$g wrecan, | ge feor hafa= # f$h=e gest$led | (*$s *e *incean m$g # *egne monegum, | se *e $fter sincgyfan # on sefan greote*), | hre*erbealo hearde; # nu seo hand lige=, | se *e eow welhwylcra # wilna dohte. | Ic *$t londbuend, # leode mine, | seler$dende, # secgan hyrde | *$t hie gesawon # swylce twegen | micle mearcstapan # moras healdan, | ellorg$stas. # =$ra o=er w$s, | *$s *e hie gewislicost # gewitan meahton, | idese onlicn$s; # o=er earmsceapen | on weres w$stmum # wr$clastas tr$d, | n$fne he w$s mara # *onne $nig man o=er; | *one on geardagum # Grendel nemdon% | foldbuende. # No hie f$der cunnon, | hw$*er him $nig w$s # $r acenned | dyrnra gasta. # Hie dygel lond | warigea=, wulfhleo*u, # windige n$ssas, | frecne fengelad, # =$r fyrgenstream | under n$ssa genipu # ni*er gewite=, | flod under foldan. # Nis *$t feor heonon | milgemearces # *$t se mere stande=%; | ofer *$m hongia= # hrinde bearwas, | wudu wyrtum f$st # w$ter oferhelma=. | *$r m$g nihta gehw$m # ni=wundor seon, | fyr on flode. # No *$s frod leofa= | gumena bearna, # *$t *one grund wite; | =eah *e h$=stapa # hundum geswenced, | heorot hornum trum, # holtwudu sece, | feorran geflymed, # $r he feorh sele=, | aldor on ofre, # $r he in wille | hafelan hydan%. # Nis *$t heoru stow! | *onon y=geblond # up astige= | won to wolcnum, # *onne wind styre*, | la= gewidru, # o=*$t lyft drysma*, | roderas reota=. # Nu is se r$d gelang | eft $t *e anum. # Eard git ne const, | frecne stowe, # =$r *u findan miht | felasinnigne secg; # sec gif *u dyrre. | Ic *e *a f$h=e # feo leanige, | ealdgestreonum, # swa ic $r dyde, | wundnum% golde, # gyf *u on weg cymest." | Beowulf ma*elode, # bearn Ecg*eowes: | "Ne sorga, snotor guma; # selre bi= $ghw$m | *$t he his freond wrece, # *onne he fela murne. | Ure $ghwylc sceal # ende gebidan | worolde lifes; # wyrce se *e mote | domes $r dea*e; # *$t bi= drihtguman | unlifgendum # $fter selest. | Aris, rices weard, # uton ra*e% feran | Grendles magan # gang sceawigan. | Ic hit *e gehate, # no he on helm losa*, | ne on foldan f$*m, # ne on fyrgenholt, | ne on gyfenes grund, # ga *$r he wille. | =ys dogor *u # ge*yld hafa | weana gehwylces, # swa ic *e wene to." | Ahleop =a se gomela, # gode *ancode, | mihtigan drihtne, # *$s se man gespr$c. | *a w$s Hro=gare # hors geb$ted, | wicg wundenfeax. # Wisa fengel | geatolic gende; # gumfe*a stop | lindh$bbendra. # Lastas w$ron | $fter waldswa*um # wide gesyne, | gang ofer grundas, # *$r% heo% gegnum for | ofer myrcan mor, # mago*egna b$r | *one selestan # sawolleasne | *ara *e mid Hro=gare # ham eahtode. | Ofereode *a # $*elinga bearn | steap stanhli=o, # stige nearwe, | enge anpa=as, # uncu= gelad, | neowle n$ssas, # nicorhusa fela. | He feara sum # beforan gengde | wisra monna # wong sceawian, | o**$t he f$ringa # fyrgenbeamas | ofer harne stan # hleonian funde, | wynleasne wudu; # w$ter under stod | dreorig ond gedrefed. # Denum eallum w$s, | winum Scyldinga, # weorce on mode | to ge*olianne, # =egne monegum, | oncy= eorla gehw$m, # sy=*an $scheres | on *am holmclife # hafelan metton. | Flod blode weol # (folc to s$gon), | hatan heolfre. # Horn stundum song | fuslic fyrdleo=%. # Fe*a eal ges$t. | Gesawon =a $fter w$tere # wyrmcynnes fela, | sellice s$dracan, # sund cunnian, | swylce on n$shleo=um # nicras licgean, | =a on undernm$l # oft bewitiga= | sorhfulne si= # on seglrade, | wyrmas ond wildeor; # hie on weg hruron, | bitere ond gebolgne, # bearhtm ongeaton, | gu=horn galan. # Sumne Geata leod | of flanbogan # feores getw$fde, | y=gewinnes, # *$t him on aldre stod | herestr$l hearda; # he on holme w$s | sundes *e s$nra, # =e hyne swylt fornam. | Hr$*e wear= on y=um # mid eoferspreotum | heorohocyhtum # hearde genearwod, | ni=a gen$ged, # ond on n$s togen, | wundorlic w$gbora; # weras sceawedon | gryrelicne gist. # Gyrede hine Beowulf | eorlgew$dum, # nalles for ealdre mearn. | Scolde herebyrne # hondum gebroden, | sid ond searofah, # sund cunnian, | seo =e bancofan # beorgan cu*e, | *$t him hildegrap # hre*re ne mihte, | eorres inwitfeng, # aldre gesce*=an; | ac se hwita helm # hafelan werede, | se *e meregrundas # mengan scolde, | secan sundgebland # since geweor=ad, | befongen freawrasnum, # swa hine fyrndagum | worhte w$pna smi=, # wundrum teode, | besette swinlicum, # *$t hine sy=*an no | brond ne beadomecas # bitan ne meahton. | N$s *$t *onne m$tost # m$genfultuma | *$t him on =earfe lah # =yle Hro=gares; | w$s *$m h$ftmece # Hrunting nama. | *$t w$s an foran # ealdgestreona; | ecg w$s iren, # atertanum fah, | ahyrded hea*oswate; # n$fre hit $t hilde ne swac | manna $ngum # *ara *e hit mid mundum bewand, | se =e gryresi=as # gegan dorste, | folcstede fara; # n$s *$t forma si= | *$t hit ellenweorc # $fnan scolde. | Huru ne gemunde # mago Ecglafes, | eafo*es cr$ftig, # *$t he $r gespr$c | wine druncen, # *a he *$s w$pnes onlah | selran sweordfrecan. # Selfa ne dorste | under y=a gewin # aldre gene*an, | drihtscype dreogan; # *$r he dome forleas, | ellenm$r=um%. # Ne w$s *$m o=rum swa, | sy=*an he hine to gu=e # gegyred h$fde. | Beowulf ma=elode, # bearn Ecg*eowes: | "Ge*enc nu, se m$ra # maga Healfdenes, | snottra fengel, # nu ic eom si=es fus, | goldwine gumena, # hw$t wit geo spr$con, | gif ic $t *earfe # *inre scolde | aldre linnan, # *$t =u me a w$re | for=gewitenum # on f$der st$le. | Wes *u mundbora # minum mago*egnum, | hondgesellum, # gif mec hild nime; | swylce *u =a madmas # *e *u me sealdest, | Hro=gar leofa, # Higelace onsend. | M$g *onne on *$m golde ongitan # Geata dryhten, | geseon sunu Hr$dles, # *onne he on *$t sinc stara=, | *$t ic gumcystum # godne funde | beaga bryttan, # breac *onne moste. | Ond *u Unfer=% l$t # ealde lafe, | wr$tlic w$gsweord, # widcu=ne man | heardecg habban; # ic me mid Hruntinge | dom gewyrce, # o*=e mec dea= nime=." | $fter *$m wordum # Wedergeata leod | efste mid elne, # nalas ondsware | bidan wolde; # brimwylm onfeng | hilderince. # =a w$s hwil d$ges | $r he *one grundwong # ongytan mehte. | Sona *$t onfunde # se =e floda begong | heorogifre beheold # hund missera, | grim ond gr$dig, # *$t *$r gumena sum | $lwihta eard # ufan cunnode. | Grap *a togeanes, # gu=rinc gefeng | atolan clommum. # No *y $r in gescod | halan lice; # hring utan ymbbearh, | *$t heo *one fyrdhom # =urhfon ne mihte, | locene leo=osyrcan # la*an fingrum. | B$r *a seo brimwylf%, # *a heo to botme com, | hringa *engel # to hofe sinum, | swa he ne mihte, # no he *$s% modig w$s, | w$pna gewealdan, # ac hine wundra *$s fela | swencte% on sunde, # s$deor monig | hildetuxum # heresyrcan br$c, | ehton agl$can. # =a se eorl ongeat | *$t he in% ni=sele # nathwylcum w$s, | *$r him n$nig w$ter # wihte ne sce*ede, | ne him for hrofsele # hrinan ne mehte | f$rgripe flodes; # fyrleoht geseah, | blacne leoman, # beorhte scinan. | Ongeat *a se goda # grundwyrgenne, | merewif mihtig; # m$genr$s forgeaf | hildebille, # hond% sweng% ne ofteah, | *$t hire on hafelan # hringm$l agol | gr$dig gu=leo=. # =a se gist onfand | *$t se beadoleoma # bitan nolde, | aldre sce*=an, # ac seo ecg geswac | =eodne $t *earfe; # =olode $r fela | hondgemota, # helm oft gesc$r, | f$ges fyrdhr$gl; # =a w$s forma si= | deorum madme, # *$t his dom al$g. | Eft w$s anr$d, # nalas elnes l$t, | m$r=a gemyndig # m$g Hylaces. | Wearp =a wundenm$l% # wr$ttum gebunden | yrre oretta, # *$t hit on eor=an l$g, | sti= ond stylecg; # strenge getruwode, | mundgripe m$genes. # Swa sceal man don, | *onne he $t gu=e # gegan *ence= | longsumne lof, # na ymb his lif ceara=. | Gefeng *a be eaxle # (nalas for f$h=e mearn) | Gu=geata leod # Grendles modor; | br$gd *a beadwe heard, # *a he gebolgen w$s, | feorhgeni=lan, # *$t heo on flet gebeah. | Heo him eft hra*e # andlean% forgeald | grimman grapum # ond him togeanes feng; | oferwearp *a werigmod # wigena strengest, | fe*ecempa, # *$t he on fylle wear=. | Ofs$t *a *one selegyst # ond hyre seax% geteah, | brad ond% brunecg, # wolde hire bearn wrecan, | angan eaferan. # Him on eaxle l$g | breostnet broden; # *$t gebearh feore, | wi= ord ond wi= ecge # ingang forstod. | H$fde =a forsi=od # sunu Ecg*eowes | under gynne grund, # Geata cempa, | nemne him hea=obyrne # helpe gefremede, | herenet hearde, # ond halig god | geweold wigsigor; # witig drihten, | rodera r$dend, # hit on ryht gesced | y=elice, # sy*=an he eft astod. | Geseah =a on searwum # sigeeadig bil, | eald sweord eotenisc, # ecgum *yhtig, | wigena weor=mynd; # *$t w$s% w$pna cyst, | buton hit w$s mare # =onne $nig mon o=er | to beadulace # $tberan meahte, | god ond geatolic, # giganta geweorc. | He gefeng *a fetelhilt, # freca Scyldinga | hreoh ond heorogrim # hringm$l gebr$gd, | aldres orwena, # yrringa sloh, | *$t hire wi= halse # heard grapode, | banhringas br$c. # Bil eal =urhwod | f$gne fl$schoman; # heo on flet gecrong. | Sweord w$s swatig, # secg weorce gefeh. | Lixte se leoma, # leoht inne stod, | efne swa of hefene # hadre scine= | rodores candel. # He $fter recede wlat; | hwearf *a be wealle, # w$pen hafenade | heard be hiltum # Higelaces =egn, | yrre ond anr$d. # N$s seo ecg fracod | hilderince, # ac he hra*e wolde | Grendle forgyldan # gu=r$sa fela | =ara *e he geworhte # to Westdenum | oftor micle # =onne on $nne si=, | *onne he Hro=gares # heor=geneatas | sloh on sweofote, # sl$pende fr$t | folces Denigea # fyftyne men | ond o=er swylc # ut offerede, | la=licu lac. # He him *$s lean forgeald, | re*e cempa, # to =$s *e he on r$ste geseah | gu=werigne # Grendel licgan | aldorleasne, # swa him $r gescod | hild $t Heorote. # Hra wide sprong, | sy*=an he $fter dea=e # drepe *rowade, | heorosweng heardne, # ond hine *a heafde becearf. | Sona *$t gesawon # snottre ceorlas, | *a =e mid Hro=gare # on holm wliton, | *$t w$s y=geblond # eal gemenged, | brim blode fah. # Blondenfeaxe, | gomele ymb godne, # ongeador spr$con | *$t hig *$s $=elinges # eft ne wendon | *$t he sigehre=ig # secean come | m$rne *eoden; # *a =$s monige gewear= | *$t hine seo brimwylf # abroten% h$fde. | =a com non d$ges. # N$s ofgeafon | hwate Scyldingas; # gewat him ham *onon | goldwine gumena. # Gistas setan% | modes seoce # ond on mere staredon, | wiston ond ne wendon # *$t hie heora winedrihten | selfne gesawon. # *a *$t sweord ongan | $fter hea*oswate # hildegicelum, | wigbil wanian. # *$t w$s wundra sum, | *$t hit eal gemealt # ise gelicost, | =onne forstes bend # f$der onl$te=, | onwinde= w$lrapas, # se geweald hafa= | s$la ond m$la; # *$t is so= metod. | Ne nom he in *$m wicum, # Wedergeata leod, | ma=m$hta ma, # *eh he *$r monige geseah, | buton *one hafelan # ond *a hilt somod | since fage. # Sweord $r gemealt, | forbarn brodenm$l; # w$s *$t blod to *$s hat, | $ttren ellorg$st # se *$r inne swealt. | Sona w$s on sunde # se *e $r $t s$cce gebad | wighryre wra=ra, # w$ter up *urhdeaf. | W$ron y=gebland # eal gef$lsod, | eacne eardas, # *a se ellorgast | oflet lifdagas # ond *as l$nan gesceaft. | Com *a to lande # lidmanna helm | swi=mod swymman; # s$lace gefeah, | m$genbyr*enne # *ara *e he him mid h$fde. | Eodon him *a togeanes, # gode *ancodon, | =ry=lic *egna heap, # *eodnes gefegon, | *$s *e hi hyne gesundne # geseon moston. | =a w$s of *$m hroran # helm ond byrne | lungre alysed. # Lagu drusade, | w$ter under wolcnum, # w$ldreore fag. | Ferdon for= *onon # fe*elastum | ferh*um f$gne, # foldweg m$ton, | cu*e str$te. # Cyningbalde men | from *$m holmclife # hafelan b$ron | earfo=lice # heora $ghw$*rum, | felamodigra; # feower scoldon | on *$m w$lstenge # weorcum geferian | to *$m goldsele # Grendles heafod, | o*=$t semninga # to sele comon | frome fyrdhwate # feowertyne | Geata gongan; # gumdryhten mid | modig on gemonge # meodowongas tr$d. | =a com in gan # ealdor =egna, | d$dcene mon # dome gewur*ad, | h$le hildedeor, # Hro=gar gretan. | *a w$s be feaxe # on flet boren | Grendles heafod, # *$r guman druncon, | egeslic for eorlum # ond *$re idese mid, | wliteseon wr$tlic; # weras on sawon. | Beowulf ma*elode, # bearn Ecg*eowes: | "Hw$t! we *e *as s$lac, # sunu Healfdenes, | leod Scyldinga, # lustum brohton | tires to tacne, # *e *u her to locast. | Ic *$t unsofte # ealdre gedigde | wigge under w$tere, # weorc gene*de | earfo=lice; # $trihte w$s | gu= getw$fed, # nym=e mec god scylde. | Ne meahte ic $t hilde # mid Hruntinge | wiht gewyrcan, # *eah *$t w$pen duge; | ac me geu=e # ylda waldend | *$t ic on wage geseah # wlitig hangian | eald sweord eacen # (oftost wisode | winigea leasum), # *$t ic =y w$pne gebr$d. | Ofsloh =a $t *$re s$cce, # *a me s$l ageald, | huses hyrdas. # *a *$t hildebil | forbarn brogdenm$l, # swa *$t blod gesprang, | hatost hea*oswata. # Ic *$t hilt *anan | feondum $tferede, # fyrend$da wr$c, | dea=cwealm Denigea, # swa hit gedefe w$s. | Ic hit *e *onne gehate, # *$t *u on Heorote most | sorhleas swefan # mid *inra secga gedryht | ond *egna gehwylc # *inra leoda, | dugu=e ond iogo*e, # *$t *u him ondr$dan ne *earft, | *eoden Scyldinga, # on *a healfe, | aldorbealu eorlum, # swa *u $r dydest." | =a w$s gylden hilt # gamelum rince, | harum hildfruman, # on hand gyfen, | enta $rgeweorc; # hit on $ht gehwearf | $fter deofla hryre # Denigea frean, | wundorsmi*a geweorc, # ond *a *as worold ofgeaf | gromheort guma, # godes ondsaca, | mor=res scyldig, # ond his modor eac, | on geweald gehwearf # woroldcyninga | =$m selestan # be s$m tweonum | =ara *e on Scedenigge # sceattas d$lde. | Hro=gar ma=elode, # hylt sceawode, | ealde lafe, # on =$m w$s or writen | fyrngewinnes, # sy=*an flod ofsloh, | gifen geotende, # giganta cyn | (frecne geferdon); # *$t w$s fremde *eod | ecean dryhtne; # him *$s endelean | *urh w$teres wylm # waldend sealde. | Swa w$s on =$m scennum # sciran goldes | *urh runstafas # rihte gemearcod, | geseted ond ges$d # hwam *$t sweord geworht, | irena cyst, # $rest w$re, | wreo*enhilt ond wyrmfah. # =a se wisa spr$c | sunu Healfdenes # (swigedon ealle): | "*$t, la, m$g secgan # se *e so= ond riht | freme= on folce, # feor eal gemon, | eald %%OE%%weard, # *$t =es eorl w$re | geboren betera! # Bl$d is ar$red | geond widwegas, # wine min Beowulf, | =in ofer *eoda gehwylce. # Eal *u hit ge*yldum healdest, | m$gen mid modes snyttrum. # Ic *e sceal mine gel$stan | freode, swa wit fur=um spr$con. # =u scealt to frofre weor*an | eal langtwidig # leodum *inum, | h$le=um to helpe. # Ne wear= Heremod swa | eaforum Ecgwelan, # Arscyldingum; | ne geweox he him to willan, # ac to w$lfealle | ond to dea=cwalum # Deniga leodum; | breat bolgenmod # beodgeneatas, | eaxlgesteallan, # o**$t he ana hwearf, | m$re *eoden, # mondreamum from. | =eah *e hine mihtig god # m$genes wynnum, | eafe*um stepte, # ofer ealle men | for= gefremede, # hw$*ere him on ferh*e greow | breosthord blodreow. # Nallas beagas geaf | Denum $fter dome; # dreamleas gebad | *$t he *$s gewinnes # weorc *rowade, | leodbealo longsum. # =u *e l$r be *on, | gumcyste ongit; # ic *is gid be *e | awr$c wintrum frod. # Wundor is to secganne | hu mihtig god # manna cynne | *urh sidne sefan # snyttru brytta=, | eard ond eorlscipe; # he ah ealra geweald. | Hwilum he on lufan # l$te= hworfan | monnes modge*onc # m$ran cynnes, | sele= him on e*le # eor*an wynne | to healdanne, # hleoburh wera, | gede= him swa gewealdene # worolde d$las, | side rice, # *$t he his selfa ne m$g | for his unsnyttrum # ende ge*encean. | Wuna= he on wiste; # no hine wiht dwele= | adl ne yldo, # ne him inwitsorh | on sefan% sweorce=, # ne gesacu ohw$r | ecghete eowe=, # ac him eal worold | wende= on willan # (he *$t wyrse ne con), | o=*$t him on innan # oferhygda d$l | weaxe=% ond wrida=. # *onne se weard swefe=, | sawele hyrde; # bi= se sl$p to f$st, | bisgum gebunden, # bona swi=e neah, | se *e of flanbogan # fyrenum sceote=. | *onne bi= on hre*re # under helm drepen | biteran str$le # (him bebeorgan ne con), | wom wundorbebodum # wergan gastes; | *ince= him to lytel # *$t he lange heold, | gytsa= gromhydig, # nallas on gylp sele= | f$dde beagas, # ond he *a for=gesceaft | forgyte= ond forgyme=, # *$s *e him $r god sealde, | wuldres waldend, # weor=mynda d$l. | Hit on endest$f # eft gelimpe= | *$t se lichoma # l$ne gedreose=, | f$ge gefealle=; # feh= o*er to, | se *e unmurnlice # madmas d$le*, | eorles $rgestreon, # egesan ne gyme=. | Bebeorh *e =one bealoni=, # Beowulf leofa, | secg betsta, # ond *e *$t selre geceos, | ece r$das; # oferhyda ne gym, | m$re cempa. # Nu is *ines m$gnes bl$d | ane hwile. # Eft sona bi= | *$t *ec adl o==e ecg # eafo*es getw$fe=, | o==e fyres feng, # o==e flodes wylm, | o==e gripe meces, # o==e gares fliht, | o==e atol yldo; # o==e eagena bearhtm | forsite= ond forsworce=; # semninga bi= | *$t =ec, dryhtguma, # dea= oferswy=e=. | Swa ic Hringdena # hund missera | weold under wolcnum # ond hig wigge beleac | manigum m$g*a # geond *ysne middangeard, | $scum ond ecgum, # *$t ic me $nigne | under swegles begong # gesacan ne tealde. | Hw$t, me *$s on e*le # edwenden% cwom, | gyrn $fter gomene, # seo*=an Grendel wear=, | ealdgewinna, # ingenga min; | ic *$re socne # singales w$g | modceare micle. # *$s sig metode *anc, | ecean dryhtne, # *$s =e ic on aldre gebad | *$t ic on *one hafelan # heorodreorigne | ofer ealdgewin # eagum starige! | Ga nu to setle, # symbelwynne dreoh | wigge weor*ad; # unc sceal worn fela | ma*ma gem$nra, # si*=an morgen bi=." | Geat w$s gl$dmod, # geong sona to | setles neosan, # swa se snottra heht. | *a w$s eft swa $r # ellenrofum | fletsittendum # f$gere gereorded | niowan stefne. # Nihthelm geswearc | deorc ofer dryhtgumum. # Dugu= eal aras. | Wolde blondenfeax # beddes neosan, | gamela Scylding. # Geat unigmetes wel, | rofne randwigan, # restan lyste; | sona him sele*egn # si=es wergum, | feorrancundum, # for= wisade, | se for andrysnum # ealle beweotede% | *egnes *earfe, # swylce *y dogore | hea*oli=ende # habban scoldon. | Reste hine *a rumheort; # reced hliuade | geap ond goldfah; # g$st inne sw$f | o**$t hrefn blaca # heofones wynne | bli=heort bodode. # =a com beorht scacan | # sca*an onetton, | w$ron $*elingas # eft to leodum | fuse to farenne%; # wolde feor *anon | cuma collenferh= # ceoles neosan. | Heht *a se hearda # Hrunting beran | sunu Ecglafes, # heht his sweord niman, | leoflic iren; # s$gde him *$s leanes *anc, | cw$=, he *one gu=wine # godne tealde, | wigcr$ftigne, # nales wordum log | meces ecge; # *$t w$s modig secg. | Ond *a si=frome, # searwum gearwe | wigend w$ron; # eode weor= Denum | $*eling to yppan, # *$r se o*er w$s, | h$le% hildedeor # Hro=gar grette. | Beowulf ma*elode, # bearn Ecg*eowes: | "Nu we s$li=end # secgan wylla=, | feorran cumene, # *$t we fundia* | Higelac secan. # W$ron her tela | willum bewenede; # *u us wel dohtest. | Gif ic *onne on eor*an # owihte m$g | *inre modlufan # maran tilian, | gumena dryhten, # =onne ic gyt dyde, | gu=geweorca, # ic beo gearo sona. | Gif ic *$t gefricge # ofer floda begang, | *$t *ec ymbsittend # egesan *ywa=, | swa *ec hetende # hwilum dydon, | ic =e *usenda # *egna bringe, | h$le*a to helpe. # Ic on Higelac% wat, | Geata dryhten, # *eah =e he geong sy, | folces hyrde, # *$t he mec fremman wile | wordum% ond worcum, # *$t ic *e wel herige | ond *e to geoce # garholt bere, | m$genes fultum, # *$r =e bi= manna *earf. | Gif him *onne Hre*ric% # to hofum Geata | ge*inge=%, *eodnes bearn, # he m$g *$r fela | freonda findan; # feorcy*=e beo= | selran gesohte # *$m *e him selfa deah." | Hro=gar ma*elode # him on ondsware: | "*e *a wordcwydas # wigtig drihten | on sefan sende; # ne hyrde ic snotorlicor | on swa geongum feore # guman *ingian. | *u eart m$genes strang # ond on mode frod, | wis wordcwida. # Wen ic talige, | gif *$t gegange=, # *$t =e gar nyme=, | hild heorugrimme, # Hre*les eaferan, | adl o*=e iren # ealdor =inne, | folces hyrde, # ond *u *in feorh hafast, | *$t *e S$geatas # selran n$bben | to geceosenne # cyning $nigne, | hordweard h$le*a, # gyf *u healdan wylt | maga rice. # Me *in modsefa | lica= leng swa wel, # leofa Beowulf. | Hafast *u gefered # *$t *am folcum sceal, | Geata leodum # ond Gardenum, | sib gem$ne%, # ond sacu restan, | inwitni*as, # *e hie $r drugon, | wesan, *enden ic wealde # widan rices, | ma*mas gem$ne, # manig o*erne | godum gegretan # ofer ganotes b$=; | sceal hringnaca # ofer heafu% bringan | lac ond luftacen. # Ic *a leode wat | ge wi= feond ge wi= freond # f$ste geworhte, | $ghw$s unt$le # ealde wisan." | =a git him eorla hleo # inne gesealde, | mago Healfdenes, # ma*mas [XII]; | het hine% mid *$m lacum # leode sw$se | secean on gesyntum, # snude eft cuman. | Gecyste *a # cyning $*elum god, | *eoden Scyldinga, # =egn betstan | ond be healse genam; # hruron him tearas, | blondenfeaxum. # Him w$s bega wen, | ealdum infrodum, # o*res swi=or, | *$t hie% seo==an% no% # geseon moston, | modige on me*le. # W$s% him se man to *on leof | *$t he *one breostwylm # forberan ne mehte, | ac him on hre*re # hygebendum f$st | $fter deorum men # dyrne langa= | beorn wi= blode. # Him Beowulf *anan, | gu=rinc goldwlanc, # gr$smoldan tr$d | since hremig; # s$genga bad | agendfrean%, # se *e on ancre rad. | *a w$s on gange # gifu Hro=gares | oft ge$hted; # *$t w$s an cyning, | $ghw$s orleahtre, # o**$t hine yldo benam | m$genes wynnum, # se *e oft manegum scod. | Cwom *a to flode # felamodigra, | h$gstealdra heap%, # hringnet b$ron, | locene leo=osyrcan. # Landweard onfand | eftsi= eorla, # swa he $r dyde; | no he mid hearme # of hli=es nosan | g$stas% grette, # ac him togeanes rad, | cw$= *$t wilcuman # Wedera leodum | sca*an scirhame # to scipe foron. | *a w$s on sande # s$geap naca | hladen herew$dum, # hringedstefna, | mearum ond ma=mum; # m$st hlifade | ofer Hro=gares # hordgestreonum. | He *$m batwearde # bunden golde | swurd gesealde, # *$t he sy=*an w$s | on meodubence # ma*me% *y weor*ra%, | yrfelafe. # Gewat him on naca% | drefan deop w$ter, # Dena land ofgeaf. | *a w$s be m$ste # merehr$gla sum, | segl sale f$st; # sundwudu *unede. | No *$r wegflotan # wind ofer y=um | si=es getw$fde; # s$genga for, | fleat famigheals # for= ofer y=e, | bundenstefna # ofer brimstreamas, | *$t hie Geata clifu # ongitan meahton, | cu*e n$ssas. # Ceol up ge*rang | lyftgeswenced, # on lande stod. | Hra*e w$s $t holme # hy=weard geara, | se *e $r lange tid # leofra manna | fus $t faro=e # feor wlatode; | s$lde to sande # sidf$*me scip, | oncerbendum% f$st, # *y l$s hym y*a =rym | wudu wynsuman # forwrecan meahte. | Het *a up beran # $*elinga gestreon, | fr$twe ond f$tgold; # n$s him feor *anon | to gesecanne # sinces bryttan, | Higelac Hre*ling, # *$r $t ham wuna= | selfa mid gesi=um # s$wealle neah. | Bold w$s betlic, # bregorof cyning, | heah% in% healle, # Hygd swi=e geong, | wis, wel*ungen, # *eah =e wintra lyt | under burhlocan # gebiden h$bbe, | H$re*es dohtor; # n$s hio hnah swa *eah, | ne to gnea= gifa # Geata leodum, | ma*mgestreona. # Mod *ry=o w$g, | fremu folces cwen, # firen ondrysne. | N$nig *$t dorste # deor gene*an | sw$sra gesi=a, # nefne sinfrea, | *$t hire an d$ges # eagum starede, | ac him w$lbende # weotode tealde | handgewri*ene; # hra*e seo*=an w$s | $fter mundgripe # mece ge*inged, | *$t hit sceadenm$l # scyran moste, | cwealmbealu cy=an. # Ne bi= swylc cwenlic *eaw | idese to efnanne, # *eah =e hio $nlicu sy, | *$tte freo=uwebbe # feores ons$ce | $fter ligetorne # leofne mannan. | Huru *$t onhohsnode% # Hemminges% m$g; | ealodrincende # o=er s$dan, | *$t hio leodbealewa # l$s gefremede, | inwitni=a, # sy==an $rest wear= | gyfen goldhroden # geongum cempan, | $=elum diore, # sy==an hio Offan flet | ofer fealone flod # be f$der lare | si=e gesohte; # =$r hio sy==an well | in gumstole, # gode, m$re, | lifgesceafta # lifigende breac, | hiold heahlufan # wi= h$le*a brego, | ealles moncynnes # mine gefr$ge | *one% selestan # bi s$m tweonum, | eormencynnes. # For=am Offa w$s | geofum ond gu=um, # garcene man, | wide geweor=od, # wisdome heold | e=el sinne; # *onon Eomer% woc | h$le=um to helpe, # Hemminges% m$g, | nefa Garmundes, # ni=a cr$ftig. | Gewat him =a se hearda # mid his hondscole | sylf $fter sande # s$wong tredan, | wide waro=as. # Woruldcandel scan, | sigel su=an fus. # Hi si= drugon, | elne geeodon, # to =$s =e eorla hleo, | bonan Ongen*eoes # burgum in innan, | geongne gu=cyning # godne gefrunon | hringas d$lan. # Higelace w$s | si= Beowulfes # snude gecy=ed, | *$t =$r on wor=ig # wigendra hleo, | lindgestealla, # lifigende cwom, | hea=olaces hal # to hofe gongan. | Hra=e w$s gerymed, # swa se rica bebead, | fe=egestum # flet innanweard. | Ges$t *a wi= sylfne # se =a s$cce gen$s, | m$g wi= m$ge, # sy==an mandryhten | *urh hleo=orcwyde # holdne gegrette, | meaglum wordum. # Meoduscencum hwearf | geond *$t healreced% # H$re=es dohtor, | lufode =a leode, # li=w$ge b$r | h$le=um% to handa. # Higelac ongan | sinne geseldan # in sele *am hean | f$gre fricgcean # (hyne fyrwet br$c, | hwylce S$geata # si=as w$ron): | "Hu lomp eow on lade, # leofa Biowulf, | *a =u f$ringa # feorr gehogodest | s$cce secean # ofer sealt w$ter, | hilde to Hiorote? # Ac =u Hro=gare | widcu=ne% wean # wihte gebettest, | m$rum =eodne? # Ic =$s modceare | sorhwylmum sea=, # si=e ne truwode | leofes mannes; # ic =e lange b$d | *$t =u *one w$lg$st # wihte ne grette, | lete Su=dene # sylfe geweor=an | gu=e wi= Grendel. # Gode ic *anc secge | *$s =e ic =e gesundne # geseon moste." | Biowulf ma=elode, # bearn Ecg=ioes: | "*$t is undyrne, # dryhten Higelac%, | micel% gemeting, # monegum fira, | hwylc% orleghwil% # uncer Grendles | wear= on =am wange, # *$r he worna fela | Sigescyldingum # sorge gefremede, | yrm=e to aldre. # Ic =$t eall gewr$c, | swa begylpan ne *earf # Grendeles maga | $nig% ofer eor=an # uhthlem *one, | se =e lengest leofa= # la=an cynnes, | facne% bifongen. # Ic =$r fur=um cwom | to =am hringsele # Hro=gar gretan; | sona me se m$ra # mago Healfdenes, | sy==an he modsefan # minne cu=e, | wi= his sylfes sunu # setl get$hte. | Weorod w$s on wynne; # ne seah ic widan feorh | under heofones hwealf # healsittendra | medudream maran. # Hwilum m$ru cwen, | fri=usibb folca, # flet eall geondhwearf, | b$dde byre geonge; # oft hio beahwri=an | secge sealde%, # $r hie to setle geong. | Hwilum for dugu=e% # dohtor Hro=gares | eorlum on ende # ealuw$ge b$r; | *a ic Freaware # fletsittende | nemnan hyrde, # *$r hio n$gled% sinc | h$le=um sealde. # Sio gehaten is%, | geong, goldhroden, # gladum suna Frodan; | hafa=% *$s geworden # wine Scyldinga, | rices hyrde, # ond *$t r$d tala=, | *$t he mid =y wife # w$lf$h=a d$l, | s$cca gesette. # Oft seldan hw$r | $fter leodhryre # lytle hwile | bongar buge=, # *eah seo bryd duge! | M$g *$s *onne of*yncan # =eodne% Hea=obeardna | ond *egna gehwam # *ara leoda, | *onne he mid f$mnan # on flett g$=, | dryhtbearn Dena, # dugu=a biwenede; | on him gladia= # gomelra lafe, | heard ond hringm$l # Hea=abeardna% gestreon | *enden hie =am w$pnum # wealdan moston, | o==$t hie forl$ddan # to =am lindplegan | sw$se gesi=as # ond hyra sylfra feorh. | *onne cwi= $t beore # se =e beah gesyh=, | eald $scwiga, # se =e eall geman%, | garcwealm gumena # (him bi= grim sefa%), | onginne= geomormod # geongum cempan | *urh hre=ra gehygd # higes cunnian, | wigbealu weccean, # ond *$t word acwy=: | 'Meaht =u, min wine, # mece gecnawan | *one *in f$der # to gefeohte b$r | under heregriman # hindeman si=e, | dyre iren, # *$r hyne Dene slogon, | weoldon w$lstowe, # sy==an Wi=ergyld l$g, | $fter h$le*a hryre, # hwate Scyldungas? | Nu her *ara banena # byre nathwylces | fr$twum hremig # on flet g$=, | mor=res gylpe=%, # ond *one ma=*um byre=, | *one *e =u mid rihte # r$dan sceoldest.' | Mana= swa ond myndga= # m$la gehwylce | sarum wordum, # o==$t s$l cyme= | *$t se f$mnan *egn # fore f$der d$dum | $fter billes bite # blodfag swefe=, | ealdres scyldig; # him se o=er *onan | losa= lifigende%, # con him land geare. | *onne bio= abrocene% # on ba healfe | a=sweord eorla; # sy==an% Ingelde | wealla= w$lni=as, # ond him wiflufan | $fter cearw$lmum # colran weor=a=. | *y ic Hea=obeardna% # hyldo ne telge, | dryhtsibbe d$l # Denum unf$cne, | freondscipe f$stne. # Ic sceal for= sprecan | gen ymbe Grendel, # *$t =u geare cunne, | sinces brytta, # to hwan sy==an wear= | hondr$s h$le=a. # Sy==an heofones gim | glad ofer grundas, # g$st yrre cwom, | eatol, $fengrom, # user neosan, | =$r we gesunde # s$l weardodon. | *$r w$s Hondscio # hild% ons$ge, | feorhbealu f$gum; # he fyrmest l$g, | gyrded cempa; # him Grendel wear=, | m$rum magu*egne% # to mu=bonan, | leofes mannes # lic eall forswealg. | No =y $r ut =a gen # idelhende | bona blodigto=, # bealewa gemyndig, | of =am goldsele # gongan wolde, | ac he m$gnes rof # min costode, | grapode gearofolm%. # Glof hangode | sid ond syllic, # searobendum f$st; | sio w$s or=oncum # eall gegyrwed | deofles cr$ftum # ond dracan fellum. | He mec *$r on innan # unsynnigne, | dior d$dfruma, # gedon wolde | manigra sumne; # hyt ne mihte swa, | sy==an ic on yrre # uppriht astod. | To lang ys to reccenne # hu ic% =am% leodscea=an | yfla gehwylces # ondlean forgeald; | *$r ic, *eoden min, # *ine leode | weor=ode weorcum. # He on weg losade, | lytle hwile # lifwynna breac%; | hw$*re him sio swi=re # swa=e weardade | hand on Hiorte, # ond he hean =onan | modes geomor # meregrund gefeoll. | Me *one w$lr$s # wine Scildunga | f$ttan golde # fela leanode, | manegum ma=mum, # sy==an mergen com | ond we to symble # geseten h$fdon. | *$r w$s gidd ond gleo. # Gomela Scilding, | felafricgende, # feorran rehte%; | hwilum hildedeor # hearpan wynne, | gomenwudu% grette, # hwilum gyd awr$c | so= ond sarlic, # hwilum syllic spell | rehte $fter rihte # rumheort cyning. | Hwilum eft ongan, # eldo gebunden, | gomel gu=wiga # giogu=e cwi=an, | hildestrengo; # hre=er inne% weoll, | *onne he wintrum frod # worn gemunde. | Swa we *$r inne # ondlangne d$g | niode naman, # o==$t niht becwom | o=er to yldum. # *a w$s eft hra=e | gearo gyrnwr$ce # Grendeles modor, | si=ode sorhfull; # sunu dea= fornam, | wighete Wedra. # Wif unhyre | hyre bearn gewr$c, # beorn acwealde | ellenlice; # *$r w$s $schere, | frodan fyrnwitan, # feorh u=genge. | No=er hy hine ne moston, # sy==an mergen cwom, | dea=werigne, # Denia leode, | bronde forb$rnan, # ne on b~l hladan | leofne mannan; # hio *$t lic $tb$r | feondes f$=mum% # under% firgenstream. | *$t w$s Hro=gare% # hreowa tornost | *ara *e leodfruman # lange begeate. | *a se =eoden mec # =ine life | healsode hreohmod, # *$t ic on holma ge*ring | eorlscipe efnde, # ealdre gene=de, | m$r=o fremede; # he me mede gehet. | Ic =a =$s w$lmes, # *e is wide cu=, | grimne% gryrelicne # grundhyrde fond; | *$r unc hwile w$s # hand gem$ne, | holm heolfre weoll, # ond ic heafde becearf | in =am gu=sele% # Grendeles modor | eacnum ecgum, # unsofte *onan | feorh o=ferede. # N$s ic f$ge *a gyt, | ac me eorla hleo # eft gesealde | ma=ma menigeo, # maga Healfdenes. | Swa se =eodkyning # *eawum lyfde. | Nealles ic =am leanum # forloren h$fde, | m$gnes mede, # ac he me ma=mas% geaf, | sunu Healfdenes, # on minne% sylfes dom; | =a ic =e, beorncyning, # bringan wylle, | estum geywan. # Gen is eall $t =e | lissa gelong; # ic lyt hafo | heafodmaga # nefne, Hygelac, =ec." | Het =a in beran # eaforheafodsegn, | hea=osteapne helm, # hare byrnan, | gu=sweord geatolic, # gyd $fter wr$c: | "Me =is hildesceorp # Hro=gar sealde, | snotra fengel, # sume worde het | *$t ic his $rest =e # est ges$gde; | cw$= *$t hyt h$fde # Hiorogar cyning, | leod Scyldunga # lange hwile; | no =y $r suna sinum # syllan wolde, | hwatum Heorowearde, # *eah he him hold w$re, | breostgew$du. # Bruc ealles well!" | Hyrde ic *$t *am fr$twum # feower mearas | lungre, gelice, # last weardode, | $ppelfealuwe; # he him est geteah | meara ond ma=ma. # Swa sceal m$g don, | nealles inwitnet # o=rum bregdon | dyrnum cr$fte, # dea= renian% | hondgesteallan. # Hygelace w$s, | ni=a heardum, # nefa swy=e hold, | ond gehw$=er o=rum # hro*ra gemyndig. | Hyrde ic *$t he =one healsbeah # Hygde gesealde, | wr$tlicne wundurma==um, # =one *e him Wealh=eo geaf, | =eodnes% dohtor, # *rio wicg somod | swancor ond sadolbeorht; # hyre sy==an w$s | $fter beah=ege # breost% geweor=od. | Swa bealdode # bearn Ecg=eowes, | guma gu=um cu=, # godum d$dum, | dreah $fter dome, # nealles druncne slog | heor=geneatas; # n$s him hreoh sefa, | ac he mancynnes # m$ste cr$fte | ginf$stan gife, # *e him god sealde, | heold hildedeor. # Hean w$s lange, | swa hyne Geata bearn # godne ne tealdon, | ne hyne on medobence # micles wyr=ne | drihten% Wedera% # gedon wolde; | swy=e wendon% # *$t he sleac w$re, | $=eling unfrom. # Edwenden cwom | tireadigum menn # torna gehwylces. | Het =a eorla hleo # in gefetian, | hea=orof cyning, # Hre=les lafe | golde gegyrede; # n$s mid Geatum =a | sincma=*um selra # on sweordes had; | *$t he on Biowulfes # bearm alegde | ond him gesealde # seofan *usendo, | bold ond bregostol. # Him w$s bam samod | on =am leodscipe # lond gecynde, | eard, e=elriht, # o=rum swi=or | side rice # *am =$r selra w$s. | Eft *$t geiode # ufaran dogrum | hildehl$mmum, # sy==an Hygelac l$g | ond Heardrede% # hildemeceas | under bordhreo=an # to bonan wurdon, | =a hyne gesohtan # on sige*eode | hearde hildefrecan, # Hea=oscilfingas, | ni=a gen$gdan # nefan Hererices, | sy==an Beowulfe # brade rice | on hand gehwearf; # he geheold tela | fiftig wintra # (w$s =a frod cyning, | eald e*elweard), # o==$t an ongan | deorcum nihtum # draca ricsian%, | se =e on heaum hofe # hord beweotode, | stanbeorh steapne; # stig under l$g, | eldum uncu=. # *$r on innan giong | ni=a nathwylc, # se% =e% neh% gefeng | h$=num horde, # hond //, | since fahne. # He *$t sy==an //, | *eah% =e% he% sl$pende # besyred% wurde% | *eofes cr$fte; # *$t sie =iod onfand%, | bufolc% beorna, # *$t he gebolgen% w$s. | Nealles mid gewealdum% # wyrmhord abr$c% | sylfes willum, # se =e him sare gesceod, | ac for *reanedlan # *eow% nathwylces | h$le=a bearna # heteswengeas fleah, | $rnes% *earfa, # ond =$r inne fealh%, | secg synbysig, # sona onfunde | *$t *$r% =am gyste # gryrebroga% stod; | hw$=re earmsceapen% # | # /sceapen | # *a% hyne se f$r begeat. | Sincf$t //; # *$r w$s swylcra fela | in =am eor=huse% # $rgestreona, | swa hy on geardagum # gumena nathwylc, | eormenlafe # $*elan cynnes, | *anchycgende # *$r gehydde, | deore ma=mas. # Ealle hie dea= fornam | $rran m$lum, # ond se an =a gen | leoda dugu=e, # se =$r lengest hwearf, | weard winegeomor, # wende *$s ylcan, | *$t he lytel f$c # longgestreona | brucan moste. # Beorh eallgearo | wunode on wonge # w$tery=um neah, | niwe be n$sse, # nearocr$ftum f$st. | *$r on innan b$r # eorlgestreona | hringa hyrde # hordwyr=ne% d$l, | f$ttan goldes, # fea worda cw$=: | "Heald *u nu, hruse, # nu h$le= ne moston, | eorla $hte! # Hw$t, hyt $r on =e | gode begeaton. # Gu=dea= fornam, | feorhbealo frecne, # fyra% gehwylcne | leoda minra, # *ara% =e *is lif% ofgeaf, | gesawon seledream. # Ic% nah hwa sweord wege | o==e feormie% # f$ted w$ge, | dryncf$t deore; # dugu=% ellor sceoc%. | Sceal se hearda helm # hyrsted% golde | f$tum befeallen; # feormynd swefa=, | *a =e beadogriman # bywan sceoldon, | ge swylce seo herepad, # sio $t hilde gebad | ofer borda gebr$c # bite irena, | brosna= $fter beorne. # Ne m$g byrnan hring | $fter wigfruman # wide feran, | h$le=um be healfe. # N$s hearpan wyn, | gomen gleobeames, # ne god hafoc | geond s$l swinge=, # ne se swifta mearh | burhstede beate=. # Bealocwealm hafa= | fela feorhcynna # for= onsended!" | Swa giomormod # gioh=o m$nde | an $fter eallum, # unbli=e hwearf% | d$ges ond nihtes, # o==$t dea=es wylm | hran $t heortan. # Hordwynne fond | eald uhtscea=a # opene standan, | se =e byrnende # biorgas sece=, | nacod ni=draca, # nihtes fleoge= | fyre befangen; # hyne foldbuend | swi=e% ondr$da=%. # He gesecean sceall | hord% on% hrusan%, # *$r he h$=en gold | wara= wintrum frod, # ne by= him wihte =y sel. | Swa se =eodscea=a # *reo hund wintra | heold on hrusan% # hord$rna sum, | eacencr$ftig, # o==$t hyne an abealch | mon on mode; # mandryhtne b$r | f$ted w$ge, # frio=ow$re b$d | hlaford sinne. # =a w$s hord rasod, | onboren beaga hord, # bene geti=ad | feasceaftum men. # Frea sceawode | fira fyrngeweorc # forman si=e. | *a se wyrm onwoc, # wroht w$s geniwad; | stonc =a $fter stane, # stearcheort onfand | feondes fotlast; # he to for= gestop | dyrnan cr$fte # dracan heafde neah. | Swa m$g unf$ge # ea=e gedigan | wean ond wr$csi=, # se =e waldendes | hyldo gehealde*! # Hordweard sohte | georne $fter grunde, # wolde guman findan, | *one *e him on sweofote # sare geteode, | hat ond hreohmod # hl$w% oft ymbehwearf | ealne utanweardne, # ne =$r $nig mon | on *$re westenne; # hw$=re wiges% gefeh, | beaduwe% weorces, # hwilum on beorh $thwearf, | sincf$t sohte. # He *$t sona onfand | =$t h$fde gumena sum # goldes gefandod, | heahgestreona. # Hordweard onbad | earfo=lice # o==$t $fen cwom; | w$s =a gebolgen # beorges hyrde, | wolde se% la=a # lige forgyldan | drincf$t dyre. # *a w$s d$g sceacen | wyrme on willan; # no on wealle l$g, | bidan wolde, # ac mid b$le for, | fyre gefysed. # W$s se fruma egeslic | leodum on lande, # swa hyt lungre wear= | on hyra sincgifan # sare geendod. | =a se g$st ongan # gledum spiwan, | beorht hofu b$rnan; # bryneleoma stod | eldum on andan. # No =$r aht cwices | la= lyftfloga # l$fan wolde. | W$s *$s wyrmes wig # wide gesyne, | nearofages ni= # nean ond feorran, | hu se gu=scea=a # Geata leode | hatode ond hynde; # hord eft gesceat, | dryhtsele dyrnne, # $r d$ges hwile. | H$fde landwara # lige befangen, | b$le ond bronde, # beorges getruwode, | wiges ond wealles; # him seo wen geleah. | *a w$s Biowulfe # broga gecy=ed | snude to so=e, # *$t his sylfes ham%, | bolda selest, # brynewylmum mealt, | gifstol Geata. # *$t =am godan w$s | hreow on hre=re, # hygesorga m$st; | wende se wisa # *$t he wealdende | ofer ealde riht, # ecean dryhtne, | bitre gebulge. # Breost innan weoll | *eostrum ge*oncum, # swa him ge*ywe ne w$s. | H$fde ligdraca # leoda f$sten, | ealond utan, # eor=weard =one | gledum forgrunden; # him =$s gu=kyning, | Wedera *ioden, # wr$ce leornode. | Heht him *a gewyrcean # wigendra hleo | eallirenne, # eorla dryhten, | wigbord wr$tlic; # wisse he gearwe | *$t him holtwudu # helpan% ne meahte, | lind wi= lige. # Sceolde l$ndaga% | $*eling $rgod # ende gebidan, | worulde lifes, # ond se wyrm somod, | *eah =e hordwelan # heolde lange. | Oferhogode =a # hringa fengel | *$t he *one widflogan # weorode gesohte, | sidan herge; # no he him *a% s$cce ondred, | ne him *$s wyrmes wig # for wiht dyde, | eafo= ond ellen, # for=on he $r fela | nearo ne=ende # ni=a gedigde, | hildehlemma, # sy==an he Hro=gares, | sigoreadig secg, # sele f$lsode | ond $t gu=e forgrap # Grendeles m$gum | la=an cynnes. # No *$t l$sest w$s | hondgemota%, # *$r mon Hygelac sloh, | sy==an Geata cyning # gu=e r$sum, | freawine folca # Freslondum on, | Hre=les eafora # hiorodryncum swealt, | bille gebeaten. # *onan Biowulf com | sylfes cr$fte, # sundnytte dreah; | h$fde him on earme # ana% [XXX] | hildegeatwa, # *a he to holme beag%. | Nealles Hetware # hremge *orfton% | fe=ewiges, # *e him foran ongean | linde b$ron; # lyt eft becwom | fram *am hildfrecan # hames niosan. | Oferswam =a siole=a bigong # sunu Ecg=eowes, | earm anhaga, # eft to leodum; | *$r him Hygd gebead # hord ond rice, | beagas ond bregostol, # bearne ne truwode | *$t he wi= $lfylcum # e*elstolas | healdan cu=e, # =a w$s Hygelac dead. | No =y $r feasceafte # findan meahton | $t =am $=elinge # $nige =inga, | *$t he Heardrede # hlaford w$re | o==e *one cynedom # ciosan wolde; | hw$=re he him on folce # freondlarum heold, | estum mid are, # o==$t he yldra wear=, | Wedergeatum weold. # Hyne wr$cm$cgas | ofer s$ sohtan, # suna Ohteres; | h$fdon hy forhealden # helm Scylfinga, | *one selestan # s$cyninga | *ara =e% in Swiorice # sinc brytnade, | m$rne *eoden. # Him *$t to mearce wear=; | he *$r for% feorme # feorhwunde hleat | sweordes swengum, # sunu Hygelaces, | ond him eft gewat # Ongen=ioes bearn | hames niosan, # sy==an Heardred l$g, | let =one bregostol # Biowulf healdan, | Geatum wealdan. # *$t w$s god cyning! | Se =$s leodhryres # lean gemunde | uferan dogrum, # Eadgilse wear= | feasceaftum freond, # folce gestepte | ofer s$ side # sunu Ohteres, | wigum ond w$pnum; # he gewr$c sy==an | cealdum cearsi=um, # cyning ealdre bineat. | Swa he ni=a gehwane # genesen h$fde, | sli=ra geslyhta, # sunu Ecg=iowes, | ellenweorca, # o= =one anne d$g | *e he wi= *am wyrme # gewegan sceolde. | Gewat *a [XII]a sum # torne gebolgen | dryhten Geata # dracan sceawian. | H$fde *a gefrunen # hwanan sio f$h= aras, | bealoni= biorna; # him to bearme cwom | ma=*umf$t m$re # *urh =$s meldan hond. | Se w$s on =am =reate # *reotteo=a secg, | se =$s orleges # or onstealde, | h$ft hygegiomor, # sceolde hean =onon | wong wisian. # He ofer willan giong | to =$s =e he eor=sele # anne wisse, | hl$w under hrusan # holmwylme neh, | y=gewinne; # se w$s innan full | wr$tta ond wira. # Weard unhiore, | gearo gu=freca, # goldma=mas heold, | eald under eor=an. # N$s *$t y=e ceap | to gegangenne # gumena $nigum! | Ges$t =a on n$sse # ni=heard cyning, | *enden h$lo abead # heor=geneatum, | goldwine Geata. # Him w$s geomor sefa, | w$fre ond w$lfus, # wyrd ungemete neah, | se =one gomelan # gretan sceolde, | secean sawle hord, # sundur ged$lan | lif wi= lice, # no *on lange w$s | feorh $*elinges # fl$sce bewunden. | Biowulf ma*elade, # bearn Ecg=eowes: | "Fela ic on giogo=e # gu=r$sa gen$s, | orleghwila; # ic *$t eall gemon. | Ic w$s syfanwintre, # *a mec sinca baldor, | freawine folca, # $t minum f$der genam; | heold mec ond h$fde # Hre=el cyning, | geaf me sinc ond symbel, # sibbe gemunde. | N$s ic him to life # la=ra owihte, | beorn in burgum, # *onne his bearna hwylc, | Herebeald ond H$=cyn # o==e Hygelac min. | W$s *am yldestan # ungedefelice | m$ges d$dum # mor*orbed stred, | sy==an hyne H$=cyn # of hornbogan, | his freawine, # flane geswencte, | miste mercelses # ond his m$g ofscet, | bro=or o=erne # blodigan gare. | *$t w$s feohleas gefeoht, # fyrenum gesyngad, | hre=re hygeme=e; # sceolde hw$=re swa *eah | $=eling unwrecen # ealdres linnan. | Swa bi= geomorlic # gomelum ceorle | to gebidanne, # *$t his byre ride | giong on galgan, # *onne he gyd wrece, | sarigne sang, # *onne his sunu hanga= | hrefne to hro=re, # ond he him helpe% ne m$g, | eald ond infrod, # $nige gefremman. | Symble bi= gemyndgad # morna gehwylce | eaforan ellorsi=; # o=res ne gyme= | to gebidanne # burgum in innan | yrfeweardas, # *onne se an hafa= | *urh dea=es nyd # d$da gefondad. | Gesyh= sorhcearig # on his suna bure | winsele westne, # windge reste | reote berofene. # Ridend swefa=, | h$le= in ho=man; # nis *$r hearpan sweg, | gomen in geardum, # swylce =$r iu w$ron. | Gewite= *onne on sealman, # sorhleo= g$le= | an $fter anum; # *uhte him eall to rum, | wongas ond wicstede. # Swa Wedra helm | $fter Herebealde # heortan sorge | weallende% w$g. # Wihte ne meahte | on =am feorhbonan # f$gh=e gebetan; | no =y $r he *one hea=orinc # hatian ne meahte | la=um d$dum, # *eah him leof ne w$s. | He =a mid *$re sorhge, # *e him swa% sar belamp, | gumdream ofgeaf, # godes leoht geceas, | eaferum l$fde, # swa de= eadig mon, | lond ond leodbyrig, # *a he of life gewat. | *a w$s synn ond sacu # Sweona ond Geata | ofer wid% w$ter, # wroht gem$ne, | hereni= hearda, # sy==an Hre=el swealt, | o==e him Ongen=eowes # eaferan w$ran | frome, fyrdhwate, # freode ne woldon | ofer heafo healdan, # ac ymb Hreosnabeorh | eatolne inwitscear # oft gefremedon%. | *$t m$gwine # mine gewr$can, | f$h=e ond fyrene, # swa hyt gefr$ge w$s, | *eah =e o=er his # ealdre gebohte, | heardan ceape; # H$=cynne wear=, | Geata dryhtne, # gu= ons$ge. | *a ic on morgne gefr$gn # m$g o=erne | billes ecgum # on bonan st$lan, | *$r Ongen*eow # Eofores niosa=. | Gu=helm toglad, # gomela Scylfing | hreas hildeblac%; # hond gemunde | f$h=o genoge, # feorhsweng ne ofteah. | Ic him *a ma=mas, # *e he me sealde, | geald $t gu=e, # swa me gife=e w$s, | leohtan sweorde; # he me lond forgeaf, | eard, e=elwyn. # N$s him $nig *earf | *$t he to Gif=um # o==e to Gardenum | o==e in Swiorice # secean *urfe | wyrsan wigfrecan, # weor=e gecypan. | Symle ic him on fe=an # beforan wolde, | ana on orde, # ond swa to aldre sceall | s$cce fremman, # *enden *is sweord *ola=, | *$t mec $r ond si= # oft gel$ste. | Sy==an ic for duge=um # D$ghrefne wear= | to handbonan, # Huga cempan; | nalles he =a fr$twe # Frescyninge%, | breostweor=unge, # bringan moste, | ac in compe% gecrong # cumbles hyrde, | $*eling on elne; # ne w$s ecg bona, | ac him hildegrap # heortan wylmas, | banhus gebr$c. # Nu sceall billes ecg, | hond ond heard sweord, # ymb hord wigan." | Beowulf ma=elode, # beotwordum spr$c | niehstan si=e: # "Ic gene=de fela | gu=a on geogo=e; # gyt ic wylle, | frod folces weard, # f$h=e secan, | m$r=u% fremman, # gif mec se manscea=a | of eor=sele # ut gesece=." | Gegrette =a # gumena gehwylcne, | hwate helmberend, # hindeman si=e, | sw$se gesi=as: # "Nolde ic sweord beran, | w$pen to wyrme, # gif ic wiste hu | wi= =am agl$cean # elles meahte | gylpe wi=gripan, # swa ic gio wi= Grendle dyde. | Ac ic =$r hea=ufyres # hates wene, | ore=es% ond attres%; # for=on ic me on hafu | bord ond byrnan. # Nelle ic beorges weard | forfleon% fotes trem, # ac unc fur=ur% sceal | weor=an $t wealle, # swa unc wyrd geteo=, | metod manna gehw$s. # Ic eom on mode from | *$t ic wi= *one gu=flogan # gylp ofersitte. | Gebide ge on beorge # byrnum werede, | secgas on searwum, # hw$=er sel m$ge | $fter w$lr$se # wunde gedygan | uncer twega. # Nis *$t eower si= | ne gemet mannes, # nefne min anes, | *$t% he wi= agl$cean # eofo=o d$le, | eorlscype efne. # Ic mid elne sceall | gold gegangan, # o==e gu= nime=, | feorhbealu frecne, # frean eowerne!" | Aras =a bi ronde # rof oretta, | heard under helme, # hiorosercean b$r | under stancleofu, # strengo getruwode | anes mannes. # Ne bi= swylc earges si=! | Geseah =a be wealle # se =e worna fela, | gumcystum god, # gu=a gedigde, | hildehlemma, # *onne hnitan fe=an, | stondan% stanbogan, # stream ut *onan | brecan of beorge. # W$s *$re burnan w$lm | hea=ofyrum hat; # ne meahte horde neah | unbyrnende # $nige hwile | deop gedygan # for dracan lege. | Let =a of breostum, # =a he gebolgen w$s, | Wedergeata leod # word ut faran, | stearcheort styrmde; # stefn in becom | hea=otorht hlynnan # under harne stan. | Hete w$s onhrered, # hordweard oncniow | mannes reorde; # n$s =$r mara fyrst | freode to friclan. # From $rest cwom | oru= agl$cean # ut of stane, | hat hildeswat. # Hruse dynede. | Biorn under beorge # bordrand onswaf | wi= =am gryregieste, # Geata dryhten; | =a w$s hringbogan # heorte gefysed | s$cce to seceanne. # Sweord $r gebr$d | god gu=cyning, # gomele lafe, | ecgum unslaw%; # $ghw$=rum w$s | bealohycgendra # broga fram o=rum. | Sti=mod gestod # wi=% steapne rond | winia bealdor, # =a se wyrm gebeah | snude tosomne; # he on searwum bad. | Gewat =a byrnende # gebogen scri=an, | to gescipe scyndan. # Scyld wel gebearg | life ond lice # l$ssan hwile | m$rum *eodne # *onne his myne sohte, | =$r he *y fyrste, # forman dogore | wealdan moste # swa him wyrd ne gescraf | hre= $t hilde. # Hond up abr$d | Geata dryhten, # gryrefahne sloh | incgelafe, # *$t sio ecg gewac | brun on bane, # bat unswi=or | *onne his =iodcyning # *earfe h$fde, | bysigum geb$ded. # *a w$s beorges weard | $fter hea=uswenge # on hreoum mode, | wearp w$lfyre; # wide sprungon | hildeleoman. # Hre=sigora ne gealp | goldwine Geata; # gu=bill geswac, | nacod $t ni=e, # swa hyt no sceolde, | iren $rgod. # Ne w$s *$t e=e si=, | *$t se m$ra # maga Ecg=eowes | grundwong *one # ofgyfan wolde; | sceolde ofer% willan # wic eardian | elles hwergen, # swa sceal $ghwylc mon | al$tan l$ndagas. # N$s =a long to =on | *$t =a agl$cean hy # eft gemetton. | Hyrte hyne hordweard # (hre=er $=me weoll) | niwan stefne; # nearo =rowode, | fyre befongen, # se =e $r folce weold. | Nealles him on heape # handgesteallan%, | $=elinga bearn, # ymbe gestodon | hildecystum, # ac hy on holt bugon, | ealdre burgan. # Hiora in anum weoll | sefa wi= sorgum; # sibb $fre ne m$g | wiht onwendan # *am =e wel *ence=. | Wiglaf w$s haten # Weoxstanes sunu, | leoflic lindwiga, # leod Scylfinga, | m$g $lfheres; # geseah his mondryhten | under heregriman # hat *rowian. | Gemunde =a =a are # *e he him $r forgeaf, | wicstede weligne # W$gmundinga, | folcrihta gehwylc, # swa his f$der ahte. | Ne mihte =a forhabban; # hond rond gefeng, | geolwe linde, # gomel swyrd geteah, | *$t w$s mid eldum # Eanmundes laf, | suna Ohteres%. # *am $t s$cce wear=, | wr$ccan% wineleasum, # Weohstan% bana | meces ecgum, # ond his magum $tb$r | brunfagne helm, # hringde byrnan, | eald sweord etonisc; # *$t him Onela forgeaf, | his g$delinges # gu=gew$du, | fyrdsearo fuslic, # no ymbe =a f$h=e spr$c, | *eah =e he his bro=or bearn # abredwade. | He fr$twe geheold # fela missera, | bill ond byrnan, # o==$t his byre mihte | eorlscipe efnan # swa his $rf$der; | geaf him =a mid Geatum # gu=gew$da, | $ghw$s unrim, # *a he of ealdre gewat, | frod on for=weg. # *a w$s forma si= | geongan cempan, # *$t he gu=e r$s | mid his freodryhtne # fremman sceolde. | Ne gemealt him se modsefa, # ne his m$ges% laf | gewac $t wige; # *$t% se wyrm onfand, | sy==an hie tog$dre # gegan h$fdon. | Wiglaf ma=elode, # wordrihta fela | s$gde gesi=um # (him w$s sefa geomor): | "Ic =$t m$l geman, # *$r we medu *egun, | *onne we geheton% # ussum hlaforde | in biorsele, # =e us =as beagas geaf, | *$t we him =a gu=getawa # gyldan woldon | gif him *yslicu # *earf gelumpe, | helmas ond heard sweord. # =e he usic on herge geceas | to =yssum si=fate # sylfes willum, | onmunde usic m$r=a, # ond me *as ma=mas geaf, | *e he usic garwigend # gode tealde, | hwate helmberend, # *eah =e hlaford us | *is ellenweorc # ana a=ohte | to gefremmanne, # folces hyrde, | for =am he manna m$st # m$r=a gefremede, | d$da dollicra. # Nu is se d$g cumen | *$t ure mandryhten # m$genes behofa=, | godra gu=rinca; # wutun gongan to, | helpan hildfruman, # *enden hyt sy, | gledegesa grim. # God wat on mec | *$t me is micle leofre # *$t minne lichaman | mid minne goldgyfan # gled f$=mie. | Ne *ynce= me gerysne # *$t we rondas beren | eft to earde, # nemne we $ror m$gen | fane gefyllan, # feorh ealgian | Wedra =eodnes. # Ic wat geare | *$t n$ron ealdgewyrht, # *$t he ana scyle | Geata dugu=e # gnorn *rowian, | gesigan $t s$cce; # urum sceal sweord ond helm, | byrne ond beaduscrud%, # bam gem$ne." | Wod *a *urh *one w$lrec, # wigheafolan b$r | frean on fultum, # fea worda cw$=: | "Leofa Biowulf, # l$st eall tela, | swa =u on geogu=feore # geara gecw$de | *$t =u ne al$te # be =e lifigendum | dom gedreosan. # Scealt nu d$dum rof, | $=eling anhydig, # ealle m$gene | feorh ealgian; # ic =e full$stu." | $fter =am wordum # wyrm yrre cwom, | atol inwitg$st, # o=re si=e | fyrwylmum fah # fionda niosian%, | la=ra manna; # ligy=um for. | Born bord wi= rond, # byrne ne meahte | geongum garwigan # geoce gefremman, | ac se maga geonga # under his m$ges scyld | elne geeode, # *a his agen w$s% | gledum forgrunden. # *a gen gu=cyning | m$r=a% gemunde, # m$genstrengo sloh | hildebille, # *$t hyt on heafolan stod | ni*e genyded; # N$gling forb$rst, | geswac $t s$cce # sweord Biowulfes, | gomol ond gr$gm$l. # Him *$t gife=e ne w$s | *$t him irenna # ecge mihton | helpan $t hilde; # w$s sio hond to strong, | se =e meca gehwane, # mine gefr$ge, | swenge ofersohte, # *onne he to s$cce b$r | w$pen wundrum% heard; # n$s him wihte =e sel. | *a w$s *eodscea=a # *riddan si=e, | frecne fyrdraca, # f$h=a gemyndig, | r$sde on =one rofan, # *a him rum ageald, | hat ond hea=ogrim, # heals ealne ymbefeng | biteran banum; # he geblodegod wear= | sawuldriore, # swat y=um weoll. | =a ic $t *earfe gefr$gn% # *eodcyninges | andlongne eorl # ellen cy=an, | cr$ft ond cen=u, # swa him gecynde w$s. | Ne hedde he *$s heafolan, # ac sio hand gebarn | modiges mannes, # *$r he his m$ges% healp, | *$t he *one ni=g$st # nio=or hwene sloh, | secg on searwum, # *$t =$t sweord gedeaf, | fah ond f$ted, # *$t =$t fyr ongon | swe=rian sy==an. # *a gen sylf cyning | geweold his gewitte, # w$llseaxe gebr$d | biter ond beaduscearp, # *$t he on byrnan w$g; | forwrat Wedra helm # wyrm on middan. | Feond gefyldan # (ferh ellen wr$c), | ond hi hyne *a begen # abroten h$fdon, | sib$=elingas. # Swylc sceolde secg wesan, | *egn $t =earfe! # *$t =am *eodne w$s | si=ast% sigehwila # sylfes d$dum, | worlde geweorces. # =a sio wund ongon, | *e him se eor=draca # $r geworhte, | swelan ond swellan; # he *$t sona onfand, | *$t him on breostum # bealoni=e% weoll | attor on innan. # =a se $=eling giong | *$t he bi wealle # wishycgende | ges$t on sesse; # seah on enta geweorc, | hu =a stanbogan # stapulum f$ste | ece eor=reced # innan healde. | Hyne *a mid handa # heorodreorigne, | *eoden m$rne, # *egn ungemete till | winedryhten his # w$tere gelafede, | hilde s$dne, # ond his helm% onspeon. | Biowulf ma*elode # (he ofer benne spr$c, | wunde w$lbleate; # wisse he gearwe | *$t he d$ghwila # gedrogen h$fde, | eor=an wynne%; # =a w$s eall sceacen | dogorgerimes, # dea= ungemete neah): | "Nu ic suna minum # syllan wolde | gu=gew$du, # *$r me gife=e swa | $nig yrfeweard # $fter wurde | lice gelenge. # Ic =as leode heold | fiftig wintra; # n$s se folccyning, | ymbesittendra # $nig =ara, | *e mec gu=winum # gretan dorste, | egesan =eon. # Ic on earde bad | m$lgesceafta, # heold min tela, | ne sohte searoni=as, # ne me swor fela | a=a on unriht. # Ic =$s ealles m$g | feorhbennum seoc # gefean habban; | for =am me witan ne =earf # waldend fira | mor=orbealo maga, # *onne min sceace= | lif of lice. # Nu =u lungre geong | hord sceawian # under harne stan, | Wiglaf leofa, # nu se wyrm lige=, | swefe= sare wund, # since bereafod. | Bio nu on ofoste, # *$t ic $rwelan, | gold$ht ongite, # gearo sceawige | swegle searogimmas, # *$t ic =y seft m$ge | $fter ma==umwelan # min al$tan | lif ond leodscipe, # *one ic longe heold." | =a ic snude gefr$gn # sunu Wihstanes | $fter wordcwydum # wundum dryhtne | hyran hea=osiocum, # hringnet beran, | brogdne beadusercean # under% beorges hrof. | Geseah =a sigehre=ig, # *a he bi sesse geong, | mago*egn modig # ma==umsigla fealo, | gold glitinian # grunde getenge, | wundur on wealle, # ond *$s wyrmes denn, | ealdes uhtflogan, # orcas stondan, | fyrnmanna fatu # feormendlease, | hyrstum behrorene; # *$r w$s helm monig | eald ond omig, # earmbeaga fela | searwum ges$led. # Sinc ea=e m$g, | gold on grunde%, # gumcynnes gehwone | oferhigian, # hyde se =e wylle. | Swylce he siomian geseah # segn eallgylden | heah ofer horde, # hondwundra m$st, | gelocen leo=ocr$ftum; # of =am leoma% stod, | *$t he *one grundwong # ongitan meahte, | wr$te% giondwlitan. # N$s =$s wyrmes *$r | onsyn $nig, # ac hyne ecg fornam. | =a ic on hl$we gefr$gn # hord reafian, | eald enta geweorc, # anne mannan, | him on bearm hladon% # bunan ond discas | sylfes dome; # segn eac genom, | beacna beorhtost. # Bill $r gescod | (ecg w$s iren) # ealdhlafordes | *am =ara ma=ma # mundbora w$s | longe hwile, # ligegesan w$g | hatne for horde, # hioroweallende | middelnihtum, # o=*$t he mor=re swealt. | Ar w$s on ofoste, # eftsi=es georn, | fr$twum gefyr=red; # hyne fyrwet br$c, | hw$=er collenfer= # cwicne gemette | in =am wongstede # Wedra *eoden | ellensiocne, # *$r he hine $r forlet. | He =a mid *am ma=mum # m$rne *ioden, | dryhten sinne, # driorigne fand | ealdres $t ende; # he hine eft ongon | w$teres weorpan, # o=*$t wordes ord | breosthord *urhbr$c. # | gomel on gioh=e% # (gold sceawode): | "Ic =ara fr$twa # frean ealles =anc, | wuldurcyninge, # wordum secge, | ecum dryhtne, # *e ic her on starie, | *$s =e ic moste # minum leodum | $r swyltd$ge # swylc gestrynan. | Nu ic on ma=ma hord # mine% bebohte | frode feorhlege, # fremma= gena | leoda *earfe; # ne m$g ic her leng wesan. | Hata= hea=om$re # hl$w gewyrcean | beorhtne $fter b$le # $t brimes nosan; | se scel to gemyndum # minum leodum | heah hlifian # on Hronesn$sse, | *$t hit s$li=end # sy==an hatan | Biowulfes biorh, # =a =e brentingas | ofer floda genipu # feorran drifa=." | Dyde him of healse # hring gyldenne | *ioden *risthydig, # *egne gesealde, | geongum garwigan, # goldfahne helm, | beah ond byrnan, # het hyne brucan well: | "*u eart endelaf # usses cynnes, | W$gmundinga. # Ealle wyrd forsweop% | mine magas # to metodsceafte, | eorlas on elne; # ic him $fter sceal." | *$t w$s *am gomelan # ging$ste word | breostgehygdum, # $r he b$l cure, | hate hea=owylmas; # him of hre=re% gewat | sawol secean # so=f$stra dom. | =a w$s gegongen # guman% unfrodum | earfo=lice, # *$t he on eor=an geseah | *one leofestan # lifes $t ende | bleate geb$ran. # Bona swylce l$g, | egeslic eor=draca # ealdre bereafod, | bealwe geb$ded. # Beahhordum leng | wyrm wohbogen # wealdan ne moste, | ac hine% irenna # ecga fornamon, | hearde, hea=oscearde # homera lafe, | *$t se widfloga # wundum stille | hreas on hrusan # hord$rne neah. | Nalles $fter lyfte # lacende hwearf | middelnihtum, # ma=m$hta wlonc | ansyn ywde, # ac he eor=an gefeoll | for =$s hildfruman # hondgeweorce. | Huru *$t on lande # lyt manna =ah, | m$genagendra, # mine gefr$ge, | *eah =e he d$da gehw$s # dyrstig w$re, | *$t he wi= attorscea=an # ore=e ger$sde, | o==e hringsele # hondum styrede, | gif he w$ccende # weard onfunde | buon on beorge. # Biowulfe wear= | dryhtma=ma d$l # dea=e forgolden; | h$fde $ghw$=er% # ende gefered | l$nan lifes. # N$s =a lang to =on | *$t =a hildlatan # holt ofgefan, | tydre treowlogan # tyne $tsomne. | =a ne dorston $r # dare=um lacan | on hyra mandryhtnes # miclan *earfe, | ac hy scamiende # scyldas b$ran, | gu=gew$du, # *$r se gomela l$g, | wlitan on Wilaf. # He gewergad s$t, | fe=ecempa, # frean eaxlum neah, | wehte hyne w$tre; # him wiht ne speow%. | Ne meahte he on eor=an, # =eah he u=e wel, | on =am frumgare # feorh gehealdan, | ne =$s wealdendes # wiht oncirran; | wolde dom godes # d$dum r$dan | gumena gehwylcum, # swa he nu gen de=. | *a w$s $t =am geongan% # grim ondswaru | e=begete # *am =e $r his elne forleas. | Wiglaf ma=elode, # Weohstanes sunu, | sec, sarigfer= # (seah on unleofe): | "*$t, la, m$g secgan # se =e wyle so= specan | *$t se mondryhten # se eow =a ma=mas geaf, | eoredgeatwe, # *e ge *$r on standa=, | *onne he on ealubence # oft gesealde | healsittendum # helm ond byrnan, | *eoden his *egnum, # swylce he *rydlicost | ower feor o==e neah # findan meahte, | *$t he genunga # gu=gew$du | wra=e forwurpe, # =a hyne wig beget. | Nealles folccyning # fyrdgesteallum | gylpan *orfte; # hw$=re him god u=e, | sigora waldend, # *$t he hyne sylfne gewr$c | ana mid ecge, # *a him w$s elnes *earf. | Ic him lifwra=e # lytle meahte | $tgifan $t gu=e, # ond ongan swa *eah | ofer min gemet # m$ges helpan; | symle w$s *y s$mra, # *onne ic sweorde drep | ferh=geni=lan, # fyr unswi=or | weoll of gewitte. # Wergendra% to lyt | *rong ymbe *eoden, # *a hyne sio *rag becwom. | Nu% sceal sinc*ego # ond swyrdgifu, | eall e=elwyn # eowrum cynne, | lufen alicgean; # londrihtes mot | *$re m$gburge # monna $ghwylc | idel hweorfan, # sy==an $=elingas | feorran gefricgean # fleam eowerne, | domleasan d$d. # Dea= bi= sella | eorla gehwylcum # *onne edwitlif!" | Heht =a *$t hea=oweorc # to hagan biodan | up ofer ecgclif, # *$r *$t eorlweorod | morgenlongne d$g # modgiomor s$t, | bordh$bbende, # bega on wenum, | endedogores # ond eftcymes | leofes monnes. # Lyt swigode | niwra spella # se =e n$s gerad, | ac he so=lice # s$gde ofer ealle: | "Nu is wilgeofa # Wedra leoda, | dryhten Geata, # dea=bedde f$st, | wuna= w$lreste # wyrmes d$dum. | Him on efn lige= # ealdorgewinna | sexbennum% seoc; # sweorde ne meahte | on =am agl$cean # $nige *inga | wunde gewyrcean. # Wiglaf site= | ofer Biowulfe, # byre Wihstanes, | eorl ofer o=rum # unlifigendum, | healde= higem$=um # heafodwearde | leofes ond la=es. # Nu ys leodum wen | orleghwile, # sy==an underne% | Froncum ond Frysum # fyll cyninges | wide weor=e=. # W$s sio wroht scepen | heard wi= Hugas, # sy==an Higelac cwom | faran flotherge # on Fresna land, | *$r hyne Hetware # hilde gen$gdon%, | elne geeodon # mid oferm$gene, | *$t se byrnwiga # bugan sceolde, | feoll on fe=an, # nalles fr$twe geaf | ealdor dugo=e. # Us w$s a sy==an | Merewioingas # milts ungyfe=e. | Ne ic to% Sweo=eode # sibbe o==e treowe | wihte ne wene, # ac w$s wide cu= | *$tte Ongen=io # ealdre besny=ede | H$=cen Hre*ling # wi= Hrefnawudu, | *a for onmedlan # $rest gesohton | Geata leode # Gu=scilfingas. | Sona him se froda # f$der Ohtheres, | eald ond egesfull, # ondslyht% ageaf, | abreot brimwisan, # bryd ahredde%, | gomela iomeowlan # golde berofene, | Onelan modor # ond Ohtheres, | ond =a folgode # feorhgeni=lan, | o==$t hi o=eodon # earfo=lice | in Hrefnesholt # hlafordlease. | Bes$t =a sinherge # sweorda lafe, | wundum werge, # wean oft gehet | earmre teohhe # ondlonge niht, | cw$=, he on mergenne # meces ecgum | getan wolde, # sum on galgtreowum% | fuglum% to gamene. # Frofor eft gelamp | sarigmodum # somod $rd$ge, | sy==an hie Hygelaces # horn ond byman, | gealdor ongeaton, # *a se goda com | leoda dugo=e # on last faran. | W$s sio swatswa=u # Sweona% ond Geata, | w$lr$s weora # wide gesyne, | hu =a folc mid him # f$h=e towehton. | Gewat him =a se goda # mid his g$delingum, | frod, felageomor, # f$sten secean, | eorl Ongen*io, # ufor oncirde; | h$fde Higelaces # hilde gefrunen, | wlonces wigcr$ft, # wi=res ne truwode, | *$t he s$mannum # onsacan mihte, | hea=oli=endum # hord forstandan, | bearn ond bryde; # beah eft *onan | eald under eor=weall. # *a w$s $ht boden | Sweona leodum, # segn Higelaces% | freo=owong *one # for=% ofereodon, | sy==an Hre=lingas # to hagan *rungon. | *$r wear= Ongen=iow # ecgum sweorda%, | blondenfexa, # on bid wrecen, | *$t se *eodcyning # =afian sceolde | Eafores anne dom. # Hyne yrringa | Wulf Wonreding # w$pne ger$hte, | *$t him for swenge # swat $drum sprong | for= under fexe. # N$s he forht swa =eh, | gomela Scilfing, # ac forgeald hra=e | wyrsan wrixle # w$lhlem *one, | sy==an =eodcyning # *yder oncirde. | Ne meahte se snella # sunu Wonredes | ealdum ceorle # ondslyht% giofan, | ac he him on heafde # helm $r gescer, | *$t he blode fah # bugan sceolde, | feoll on foldan; # n$s he f$ge *a git, | ac he hyne gewyrpte, # *eah =e him wund hrine. | Let se hearda # Higelaces *egn | bradne% mece, # *a his bro=or l$g, | eald sweord eotonisc, # entiscne helm | brecan ofer bordweal; # =a gebeah cyning, | folces hyrde, # w$s in feorh dropen. | =a w$ron monige # *e his m$g wri=on, | ricone ar$rdon, # =a him gerymed wear= | *$t hie w$lstowe # wealdan moston. | *enden reafode # rinc o=erne, | nam on Ongen=io # irenbyrnan, | heard swyrd hilted # ond his helm somod, | hares hyrste # Higelace b$r. | He% =am% fr$twum feng # ond him f$gre gehet | leana mid% leodum, # ond gel$ste% swa; | geald *one gu=r$s # Geata dryhten, | Hre=les eafora, # *a he to ham becom, | Iofore ond Wulfe # mid oferma=mum, | sealde hiora gehw$=rum # hund *usenda | landes ond locenra beaga # (ne =orfte him =a lean o=witan | mon on middangearde), # sy==an% hie =a m$r=a geslogon, | ond =a Iofore forgeaf # angan dohtor, | hamweor=unge, # hyldo to wedde. | *$t ys sio f$h=o # ond se feondscipe, | w$lni= wera, # =$s =e ic wen% hafo, | *e us secea= to # Sweona leoda, | sy==an hie gefricgea= # frean userne | ealdorleasne, # *one =e $r geheold | wi= hettendum # hord ond rice | $fter h$le=a hryre, # hwate Scildingas, | folcred fremede # o==e fur=ur gen | eorlscipe efnde. # Nu% is ofost betost | *$t we *eodcyning # *$r sceawian | ond *one gebringan, # *e us beagas geaf, | on adf$re. # Ne scel anes hw$t | meltan mid *am modigan, # ac *$r is ma=ma hord, | gold unrime # grimme geceapod%, | ond nu $t si=estan # sylfes feore | beagas gebohte%. # *a sceall brond fretan, | $led *eccean, # nalles eorl wegan | ma==um to gemyndum, # ne m$g= scyne | habban on healse # hringweor=unge, | ac sceal geomormod, # golde bereafod, | oft nalles $ne # elland tredan, | nu se herewisa # hleahtor alegde, | gamen ond gleodream. # For=on sceall gar wesan | monig, morgenceald, # mundum bewunden, | h$fen on handa, # nalles hearpan sweg | wigend weccean, # ac se wonna hrefn | fus ofer f$gum # fela reordian, | earne secgan # hu him $t $te speow, | *enden he wi= wulf # w$l reafode." | Swa se secg hwata # secggende w$s | la=ra spella; # he ne leag fela | wyrda ne worda. # Weorod eall aras; | eodon unbli=e # under Earnan$s, | wollenteare # wundur sceawian. | Fundon =a on sande # sawulleasne | hlimbed healdan # *one *e him hringas geaf | $rran m$lum; # *a w$s ended$g | godum gegongen, # *$t se gu=cyning, | Wedra *eoden, # wundordea=e swealt. | $r hi *$r gesegan # syllicran wiht, | wyrm on wonge # wi=err$htes *$r | la=ne licgean; # w$s se legdraca | grimlic, gryrefah%, # gledum besw$led. | Se w$s fiftiges # fotgemearces | lang on legere, # lyftwynne heold | nihtes hwilum, # ny=er eft gewat | dennes niosian; # w$s =a dea=e f$st, | h$fde eor=scrafa # ende genyttod. | Him big stodan # bunan ond orcas, | discas lagon # ond dyre swyrd, | omige, *urhetone, # swa hie wi= eor=an f$=m | *usend wintra # *$r eardodon. | *onne w$s *$t yrfe, # eacencr$ftig, | iumonna gold # galdre bewunden, | *$t =am hringsele # hrinan ne moste | gumena $nig, # nefne god sylfa, | sigora so=cyning, # sealde *am =e he wolde | (he is manna gehyld) # hord openian, | efne swa hwylcum manna # swa him gemet =uhte. | *a w$s gesyne # *$t se si= ne =ah | *am =e unrihte # inne gehydde | wr$te% under wealle. # Weard $r ofsloh | feara sumne; # *a sio f$h= gewear= | gewrecen wra=lice. # Wundur hwar *onne | eorl ellenrof # ende gefere | lifgesceafta, # *onne leng ne m$g | mon mid his magum% # meduseld buan. | Swa w$s Biowulfe, # *a he biorges weard | sohte, searoni=as; # seolfa ne cu=e | *urh hw$t his worulde gedal # weor=an sceolde. | Swa hit o= domes d$g # diope benemdon | *eodnas m$re, # *a =$t *$r dydon, | *$t se secg w$re # synnum scildig, | hergum gehea=erod, # hellbendum f$st, | wommum gewitnad, # se =one wong strude%, | n$s he goldhw$te # gearwor h$fde | agendes est # $r gesceawod. | Wiglaf ma=elode, # Wihstanes sunu: | "Oft sceall eorl monig # anes willan | wr$c adreogan%, # swa us geworden is. | Ne meahton we gel$ran # leofne *eoden, | rices hyrde, # r$d $nigne, | *$t he ne grette # goldweard *one, | lete hyne licgean # *$r he longe w$s, | wicum wunian # o= woruldende; | heold on heahgesceap. # Hord ys gesceawod, | grimme gegongen; # w$s *$t gife=e to swi= | *e =one *eodcyning% # *yder ontyhte. | Ic w$s *$r inne # ond *$t eall geondseh, | recedes geatwa, # *a me gerymed w$s, | nealles sw$slice # si= alyfed | inn under eor=weall. # Ic on ofoste gefeng | micle mid mundum # m$genbyr=enne | hordgestreona, # hider ut $tb$r | cyninge minum. # Cwico w$s *a gena, | wis ond gewittig; # worn eall gespr$c | gomol on geh=o # ond eowic gretan het, | b$d *$t ge geworhton # $fter wines d$dum | in b$lstede # beorh *one hean, | micelne ond m$rne, # swa he manna w$s | wigend weor=fullost # wide geond eor=an, | *enden he burhwelan # brucan moste. | Uton nu efstan # o=re si=e%, | seon ond secean # searogimma% ge*r$c, | wundur under wealle; # ic eow wisige, | *$t ge genoge # neon sceawia= | beagas ond brad gold. # Sie sio b$r gearo, | $dre ge$fned, # *onne we ut cymen, | ond *onne geferian # frean userne, | leofne mannan, # *$r he longe sceal | on =$s waldendes # w$re ge*olian." | Het =a gebeodan # byre Wihstanes, | h$le hildedior, # h$le=a monegum, | boldagendra, # *$t hie b$lwudu | feorran feredon, # folcagende, | godum togenes: # "Nu sceal gled fretan, | weaxan wonna leg # wigena strengel, | *one =e oft gebad # isernscure, | *onne str$la storm # strengum geb$ded | scoc ofer scildweall, # sceft nytte heold, | fe=ergearwum% fus # flane fulleode." | Huru se snotra # sunu Wihstanes | acigde of cor=re # cyninges% *egnas | syfone tosomne%, # *a selestan, | eode eahta sum # under inwithrof | hilderinca%; # sum on handa b$r | $ledleoman, # se =e on orde geong. | N$s =a on hlytme # hwa *$t hord strude, | sy==an orwearde # $nigne d$l | secgas gesegon # on sele wunian, | l$ne licgan; # lyt $nig mearn | *$t hi ofostlice% # ut geferedon | dyre ma=mas. # Dracan ec scufun, | wyrm ofer weallclif, # leton weg niman, | flod f$=mian # fr$twa hyrde. | *a% w$s wunden gold # on w$n hladen, | $ghw$s unrim, # $*eling% boren, | har hilderinc% # to Hronesn$sse. | Him =a gegiredan # Geata leode | ad on eor=an # unwaclicne, | helmum% behongen, # hildebordum, | beorhtum byrnum, # swa he bena w$s; | alegdon =a tomiddes # m$rne *eoden | h$le= hiofende, # hlaford leofne. | Ongunnon *a on beorge # b$lfyra m$st | wigend weccan; # wudurec% astah, | sweart ofer swio=ole%, # swogende leg% | wope bewunden # (windblond gel$g), | o=*$t he =a banhus # gebrocen h$fde, | hat on hre=re. # Higum unrote | modceare m$ndon, # mondryhtnes cwealm%; | swylce giomorgyd # Geatisc% meowle | # bundenheorde% | song% sorgcearig # swi=e% geneahhe | *$t hio hyre heofungdagas% # hearde ondrede%, | w$lfylla worn%, # werudes egesan, | hyn=o% ond h$ftnyd%. # Heofon rece swealg%. | Geworhton =a # Wedra leode | hleo on hoe, # se w$s heah ond brad, | w$gli=endum% # wide gesyne, | ond betimbredon% # on tyn dagum | beadurofes becn, # bronda lafe | wealle beworhton, # swa hyt weor=licost | foresnotre men # findan mihton. | Hi on beorg dydon # beg ond siglu, | eall swylce hyrsta, # swylce on horde $r | ni=hedige men # genumen h$fdon, | forleton eorla gestreon # eor=an healdan, | gold on greote, # *$r hit nu gen lifa= | eldum swa unnyt # swa hit% $ror% w$s. | *a ymbe hl$w riodan # hildediore, | $*elinga bearn, # ealra twelfe%, | woldon ceare% cwi=an # ond kyning m$nan, | wordgyd wrecan # ond ymb wer% sprecan; | eahtodan eorlscipe # ond his ellenweorc | dugu=um demdon, # swa hit gedefe% bi= | *$t mon his winedryhten # wordum herge, | ferh=um freoge%, # *onne he for= scile | of lichaman # l$ded% weor=an. | Swa begnornodon # Geata leode | hlafordes hryre%, # heor=geneatas, | cw$don *$t he w$re # wyruldcyninga% | manna% mildust # ond mon=w$rust%, | leodum li=ost # ond lofgeornost. | # tweode | gifena in =ys ginnan grunde. # Heo =ar =a gearwe funde | mundbyrd $t =am m$ran *eodne, # *a heo ahte m$ste *earfe, | hyldo *$s hehstan deman, # *$t he hie wi= *$s hehstan brogan | gefri=ode, frym=a waldend. # Hyre =$s f$der on roderum | torhtmod ti=e gefremede, # *e heo ahte trumne geleafan | a to =am $lmihtigan. # Gefr$gen ic =a Holofernus | winhatan wyrcean georne # ond eallum wundrum *rymlic | girwan up sw$sendo. # To =am het se gumena baldor | ealle =a yldestan =egnas; # hie =$t ofstum miclum | r$fndon, rondwiggende, # comon to =am rican *eodne | feran, folces r$swan. # *$t w$s *y feor=an dogore | *$s =e Iudith hyne, # gleaw on ge=once, | ides $lfscinu, # $rest gesohte. | Hie =a to =am symle # sittan eodon, | wlance to wingedrince, # ealle his weagesi=as, | bealde byrnwiggende. # *$r w$ron bollan steape | boren $fter bencum gelome, # swylce eac bunan ond orcas | fulle fletsittendum; # hie *$t f$ge *egon, | rofe rondwiggende, # *eah =$s se rica ne wende, | egesful eorla dryhten. # =a wear= Holofernus, | goldwine gumena, # on gytesalum, | hloh ond hlydde, # hlynede ond dynede, | *$t mihten fira bearn # feorran gehyran | hu se sti=moda # styrmde ond gylede, | modig ond medugal, # manode geneahhe | bencsittende # *$t hi geb$rdon wel. | Swa se inwidda # ofer ealne d$g | dryhtguman sine # drencte mid wine, | swi=mod sinces brytta, # o=*$t hie on swiman lagon, | oferdrencte his dugu=e ealle, # swylce hie w$ron dea=e geslegene, | agotene goda gehwylces. # Swa het se gumena aldor | fylgan fletsittendum, # o=*$t fira bearnum | neal$hte niht seo *ystre. # Het =a ni=a geblonden | *a eadigan m$g= # ofstum fetigan | to his bedreste # beagum gehl$ste, | hringum gehrodene. # Hie hra=e fremedon, | anbyhtscealcas, # swa him heora ealdor bebead, | byrnwigena brego, # bearhtme stopon | to =am gysterne, # *$r hie Iudith=e | fundon ferh=gleawe, # ond =a fromlice | lindwiggende # l$dan ongunnon | *a torhtan m$g= # to tr$fe *am hean, | *$r se rica hyne # reste on symbel | nihtes inne, # nergende la=, | Holofernus. # *$r w$s eallgylden | fleohnet f$ger # ymbe% *$s folctogan | bed ahongen, # *$t se bealofulla | mihte wlitan *urh, # wigena baldor, | on $ghwylcne # *e =$r inne com | h$le=a bearna, # ond on hyne n$nig | monna cynnes, # nym=e se modiga hw$ne | ni=e rofra # him *e near hete | rinca to rune gegangan. # Hie =a on reste gebrohton | snude =a snoteran idese; # eodon =a stercedferh=e, | h$le= heora hearran cy=an # *$t w$s seo halige meowle | gebroht on his burgetelde. # *a wear= se brema on mode | bli=e, burga ealdor, # *ohte =a beorhtan idese | mid widle ond mid womme besmitan. # Ne wolde *$t wuldres dema | ge=afian, *rymmes hyrde, # ac he him *$s =inges gestyrde, | dryhten, duge=a waldend. # Gewat =a se deofulcunda, | galferh= gumena =reate # | bealofull his beddes neosan, # *$r he sceolde his bl$d forleosan | $dre binnan anre nihte; # h$fde =a his ende gebidenne | on eor=an unsw$slicne, # swylcne he $r $fter worhte, | *earlmod =eoden gumena, # *enden he on =ysse worulde | wunode under wolcna hrofe. # Gefeol =a wine swa druncen | se rica on his reste middan, # swa he nyste r$da nanne | on gewitlocan. # Wiggend stopon | ut of =am inne # ofstum miclum, | weras winsade, # *e =one w$rlogan, | la=ne leodhatan, # l$ddon to bedde | nehstan si=e. # *a w$s nergendes | *eowen *rymful, # *earle gemyndig | hu heo *one atolan # ea=ost mihte | ealdre ben$man # $r se unsyfra, | womfull, onwoce. # Genam =a wundenlocc | scyppendes m$g= # scearpne mece, | scurum heardne, # ond of scea=e abr$d | swi=ran folme; # ongan =a swegles weard | be naman nemnan, # nergend ealra | woruldbuendra, # ond *$t word acw$=: | "Ic =e, frym=a god # ond frofre g$st, | bearn alwaldan, # biddan wylle | miltse *inre # me *earfendre%, | =rynesse =rym. # *earle ys me nu =a | heorte% onh$ted # ond hige geomor, | swy=e mid sorgum gedrefed. # Forgif me, swegles ealdor, | sigor ond so=ne geleafan, # *$t ic mid *ys sweorde mote | geheawan *ysne mor=res bryttan; # geunne me minra gesynta, | *earlmod *eoden gumena. # Nahte ic *inre n$fre | miltse *on maran *earfe. # Gewrec nu, mihtig dryhten, | torhtmod tires brytta, # *$t me ys *us torne on mode, | hate on hre=re minum." # Hi =a se hehsta dema | $dre mid elne onbryrde, # swa he de= anra gehwylcne | herbuendra # *e hyne him to helpe sece= | mid r$de ond mid rihte geleafan. # *a wear= hyre rume on mode, | haligre hyht geniwod; # genam =a *one h$=enan mannan | f$ste be feaxe sinum, # teah hyne folmum wi= hyre weard | bysmerlice, # ond *one bealofullan | listum alede, # la=ne mannan, | swa heo =$s unl$dan # ea=ost mihte | wel gewealdan. # Sloh =a wundenlocc | *one feondscea=an # fagum mece, | hete*oncolne, # *$t heo healfne forcearf | *one sweoran him, # *$t he on swiman l$g, | druncen ond dolhwund. # N$s =a dead *a gyt, | ealles orsawle; # sloh =a eornoste | ides ellenrof # o=re si=e | *one h$=enan hund, # *$t him *$t heafod wand | for= on =a flore. # L$g se fula leap | gesne be$ftan, # g$st ellor hwearf | under neowelne n$s # ond =$r geny=erad w$s, | susle ges$led # sy==an $fre, | wyrmum bewunden, # witum gebunden, | hearde geh$fted # in hellebryne | $fter hinsi=e. # Ne =earf he hopian no, | *ystrum for=ylmed, # *$t he =onan mote | of =am wyrmsele, # ac =$r wunian sceal | awa to aldre # butan ende for= | in =am heolstran ham, # hyhtwynna leas. | H$fde =a gefohten # forem$rne bl$d | Iudith $t gu=e, # swa hyre god u=e, | swegles ealdor, # *e hyre sigores onleah. | *a seo snotere m$g= # snude gebrohte | *$s herew$=an # heafod swa blodig | on =am f$telse # *e hyre foregenga, | blachleor ides, # hyra begea nest, | =eawum ge=ungen, # *yder on l$dde, | ond hit *a swa heolfrig # hyre on hond ageaf, | hige=oncolre, # ham to berenne, | Iudith gingran sinre. # Eodon =a gegnum *anonne | *a idesa ba # ellen*riste, | o=*$t hie% becomon, # collenferh=e, | eadhre=ige m$g=, # ut of =am herige, | *$t hie sweotollice # geseon mihten | *$re wlitegan byrig # weallas blican, | Bethuliam. # Hie =a beahhrodene | fe=elaste # for= onettan, | o= hie gl$dmode # gegan h$fdon | to =am wealgate. # Wiggend s$ton, | weras w$ccende # wearde heoldon% | in =am f$stenne, # swa =am folce $r | geomormodum # Iudith% bebead, | searo=oncol m$g=, # *a heo on si= gewat, | ides ellenrof. # W$s =a eft cumen | leof to leodum, # ond =a lungre het | gleawhydig wif # gumena sumne | of =$re ginnan byrig # hyre togeanes gan, | ond hi ofostlice # in forl~ton | *urh =$s wealles geat, # ond *$t word acw$= | to =am sigefolce: # "Ic eow secgan m$g | *oncwyr=e *ing, # *$t ge ne *yrfen leng | murnan on mode. # Eow ys metod bli=e, | cyninga wuldor; # *$t gecy=ed wear= | geond woruld wide, # *$t eow ys wuldorbl$d | torhtlic toweard # ond tir gife=e | *ara l$==a # *e ge lange drugon." | *a wurdon bli=e # burhsittende, | sy==an hi gehyrdon # hu seo halige spr$c | ofer heanne weall. # Here w$s on lustum. | Wi= *$s f$stengeates # folc onette, | weras wif somod, # wornum ond heapum, | =reatum ond =rymmum # *rungon ond urnon | ongean =a *eodnes% m$g= # *usendm$lum, | ealde ge geonge. # $ghwylcum wear= | men on =$re medobyrig # mod areted, | sy==an hie ongeaton # *$t w$s Iudith cumen | eft to e=le, # ond =a ofostlice | hie mid ea=medum # in forleton. | *a seo gleawe het, # golde gefr$tewod, | hyre =inenne # *ancolmode | *$s herew$=an # heafod onwri=an | ond hyt to beh=e # blodig $tywan | *am burhleodum, # hu hyre $t beaduwe gespeow. | Spr$c =a seo $=ele # to eallum% *am% folce: | "Her ge magon sweotole, # sigerofe h$le=, | leoda r$swan, # on =$s la=estan | h$=enes hea=orinces # heafod starian%, | Holofernus # unlyfigendes, | *e us monna m$st # mor=ra gefremede, | sarra sorga, # ond *$t swy=or gyt | ycan wolde, # ac him ne u=e god | lengran lifes, # *$t he mid l$==um us | eglan moste; # ic him ealdor o=*rong | *urh godes fultum. # Nu ic gumena gehw$ne | *yssa burgleoda # biddan wylle, | randwiggendra, # *$t ge recene eow | fysan to gefeohte. # Sy==an frym=a god, | arf$st cyning, # eastan sende | leohtne leoman, # bera= linde for=, | bord for breostum # ond byrnhomas, | scire helmas # in scea=ena gemong, | fyllan folctogan # fagum sweordum, | f$ge frumgaras. # Fynd syndon eowere | gedemed to dea=e, # ond ge dom agon, | tir $t tohtan, # swa eow getacnod hafa= | mihtig dryhten # *urh mine hand." | *a wear= snelra werod # snude gegearewod, | cenra to campe. # Stopon cynerofe | secgas ond gesi=as, # b$ron sige*ufas%, | foron to gefeohte # for= on gerihte, | h$le= under helmum, # of =$re haligan byrig | on =$t d$gred sylf. # Dynedan scildas, | hlude hlummon. # *$s se hlanca gefeah | wulf in walde, # ond se wanna hrefn, | w$lgifre fugel. # Wistan% begen | *$t him =a *eodguman # *ohton tilian | fylle on f$gum; # ac him fleah on last | earn $tes georn, # urigfe=era, | salowigpada # sang hildeleo=, | hyrnednebba. # Stopon hea=orincas, | beornas to beadowe, # bordum be=eahte, | hwealfum lindum, # *a =e hwile $r | el=eodigra # edwit *oledon, | h$=enra hosp. # Him *$t hearde wear= | $t =am $scplegan # eallum forgolden, | Assyrium, # sy==an Ebreas | under gu=fanum # gegan h$fdon | to =am fyrdwicum. # Hie =a fromlice | leton for= fleogan # flana scuras, | hilden$dran, # of hornbogan, | str$las stedehearde; # styrmdon hlude | grame gu=frecan, # garas sendon | in heardra gemang. # H$le= w$ron yrre, | landbuende, # la=um cynne, | stopon styrnmode, # stercedferh=e, | wrehton unsofte # ealdgeni=lan | medowerige; # mundum brugdon | scealcas of scea=um # scirm$led swyrd, | ecgum gecoste, # slogon eornoste | Assiria # oretm$cgas, | ni=hycgende, # nanne ne sparedon | *$s herefolces, # heanne ne ricne%, | cwicera manna # *e hie ofercuman mihton. | Swa =a mago*egnas # on =a morgentid | ehton el=eoda # ealle *rage, | o=*$t ongeaton # =a =e grame w$ron, | =$s herefolces # heafodweardas, | *$t him swyrdgeswing # swi=lic eowdon | weras Ebrisce. # Hie wordum *$t | *am yldestan # ealdor*egnum | cy=an eodon, # wrehton cumbolwigan | ond him forhtlice # f$rspel bodedon, | medowerigum # morgencollan, | atolne ecgplegan. # *a ic $dre gefr$gn | slegef$ge h$le= # sl$pe tobredon | ond wi= *$s bealofullan # burgeteldes | werigferh=e% # hwearfum *ringan, | Holofernus. # Hogedon aninga | hyra hlaforde # hilde% bodian, | $r=on =e him se egesa # on ufan s$te, | m$gen Ebrea. # Mynton ealle | *$t se beorna brego # ond seo beorhte m$g= | in =am wlitegan tr$fe # w$ron $tsomne, | Iudith seo $=ele # ond se galmoda, | egesfull ond afor. # N$s =eah eorla nan | *e =one wiggend # aweccan dorste | o==e gecunnian # hu =one cumbolwigan | wi= =a halgan m$g= # h$fde geworden, | metodes meowlan. # M$gen neal$hte, | folc Ebrea, # fuhton *earle | heardum heoruw$pnum, # h$fte guldon | hyra fyrngeflitu, # fagum swyrdum, | ealde $f=oncan; # Assyria wear= | on =am d$geweorce # dom geswi=rod, | b$lc forbiged. # Beornas stodon | ymbe hyra *eodnes tr$f # *earle gebylde, | sweorcendferh=e. # Hi =a somod ealle | ongunnon cohhetan, # cirman hlude | ond gristbitian, # gode orfeorme, | mid to=on torn *oligende. # *a w$s hyra tires $t ende, | eades ond ellend$da. # Hogedon *a eorlas aweccan | hyra winedryhten; # him wiht ne speow. | *a wear= si= ond late # sum to =am arod | *ara beadorinca, # *$t he in *$t burgeteld | ni=heard ne=de, # swa hyne nyd fordraf. | Funde =a on bedde # blacne licgan | his goldgifan # g$stes gesne, | lifes belidenne. # He *a lungre gefeoll | freorig to foldan, # ongan his feax teran, | hreoh on mode, # ond his hr$gl somod, | ond *$t word acw$= # to =am wiggendum | *e =$r unrote # ute w$ron: | "Her ys geswutelod # ure sylfra forwyrd, | toweard getacnod # *$t *$re tide ys | mid ni=um neah ge=rungen, # *e we sculon nyde% losian, | somod $t s$cce forweor=an. # Her li= sweorde geheawen, | beheafdod healdend ure." # Hi =a hreowigmode | wurpon hyra w$pen of dune, # gewitan him werigferh=e | on fleam sceacan. # Him mon feaht on last, | m$geneacen folc, # o= se m$sta d$l | *$s heriges l$g # hilde ges$ged | on =am sigewonge, # sweordum geheawen, | wulfum to willan # ond eac w$lgifrum | fuglum to frofre. # Flugon =a =e lyfdon, | la=ra lindwerod%. # Him on laste for | sweot Ebrea # sigore geweor=od, | dome gedyrsod; # him feng dryhten god | f$gre on fultum, # frea $lmihtig. | Hi =a fromlice # fagum swyrdum, | h$le= higerofe, # herpa= worhton | *urh la=ra gemong, # linde heowon, | scildburh sc$ron. # Sceotend w$ron | gu=e gegremede, # guman Ebrisce; | *egnas on =a tid # *earle gelyste | gargewinnes. # *$r on greot gefeoll | se hyhsta d$l # heafodgerimes | Assiria # ealdordugu=e, | la=an cynnes. # Lythwon becom | cwicera to cy==e. # Cirdon cynerofe, | wiggend on wi=ertrod, # w$lscel on innan, | reocende hr$w. # Rum w$s to nimanne | londbuendum # on =am la=estan, | hyra ealdfeondum # unlyfigendum | heolfrig herereaf, # hyrsta scyne, | bord ond bradswyrd, # brune helmas, | dyre madmas. # H$fdon domlice | on =am folcstede # fynd oferwunnen | e=elweardas, # ealdhettende | swyrdum aswefede. # Hie on swa=e reston, | *a =e him to life # la=ost w$ron | cwicera cynna. # *a seo cneoris eall, | m$g=a m$rost, # anes mon=es fyrst, | wlanc, wundenlocc, # wagon ond l$ddon | to =$re beorhtan byrig, # Bethuliam, | helmas ond hupseax, # hare byrnan, | gu=sceorp gumena # golde gefr$tewod, | m$rra madma # *onne mon $nig | asecgan m$ge # searo*oncelra; | eal *$t =a =eodguman # *rymme geeodon, | cene under cumblum # on% compwige | *urh Iudithe # gleawe lare, | m$g= modigre. # Hi to mede hyre | of =am si=fate # sylfre brohton, | eorlas $scrofe, # Holofernes | sweord ond swatigne helm, # swylce eac side byrnan | gerenode readum golde, # ond eal *$t se rinca baldor | swi=mod sinces ahte # o==e sundoryrfes, | beaga ond beorhtra ma=ma, # hi *$t *$re beorhtan idese | ageafon gearo*oncolre. # Ealles =$s Iudith s$gde | wuldor weroda dryhtne, # *e hyre weor=mynde geaf, | m$r=e on moldan rice, # swylce eac mede on heofonum, | sigorlean in swegles wuldre, # *$s *e heo ahte so=ne geleafan | to =am $lmihtigan; # huru $t *am ende ne tweode | *$s leanes *e heo lange gyrnde. # =$s sy =am leofan drihtne | wuldor to widan aldre, # *e gesceop wind ond lyfte, | roderas ond rume grundas, # swylce eac re=e streamas | ond swegles dreamas, # =urh his sylfes miltse. | fore $nigre # egesan n$fde, | ne him fultum *$r # f$stne gelyfde; | ac he on his welan spede # wr$ste getruwode, | and on idel gylp # ealra geornost. | Ic *onne swa elebeam # up weaxende | on godes huse # ece gewene, | and on milde mod # mines drihtnes, | and me *$t to worulde # wat to helpe. | Ic *e andette # awa to feore | on *$re worulde # =e *u geworhtest her; | for*an *u eart se gooda, # gleaw on gesyh=e, | *e *inne held curan, # *ara haligra. | On his heortan cw$= # unhydig sum, | ungleawlice, # *$tte god n$re; | heo onsceoniendlice # syndon gewordene% | and heora willan # wra=e besmitene. | N$s *a goddoend # se *e god wiste, | ne an fur=um # ealra w$re. | *a of heofenum beseah # halig drihten | ofer manna bearn, # hw$=er his mihta =a | andgyt $nig # ealra h$fde, | o==e god wolde # georne secan. | Ealle heo on ane # idelnesse | symle besegan; # *a w$s so=% nan% mann | *e god wolde # georne wyrcan; | ne an fur*um # ealra w$re. | Ac ge *$s ealle ne magon # andgyt habban | *e unrihtes # elne wyrcea= | and min folc freta= # swa f$lne hlaf, | ne hio god wylla= # georne ciegan; | *$r hio forhtiga=, # frecnes egesan | $niges ne *urfon. # | For*am manna ban # mihtig drihten | liste% tosceade=, # *a him licia=; | beo= *a gehyrwede% # *e forhycggea= god. | Hwylc Israela # ece h$lu | syle= of Sione # nym=e sylfa god, | *onne he his folc # f$gere alyse= | of h$ftnyde, # halig drihten? | *onne Iacob by= # on gl$dum s$lum | and Israelas # ealle bli=e. | On *inum *am haligan naman, # gedo me halne, god; | alys me fram la=um # *urh *in leofe m$gen. | God, min gebed # gearuwe gehyre, | and earum onfoh # min agen word. | For*am me fremde oft # facne gestodon, | sohtan mine sawle # swi=e strange, | and na heom god setton # gleawne on gesyh=e. | Efne me *onne god # gleawe fultume=, | is andfengea # ece drihten | sawle minre; # he me swican ne wile. | Afyr me f$cne yfel # feonda minra, | and hi so=f$st toweorp # sy==an wide. | Ic =e lustum # lace cweme, | and naman *inne # niode% swylce | geara andette, # for=on ic hine goodne wat. | For*on *u me alysdest, # lifes ealdor, | of earfo=um # eallum symble, | ealle mine fynd # eagum ofersawe. | Gehyr min gebed, # halig drihten, | ne forseoh $fre # sariges bene; | beheald me holdlice # and gehyr me eac. | Grimme ic eom begangen; # for=on ic gnornige | and me forhtige # feondes stefne | and fyrenfulra # f$cne ni=as. | For=am me on sah # unrihtes feala; | wurdon me *a on yrre # yfele and hefige. | Ys me on hre=re heah # heorte gedrefed | and me fealle= on # fyrhtu dea=es. | Egsa me and fyrhtu # ealne forcwomon, | and me be*eahton # *eostru ni=grim. | Ic *a on mode cw$=, # hwa me sealde | to fleogenne # fi=eru swa culfran, | and ic *onne ricene # reste sy==an. | Efne ic feor gewite, # fleame d$le, | and on westene # wunode lange, | bide *$s beornes # *e me bete% eft | modes% mindom # and m$genes hreoh. | Hat nu tod$lan, # drihten usser, | heora ge=eode # geond *as woruld wide; | for=on ic *$r on unriht # oft locade, | and wi=ercwyda # wearn gehyrde; | drugon *$t on burgum # d$ges and nihtes. | *unie% him gewinnes wearn # ofer wealles hrof | and heom on midle wese # man and inwit | and unso=f$stnys # ealle wealde. | N$fre on his weor*ige # wea aspringe, | mearce mansceat%, # man inwides; | for*on gif me min feond # f$cne wyrge=, | ic *$t abere # bli=e mode. | *eah *e *a ealle # =e me a feodon, | wordum wyrigen # and wearn sprecan, | ic me wi= heora hete # hyde sneome. | *u eart se man # *e me w$re | on anmede, # and $ghw$s cu= | latteow lustum; # and wyt gelome eac | $ton swetne mete # samed $tg$dere, | and on godes huse # gangan swylce | mid ge*eahtunge # *ine and mine. | Hi ofer cume # un*inged dea=, | astigon heo on helle # heonan lifigende. | For=am on heora gasthusum # is gramlic inwit, | and on hiora midle # man inwitst$f. | Ic so=lice # to sylfum drihtne | cleopode on cor=re, # and me cu=lice | gehyrde # h$lend drihten. | Ic on $fenne, # eac on mergenne | and on midne d$g, # m$gene s$cge | and bodie, # *$t *u bli=e me | mine stefne # sti=e gehyre. | A% =u symle # sawle mine | lustum alyse, # la=um wi=ferige, | for=on me manige ymb # m$gene syrewa=. | *$t gehyre= god # and hi gehyne= eac, | *e $r worulde w$s # and nu wuna= ece. | Nis him onwendednes # on woruldlife, | ne him godes fyrhtu # georne ondr$da=. | Heo besmita= # swylce his sylfes | *a gewitnesse, # *$r hi woh fremedon; | for=on hi synt on yrre # ut ad$lde, | ne hi sylfe wel # geseon $fre, | for=on hit w$s his heortan # gehygde neah. | Hi word hira # wel gesmyredon | ele anlicast; # eft gewurdon | on gescotfeohta # scearpe garas. | Sete on drihten # *in so= gehygd; | he *e butan fraco=um # fede= sy==an. | Ne syle= he so=f$stum # sy==an to feore | *$t him y*ende mod # innan hre=re; | =u arlease # ealle gel$dest | on so=e forwyrd # sea=es deopes. | Se% blodhreowa% wer # bealuinwites | f$cne gefylled # ne% f$ger lif | on middum feore # gemete= ahw$r; | ic me on minne drihten # deorne getreowige. | Miltsa me drihten, # for=on me man trede=, | and me ealne d$g # mid unrihte | fynd onfeohta= # *urh facensearu. | And me f$cne treda= # feondas mine, | do= *$t ealne d$g # fram $rmergene. | For=on monige synd # =e to me feohta=; | wene ic me wra=e to =e, # wuldres drihten. | Ic wealdend god # wordum herige, | and on god swylce # georne gelyfe, | *$t minre spr$ce # sped folgie | $ghw$s ealne d$g; # eac ic swylce | on god drihten # gearewe gewene; | nis me ege mannes # for ahw$=er. | Hw$t, me ealne d$g # mine agen word | sylfne socon, # swy*e oncu=on, | and wi=er me # w$ran georne | on% yfel heora ge=eaht # ealle onwende. | On eardia=, # *a =e swa *encea= | *$t heo gehyden # h$lun mine, | swa min sawl bad # *$t =u swylce heo | for nahw$=er # nowiht h$le; | on yrre *u folc # eall ge=reatast. | Ic nu leofum gode # lif min secge, | sette on =inre gesyh=e # sarige tearas, | swa ic =e on gehate # h$fde geneahhige. | *onne on hinderling # hweorfa= mine | feondas f$cne, # =onne ic me freo=u to =e | wordum wilnige; # ic wat and can, | *$t *u min god # gleawe w$re. | Ic on god min word # georne herige, | and on god swylce # georne gelyfe, | and ic ealne d$g # ecne drihten | wordum weor=ige; # ne me wiht an site= | egesan awiht # $niges mannes. | On me synd, mihtig god, # *$t ic *e min gehat | on herenesse # hyldo gylde; | for*on =u mine sawle # of swyltdea=es | la*um wi=l$ddest, # dydest lof stunde, | aweredest mine eagan # wra=um tearum | and mine fet # f$le beweredest, | *$t ic gearewe # gode licode | on lifigendra # leohte eallum. | Miltsa min, god, # and me milde weor=, | for*on min sawel on *e # swy=e getrywe=, | and ic on f$gerum scuan # fi=era =inra | gewicie, # o=*$t gewite for= | and unriht me # eall beglide. | Heonan ic cleopige # to heahgode | and to wealdendgode, # =e me wel dyde. | He *a of heofenum # hider onsende | *e me alysde, # la*um wi=ferede, | sealde on edwit # *e me $r tr$dan. | Sende mihtig god # his milde gehigd | and his so=f$st mod # samod $tg$dere, | and mine sawle # sona alysde | of leon hwelpum # re=e gemanan; | w$s ic sl$pende # sare gedrefed. | Synd me manna bearn # mihtigum to=um | w$penstr$las, # *a me wundedon; | w$ron hyra tungan getale # teonan gehwylcre | and to yfele gehwam # ungemet scearpe. | Ahefe *e ofer heofenas, # halig drihten; | is wuldur =in # wide and side | ofer =as eor*an # ealle m$re. | Fotum heo minum # f$cne grine | grame gearwodon, # and geornlice | mine sawle # swy=e onbigdon. | Hi deopne sea= # dulfon widne, | *$r ic eagum # on locade, | and hi on =one ylcan # eft gefeollan. | Gearo is min heorte # *$t ic gode cweme; | gearo is min heorte # *$t ic gode swylce | sealmas singe, # so=word sprece. | Aris, wuldur min, # wynpsalterium, | and ic on $rmergene # eac arise | and min hearpe # herige drihten. | Ic *e on folcum # frine drihten | ecne andete, # eac geond *eode | sealmas singe # swi=e geneahhige. | For=on *in mildheortnes # is mycel wi= heofenas, | is =in so=f$stnes # swylce wi= wolcnum. | Ahafen *u eart ofer heofenas, # halig drihten; | is ofer ealle # eor=an swylce% | *ines wuldres wlite # wide and side. | Gif ge so= sprecan # symble wyllen, | dema= manna bearn # domum rihtum. | Eft ge on heortan # hogedon inwit, | worhton wra=e; # for*an =$s wite eft | on eowre handa # hefige geeode. | Ge firenfulle # fremde wurdon, | sy==an hi on worlde # w$ron acende | and heo on life # lygeword sp$con. | Yrre heom becume # anlic n$dran, | =a aspide # ylde nemna=; | seo hi deafe de=, # dytte= hyre earan, | *$t heo nele gehyran # heahgaldor sum | *$t snotre men # singa= wi= attrum. | God heora to=as # grame gesc$ne=, | *a hi on mu=e # mycle habba=; | tolyse= leona m$gen # lungre drihten. | Ac hi forweor=an # w$tere gelicost, | *onne hit yrnende # eor=e forswelge=; | swa his bogan bende=, # o=*$t bitere eft | adl on sete=, # swa his geearnuncg by=. | Swa weax melte=, # gif hit by= wearmum neah | fyre gef$stnad, # swa heo fealla= on *$t; | hi sunnan ne geseo= # sy==an $fre. | $r=on% eowre treowu # telgum blowe, | w$stmum weaxe, # $r him wol becime=, | *$t heo beo= on yrre # ealle forswelgene. | So=f$st blissa=, # *onne he si= ongan, | hu *a arleasan # ealle forweor=a=, | and his handa =weh= # on h$*enra | and *$ra fyrenfulra # f$cnum blode. | And *onne man cwe*e= # on his modsefan: | "*is is w$stm # wises and goodes, | *e his so=f$st weorc # symble l$ste;" | hi on eor=an god # ealle gedeme=. | Ahrede me, halig god, # hefiges ni=es | feonda minra, # =e me feohta= to; | alys me fram la=um # *e me lungre on | risan willa=, # nym=e *u me r$d geofe. | Genere me fram ni*e # nahtfremmendra | *e her unrihtes # ealle wyrcea=, | and me wi= blodhreowes weres # bealuwe geh$le. | *i nu mine sawle # swi*e bysige | feondas mine # f$cne of*ryhtun, | and me strange eac # stundum ongunnon; | ne me unrihtes on # awiht wistan, | ne ic firene eac # fremde drihtne. | Gif ic on unriht bearn, # ic *$s eft geswac; | on minne geanryne, # aris =u, drihten, nu, | and =u sylfa gesyhst, # *$t ic swa dyde; | *u eart m$gena god, # mihtig drihten, | and Israela god # $ghw$r $t *earfe. | Beheald holdlice, # hu *u hra=e wylle | geneosian # ni=a bearna | ealra =eoda # $ghw$r landes; | ne *u hwe=ere on mode # milde weor=est | eallum =e unriht # elne wyrcea=. | Hi $t $fene eft # in gecyrra=, | *onne hy heardne # hungor *olia=, | swa hundas ymbga= # hwommas ceastre. | Efne hi habba= on mu=e # milde spr$ce, | is him on welerum # wra= sweord and scearp. | *onne gehyre= hwylc, # hw$t hyra hyge sece=? | And =u hi, drihten, dest # deope to bysmre; | nafast *u for awiht # ealle *eoda. | Ic mine streng=e on =e # strange gehealde, | for=on *u me god eart # geara andfencgea, | and mildheortnes # mines drihtnes | me f$gere becom, # *$r me w$s freondes *earf. | Min se goda god, $tyw me # *in agen good | for minum feondum, # *e me feale syndun; | ne do hy to deadan, # *y l$s hi dollice | *inre $ geban # anforl$ton. | Ac *u hi wide todrif # *urh *ines wordes m$gen, | and hi wra=e toweorp, # wealdend min drihten. | Ys hyra mu=es scyld # manworda feala, | =a hi mid welerum # wra=e aspr$can; | w$run hi on oferhygde # ealle gescende, | *a hi on lige # lange feredon; | for=on hi on ende # yrre forgripe= | and hi sy**an ne beo= # samod $tg$dere. | Sy==an hi wisslice witon, # *$tte wealde= god | ofer middangeard # manna cynnes | and ealra eac # eor=an gem$ru. | Hi on $fenne # eft gecyrra= | and heardne eac # hungor =olia=, | swa hundas ymbga= # hwommas ceastre. | Efne hi to $te # ut gewita=, | *$r hi towrecene # wide hweorfa=; | gif hi fulle ne beo=, # fela gnornia=. | Ic *onne =ine streng*u # stundum singe | and =in milde mod # morgena gehwylce. | For=on *u min andfengea # $ghw$r% w$re | and ic helpe $t =e # h$fde symble, | *onne me costunge # cnysedon geneahhige; | *u eart fultum min, # ic =e fela singe. | For=on *u me, god, eart # geara andfengea | and mildheortnes, # mihtig drihten. | *u us todrife, # drihten user, | and us towurpe # geond wer*eoda, | yrre us wurde # and eft milde. | Eor=an% =u onhrerdest, # ealle gedrefdest; | h$l hyre wunde, # nu heo ahrered% is. | Feala% =u $tywdest # folce =inum | heardra wisan # and hi hra*e $fter | mid wynsume # wine drenctest. | *u becnuncge # beorhte sealdest | *am *e ege =inne # elne healda=, | *$t hi him gebeorgen # bogan and str$le | and w$ron alysede # leofe *ine. | Do% me% *in seo swy=re hand # symle halne; | gehyr me, halig god. # Hw$t, =u holdlice | on =inre halignesse # her aspr$ce: | "And ic blissie, # ba ged$le | Sicimam et Conuallem, # =a samod w$ron | on% Metiboris # mihtum spedige. | Min is Galaad, # gleaw Mannases | and Effrem ys # $=ele streng*u | heafdes mines # her on foldan. | Cyninc ys me # Iuda cu=; | is me Moab # mines hyhtes hwer, | and ic a=enige eac # on Idumea, | min gescy sende, # and me sy==an gedo | Allophilas # ealle gewylde." | Hwylc gel$de= me # leofran on ceastre | weallum beworhte? # Hwa wyle swylce me | in Idumea # eac gel$dan? | Ac ne eart *u se sylfa god, # =e us swa drife? | Ne ga =u us on m$gene, # mihtig drihten. | Syle us nu on earfo=um # $=elne fultum, | for=on h$lu by= # her on eor=an | manna gehwylces # m$gene idel. | Us sceal m$genes gemet # mihtig drihten | so=f$st syllan, # and he sona m$g | ure fynd gedon # fraco*e to nahte. | Gehyr, halig god, # hra*e mine bene, | beheald mine gebed # holde mode. | Nu ic of eor=an # utgem$rum | cleopige to *e, # nu me caru beate= | heard $t heortan, # help min nu *a; | ahefe me holdlice # on halne stan. | *u me gel$ddest # mid lufan hyhte, | w$re me se stranga tor # sti= wi= feondum. | Ic eardige # awa to feore | on =inum selegesceote; # *$r me softe by=, | *$r ic beo f$gere be*eaht # fi=erum =inum. | For=on =u gehyrdest, # halig drihten, | hu min gebed to =e # beorhte eode; | yrfe *u sealdest # anra gehwylcum, | se *e naman =inne # *urh neod forhta=. | D$g by= ofer d$ge, # *$r by= gedefe cynincg; | beo= his winter eac # wynnum iced, | o= *one d$g *e he% # on drihtnes sceal | on ansyne # andweard gangan, | and *$r to worlde # wunian ece. | Hwylc sece= *$t # *e so=f$st by=? | Swa ic naman =inum # neode singe, | *$t ic min gehat # her agylde | of d$ge on d$g, # swa hit gedefe wese. | Ic mine sawle # symble wylle | full gleawlice # gode under*eodan; | $t him is h$lu min # her eall gelancg. | Hw$t, he is god min # and gearu h$lend; | is he fultum min, # ic ne forhtige wiht. | =onne ge mid mane # men ongunnon, | ealle ge =a to deadan # d$dun sona, | swa ge awurpon # wah of stofne. | Swa ge mine are # ealle *ohton | wra=e toweorpan, # wide urnon | *urstige mu=e; # *$ne bletsadan | and =one wyrgedan # wra=e mid heortan. | Hw$=ere ic me so=e # sawle mine | to gode h$fde # georne ge=eoded; | he minre ge=ylde # *ingum wealde=. | Hw$t, he is god min # and gleaw h$lend% | and fultum is; # ne m$g ic hine ahw$r befleon. | On gode stande= # min gearu h$lu% | and wuldor min # and wyn mycel; | me is halig hyht # on hine swylce. | Hycge him halig folc # h$lu to drihtne; | do= eowre heortan hige # hale and cl$ne, | for=on eow god stande= # georne on fultum. | Hw$=ere ge, manna bearn, # manes unlyt | wyrcea= on w$gum # and woh do=, | and eow beswica= # sylfe oftast, | *$r ge idel gylp # on *am ilcan% fremma=. | Nella= ge gewenan # welan unrihte | o**e to reaflace # r$da *encean. | *eah *e eow wealan to # wearnum% flowen, | nyllan ge eow on heortan *a # hige sta=elian; | $ne ic god spr$can # gearuwe gehyrde | and *$t treowe ongeat # tidum gemeldad. | Miht is drihtnes # ofer middangeard | and him *$s to worlde # wuldor stande | and mildheortness, # *$t he manna gehwam | $fter his agenum # earnungum% deme=, | efne swa he wyrce= # on worldlife. | God min, god min, # ic *e gearuwe to | $t leohte gehwam # lustum wacie. | Min% sawl on =e # swy=e *yrste= | and min fl$sc on =e # f$ste getreowe=. | On westene # and on wege swylce | and on w$terflodum # wene ic swi=e, | *$t ic =e on halgum # her $tywe, | *$t ic *in wuldur and m$gen # wis sceawige. | Ys *in milde mod # micele betere | *onne *is l$ne lif # *e we lifia= on; | weleras =e mine # wynnum heria=. | Swa ic =e on minum life # lustum bletsige | and ic on naman *inum # neode swylce | mine handa *wea # halgum gelome. | Ys sawl min # swetes gefylled, | swa seo f$tte gelynd, # f$geres smeoruwes; | weleras mine # wynnum swylce | *inne naman nu =a # neode heria=. | Swa ic *in gemynd # on modsefan | on minre reste # rihte begange, | and on $rmergen on =e # eac gewene, | for=on *u me on fultum # f$ste gestode. | Ic beo f$gere be*eaht # fi=erum *inum | and hiht on =on # h$bbe georne, | for=on min sawl on =e # so=e getreowe*; | me =in seo swi=re onfencg # symble $t =earfe. | For=on hi on idel # ealle sy==an | sohton synlice # sawle mine, | and geond eor=scr$fu # eodon geneahhe; | nu hi w$ran geseald # under sweordes hand, | syndon fracu=e nu # foxes d$las. | Kynincg sceal on drihtne # cl$ne blisse | hluttre habban, # and hine heria= eac | ealle *a =e on hine # a=as sweria=; | for*on synt gemyrde # mu=as ealle | *a unriht spreca= # ahw$r landes. | Gehyr min gebed, # halig drihten, | nu me costunge% # cnyssa= geneahhe, | and wi= egesan # yfeles feondes | mine sawle gescyld # symle $t *earfe. | *u me oft aweredest # wyrigra gemotes | and fram *$re menegeo # *e man woldon | and unrihte # $ghw$r fremman. | *a heora tungan teo= # teonan gehwylce | sweorde efenscearpe # and heora swi=ne bogan, | and unscyldige mid *y # scotian *encea=. | Hi hine samnuncga # scearpum strelum | on scotia=, # egsan ne habba=, | ac hi mid wra=um # wordum trymma= | and sare spreca=: # Hwa gesyh= usic? | Swa hi smeaga= oft # swi=ost unriht | and on *am ilcan # eft% forweor=a=, | *$r hi mamria= # man and unriht. | Gange= man manig # modig on heortan, | o=*$t hine ahefe= # h$lend drihten. | Syndon hyra wita # scytelum cilda | $ghw$s onlicost; # ne him awiht *on ma | heora tungan nu # teonan on sitta=. | Ealle synd gedrefede # *e hi on sio=; | sceal him manna gehwylc # man ondr$dan | and weorc godes # wide m$rsian | and his weorc ongitan # mid wisdome. | Se so=f$sta # symble on drihten | blissa= baldlice, # bote gewene=, | and hine heria= eac # heortan cl$ne. | *e gedafena=, # drihten user, | *$t *e man on Sion # swy=e herige | and on Hierusalem # gylde and gehate. | Gehyr min gebed, # halig drihten, | for =e sceal $lc fl$sc # for= si=ian. | Synfulra word # swy*e ofer usic | fr$cne foran; # *u gefultuma | urum misd$dum, # mihta wealdend. | He weor=e= eadig, # se *e hine ece god | cystum geceose= # and hine cl$ne hafa=, | and on his earduncgstowum # earda= sy==an. | Ealle we =in hus # ecum godum | f$gere fylla=; # f$ste is *in templ | ece and wr$clic # awa to feore. | Gehyr us, h$lend god, # *u eart hyht ealra | *e on =ysse eor=an # utan syndon | o**e feor on s$ # foldum wunia=. | *inre mihte sculon # muntas hyran, | swylce *u gedrefest # deope w$las | *$t by= orm$tum # y*a hlude | and hi unea=e m$g # $nig ar$fnan. | *eoda him ondr$da= # *inne egesan, | *e eard nyma= # utan landes; | for *inum wundrum # forhte weor=a=. | $rmorgenes gancg # wi= $fentid | ealle *a deman # drihten healde=; | eor=an =u gefyllest # eceum w$stmum, | *$t heo welig weor*e= # wera cneorissum. | Beo= godes streamas # gode w$tere | f$ste gefylde, # *anan feorhnere | finda= foldbuend, # swa him f$gere oft | gegearewadest, # god lifigende. | W$ter yrnende # w$stme tyddra=; | m$nige on moldan # manna cynnes% | on cneorisse # cende weor=a=, | and blissia=, # blowa= and growa= | *urh dropunge # deawes and renes. | *onne *u geares hring # mid gyfe bletsast | and *ine fremsumnesse wylt # folcum d$lan, | *onne beo= *ine feldas # fylde mid w$stmum. | *onne on w$stmum # weor=a= m$sted, | and mid wynngrafe # weaxa= geswiru%. | Hi beo= gegyrede # godre wulle, | eowdesceapum; # cuma= eadilic | w$stm on wangas # weor=lic on hw$tum; | *onne hi cynlice to =e # cleopia= sona, | and *e *onne lustum # lofe *ancia=. | Ealle eor=buend # ecne drihten | wordum wislicum # wide herian, | and his naman secgea= # neode mid sealmum | and him wuldres lof # wide sylla=. | And gode secgea=, # hu his *a goodan weorc | syndon wundorlice # wide geond eor=an, | and eac on menigeo # m$genes *ines | *ine feondas *e # f$cne leoga=. | Geweor=ie # wuldres ealdor | eall =eos eor*e, # ecne drihten; | and *e singe eac, # secge geneahhie, | *$t *in nama is # ofer eall ni=a bearn | se hehsta # h$le*a cynnes. | Cuma= nu and geseo=, # hu cyme weorc | drihten worhte; # synt his domas eac | swi*e egeslice # ofer eall ylda bearn. | He m$g onwendan # w$tera =ry=e, | *$t *as deopan s$ # drige weor=a=, | and *a strangan m$g # streamas swylce | gefeterian, # *$t *u mid fote miht | on treddian # eor=an gelice. | His m$gen wealde= # ofer eall manna cyn | on ecnesse # awa to feore, | and he ofer ealle *eode # eagum wlite=; | *a hine on yrre # $ghw$r gebringa=, | ne beo= *a on him sylfum # sy==an ahafene. | Bletsigen *eoda # bli=e mode | ealle eor=buend # ecne drihten | and mid stefne lof # strang asecgean. | He mine sawle # sette to life, | ne% l$te=% mine fet # la=e hreran. | Ure costade god # cl$ne fyre | so=e dome, # swa man seolfor de=, | *onne man hit aseo=e= # swy=e mid fyre. | *u us on grame swylce # gryne gel$ddest, | and us bealuwa fela # on b$ce stande=; | settest us m$nige eac # men ofer heafod. | We *uruh fyr fara= # and *uruh floda *rym, | and =u us on colnesse # cl$ne gel$ddest. | Ic on *in hus # halig gange | and *$r tidum *e # tifer onsecge; | *$r ic min gehat # mid hyge gylde, | *$t mine weleras $r # wise ged$ldan. | *as ic mid mu=e aspr$c # mine $t *earfe, | *$r me costunge # cnyssedan geneahhe, | *$t ic =e on tifrum # teala forgulde | ealle *a gehat, # *e ic $fre her | mid minum welerum # wis tod$lde. | Gehyra= me # and her cuma=; | ic eow mid so*e # secgean wylle, | gif ge godes egesan # georne habba=, | hu mycel he dyde # minre sawle. | *uruh his mihte ic # mu=e cleopige | o**e% mine tungan # tidum blissade. | Gif ic me unrihtes oncneow # awiht on heortan, | ne wite me *$t, # wealdend% drihten. | For=on me gehyrde # h$lend drihten, | and minre stefne beheold # strange% bene. | Drihten si gebletsad, # *e he ne dyde $fre | nym=e he mine bene # bealde gehyrde, | ne his milde mod # me dyde fremde. | Miltsa us, mihtig drihten, # and us on mode eac | gebletsa nu; # beorhte leohte | *inne andwlitan, # and us on mode weor= | *uruh *ine mycelnesse # milde and bli=e. | And we *$s on eor=an # andgyt habba=, | ure wegas wide # geond *as wer=eode | on *inre h$lo # healdan motan. | Folc *e andette; # *u eart f$le god, | and *e andetten # ealle *eoda. | H$bbe *$s gefean # folca $ghwylc | and blissien # bealde *eoda, | *$s *e *u hi on rihtum # r$dum demest | and eor=buende # ealle healdest. | Folc *e andetten # f$lne drihten | and *e andetten # ealle *eoda. | Ge him eor=e syle= # $*ele w$stme; | gebletsige us # bli=e drihten | and user god # eac bletsige; | h$bbe his egesan eall # eor*an gem$ru. | Arise god, # ricene weor=e | his feonda gehwylc # f$ste toworpen; | fleo= his ansyne, # *a *e hine feodan $r. | Rece% hi gelicast # ricene geteoria=; | swa fram fyre weax # flowe= and mylte=, | swa *a fyrenfullan # frecne forweor=a=; | habba= so=f$ste # symbel ece. | Hi ansyne # ecean drihtnes | habba= beorhtlice # blisse and sibbe. | Singa= so=um gode # sealmas geneahhige, | and his naman swylce # neode heria=; | do= si=f$t *$s # seftne and rihtne, | *e he sylfa astah # ofer sunnan up, | *am is to naman # nemned drihten. | Wesa= ge on his gesyh*e # symble bli=e, | and on his ansyne wesan # ealle gedrefde, | *a *e wydewum syn # wra=e $t dome | o**e steopcildum wesen # strange f$deras. | Drihten is on his stowe # dema halig, | se *e eardian de= # anes modes | and on hiora huse # healde= blisse; | Se *e on his m$genes # mihte gel$de= | *$t he *a geh$ftan # h$le= sniome, | and *a to yrre beo= # ealle gecigde | and eardia= # on eor=scr$fum. | *onne god gange= # for his *$t gleawe folc, | o==e% geond westena # wide fera=, | *anon eor=e by= # eall onhrered. | For ansyne # ecean drihtnes | heofenas droppeta=; # hrusan forhtia= | for Israela godes # egesan *rymme. | Wilsumne regn # wolcen brincge=, | and *onne ascade= god # sundoryrfe; | eall *u *a gefremest # *urh *ine f$ste miht. | *ine wihte on *am # wynnum lifia=; | *u *in swete good # sealdest *earfum. | God gife= gleaw word # godspellendum, | syle= him modes m$gen # se *e is mihtig kynincg | and wlites wealdend; # oft weor=lic reaf | on huse men # her ged$la=. | Gif ge sl$pa= # samod on clero, | fi=eru beo* culfran # f$geres seolfres | and hire b$c scine= # beorhtan golde. | *onne hi se heofonlica kynincg # her toscade=, | sy**an hi on Selmon # snawe weor=a=. | Gebeorh godes # bringe= to genihte | w$stme weor=lice # and wel *icce. | For*on ge onfo= # f$gerum beorge, | *$r ge to genihte # genioma= w$stme; | se is wealdendgode # wel liciendlic, | on *am wi= ende # earda= drihten. | W$run godes cr$ta # gegearwedra | tyn *usendo # geteled rime, | m$nigfeald% *usend # modblissiendra. | Drihten is on *am # d$dum spedig; | on heanesse astah, # h$ftned l$dde, | *a on h$ftnede # hwile micele | lange lifdon, # and w$s% lacgeofa | ofer middangeard # manna bearnum. | Ne magon *$r eard niman # ungeleafe menn; | wese of d$ge on d$g # drihten user, | se goda god, # georne gebletsad. | Sylle us gesundne # si=f$t drihten; | ure h$lend god # helpe usser | and us $t dea=e eac # drihten gehealde. | Hw$=ere wealdend god # wi=hycgendra | heafdas feonda # her gesc$ne=, | and he tofylle= # feaxes scadan | *ara% *e her on scyldum # sw$rum eodon. | Of Basan, cw$= # bealde drihten, | ic me on s$ deopre # sniome onwende, | o**$t *in fot weor=e # f$ste on blode. | Hundes tungan # habba= feondas, | from *am *ine gangas # w$ron gesewene; | w$run godes mines # gangas rihte, | so=es kynincges # symble on halgum. | *yder ealdormen # ofstum coman, | and gegaderade # gleowe sungon | on *$ra manna # midle geongra | on tympanis # togenum strengum, | and on ciricean # Crist, drihten god | bealde bletsige # bearn Israela. | *$r Benniamines synt # bearn on geogo=e | and ealdormenn # eac of Iudan, | *e latteow w$s # for= *ara leoda, | and ealdras eac # of Zabulone | and Neptalim # niode% swylce. | Bebeod *inum m$gene; # *u eart mihtig god; | and *in weorc on us # mid wisdome | getryme on *inum temple # tidum gehalgod; | *$t ys on Hierusalem, # *yder =e gyfe l$da= | of feorwegum # foldan kynincgas. | On wuda *u wildeor # wordum *reatast | and fearra gemot # under folcum; | ne beo= ut fram *e # $fre atynde, | *a *e seolfres beo= # since gecoste. | Toweorp *u *a =eoda # | Do me halne, god, # for*on hreoh w$ter | to minum feore inn # flowe= and gange=; | eom ic on lame oflegd, # hafa= lytle sped. | Com ic on s$s hricg, # *$r me sealt w$ter | hreoh and hopig # holme besencte. | *$r ic werigmod # wann and cleopode, | *$t me grame syndan # goman hase; | by= me $t *am earon # eagon wi=gangen; | hw$=ere ic on god minne # gearewe gewene. | Hiora is mycle ma # *onne ic me h$bbe | on heafde nu # h$ra feaxes, | *e me earwunga # ealle feogea=. | Ofer me syndon # *a *e me ehton, | f$stum folmum # for= gestrangad | feondas mine, # and ic for= agef | unrihtlice # *a *e ic ne reafude $r. | *u wast, wuldres god, # *$t ic eom unwis hyges, | ne w$ren *e bemi=ene # mine scylde. | Ne sceolon $t me # $nige habban | sceame sceandlice # *e *ines si=es her | ful bealdlice # bida=%, drihten. | *u eart m$gena god; # ne sceal $t me | $nige unare # ahw$r findan, | *e =e Israela god # ahw$r secea=. | For*on ic edwit for *e # oft ar$fnade | and me hleorsceame # hearde becwoman, | and ic fram*e wear= # f$derenbro=rum, | w$s unm$ge gyst # modorcildum. | For*on me *ines huses # heard ellenwod | $t orm$te # and me eac fela | *inra edwita # on gefeollon. | *onne ic minum feore # f$sten gesette, | eall hi me *$t on edwit # eft oncyrdan. | Gif ic mine gew$da # on witehr$gl | cyme cyrde, # cw$dan hi sy**an, | *$t ic him w$fersyn # w$re eallum. | Me wi=erwearde # w$ron ealle, | *a him s$ton% # sundor on portum; | spr$con me wra=e, # *a *e win druncon. | Ic *onne min gebed # to *e, mihtig drihten, | tidum sende # teala liciendlic, | and *u me *onne on m$nigeo # miltsa *inra | gehyre me hlutre # h$lu *ine. | Alys me of lame, # *e l$s ic weor*e lange f$st, | and me feondum afyrr, # frea $lmihtig; | ado me of deope # deorces w$teres, | *e l$s me besencen # sealte flodas. | Ne me huru forswelge # s~grundes% deop | ne me se sea= # supe mid mu=e. | Gehyr, drihten, me, # for*on gedefe is | *in milde mod # mannum fremsum, | and for m$nigeo # miltsa *inra | geseoh on me # swylce, drihten. | Ne acyr *u $fre fram *inum cnihte # *in cl$ne gesyh=, | for*an me feondas to # feohta= geneahhe; | gehyr me hr$dlice # and me help freme. | Beheald mine sawle # and hi hr$dlice | alys and wi=fere # la*um feondum. | # arscame; | for *inre ansyne # ealle syndon | *e feondas me # f$cne wurdon. | Min heorte gebad # hearmedwit feala | and yrm=u m$nig # eac ar$fnede; | n$fde eorla *$s # $nig% sorge; | frefrend ic sohte, # findan ic ne mihte. | Hi minne mete # mengdan% wi= geallan | and *a gedrugadne # drenctan mid ecede. | Wese heora beod fore him # wended on grine | and on edlean yfel # and on $wisce. | Syn hiora eagan # eac adimmad, | *$t hi geseon ne magon # sy**an awiht; | weor=e heora b$c swylce # abeged eac. | Ageot ofer hi # *in *$t grame yrre, | and $bylignes eac # yrres *ines | hi forgripe # gramhicgende. | Wese wic heora # weste and idel; | ne on heora e=ele ne sy # *inc oneardiendes. | For*on hi ealra # ehtan ongunnon, | =e *u him earfo=u # $nig geafe, | and me wean ecton% # minra wunda sar. | Asete him *a unriht to # *e hi geearnedan, | and mid unrihte # $r geworhton, | and hi on *in so=f$st weorc # sy**an ne gangan. | Syn hi adilgad # of gedefra eac | *$ra lifigendra # leofra bocum; | ne wesen hi mid so=f$stum # sy**an awritene. | Ic me sylfa eam # sarig *earfa, | and me andwlita onfeng # ecean drihtnes, | se me holdlice # h$lde sona. | Nu ic naman drihtnes # neode herige | and hine mid lofsange # l$de swylce. | Ic *am leofan gode # licie swy*or | *onne $=ele cealf, # *eah *e him upp aga | horn on heafde # o==e hearde cleo. | Geseo= *$t and gefeo=, # sarie *earfan, | secea= drihten # and eower sawl leofa=. | For*am *a *earfendan # *riste drihten | gehyre= holdlice; # nyle he geh$fte eac | on heora neode # na forhycgan. | Herige hine swylce # heofen and eor=e, | side s$flodas # and *a him syndon on. | For*on Sione god # symble h$le=; | beo= m$nige byrig # mid Iudeum | eft getimbrade, # *$r hi eard nima=. | *$r hi yrfestol # eft gesitta= | and hiora e*el begyta= # esnas drihtenes, | and his naman # neode lufia=, | *$r eardia= # awa to feore. | Wes, drihten god, # deore fultum; | beheald, drihten, me, # and me hra=e sy**an | gefultuma # $t feorh*earfe. | *onne beo= gescende # and scame dreoga=, | *a *e mine fynd # f$cne w$ron | and mine sawle # sohton mid ni=e. | Hi on hinderlincg # hweorfa= and cyrra=; | ealle hiora scamien, # *e me yfel hogedon. | And heora $fstu eac # ealle sceamien, | *e me word cw$don: # "Weg la, weg la!" | Habban *a mid wynne # weor=e blisse, | *a *e secean # symble drihten, | and symble cwe=en: # "Sy *in miht, drihten!" | and *ine% h$lu # holde lufigean. | Ic eom w$dla # and world*earfa; | gefultuma me, god, # frea $lmihtig. | *u% me fultum eart # f$ste, drihten, | eart alysend min; # ne lata *u awiht. | Ic on *e, god drihten, # gearuwe gewene; | ne weor=e ic on ealdre # $fre gescended; | *u me sniome alys # *uruh *ine *a swi*eran miht. | Ahyld me *in eare to # holde mode, | and me lustum alys # and me lungre weor= | on god drihten # georne *eccend | and on trume stowe, # *$t% *u me teala h$le. | For*on *u me, god, w$re # geara trymmend, | freo=a fultumiend; # alys me feondum nu, | and me of folmum afere # firenwyrcendra, | *e *ine $ # efnan nella=; | syndon unrihtes # ealle wyrcende. | For*on *u me eart f$le ge*yld # f$ste, drihten | w$re me on geogu=e hyht # gleaw $t frym=e. | Ic of modur hrife # mundbyrd on *e | *riste h$fde; # *u eart *eccend min; | on *e ic singge nu # symble and geneahhie. | Ic eom swa forebeacen # folce manegum, | and *u me eart fultum strang # f$ste $t *earfe. | Sy min mu= and min mod # m$gene gefylled, | *$t ic *in lof m$ge # lustum singan | and wuldur *in # wide m$rsian | and *e ealne d$g # $ghw$r herian. | Ne aweorp *u me, # wuldres ealdor, | *onne me ylde tid # on gesige; | *onne me m$gen and mod # mylte on hre=re, | ne forl$t *u me, # lifiende god. | Oft me feala cw$don # feondas yfele, | and s$tendan # sawle minre | and on anre ge*eaht # eodan tog$dere. | Cwe*a= cu=lice: # "Wuton cunnian, | hw$nne hine god l$te # swa swa gymeleasne; | *onne we hine forgripen # and his geara ehtan; | sy**an he ne h$bbe # helpend $nne." | Ne ofgif *u me huru, # god $lmihtig; | beseoh *u me, so= god, # symble on fultum. | Beo= gedrette, # eac gescende, | *a mine sawle $r # swy*ust t$ldun; | by= *am scand and sceamu # *e me syrwedan yfel. | Ic me symble on god # swi=ost getreowige, | ofer eall *in lof # lengest hihte. | Min mu= s$ge= # *ine m$genspede | and *in so=f$st weorc # swy*ust m$re=, | s$ge= *e ealne d$g # ece h$lu. | For*on ic ne ongeat # grame ceapunga, | ac ic on *ine *a myclan # mihte gange. | Ic *ine so=f$stnesse geman # symble, drihten; | *u me ara, god, # $rest l$rdest | of geogu=hade; # nu ic eom gomel wintrum. | A ic wundor *in # weor*lic s$gde, | and ic *$t wi= oryldu # awa fremme; | ne forl$t *u me, # lifigende god, | O==$t ic *ines earmes # eall asecge | sti*e strenc=e # *isse cneorisse, | eallum *am teohhe, # *e nu toweard ys, | *ines mihtes *rym, # and *$t m$re so=, | *$t =u on heofenum, god, # heah geworhtest | wundur wr$clicu; # nis *e, wuldres cyning, | $nig $fre gelic, # ece drihten. | Oft *u me $tywdest # earfo=es feala | on costunge # cu=ra manna, | and me yfela feala # oft oncnyssedest; | *onne *u yrre *in # eft oncyrdest | and me of neowelnesse eft # neo=an alysdest | *ysse eor=an, # *e we on buia=. | =$r *u *in so=f$st weorc # sniome tobr$ddest, | *onne *u gehwyrfdest # and hulpe min, | and me getrymedest # *$t ic teala mihte; | for*on ic *e andette, # ece drihten, | and *e on sealmfatum # singe be hearpan, | Israela god, # ece and halig. | Mine weleras gefeo=, # wynnum lofia=, | *onne ic *e singe, # sigora wealdend, | and min sawl eac, # *a *u sylf lysdest. | Swylce min tunge # tidum m$rde | *in so=f$st weorc; # scende w$ron ealle | *e me yfel to # $r gesohton. | Syle dom *inne, # drihten, kyninge; | suna cynincges syle, # *$t he so= healde. | Dem *u *in folc # deore mid so=e, | heald *ine *earfan # holde mid dome. | Onfon beorgas eac # beorhtre sibbe | on *inum folce # f$gere blisse | and geswyru eac # so*um d$dum. | On his so=f$stnesse # swylce deme= | on folce # fyrhte *earfan, | swylce he *earfena bearn # *riste h$le=. | He *a hermcwe=end # hyne= and byge=, | se mid sunnan wuna= # swylce mid monan, | *urh ealra worulda woruld # wuna= him ece. | He *onne astige=, # swa se stranga ren | fealle= on flys her, # and swa f$ger dropa | *e on *as eor=an # upon dreopa=. | On his agenum dagum # ypped weor=e* | syb so=f$stnes # swi=e genihtsum, | o**$t by= ahafen # hluttor mona. | He *onne wealde= # wera cneorissum | be s$ tweonum, # sidum ricum, | and fram streamracum # styre= him eallum | o* *ysse eor=an # utgem$ru. | Hine% Sigelwearas # secea= ealle | and his feondas # foldan liccigea=. | Cuma= of Tharsis # tires eadige | and of ealandum # utan kynincgas; | *a him eardgyfu # $=ele bringa= | of Arabia, # eac of Saba; | ealle him leoda # lacum cwema=. | Hine weor=ia= # worulde kyningas | *a on eor=wege # ealle syndan; | ealle *eoda hine # weor=ia= georne. | For*on he alyse= # lungre *earfan, | *$t him se welega ne m$g # wiht onsittan, | and *$ne w$dlan, # *e on worulde n$f= | ahw$r elles # $nigne fultum. | He helpe= *earfan, # swylce eac w$dlan, | and he *earfigendra # sawla geh$le=. | He of mansceatte # and of mane eac | sniome hiora sawle # softe alysde%; | ys his nama for him # neode gebyrhted. | He lyfa= leodum, # him by= lungre seald; | of Arabia gold # eorlas l$da=; | hine weor*ia= # wera cneoressa | and hine ealne d$g # eac bletsia=. | *onne $=ele getrym # eor=an wearda=, | bi= se beorht ahafen # ofer beorgas up%; | ofer Libanum # licgea= his y*a, | and on burgum beo* # blostmum f$gere | swa on eor=an heg # ute on lande. | *onne by= his nama # ofer eall% ni=a bearn | and to widan feore # weor=e= gebletsod; | $r sunnan his nama # so=f$st stande=, | by= his setl $r # swylce *onne mona. | And him by= eor*an cynn # eall gebletsad; | ealle hine *eoda # *riste heria=. | Wese Israhela # ece drihten | and hiora sylfra god # symble gebletsad, | se *e wundor mycel # wyrce= ana; | si his mihta nama # mode gebletsad | on ecnesse # awa to worlde. | And *eos eor=e si # eall gefylled, | *urh his wuldres miht. # Wese swa, wese swa! | Hu god is% ece god # mid Israhelum, | *am *e mid heortan # hycgea= rihte; | me fornean syndon # losode nu =a | ealle on foldan # fota gangas. | For*on ic f$stlice # fyrenwyrcende | oft elnade; # noldun earme mid him | sibbe secean, # sohton fyrene. | For*on hira dea=es by= # deorc endest$f, | ne heora wites bi= # wislic trymnes. | Ne synd hi on miclum # manna gewinnum, | and hi mid manna ne beo= # m$gene beswungene%. | For*on hi oferhygd nam # ungemete swy*e, | *urh *$t hira unriht wear= # eall untyned. | *anon for= becom # f$cne unriht, | swa swa hit of gelynde # lungre cwome, | and hi on heortan # hogedon and *ohton, | hu hi fyrmest # facen and unriht | on hean huse # hra=ost acw$don. | Hw$t, hi on heofon setton # hyge hyra mu*es, | and hira tungan # tugon ofer eor=an. | For*on min folc hider # f$gere hweorfe=, | *$r hi fulle dagas # finda= sona. | And *onne cw$don: # "Hu% weor=e= *is cu= gode | o**e *eos gewitness # weor=e* on heagum?" | *i nu fyrenfulle # foldan $hta | and *ysse worulde welan # wynnum namon. | *a ic on mode cw$= # minum sona, | *eah *e ic on me% ingcan # $nne ne% wiste, | hu ic mine heortan # heolde mid so=e, | and mine handa *woh, # *$r ic hete nyste, | and ic w$s ealne d$g # eac geswungen, | w$s me leawfinger # be leohtne d$g. | Gif ic sylf cw$de # and s$cge eac, | swa *e bearn weor=a= # geboren sy**an, | *a ylcan ic # $r foreteode. | Ic *$s wende, # *$t ic mid wisdome | full gleawlice # ongitan mihte, | hu *is gewinn # wolde gangan, | o**$t ic on his hus # halig gange | and ic *a nehstan ongite # neode sy**an. | Hw$=ere *u him for inwite # yfel bef$le, | awurpe hi wra=e, # *a hi wendan% $r, | *$t hi w$ron alysde, # la=um wi=ferede. | Nu syndon hi gewordene # wra=e tolysde, | and semninga # sneome forwurdon | for unrihte # *e hi $r dydon, | swa fram sl$pe hwylc # sw$rum arise. | And hi on byrig drihtnes # bealde habba= | hiora ansyne, # and *u hi ea=e miht | to nawihte # forniman sneome. | Ys minre heortan hige # hluttor and cl$ne, | w$run mine $dra # ealle tolysde, | and ic to nawihte eom # nyde gebiged, | swa ic *$t be owihte # $r ne wiste. | Ic eom anlic mid *e # anum neate | and ic symble mid *e # sy**an hw$=ere. | *u mine swy*ran hand # sylfa gename, | and me mid *inon willan # well gel$ddest, | and me *a mid wuldres # welan gename. | Hw$t m$g me wi=erhabban # on heofonrice? | Hw$t wolde ic fram *e # wyrcean ofer eor*an? | Me is heorte and fl$sc # hearde geteorad; | ys me heortan gehygd # hyldu drihtnes | and ece d$l # awa to worulde. | For*an *a forweor*a=, # *e hira wynne to *e | habban noldan, # ne heora hyge settan; | huru *u forleosest # *a forhealda= *e. | Min is $tfele # mihtigum drihtne; | good is swylce, # *$t ic on god drihten | minne hiht sette, # healde f$ste. | And ic eall *in lof # eft asecge | Sione dohtrum # on hire sylfre durum. | For hwan *u us, ece god, # $fre woldest | $t ende fram *e # ahw$r drifan? | Is *in yrre strang # and egesa mycel | ofer *in agen # eowde sceapa. | Gemun *in mannweorod, # *$t *u, mihtig god, | $t fruman $rest # f$gere geworhtest. | *u *ines yrfes # $*ele gyrde | sylfa alysdest # and Sione byrig, | on *am ilcan *u # eard gename; | hefe *u *ine handa # and hyn hiora oferhygd; | feala wyrgnessa # wra=e feondas | *inum *am halgum # hefige brohtan; | gylpa= gramhydige, # *a *in geo ehtan | and on *inra wica # wunia= midle. | Settan hiora tacen, # so*e ne ongeaton, | swa hi on wege # wyrcean sceoldon | wundorbeacen, # swa hi on wudu dydan. | Hi mid $xum duru # elne curfan, | and mid twyecgum # teoledan georne | *$t hi mid adesan # ealle towurpan. | *a hi *$t *in f$gere hus # fyre forb$rndan | and on eor=stede # eac gewemdan%, | *$t *inum naman gewear* # niode cenned. | Cw$dan on heortan: # "Wutan cuman ealle | and ure magas mid us; # wutun *yder gemot% habban | and symbeldagas # swylce drihtnes | on eor=wege # ealle towurpan. | Ne we sweotul tacen # us geseo= $nig, | ne we on $nige wisan # witegan habba=, | *$t us andgytes ma # $fre secgen." | Wilt *u hu lange, # wealdend drihten, | edwit *olian # yfelum feondum | and naman *inne # nu bysmria= | *a wi*erweardan # wra*e wi= ende? | For hwan awendest *u # wuldres ansyne | $fre fram us, # eac *a swy=ran hand | of *inum sceate # sylfa wi= ende%? | Usser god kynincg, # geara *u worhtest, | $r woruld w$re, # wise h$lu | on *isse eor*an # efenmidre. | *u on *ines m$genes # mihte spedum | s$ gesettest, # swylce gebr$ce | *$t dracan heafod # deope w$tere. | *u *$s myclan dracan # mihtum forcome | and his *$t hearde # heafod gesc$ndest, | sealdest Siglhearwum # sy==an to mose. | *u sylfa eac # toslite wyllas | and hlynnende # hlude streamas | on $thane # ealle adrigdest%. | *u d$g settest # and deorce niht, | swylce *u gesettest # sunnan and monan; | ealle *u geworhtest # eor=an gem$ru, | sumor *u and lencten # swylce geworhtest. | Wes *u gemyndig # manna bearna, | *$ra gesceafta% # *e *u gesceope =e; | fynd $twita= # f$cne drihtne, | unwis folc ne wat # *inne wyr=ne naman. | Ne syle% *u unscyldigra # sawla deorum | *e *e andetta= # earme *earfan; | *ara *u on ealdre ne forgit, # ece drihten. | Geseoh *u nu sylfa, god, # so= is gecy=ed, | nu% *in gewitnes ys # wel gefylled, | hu deorce beo= # dagas on eor=an | *am *e unrihtes # $ghw$r% wyrcea=. | Ne by= se eadmoda # $fre gecyrred, | *eah *e w$dla # and *earfa he wyle | naman *inne # neode herian. | Aris, drihten god, # dem *ine nu | ealde intingan; # eac wes gemyndig, | hu *e unwise # edwita fela | *urh ealne d$g # oft aspr$con. | Ne forgit huru # godra manna | so=ra stefna, # *a *e secea= *e; | fyll *a oferhydigan, # =a =e feogea= *e, | and eft to *e # ealle stiga=. | We *e andetta=, # ecne drihten, | and *e andetta= # ealle *eoda | and naman *inne # neode ciegen. | Ic *in wundur eall # wr$clic s$cge, | swa ic f$stlicast% m$g # befon wordum, | and eac so= # symble deme. | Eor=e is gemolten # and hire eardend mid; | ic *onne hire swyre # symble getrymme. | Ic to yflum cw$= # oft nal$s seldan: | "Nelle ge unriht # $nig fremman | and agyltan, *$t hi # ne gulpan *$s. | Ne ahebba= ge to hea # eowre hyge*ancas, | ne ge wi= gode $fre # gramword sprecan." | For*on eastan ne cyme= # gumena $nig, | ne of westwegum # wera cneorissa, | ne of *issum westum # widum morum; | for*on him is dema # drihten sylfa. | Sumne he gehyne=, # sumne ahefe= sniome; | for*on se wines steap # on waldendes handa | f$gere gefylled is; # *$s onfeh= *e he ann. | *onne he of *ysum on *$t # *onne oncerre=, | nyle he *a d$rstan him # don unbryce; | for*am% sculon ealle # drincan synfulle, | *a on *ysse foldan # fyrene wyrcea=; | ic *onne worulde gefean # wynnum healde, | and Iacobes gode # georne singe. | Ealra fyrenfulra # fyhtehornas | ic bealdlice # gebrece sniome; | swy*e beo= ahafene # *a% so=f$stan. | God w$s geara cu= # mid Iudeum, | and his $*ele nama # mid Israelum. | Is on sibbe his stow # so*e behealden, | and he on Sione # swylce earda=. | *$r he hornbogan # hearde gebende=, | and sweord and sceld # $t gescotfeohta. | *u wr$clice # wundrum onlyhtest | fram *am eceum hider # $=elum beorgum; | ealle synt yrre, # *a *e unwise | heora heortan hige # healda= mid dysige; | hi sl$p hiora # sw$fun% unmurne; | ne *$r wiht fundan, # *a *e welan sohtan, | *$s *e hi on handum # h$fdan godes. | For *inre *rea # *riste ongunnon, | Iacobes god, # georne slepan, | *a *e on horsum # hwilon w$ron; | is *in egesa mycel; # hwylc m$g $fre *e, | gif *u yrre byst, # ahw$r wi=standan? | *onne *u of heofenum dom # hider on eor*an | mid gescote sendest, # *onne hio swy*e beofa=; | =onne to dome # drihten arise=, | *$t he on eor=an do # ealle hale | *e he mildheorte # mete= and finde=. | For*on =e mannes ge*oht # m$gen andette=, | and *onne *a lafe # lustum *ence, | *$t ic *e symbeld$g% # sette and gyrwe. | Gehata= nu drihtne, # and him hra=e gylda= | eowrum *am godan # gode georne; | ealle *e on ymbhwyrfte # ahw$r syndan, | him gyfe bringen # gode and cl$ne. | To *am egsan sceal # $ghwylc habban, | *e wera gastum # wealde= and healde=; | eor=cynincgum # se ege stande=. | Ic mid stefne ongann # styrman to drihtne, | and he me gehyrde # and beheold sona. | Ic on earfo=d$ge # ecne drihten | sohte mid handum # swy*e geneahhe, | and ic on niht for him # neode eode; | n$s ic on *am si=e # beswicen awiht. | And ic swi=e wi=soc # sawle minre | f$lre frofre; # *a ic f$ste god | gemyndgade%, # *$r ic h$fde m$stne hiht. | Swy=e ic begangen w$s # and min sylfes gast | w$s hwonlice # ormod worden, | w$ron eagan mine # eac mid w$cceum | werded swy*e; # ne spr$c ic worda feala. | *a ic ealde dagas # eft ge*ohte, | h$fde me ece gear # ealle on mode. | Ic *a mid heortan ongann # hycggean nihtes; | w$s min gast on me # georne gebysgad. | *a ic sylfa cw$=: # "Ic to so=e wat, | nele *is ece god # $fre toweorpan | ne us witnian # for his weld$dum, | o==e wi* ende # $fre to worulde | his milde mod # mannum afyrran | on woruldlife # wera cneorissum. | Ne by= $fre god # ungemyndig, | *$t he miltsige # manna cynne, | o**e on yrre # $fre wille | his milde mod # mannum dyrnan." | And ic selfa cw$=: # "Nu ic sona ongann | *as% geunwendnes # wenan $rest | *ara hean handa # haligan drihtnes, | weorca wr$clicra # worda gemyndig, | *$t he $t fruman wundor # f$ger geworhte." | *a ic metegian ongan # m$nigra weorca, | hu ic me on eallum *am # ea=ust geheolde; | on eallum *inum weorcum # ic w$s smeagende, | swylce ic on *inum gehylde # sylf begangen. | Ys weruda god # on wege halgum; | hwylc is mihtig god # butan ure se m$ra god? | *u eart ana god, # *e $ghwylc miht | wundor gewyrcean # on woruldlife. | Eft *u *ine mihte # m$nige cy=dest | folcum on foldan; # *u wi=feredes% eac | Israhela bearn # of $gyptum. | Hw$t, *e, wuldres god, # w$ter sceawedon | and *e gesawon # sealte y*a; | forhte wurdan # flodas gedrefde, | w$s sweg micel # sealtera w$tera. | Sealdon weor=lice # wolcnas% stefne | *urh *ine str$le # strange foran; | w$s *unurradstefn # strang on hweole. | *onne% ligette # lixan cwoman, | eall ymbhwyrft # eor=an onhrerdan. | W$run wegas *ine # on widne s$ | and *ine stige # ofer strang w$ter; | ne bi= *$r e*e *in spor # on to findanne. | Folc *in =u feredest # swa f$le sceap | *urh Moyses # mihtige handa | and Aarones # ealle gesunde. | Geheald *u, min folc, # mine f$ste $; | ahylda= eowre earan, # *$t ge holdlice | mines mu=es word # mihte gehyran. | Ic on anlicnessum # $rest ontyne | mines sylfes mu=, # secggean onginne, | *a on worldricum # w$ron $t frym=e. | Ealle% *a we oncneowan, # cu= ongeaton, | and ure f$deras us # $ror s$gdon. | Noldan hi *a swi=e # heora synna dyrnan, | ac ylda gehwylc # o=rum cy=de. | S$gdon lof symble # leofum drihtne | and his *a myclan miht, # m$nigu wundur, | *a he geworhte # wera cneorissum. | He aweahte # gewitnesse | on Iacobe # goode and strange, | and Israhelum # $ gesette. | *a he f$ste bebead # f$derum ussum, | *$t hi heora bearnum # budun and s$gdun, | and cinn o=rum # cy=den and m$rden. | Gif% bearn w$re # geboren *am f$der, | him sceolde se yldra # eall ges$cgan, | *$t hi gleawne hiht # to gode h$fdan, | and his weor=licu # weorc gemundon, | and godes bebodu # georne heoldan. | Ne wesen hi on facne # f$derum gelice; | *$t w$s earfo=cynn # yrre and re=e; | n$fdon heora heortan # hige gesta=elod; | nis to wenanne, # *$tte wolde god | hiora gasta mid him # gyman awiht. | Effremes bearn # $rest ongunnan | of bogan str$le # bitere sendan, | *$s hi on wiges d$ge # wendon $fter. | Ne heoldan hi # halgan drihtnes | gewitnesse, # ne his weorca $ | awiht wislice # woldan begangan. | Ealra godd$da # hi forgiten h$fdon, | and *ara wundra, # *e he worhte $r, | *ara heora yldran # on locadan. | He on $gypta # agenum lande | him worhte fore # wundur m$re | and on Campotanea # eac mid so=e. | He s$ toslat, # sealte y*a | gef$stnade, # and hi foran *urh. | Him wisode # wolcen unlytel | daga $ghwylce, # swa hit drihten het, | and him ealle niht # o=er beacen | fyres leoma # folcnede heold. | He on westene # wide $dran | him of stane let, # strange burnan. | Of *am w$ter cwoman # weorude to helpe, | swy*e wynlice # w$tera *ry=e. | *a hi hira firene # fur*ur ehtan, | and hine on yrre # eft gebrohtan, | heora heafodweard # holdne on lande. | Hi *a on heortan # hogedon to ni=e, | and geornlice # godes costadan, | b$dan hiora feorum # foddur geafe, | and gramlice # be gode spr$can: | "Ac we *$s ne% wena=, # *$t us witig god | m$ge bringan to # beod gegearwod | on *isum westene # widum and sidum, | *eah *e he of stane # streamas lete | w$ter on willan # wynnum flowan, | Ne we hw$=ere wena=, # *$t he wihte m$ge | mid hlafe *is folc # her afedan." | Sy**an *$t gehyrde # halig drihten, | he ylde *a gyt # and eft gespr$c; | w$s gegleded fyr # on Iacobe | and his yrre barn # on Israhelas, | For*on *e hi ne woldon # wordum drihtnes | lustum gelyfan, # lare forhogedon. | Het he *a widan duru # wolcen ontynan | hea of heofenum # and hider rignan | manna% to mose # manna cynne, | sealde him heofenes hlaf # hider on foldan, | and engla hlaf # $ton mancynn, | and hw$tenne # h$fdon to genihte. | And awehte *a # windas of heofenum, | Auster $rest # and *a Affricum. | Him *a eac feoll ufan # fl$sc to genihte; | swa sand s$s # o==e *iss swearte dust | coman gefi=rade% # fugelas swylce. | And on middan *a wic # manige feollan | and ymb hiora selegescotu # swi=e geneahhe. | Swi=e $tan # and sade wurdan, | and hiora lusta # lifdan hwile; | n$ron hi bescyrede # sceattes willan. | *a gyt hi on mu=e # heora mete h$fdon, | *a him on becwom # yrre drihtnes | and heora m$nige # mane swultan, | $=ele Israhela # eac forwurdan. | In% eallum hi *issum # ihtan synne, | and noldan his wundrum # wel gelyfan. | Hi heora dagena tid # d$dun% idle | and heora geara gancg # eac unnytte. | *onne he% hi sare sloh, # *onne hi sohton hine, | and $r leohte to him # lustum cwoman. | Sy==an hi ongeaton, # *$t w$s god heora | f$le fultum, # freond $t *earfe; | w$s hea god # heora alysend, | Hi hine lufedan # lease mu=e, | ne *$s on heortan # hogedan awiht. | N$s him on hre=re # heorte cl$ne, | ne hi on gewitnesse # wisne h$fdon, | on hiora fyrh*e # f$stne geleafan. | He *onne is mildheort # and man=w$re | hiora fyrend$dum, # nolde hi to flymum gedon. | He *a manige fram him # mangewyrhtan | yrre awende, # eall ne wolde | *urh hatne hyge # h$le=um cy*an. | And he gemunde # *$t hi w$ran moldan and fl$sc | gast gangende, # n$s se geancyr% eft. | Hi hine on westenne # wordum and d$dum | on yrre mod # eft gebrohtan, | aweahtan hine on eor=an # oft butan w$tere. | Oft hi grimlice # godes costodan | and Israhela god # eac abulgan. | Na gemynd h$fdan, # hu his seo mycle hand | on gewind$ge # werede and ferede. | He $gypti # egesan ge*ywde | mid feala tacna # and forebeacna | in Campotaneos; # *$t w$s cu= werum. | *$r he w$terstreamas # wende to blode; | ne meahte w$ter% drincan # wihta $nig. | Sette him heard wite, # hundes fleogan, | and hi $tan eac # yfle tostan; | h$fdan hi eallunga # ut aworpen. | Sealde erucan, # yfelan wyrme, | let hiora wyrta # w$stme forslitan, | and hiora gram gewinn # h$fdan g$rshoppan. | Heora wingeardas # wra*e h$gle | nede fornamon; # n$nig moste | heora hrorra hrim # $pla gedigean. | Sealde heora neat eac # swylce h$glum, | and heora $hta # ealle fyre. | He $bylig=e% on hi # bitter and yrre, | sarlic sende # o= sawlhord | and *$t wi= yfele # englas sende. | He him weg worhte # wra=an yrres, | ne he heora sawlum dea= # swi=e ne sparude | and heora neat # ni=cwealm forswealh. | He *a on *am folce # frumbearna gehwylc | on $giptum # eall acwealde | and frumw$stme # folce Chames. | *a he his folc genam # swa f$le sceap, | l$dde geliccast # leofe eowde | *urh westenas # wegas uncu=e. | And he hi on hihte # holdre l$dde; | n$s him on fyrhtu # feondes egsa, | ac ealle *a # y*a fornamon. | He hi *a gel$dde # on leofre byrig | and haligre, # =a his hand begeat. | And he manige for him # m$re *eode | awearp of wicum, # sealde him weste land, | *$t hi mid tane # getugan rihte. | *a Israelas # $hte ges$tan | hrores folces, # *a hi heanne god | gebysmredan, # noldon his bebodu | f$ste healdan. # | Hi awendan aweg, # nal$s wel dydan, | swa heora f$deras # beforan heoldan, | and on wi=ermede # wendan and cyrdan. | Swa% hi% his% yrre% # oft% aweahtan, | *onne hi oferhydig # up ahofan, | and him wohgodu # worhtan and grofun. | *a *$t gehyrde # halig drihten, | he hi forhogode, # and hra=e sy**an | Israhela cynn # egsan ge=yde%. | And he *a swa gelome wi=soc # snytruhuse, | w$s his agen hus, # *$r he eard genam | $r mid mannum, # mihtig h$fde. | He hi *a on h$ftnyd # hean gesealde | and heora f$ger folc # on feondes hand. | Sealde *a his sw$s folc # sweorde under ecge, | and his yrfe eac # eall forhogode. | Heora geogu=e eac # grimme lige | fyr f$=made; # f$mnan ne w$ran | geonge begrette, # *eah =e hi grame swultan. | W$ran sacerdas heora # sweordum abrotene; | ne *$t heora widwan # wepan mostan. | *a wear= aweaht # wealdend drihten, | swa he sl$pende # softe reste | o==e swa weor= man # wine druncen. | He *a his feondas sloh # and him $tf$ste eac | ece edwit # awa to feore. | And he georne wi=soc # Iosepes huse, | ne *on $r geceas # Effremes cynn, | ac he geceas Iudan him # gesw$s frumcynn | on Sione byrig, # *$r him w$s symble leof. | He *a anhornan% # ealra gelicast | his halige hus # her on eor=an | getimbrade; # het =$t teala sy==an | on worldrice # wunian ece. | And him =a Dauid geceas, # deorne esne, | and genam hine $t eowde # ute be sceapum, | fostur feormade; # he him onfencg hra=e. | He *onne fede= # folc Iacobes | and Israhela # yrfelafe. | And he hi *onne butan facne # fede= sy**an, | and his folmum sy**an # hi% for=% l$de=. | Comon on =in yrfe, # ece drihten, | fremde *eode, # *a *in f$le hus, | ealh% haligne # yfele gewemdan. | Settan Hierusalem # samod anlicast | swa in% $ppelbearu # ane cytan; | swylce hi setton # swylt *inum esnum, | sealdon fl$sc heora # fuglum to mose, | haligra lic # hundum and deorum. | Hi *ara bearna blod # on byrig leton | swa man gute w$ter # ymb Hierusalem; | blodige lagan, # nahtan byrgendas. | We synd gewordene # wera cneorissum | eallum edwitst$f # ymbsittendum, | *e us ahw$r neah # nu =a syndon. | Hu% wilt *u, wuldres god, # wra= yrre *in | on ende fram us # $fre oncyrran? | Is nu onb$rned # biter *in yrre | on =inum folce # fyre hatre. | Ageot yrre *in # on *$t rice | and on cneowmagas # *e ne cunnan =e, | ne naman *inne # neode cigea=. | For*on hi Iacob # geara $tan, | and his wicstede # westan gelome. | Ne gemune *u to oft, # mihta wealdend, | ealdra unrihta # *e we oft fremedon, | ac we hra=e begytan # hyldo =ine, | for*on we =earfende # *earle syndon. | Gefultuma us, # frea $lmihtig, | and alys us, # lifigende god; | weor= urum synnum # sefte and milde | for naman *inum # neode and aare. | *y l$s $fre cwe=an # o=re *eoda%, | h$=ene herigeas, # "Hw$r com eower halig god?" | and us *$t on eagum # oftust worpen, | *$r manna wese # m$st $tg$dere. | Wrec agen blod # esna *inra, | *$t w$s sarlice agoten, # *$r *u gesawe to; | geonge for =e # gnornendra care | *ara *e on feterum # f$ste w$ran. | $fter =ines earmes # $=elum m$gene | gegang *a dea=a bearn # *e hi dema= nu. | Gyld nu gramhydigum, # swa hi geearnedan, | on sceat hiora # seofonfealde wrace, | for*on hi edwit on *e # ealle h$fdon. | We *in folc w$run # and f$le sceap | eowdes *ines; # we =e andetta=, | and *e to worulde # wuldur s$cgea= | and *e on worulda woruld # wordum heria=. | *u *e Israela # $=elum cynne | reccest and r$dest, # =u nu recene beheald, | *u =e Ioseph swa sceap # gramum wi=l$ddest. | =u =e sylfa nu # sittest ofer cherubin, | $teow fore Effraim # eac Mannasse | and Beniamin, # nu we bidda= *e. | Awece *ine mihte # and mid wuldre cum, | and us hale do # her on eor=an. | Gehweorf us, m$gena god, # and us mildne $teow | *inne andwlitan; # ealle we beo= hale. | Eala =u, m$gena god, # m$re drihten, | hu lange yrsast *u # on *ines esnes gebed? | Tyhst% us and fedest # teara hlafe, | and us drincan gifest # deorcum tearum | manna gehwylcum # on gemet rihtes. | *u us asettest # on sarcwide | urum neahmannum; # nu we cunnion, | hu us mid frace=um # fynd bysmria=. | Gehweorf us, m$gena god, # and us mildne $teow | *inne andwlitan; # ealle we beo= hale. | *u of $gyptum # ut al$ddest | wr$stne wingeard, # wurpe *eode | and *one ylcan =$r # eft asettest. | *u him weg beforan # worhtest rihtne, | and his wyrtruman # wr$stne settest, | *anon eor=e wear= # eall gefylled. | His se brada scua # beorgas *eahte, | and his tanas astigun # godes cedderbeam. | Ealle *a telgan # =e him of hlida=, | *u $t s$streamas # sealte gebr$ddest, | and hi to% flodas # for= aweaxa=. | Forhwan *u towurpe # weallf$sten his? | Wealde= his winbyrig # eall *$t on wege f$r=. | Hine utan of wuda # eoferas wrota=, | and wilde deor # westa= and fretta=. | Gehweorf nu, m$gena god, # milde and spedig | *ine ansyne # ufan of heofenum; | gewite and beseoh # wingeard *isne, | *$t he mid rihte # r$de gange, | *$ne =in seo swi=re # sette $t frym=e, | and ofer mannes sunu, # *e *u his mihte $r | under =e getrymedest, # tires wealdend. | Fyr onb$rne=, # folm *urhdelfe=; | fram ansyne # egsan =ines | ealle *a on ealdre # yfele forweor=a=. | Si *in seo swi=re hand # ofer so=ne wer | and ofer mannes sunu; # *u his mihta =e | geagnadest, # ealle getrymedest, | weoruda drihten; # ne gewita= we fram =e. | Ac *u us wel cwica, # wealdend mihtig; | we naman *inne # neode cigea=. | Gehweorf us, m$gena # | gif *u, Israhel, a wylt # elne gehyran. | Gif *u, Israhel, # me anum gehyrst, | ne by= god on *e # niwe gemeted, | ne *u fremedne god # sylfa gebiddest. | Ic eom *in god, # =e geara *e | of $gypta # eor*an al$dde. | Ontyn *inne mu= # and ic hine teala fylle; | nele min folc mine stefne # $fre gehyran, | ne me Israhel behealdan # holde mode. | Ac hi lifian het # lustum heortena | swa him leofust w$s, # leode *eodum, | $fter hiora willum # wynnum miclum. | *$r min agen folc, # Israhela cynn, | me mid gehygde # hyran cu=an, | o**e on wegas mine # woldan gangan, | *onne ic hiora fynd # fylde and hynde, | and *$t mycle m$gen # minra handa | heora ehtendas # ealle fornam. | Him fynd godes # f$cne leoga=; | by= hiora yfele tid # awa to feore. | He hi fedde # mid f$tre lynde, | hw$te and hunige, # *$t him halig god | sealde of stane, # o**$t hi s$de w$ron. | God mihtig stod # godum on gemange, | and he hi on midle # m$gene tosceade=. | Hu lange deme ge # domas unrihte, | and ge onfo= ansyna # synnwyrcendra? | Dema= steopcildum # domas so=e | and eadmedum # eac *$t sylfe, | w$dlum and =earfum # wel so=f$stum. | Ge% of firenfulra # f$cnum handum | *earfan and w$dlan # *riste alysa=. | Ne ongeatan hi # ne geara wistan, | ac hi on =ystrum # *rage eodan; | ealle abeofedan # eor=an sta*elas. | Ic $rest cw$=: # "Ge synd uppe godu, | ealle uphea, # and $=ele bearn. | Ge *onne swelta= # samod mid mannum, | swa ealdormann # an gefealle=." | Aris drihten, nu! # Dem eor=ware, | for*an *u eart erfeweard # ealra =eoda. | Hwylc is *e gelic, # ece drihten? | Ne swiga =u, # ne *e sylfne bewere. | For*on *ine feond # f$cne forwurdan, | *a =e f$ste $r # feodan, drihten, | and heora heafod wi= *e # hofan swi=e. | Hi on =inum folce him # facengeswipere | syredan and feredan, # and to swice hogedon, | and ehtunga # ealle h$fdon, | hu hi *ine halgan # her yfeladan. | Cw$dan cu=lice: # "Wutun cuman ealle | and hi towyrpan # geond wer*eoda, | *$t ne sy gemyndig # manna $nig, | hu Israhela naman # $nig nemne." | For*on hi an ge*eaht # ealle ymbs$tan, | and gewitnesse wi= *e # wise gesettan. | Selegesceotu% synd # ons$gd in Idumea | and Ism$helita%, # eac synt Moabes, | Ammon and Ammalech, # Agareni, | swylce% Gebal # and grame manige | fremde *eoda mid eardiendum # folce on Tyrum. | Cwom samod mid =am # swylce Assur; | ealle on wegum # $ghw$r syndon | on leodstefnum # Lo=es bearnum. | Do him nu swa =u dydest # dagum Madiane | and Sisare, # swylce Iabin; | ealle *a namon # $ndor wylle | and Cisone # cl$ne hlimme; | wurdan% *a earme # eor*an to meohxe. | Sete heora ealdormenn # swa =u Oreb dydest, | Zeb and Zebee # and Salmanaa, | and heora ealdrum # eallum swylce; | ealle *a on an # $r gecw$don, | *$t hi halignesse godes # her gesettan. | Sete hi nu, min god, # samod anlice | swa se w$gnes hweol # o**e windes healm, | and swa f$rincga # fyr wudu byrne=, | o==e swa lig frete= # lungre morh$=, | Swa *u hi on yrre # ehtest and drefest, | *$t hi on hrernesse # hra*e forweor=a=. | Gedo *$t hiora ansyn # awa sceamige, | *onne hi naman *inne # neode secea=. | Ealle beo= georette, # eac gescende, | and on weoruldlife # weor*a= gedrefde, | *onne hi naman *inne # neode secea=. | *u ana eart # ofer ealle heah | eor=buende, # ece drihten. | Synd me wic *ine # weor=e and leofe, | m$gena drihten; # a ic on mode *$s | willum h$fde, # *et ic him wunude onn. | Heorte min and fl$sc # hyhta= georne | on *one lifigendan # leofan drihten; | him eac spedlice # spearuwa hus begyte=, | and tidlice # turtle nistla=, | *$r hio afede= # fugelas geonge. | W$run wigbedu *in, # weoruda drihten; | *u eart drihten min # and deore cynincg. | Eadige weor=a=, # *a *e eardia= | on *inum husum, # halig drihten, | and *e on worulda woruld, # wealdend, heria=. | *$t by= eadig wer, # se *e him o=erne | fultum ne sece= # nym*e f$lne god, | and *$t on heortan hige # healde= f$ste, | gesete= him *$t sylfe # on =isse sargan dene%, | *$r hi teara # teonan cnyssa=% | on *am sylfan stede # *e *u him settest her. | Brohte him bletsunge # se =e him beorhte $ | so=e sette; # sy**an eodan | of m$gene on m$gen; # *$r w$s miht gesawen | on Sionbeorge # so=es drihtnes. | Gehyr min gebed, # halig drihten, | *u eart m$re god, # mildum earum, | and Iacobes # god se m$ra. | Beseoh drihten nu, # scyldend usser; | oncnaw onsyne # cristes *ines. | Betere is% micle # to gebidanne | anne d$g mid *e # *onne o=era | on *eodstefnum # *usend m$la. | Ic me *$s wyrce # and wel ceose, | *$t ic hean gange # on hus godes, | *onne ic on fyrenfulra # folce eardige. | For*on god lufa= # geornast ealles, | *$t man si mildheort # mode so=f$st, | *onne him god gyfe= # gyfe and wuldur. | Nele god $fre # gode bed$lan, | *a =e heortan gehygd # healda= cl$ne; | *$t bi= eadig mann, # se *e him ecean godes | to mundbyrde # miht gestreone=. | *u bletsadest, # bli=e drihten, | foldan f$le, # and afyrdest eac | of Iacobe # *a graman h$ftned. | Unriht *u forlete # eallum *inum folce, | and heora fyrene # f$ste h$le. | Eall *u *in yrre # e=re gedydest, | na =u ure gyltas # egsan gewr$ce. | Gehweorf us hra=e, # h$lend drihten, | and *in yrre fram us # eac oncyrre, | *$t =u us ne weor=e # wra= on mode. | Ne wrec *u *in% yrre # wra=e mode | of cynne on cynn # and on cneorisse; | gecyr us georne to =e, # Crist $lmihtig, | and =in folc on =e # gefeo swi=e. | $teow us milde mod, # mihtig drihten, | and us *ine h$le syle # her to genihte. | Sy**an ic gehyre, # hw$t me halig god | on minum modsefan # m$lan wille; | sybbe he his folces # sece= geornast, | and swi=ust to *am # *e hine secea=. | Hw$=ere he is mid so=e # forswi=e neah | *am% *e egsan his # elne healda=, | h$le= mid hyldo, # and him her syle= | ure eor=an # $=ele wuldor. | Him ganga= ongean # gleawe cr$ftas, | mildheortnesse mod # and mihte so=, | and hine sybbe lufu # swylce clyppe=. | Up of eor=an cwom # $*elast so=a, | beseah so=f$stnes # samod of heofenum. | Syle= us fremsum god # f$gere drihten, | *onne us eor=e syle= # $=ele w$stmas. | Hine% so=f$stnes # symble foregange= | and on weg sette= # wise gangas. | Ahyld me *in eare, # halig drihten; | for=on ic eom w$dla, # *u me wel gehyr, | and ic sylfa eom # sorhfull *earfa. | Geheald mine sawle, # for=on ic halig eom; | h$l *inne scealc, # for*on ic =e hihte to. | Miltsa me drihten, # *onne ic m$gene to =e | *urh ealne d$g # elne cleopade; | do *ines scealces # sawle bli=e, | for=on ic hi to =e # hebbe genehhige. | For=on *u eart wynsum, # wealdend drihten; | is *in milde mod # mycel and genihtsum | eallum *am *e *e # elne cigea=. | *u mid earum onfoh, # ece drihten, | min agen gebed, # and eac beheald, | hu ic stefne to =e # stundum cleopige. | *onne me on d$ge # deorc earfo=e | carelice cnyssedan, # *onne ic cleopode to =e; | for*on *u me gehyrdest # holde mode. | Nis *e goda $nig # on gumrice | ahw$r efne gelic, # ece drihten, | ne =e weorc magon # wyrcean anlic. | Ealle *u geworhtest # wera cneorissa, | *a *e weor=ia=, # wuldres aldor, | and naman drihtnes # neode cigea=. | For=an =u eart se mycla # mihtiga drihten, | *e wundor miht # wyrcean ana. | Gel$d, drihten, me # on *inne leofne weg, | and ic on *inum so=e # sy**an gancge. | Heorte min ahlyhhe=, # *onne ic =inne halgan naman | forhtige me on ferh=e, # for= andette | mid ealre heortan hyge, # *$t *u eart, halig god, | nemned drihten, # and we naman *inne | on ecnesse # a weor=ien. | Ys *in mildheortnes mycel # ofer me, drihten, | and *u mine sawle # swylce alysdest | of helwarena # hinder*eostrum. | God min se leofa, # gramhydige me | mid unrihte # oft onginna=, | and gesamnincge # swi=mihtigra | sohton mine sawle # swy*e geneahhe; | ne do= him for awiht # egsan drihtnes. | Hw$t, *u eart, min drihten god, # d$dum mildheort, | *enden ge=yldig, # *earle so=f$st. | Beseoh nu on me, # and me sy**an weor= | milde on mode, # mihtig drihten; | geteoh% hrore meaht # hysse *inum; | do *inre *eowan sunu, # drihten, halne. | Do gedefe mid me, # drihten, tacen, | and *$t god ongitan, # *a me georne $r | f$ste feodan, # habban for= sceame. | For*on *u me w$re fultum # f$ste, drihten, | and me frefredest, # frea $lmihtig. | Healda=% his sta=elas # halige beorgas; | lufude Sione duru # symble drihten | ofer Iacobes wic # goode ealle. | W$run wuldurlice wi= *e # wel acwe=ene, | *$t *u si cymast # ceastra drihtnes; | eac ic gemyndige # *a m$ran Raab | and Babilonis # begea gehw$=eres. | Efne fremde cynn # foran of Tyrum, | folc Sigelwara # naman *$r f$stne eard. | Modor Sion # "man" cw$= $rest, | and hire m$re gewear= # mann on innan, | and he hi *a hehstan # her sta=elade. | Drihten *$t on gewritum # dema s$gde | *am *e frumsprecend # folces w$ron, | eallum swylce, # *e hire on w$ron. | Swa ure ealra bliss # eardh$bbendra | on anum *e # ece stande=. | *u eart me, drihten god, # dyre h$lend; | ic on d$ge to =e # dygle cleopode, | and on niht fore *e # neode swylce. | Gange min ingebed # on *in gleawe gesih=; | ahyld eare *in # and gehyr min gebed. | For=on is sawl min # sares and yfeles | f$ste gefylled; # is min feorh swylce | to helldore # hylded geneahhe. | Wena= *$s sume, # *$t ic on wra=ne sea= | mid fyrenwyrhtum # feallan sceolde; | ic eom men% gelic # m$re geworden, | *e mid deadum% bi= # betweox dea=e freo. | Swa gewundade # wra=e sl$pe | syn *onne geworpene% # on widne hl$w, | *$r hiora gymynde # men ne w$nan, | swa hi syn fram *inre handa # heane adrifene. | Hi me asetton # on sea= hinder, | *$r w$s deorc *eostru # and dea*es scua. | *$r me w$s yrre *in # on acy*ed, | and *u me oferhige on # ealle gel$ddest. | Feor =u me dydest # freondas cu*e; | settan me symble, # *$r me unsw$sost w$s; | eam ic sw$re geseald, # *$r ic ut swican ne m$g. | Eagan me syndon # unhale nu | geworden for w$dle; # ic me to wuldres gode | *uruh ealne d$g # elne clypige | and mine handa to *e # hebbe and =enige. | Ne huru wundur # wyrcea= deade, | o**e hi listum # l$ceas weccean | and hi andettan *e # ealle sy**an. | Ne on =eostrum ne m$g # *ances gehygdum | $nig wislicu # wundur oncnawan, | o==e *in so=f$stnes # si on *am lande | *e ofergytnes # on eardige. | Cwist *u, oncnawa= hi # wundru =ine | on =am dimmum # deorcan =ystrum, | o==e =ine rihtwisnesse # recene gemete= | on ofergyttolnesse # manna $nig? | Ic me to% =e, # ece drihten, | mid modgehygde # m$gene clypade, | and min gebed # morgena gehwylce | fore sylfne *e # so=f$st becume. | Forhwan =u min gebed # $fre woldest, | so= god, wi=sacan, # o==e *inre gesih=e me | on *issum ealdre # $fre wyrnan? | W$dla ic eom on gewinne, # worhte swa on geogu=e; | ahafen ic w$s and gehyned, # hw$=ere n$s gescended. | Oft me *ines yrres # egsa ge=eowde, | and me broga *in # bitere gedrefde. | Hi me ealne d$g # utan ymbsealdan, | swa w$terflodas # w$ron $tsomne. | *u me afyrdest # frynd *a nehstan | and mine cu=e eac # cwicu geyrmdest. | Mildheortnesse *ine, # mihtig drihten, | ic on ecnesse # awa singe; | fram cynne on cynn # and on cneorisse | ic *ine so=f$stnesse # secge geneahhe | on minum mu*e # manna cynne. | For*on *a =u cw$de # cu=e worde, | *$t on ecnesse # awa w$re | *in milde mod # micel getimbrad | heah on heofenum # h$le=a bearnum | and *in so=festnes # symble gearwad%. | Ic minum gecorenum # cu=e gesette, | hu min gewitnes # wolde gangan; | ic Dauide # dyrum esne | on a=sware # $r benemde, | *$t ic his cynne # and cneowmagum | on ecnesse # a geworhte | ful sefte seld, # *$t hi s$ton on. | Heofenas andetta=%, # halig drihten, | hu wundor *in # wr$clic stande=, | and *a halgan eac # hergea= on cyricean | *ine so=f$stnesse, # secgea=% geneahhige. | Nis under wolcnum, # weoroda drihten, | $nig anlic, # ne =e $nig by= | betweox godes bearnum # gyt gelicra. | *u bist gewuldrad god, # *$r bi= wisra ge=eaht | and haligra # heah gemetincg, | micel and egeslic # ofer eall manna bearn, | =a =e on ymbhwyrfte # ahw$r syndon. | *u eart m$gena god, # mihtig drihten; | nis *e ealra gelic # ahw$r on spedum, | is *in so=f$stnes # symble $ghw$r. | *u wide s$s # wealdest mihtum; | *u his y*um miht # ana gesteoran, | =onne hi on w$ge # wind onhrere=. | *u miht oferhydige # ea=e mid wunde | heane gehn$gean; # hafast =u heah m$gen | *ines earmes sped # wi= ealle fynd. | Heofonas *u wealdest, # hrusan swylce; | eor=an ymbehwyrft # eall *u gesettest. | *u nor=d$l and s$ # niode% gesceope, | Tabor et Hermon # on naman =inum; | hi mid strencg=e eac # upp ahebba= | *inne swi*ran earm # swylce, drihten. | Wesan hea mihte # handa *inre | ahafen ofer h$le=as; # halig seo swy=re is, | *ines setles dom # so= gegearwod. | Mildheortnes and so=f$stnes # m$gene forganga= | *inne andwlitan; # *$t bi= eadig folc | *e can naman =inne # neode herigean. | *a on =inum leohte # lifigea= and ganga= | *e him ansyn *in # $r onlihte, | and on naman *inum # neode swylce | beo= ealne d$g # eac on blisse | and *ine so=f$stnesse # symble $ghw$r%. | For*on *u heora m$genes eart # m$rost wuldor, | and we *inum weld$dum # wurdan ahafene. | Us an nime= # ece drihten | and Israhela cyning # eac se halga. | *onne =u ofer ealle # undearnunga | *ine bearn sprecest # and bealde cwyst: | "Ic me on *yssum folce # fultum sette | ofermihtigne%, # *one ic me $r geceas. | Ic me deorne scealc # Dauid gemette | and hine halige ele% # handum smyrede. | Heo him fultume= # and min f$le earm, | and hine mid mycle # m$gene geswy=e=. | Ne m$g him $nig facen # feond $teglan, | ne unrihtes bearn # $nig sce==an. | Of his ansyne # ealle ic aceorfe, | *a =e him feondas # f$cne syndon, | and his ehtendas # ealle geflyme. | Hine so=f$stnes min # samod $tg$dere | and mildheortnes min # m$gene healde=, | and on naman minum # neode swylce | his horn bi=% ahafen, # heane on mihtum. | And ic his swi=ran hand # settan *ence, | *$t he s$streamum # sy**an wealde. | He me him to f$lum # f$der gecygde: | 'W$s me andfencge, god, # ecere h$lu.' | And ic *onne frumbearn # for= asette | ofer eor=cyningas # ealra heahstne. | Ic% him to widan feore # wille gehealdan | min milde mod # and him miht syllan, | mine gewitnesse # weor=e and getreowe. | Ic to widan feore # wyrce sy==an | *in heahsetl # hror and weor=lic | swa heofones dagas # her mid mannum. | Gif mine bearn nella= # mine bebodu efnan | ne mine domas # d$dum healdan, | Gif hi mine rihtwisnessa # fraco=e gewemma= | and hi mine bebodu # bli=e ne healda=, | *onne ic heora unriht gewrece # egsan gyrde | and hiora synne # swinglum forgylde. | Ne ic him mildheortnesse # mine wille | f$gere afyrran, # ac him for= swa *eah | mine so=f$stnesse # syllan *ence. | Ic $ne swor # a= on halgum, | *$t ic Dauide # d$da ne leoge, | *$t on ecnesse # his agen cynn | wuna= on wicum; # bi= him weor=lic setl | on minre gesih=e # sunnan anlic | and swa mona # meahte on heofenum, | *e is ece gewita # $hw$r getreowe." | *u *onne% wi=soce # so*um criste | and hine forhogodest, # hwile yldest | and awendest fram him # gewitnesse% | esnes *ines; # ealle gewemdest | his halignesse # her on eor=an. | Ealle *u his weallas # wide tod$ldest, | towurpe f$sten his # for folcegsan. | Hine *a towurpon # wegferende, | and he on edwit wear= # ymbsittendum. | Handa *u ahofe # heah ehtendra, | gebrohtest his feondas # f$cne on blisse. | Fultum *u him afyrdest # fagan sweordes, | nafa= $t gefeohte # f$lne helpend. | *u hine of cl$nnesse # cl$ne alysdest, | setl his gesettest # sorglic on eor=an. | *u his dagena tid # deorce gescyrtest | and mid sarlicre # sceame onmettest. | Wilt *u hu lange, # wealdend drihten, | yrre *in acy=an # swa on$led fyr? | Gemune, m$re god, # hw$t si min lytle sped; | ne huru =u manna bearn # on middangeard | to idelnesse # $fre geworhtest. | Hwylc is manna, # *$t feores neote, | and hw$*ere on ende # dea= ne gesceawige; | o==e hwylc manna is, # *$t his agene | fram helle locum # sawle generige? | Hw$r is seo ealde nu, # ece drihten, | micel mildheortness, # *e *u mancynne | and Dauide # deope a=e | *urh *ines sylfes # so= benemdest? | Gemune *inra esna # edwitspr$ce, | *a him fracu=lice # fremde *eode | utan $tywa=, # o=re m$g=e. | Cwe*a= him *$t edwit, # ece drihten, | feondas *ine, # f$ste $twita= | and *$t *inum criste # becwe*a= swi=e. | A sy gebletsad # ece drihten | to widan feore. # Wese swa, wese swa! | *u eart fri=stol us # f$ste, drihten, | of cynne on cynne # and on cneorisse. | $r=on munta gesceaft # ofer middangeard | o==e ymbhwyrft # eor=an w$re | o**e world w$re, # *u eart, wuldres god. | Ne ahwyrf *u fram m$nn # heah eadmedu; | and *u cu=lice # cw$de sylfa: | "Ic manna bearnum% # mod onwende." | For *inum eagum, # ece drihten, | *usend wintra bi= # *on anlicast, | swa geostran d$g # gegan w$re; | And swa hi on niht hyrdnesse # neode beganga=, | ne heora winterrim # for wiht ne do=. | Morgen gewite= # swa gemolsnad wyrt; | o=re morgene # eft geblowe= | and geefne= swa, # o**$t $fen cyme=, | *onne forwisna=, # weor=e= to duste. | For*on we on *inum yrre # ealle forwurdon, | w$ron on *inum hathige # hearde gedrefde. | *u ure unriht # eall asettest, | *$r *u sylfa # to eagum locadest, | and ure worulde *u # eac gesta=elodest | on alihtincge # andwlitan *ines. | For*am =e ure dagas # ealle geteorudun, | and we on *inum yrre synt # swi=e gew$hte. | W$ran anlicast # ure winter | geongewifran, # *onne hio geornast bi=, | *$t heo af$re # fleogan on nette; | beo= ure geardagas # gnornscendende, | *eah *e heora hundred seo # samod $tg$dere. | Gif on mihtigum # mannum geweor=e=, | *$t hi hundehtatig # ylda gebiden, | ealle *e *$r ofer beo= # $fre getealde | wintra on worulde, # *a beo= gewinn and sar. | Us man=w$rnes becwom # micel ofer ealle | and we on *am gefean # forhte gewurdan. | Hwa =$s so= me% cann # s$cgean $nig, | hu *ines yrres # egsa stande= | and seo micle miht? # Nis *$t mann $nig | *e *a ariman # rihte cunne. | Do us *a *ine swi=ran hand, # drihten, cu=e, | *am *e on snytrum syn # swy=e getyde, | and *a heora heortan # healda= cl$ne. | Gehweorf us hw$thwiga%, # halig drihten; | wes *inum scealcum # wel ea=bede. | We synd gefyllede # f$gere on mergenne | *inre mildheortnesse; # *$s we on mode nu | habba= ealle dagas # $*ele blisse. | We gefeo= swylce # for *on f$gerum dagum, | on *am *u us to eadmedum # ealle gebrohtest, | and for =am gearum *e we on% gesawon # yfela feala. | Beseoh on *ine scealcas # sw$sum eagum | and on *in agen weorc, # ece drihten, | and heora bearn gerece # bli=e mode. | Wese us beorhtnes ofer # bli=an drihtnes, | ures *$s godan godes # georne ofer ealle; | gerece ure handgeweorc # heah ofer usic. | Me earda= $t # $*ele fultum | *$s hehstan # heofonrices weard, | *e me $t wuna= # awa to feore. | Ic to drihtne cw$=: # "*u me dyre eart | f$le fultum; # h$bbe ic freond on him, | min se goda god, # and ic on =e geare hycge." | For=on he me alysde # of la=um grine, | huntum unholdum, # hearmum worde. | He me mid his gesculdrum # sceade be*eahte; | for*on ic under fi=rum # f$le hihte. | Hw$t, me so=f$stnes min # scylde wi= feondum, | ne =u *e nihtegsan # nede ondr$dest. | Ne forhtast *u =e on d$ge # flan on lyfte, | *$t *e *urhgangan # garas on =eostrum, | o==e on midne d$g # m$re deoful. | Fealle= *e on *a wynstran # wergra *usend, | and eac geteledra # tyn *usendo | on *ine *a swi=ran, # and *e ne scea=e= $nig. | Hw$=ere *u =$s eagan # eall sceawadest, | gesege fyrenfulra # frecne wite. | *u me eart se hehsta hyht, # halig drihten; | *u me fri=stol on =e # f$stne settest. | Ne m$g *e $nig yfel # egle weor=an, | ne heard sweopu # huse *inum | on neaweste # nahw$r sce**an. | For*on he his englum bebead, # *$t hi mid earmum *e | on heora handum # heoldan georne, | *$t *u wilwega # wealdan mostest. | And *e on folmum # feredan swylce, | *e l$s *u fr$cne on stan # fote spurne. | *u ofer aspide miht # ea=e gangan, | and bealde nu # basiliscan tredan, | and leon and dracan # liste gebygean. | For=on he hyhte to me, # ic hine hra=e lyse, | niode% hine scylde, # nu he cu=e naman minne. | He cigde me, # and ic hine cu=lice | hold gehyrde, # and hine hra=e sy**an | of earfo*um # ut alysde. | Ic hine generige # and his naman swylce | gewuldrige # geond% ealle wer=eoda, | and him lifdagas # lange sylle, | swylce him mine h$lu # holde $tywe. | God is, *$t man drihtne # geara andette | and neodlice # his naman asinge, | *one heahestan # h$le=a cynnes; | And *onne on morgene # m$gene s$cge, | hu he milde wear= # manna cynne, | and his so=e # s$cge nihtes. | Hw$t, ic on tyn strengum # getogen h$fde, | hu ic *e on psalterio # singan mihte | o==e *e mid hearpan # hlyste cweman, | for=on *u me on *inum weorcum # wisum lufadest; | hihte ic to *inra handa # halgum d$dum. | Hu micle synt *ine m$genweorc, # mihtig drihten; | w$run *ine ge=ancas # *earle deope. | Wonhydig% wer # *$s wiht ne cann, | ne *$s andgit hafa= # $nig dysigra. | *onne for= cuma= # fyrenfulra =reat, | heap synnigra # hige onlic; | ealle *$r $tywa=, # *a =e unrihtes | on weoruldlife # worhtan geornast, | *$t hi forwordene # weor=en sy**an | on worulda woruld # and to widan feore. | *u on ecnesse # awa, drihten, | heahesta% bist, # heofonrices weard. | *i nu =ine feond # f$cne, drihten, | on eor=wege # ealle forweor*a=%, | and weor=a= towrecene # wide ealle, | *a *e unrihtes # $ror worhtan. | *onne anhorna # ealra gelicost, | min horn weor=e= # ahafen swi=e | and mine yldo beo= # $ghw$r% genihtsum. | And eage *in # eac sceawode, | hw$r fynd mine # f$cne w$ran, | and mine wergend # wra=e gehyrde | efne *in agen # eare swylce. | Se so=f$sta # samed anlicast | beorht on bl$dum # blowe= swa palma, | and swa Libanes beorh # lide= and growe=. | Setta= nu georne # on godes huse, | *$t ge on his wicum # wel geblowan. | Nu gyt syndan manige # manna swylce, | *e hiom yldo gebidan # $r to genihte, | and *a mid ge*ylde # *enden s$gdan, | Cw$don, *$t w$re so=f$st # sylfa drihten | and hine unrihtes # awyht ne heolde. | Drihten hine gegyrede # gode streng=e, | and hine *a mid micle # m$gene begyrde. | Drihten rixa=, # dema usser, | and hine mid weor=lice # wlite gegyrede. | And *a ymbhwyrft # eor*an getrymede, | swa folde stod # f$ste sy**an. | Gearu is *in setl, # and *u, ece god, | $r worulde fruman, # wunast butan ende. | Hofan heora stefne # streamas, drihten, | hofan and hlynsadan # hludan reorde | fram w$terstefnum # widra manigra. | Wr$clice syndon # w$gea gangas, | *onne s$streamas # swi=ust flowa=; | swa is wundorlic # wealdend usser | halig drihten # on heanessum. | *in gewitnes is # weorcum geleafsum, | and mid so=e is # swi=e getreowed. | Huse% *inum # halig gedafena=, | drihten usser, # and dagas lange. | *u eart wracena god, # and *u miht wrecan swylce, | ana gefreogan # $ghwylcne mann. | Ahefe *e on ellen, # eor*an dema, | gyld oferhydigum, # swa hi $r grame worhton. | Hu lange fyrenwyrhtan # foldan wealda= | o**e manwyrhtan # mor=re gylpa=? | Hi oftust spreca=, # unnyt s$cgea= | and woh meldia=, # wyrcea= unriht. | Folc hi *in, drihten, # f$cne gehyndan, | and yrfe *in # eall forcoman. | $l=eodige men, # earme wydewan, | steopcilda feala # stundum acwealdon. | S$gdan and cw$dan, # *$t ne gesawe | drihten $fre, # dyde swa he wolde, | ne *$t Iacobes god # ongitan cu=e. | Onfinda= *$t and ongeota=% # *e on folce nu | unwiseste # ealra syndon; | dysige hw$thwygu # deope *$t oncnawan. | Se =e $rest ealdum # earan worhte, | hu se oferhleo=ur # $fre wurde? | And him eagena gesyh= # eallum sealde | and he scearpe ne m$ge # gesceawian? | And se *e ege healde= # eallum *eodum, | and his *rea ne si # *$r for awiht, | se *e men l$re= # micelne wisdom? | God ealle cann # guman ge=ancas | eor=buendra, # for=on hi idle synt. | *$t bi= eadig mann, # *e *u hine, ece god, | on *inre so=re $ # sylfa getyhtest | and hine *eodscipe # =inne l$rest | and him yfele dagas # ealle gebeorgest, | o=*$t bi= frecne sea= # *am fyrenfullan | deop adolfen # deorc and =ystre. | N$fre wi=drife= # drihten ure | his agen folc, # ne his yrfe *on ma | on ealdre wile # $fre forl$tan. | Hwylc *onne gena # gehwyrfed by=, | *$t he on unriht # eft ne cyrre; | o==e hwylc nyme= me, # *$t ic man fleo | and mid rihtheortum # r$des *ence? | Hwylc arise= mid me, # *$t ic riht fremme | and wi= awyrgedum # winne and stande, | *e unrihtes # ealle wyrcea=? | Nym=e me drihten, # dema usser, | gefultumede # f$gere $t *earfe, | wenincga min sawl # sohte helle. | Gif ic *$s s$gde, # *$t min sylfes fot | ful sarlice # asliden w$re%, | *a me mildheortnes # mihtigan drihtnes | gefultumede, # *$t ic feorh ahte. | $fter *$re menigeo # minra sara | *e me $r on ferh=e # f$ste gestodan, | *a me *ine frofre # f$gere, drihten, | gesibbedan # sawle mine. | Ne $tfylige= *e ahw$r # facen ne unriht; | =u gef$stnast # facen sares; | hi so=f$ste # sneome geh$fta= | and heora sawle # ofslean *encea=, | blod so=f$stra # bitere ageotan. | For=on me is geworden # wealdend drihten | to fri=stole # f$st and gesta=elad; | is me fultum his # f$st on drihtne. | *onne him gylde= # god $lmihtig | ealle *a unriht # =e hi geearnedan, | and on heora facne # f$ste todrife= | drihten eallmihtig, # dema so=f$st. | Cuma= nu tog$dere, # wutun cweman gode, | wynnum drihten # wealdend herigean, | urum h$lende # hyldo gebeodan. | Wutun his ansyne # $rest secean, | *$t we andettan # ure fyrene | and we sealmas him # singan mid wynne. | For=on is se micla god # mihtig drihten | and se micla cynincg # ofer eall manna godu. | For=on ne wi=drife= # drihten usser | his agen folc # $fre $t *earfe; | he *as heahbeorgas # healde= swylce. | Eac he s$s wealde= # and he sette *one; | worhte his folme eac # foldan drige. | Cuma= him fore # and cneow bigea= | on ansyne # ures drihtnes, | and him wepan fore # =e us worhte $r. | For=on he is drihten god, # dema usser; | w$run we his f$le folc # and his f$gere sceap, | *a he% on his edisce # $r afedde. | Gif ge to d$ge # drihtnes stefne | holde gehyran, # n$fre ge heortan ge*anc | deorce forhyrden # drihtnes willan. | Swa on grimnesse # fyrn geara dydan | on *am wra=an d$ge # and on westenne, | *$r min =urh facen # f$deras eowre | *isse cneorisse # cunnedan georne, | *$r hi cunnedan, # cu= ongeaton | and min sylfes weorc # gesawon mid eagum. | Nu ic feowertig # folce *yssum | wintra rimes # wunade neah, | aa and symble cw$= # and eac swa oncneow, | *$t hi on heortan # hyge dysegedan. | Hi wegas mine # wihte ne oncneowan, | *$t ic $r on yrre # a=e benemde, | gif hi on mine reste # ricene eodon. | Singa= nu drihtne # sangas neowe; | singe *eos eor=e eall # eceum drihtne. | Singa= nu drihtne, # and his so=ne naman | bealde bletsia=; # beornas s$cgea= | fram d$ge to d$ge # drihtnes h$lu. | Secgea= his wuldor # geond sige*eode, | and on eallum folcum # his f$gere% wundor. | He is se mycla god; # for*on hine m$n sculon | elne herian; # he is egeslic god | ofer ealle godu # eor=buendra. | Syndon ealle h$*enu godu # hildedeoful; | heofonas *$nne worhte # halig drihten. | Ys on *inre gesih=e # so= andetnes, | f$ger halignes # f$ste gebletsad | and weor=lic wlite # wuldres *ines. | Bringa= nu drihtne # bu $tsomne | wlite and are, # wuldor =ridde, | and *$t of hiora e=ele don # ealle *eode, | *$t hi naman drihtenes # neode herigean. | Genima= eow arlice lac # and in ganga= | on his wictunas; # weor=ia= drihten | on his *$re halgan # healle geneahhige. | For his ansyne sceal # eor=e beofian; | secga= nu on cynnum # and on cneorissum, | *$t from treowe becwom # tirf$st rice | drihten ure; # dome he sy**an | eor=an ymbhwyrft # ealle gesette. | He ferhtlic riht # folcum deme= | and on his yrre # ealle *eode. | Heofenas% blissia=, # hrusan swylce | gefeo= f$stlice, # and floda *rym; | sealte s$streamas # s$l=e habba=. | Habba= feldas eac # f$gere blisse | and ealle *a *e on him # eard weardia=; | w$run wudubearuwas # on wyndagum | for andwlitan # ecean drihtnes, | for*on he cwom # on cyne=rymme, | *$t he *as eor=an # ealle demde. | *onne% he ymbhwyrft # eor=an folca | so=e and rihte # sy**an deme=. | Rixa= nu mid rihte # rice drihten; | is eor=e nu # eac on blisse, | and *$s f$gerne # gefean habba= | ealanda m$nig # ut on gars$cge. | # stundum onginna= | f$gnian mid folmum # on gefean $lcne; | beorgas blissia=, # beacen oncnawa=, | for ansyne # ecean drihtnes; | for*on he eadig com # eor*an to demanne. | He ymbhwyrft # eor*an deme= | so=e and rihte, # and his syndrig folc | on rihtnesse # r$de gebringe=. | Rixa= drihten, # and he re=e folc | healde= on yrre # ungemete swi=e; | sitte= ofer cherubin, # se *e sona m$g | ana eor=ware # ealle onstyrian. | Drihten is on Sion, # dema se m$sta, | heah and m$re # ofer eall h$le=a folc. | We andeta= *inum # *am ecean naman, | *$t he mid mannum is # mycel and egeslic, | halig on helpe # h$le*a bearnum, | aare cyninges dom # $ghw$r% lufade. | *u gegearwadest # geara $rest, | *$t *u recene, god, # rihte beeodest; | *u on Iacobe # gode domas | $t fruman worlde # f$gere settest. | Ahebba= haligne # heofena drihten, | usserne god # ellencr$fte%, | and his fota sceamul # for= weor*ia=; | for*on he halig is # h$le=a bearnum. | Moyses et Aaron% # m$re gebro=or, | so=e sacerdas, # Samuhel =ridda, | *a gode his naman # neode cigdan. | Hi cymlice # cigdon drihten, | and he hi gehyrde # holde mode, | spr$c him wordum to # *urh wolcnes swyr. | Hi *a gewitnesse # wel geheoldon | and his bebodu # beorhte efnedan, | *a he him sealde # and sylfa bebead. | *u gehyrdest hig, # halig drihten, | and him, meahtig god, # milde wurde, | and heora $f*ancan # ealle gewr$ce. | Hebba= urne god, # h$lend drihten, | and hine on halgum # her weor=ia= | m$rum beorge; # for=on his meahte synt | and halig is # heofonrices weard. | Nu ge mycle gefean # mihtigum drihtne | eall *eos eor=e # elne hyre, | and blisse gode # bealde *eowie. | Ganga= on ansyne # ealle bli=e; | wita= wislice # *$t he is wealdend god; | he us geworhte # and we his syndon. | We his folc syndan # and his f$le sceap, | =a he on his edisce # ealle afedde; | ga= nu on his doru, # god andetta=%, | and hine weor=ia= # on wictunum | mid lofsangum # lustum myclum. | Heria= naman drihtnes, # for*on he is ni=um sw$s; | is *in milde mod # ofer manna bearn. | Mildheortnesse and dom # mihtigan drihtnes | singe and secge, # and so= ongyte | on unwemmum wege, # hw$nne *u me wylle to. | Ic% mid unbealuwe # ealre heortan | *urh =in hus middan # halig eode. | Ne sette ic me fore eagum # yfele wisan; | ealle ic feode # facnes wyrcend, | n$s me wyngesi= # wi=erweard% heorte. | Ic awyrgde fram me # wende and cyrde; | nolde ic hiora andgit # $nig habban, | *e t$lnessa # teonan geneahhige | wi= heora *am nehstan # ni= ahofan; | *ara ic ehte # ealra mid ni=e. | Oferhydegum eagum, # uns$dre heortan, | nolde ic mid *$m men # minne mete =icgean. | Ofer geleaffulle% # eor=bugende | eagan mine # georne sceawedun, | hw$r ic tirf$ste # treowe funde, | *a me symble mid # s$ton and eodon; | he me holdlice # her =egnade. | Ne earda= on midle # mines huses, | *e oferhygd # up ahebbe | o**e unriht cwe*an # elne wille. | Ic on morgenne ofslea # manes wyrhtan | ealle *e unriht # elne worhtan | and fyrena fela # gefremed habba=; | ealle ic *a of drihtnes # drife ceastre. | =u min gebed, # m$re% drihten, | gehyr, heofenes weard, # and gehlyde min | to =e becume, # *eoda reccend. | Na *u andwlitan # $fre *inne | awend fram me, # wuldres ealdor; | gif ic geswenced sy, # *u sw$s to me | *in eare onhyld # and me ofestlice | gehyr, heofenes weard, # helpys benan. | For=on dagas mine # gedroren syndan | smece gelice, # and forspyrcende synd | mine mearhcofan, # *$s *e me *ince=, | swylce hi on cocerpannan # cocas gehyrstan. | Ic eom hege gelic, # *am *e hra=e weorna=, | =onne hit by= amawyn # mannes folmum; | is min heorte eac # hearde geswenced, | for=on ic $r forgeat, # *$t ic etan sceolde | minne swetne hlaf; # for=on me is sw$re stefn | hefig gnorniende # heortan getenge, | $tfeolen eac min ban # fl$sce% minum. | Ic geworden eom # pellicane gelic, | se on westene wuna=; # wat ic eac swi=e geare, | *$t ic genemned eam # nihthrefne gelic, | *e on scr$fe earda=, # and ic spearuwan swa some | gelice gewear=, # anlicum fugele. | Hw$t, me ealne d$g # edwitspr$ce% on | mine feondas # f$ste brohtan, | and =a me heredan; # hi me hra*e $fter | full swy*e eft # swerigean ongunnon. | For=on ic anlic $tt # $scean hlafe, | and ic minne drinc # mengde wi= tearum, | For andwlitan # yrres *ines; | feor *u me ahofe # and gehn$ctest eft. | Dagas mine gedruran # swa se deorca scua, | and ic hege gelic, # swa hit hra=e weorna=. | *u on ecnysse wunast # awa, drihten; | wuna= *in gemynd, # *enden woruld stande=. | Aris nu, mihtig god, # miltsa Sione; | nu is hire helpe # heahs$l cumen. | For*on *$s *ancunga # *ine% scealcas | ambyhtm$cgas # ealle h$fdan, | for=on *e *u sti=lice # stanum and eor=an | eallum $tg$dere # $r miltsadest. | For*on neodlice # on naman =inum | ealle eor=buend # egsan habba=, | and *in wuldor ongita= # wise% cyningas%. | Eft timbrade # ece drihten | and gesette Sion # *urh his sylfes miht, | =$r w$s gesyne # his seo so=e sped. | Oft he *earfendra bene # =ance gehyrde, | and he ne forhogode # heora hold gebed. | =a wislice # awriten standa= | and on cneoressum # cy=ed syndan, | *$t he folc gesceop; # f$gere drihten | hera= holdlice # hrore ge*ance. | For=on he f$stlice # for= locade | of his *am hean # halgan setle; | drihten geseah of heofenum # her on eor=an. | He *a gehyrde # heahgnornunge | *$ra =e gebundene% # bitere w$ron, | and =a bealdlice # bearn alysde | *ara =e ofslegene # sli*e w$ran. | *onne by= on Sione s$gd # so= nama drihtnes, | and his lof swylce, # leoda bearnum, | on Hierusalem # gleawast and m$rust. | Cuma= folc sy==an # feorran tog$dere | and ricu eac, # *$t hra=e drihtne | ful holdlice # hyran sy**an. | He him andwyrde= # eallum sona | on wege worulde, # *$r his% gewis m$gen | f$ste stande=%: # "Ic *e feawe dagas | minra m$ttra # mode secge, | *$t *u me meaht on midle # minra dagena | sona gecigean, # gif *u sylfa wylt." | Earon *ines anes gear # awa to feore. | $t fruman *u, # drihten, geworhtest | eor*an fr$twe # and upheofen; | *$t is heahgeweorc # handa *inra. | Sweotule *a forweor=a= # and =u sylf wunast; | eall forwisna= # w$dum anlice, | and =u hi onwendest, # swa man wrigels de=, | and hi beo= to worulde # wended sy**an. | *u *onne byst se ilca, # se *u $r w$re; | ne beo= winter *in # wiht =e s$mran. | Bearn *inra scealca # her bu namon, | and *$r eardedan # ealle *rage, | and heora sylfra cynn # sy==an to feore | on worulda woruld # well gerehtest. | Bletsa, mine sawle, # bli=e drihten, | and eall min inneran # his *$ne ecean naman. | Bletsige, mine sawle, # bealde dryhten, | ne wylt *u ofergeottul # $fre weor=an | ealra goda, # *e he *e $r dyde. | He *inum mand$dum # miltsade eallum | and *ine adle # ealle geh$lde. | He alysde *in lif # leof of forwyrde, | fylde *inne willan # f$gere mid gode. | He *e gesigef$ste # so=re miltse | and =e mildheorte # mode getrymede; | eart *u edneowe # earne gelicast | on geogo=e nu # gleawe geworden. | Hafast *u milde mod, # mihta strange, | drihten, domas # eallum% *e deope her | and ful treaflice # teonan *olian. | He his wegas dyde # wise and cu=e | Moyse *am m$ran # on m$nige tid, | swylce his willan eac # werum Israhela. | Mildheort *u eart and mihtig, # mode ge*yldig, | ece drihten, # swa *u a w$re; | is *in milde mod # mannum cy=ed. | Nelle *u o= ende # yrre habban, | ne on ecnesse # =e awa belgan. | Na *u be gewyrhtum, # wealdend, urum | wommum wyrhtum # woldest us don, | ne $fter urum unryhte # ahw$r gyldan. | For=on *u $fter heahweorce # heofenes *ines | mildheortnysse, # mihtig drihten, | lustum cy=dest, # *am *e lufedan *e. | Swa% *as foldan # f$=me bewinde= | *es eastrodor # and $fter west, | he betweonan *am # teonan and unriht | us fram afyrde # $ghw$r% symble. | Swa f$der =ence= # f$gere his bearnum | milde weor=an, # swa us mihtig god, | *am *e hine lufia=, # li=e weor=e=, | for=an he ealle can # ure *earfe. | Gemune, mihtig god, # *$t we synt moldan and dust; | beo= mannes dagas # mawenum hege | $ghw$r anlice, # eor=an blostman, | swa his lifdagas # l$ne syndan. | *onne he gast ofgife=, # sy**an hine g$rsbedd sceal | wunian widefyrh, # ne him man sy==an wat | ahw$r elles # $nige stowe. | *in mildheortnes, # mihtig drihten, | *urh ealra worulda woruld # wislic stande=, | deorust and gedefust # ofer ealle *a *e% ondr$da= him. | Swa his so=f$stnyss # swylce stande= | ofer *ara bearna bearn # *e his% bebodu healda=%, | and *$s gemynde # mycle habba=, | *$t heo his wisf$st word # wynnum efnan. | On heofenhame # halig drihten | his heahsetl # hror timbrade, | *anon he eor=ricum # eallum wealde=. | Ealle his englas # ecne drihten | bletsian bealde, # heora bli=ne frean, | m$gyn and mihta, # *a his m$re word | habba= and healda= # and hyge fremma=. | Bletsian drihten # eall his bearna m$gen | and his =egna =reat, # *e *$t *ence nu, | *$t hi his willan # wyrcean georne. | Eall his agen geweorc # ecne drihten | on his agenum stede # eac bletsige, | *$r him his egsa, # anweald, stande=; | bletsige min sawl # bli=e drihten. | Bletsa, mine sawle, # bli*e drihten; | *u eart, min drihten god, # d$dum swy*e, | meahtum m$re # ofer manna bearn. | *u *e weor=lice # wliteandette% | gode gegyredest; # eart nu gleawlice | swa limw$dum # leohte gegyrwed. | Heofen *u a=enedest # hyde gelice, | *one weardia= ufan # w$tra =ry=e. | He wolcen eac # worhte and sette, | *$t he mihte ea=e # upp astigan, | se fotum trede= # fi=ru winda. | He his englas de= # $=ele gastas | and his frome =egnas # fyr byrnende. | He gef$stnude # foldan sta=elas, | eor=an eardas; # ne seo $fre nu | on worulda world # weor=e= ahylded. | He nywolnessa # neo=an swa swa ryfte | him% to gew$de # woruhte swylce; | standa= ofer mannum # muntas on w$terum. | *a him *rea *ine # *earle ondr$da=, | fleo= forhtlice # *unres brogan | *inre stefne # strangne egsan. | Beorgas and feldas # ba% astiga= | on *$ne stede # *e *u gesta=eludest him%, | and on =$re stowe # standa= f$ste; | ne magon hi ofer gem$re # mare gegangan, | *$t hi =ysse eor*an # awyht habban. | Oft of denum yrna= # deope wyllan, | and of midle # munta swylce | w$ter awealle=, # wide flowe=. | Of *am eor=an deor # ealle drinca=, | bida= assan # eac on *urste; | ofer% *an heofonfugelas # healda= eardas, | senda= of *am stanum # stefne mycle. | Beorgas onfo= # bl$dum and w$stmum, | ufan eor=w$stme # ealle growa=, | swylce of w$stmum # weorca *inra | eall eor=an ci= # ufan by= gefylled. | Swylce *u of foldan # fodder neatum | l$test al$dan, # on *$m hi lif healda=; | wyrta *u geworhtest # to wra=e manna. | Eac *u him of eor*an # ut al$ddest | hlaf to helpe; # heortan manna | must and windrinc # myclum blissa=. | Ele andwlitan # eac gescyrpe= | and hlaf tryme= # heortan mannes. | Swylce *u gefyllest # f$grum bl$dum | telgum treoww$stme; # tydra= ealle, | *a on Libanes # l$da=% on beorge | cwice cederbeamas, # *a =u cu=lice | sylfa gesettest; # on *am swylce nu | mid heora spedum # spearwan nystla=. | Uphebbean hus # hiora agen is | latteow on lande; # oft la=ne beorh | on hean muntum # heortas wunia=; | erinaces fleo= # oft on stanas. | Monan he geworhte # on *a m$ran tid; | sunne hire setlgang # sweotule healde=. | *ystru =u gesettest # on *earle niht, | on *$re ealle wildeor # wide toeorna=. | And leon hwelpas # lange swylce | grymetiga= gnorne; # georne seca=, | *$t him gr$digum $t # god gedeme. | Sy**an up cume= # $=ele sunne, | hi of si=um eft # gesamnia= | and hi on holum # hyda= hi georne. | M$genweorc on morgen # man onginne= | and *$t geenda= # on $fynne. | Mycel w$run *ine weorc, # mihtig drihten, | ealle *a *u mid snyteru # sylfa worhtest; | is *eos eor=e eac # eall gefylled | *inra gesceafta, # scyppend m$re. | His is mycel s$ # and on gem$rum wid, | *$r is unrim on # ealra cwycra | mycelra and m$tra; # ofer =$ne m$gene oft | scipu scri=ende # scrinde fleota=. | Dracan *u *ysne # d$dum =inum | geheowadest, # hete sy==an | his% bysmere # brade healdan; | ealle to =e, # ece drihten, | $tes on eor=an # eac wilnia=. | And% him gesomnadum # swylce wylle | *ine *a halgan # hand ontynan, | ealle hi gefyllan # f$gere gode. | Gif *u *ine ansyne fram him # $fre awendest, | *onne hi gedrefde # deope weor=a=, | and him gast weor=e= # georne afyrred; | swylce teonlice # geteoria=, | on heora agen dust # $fter hweorfa=. | Onsend *ines sylfes gast, # sona weor*a= | geedniwad, # and *u eac scyppest | eor=an ansyne # ealle swylce. | Wuldor si wide # weruda drihtne | and on worulda woruld # wunie sy==an, | blissie on his weorcum # bealde drihten. | He on =as eor=an # ealle loca=, | de= hi for his egsan # ealle beofian; | gif he mid his mihte # muntas hrine=, | hi ful ricene # reoca= sona. | Ic on minum life # lustum drihtne | singe so=lice # and secge eac, | *enden ic wunige # on worulddreamum. | Wese him herenes min # $t heortan we=e, | ic minne drihten # deorne lufige. | And *a fyrenfullan # frecne forweor=a*, | *a on =ysse eor=an synt, # ealle sniome, | *$t hio ne wunian # on worldlife. | Bletsa, mine sawle, # bli=e drihten. | Andeta= drihtne # and his ecne naman | cega= cymlice, # and cwyce secgea= | his wundorweorc # ofer ealle wer=eode. | Singa= him swylce # and salleta=, | secga= his wundor eall # wide m$ru. | Hergea= his naman # niode swylce; | heorte hygecl$ne # hlutre blissa=% | *am *e so=lice # seca= dryhten. | Seca= ge drihten, # and ge sy==an beo= | teonan gehwylce # ful trume $ghw$r; | seca= his ansyne # symble georne. | Gemuna= ge on mode, # hu he m$nig wundor | worhte wr$clice, # wundur unlytel, | and his mu*es eac # m$re domas. | Hw$t, he Abrahames cynn, # *e his esne w$s, | geweor=ude # ofer wer*eoda, | and Iacobes bearn, # *one he geara geceas. | He is ure drihten # d$dum spedig; | earun his domas # deore and m$re | geond *isse eor=an # $ghwylcne d$l. | He *$s on worulde # wear= gemyndig, | *$t he worde gecw$= # on gewitnesse, | *$t heo on *usende # *$t sceoldan healdan, | *$re cneorisse # cwyc se *e lifde. | *$t he mid a=sware # to Abrahame | and to Isaace # eac gesohte, | and gleawlice # Iacobe bead, | *$t awa to feore # Israheles cyn | his gewitnesse # wel geheolde. | And him *a mid so=e # s$gde cwe=ende: | "Ic eowrum cynne # Khananea land | on agene $ht # yrfe gesylle." | N$s% *$t m$re cynn # mycel on rime, | ac on *am folce # feawe w$ran $nige, | o==$t bigengum # beornas onwocan; | cynn $fter cynne # cende w$ran, | o=*$t hio o=er folc # egsan ge=iwdan. | Ne let he him manna # mihte sce==an | and he *earle for him # *rea geaf kyningum. | Ne sceolon ge mine *a halgan # hrinan ne gretan | ne on mine witigan # werg=e settan. | Cwom *a ofer eor=an # erm=u and hungor, | wurdon wide menn # w$dlan hlafes. | He him snoterne beforan # sende $ryst | ful wisne # wer to scealce, | and *a bebohtan # bearn Iacobes | Ioseph on geogu=e; # *$r hine grame $ryst | h$fdon to h$fte, # o**$t hine halig god | *urh his worda # wisdom ahof. | Sende him so= cyning # sweotule are, | alysde hine lungre # and hine *am leodum *a | to ealdormen # eallum sette. | He sette hine on his huse # to hlafwearde, | ealra him his $hta # anweald bet$hte, | *$t he his ealdormen # ealle l$rde, | swa he his sylfes mod # geseted h$fde, | and *a yldestan # ealle l$rde, | *$t heo wisdomes # word oncneowan. | *$r Israhel becwom # on Egypta, | and se goda # Iacob sy**an | eft eardude # eor=an Khanaan. | He *$t eadige folc # ehte swy=e, | and hio ofer heora feond # f$ste getrymede. | Hiora heortan he ongan # hwyrfan $ryst, | *$t heo his folc # feodan swy=e | and his esnum eac # inwit fremedan. | *a he him *one m$ran # Moyses sende, | his sylfes scealc, # samod $tg$dere | and Aaron eac, # *one he $r geceas. | He sette on hi sylfe # so=ne wisdom | worda and weorca # wundortacna | and forebeacna, # *$t hio fromlice | cy=dan cneomagum # cystum godum, | o=*$t heo geforan # folc Khananea. | He hi mid *ystrum ongan # *rean $t frym*e, | for=on hio word heora # wel ne oncneowan. | And heora w$ter swylce # wende to blode, | on =am heora fisceas # frecne forwurdan. | Sende on heora eor*an # ealle swylce | toscean teonlice, # *a teolum husum | on cyninga cofum # cwyce eardedan. | He sylfa cw$=; # sona cwoman | mysci manige, # mid w$ran gn$ttas, | fleohcynnes feala # flugan on gem$ru. | Sette him regnas # re*e swylce, | hate of heofenum # hagol byrnende, | se lige forgeaf # land Egypta. | Sy==an forwurdan # heora wingeardas | and ficbeamas; # fur*or ne mihton | bl$da bringan # ne bearwa treow. | He *a sy**an cw$=; # sona cwoman | gangan g$rshoppan # and grame ceaferas; | ne mihte *a on moldan # man geriman, | *e *$r on foldan # fr$ton w$stmas. | Sy**an he $fter sloh # $ghwylc% frumbearn | *e on Egyptum w$s # ahw$r acenned, | and frumcynnes # heora frean swylce. | And his *$t gode folc # golde and seolfre | geweor*ade # and hi wislice | leofe l$dde; # n$s *$ra leoda =a | $nig untrum # yldra ne gingra. | Wurdon him% Egyptas # $fter bli=e, | sy==an hi on fore # folc sceawedan, | for=on him *$r egesa # angryslic stod. | He hi wolcne bewreah, # wra=um ahredde, | het him neode # nihta gehwylce | fyrenne beam # beforan wisian. | Fl$sces hi b$don, # fuglas coman, | of garsecge # ganetas fleogan, | and hi heofonhlafe # halige gefylde. | Het him of stane # streamas flowan, | w$ter on willan; # na him gew$ttan fot, | *a hi on Iordane # gengdan $fter. | Ac he w$s *$ra worda # wel gemyndig, | halig heofenes weard, # *e he hleo=rade | to Abrahame, # his agenum hysse. | And his folc l$dde # f$gere on blisse | and his *one gecorenan # heap cl$ne on wynne. | Sealde *am leodum # landes anweald | on agene $ht # o=re *eode | and hi folca gewinn # fremdra ges$ton. | *$r hi heoldan% # halige domas | and his so=f$st word # swylce georne, | and his $bebod # awa to feore. | Ic andette # ecum drihtne, | georne =am gleawan, # for=an ic hine godne wat; | for*on he his mildheortnysse # mannum cy=de, | on =ysse worulde # wis gestande=. | Hwylc m$g $fre # mihta drihtnes | asprecan and aspyrian, # o==e spedlice | eall his lofm$gen # leode gehyran | and his gehyrnesse # her oncnawan? | Eadige beo= $ghw$r, # *a =e a wylla= | so=e domas # sylfe efnan, | on ealle tid # $ghw$s healdan | heora so=f$stnysse # symble mid d$dum. | Gemune% us, drihten, # on modsefan | for= hycgende # folces *ines, | and us mid h$lo # her geneosa. | And us tidlice # teala sceawige, | ceose mid gecorenum, # *enden we cwice lifgen, | *$t we mid *inre =eode # *$r blissian | and *$t yrfe *in # $ghw$r herige. | We gefyrnedan # mid urum f$derum $r, | and we unso=f$ste # ealle w$ron | and unrihtes # $ghw$r worhtan. | F$deras ure # f$ste ne oncneowan | ealle *a wundor # *e =u on Egyptum | worhtest wr$clice, # wundor unlytel; | n$ron hi gemyndige # miltsa *inra, | *a =u him on =$re m$g=e # manige cy=dest. | Hi bysmredan, # *a hi on brad w$ter | on *one readan s$ # randas b$ron, | *$r =u hi alysdest, # lifes ealdor, | and hi generedest # on naman *inum, | *a =u *ine miht # mycle cy=dest. | *$r =u readne s$ # ricene ge=ywdest, | and *$r w$ron # *a ware=as drige, | and hi betweonum w$tera # weallas l$ddest, | swa hi on westenne # w$ron on drigum. | Swa hi alysde # lifes ealdor | of heora feonda # f$cnum handum, | and of feogendra # folmum swylce, | and heora feondas # flod adrencte, | *$t *$ra $fre ne com # an spellboda. | Sy==an hi his wordon # wel gelyfdan | and him% lofsangum # lustum cwemdan, | and *$s eft hra=e # ealle forgeaton, | weorca wr$clicra; # na hi wel sy**an | his ge$htunge # ahw$r heoldan. | Hi on westenne # wra=e ongunnan | gitsunge began # and gramlice | heora godes *$r # geare costedan. | He him been sniome # brohte and sealde, | sende on heora mu*as # mete to genihte. | Ongunnon hi on *am wicum # wra=e swylce | m$rne Moyses # ma bysmrian | and Aaron mid # eac *one halgan. | *a eor=e togaan # and eall forswealh | on deope forwyrd # Dathanes weorod | and Abirones # eall $tg$dere. | *$r fyr abarn # frecne swylce | on heora gemetinge, # and *$r maanscea=an | *a synfullan # sniome forb$rnde. | Hi on Choreb swylce # cealf ongunnan | him to godgylde # georne wyrcean, | onwendan heora wuldor # on *$ne wyrsan had | h$=enstyrces # hig etendes. | Godes hi forgeaton, # *e hi of gramra $r | feonda folmum # frecne generede, | *e on Egyptum # $=ele wundur% | and on Chananea # cymu worhte | and recene wundur # on *am readan s$. | *a hi wolde toweorpan # wuldres aldor, | *$r heora Moyses # m$gene ne hulpe; | he *$t folc forstod # feonda m$gene; | for=on he him his yrre # of acyrde, | *$t he hi ne towurpe # geond wer*eoda. | Ne% hi for awyht # eor*an cyste | *a selestan # geseon woldan, | ne his wordum eac # woldan gelyfan; | ac hi granedan # and grame spr$can, | noldan his wordum # wel gehyran. | He his handa ahof # and hi hra=e wolde | on *am westenne # wide todrifan | and heora sw$s cynn # sendan on wid land. | Hi Belphegor # b$don are, | $ton deadra lac, # swa hit gedefe ne w$s. | And hi bysmredon # bealde drihten | on heora gemetincge # m$gene ealle, | and *$r healicne # on hryre gefremedan. | Hi *$s feond$tes # Finees awerede, | *a he on *am folce # feondgyld gebr$c; | he *$s h$l gehleat # and helpe fand | of cynna gehwam # and on cneorisse. | Eac hi gefremedan # o=er bysmer, | *$r hi wi=ercwyde # w$teres h$fdon; | *$r Moyses wear= # m$gene gebysgad | for heora yfelum, # swa he oftor w$s, | on his gaste gram; # ne mihte him godes willan | mid his welerum # wisne get$cean. | Noldan hi toworpan # wra=e *eode, | swa him drihten $r # dema s$gde, | ac hi wi= manfullum # mengdan% *eode | and leornedan # la= weorc gode | and sceuccgyldum # swy*e guldan; | him *$t eall gewear= # to $swyce. | Ongunnan heora bearn # blotan feondum, | sceuccum ons$cgean # suna and dohter; | agutan blod swylce # bearna feala, | *a unscyldige # ealle w$run, | sy=*an hi gecuran # Chananea god. | *anon eor*e wear= # eall mid blode | mane gemenged, # misd$dum% fah. | Eall hi forheoldan # heahweorc godes; | for=an him yrre wear= # ece drihten | and he his yrfe # eall forhogode. | He hi on handgeweald # h$=enum sealde | and heora weoldan, # *a him wyrrest $r | on feondscipe # f$ste gestodon. | Heora costedan # cu*e feondas | and under handum # hyn*e *oledan; | hi alysde oft # lifes ealdor. | Hi hine on ge*eahte # oft abylgdan; | w$ron on unrihtum # oft gehynde. | Swa he fur=um oncneow, # *$t heora fynd ehtan, | he heora bene # bealde gehyrde. | *onne he his wordgebeot # well gemunde; | hreaw hine sona, # *onne hi hyn*a drugan, | $fter his miltsa # menigu godes. | Sy==an he him sealde # sona miltse, | *$r hi on gesawon # ealle $tg$dere, | *e ehtend him # $r gestodan. | Do us hale nu, # halig drihten, | and us, se goda god, # georne gesamna | of widwegum, # *$r we wean dreoga=, | *$t we *inne naman # nede motan | *one halgestan # her andettan | and we on lofe *inum # lungre weor=an | ofer wer=eode # wuldre geherede%. | Wese Israhela god # aa gebletsad | on worulda woruld, # wealdend drihten, | and *$t f$gere becwe=e # folca $ghwylc; | wese swa, wese swa # *urh eall wide ferh=. | Ic andette # ecne drihten, | *$ne goodan god, # for=an ic hine gleawne wat; | is his mildheortnes # mycel% to worulde. | Secge *$t nu =a, # *$t hi sylfa god | alysde, lifes weard, # la=um of handa, | and hi of sidfolcum # gesamnade. | Fram uppgange # $ryst sunnan | o**$t heo gewite= # on westrodur% | and fram s$ nor=an # swycedan geond westen; | ne meahton ceastre weg # cu=ne mittan, | *e hi eardunge # on genaman. | H$fde hi hungor and *urst # heard gewyrded, | *$t him frecne on # feorh a=olude. | And hi *a on *$re costunge # cleopedan to dryhtne%, | and he hi of *am earfe=um # eallum alysde. | Hi *a gel$dde # lifes ealdor, | *$r hi on rihtne weg # ricene eodan, | o=*$t hi cu=lice # on becwoman | to hiora cestre # eardungstowe. | For=on hi% mildheortnesse # mihtigan drihtnes | ealle andetta=, # and eac s$cgea= | mycel wundur hys # manna bearnum. | For=on he gesede= # sawle idle, | and *a hungrian # her mid godum | f$ste gefylle= # to feore sy**an, | *a *e her on =ystrum # *rage s$ton | and on dea=es scuan # deorcum lifdan, | gebundene% # bealuwe feterum | on w$dle wrace # and on iserne. | For=on hi dydan # drihtnes spr$ce | $ghw$s $gype, # and his ge=eaht swylce | *$s heahstan him # h$fdan on bysmer. | Hiora heorte w$s # hean on gewinnum | and untrume # ealle w$ran, | n$fdan *a on foldan # fultum $nne. | Hi on costunge # cleopedan to drihtne, | and he hi of *am earfo=um # eallum alysde. | And he hi of *am *ystrum # *anon al$dde | and of dea=es scuan # deorcum generede | and heora bendas towearp # bitre sneome. | For=an hi mildheort mod # mihtigan drihtnes | ealle andettan%, # and eac cwe*an | mycel wundur his% # ofer manna bearn. | For=on he $ren dor # ea=e gesc$ne= | and iserne steng # ana gebige=. | He hi of unrihtum # ealle swylce | *am wra=an wege # wis al$de=, | *$r hi w$ron on woo # $r wra=e besmitene. | Hi onhysctan # $ghwylcne mete, | mode m$gen heora, # o= unmihte, | *$t hy wi= dea=a duru # drencyde w$ran. | *a hi on costunge # cleopedan to drihtne, | and he hi of *am earfo*um # eallum alysde. | He him wisf$stlic # word onsende, | *urh *$t hi hr$dlice # h$lde w$ron | and of heora forwyrde # wurdan generede. | For=on hi nu andettan # ecum drihtne, | *$t he milde wear= # manna cynne; | mycel ys his wundur # ofer manna bearn. | Hi him sculon laces lof # lustum bringan, | and his weorc wynsum # wide s$cgean. | *a *e s$ secea=, # mid scipe li=a=, | wyrcea= weorc m$nig # on w$ter=ry*um. | Hi drihtnes weorc # digul gesawon | and his wundra wearn # on w$tergrundum. | Gif he sylfa cwy=, # sona $tstanda=% | ystige gastas # ofer egewylmum, | beo= heora y*a # up astigene. | *a to heofenum up # heah astiga=, | ny*er gefealla= # under neowulne grund; | oft *a on yfele # eft a*inda=. | Gedrefede *a # deope syndan, | hearde onhrerede # her anlicast, | hu druncen hwylc # gedw$s spyrige; | ealle heora snytru beo= # yfele forglendred%. | Hi on costunge # cleopedan to drihtne, | and he hi of earfe=um # eallum alysde. | He yste m$g # ea=e oncyrran, | *$t him% windes hweo=u # weor=e= smylte, | and *a y=e # eft swygia=, | bli*e weor=a=, # *a *e brimu we*a=. | And he hi on h$lo # hy*e gel$dde, | swa he hira willan # wyste fyrmest, | and he hig of earfo=um # eallum alysde. | Hi andettan # ealle drihtne, | hu he milde wear= # manna cynne; | m$re synd his wundur # ofer manna bearn. | For=on hine on cyrcean # cristenes folces | hean ahebba=, # and him h$lu and lof | on sotelum so=f$stra # secgean to worulde. | He on westenne # wynne streamas | so=f$st sette, # *$r he sarig folc | ge=ewde *urste # *a blissade. | He =a weaxendan # wende eor=an | on sealtne mersc # for synnd$dum | *ara eardendra, # *e hire on lifdan. | Westen he geworhte # on widne mere, | and swylce eor=an # eac butan w$tre | on utgange # $*elast burnan. | *$r he hungrium # ham sta=elude, | and *$r gesetton # swylce ceastre, | *$r hi eard namon # awa sy**an. | Hi wingeardas # wyrcean ongunnon, | s$de seowan, # sy**an growan | lungre land heora # aloden w$stmum. | *a he bletsade, # and hi brade *a | weoxan weor=lice, # wide greowan; | n$s heora neata # nan geyfelad. | Oft hi fea wurdan # feondum geswencte | fram *$re costunge # *e him becwom $fter, | sares and yfeles, # *e hi sy**an begeat. | Sy==an hi forhogedan # halige lare; | hiora ealdormen # ealle w$ron | sare beswicene, # swicedan oftust | and on wegas werige # wendan hwilum of. | *$r he *earfendra # *a miltsude, | and hi of w$dle # wean alysde, | sette heora sta=ol # sceapum anlice. | Sy**an *$t so=f$ste geseo=, # sniome $fter | bli=e weor=a=, # beot ge*encea=, | *$t unrihta gehwylc # eft oncyrre=% | and his sylfes mu= # symble hemne=%. | Hwylc is wisra nu # wel snotera, | *e *as mid gehygde # healdan cunne, | and milde mod # mihtigan drihtnes | full gleawlice # ongite sy**an? | Ys min heorte gearu, # halig drihten, | gearu is min heorte, # *$t ic gode cweme, | sealmas singe # so*um drihtne. | Aris nu, wuldur min, # *$t ic wynlice | on psalterio # *e singan mote, | and ic =e on hleo=re # hearpan swylce | on $rmergen # eac gecweme. | Ic *e andette, # ece drihten, | on folca gehwam # f$grum wordum, | and ic *e on =eodum # on *anc mote | sealmas singan # swy*e geneahhe. | Is *in mildheort mod # mycel o= heofenas | ahafen healice # ofer h$le=a bearn; | ys *in so=f$stnes # seted o* wolcen. | Ahafen *u eart ofer heofenas, # halig drihten; | is wuldur =in # wide swylce | ofer *as eor=an # ealle m$re, | and *ine *a gecorenan wesan # cl$ne and alysde. | Do me *in swy=re hand # swylce halne | and me gehyre, # h$lynd drihten, | *e on halgum sprece= # her on eor=an: | "And ic blissige, # bu ged$le, | *a selegesceotu, # *a on Sycimam nu | and on Metibor # m$re standa=%. | Min is Galaad, # gearwe Mannases, | is Effrem his # agen bro=ur | efne heah streng=u # heafdes mines. | Ic me to cyninge # cenne Iudas, | syndan me Moabitingas # magas swylce; | ic Idumea # ealle cenne | and min gescy *yder # sendan *ence; | syndan me fremde cynn # f$ste under*eoded." | Hwylc gel$de= me # on lifes byrig | f$ste getrymede, # *$t ic for= *anon | on Idumea wese # eft gel$ded? | Hw$t, *u eart se sylfa god, # *e us synnige iu | adrife fram dome; # ne do *u $fre swa, | *$t *u of urum m$gene # mod acyrre. | Syle us on earfo=um # $*elne fultum; | for*on h$lu by= # her on eor=an | manna gehwylces # m$gene idel. | Us% sceal m$genes gemet # mihtig drihten | so=f$st syllan, # and he sona m$g | ure feond gedon # fracu*e to nawihte. | Nelle ic lofes *ines, # lifigende god, | geswigian, # *eah *e me synfulra | inwitfulra mu=as # on ganian. | Hio *a innwit feala # ywdan on tungan, | and me wra=ra wearn # worda spr$con, | f$cne firenlicu, # and afuhtan me | ealle earwunga # ungemete swy=e. | Hi me wi= lufan # la*um d$dum | torne telnysse # teodan% m$nige; | ic him a geb$d # ungemete georne. | Hi me yfel settan # a wi= goode | and feounge # for minre lufan. | Gesete him synnfulle # symble to ealdrum, | stande him on *a swy*eran hand # swylce deoful. | Gange of dome gehwam # deope gehyned, | and him his gebed # hweorfe to fyrenum. | Gewur=e him weste # eall his onwunung | and on hys eardungstowe # n$fre gewur*e | *$t *$r on gewunige # awiht lifigendes. | Wesan him dagas deorce # and dimme and feawe, | and his bisceophad # brucan feondas. | Weor=an his agene bearn # ealle steopcild | and his wif wyr=e # wydewe hreowlic. | Syn his bearn swylce # toboren wide, | and he ut weorpe # earme *earfan, | *onne hi to his huse # hleowes wilnian. | Ealle his $hta # unholde fynd | rice re=emann # rycene ged$le, | and his feoh onfon # fremde handa. | Ne him ahw$r wese # $nig fultum, | ne his steopcildum # stande to helpe. | Gangan ealle his bearn # on ece forwyrd, | and on anum cneowe # eall gewyr=e | his nama nyhsta # nede adilgad. | Eall *$t unriht # *e his ealdras $r | manes gefremedan, # on gemynd cume | and on ansyne # ures drihtnes; | ne adilgode wesan # deorce fyrene, | *a his modur $r # mane fremede. | Wesan hi wi= drihtne # d$dum swylce, | and hine adilgie # dome ealne | of =ysse eor=an # awa to feore. | N$s him milde gemynd # on modsefan, | and he *earfendra # =riste ehte; | symble *$t on heortan # hogode geornust%, | hu he mid searuwe # swylce acwealde. | He wolde werg=u # wyrcean georne, | and hine seo ylce on # eft gesette; | nolde he bletsunge # biddan ne tilian, | for=on hio him w$s afyrred # of ferh=cofan. | He hine gegyrede # mid grame wyrg=u, | swa he hine w$dum # wr$stum geteode, | and sio his inna= # ywde% swylce | wan w$tere gelic # and wynele, | se *e banes byrst # bete= and h$le=. | Wese he hr$gle gelic # *e her hra=e ealda=, | and gyrdelse, # =e% hine man gelome gyrt. | *is is weorc *ara # *e oft wra=e me | trage t$ldan; # tyne hine dryhten | *am *e sar sprece # sawle minre. | And *u, min drihten god, # do me *ine nu | mycle mildheortnesse # for *inum *am m$ran naman, | swa =u oft *in milde mod # manegum cy=dest. | Alys me, lifes weard, # for*an ic eom lama *earfa; | is me heorte on # hearde gedrefed. | Ic eom scuan gelic # swy*e ahylded, | o=l$ded godum # swa se g$rshoppa. | Me synt cneowu swylce # cwicu unhale | for f$stenum; # is min fl$sc swylce | for f$grum ele # frecne onwended; | eom ic to edwitst$fe # eallum geworden. | Swa hi me gesawon, # sona hig wegdan, | hrerdan heora heafod; # help min, drihten god, | and me halne gedo, # h$lynde Crist, | for *inre *$re myclan # mildheortnysse. | *$t hi so= witan, # *$t si *in sylfes hand | and *u *as gedydest, # drihten usser. | Weor=an *a awyrgde, # wes *u gebletsad; | and *a *e me mid unryhte # $nige styrian, | and hi *$r sceande # sylfe agon; | wese *in esne on *e # ungemete bli=e. | Syn =a butan are # ealle gegyrede | *e me t$lnysse # teonan $tf$stan, | and him si abrogden # swa of brechr$gle | hiora sylfra sceamu # swy*ust ealra. | Ic on minum mu=e # mihta drihtnes | ealle andette, # and eac swylce | hine on midle # manna herige. | He sylfa gestod # on =a swy=ran hand, | *$r he *earfendra # *inga teolode; | he mine sawle # swylce gehealde | wi= ehtendra # egsan griman. | # hefige gefylle=; | heafod he gebrece= # h$le=a m$niges | and swa geweor=e= # wide geond eor=an. | *a *e on wege weor=a=, # w$tres $t hlimman | deopes ondrinca=; # beo= *y d$dfromran, | and for=on hiora heafod # hebba= sy**an. | Ic andytte *e, # ece drihten, | mid hyge ealle # heortan minre | for gesamnuncge # *$ra so=f$stra | and on gemetingum # mycel drihtnes weorc. | Swylce ic his willan # wylle georne | swy*e secean, # samed andettan, | hu his m$gen*rymnes% # mycellic stande= | and his so=f$stnyss wuna= # symble ece. | He gemynd dyde # m$rra wundra; | mildheort he is and modig; # mihtig drihten | syle= eallum mete # *am *e his ege habba=. | And he on worulde # wear= gemyndig | his gewitnesse, # *e he wel swylce | myhtum miclum% # and m$rweorcum | f$grum gefylde # and to his folce cw$=, | *$t he him wolde yrfe # ell*eodigra | on agene $ht # eall gesyllan. | Ys his handgeweorc # hyge so=f$stra, | ryhte domas, # *a he r$ran wyle; | w$run his bebodu # ealle treowf$ste, | on ealra weorulda weoruld # wurdan so=f$ste | and on rihtnysse # r$da getrymede. | He alysinge # leofum folce | so=e onsende # and him swylce bebead, | *$t hi on ecnysse # a sy==an | his gewitnesse # well geheoldan | and his *one halgan naman # h$fdan mid egsan. | *$t by= secga gehwam # snytru on frym=e, | *$t he godes egesan # gleawe healde, | and *$t by= andgit good # eallum swylce | *e hine wylla= well # wyrcean and healdan. | Herenes drihtnes # her sceal wunian, | on worulda woruld # wynnum standan. | Eadig by= se wer # se *e him ege drihtnes | on ferh=cleofan # f$ste gestande=, | and his bebod healde= # bealde mid willan. | He on eor=an by= # eadig and spedig, | and his cneorisse by= # cyn gebletsad. | Him% wuldur and wela # wuna= $t huse, | by= his so*f$stnys # swylce m$re, | *enden *ysse worulde # wuna* $nig d$l. | Leoht w$s on leodum # leofum acy=ed, | *am *e on =ystrum # *rage lifdan | and hiora heortan # heoldan mid rihte; | milde is on mode # mihtig dryhten, | and he ys so=f$st # symble $t *earfe. | Gl$d man gleawhydig, # god and mildheort, | sete= so=ne dom # *urh his sylfes word, | se on ecnysse # eadig stande=. | By= on eceum gemynde # $ghwylc *$ra | *e his so=e and riht # symble healde=, | ne him on hlyste # mycelum ondr$de= | awiht on ealdre # yfeles sy==an. | By= his heorte gearo # hyhte to drihtne | getrymed and getyhted, # *$t him teonan ne m$g | f$cne $tf$stan # feonda $nig, | ac he ealle forsyh= # $ghw$r georne. | Se *e his $hta # ealle tostrede= | and *earfendum # *a ged$le=, | his so=f$stnyss wuna= # symble o= ende; | by= his horn wended # her on wuldur. | Swa *$t synfull gesyh=, # sona yrsa=, | to*um torn *ola=, # teonum grimeta=, | *earle *inde=, # o**$t *onne by=, | *$t fyrenfulra lust # f$cne forweor=e=. | Herigean nu cnihtas # h$lynd drihten, | and naman dryhtnes # neode herigan. | Wese nama dryhtnes # neode gebletsad | of =yssan for= # awa to worulde. | Fram upgange # $ryst sunnan | o=*$t heo wende # on westrodur | ge sculon dryhtnes naman # d$dum herigean. | He is ofer ealle # inge*eode | se heahsta # h$le=a cynnes, | is ofer heofenas eac # ahafen his wuldur. | Hwylc ys anlic # urum dryhtne, | *am halgan gode, # *e on heofonrice | eadig earda=, # ofer ealle gesyh=, | *a eadmedu # $ghw$r begang$= | on eor=wege, # up on heofenum? | He of eor=an m$g # *one unagan | weccan to willan, # and of woruftorde | *one *earfendan # *riste areccan, | And hine on ealdordom # upp asettan | his folces fruman # on f$ger lif. | Se *e eard sete= # unw$stmb$rre | on modor hus # manigra bearna; | hio ofer hire suna # symbla= and blissa=. | *a ut eode # Israheles cynn | and of $gyptum # ealle foran | Iacobes hus # of gramum folce, | *a elreordige # ealle w$ron. | *a w$s geworden # werude Iudea, | *$t heo h$l gehlutan # haliges sy**an; | h$fdan ealdurdom # ofer Israhelas, | mihta m$re # and mycel rice. | Swa heo s$ geseah, # he hio sniome fleah, | for him Iordanen # gengde on hinder. | H$fdan *$r beorgas # bli=e s$le | and rammum *a # restan gelice; | w$ron geswyru # swy=e on blisse, | swa on sceapum beo= # sceone lambru. | Hw$t w$s *e, s$ swi*a? # Forhwan fluge *u swa? | O==e *u, Iordanen, # for hwi gengdest on b$cling? | Beorgas w$ron bli=e, # geb$rdon swa rammas; | wurdan gesweoru% # on seledreame, | swa on sceapum beo= # sceone lambru. | For ansyne # ecan dryhtnes | *eos eor*e sceal # eall abifigan | and for Iacobes gode # geara forhtigean. | He wende= stan # on widne mere, | and clifu cyrre= # on cwicu swylce | w$teres wellan # mid his gewealdendre hand. | Nal$s us, nal$s us, # nergend dryhten, | ac we naman *inum # neode secgea= | wuldur wide # geond woruldricu, | For =inre *$re myclan # mildheortnysse | and for *inre so=f$stnysse # samed $tg$dere, | *y l$s *$t $fre cwe=an # o=re *eode: | "Hw$r is heora agen god # ahw$r nu =a?" | Ys ure se halga god # on heofondreame | uppe mid englum, # and he eall gede=, | swa his willa by=, # on woruldrice. | *a w$ron deofulgild # deorce h$*enra | golde and seolfre, # *a her geara menn | worhtan wigsmi=as # wr$ste mid folmum. | *a mu= habba=, # and ne magon hw$*ere | wiht hleo=rian # ne word sprecan; | beo= onforan eagan, # ne magon feor geseon. | Earan habba= swylce # and opene nose, | ne magon e*ian, # awyht gehyran. | Handa hi habba=, # ne hio% hw$=ere magon | gegrapian # godes awiht, | and fet habba=, # ne magon feala gangan. | Ne cleopiga= hi care, # *eah *e hi ceolan habban, | ne him hluttur gast # on hracan earda=. | Ac heo w$ron *am wyrcendum # wel gelice | and $ghwylcum, # *e him on treowa=. | Israhela hus # $rest on drihten | helpe gehogedan, # holdne begeaton | f$lne fultum; # he hi wi= feondum geheold. | Aarones hus # eac on dryhten | leofne gelyfdan; # he him li=e wear= | and him fultum gestod # f$ste $t *earfe. | *a =e a wegen # egsan dryhtnes, | hio hyht heora # habban on drihten, | he him fultum # f$ste gestande= | and him scyldend by= # symble $t *earfe. | Weor= *u ure gemyndig, # mihtig dryhten, | and *ine bletsunge # bring ofer us; | *u gebletsudest # bearn Israheles, | Aarones hus # eac gebletsadest; | *u gebletsadest # bli=e mode | ealle *a *e on =e # egsan h$fdan, | mycle and m$te # ofer middangeard. | Gem$nigfealdige *is # mihtig dryhten | ofer eow ealle # and ofer agene bearn. | Wesa= ge fram gode # geara gebletsade, | *am *e heofon worhte, # hrusan swylce; | heofonas healde= # halig dryhten, | sealde *as moldan # manna bearnum. | N$fre *e, dryhten, # deade heria=, | ne ealle *a *e heonan # helle secea=. | Ac we lifigende # leofne dryhten | balde bletsiga=, # ne *$s blinna= nu | of =yssan for= # awa to worulde. | Ic lufie *e, # leofa drihten, | for*an *u mines gebedes # bene gehyrdest. | And *u *in eare to me # eadmodlice | hold ahyldest # and gehyrdest me, | *a ic *e on dagum minum # dyrne cigde. | *ar me ymbsealde # swylde dea=es, | and me frecne $tfeah # fyrhtu helle. | Me costung and sar # cnyssedan geneahhe, | *onne ic naman drihtnes # nyde cigde. | Eala *u leofa god, # alys mine nu | sawle on gesyntum; # ic to so*an wat, | *$t *u w$re mildheort, # mihtig dryhten, | and ure god # $ghw$s so=f$st; | mihta us *ine # milde weor=an. | Drihten gehealde= # dome *a lytlan; | ic hean gewear=, # he me hra=e lysde. | Gecyr mine sawle # cl$ne on *ine | r$d$s reste, # rice drihten; | *u me wel dydest # on woruldlife. | For*on *u mine sawle # sylfa generedyst, | and hig of deopum # dea*e gel$ddest; | eagan mine wi= tearum # $ghw$r geheolde | and fet mine # wi= f$rslide; | ic gelicie # leofum drihtne | on lifigendra # lande nu =a. | Ic *$t gelyfde, # for*on ic lyt sprece; | ic eom eadmede # ungemete swi=e. | Swylce ic sylfa cw$=, # *a me swa =uhte | on modseofan # minum ge*ancum, | *$t w$ron ealle menn # ungemete lease. | Hw$t m$g ic to gode # gyldan dryhtne | for eallum *am godum # *e he me $rur dyde? | Ic her h$lu calic # h$bbe% befangen, | and naman dryhtnes # neode cige. | Beorht ys and f$ger # beacen dryhtne | on his gesyh=e # swylt haligra. | Eala, ic eom *in agen # esne, dryhten, | and *in swylce eom # scealc ombehte | and *inre *eowan sunu # on =e acenned. | *u me tobr$ce # bendas grimme, | *$t ic *e laces lof # lustum secge. | Ic min gehat # halgum dryhtne | on his getynum # tidum gylde, | *e ymb dryhtnes hus # deore syndan, | *$r hit eagum folc # eall sceawia=, | and on Hierusalem # georne midre. | Ealle *eode # ecne drihten | mid hygecr$fte # herigan wordum, | and hine eall folc on efn # $=elne herigan. | For*on his mildheortnyss # is mycel ofer us | torhtlice getrymed, # til mancynne, | and so=f$stnys # swylce dryhtnes | wuna= ece% # awa to feore. | Ic andette # ecum dryhtne | *am godan gode; # ic hine gleawne wat; | ys his mildheortnys # mycel to worulde. | *$t Israela cw$=an # ealle nu =a, | *e he is se goda god, # and gearu stande= | his mildheortnys # m$re to worulde. | Cwe=e Aarones hus # eac *$t sylfe; | he ys se goda god, # and gearu stande= | his mildheortnys% # m$re to worulde. | Cwe=an ealle *$t # unforcu=e, | *e him on stande= # egsa dryhtnes; | for=on he ys se goda god, # and gearu stande= | his mildheortnys% # m$re on worulde. | Ic on costunge # cigde to dryhtne, | and he me gehyrde # on heare% br$du. | Nu me fultum is # f$le dryhten, | nis me ege mannes # for ahw$=er. | Nu me fultum ys # f$le dryhten, | ic fracu*e forseo # feondas mine. | God ys on dryhten # georne to *enceanne, | *onne on mannan wese # mod to treowianne. | God ys on dryhten # georne to hyhtanne, | *onne on ealdormen # ahw$r to treowianne. | Ealle me ymbsealdon # side *eode, | and ic w$s on dryhtnes naman # deorum geh$led. | Me ymbstodan # strange manige, | and me% godes nama% on him # georne geh$lde. | *a hi me ymbsealdon # samod anlice | swa beon bitere, # o==e *u b$rne eac | *ornas *yre # *icce fyre, | *$r me nama dryhtnes # neode scylde. | Ic w$s hearde cnyssed # and ic me helpe fand, | *$t ic f$ste ne feoll, # ac ic me frofre begeat, | *a me dryhten onfeng, # swa hit gedefe w$s. | Me w$s streng=u strang # sti* on dryhtne | and herenes heah, # and he me eac | ys a to worulde # worden on h$lu. | A by= blisse stefn # beorht gehyred | on so=f$stra # sw$sum mu=e. | Dyde gedefe m$gen # dryhtnes swy=re, | and me seo swy=re # swylce drihtnes | ahof hr$dlice # $t heah*earfe. | Ne swelte ic mid sare, # ac ic gesund lifige | and weorc godes # wide secge. | Se cl$nsude, # se *e him cl$ne w$s; | dryhten $lmihtig # nolde to dea=e me | on ecnysse # $fre gesyllan. | Undo= me sniome duru # so=f$stra eac, | *$r ic gange inn, # gode andette; | so=f$ste on *a duru # secea= inngang. | Ic *e andette, # ece dryhten, | for=on *u me gehyrdest # $t heah*earfe | and me *a gewurde # wis on h$lu. | *one sylfan stan # *e hine swy=e $r | wyrhtan awurpan, # nu se geworden is | hwommona heagost; # halig dryhten | to wealles wra=e # wis teofrade; | *$t is urum eagum # eall wundorlic. | *is ys se d$g # *e hine drihten us | wisf$st geworhte # wera cneorissum, | eallum eor=tudrum # eadgum to blisse. | Eala *u dryhten god, # do me halne; | eala *u dryhten min, # do us gesunde. | Gebletsad is, se *e com # ofer bearna gehwylc | on dryhtnes naman # d$dum m$rum; | we eow $t godes huse # gearwe bletsia=, | nu us drihten god # deore onlyhte. | Wutan us% to symbeld$ge # settan georne, | and =one gelome # lustum healdan | o= wigbedes # wr$ste hornas. | *u eart min dryhten god, # and ic d$dum *e | ecne andette; # | *u eart min h$lend god, # and ic herige =e. | Ic =e andette # ecne dryhten, | for=on *u me gehyrdest # $t heah*earfe, | and *a wurde me # wis to h$lu. | Eac ic andette # eceum dryhtne, | for=on he ys se goda god, # and ic ful geare wat, | *$t *in mildheortnyss # ys mycel to worulde. | Eadige beo= on wege, # *a *e unwemme | on hiora dryhtnes $ # deore ganga=. | Eadige beo= swylce, # *a *e a wylla= | his gewitnesse # wise smeagan, | and hine mid ealle # innancundum% | heortan hordcofan # helpe bidda=. | Ne magon manwyrhtan # m$gene feran | on his m$rne weg, # mihtigan drihtnes. | *u *ine bebodu # bealde hete | ealle eor=buend # elne haldan. | Ic *$s la wisce, # *$t wegas mine | on =inum willan # weor*an gereahte, | *$t ic *in agen bebod # elne healde. | Ne beo ic *onne on ealdre # $fre gescynded, | gif ic on ealle *ine bebodu # elne locie. | Ic% *e andette, # ece dryhten, | mid minre heortan # holde ge*ance | on *an *e ic geleornode # and gel$stan m$g, | *$t ic *ine domas # d$dum healde. | And ic *ine so=f$stnysse # swylce mote | on hyge healdan, # *$t *u huru me | on =yssum ealdre # $nne ne forl$te. | On hwan m$g se iunga # on godne weg | rihtran% *e% r$dran # r$d gemittan, | *onne he *ine wisan # word gehealde? | Ic *e mid ealre # innancundre | heortan sece; # ne *u huru me | fram *inum bebodum # feor adrife. | For=on ic on minre heortan # hydde georne, | *$t ic *inre spr$ce # sped gehealde, | *y l$s =e ic gefremme # fyrene $nige. | *u eart gebletsud, # bli*e dryhten; | l$r me mid lufan, # hu ic l$ste well | and ic *ine so=f$stnysse # sweotule cunne. | Ic on minum welerum # wordum secge | ealles *ines mu=es # meahte domas. | And ic on wege swylce # wynnum gange, | *$r ic =ine gewitnesse # wat ful cl$ne, | swa ic ealra welena # willum bruce. | Swa ic on% *ine so=f$stnysse # so=e getreowe, | *$t ic ne weor=e # worda *inra | ealra ofergittul # awa to feore. | Ic on *inre so=f$stnysse # symble meteode, | *$t ic *ine wislicu # word geheolde. | Gild *inum esne # gode d$de; | ic on lifdagum # lustum healde | *inra worda waru # mid wisdome. | Onwreoh *u mine eagan, # *$t ic wel m$ge | on *inre $ # eall sceawian | wundur wr$clicu, # *a *u worhtyst $r. | Ic eom on eor=an # earm bigenga; | ne do *u me dyrne # *ine *a deoran bebodu. | *$t sawul min # symble wilna=, | *$t ic *in so=f$st word # gesund mote | on ealle tid # elne healdan. | *u oferhydige # ealle *readest, | *a *u awyrgde # wistest gearuwe | and *ine bebodu # efnan noldan. | Afyr *u fram me # facen and edwit, | o==e ic oferhydige # awiht wylle; | for=an ic *ine gewitnesse # wylle secan. | Ac nu ealdormenn # ealle $tg$dere | s$ton on seldum, # swy*e spr$con, | and wi= me wra=um # wordum scirdan; | hw$*ere *in esne # elnes teolode, | *$t he *ine so=e word # snotur beeode. | Me w$s *in gewitnys # wyr= and getreowe, | and ic hi on mode # metegie georne | and me to frofre wat, # *$t ic for= heonun | his so=f$stnysse # sece georne. | $tfealh min sawul # flore geneahhige; | do me $fter *inum wordum # wel gecwician. | Ic *e wegas mine # wise secge, | and *u me gehyrdest # holde mode; | l$r me on life, # hu ic lengest m$ge | *ine so=f$stnysse% # selest gehealdan. | *u me so=f$stnysse weg # swylce getacna, | *$t ic on *inum wundrum # me wel begange. | Min sawl aslep, # *a me sorh begeat | for langunga; # l$t me nu *a | on *inum wordum # weor=an trumne. | Afyr fram me # unryhte wegas, | and me on *inre $ geweor* # ealles milde. | Ic me wise geceas # wegas so=f$ste; | ne weor=e ic *inra doma # gedweled $fre. | Swa ic f$ste $tfealh, # *$t ic for= heonun | *ine gewitnysse # wel geheolde; | ne wylt *u me on ealdre # $fre gescyndan. | Nu ic on wisne weg # worda *inra | re=ne rinne, # and *u rice nu | mine heortan geheald # on hyge brade. | $ *u me sete, # ece dryhten, | *$t ic on so=f$ste wegas # symble gange | and ic *a secan # symble mote. | Syle me andgit eac, # *$t ic $ *ine | smeage mid so=e, # swylce healde | on ealre minre heortan # holde mode. | Gel$d me on stige, # *$r ic st$pe mine | on *inum bebodum # bryce h$bbe, | for=an ic hy mid so=e # symble wolde. | Ahyld mine heortan, # *$t ic halige nu | on *ine gewitnysse # wise gecyrre; | nal$s me gitsung # forniman mote. | Gewend *u mine eagan, # *y l$s% ic weorc idel | gese *urh synne, # ac me on so=ne weg | *inne *one leofan # l$de cwiculice. | Sete =inum esne # o=er swylce, | *$t he *ine spr$ce # sped leornige | and *a on ege *inum # ealle healde. | *u me scealt edwitt min # of awyrpan, | *$t me to incan # ahw$r gange=; | for*on ic eom on *inum domum # gedefe gl$d. | Efne ic *ine bebodu # bealde wolde | wis wylle gegan; # wene ic swylce, | *$t *u me on rihtes # r$d gecwycige. | And me ofer cume, # ece dryhten%, | *$t milde mod, # m$re h$lu | $fter *inre spr$ce # spowendlice. | And ic andwyrde # *am *e me edwitstafas | wordum wra= cwe*a=, # *$t ic gewene on =e | and on *inum wordum # w$re h$bbe. | Ne afyr *u me $fre # f$le spr$ce, | *a ic me on mu=e # m$gene h$bbe, | and ic so=f$st word # on sylfan healde, | *$t ic on =inra doma # d$de getreowige. | And ic $ *ine # efne and healde, | and to worulde on =$re # wunian mote | and on ecnysse # efnan and healdan. | And ic on bealde% # br$du gange, | for=an ic *ine gewitnysse # wel getrymede. | And ic *$t fore cyningum # cy=an mote, | *$r hig eagum # on locian, | hu me *in gewitnyss ys # weor= and getreowe, | and on =am ne beon # $fre gescynded. | And ic on *inum bebodum # bealde mote | gemetegian # swy*e m$rne r$d, | for*an ic hi on lufan minre # lange h$fde. | And ic mine handa # hof gelome, | *$r ic *ine bebodu # bryce lufade, | *a ic mid =ysse *eode # *earle begange, | and on =ine so=cwydas # symble ic getreowige. | Gemun nu, dryhten, # *ines wordes, | on *am *u me *inum # *eowe hyht gesealdest. | *as ic me on frofre # f$ste h$bbe | on minum ea=medum # ungemete swy=e, | for=on me *in spr$c # spedum cwycade. | Oftust ofermodige # unriht fremma=, | o**$t hi on eor=an # ealle forweor=a=; | ic *inre $ # a folgode. | Ic w$s gemyndig # m$rra doma | *inra ge*ancol, # =eoden dryhten, | *$t ic on worulde $t =e # wurde afrefred. | Me wear= gemolten # mod on hre=re | for fyrenfulra # facend$dum, | *a hi $ *ine # anforleton. | Ac me to sange # symble h$fde, | hu ic *ine so=f$stnysse # selest heolde, | *$r ic on elelande # ahte stowe. | Nede ic *$t gemunde # nihta% gehwylcre, | *$t ic naman *inne # nemde, dryhten, | and ic $ *ine # elne heolde. | *as me andweardum # ealle gewurdan, | for*on ic *ine so=f$stnysse # sohte georne. | Me ys on d$le, # dryhten user, | cwide cynlice, # *$t ic cwic wylle | *ine $ healdan # elne mycle. | Ic bidde *inre ansyne # ungemete georne | mid ealre gehygde # heortan minre, | *$t *u me on mode # milde weor=e | $fter *inre spr$ce # spowendlice. | Swa ic wegas *ine # wise *ence | to ferenne # fotum minum, | *$t ic on *inre gewitnysse # wel gefere. | Gearo ic eom symble, # nal$s grames modes, | *$t ic betst cunne # *ine bebodu healdan. | Me fyrenfulra # f$cne rapas | ungemet geneahhie # oft beclyptan; | n$s ic ofergittul, # *$t ic $ *ine | mid hygecr$fte # heolde and l$ste. | Ic $t midre niht # m$la gehwylce | ricene arise, # and hra=e gange | *$r ic =e andette # eall $tg$dere, | secge *ine domas # d$dum rihte. | Ic eom d$lneomend # *e heom ondr$da= *e, | and *ine halige bebodu # healda= georne. | *eos eor=e is # eall gefylled | *inre mildheortnesse, # mihtig drihten; | *ine so=f$stnesse # *u me swylce l$r. | *u ymb *inne esne # $ghw$r dydest | wel weor=lice; # wene ic, drihten, | *$t *u *in word wylle # wis gehealdan. | *u me *eodscipe l$r # *inne tilne | and wisdomes # word to genihte, | for=on ic *in bebod # *riste gelyfde. | $r*on ic gehened # hean gewurde%, | ic agylte # ungemetum swi=e; | hw$=ere ic *ine spr$ce geheold # sped on mode. | God *u eart%, drihten, # and me god swylce | on *inum tile gel$r, # *$t ic teala cunne | *in so=f$st weorc # symble healdan. | Ys nu m$nigfeald ofer me # man and unriht | oferhydigra; # ic nu mid ealre | minre heortan hige # hycge swi=e, | *$t ic *in bebod # beorht atredde. | Ys heora heorte nu # her anlicast | swa meoluc wese # m$gene gerunnen; | ic $ *ine # ungemete georne | on modsefan # minum healde. | Selre me w$s and seftre%, # *$t *u sylfa me | heane gehn$gdest, # and ic hra=e sy**an | *in so=f$st weorc # wel leornade. | Me is micle betere, # *$t ic bebodu healde, | =ines mu=es gemet, # *onne mon me geofe | geara =usende # goldes and seolfres. | Handa me =ine # holde geworhton | and gehiwedan # mid higecr$fte; | syle me nu andgyt, # *$t ic eall m$ge | *ine bli=e bebodu # beorhte leornian. | *a =e on feore forhtiga=, # *a me on f$gere geseo= | and blissia=, # bu ge=encea=, | *$t ic *inum wordum # wel getreowde. | Ic *$t, dryhten, ongeat, # domas *ine | re=e rihtwise, # and =u ricene me | on =inre so=f$stnesse dydest # samed eadmedne. | Wese *in milde mod # mihtum geswi=ed, | and me to frofre # f$ste gestande, | swa =u on *inre spr$ce # sped gehete | *inum agenum # esne $t *earfe. | Cumen me =ine miltsa # mihtum geswy*ede, | and ic lange on *am # lifian mote; | for=on me is metegung # on modsefan, | hu ic $ *ine # efnast healde. | Beon *a oferhydegan # ealle gescende, | *e me unrihte # ahw$r gretan; | ic *ine bebodu # bealde gegange. | Gehweorfen to me, # *a *e hyldu to =e | egsan ahtan, # and ealle *a | =e *ine gewitnesse # wise cu=an. | Wese heorte min # on hige cl$ne | and ic on *in so=f$st word # symble getreowige, | *$t ic on ealdre ne wese # $fre gescended. | Min saul gewear= # swancur on mode, | *$r ic on *inre h$lu # hogode and sohte, | hu ic on *inum wordum # wel getrywade. | Eagan me swylce # eac teoredon, | *$r on *inre spr$ce # spede eodan; | cw$don cynlice: # "Hwa cwicenne me | on =ysum ealdre # eft frefrade?" | Ic eom nu geworden # werum anlicast, | swa *u on hrime setest # hlance cylle; | ne eom ic ofergyttol, # *$t ic ealle nu | *ine so=f$ste weorc # smicere healde. | Hw$t synt *inum esne # ealra dagena, | *e *u mine ehtend for me # ealle gedeme? | Me manwyrhtan # manige on spellum | s$gdon so=lice; # na ic hit swa oncneow, | swa hit *in $ hafa=, # ece dryhten. | W$run *ine ealle gebann # $=ele and so=f$st; | min ehtan oft # unrihtwyrhtan; | gefultuma me # f$gere, drihten. | Hio me lytle l$s # la*e woldan | =isses eor=weges # ende gescrifan; | ic *in gebod # *a ne wolde | on *ysum ealdre # anforl$tan. | $fter =inre *$re myclan # mildheortnesse | weor= me, mihtig god, # milde and bli=e; | and ic gewitnesse # wel gehealde | mu*es *ines, # *e *u men l$rdest. | On ecnesse # awa, drihten, | *in word wuna= # weor= on heofenum. | And on worulda woruld # wuna= ece for= | *in so=f$stnes # swylce, dryhten. | =u *as eor=an # ealle worhtest, | swa heo nu to worulde # wunian =encea=; | *urh *inra d$da sped # dagas her gewunia=, | for=on =u ealles # anweald hafast. | *$r me *in $ # an ne hulpe, | =e ic on mode # minum h$fde, | *onne ic wende # on woruldlife, | *$t ic on minum eadmedum # eall forwurde. | Ne m$g ic *$s $fre forgytan # on ecnesse, | nym=e ic so= word # symble gehealde; | for*on ic cu=lice on =$m # her nu cwicu lifige. | Ic eom *in hold scealc; # do =u halne me, | for=on ic *in so= weorc # sece geneahhe. | Me fyrenfulle # f$cne secea=, | wylla= me la=e # lifes asecean; | ic =ine gewitnesse # wat and sohte. | Ic so= geseah # and swylce wat, | ealre *ysse worulde # wur=e= ende; | brad is *in gebann # and beorht swy=e. | Hu ic $ *ine, # ece drihten, | lustum lufode; # ic *$t lange dyde, | *$t ic *a on mode # metegade georne. | *u me snoterne gedydest # swylce ofer mine | feondas on foldan # f$cne ealle; | for=on ic beorhtlice # *ine bebodu l$ste. | Ofer ealle *a # *e me $r l$rdon, | ic *$s h$fde andgyt # $ghw$r gleawast, | *$t ic *ine gewitnesse # wise sohte. | Ic *$t ofer yldran oncneow # and *$t a geheold, | *$t ic *ine bebodu # bli=e geheolde. | Ic minum fotum # f$cne si=as | *a wra*an wegas # werede georne, | *$t ic *ine word mihte # wel gehealdan. | Na% ic fram *inum domum # d$dum swicade, | for=on *u me $bebod # $rest settest. | Me is on gomum # god and swete | *in agen word, # ece drihten; | hit is halwende, # hunige mycle | and beobreade # betere and swetre. | On bebodum =inum # ic me betst oncneow, | *$t ic unrihte wegas # ealle ofeode, | for=on *u me $ *ine # $r gesettest. | *$t is f$le blacern # fotum minum, | *$t ic *in word, drihten, # wel gehealde, | and *$t ys *$t strange leoht # stige minre. | Ic a=as swor # and eac hycge, | *$t ic so=ne dom # symble healde. | And ic eadmedu # ungemetum georne | efnan *ence; # forgif me, ece god, | *$t ic $fter =inum wordum # weor=e bli=e. | Mines mu=es me # modes willa | on heahs$lum # hra=e gebringe, | and me *ine domas al$r, # drihten, swylce. | Is sawl min # symble on =inum | holdum handum, # ne ic *ine *a halgan $ | on =ysum ealdre forgitan # $fre *ence. | Me firenfulle # f$cne gyrene | awri*an wra=e, # and ne wolde ic | fram *inum bebodum # feor geswican. | Ic me eowde begeat, # $=ele h$bbe | *ine gewitnesse # wel getreowe | on ecnesse # awa to feore; | *$t by= heahbliss # heortan minre. | Ahylde ic mine heortan # holde mode, | *$t ic *in so=f$st weorc # symble worhte; | for=on ic =$s ece # edlean h$bbe. | And ic synfulle # symble feode, | and ic $ *ine # elne lufade. | *u me fultumian scealt, # f$le gestandan | and andfenga # $ghw$r $t =earfe, | and ic on *in word # wel getreowe. | Gewita= fram me, # *e awyrgede synt, | *enden ic godes bebodu # georne smeage. | Onfoh me freondlice, # f$le drihten, | $fter *am *e *u sylfa # s$gdest and cw$de, | *$t ic sceolde lifigan # lange =rage; | ne gescend me on si=e, # nu ic *in swa onbad. | Gefultuma me f$ste; # =onne beo ic f$gere hal, | and ic *ine so=f$stnysse # symble *ence. | Ealle =u forhogodest, # =a =e unrihtes | w$ran wyrhtan; # wat ic gearewe, | *$t heo on unriht # ealle *ohtan. | Ic oferhylmend # ealle getealde, | *a on eor=an her # yfele w$ron, | for=on ic *ine gewitnesse # wyr=e lufade. | Gef$stna *inne egsan # fl$sce minum, | *$t ic me ondr$de # domas =ine. | Ic so=ne dom # symble worhte; | ne syle *u me ehtendum # $fre minum. | Onfoh% *u *inum esne # f$gere mid gode, | *$t me oferhydige # $fre ne motan | hearmcwyddian; # hyldo ne gyma=. | Hw$t, me eagan mine # atule gewurdan, | *$r ic on =inre h$lo # hyldo sohte | and on *inre spr$ce # sped so=f$ste. | Do *inum agenum # esne swylce | mycel milde mod, # and me m$gene eac | *in so=f$st word # sylfa l$re. | Ic eom esne *in; # syle andgit, *$t ic | *ine gewitnesse # wel leornige. | *is is wynne tid, # *$t man eac wel do, | drihten ure; # ne l$t =u dole $fre | *in $bebod # ahw$r toweorpan. | For=on ic *in bebod # beorhte lufode, | =a me georne synd # golde deorran, | topazion *$ra # teala gimma. | For=on ic eall *in bebod # elne healde, | and ic unrihte wegas # ealle feoge. | Wundorlic is =in gewitnes, # wealdend dryhten; | for=on heo min sawl smea= # and sece= georne. | Worda me *inra # wise onleohte=, | beorhtnesse bl$cern, # and *u bealde sylest | andgit eallum # eor=buendum. | Mu= ic ontynde # minne wide, | *$t me min oro= # ut af$mde, | *$r ic =in bebod # efnede mid willan. | Beseoh *u on me, # and me sy==an hra=e | m$re gemiltsa, # swa =u manegum dydest, | *e naman *inne # nyde lufedon. | Gerece =u me swylce, # *$t ic on rihtne weg | $fter *inre spr$ce # spedum gange, | *y l$s min $nig unriht # ahw$r wealde. | Ahrede me hearmcwidum # heanra manna, | *$t ic =ine bebodu # bealde healde. | Do *ine ansyne # esne *inum | leohte and leofe; # l$r me sy**an, | hu ic =in so=f$st word # selest gehealde. | Eagan mine gesawon, # hu y=a gelaac, | wid gang w$tera, # wundrum gange=; | swa =am ilcum by=, # *e $r nella= | *inre $ bebod # elne healdan. | Drihten is so=f$st; # synd his domas eac | re=e mid r$de # rihte gecy=de. | Hw$t, =u so=f$st weorc # symble hete | on *inre gewitnesse # wel gehealdan; | ealles forgeaton, # *a me grame w$ron, | worda *inra # and me wa dydan. | Me heard ehtnes # huses *ines | on bearme me # gebrohte oft, | =a *in word noldan # wel gehealdan, | *a me feondas $r # f$ste w$ron. | Is *in agen spr$c # innan fyren, | sylf swi*e hat, # and symble =a | *in esne her # ealle lufade. | Ic w$s on geogu=e, # grame me forhogedon; | n$s ic ofergittol # $fre hw$=ere, | *$t ic *in so= weorc # symble heolde. | Is *in so=f$stnes # symble, drihten, | seo so=f$ste, # and seo symble bi= | on ecnesse # awa to feore; | is *in swylce $=elnes% # and $ so=f$st. | Me costunga # cnysdan geneahhe, | and nearonessa # naman gelome; | ac ic *ine bebodu # efnde and l$ste, | eac on minum mode # hi metegade georne. | Ys me *in gewitnes # weor=ast and rihtast, | and =a me on ece # andgyt h$bbe; | syle me =a to so=e, # and ic sy**an lifige. | Ic mid ealle ongann # inngehygde | heortan minre # hige to drihtne | ceare cleopian; # he me cynlice | hra=e gehyrde, # hyldo cu=e, | *$t ic his so=f$stnesse # sohte geneahhe. | Ic cleopode to =e; # do me cu=lice | halne, heahcyning, # heofona wealdend, | h$lende Crist; # ic *$t hicge nu, | *$t ic =ine bebodu # bli=e gehealde. | And ic =e on ripe forecom, # and hra=e swylce | ceare cleopode; # *u me cynlice | wel onfencge, # wistest gearwe, | *$t ic on =inum wordum # wel getruwade. | *e eagan mine # eac forecoman; | on $rmergen # ic elne ongann | *ine spr$ce # spyrian georne. | Gehyr mine stefne, # halig drihten, | $fter =inre *$re myclan # mildheortnesse, | and $fter *inum domum # do me halne. | Me syndon eahtend # ungemete neah aa | and =a synfullan; # syndan ealle hi | fram $ *inre # unneah gewiten%. | Wes me swi=e neah, # wuldres drihten; | synt ealle *ine wegas # wise and cu=e. | Ic gewitnesse # wise *ine | ongeat gleawlice, # *$t *u geara hi | on ecnesse # $r sta*elodest. | Ac min ea=medu geseoh% # eall ful georne, | genere niode, # nu me ned bel$g; | for*on ic wolde $ *ine # elne healdan. | Dem minne dom # and me deore alys; | for *inre spr$ce, # do me spedlice | and cu=lice # cwicne nu =a. | W$run fyrenfulle feor # f$lre h$lu; | for=on hi *ine so=f$stnesse # secean noldan. | Miltsa synt *ine, # mihtig drihten; | $fter *inum domum # do me cwicne. | Ic manige geseah, # *e min ehton; | nolde ic cwic $fre # swa *eah hw$=ere | *ine gewitnesse # wr$ste forl$tan. | Ic manige geseah # men *a *e noldan | heora fri=ow$re # f$ste healdan, | and ic *and wi= *an # *e hi teala noldan | *inre spr$ce # sped gehealdan. | Swylce ic sylf geseah, # *$t ic *in so= bebod | lustum lufige, # leofa drihten; | on *inre mildheortnesse # me scealt acwician. | *$t is weor=lic fruma # worda *inra, | *$t *$r by= so= # symble meted, | and on ecnesse # awa to feore | ealle *ine domas synt # d$dum gese=de. | Min earwunga% # ehtan ongunnon | ealdurmanna gehwylc # ungemete swi=e; | wear= me heorte forht, # *$r ic *in halig word | on *inum egesan $rest # $=elu tredde. | Ic blissige # bealde mode | ofer =inre spr$ce # spede *a myclan, | swa se bi= bli=e, # se *e beorna reaf | manige mete=, # *$r hit mannum losa=. | And ic unrihta gehwylc # elne feode | and onhyscte # $ghw$r georne; | wolde ic $ *ine # elne lufian. | Swa ic *e seofon si*um # symble wolde | leofum lustlice% # lofsang cwe=an | daga $ghwylce, # for*on ic *ine domas wat | on so= f$ste # smicere gefylde. | *am bi= sib mycel # *e him *ence=, | *$t hi naman *inne # neode lufien; | ne bi= him $swic on *on # $fre to feore. | Ic *inre h$lu bad, # halig drihten, | and *ine bebodu # bealde lufode. | Hafa= sawl min # so= gehealden | *inre gewitnesse% # worda $ghwylc, | and ic *a lustum # lufade% swi=e. | Heold ic *ine bebodu # holde mode | and *ine gewitnesse # wordum trymede; | for=on ealle mine wegas # wise syndan | on *inre gesih=e # so=e, drihten. | Nu geneal$ce= # neode minum | gebedum bealde, # *$t ic bidde nu | on *inre gesih=e # symble, drihten; | $fter *inre spr$ce # syle me spedlice, | *$t *u me generige # ni=a gehwylces. | Ingange min ben, # ece drihten, | on *inre gesih=e # symble $t *earfe; | $fter *inre spr$ce # do spedlice, | =$t =u me generige # ni=a gehwylces. | Nu mine weleras =e # wordum belcetta= | ymnas elne, # gif *u me $rest wylt | *ine so=f$stnesse # sylfa l$ran. | Hw$t, tunge min # teala fores$gde, | hu *inre spr$ce # spede eodan; | w$run eall *in bebodu # $ghw$r rihtwis. | Syn me *ine handa # on h$lu nu, | and *$t domlice # gedon weor=e; | for=on ic *ine bebodu geceas # bealde $t *earfe. | Ic *inre h$lu # her wilnade, | drihten $lmihtig; # do me symble, | *$t ic $ *ine # elne metige. | Leofa= sawl min # and *e lustum here=, | and me *ine domas # d$dum fultumia=. | Ic gedwelede # swa *$t dysige scep, | *$tte forweor=an # wolde huru; | la, sece *inne esne # elne, drihten; | for=on ic *inra beboda ne forgeat # beorhtra $fre. | Ic me to drihtne # deorum cleopode, | *onne me costunga # cnysdon geneahhe, | and he me gehyrde # holde mode. | Alys mine sawle, # lifes drihten, | of *am welerum # *e wom cwe=en, | and from *$re tungan # *e teosu wylle. | Hw$t bi= *e ealles seald # o**e eced swa | from *$re inwitfullan # yflan tungan? | Strele beo= scearpe, # strange and mihtige, | sy==an of gledon wesa= # gearwe ahyrde. | Wa me *$re wyrde, # *$t min wynn al$g | and min bigengea gewat # bryce on feorweg; | sceal ic eard niman, # swa me e=e nis, | mid Cedaringum; # nis min cy= *$r, | *e% mine sawle # swi=e beeode. | Mid *am *e hi sibbe # swy*ost feodan, | ic sibbe mid him # so=e h$fde; | *onne ic him spedlice to # spr$ce and hi l$rde, | =onne me earwunga # ealle onfuhtan. | Hof ic mine eagan # to *am hean beorge, | *$r ic fultum fand # f$lne $t *earfe. | Is min fultum eac # f$ger $t drihtne, | se =e heofon worhte, # hrusan swylce. | Ne sylle he *inne fot # on feondes geweald, | ne hycge to sl$pe # se =e healde= *e. | Efne se on hygde # huru ne sl$pe= | ne swefe= swy=e, # se *e sceal healdan nu | Israela folc # utan wi= feondum. | Gehealde *e # halig drihten, | and *in mundbora # mihtig% weor=e | ofer *a swi=ran hand # symble $t *earfe. | Ne *e sunne on d$ge # sol ne geb$rne | ne *e mona on niht # min ne geweor=e, | ac *e gehealde # halig drihten | wy= yfela gehwam # $ghw$r georne | and =ine sawle # swylce gehealde%. | Utgang *inne and ingang # ece drihten, | sawla so=cynincg, # symble gehealde | of *isson for= # awa to worulde. | Ic on =yssum eom # eallum bli=e, | *$t me cu=lice to # acweden syndon, | and on godes hus # gange sy==an. | W$ron f$ststealle # fotas mine | on *inum cafertunum, # *$r ure cy== w$s, | on Hierusalem # geara $rest. | Hierusalem, # geara =u w$re | swa swa cymlic # ceaster getimbred, | *$r syndon d$las # on sylfre hire. | *$r cneorisse # cende w$ron | cynn $fter cynne; # cu=an *a drihten | and on *$re gewitnesse # w$ran Israelas, | *e his naman # neode sceoldon% | him andetnes # $ghw$r habban. | Oft hi *$r on seldon # s$ton $t domum; | *u eart =onne dema, # Dauides hus, | *$t on heofenum site* # heah gesta=elod. | Bidda= eow bealde # beorhtere sibbe, | =a =e on Hierusalem # gode syndan; | and geniht% agun, # *a *e neode *e | on heora lufun # lustum healda=. | Si *e on *inum m$gene sib # m$st and fyrmest, | and on *inum torrum wese # tidum genihtsum. | For mine bro=ru # ic bidde nu, | and mine *a neahstan # nemne swylce, | *$t we sibbe on =e # symble habbon. | And ic for mines godes huse # georne *ingie, | and to minum drihtne # deorum sece, | *$t ic god $t him # begitan mote. | To *e ic mine eagan hof, # ece drihten, | *u *e heofonhamas # healdest and wealdest. | Efne mine eagan synt # ealra gelicast | *onne esne bi=, # *onne ondrysnum | his hlaforde # here= and cweme=. | And swa eagan ga= # earmre *eowenan, | *onne heo on hire hl$fdigean # handa loca=, | swa us synt eagan to =e, # ece drihten, | urum *am godan gode; # geare locia=, | o**$t us miltsige # mihta wealdend. | Miltsa us nu =a, # mihtig drihten, | miltsa us swylce, # for*on we manegum synt | forhogednessum # hearde gefylde. | And we manegum synd # manna wordum | ure sawl # swi=e gefylled | mid edwite, # oft and geneahhe, | and us oferhydige forseo= # oft and gelome. | Nym*e us on wese # ece drihten, | cwe*a= Israhelas # ealle nu =a, | nym*e us eardige on # awa drihten, | *onne us manfulle # menn onginna=; | wen is, *$t hi us lifigende # lungre wyllen | sniome forsweolgan, # gif hi swa magon. | *onne us =ara manna # mod yrsade, | and us wi=erwearde # w$ron geneahhe; | wen is, *$t hi us woldan # w$tre gelice | sona gesupan, # gif hit swa wolde. | Oft ure sawl # swy*e frecne | hlimman gedegde # hludes w$teres; | wene ic for*on, # *$t heo wel m$ge | *$t swy=re m$gen, # sawel usser, | w$teres wenan # =$s wel gedegean. | Drihten si gebletsad, # *e *$t ne dyde $fre, | *$t us on hearde # h$ftnyd sealde | *am *e us mid to=um # toteon woldan. | W$run ure sawla # samod anlice | ni*a generede, # swa swa neodspearuwa | of grames huntan # gryne losige. | Grin bi= on sadan # grame tor$nded, | and we synd alysde # lifes wyr=e; | we us naman drihtnes # neode habba= | on fultume # f$stne and strangne, | *$s *e heofon worhte, # hrusan swylce. | *a *e on drihten heora # d$dum getreowa=, | hi beo= on Sionbeorge # swy*e gelice; | ne m$g hine on ealdre # $nig onhreran | *e eardf$st by= # on Hierusalem. | Hi synd mundbeorgas # micle ymbutan; | halde= heora ymbhwyrft # ece drihten | of =isson nu # awa to worulde. | N$fre forl$te= # lifes drihten | firenfulra tan # fur=or gangan, | *onne he so=f$stra # settan wylle. | Ne he so=f$ste # swylce l$te=, | *$t hi to unrihte # ahw$r willen | handum r$cean, # ac he him hra*e gylde=; | do *u, drihten, wel # *am *e gedefe her | hiora heortan riht # healda=% mid gode. | *a =e gearwe beo= # to gramum bendum, | eft hi gel$de= # ece drihten | mid *$m *e unriht # $ghw$r wyrcea=; | sibb si Israhelum # symble ofer ealle. | *onne drihten wyle # gedon $fter, | *$t he of Sione # sw$re ahweorfe | h$ftned hefige, # sy==an we hra=e weor=a= | afrefrede # f$gere ealle. | Sona beo= gefylde # mid gefean sy**an | mu=as ure, # and we ma spreca=, | beo= ure tungan # teala wynsume. | *onne hi geond *eode # cwe=a= *riste; | $ghw$r hi gemiclade # mihtig drihten, | *a he him wundur mid # worhte seldlic; | gemicla =e swylce, # mihtig drihten, | *$t *u wundur mid us # wyrce m$re, | and we bealde on *am # bli=e weor=an. | Gehweorf ure h$ftned, # halig drihten, | swa su=healde # swi*e hlimman. | *a her on tornlicum # tearum sawa=, | hi eft f$gerum # gefean sni=a=; | gangende and ferende # georne wepa= | and heora sylfra s$d # sni=a= $fter. | Cuma= *onne mid cumendum # cu=e mid blisse | and on heora sceafas bera=, # swa hi gesamnedon. | Nym*e hus timbrige # halig drihten, | on idel gylp # o=re winna=% | *e *$s huses # hrof sta=elia=. | Nym=e gehealde eac # halig drihten | ceastre mid cynnum, # ne m$g hi cynlice | w$ccende% # weard gehealdan. | Forhwan ge mid idelnesse # ealle arisa=, | $r=on leoht cume # leoda bearnum? | Arisa= nu ricene, # and hra=e sitta=, | *a =e sares hlaf # swi=e $ton. | *onne he sl$p syle= # swi=e leofum; | *$t is yrfe eac # ecean drihtnes | and herde bearn, # *a her mannum beo= | of inna=e # $rest cende. | Swa seo str$le by= # strangum and mihtigum | hrorum on handa # heard ascyrped, | swa ly=ra bearn # lungre gewita=. | *$t bi= eadig wer, # se =e a *ence=, | *$t he his lust on =on # leofne gefylle; | ne bi= he on ealdre ealre # $fre gescended, | *onne he on gaton grete= # his grame feondas. | Eadige syndon% ealle # *e him ecne god | drihten ondr$da=, # and his gedefne weg | on hyra lifes tid # lustum ganga=. | *onne *u *ines gewinnes # w$stme byrgest, | etest oretes, # and *u eadig leofast, | and *e wel weor=e= # on wynburgum. | Beo= *ines wifes # welan gelice, | swa on wingearde # weaxen berigean, | and on *ines huses # hwommum genihtsum. | Synd *ine bearn swylce # samed anlicast, | swa elebeamas # $*ele weaxen, | ymb *inne beod utan # bl$da standen. | Efne swa bi= gebletsad # beorna $ghwylc | mann on moldan # *e him metodes ege | on his d$dum # drihten forhta=. | *e% of Sionbeorge # swylce drihten | bealde bletsige, # and *u bruce eac | on Hierusalem # goda gehwylces | ealle lange dagas # lifes *ines. | And *u *inra bearna # bearn sceawige, | geseo samed gangan # sibb ofer Israhel. | Oft me fuhtan to # fynd on geogu=e, | cwe=an Israhelas nu # eac *$t sylfe; | oft me fuhtan to # fynd on geogu*e, | ne mihton hi awiht $t me # $fre gewyrcean. | Ofer minum b$ce # bitere ongunnon | *a firenfullan # facen timbrian, | and heora unriht # eft gelengdon. | Drihten is so=f$st, # and gede= sniome, | *$t he firenfullra # f$cne ge=ancas | wis toweorpe=; # weor=a= gescende | and hiora scamia= # swi*ust ealles, | *a to Sione hete # swi=ost h$fdon. | Wesen hi hige # her gelicast | *am *e on huses *$ce # heah aweaxe=, | *$t bi= forwisnad # wra=e sona, | $r hit afohten # foldan losige. | Of *am he ne gefylle= # folme $fre, | *eah *e he hit mawe # micle elne; | ne mid his sceafe ne m$g # sceat afyllan, | *eah *e he samnige # swi=e georne. | And *$t ne cwe=an, # *a his cwide weoldan | on ofergeate # $ghw$r h$bben: | "Us gebletsige # bealde drihten | and ofer eow wese # eac his bletsung; | we eow neodlice # on naman drihtnes | swylce bletsia= # bli=e mode." | Ic of grundum to *e # geomur cleopode; | drihten, drihten, # do *u nu =a, | *$t *u mines gebedes # bene gehyre. | Wesan *ine earan # eac gehyrende | and beheldende # mid hige swylce | on eall gebedd # esnes *ines. | Gif *u ure unriht wilt # eall behealdan, | drihten, drihten, # hwa gede= $fre, | *$t he *$t geefne # eall mid rihte? | Ys seo mildheortnes mid *e, # mihta wealdend, | and ic for =inre $, # ece drihten, | *as o*er eall # ea=e ar$fnige. | Hw$t, *$t sawl min # symble ar$fnede, | *$t ic on *inum wordum # me wel getreowde; | for=on min sawl on *e # symble getreowe=. | Fram *$re m$ran # mergentide | o=*$t $fen cume # ylda bearnum, | Israhelas on drihten # a getreowen. | For=on is% mildheortnesse # miht on drihtne | and he alyse= # lustum ealle, | *a =e hiht on hine # habba= f$ste. | He Israhelas # ealle alyse= | of unrihte # $ghw$r% symble. | Nis min heorte wi= *e # ahafen, drihten, | ne mine eagan wi= *e # on oferhygde. | Ne ic on m$gene # miclum gange | ne wundur ofer me # wunia= $nig. | Ac ic mid ea=medum # eall ge*afige; | is min sawl on =on # swy*e gefeonde. | Swa man $t meder # bi= miclum feded, | swa *u minre sawle # symble gyldest. | Israhelas on drihten # a getreowigen | of =yssum nu # awa to worulde. | Gemune *u, drihten, # m$rne Dauid | and ealle his mann*w$rnesse # micle and goode. | Swa ic $t frym=e geswor # ferh=e wi= drihten | and gehat gehet, # he geheold teala | wi= Iacobes # god *one m$ran. | *eah *e ic on mines huses # hyld gegange | o**e selegesceot # *$nne sw$s wese | o==e on min restbedd # ricene gestige, | Gif ic minum eagum # unne sl$pes, | o**e minum breawum # beode hnappunga, | o**e ic on *unwange # *riste gereste, | O**$t ic gemete # m$re stowe | drihtne gecorene, # dyre selegesceot | Iacobes gode # georne gecweme. | Efne we *as eall # on Eufraten | s$cgean gehyrdon, # sy==an gemitton | forwel manegu # on wudufeldum. | We on his selegesceot # swylce ganga=, | and *$re stowe # stede aria= | *$r his fotas $r # f$ste gestodan. | Aris on *inre reste # recene, drihten; | *u earce eart # eallhaligra. | Synd *ine sacerdas # on so=f$stnesse | gode gegierede, # and gleawe nu | *ine *a halgan # her blissia=. | For *inum agenum # esne swylce, | deorum Dauide, # *u ne do $fre, | *$t *u andwlitan # ut oncyrre | *ines *$s halgan # her on eor=an. | *$s deopne a= # drihten aswor | and *one mid so=e # swylce getrymede, | *$t he hine for hole # $r ne aswore, | gehet Dauide, # swa he him dyde sy**an, | *$t he weor=licne # w$stm gesette | *e of his inna=e # agenum cwome, | ofer *in heahsetl; # gif nu healda= well | *ines% sylfes bearn # so=e treowa | and *a% gewitnesse, # *e% ic hig wel l$re, | *onne hiora suna # swylce motan | a *ysse worulde # wynnum brucan | and on *inum setle # sittan geneahhe. | For=on him Sione geceas # sylfa drihten, | and him to earde geceas # $rest $t frym=e. | *is is min rest, # *e ic recene nu | on worulda woruld # wunian *ence, | *$r ic eard nime, # for=on ic hi $r geceas. | His wuduan ic # wordum bletsige | and gesegnade, # sylle geneahhe | heora hungrium # hlaf to fylle. | Ec his sacerdas # swylce mid h$lu | georne gegyrwe, # and gode eac | his *a halgan her # habba= blisse. | *$r ic Dauides horn # deorne bringe, | for= gel$de, # f$gre gearuwe | byrnende blacern, # bere for minum | criste gecorenum, # *e ic hine cu=ne wat. | Ic his feondas eac # facne gegyrwe | mid scame swi=ust; # ofer hine scir cyme= | minra% segnunga # so=f$st blostma. | Efne hu gl$dlic bi= # and god swylce, | *$tte bro=ur on an # begen hicgen, | *$r hig $nne sculan # eard weardian. | Swa unguentum m$g # $=ele wyrtcynn | heafde healdan # hrore stence, | mid *y Aaron his beard # oftast smyrede. | Seo ni=er astah # on his reaf$s fn$d | swa $*ele deaw # on Hermone, | se ofer Sionbeorge # sneome astige=. | For*on her bebead # halig drihten | lifes bletsunga # lange to feore | of *isson nu # awa to worulde. | Efne bletsien nu # bli=e drihten | ealle his agene # onbyhtscealcas. | Ge *e on godes huse # gearwe standa=, | and on cafertunum # Cristes huses | ures *$s halgan godes # held beganga=%. | Hebba= neodlice # nihta gehwylcere | eowre handa # on halig lof | and bletsia= # balde drihten. | Ge bletsige # bli=e drihten | of Sionbeorge # symble $t *earfe, | se *e heofon worhte, # hrusan swylce. | Heria= naman drihtenes, # neode swylce | herigen hine his scealcas # swi=e ealle. | Ge *e on godes huse # gleawe standa= | and on cafertunum # Cristes huses | *$s godan godes # gearwe syndan, | Lofia= ge drihten, # for*on he lungre is | f$str$d and fremsum # fira $ghwam; | weor=ia= his naman, # for*on he wyr=e is. | For=on him godne geceas # Iacob drihten | and on agene $ht # Israeles cynn. | Ic *$t gearwe ongeat, # *$t is god and mycel | drihten ure; # for*on him dom stande= | ofer ealle godu # eor=buendra. | Ealle *a *e wolde, # worhte drihten | on heofonrice # and her on eor=an, | on sidum s$ # swylce on eallum, | *$r he dyrne wat # deorce grundas. | And he fram *ysse eor=an # ende l$de= | wolcen wr$clicu, # wind and liget, | and *a to regne # recene wyrce=, | *e for= l$de= # f$gere windas | of his goldhordum # godra manegum; | se $gipta sloh # $=ele frumbearn | $ghwylc ealra # o= *a nytenu. | He sigetacen # sende manegum | forebeacn f$le% # folce $gipta, | and *a Pharaones # folce gecy=de | and his scealcum # samed $tg$dere. | Se sloh *eode folc # *earle manige, | and eac acwealde # cyningas strange. | W$s Seon efne # sum *ara kynincga, | and Og kyning, # se *e $ror w$s | on Basane # breme and m$re. | Sealde heora eardland # eall Israhelum | and heora yrfe # eac his folce. | Ys *in nama, drihten, # nemned ece, | and *in gemynd, # mihtig drihten, | on ealra worulda woruld # wynnum stande=. | For*on his folc deme= # f$gere drihten, | and he bi= on his esnum # agenum frefriend. | Beo= deofolgyld # dysigra *eoda | gold and seolfur, # *e her geota= menn, | and mid heora folmum # f$gere wyrcea=. | *a mu= habba=, # and ne meldia= wiht, | f$gere eagan, # ne magon feor geseon. | Earan habba=, # ne hi awiht magon | holdes gehyran, # *eah =e him hleo=rige, | and nose habba=, # nawiht gestinca=. | Handa hi habba=, # ne hi hw$=ere magon | gegrapian # godes awiht; | habba= fet swylce, # ne magon feala% gangan. | Ne hi on hracan awiht # hlude ne cleopia=, | ne him gast wara= # gomum on mu=e. | Synt anlice *$m # *e hi $r worhtan, | and ealle *a =e on hi # $fre getreowa=. | Hus Israela # holdne drihten | bletsien bealde, # biddan swylce | *$t Aarones hus # ecne drihten | bli=e bletsien; # beornas ealle, | *a on lifes hus # leof eardia=, | bletsien drihten # bli=e mode. | *a *e him ondr$den # drihtnes egsan, | bletsien drihten # beornas ealle; | se drihten is # deore gebletsad | of Sion sniome, # *e so=f$st $r | on Hierusalem # god eardode. | Ic andette # ecum drihtne, | for=on he god is, # and ic ful gearwe wat, | *$t he to worulde by= # wis and mildheort. | Eac ic andette # *am *e ece is | ealra godena god, # for=on ic hine godne wat. | Andette ic swylce # *am *e ealra is | drihtna drihten # d$dum spedigast, | for=on he god is, # and ic gearwe wat, | *$t his mildheortnes # is mycel to worulde. | He wundur dyde # weor*lic ana. | Se heofon worhte, # h$le=a andgit. | He eor=an $fter w$ter # $rest sette. | He% leohtfatu # leodum ana | micel geworhte # manna bearnum, | Sette on miht d$ges # m$re sunnan, | On% miht% nihte% # monan and steorran. | He $gyptas sloh # and eall heora frumbearn, | And% he Israhelas # ealle o=l$dde | of $gyptum # ealle gesunde, | On mihtigre # m$re handa | and on eallmihte # earmes swylce. | He readne s$ # recene tod$lde, | L$dde Israhelas # ealle *urh midne. | *$r Pharaon gefeol, # and his f$ge werud | on *am readan s$ # recene forwurdan. | He gewealdendlice # *uruh westen eft | his *$t leofe folc # l$dde swylce. | He of stanclife # stearce burnan | leodum l$dde # on leofne *anc. | Swylce he acwealde # cyningas mycle. | And% he eac ofsloh # $=ele cyningas, | weras wr$clice, # *a *e weoruld heoldan. | *$r Seon cyning # swylt dreorig fornam, | *e Amorrea # anweald h$fde, | And Og swylce, # *e $ror w$s | swy*e breme cyning # on Basane. | Sealde heora eor*an # on yrfeland, | And% *$t yrfe # on Israele, | *e his esnas # agene w$ron. | For*on ure ea=medu # ece drihten | gemyndgade, # and us mycel sealde. | And he us aferede # feondum of handa, | *a =e wra=e # w$ron ealle. | He eac afede= # fl$scea% $ghwylc. | Andeta= nu ealle # *am ecean gode, | *e on heofonum is # heah eardiende. | And ge ealra godena gode # geara andetta=, | for*an his mildheortnes # is mycel to worulde. | Ofer Babilone # bradum streame, | *$r we sitta= # and sare wepa=, | *onne we Sion gemunan # swi=e georne. | On salig we sarige # swi=e gelome | ure organan # up ahengan. | For*on us *$r frunon # f$cnum wordum, | woh% meldedan, # =a us on weg l$ddan: | "Singa= us ymnum # ealdra sanga | *e ge on Sione # sungan geneahhige." | Hu magon we singan # sangas drihtne | on *$re foldan # *e us fremde is? | Gif ic *in, Hierusalem, # forgyten h$bbe, | forgyte min seo swy=re # symble $t *earfe; | $tfeole min tunge # f$ste gomum, | gif ic ofergittol *in # $fre weor=e, | Gif ic ne forsette *e # symble $t frym=e; | ac ic on Hierusalem # georne blissie. | Gemune *u, drihten, # manigra bearna, | *e on Edom synt # eal lifigende, | *onne *u Hierusalem # gegodie; | *a nu oft cwe=a=: # "Wutun hi idle gedon, | o=*$t hi heora # eard geceosan." | Hw$t, *u eart Babilone # bitere $tf$sted | $nge and yfele, # hire earm dohter; | eadig by= hw$=ere # se *e eft gylde= | *a *u him on ealdre # $r forgeafe | and us eallum # eac gesealdest. | Eadig by= se *e nime= # and eac sete=% | his agen bearn # on *one $*elan stan. | Ic *e andette, # ecne drihten, | on minre gehygde # heortan ealre; | for=on *u ealle mine word # earum gehyrdest, | *a ic mid mu=e # and mid mode cwe=e, | and on *inra engla # ealra gesih=e | ic *e singe # swi=e geneahhige. | Eac ic *in tempel # tidum weor=ige, | *$t halige hus, # holde mode, | and *$r *inne naman # on neod secge. | Ofer *ine *a miclan # mildheortnesse | and so=f$stnesse # samed $tg$dere, | *u *inne *one halgan naman # neode gedydest, | ofer us ealle # $ghw$r micelne. | Swa hwylce daga # ic *e deorne cige, | gehyr me hw$tlice, # and me hra=e gedo | micle mine sawle # on *ines m$genes sped. | Ealle *e andettan # eor=an kyningas%, | for=on *e hi gehyrdon # hlude reorde | *ines mu=es # *a m$ran word; | *a on sangum # singan drihtne. | For*on *in% wuldur% is # wide geond eor=an | micel and m$re, # ofer middaneard | eart *u healice # ahafen, drihten; | *u eadmodra # ealra locast | on heofonhame # her on eor=an. | *eah *e ic on midle # manes gange, | *$r me costunga # cnysdan geneahhe, | a *u me weredest # wra*um feondum | *e me woldan yrre # on acy=an; | *u me ger$htest # recene mid handa | and me *in swy=re # sneome h$lde. | Drihten for me # dome gylde, | is his mildheortnes # mycel on worulde; | ne forseoh $fre, # *$t *u sylfa $r | mid *inum handum # her geworhtest. | *u min costadest # cynnum, drihten, | and me ongeate # gleawe mode; | *u min setl # swylce oncneowe, | and minne $rist # $fter gecy=dest. | And mine ge=ohtas eac # *riste oncneowe, | feorran ongeate # fore mine, | and mine gangas # gearwe atreddest | and ealle mine wegas # wel foresawe, | for*an me inwit n$s # ahw$r on tungan. | Efne *u, drihten, # eall oncneowe | *a $restan, # eac *a nehstan; | *u me% gehiwadest # handa *inre, | me ofer heafod # holde gesettest. | Wundorlic is geworden # *in wisdom eall, | se is beutan me # eac gestrangod; | ne m$g ic him on neode # a neah cuman. | Hwider m$g ic fram *inum gaste # gangan ahw$r, | o**e *inne andwlitan befleon # eor=an d$les? | Gif ic on heofenas up # hea astige, | *u me *$r on efn # andweard sittest; | gif ic on helle gedo # hwyrft $nigne, | *u me $t byst # efne rihte. | Gif ic mine fi=eru gefo, # fleoge $r leohte, | o**$t ic beutan wese # eallum s$wum, | Hw$t, me *in hand *yder # ofer holma begang | l$de= lustum, # and me lungre eft | *in seo swi=re # *$r gehende=. | Ic on mode cw$= # minum swylce: | "Wen is, *$t me *ystru # =earle forgripen | and me on nihte # neode onlihte, | *$t ic minum bleom # bregde neahhige." | Ne beo= *eostru deorc # butan *inre miht; | *urh *a onlihtest niht, # *$t heo by= d$ge gelic. | Swa *ragum g$= # *eostru wi= leohte, | for*on *u hi settest # swylce, drihten; | canst mine $dre # ealle gearuwe, | onfenge me f$gere, # swa ic fur=um w$s | of modur% hrife # minre% acenned. | Ic *e andette%, # ece% drihten, | for*on *u mid egesan eart # eall gewuldrad, | and *ine weorc w$ron # wr$clice swy*e, | *a min saul oncneow # sona georne. | Nis min ban wi= *e # deope behyded, | *$t *u wislice # worhtest on diglum, | *eh min lichama # lytle =rage | on ni=erd$lum # eor=an wunige. | Eagan% *ine gesawon # *$t ic ealles w$s | unfrom on ferh*e; # eall *$t for= heonan | on *inum wisbocum # awriten stande=. | Dagas syndon trymede, # swa hi drihten gesceop, | ne m$g $nig on *am # awa lifigean; | me synd arwyr=e # ealle swi=e, | *e *ine frynd w$run # f$ste, drihten, | is heora ealdordom # ungemete swi=e | on cneorissum # cu= gestrangod. | Gif ic hi recene nu # riman onginne, | hi beo= ofer sandcorn # sniome manige; | sy**an ic arise # and recene nu gyt | mid *e sylfum eom, # gif *u sy**an wylt | *a firenfullan # fyllan mid dea=e. | Blodhreowe weras, # ge bebuga= me, | *e *$t on ge*ohtum # *encea= cwe=ende: | "Wutun *urh idel searu # ealle tiligean, | *$t we heora burh # tobrecan moton." | Ealle *a *e feodan # *urh facen god, | ic hi feode nu # f$ste mid ni=e, | and ofer *ine feondas beo # facne gebolgen. | Swa ic hi mid rihte # recene feoge, | for*on hi me feondas # f$cne wurdan. | Costa min, god, # swa hit cyn wese, | and minre heortan gehygd # her gesceawa, | *one f$lan ge*anc; # frine me sy**an | and mine stige ongit # gesta=elode. | And *u sylfa geseoh, # gif ic on swiculne weg | o**e on unrihte # ahw$r eode; | gel$d me *onne, # lifes ealdor, | *$t ic on ecne weg # $ghw$r gange. | Genere me wi= ni*e # on naman *inum | fram yfelum menn, # ece drihten, | and fram *am were, # *e wom fremme. | *a ealne d$g # inwit and facen | hycgea= on heortan% # *urh hearme ge*oht, | hi *$t to gefeohte georne # gefremed habba=. | And heora tungan # torncwidum | neode serwa=, # swa oft n$dran do=, | and him aspidas, # $trene wyrmas, | under welerum is # gewunad f$ste. | Geheald *u me, drihten, # wi= heteni=as | and wi= firenfulles # folmum swylce, | and fram *am mannum # *e man fremmen, | alys *u me lungre, # lifes ealdur. | *a on hyge *ohtan, # *$t hi ahyltan me | and minne gang # georne swylce, | forhyddan oferhygde me # inwitgyrene, | wra=an wealsadan # wundnum% rapum%; | woldan mine fotas # gef$stnian, | settan me swyce%, # *$r ic si*ade. | Ic *a to drihtne cw$=: # "*u me eart dyre god; | gehyr min gebed, # halig drihten, | nu ic stefne to *e # styrme hlude." | Drihten, drihten, # *u eart gedefe m$gen | h$lo minre, # and *u min heafod% scealt | on gefeohtd$ge # feondum awergean. | Ne alyf *u me $fre # ofer lust minne | on fyrenfulra # f$cne ge=ancas, | *a wi=erwearde me # wra=e hycgea=; | ne forl$t *u me # on lifdagum, | *y l$s hi ahafene ofer me # hwile weor=en. | Him ymb heafod # hefegast gewinna, | *$t hi mid welerum # geworht habba=, | him *$t ilce sceal # on gesittan. | Eac hi fealla= on # fyres glede, | and *u hi mid fyre # facnes gehnegest, | *$t hi *am yrm=um # a ne wi=standen. | Se getynga wer # on teosuspr$ce, | ne bi= se ofer eor*an # gereaht ahw$r; | unso=f$stne wer # yfel gecnysse=%, | o**e he on eor=an # eall forweor=e=. | Ic *$t gearuwe ongeat, # *$t gode de= | drihten domas, # *e on dagum *yssum | w$dlum weor=a=, # wrece= *earfendra. | So= is hw$=ere, # so=f$ste nu | *inne naman willa= # *uruh neod herigean; | scylan eard niman # on *inre ansyne, | *a mid r$de her # rihte lifigea=. | Ic *e, drihten, to # dyrum clypige; | gehyr me hr$dlice # holdre stefne, | *onne ic bene to *e # bidde ceare full. | Sy on *inre gesih*e # mines sylfes gebed | ful recene gereht, # swa ricels by=, | *onne hit gifre # gleda b$rna=. | Swylce is% ahafenes # handa minra, | *onne ic *e $fenlac # estum secge. | Sete% sw$se geheald # swylce, drihten, | mu=e minum, # ne l$t man sprecan, | and $*ele dor # ymbstandende%, | *$t on welerum # wisdom healde. | Ne hyld *u mine heortan, # *$t% ic hearme word | *uruh inwitst$f # ut forl$te, | and ic l$dend wese # la=ra firena. | Ne ic $fre mid mannum # manfremmendum | gem$nnesse # micle h$bbe, | ne on heora gecorenesse # becume $fre. | Ac% me so=f$st # symble gerecce | and mildheorte # mode *reage; | ele synfulra # $fre ne mote | heafde minum # hrinan ahw$r. | For*on min gebed nu gyt # becnum stande=, | *$t him on wisum is # wel lycendlice; | syndon hi $t strangum # stane forswolgene; | noldan heora deman # mine gedefe word | earan gehyran, # eft ne mihton. | Swa unefne is # eor*e *icce, | syndon *as moras # myclum asprotene, | swa ure ban syndon # bitere toworpene | be helwarena # h$fteneodum%. | For*on ic, drihten, on *e # d$dum minum | eagum and mode # $ghw$r gelyfe; | ne ascuf *u fram me # sawle mine. | Geheald me wi= *are gryne # *e me grame setton, | *$t me ne beswice # synwyrcende, | *a *e unrihtes # $ghw$r *encea=. | Fealla= firenfulle # on heora fengnettum; | ic me syndrig eom, # o**$t ic swa fere. | Min stefn to *e # styrme=, drihten, | and ic mid strangere # stefne swylce | eam biddende # bealde drihten. | Ic mine bene # bealde swylce | on his gesih=e # symble ageote, | and mine earfe*u # ealle full georne | fore him sylfum # s$cge geneahhe, | Gif mine grame *encea= # gast teorian, | and *u mine stige # strange ongeate. | On *yssum grenan wege, # *e ic gange on, | me oferhydige # $ghw$r setton | gearwe grine; # geara ic sceawade, | geseah on *a swy=ran, # ne me sylfne *$r | $nig mid gode # ongitan wolde. | =a me eac frecne fram # fleam gedydan, | n$s *a *e mine sawle # secean wolde, | *a ic to *e, drihten, # digle cleopode | and sona cw$=: # "*u eart min se so=a hiht; | eart *u on lifigendra # lande swylce | se gedefa d$l, # drihten, $ghw$r." | Beheald mine sawle, # h$le*a wealdend, | for*on ic geeadmeded eom # ungemete swi=e. | Alys me fram la*um; # hi me lungre synt | ealle ofer me # ungemete strange. | Al$d me of carcernes # cluse swylce | mine sawle, # *$t ic sy**an for= | *inne naman mote # neode s$cgean. | Min so=f$ste # snotere bida=, | o**$t *u me edlean # eft forgylde. | Drihten, min gebed # deore gehyre, | and mid earum onfoh # ungemetum georne | mine halsunge; # heald me sy==an | on *inre so=f$stnesse # and me on so=e gehyr. | Ne ga *u mid *inum esne # in to dome, | for*on on *inre gesih=e ne bi= # so=f$st $nig | *e on =isse foldan # feorhlif bere=. | For*on mine sawle # swi=e feondas | ealle ehtan # ungemete strange, | habba= me gehn$ged # heanne to eor=an | and min lif swylce # gelytlad is. | Hi me on digle # deorce stowe | settan sarlice # samed anlice, | swa *u worulddeade # wrige mid foldan; | is me $nge% gast # innan hre=res, | and me is heorte on # hearde gedrefed. | *onne ic on mode # gemyndgade, | hu me $rran dagas # oft alumpan, | metegade on mode # ealle% *ine m$ran weorc | and ymbe *ine handgeweorc # hogode georne. | *onne ic mine handa to *e # holde *enede | and mine sawle # sette mid mode, | swa eor=an bi= # ansyn w$teres; | gehyr me hr$dlice, # h$l me sy**an. | Nu me deope is, # drihten leofa, | min sylfes gast # sw$r geworden, | ne awend fram me, # wuldres ealdur, | *ine ansyne; # wese ic earmum gelic | *e on sweartne grund # sy**an astiga=. | Gedo *$t ic gehyre # holde on morgene | *ine mildheortnesse, # mihtig drihten, | for*on ic hycge to =e, # helpe gelyfe. | Do me wegas wise, # *$t ic wite gearwe | on hwylcne ic gange # gleawe mode; | nu ic to drihtnes # dome wille | mine sawle # settan geornast. | Afyrr me, frea drihten, # feondum minum; | nu ic helpe to *e # holde gelyfe; | l$r me, hu ic *inne willan # wyrce and fremme, | for*on *u min god eart, # *u me god dydest. | Me% *in se goda gast # gleawe l$dde, | *$t ic on rihtne weg # re=ne ferde; | for naman *ines # neodweor=unge, | drihten usser, # do me halne, | *$t ic on =inum rihte # r$df$st lifige. | And *u of costunge # cl$ne al$ddest | sawle mine, # *$r heo sy==an for= | on *inre mildheortnesse # mote wunian; | and *u mine feondas # f$cne todrife, | and eac forleose # la=ra gehwylcne | *e mine sawle # synne $tf$sten, | for*on ic *in esne eom # agen symble. | Drihten is gebletsad, # min se deora god, | *e mine handa # to hilde teah | and mine fingras # to gefeohtanne. | He% is mildheortnes # min $t *earfe, | fri= and fultum, # f$st andfengea | and alysend is # lifes mines. | Min *u m$re eart # mihtig scyldend; | ic hiht on =e # h$bbe f$ste, | *$t *u me folc m$nig # f$gere under*eoddest. | Hw$t is se manna, # mihtig drihten, | *e *u him cu=lice # cy*an woldest, | o==e mannes sunu, # *$t hit gemet w$re, | *$t *u him aht wi= # $fre h$fdest? | Man% by= merwe gesceaft, # mihtum idel; | beo= his dagas swylce # demde gelice, | swa *u on scimiendre # sceade locige. | Ahyld *ine heofenas, # halig drihten, | onhrin *issum muntum, # and hi hra=e reoca=. | *ine ligetta # leohta=% and beorhta=%, | and *u hi toweorpest # wide $fter; | synd *ine strele # strange swylce, | and =u hi gedrefed hafast # deope sy**an. | Onsend *ine handa # of heanessum, | alys me and genere # wi= lagustreamum | manegum w$terum # and wi= manfolmum | fremdra bearna # and frecenra. | *ara mu=as spreca= # manidel word, | bi= hyra seo swi=re # symble abysgod, | *$t hi unrihtes% # elne tiligea=. | Ic niwlice # niwne cantic | *am godan gode # gleawne singe | on psalterio, # *e him swynsa= oft | mid tyn strengum # getogen hearpe, | on *$re *e ic *e singe # swi*e geneahhe. | *u healdest and sylest # h$lu cyningum; | *u alysdest eac # leofne Dauid, | *inne agenne # ombihtm$cg%, | of *am awyrgedan # wra=an sweorde. | Alys me and o=l$d # la*um w$trum, | manegum merestreamum, # m$rum handum, | *a me fremde bearn # f$cne syndan. | *ara mu=as spreca= # manidel word, | by= hyra seo swi=re # symble abysgad, | *$t hi unrihtes # awa tiligean. | *ara bearn swylce # bogum% $*elum | settum beamum # samed anlice, | standa=% on sta=ule # sti=e wi= geogu=e. | W$run heora dohtru # deore gesette | and ymb fr$twum # utan gegyrede, | efne anlicast # $*elum temple. | Heora frumw$stme # fulle syndon, | *$t hi rumlice # roccetta= swi=e, | of *issan on *$t # *onne wenda=. | Heora sceap w$run # swylce tydred | and on si=fatum # swi*e genihtsum, | heora oxan eac # ungemete f$tte. | Ne hreosa= hi to hrusan # hearde gebiged, | ne *$r fernes is # folca m$negum, | ne care micle # cleopia= on wor=um%. | Eadig bi= *$t folc, # o=re hata=, | *e him swa on foldan # f$gre limpe=; | eadig bi= *$t folc # *e $lmihtig wile | drihten% god # dema weor=an. | Ic me heahne god # h$bbe to kyninge, | and ic naman *inne # neode herige | on ecnesse # awa to worulde. | *uruh syndrige dagas # symble ic =e bletsige, | and naman *inne # neode herige | on ecnesse # awa to worulde. | Mycel is drihten, # hine man m$gene sceal | holde mode # herian swi=e; | nis his micelmodes # m$genes ende. | Cneorissa kynn # cwidum symble | *in weorc herigen # wordum georne, | and *ine mihte eac # micle s$cgeon. | Mycel mod and strang # *ines m$gen=rymmes | and *ine halignesse # holdes modes | wise wordum spreca=, # weredum secggea= | eall *in wundur # wide m$re. | And hi m$gen swylce # m$re and egeslic | *inra wundra # wislic s$cgen | and *ine m$genstreng=u% # m$rsien wide. | Gemune *ines modes # *a miclan geniht, | *inre we=nesse # wise s$cgenum | roccette # and r$d sprece, | and *ine so=f$stnesse # s$cge geneahhe. | Mildheort is drihten # and mann*w$re | and ge*yldig eac, # *earle mildheort. | Swylce eallum is # ure drihten | manna cynne # milde and bli=e; | syndan% his miltsa # ofer us m$re weorc | eall yldum cu= # awa to feore. | Andetten *e, drihten, # ealle *ine weorc | and *e *ine *a halgan # her bletsien. | And hi *ine mihte # manna bearnum | cy*an mid cynnum # and mid cneorissum, | *ines m$gen*rymmes # m$re wuldur | riht and re=e # rices *ines. | *$t *u cu= gedydest # ofer cneorisse, | *$r synd manna bearn # manig $tsomne, | and *$t *in miht is # ofer middaneard | and *ines rices # r$df$st wuldur. | Rice is *in, drihten, # r$de gef$stnod, | and *u woruldricum # wealdest eallum; | is *in anweald eac # ofer eor=ware | of cynne on cynn # and on cneorissum. | Drihten is on wordum # d$dum getreowe | and on eallum his weorcum # wis and halig. | Ahefe= halig god # *a =e hreosa= $r, | and he ealle arece= # earme gebrocene. | Eagan on *e # ealra, drihten, | wisra gewena= # wiste to genihte, | and *u him mete sylest # m$la gehwylce | and *$s tidlice # tid gemearcast. | Onhlidest% =u *ine handa # and hi hra=e fyllest, | ealra wihta gehwam # wis bletsunga. | So=f$st is drihten # on his sylfes wegum | eallum on eor=an, # and he $fter *an | on his weorcum is # wis and halig. | Neah is drihten # ni*um eallum | *e hine mid so=e hige # secea= and ciega= | and his willan her # wyrcea= georne | and his ege% swylce # elne r$fna=; | he heora bene # bealde gehyre= | and hi hr$dlice gede= # hale sona. | Ealle gehealde= # halig drihten | *e lufan wi= hine # lustum healde=, | and he synfulle # swylce todrife= | geond widwegas # wearnum ealle. | Sceal lof drihtnes # on lust sprecan | min mu= mannum # m$la gehwylce, | and fl$sca gehwylc # *urh f$le word | his *one haligan naman # her bletsian | on ecnesse # awa to feore. | Herige min sawl # h$lend drihten, | and ic on minum life # lustum drihten | herige haligne # and holdum gode | sealmas singe, # *enden ic sylf lifige. | Nelle ge on ealdurmenn # ane getreowian, | ne on manna bearn; # nis *$r mycel h$lu. | Heora gast gange=, # gearwe onwende= | on *a eor=an # *e hi of comon; | of *am sylfan d$ge # sy=*an forweor=a= | ealle *a ge*ohtas # *e hi *ohtan $r. | *onne bi= eadig # *e him $ror w$s | Iacobes god # geara fultumiend, | and $r his hiht on god # h$fde f$ste, | Se *e heofon worhte, # hrusan swylce | and sidne s$ # samed $tg$dere, | and ealle *a *e him on # ahw$r syndon. | He his so=f$st word # swylce gehealde=, | and on worulde his # wise domas | de= gedefe # *e her deorce $r | teonan% manige # torne ge*oledan; | syle= mete swylce # *e her murcne $r | hungur hea=ugrimne # heardne ge*oledan. | Wrece= to r$de # rice drihten | *ara manna bearn # *e $r man gebr$c, | swylce *a gefetredan # f$gre drihten | lungre alyse= # and him lif geofe=, | and blinde eac # bealde drihten | on heora eagum # eft onleohte=; | so=f$ste drihten # swylce lufade. | *a el=eodigan # ealle drihten | lustum healde=, # and lif geofe= | weodewum wencelum; # he hiom wel onfeh=, | fyrenfulra weg # frecne toweorpe=. | Rixa= mid r$de # rice drihten | on ecnesse # awa to feore, | and *in, Sione, god # symble to worulde. | Heria= drihten, # he is heah and good; | singa= him sealmas # swi=e geneahhe | and hine wlitegum # wordum herigea=. | Eft Hierusalem # georne drihten | timbre= tidum, # and to somna= | *a *e ut gewitan # of Israhelum. | Se h$le= eac # heortan ge=r$ste | and heora unrotnesse # ealle gewri=e=. | He recene m$g # riman steorran | and *a neodlice # be naman sona | full cu=lice # cigean ealle. | Micel% is ure # mihtig drihten, | and his m$gen is micel # and mihtum strang; | ne his snytru m$g # secgean $nig, | on *yssum ealdre # $fre ariman. | Milde mode # and man*w$re% | he% onfeh= f$gere, # and fyrenfulle | wi= eor=an ni*er # ealle gehnege=. | Onginna= ge drihtne # geare andettan, | singa= gode urum # gleawe be hearpan, | Se *e heofen *ece= # hadrum wolcnum | and regn *anon # recene sende= | *e *eos eor=e fram # $fter growe=. | He of beorgum ut # bl$de l$de=, | hig% to helpe # h$le=a bearnum, | Se *e mete syle= # manegum neatum, | hrefnes briddum, # *onne heo hropende | him cigea= to, # cu=es $ses. | Nafast% =u to manna # m$gene willan, | ne *e on *inum selegescotum # swi=e lica=, | *eah *e weras wyrcean # wr$st on eor=an. | Ac wel lica= # wuldres drihtne, | *a *e hine him ondr$da= # d$dum and wordum, | and on his milde mod # m$gene gewena=. | Herige Hierusalem # georne drihten, | here *u, Sion, swylce # *inne so=ne god%. | For*on he getrymede # wi= teonhete, | *$t *u *ine doru mihtest # bedon f$ste, | and gebletsade # bearna $ghwylc% | *e on innan *e # ahw$r w$ren. | He *ine gem$ru # gemiclade, | *u on utlandum # ahtest sibbe, | and *e gesadade # mid *y selestan | hw$tecynnes # holde lynde. | He his spr$ce hider # spowendlice | on *as eor=an # $rest sende=, | and his word yrne= # wundrum sniome. | He snaw sende= # samed anlice | swa *u wulle flys # wolcnum bringe, | and *one% toweorpe= # wide swa $scean. | He his cristallum # cynnum sende= | swylc swa hlafgebrece # of heofonwolcnum; | for andwlitan celes # *$r $nig% ne m$g | him standan # sti=e mode. | He his word sende= # *uruh windes gast; | blawe= beorhtlice, # burnan flowe= | and to w$tere # weor=e= sniome. | He his word eac # $r mid wisdome | godum Iacobe # geara fores$gde, | and Israhele # eac his domas. | Ne dyde he ahw$r swa # eldran cynne, | *$t he him his domas # digle gecydde. | Heria= ge on heofenum # h$lend drihten, | heria= hlude # on heanessum. | Heria= hine ealle # engla =reatas, | lofige hine swylce # eall his leodm$gen. | Herigen hine swylce # sunna and mona, | $ghwylc steorra # and *$t $=ele leoht. | Heofenas hine heofena # herian georne, | and *a w$ter swylce # =e ofer wolcnum synt | on heofenhame, # herigen drihten. | For=on he sylfa cw$=, # sona w$run | wr$clice% geworht # w$tera =ry*e, | and gesceapene w$run, # *a he sylfa het. | *a he on ecnesse # eall sta=elade | and on worulda woruld # wolde healdan; | he sette bebod, # sy**an heo *$t heoldon. | Herigen dracan swylce # drihten of eor=an, | and ealle neowelnessa # herian naman drihtnes. | Fyr, forst, h$gel # and gefeallen snaw, | is and yste, # ealra gastas | *e his word willa= # wyrcean georne, | Muntas and geswyru, # micle beamas, | *a *e m$st and w$stm # mannum bringa=, | and on eallum cedrum # cii=% al$ded%, | Deor and neat, # do *$t sniome; | nifle n$dran cynn # be naman ealle, | and fugla cynn # fi=erum gescyrped, | Eor=cyningas eac # ealle swylce | *e folcum her # fore wisien | and ealdormen # ahw$r syndan, | and ealle *e *as eor*an # ahw$r deme=. | Beon ge, h$gestealdas # and glade f$mnan, | ealde and geonge # ealle $tsamne; | herian naman drihtnes # mid neodlofe. | For*on his anes nama # ofer ealle is | ahafen healice # h$le=a ealra; | is upp ahafen # his andetness | heah ofer myclum # heofone and eor=an. | He horn hefe= # holdes folces, | he lofe leohte= # leofe *a halgan; | wese awa fri= # on Israhela | f$lum folce, # and hi for= heonan | on his neaweste # neode wunian. | Singa= samheorte # sangas drihtne | and him neowne sang # nu =a singa=; | wese his herenes # on haligra | cl$nre cyricean # cy=ed% geneahhe. | Israhelas on hine # eac blissien, | and Sione bearn # symble hihtan | swi=ust ealra. # | Herigen his naman # neode on =reatum, | on timpano # tidum heria= | and on psalterio # singa= georne. | For=on on his folce is # f$gere drihtne | wel licendlic, # and he wynlice | *am man*w$rum syle= # m$re h$lu. | *onne on wuldre gefeo= # wel *a halgan, | beo= on heora husum # bli=e gedreme. | Him on gomum bi= # godes oft gemynd; | heo *$s wislice # wynnum bruca=, | and sweord habba* # swylce on folmum. | Mid *y hi wrecan *encea= # wra=um cynnum | and =rea *earle # *eodum eawan. | And hio bindan # balde *encea= | cyningas on campum, # and cu=lice | heora $=elingas don # on% isene bendas, | *$t hio dom on him # deopne gecy=an | and *$t mid wuldre # awriten stande: | *is is haligra wuldor% # her on eor=an. | Heria= on *am halgum # his holdne drihten, | heria= hine on his m$genes # m$re h$lu. | Heria= hine swylce # on his heahmihtum, | heria= hine $fter mode # his m$gen*rymmes. | Heria= hine on hleo=re # holdre beman | =us $lfred us # ealdspell reahte, | cyning Westsexna, # cr$ft meldode, | leo=wyrhta list. # Him w$s lust micel | =$t he =iossum leodum # leo= spellode, | monnum myrgen, # mislice cwidas, | *y l$s $linge # ut adrife | selflicne secg, # *onne he swelces lyt | gym= for his gilpe. # Ic sceal giet sprecan, | fon on fitte, # folccu=ne r$d | h$le=um secgean. # Hliste se *e wille! | Hit w$s geara iu # =$tte Gotan eastan | of Sci==ia # sceldas l$ddon, | *reate ge*rungon # *eodlond monig, | setton su=weardes # sige*eoda twa; | Gotena rice # gearm$lum weox. | H$fdan him gecynde # cyningas twegen, | R$dgod and Aleric; # rice ge*ungon. | *a w$s ofer Muntgiop # monig atyhted | Gota gylpes full, # gu=e gelysted, | folcgewinnes. # Fana hwearfode | scir on sceafte. # Sceotend *ohton | Italia # ealle gegongan, | lindwigende. # Hi gel$stan swua | efne from Muntgiop # o= *one m$ran wearo= | *$r Sicilia # s$streamum in, | eglond micel, # e=el m$rsa=. | =a w$s Romana # rice gewunnen, | abrocen burga cyst, # beadurincum w$s | Rom gerymed. # R$dgot and Aleric | foron on =$t f$sten; # fleah casere | mid *am $*elingum # ut on Grecas. | Ne meahte *a seo wealaf # wige forstandan | Gotan mid gu=e; # giomonna gestrion | sealdon unwillum # e*elweardas, | halige a=as. # W$s gehw$=eres waa. | *eah w$s magorinca # mod mid Grecum, | gif hi leodfruman # l$stan dorsten. | Stod *rage on =am. # *eod w$s gewunnen | wintra m$nigo, # o=*$t wyrd gescraf | *$t *e =eodrice # *egnas and eorlas | heran sceoldan. # W$s se heretema | Criste gecnoden, # cyning selfa onfeng | fulluht*eawum. # F$gnodon ealle | Romwara bearn # and him recene to | fri=es wilnedon. # He him f$ste gehet | *$t hy ealdrihta # $lces mosten | wyr=e gewunigen # on *$re welegan byrig, | =enden god wuolde # *$t he Gotena geweald | agan moste. # He *$t eall aleag. | W$s *$m $*elinge # Arrianes | gedwola leofre # *onne drihtnes $. | Het Iohannes, # godne papan, | heafde beheawon; # n$s =$t h$rlic d$d. | Eac *am w$s unrim # o=res manes | *$t se Gota fremede # godra gehwilcum. | =a w$s ricra sum # on Rome byrig | ahefen heretoga, # hlaforde leof, | *enden cynestole # Creacas wioldon. | *$t w$s rihtwis rinc, # n$s mid Romwarum | sincgeofa sella # si==an longe. | He w$s for weorulde wis, # weor=myn=a georn, | beorn boca gleaw; # Boitius | se h$le hatte # se *one hlisan ge*ah. | W$s him on gemynde # m$la gehwilce | yfel and edwit # *$t him el=eodge | kyningas cy=don. # W$s on Greacas hold, | gemunde *ara ara # and ealdrihta | *e his eldran mid him # ahton longe, | lufan and lissa. # Angan *a listum ymbe | =encean *earflice, # hu he =ider meahte | Crecas oncerran, # *$t se casere eft | anwald ofer hi # agan moste. | Sende $rendgewrit # ealdhlafordum | degelice, # and hi for drihtne b$d | ealdum treowum, # =$t hi $ft to him | comen on *a ceastre, # lete Greca witan | r$dan Romwarum, # rihtes wyr=e | lete *one leodscipe. # =a *a lare ongeat | =eodric Amuling, # and *one *egn oferfeng, | heht f$stlice # folcgesi=as | healdon *one hererinc. # W$s him hreoh sefa, | ege from =am eorle. # He hine inne heht | on carcernes # cluster belucan. | *a w$s modsefa # miclum gedrefed | Boetius. # Breac longe $r | wlencea under wolcnum; # he *y wyrs meahte | *olian *a *rage, # *a hio swa *earl becom. | W$s *a ormod eorl, # are ne wende, | ne on *am f$stene # frofre gemunde, | ac he neowol astreaht # ni=er of dune | feol on *a flore, # fela worda spr$c, | for*oht =earle; # ne wende *onan $fre | cuman of =$m clammum. # Cleopode to drihtne | geomran stemne, # gyddode *us: | Hw$t, ic lio=a fela # lustlice geo | sanc on s$lum, # nu sceal siofigende, | wope gew$ged, # wreccea giomor, | singan sarcwidas. # Me *ios siccetung hafa= | ag$led, =es geocsa, # *$t ic *a ged ne m$g | gefegean swa f$gre, # *eah ic fela gio *a | sette so=cwida, # *onne ic on s$lum w$s. | Oft ic nu miscyrre # cu=e spr$ce, | and *eah uncu=re # $r hwilum fond. | Me *as worulds$l=a # welhw$s blindne | on =is dimme hol # dysine forl$ddon, | and me *a berypton # r$des and frofre | for heora untreowum, # *e ic him $fre betst | truwian sceolde. # Hi me to wendon | heora bacu bitere, # and heora blisse from. | Forhwam wolde ge, # weoruldfrynd mine, | secgan o==e singan # *$t ic ges$llic mon | w$re on weorulde? # Ne synt *a word so=, | nu *a ges$l=a ne magon # simle gewunigan. | $ala, on hu grimmum # and hu grundleasum | sea=e swince= # *$t sweorcende mod, | *onne hit *a strongan # stormas beata= | weoruldbisgunga, # *onne hit winnende | his agen leoht # an forl$te=, | and mid uua forgit # *one ecan gefean, | =ring= on *a =iostro # =isse worulde, | sorgum geswenced. # Swa is *issum nu | mode gelumpen, # nu hit mare ne wat | for gode godes # buton gnornunge | fremdre worulde. # Him is frofre =earf. | $ala, =u scippend # scirra tungla, | hefones and eor=an! # =u on heahsetle | ecum ricsast, # and =u ealne hr$=e | hefon ymbhwearfest, # and =urh =ine halige miht | tunglu genedest # *$t hi =e to hera=. | Swylce seo sunne # sweartra nihta | =iostro adw$sce= # =urh =ine meht. | Blacum leohte # beorhte steorran | mona gemetga= # =urh =inra meahta sped, | hwilum eac *a sunnan # sines bereafa= | beorhtan leohtes, # *onne hit gebyrigan m$g | *$t swa geneahsne # nede weor=a=. | Swelce *one m$ran # morgensteorran, | *e we o=re naman # $fensteorra | nemnan hera=, # =u genedest *one | *$t he *$re sunnan # si= bewitige; | geara gehwelce # he gongan sceal | beforan feran. # Hw$t, =u, f$der, wercest | sumurlange dagas # swi=e hate, | *$m winterdagum # wundrum sceorta | tida getiohhast. # =u *$m treowum selest | su=an and westan, # *a $r se swearta storm | nor=an and eastan # benumen h$fde | leafa gehwelces # =urh *one la=ran wind. | Eala hw$t, on eor=an # ealla gesceafta | hyra= =inre h$se, # do= on heofonum swa some | mode and m$gne, # butan men anum, | se wi= =inum willan # wyrce= oftost. | Wel la, =u eca # and =u $lmihtiga, | ealra gesceafta # sceppend and reccend, | ara =inum earmum # eor=an tudre, | monna cynne, # =urh =inra mehta sped. | Hwi =u, ece god, # $fre wolde | *$t sio wyrd on gewill # wendan sceolde | yflum monnum # ealles swa swi=e? | Hio ful oft dere= # unscyldegum. | Sitta= yfele men # giond eor=ricu | on heahsetlum, # halige *ricca= | under heora fotum; # firum uncu= | hwi sio wyrd swa wo # wendan sceolde. | Swa sint gehydde # her on worulde | geond burga fela # beorhte cr$ftas. | Unrihtwise # eallum tidum | habba= on hospe # =a *e him sindon | rihtes wisran, # rices wyr=ran; | bi= *$t lease lot # lange hwile | bewrigen mid wrencum. # Nu on worulde her | monnum ne deria= # mane a=as. | Gif =u nu, waldend, ne wilt # wirde steoran, | ac on selfwille # sigan l$test, | *onne ic wat *$tte wile # woruldmen tweogan | geond foldan sceat # buton fea ane. | Eala, min dryhten, # =u *e ealle ofersihst | worulde gesceafta, # wlit nu on moncyn | mildum eagum, # nu hi on monegum her | worulde y=um # wynna= and swinca=, | earme eor=waran; # ara him nu =a. | =u meaht be =$re sunnan # sweotole ge*encean | and be $ghwelcum # o=rum steorran | *ara *e $fter burgum # beorhtost% scine=. | Gif him wan fore # wolcen hanga=, | ne m$gen hi swa leohtne # leoman ansendan, | $r se *icca mist # *ynra weor=e. | Swa oft smylte s$ # su=erne wind | gr$ge glashlutre # grimme gedrefe=, | *onne hie gemenga= # micla ysta, | onhrera= hronmere; # hrioh bi= *onne | seo *e $r gladu # onsiene w$s. | Swa oft $springe # ut awealle= | of clife harum # col and hlutor, | and gereclice # rihte flowe=, | irne= wi= his eardes, # o= him on innan fel= | muntes m$genstan, # and him on middan gelige=, | atrendlod of =$m torre. # He on tu si==an | tosceaden wyr=, # scir bi= gedrefed, | burna geblonden, # broc bi= onwended | of his rihtryne, # ry=um toflowen. | Swa nu *a *iostro # *inre heortan | willa= minre leohtan # lare wi=stondan | and =in modge*onc # miclum gedrefan. | Ac gif =u nu wilnast, # *$t =u wel m$ge, | *$t so=e leoht # sweotole oncnawan, | leohte geleafan, # =u forl$tan scealt | idle ofers$l=a, # unnytne gefean. | *u scealt eac yfelne ege # an forl$tan, | woruldearfo=a, # ne most =u wesan for =$m | ealles to ormod, # ne =u =e $fre ne l$t | wlenca gew$can, # *e l$s *u weor=e for him | mid ofermettum # eft gescended, | and to up ahafen # for orsorgum | woruldges$l=um, # ne eft to waclice | geortreowe # $niges godes, | *onne *e for worulde # wi=erwearda m$s= | *inga *reage # and *u =e selfum | swi=ost onsitte. # For=$m simle bi= | se modsefa # miclum gebunden | mid gedrefnesse, # gif hine dreccean mot | *issa yfla hw$=er, # innan swencan. | For=$m *a twegen tregan # teo= tosomne | wi= *$t mod foran # mistes dwoleman, | *$t hit seo ece ne mot # innan geondscinan | sunne for =$m sweartum mistum, # $r=$m hi geswi=rad weor=en. | =a se wisdom eft # wordhord onleac, | sang so=cwidas, # and *us selfa cw$=: | =onne sio sunne # sweotolost scine=, | hadrost of hefone, # hr$=e bio= a=istrod | ealle ofir eor=an # o=re steorran, | for=$m hiora birhtu # ne bi= auht | to gesettane # wi= *$re sunnan leoht. | =onne smolte bl$w= # su=an and westan | wind under wolcnum. # *onne weaxe= hra=e | feldes blostman, # f$gen *$t hi moton. | Ac se stearca storm, # *onne he strong cym= | nor=an and eastan, # he genime= hra=e | *$re rosan wlite, # and eac *a ruman s$ | nor=erne yst # nede geb$de=%, | *$t hio strange geondstyred # on sta=u beate=. | Eala, *$t on eor=an # auht f$stlices | weorces on worulde # ne wuna= $fre! | =a ongon se wisdom # his gewunan fylgan, | gliowordum gol, # gyd $fter% spelle, | song so=cwida # sumne *a geta, | cw$= *$t he ne herde # *$t on heane munt | monna $nig # meahte asettan | healle hroff$ste. # Ne *earf eac h$le=a nan | wenan *$s weorces, # *$t he wisdom m$ge | wi= ofermetta # $fre gemengan. | Herdes *u $fre # *$tte $nig mon | on sondbeorgas # settan meahte | f$ste healle? # Ne m$g eac fira nan | wisdom timbran # *$r =$r woruldgitsung | beorg oferbr$de=. # Baru sond willa= | ren forswelgan; # swa de= ricra nu | grundleas gitsung # gilpes and $hta, | gedrince= to dryggum # dreosendne welan, | and *eah *$s *earfan ne bi= # *urst aceled. | Ne m$g h$le*a gehw$m # hus on munte | lange gel$stan, # for=$m him lungre on | swift wind swape=. # Ne bi= sond *on ma | wi= micelne ren # manna $ngum | huses hirde, # ac hit hreosan wile, | sigan sond $fter rene. # Swa bio= anra gehw$s | monna modsefan # miclum awegede, | of hiora stede styrede, # *onne hi% strong drece= | wind under wolcnum # woruldearfo=a, | o**e hi% eft se re=a # ren onhrere= | sumes ymbhogan, # ungemet gemen. | Ac se =e *a ecan # agan wille | so=an ges$l=a, # he sceal swi=e flion | =isse worulde wlite, # wyrce him si==an | his modes hus, # *$r he m$ge findan | ea=metta stan # unigmet f$stne, | grundweal gearone; # se toglidan ne *earf, | *eah hit wecge wind # woruldearfo=a | o==e ymbhogena # ormete ren, | for*$m on *$re dene # drihten selfa | *ara eadmetta # eardf$st wuniga=, | *$r se wisdom a # wuna= on gemyndum. | For=on orsorg lif # ealnig l$da= | woruldmen wise # buton wendinge. | *onne he eall forsih= # eor=licu good, | and eac *ara yfela # orsorh wuna=, | hopa= to *$m ecum # *e *$r $fter cuma=, | hine *onne $ghwonan # $lmihtig good | singallice # simle gehealde= | anwunigendne # his agenum | modes ges$l=um # *urh metodes gife, | *eah hine se wind # woruldearfo=a | swi=e swence, # and hine singale | gemen g$le, # *onne him grimme on | worulds$l=a wind # wra=e blawe=, | *eah *e hine ealneg # se ymbhoga | =yssa worulds$l=a # wra=e drecce. | Sona swa se wisdom # *as word h$fde | swetole areahte, # he *a si==an ongan | singan so=cwidas, # and *us selfa cw$=: | Hw$t, sio forme eld # foldbuendum | geond eor=an sceat # $ghwam dohte, | *a *a anra gehw$m # on eor=w$stmum | genoh =uhte. # Nis hit nu =a swelc! | N$ron *a geond weorulde # welige hamas, | ne mislice # mettas ne drincas, | ne hi *ara hr$gla # huru ne gemdon | *e nu drihtguman # diorost l$ta=. | For=$m hiora n$nig # n$s *a gieta, | ne hi ne gesawon # sundbuende, | ne ymbutan hi # awer ne herdon. | Hw$t, hi firenlusta # frece ne w$ron, | buton swa hi meahton # gemetlicost | =a gecynd began # *e him Crist gesceop, | and hi $ne on d$ge # $ton symle | on $fentid # eor=an w$stmas, | wudes and wyrta, # nalles win druncon | scir of steape. # N$s *a scealca nan | *e mete o==e drinc # m$ngan cu=e, | w$ter wi= hunige, # ne heora w$da *on ma | sioloce siowian, # ne hi siarocr$ftum | godweb giredon, # ne hi gimreced | setton searolice, # ac hi simle him | eallum tidum # ute slepon | under beamsceade, # druncon burnan w$ter, | calde wyllan. # N$nig cepa ne seah | ofer eargeblond # ellendne wearod, | ne huru ymbe sciphergas # scealcas% ne herdon, | ne fur=um fira nan # ymb gefeoht sprecan. | N$s =eos eor=e besmiten # awer *a geta | beornes blode # *e hine bill rude, | ne fur=um wundne wer # weoruldbuende | gesawan under sunnan. # N$nig si==an w$s | weor= on weorulde, # gif mon his willan ongeat | yfelne mid eldum; # he w$s $ghw$m la=. | Eala, *$r hit wurde # o==e wolde god | *$t on eor=an nu # ussa tida | geond *as widan weoruld # w$ren $ghw$s | swelce under sunnan. # Ac hit is s$mre nu, | *$t =eos gitsunc hafa= # gumena gehwelces | mod amerred, # *$t he maran ne rec=, | ac hit on witte # weallende byrn=. | Efne sio gitsung # *e n$nne grund hafa= | swearte sw$fe= # sumes onlice | efne *am munte # *e nu monna bearn | Etne hata=. # Se on iglonde | Sicilia # swefle byrne=, | *$t mon helle fyr # hate= wide, | for*$m hit symle bi= # sinbyrnende, | and ymbutan hit # o=ra stowa | blate forb$rn= # biteran lege. | Eala, hw$t se forma # feohgitsere | w$re on worulde, # se *as wongstedas | grof $fter golde # and $fter gimcynnum. | Hw$t, he frecnu gestreon # funde m$negum | bewrigen on weorulde, # w$tere o==e eor=an. | Hw$t, we ealle witon # hwelce $rleste | ge neah ge feor # Neron worhte, | Romwara cyning, # *a his rice w$s | hehst under heofonum, # to hryre monegum. | W$lhreowes gewed # w$s ful wide cu=, | unrihth$med, # arleasta fela, | man and mor=or, # misd$da worn, | unrihtwises # inwid*oncas. | He het him to gamene # geara forb$rnan | Romana burig, # sio his rices w$s | ealles e=elstol. # He for unsnyttrum | wolde fandian # gif *$t fyr meahte | lixan swa leohte # and swa longe eac, | read rasettan, # swa he Romane | secgan geherde # *$t on sume tide | Troia burg # ofertogen h$fde | lega leohtost, # lengest burne | hama under hefonum. # N$s *$t herlic d$d, | *$t hine swelces gamenes # gilpan lyste, | *a he ne earnade # elles wuhte, | buton *$t he wolde # ofer wer=iode | his anes huru # anwald cy=an. | Eac hit ges$lde # $t sumum cierre | =$t se ilca het # ealle acwellan | *a ricostan # Romana witan | and *a $*elestan # eorlgebyrdum | *e he on *$m folce # gefrigen h$fde, | and on uppan # agene bro=or | and his modor mid # meca ecgum, | billum ofbeatan. # He his bryde ofslog | self mid sweorde, # and he symle w$s | micle *e bli=ra # on breostcofan | *onne he swylces mor=res% # m$st gefremede. | Nalles sorgode # hw$=er si==an a | mihtig drihten # ametan wolde | wrece be gewyrhtum # wohfremmendum, | ac he on fer=e f$gn # facnes and searuwa | w$lriow wunode. # Wiold emne swa *eah | ealles *isses m$ran # middangeardes, | swa swa lyft and lagu # land ymbclyppa=, | garsecg embegyrt # gumena rice, | secgea% sitlu, # su=, east and west, | o= =a nor=mestan # n$ssan on eor=an; | eall *$t Nerone # nede o==e lustum, | hea=orinca gehwilc, # heran sceolde. | He h$fde him to gamene, # *onne he on gylp astag, | hu he eor=cyningas # yrmde and cwelmde. | Wenst =u *$t se anwald # ea=e ne meahte | godes $lmihtiges # *one gelpsca=an | rice ber$dan # and bereafian | his anwaldes # =urh *a ecan meaht, | o==e him his yfeles # elles gestioran? | Eala, gif he wolde, # =$t he wel meahte, | *$t unriht him # ea=e forbiodan! | Eawla, *$t se hlaford # hefig gioc slepte | sware on *a swyran # sinra =egena, | ealra =ara h$le=a # *e on his tidum | geond *as l$nan worold # liban sceoldon. | He on unscyldgum # eorla blode | his sweord selede # swi=e gelome; | =$r w$s swi=e sweotol, # *$t we s$don oft, | *$t se anwald ne de= # awiht godes | gif se wel nele # *e his geweald hafa=. | Gif nu h$le=a hwone # hlisan lyste, | unnytne gelp # agan wille, | *onne ic hine wolde # wordum biddan | *$t he hine $ghwonon utan # ymbe*ohte, | sweotole ymbsawe, # su=, east and west, | hu widgil sint # wolcnum ymbutan | heofones hwealfe. # Higesnotrum m$g | ea=e =incan # *$t *eos eor=e sie | eall for =$t o=er # unigmet lytel; | *eah hio unwisum # widgel *ince, | on stede stronglic # steorleasum men, | *eah m$g *one wisan # on gewitlocan | *$re gitsunge # gelpes scamian, | =onne hine *$s hlisan # heardost lyste=, | and he *eah ne m$g # *one tobredan | ofer =as nearowan # n$nige =inga | eor=an sceatas; # is =$t unnet gelp! | Eala, ofermodan, # hwi eow a lyste | mid eowrum swiran # selfra willum | *$t sw$re gioc # symle underlutan? | Hwy ge ymb =$t unnet # ealnig swincen, | *$t ge *one hlisan # habban tilia= | ofer =ioda ma # *onne eow *earf sie? | *eah eow nu ges$le # *$t eow su= o==e nor= | *a ytmestan # eor=buende | on monig =iodisc # miclum herien, | =eah hwa $=ele sie # eorlgebyrdum, | welum geweor=ad%, # and on wlencum =io, | dugu=um diore, # dea= *$s ne scrife=, | *onne him rum forl$t # rodora waldend, | ac he *one welegan # w$dlum gelice | efnm$rne gede= # $lces *inges. | Hw$r sint nu *$s wisan # Welandes ban, | *$s goldsmi=es, # *e w$s geo m$rost? | For*y ic cw$= *$s wisan # Welandes ban, | for=y $ngum ne m$g # eor=buendra | se cr$ft losian # *e him Crist onl$n=. | Ne m$g mon $fre *y e= # $nne wr$ccan | his cr$ftes beniman, # *e mon oncerran m$g | sunnan onswifan, # and =isne swiftan rodor | of his rihtryne # rinca $nig. | Hwa wat nu *$s wisan # Welandes ban, | on hwelcum hi% hl$wa # hrusan *eccen? | Hw$r is nu se rica # Romana wita, | and se aroda, # *e we ymb spreca=, | hiora heretoga, # se gehaten w$s | mid *$m burgwarum # Brutus nemned? | Hw$r is eac se wisa # and se weor=georna | and se f$str$da # folces hyrde, | se w$s u=wita # $lces =inges, | cene and cr$ftig, # =$m w$s Caton nama? | Hi w$ron gefyrn # for=gewitene; | nat n$nig mon # hw$r hi nu sindon. | Hw$t is hiora here # buton se hlisa an? | Se is eac% to lytel # swelcra lariowa, | for=$m *a magorincas # maran wyr=e | w$ron on worulde. # Ac hit is wyrse nu, | *$t geond *as eor=an # $ghw$r sindon | hiora gelican # hwon ymbspr$ce, | sume openlice # ealle forgitene, | *$t hi se hlisa # hiwcu=e ne m$g | forem$re weras # for= gebrengan. | *eah ge nu wenen # and wilnigen | *$t ge lange tid # libban moten, | hw$t iow $fre *y bet # bio o==e *ince? | For=$m *e nane forlet, # *eah hit lang =ince, | dea= $fter dogorrime, # *onne he h$f= drihtnes leafe. | Hw$t *onne h$bbe # h$le*a $nig, | guma $t *$m gilpe, # gif hine gegripan mot | se eca dea= # $fter *issum worulde? | An sceppend is # butan $lcum tweon. | Se is eac wealdend # woruldgesceafta, | heofones and eor=an # and heare% s$ | and ealra *ara # *e =$r in wunia=, | unges$wenlicra, # and eac swa same | =ara =e we eagum # on locia=, | ealra gesceafta. # Se is $lmihtig, | *$m olecca= # ealle gesceafte | *e *$s ambehtes # awuht cunnon, | ge eac swa same # *a =$s auht nyton | *$t hi *$s =eodnes # *eowas sindon. | Se us gesette # sido and *eawas, | eallum gesceaftum # unawendende%, | singallice # sibbe gecynde, | *a *a he wolde, # *$t *$t he wolde, | swa lange swa he wolde # *$t hit wesan sceolde. | Swa hit eac to worulde # sceal wunian% for=, | for*$m $fre ne magon # *a unstillan | woruldgesceafta # weor=an gestilde, | of =$m ryne onwend # =e him rodera weard | endebyrdes # eallum gesette. | H$f= se alwealda # ealle gesceafta | geb$t mid his bridle, # hafa= butu gedon, | ealle gemanode # and eac getogen, | *$t hi ne moten # ofer metodes est | $fre gestillan, # ne eft eallunga | swi=or stirian, # *onne him% sigora weard | his gewealdle=er # wille onl$ten. | He hafa= *e bridle # butu befangen | heofon and eor=an # and eall holma begong. | Swa h$f= gehea=$rod # hefonrices weard | mid his anwealde # ealle gesceafta, | *$t hiora $ghwilc # wi= o=er win=, | and *eah winnende # wre=ia= f$ste, | $ghwilc o=er # utan ymbclyppe=, | *y l$s hi toswifen. # For=$m hi symle sculon | =one ilcan ryne # eft gecyrran | *e $t frym=e # f$der getiode, | and swa edniwe # eft gewior=an. | Swa hit nu faga=, # frean ealdgeweorc, | *$tte winnende # wi=erweard gesceaft | f$ste sibbe # for= anhealda=. | Swa nu fyr and w$ter, # folde and lagustream, | manigu% o=ru gesceaft # efnswi=e him | giond *as widan% worulde # winna= betweox him, | and swa *eah magon # hiora *egnunga | and geferscipe # f$ste gehealdan. | Nis hit no *$t an # *$t swa ea=e m$g | wi=erweard gesceaft # wesan $tg$dere | symbel geferan, # ac hit is sellicre | *$t hiora $nig ne m$g # butan o*rum bion. | Ac sceal wuhta gehwilc # wi=erweardes hw$thwugu | habban under heofonum, # *$t his hige durre | gemetgian, # $r hit to micel weor=e. | H$f= se $lmihtiga # eallum gesceaftum | =$t gewrixle geset # *e nu wunian sceal, | wyrta growan, # leaf grenian, | *$t on h$rfest eft # hrest and wealuwa=. | Winter bringe= # weder ungemet cald, | swifte windas. # Sumor $fter cyme=, | wearm gewideru. # Hw$t, *a wonnan niht | mona onlihte=, # o==$t monnum d$g | sunne bringe= # giond *as sidan gesceaft. | H$f= se ilca god # eor=an and w$tere | mearce gesette. # Merestream ne dear | ofer eor=an sceat # eard gebr$dan | fisca cynne # butan frean leafe, | ne hio $fre ne mot # eor=an *yrscwold | up ofersteppan, # ne =a ebban *on ma | foldes mearce # oferfaran moton. | *a gesetnessa # sigora wealdend, | lifes leohtfruma, # l$t *enden he wile | geond *as m$ran gesceaft # mearce healden. | Ac *onne se eca # and se $lmihtiga | *a gewealdle=eru # wile onl$tan | efne *ara bridla # *e he geb$tte mid | his agen weorc # eall $t frym=e, | (*$t is wi=erweardnes # wuhte gehwelcre | *e we mid *$m bridle # becnan tilia=); | gif se =ioden l$t # *a toslupan, | sona hi forl$ta= # lufan and sibbe, | =$s geferscipes # freondr$denne; | tila* anra gehwilc # agnes willan, | woruldgesceafta # winna= betweox him, | o==$t =ios eor=e # eall forweor=e=, | and eac swa same # o=ra gesceafta | weor=a= him selfe # si==an to nauhte. | Ac se ilca god, # se *$t eall metga=, | se gefeh= fela # folca tosomne, | and mid freondscipe # f$ste gegadra=, | gesamna=% sinscipas, # sibbe gemenge=, | cl$nlice lufe. # Swa se cr$ftga eac | geferscipas # f$ste gesamna=, | *$t hi hiora freondscipe # for= on symbel | untweofealde # treowa gehealda=, | sibbe samrade. # Eala, sigora god, | w$re% *is moncyn # miclum ges$lig, | gif hiora modsefa # meahte weor=an | sta=olf$st gereaht # *urh *a strongan meaht, | and geendebyrd, # swa swa o=ra sint | woruldgesceafta. # W$re hit, la, *onne | murge mid monnum, # gif hit meahte swa. | Se *e wille wyrcan # w$stmb$re lond, | atio of =$m $cere # $rest sona | fearn and *ornas # and fyrsas swa same, | wiod *a *e willa= # welhw$r derian | cl$num hw$te, # *y l$s he ci=a leas | licge on =$m lande. # Is leoda gehw$m | =ios o=ru bysen # efnbehefu, | *$t is, *$tte =ynce= # *egna gehwelcum | huniges bibread # healfe *y swetre, | gif he hwene $r # huniges teare | bitres onbyrge=. # Bi= eac swa same | monna $ghwilc # micle *y f$genra | li=es we=res, # gif hine lytle $r | stormas gestonda= # and se stearca wind | nor=an and eastan. # N$negum *uhte | d$g on *once, # gif sio dimme niht | $r ofer eldum # egesan ne brohte. | Swa *inc= anra gehw$m # eor=buendra | sio so=e ges$l= # symle =e betere | and *y wynsumre, # *e he wita ma, | heardra hen=a, # her adreoge=. | *u meaht eac mycle *y e= # on modsefan | so=a ges$l=a # sweotolor gecnawan, | and to heora cy==e # becuman si==an, | gif *u up atyhs= # $rest sona | and =u awyrtwalast # of gewitlocan | leasa ges$l=a, # swa swa londes ceorl | of his $cere lyc= # yfel weod monig. | Si==an ic =e secge # *$t *u sweotole meaht | so=a ges$l=a # sona oncnawan, | and *u $fre ne recst # $niges =inges | ofer *a ane, # gif *u hi ealles ongitst. | Ic wille mid giddum # get gecy=an | hu se $lmihtga # ealla% gesceafta | bryr= mid his bridlum, # beg= =ider he wile | mid his anwalde, # ge endebyrd | wundorlice # wel gemetga=. | Hafa= swa gehea=orad # heofona wealdend, | utan befangen # ealla gesceafta, | ger$ped mid his racentan, # *$t hi aredian ne magon | *$t hi hi $fre him # of aslepen; | and *eah wuhta gehwilc # wriga= toheald | sidra gesceafta, # swi=e onhelded | wi= *$s gecyndes # *e him% cyning engla, | f$der $t frym=e, # f$ste getiode. | Swa nu *inga gehwilc # =iderweard funda= | sidra gesceafta, # buton sumum englum | and moncynne, # *ara micles to feola | woroldwuniendra # win= wi= gecynde. | *eah nu on londe # leon gemete, | wynsume wiht # wel atemede, | hire magister # miclum lufige, | and eac ondr$de # dogora gehwelce, | gif hit $fre ges$l= # *$t hio $niges | blodes onbyrge=, # ne =earf beorna nan | wenan *$re wyrde # *$t hio wel si==an | hire taman healde, # ac ic tiohhie | *$t hio =$s niwan taman # nauht ne gehicgge, | ac =one wildan gewunan # wille ge*encan | hire eldrena; # ongin= eorneste | racentan slitan, # ryn, grymetigan, | and $rest abit # hire agenes | huses hirde, # and hra=e si==an | h$le=a gehwilcne # *e hio gehentan m$g. | Nele hio forl$tan # libbendes wuht, | neata ne monna, # nim= eall *$t hio fint. | Swa do= wudufuglas; # *eah hi wel sien, | tela atemede, # gif hi on treowum weor=a= | holte tomiddes, # hr$=e bio= forsewene | heora lareowas, # *e hi lange $r | tydon and temedon. # Hi on treowum wilde | ealdgecynde # a for= si==an | willum wunia=, # *eah him wolde hwilc | heora lareowa # listum beodan | *one ilcan mete # *e he hi $ror mid | tame getede. # Him *a twigu *inca= | emne swa merge # *$t hi *$s metes ne rec=, | =inc= him to =on wynsum # *$t him se weald oncwy=; | *onne hi gehera= # hleo=rum br$gdan | o=re fugelas, # hi heora agne | stefne styria=; # stuna= eal geador | welwynsum sanc, # wudu eallum oncwy=. | Swa bi= eallum treowum # *e him on $=ele bi= | *$t hit on holte # hyhst geweaxe; | *eah =u hwilcne boh # byge wi= eor=an, | he bi= upweardes, # swa =u an forl$tst | widu on willan, # went on gecynde. | Swa de= eac sio sunne, # *onne hio on sige weor=e=, | ofer midne d$g, # merecondel scyf= | on ofd$le, # uncu=ne weg | nihtes gene=e=, # nor= eft and east; | eldum otewe=, # brenc= eor=warum | morgen meretorhtne. # Hio ofer moncyn stih= | a upweardes, # o= hio eft cyme= | *$r hire yfemes= bi= # eard gecynde. | Swa swa $lc gesceaft # ealle m$gene | geond =as widan woruld # wriga= and higa=, | ealle m$gene # eft symle onlyt, | wi= his gecyndes # cym= to, =onne hit m$g. | Nis nu ofer eor=an # $negu gesceaft | *e ne wilnie # *$t hio wolde cuman | to *am earde # *e hio of becom; | *$t is orsorgnes # and ecu rest, | *$t is openlice # $lmihti god. | Nis nu ofer eor=an # $negu gesceaft | *e ne hwearfige, # swa swa hweol de=, | on hire selfre. # For=on hio swa hwearfa=, | *$t hio eft cume # *$r hio $ror w$s; | *onne hio $rest sie # utan behwerfed, | *onne hio ealles wyr= # utan becerred, | hio sceal eft don # *$t hio $r dyde, | and eac wesan # *$t hio $ror w$s. | Hw$t bi= =$m welegan # woruldgitsere | on his mode =e bet, # *eah he micel age | goldes and gimma # and gooda gehw$s, | $hta unrim, # and him mon erigen scyle | $ghwelce d$g # $cera =usend, | =eah =es middangeard # and *is manna cyn | sy under sunnan # su=, west and east | his anwalde # eall under=ieded? | Ne mot he *ara hyrsta # hionane l$dan | of =isse worulde # wuhte *on mare, | hordgestreona, # =onne he hi=er brohte. | =eah hine nu se yfela # unrihtwisa | Neron cynincg # niwan gescerpte | wlitegum w$dum # wundorlice, | golde geglengde # and gimcynnum, | *eah he w$s on worulde # witena gehwelcum | on his lifdagum # la= and unweor=, | fierenfull. # Hw$t, se feond swa =eah | his diorlingas # dugu=um stepte. | Ne m$g ic *eah gehycgan # hwy him on hige *orfte | a =y s$l wesan; # *eah hi sume hwile | gecure butan cr$ftum # cyninga dysegast, | n$ron hy =y weor=ran # witena $negum. | =eah hine se dysega # do to cyninge, | hu m$g *$t gesceadwis # scealc gereccan | *$t he him =y selra # sie o==e *ince? | Se *e wille anwald agon, # =onne sceal he $rest tilian | *$t he his selfes # on sefan age | anwald innan, # *y l$s he $fre sie | his un*eawum # eall under=yded, | ado of his mode # mislicra fela | *ara ymbhogona # *e him unnet sie, | l$te sume hwile # siofunga ana% | erm=a sinra%. # *eah him eall sie | *es middangeard, # swa swa merestreamas | utan belicga=, # on $ht gifen, | efne swa wide # swa swa westmest nu | an iglond lig= # ut on garsecg, | *$r n$ngu bi= # niht on sumera | ne wuhte *on ma # on wintra d$g | toteled tidum, # *$t is Tile haten; | *eah nu anra hwa # ealles wealde | *$s iglandes, # and eac *onan | o= Indeas # eastewearde; | *eah he nu *$t eall # agan mote, | hwy bi= his anwald # auhte =y mara, | gif he si==an nah # his selfes geweald | inge=ances, # and hine eorneste | wel ne bewarena= # wordum and d$dum | wi= =a un*eawas # *e we ymb spreca=? | Hw$t%, eor=waran # ealle h$fden, | foldbuende, # fruman gelicne; | hi of anum tw$m # ealle comon, | were and wife, # on woruld innan, | and hi eac nu get # ealle gelice | on woruld cuma=, # wlance and heane. | Nis *$t nan wundor, # for=$m witan ealle | *$t an god is # ealra gesceafta, | frea moncynnes, # f$der and scippend. | Se =$re sunnan leoht # sele= of heofonum, | monan and *yssum% # m$rum steorrum. | Se milda% metod% # gesceop men on eor=an, | and gesamnade # sawle to lice | $t fruman $rest, # folc under wolcnum | emn$=ele gesceop # $ghwilcne mon. | Hwy ge *onne $fre # ofer o=re men | ofermodigen # buton andweorce, | nu ge un$=elne # n$nigne% meta=? | Hwy ge eow for $*elum # up ahebben, | nu on *$m mode bi= # monna gehwilcum | *a riht$*elo # *e ic =e recce ymb, | nales on =$m fl$sce # foldbuendra? | Ac nu $ghwilc mon # *e mid ealle bi= | his un*eawum # under=ieded, | he forl$t $rest # lifes frumsceaft | and his agene # $*elo swa selfe, | and eac *one f$der # *e hine $t fruman gesceop. | For=$m hine an$*ela= # $lmihtig god, | *$t he un$*ele # a for= *anan | wyr= on weorulde, # to wuldre ne cym=. | Eala =$t se yfla # unrihta gede= | wra=a willa # wohh$metes, | *$t he mid ealle gedr$f= # anra gehwylces | monna cynnes # mod fulneah =on. | Hw$t, sio wilde beo, # *eah wis sie, | anunga sceal # eall forweor=an | gif hio yrringa # awuht stinge=. | Swa sceal sawla gehwilc # si==an losian, | gif se lichoma # forlegen weor=e= | unrihth$mede, # bute him $r cume | hreow to heortan, # $r he hionan wende. | Eala, *$t is hefig dysig, # hyge= ymbe se =e wile, | and frecenlic # fira gehwilcum | *$t =a earman men # mid ealle gedw$le=, | of =$m rihtan wege # recene al$ded. | Hw$=er ge willen # on wuda secan | gold =$t reade # on grenum triowum? | Ic wat swa =eah # *$t hit witena nan | *ider ne sece=, # for=$m hit *$r ne wex=, | ne on wingeardum # wlitige gimmas. | Hwy ge nu ne settan # on sume dune | fiscnet eowru, # *onne eow fon lyste= | leax o==e cyperan? # Me gelicost =inc= | *$tte ealle witen # eor=buende | *oncolmode # =$t hi *$r ne sint. | Hw$*er ge nu willen # w$*an mid hundum | on sealtne s$, # *onne eow secan lyst | heorotas and hinda? # *u gehicgan meaht | *$t ge willa= =a # on wuda secan | oftor micle # *onne ut on s$. | Is =$t wundorlic, # *$t we witan ealle, | *$t mon secan sceal # be s$waro=e | and be eaofrum # $*ele gimmas, | hwite and reade # and hiwa gehw$s. | Hw$t, hi eac witon # hw$r hi eafiscas | secan *urfan, # and swylcra fela | weoruldwelena; # hi *$t wel do=, | geornfulle men, # geara gehwilce. | Ac =$t is earmlicost # ealra *inga | *$t *a dysegan sint # on gedwolan wordene, | efne swa blinde # *$t hi on breostum ne magon | ea=e gecnawan # hw$r *a ecan good, | so=a ges$l=a, # sindon gehydda. | For*$m hi $fre ne lyst # $fter spyrian, | secan *a ges$l=a. # Wena= samwise | *$t hi on =is l$nan m$gen # life findan | so=a ges$l=a, # *$t is selfa god. | Ic nat hu ic m$ge # n$nige =inga | ealles swa swi=e # on sefan minum | hiora dysig t$lan # swa hit me don lyste=, | ne ic *e swa sweotole # gesecgan ne m$g, | for=$m hi% sint earmran # and eac dysegran, | unges$ligran, # *onne ic *e secgan m$ge. | Hi wilnia= # welan and $hta | and weor=scipes # to gewinnanne; | *onne hi habba= # *$t hiora hige sece=, | wena= *onne # swa gewitlease | =$t hi *a so=an # ges$l=a h$bben. | Eala, min drihten, # *$t *u eart $lmihtig, | micel, modilic, # m$r*um gefr$ge, | and wundorlic # witena gehwylcum. | Hw$t, =u, ece god, # ealra gesceafta | wundorlice # wel gesceope, | ungesewenlica, # and eac swa same | gesewenlicra # softe wealdest | scirra gesceafta # mid gesceadwisum | m$gne and cr$fte. # *u *ysne middangeard | from fruman $rest # for= o= ende | tidum tot$ldes, # swa hit get$sost w$s, | endebyrdes, # *$t hi $ghw$=er | ge $r fara= # ge eft cuma=. | *u *e unstilla # agna gesceafta | to =inum willan # wislice astyrest, | and *e self wun$st # swi=e stille | unanwendendlic # a for= simle. | Nis nan mihtigra # ne nan m$rra | ne geond ealle *a gesceaft # efnlica *in, | ne *e $nig ned*earf # n$s $fre giet | ealra *ara weorca # *e *u geworht hafast; | ac mid *inum willan # *u hit worhtes eall, | and mid anwalde # *inum agenum | weorulde geworhtest # and wuhta gehw$t, | *eah =e n$negu # ned=earf w$re | eallra *ara m$r*a. # Is =$t micel gecynd | *ines goodes, # *enc= ymb se =e wile, | for=on hit is eall an # $lces *incges, | *u and *$t =in good. # Hit is *in agen, | for=$m hit his utan # ne com auht to =e, | ac ic georne wat # *$t =in goodnes is, | $lmihtig good, # eall mid =e selfum. | Hit is ungelic # urum gecynde; | us is utan cymen # eall *a we habba= | gooda on grundum # from gode selfum. | N$fst *u to $negum # andan genumenne, | for=am *e nan *ing nis # *in gelica, | ne huru $nig # $lcr$ftigre, | for=$m *u ealgood # anes ge*eahte | *ines ge*ohtest, # and hi *a worhtest. | N$s $ror% =e # $negu gesceaft | *e auht o==e nauht # au=er worhte, | ac =u butan bysne, # brego moncynnes, | $lmihtig% god, # eall geworhtest | *ing *earle good; # eart *e selfa | *$t hehste good. # Hw$t, =u, halig f$der, | $fter *inum willan # woruld gesceope, | =isne middangeard, # meahtum *inum, | weorada drihten, # swa *u woldest self, | and mid =inum willan # wealdest ealles; | for=$m *u, so=a god, # selfa d$lest | gooda $ghwilc. # For=$m *u geara $r | ealla gesceafta # $rest gesceope | swi=e gelice, # sumes hw$=re *eah | ungelice, # nemdest eall swa =eah | mid ane noman # ealle tog$dre | woruld under wolcnum. # Hw$t, *u, wuldres god, | *one anne naman # eft tod$ldes, | f$der, on feower; # w$s *ara folde an | and w$ter o=er # worulde d$les, | and fyr is *ridde # and feower=e lyft; | *$t is eall weoruld # eft tog$dere. | Habba= *eah *a feower # frumstol hiora, | $ghwilc hiora # agenne stede, | *eah anra hwilc # wi= o=er sie | miclum gemenged, # and mid m$gne eac | f$der $lmihtiges # f$ste gebunden | gesiblice # softe tog$dre | mid bebode *ine, # bilewit f$der, | *$tte heora $nig # o=res ne dorste | mearce ofergangan # for metodes ege; | ac ge*weorod sint # =egnas tog$dre, | cyninges cempan, # cele wi= h$to, | w$t wi= drygum, # winna= hw$=re. | W$ter and eor=e # w$stmas brenga=; | *a sint on gecynde # cealda ba twa, | w$ter w$t and ceald. # Wangas ymbelicga=, | eor=e $lgreno, # eac hw$=re ceald. | Lyft is gemenged, # for*$m hio on middum wuna=; | nis *$t nan wundor # *$t hio sie wearm and ceald, | w$t wolcnes tier, # winde geblonden, | for=$m hio is on midle, # mine gefr$ge, | fyres and eor=an. # Fela monna wat | *$tte yfemest is # eallra gesceafta | fyr ofer eor=an, # folde neo=emest. | Is *$t wundorlic, # weroda drihten, | *$t =u mid ge*eahte # *inum wyrcest | *$t =u *$m gesceaftum # swa gesceadlice | mearce gesettest, # and hi gemengdest% eac. | Hw$t, =u *$m w$ttere # w$tum and cealdum | foldan to flore # f$ste gesettest, | for=$m hit unstille # $ghwider wolde | wide toscri=an # wac and hnesce. | Ne meahte hit on him selfum, # so= ic geare wat, | $fre gestandan, # ac hit sio eor=e hylt | and swelge= eac # be sumum d$le, | *$t hio si=*an m$g # for =$m sype weor=an | geleht lyftum. # For=$m leaf and g$rs | br$d geond Bretene, # blowe= and growe= | eldum to are. # Eor=e sio cealde | breng= w$stma fela # wundorlicra, | for=$m hio mid *$m w$tere # weor=a= ge*awened. | Gif *$t n$re, # *onne hio w$re | fordrugod to duste # and todrifen si==an | wide mid winde, # swa nu weor=a= oft | axe giond eor=an # eall toblawen. | Ne meahte on =$re eor=an # awuht libban, | ne wuhte *on ma # w$tres brucan, | on eardian # $nige cr$fte | for cele anum, # gif *u, cyning engla, | wi= fyre hw$thwugu # foldan and lagustream | ne% mengdest tog$dre, # and gemetgodest | cele and h$to # cr$fte *ine, | *$t *$t fyr ne m$g # foldan and merestream | blate forb$rnan, # *eah hit wi= ba twa sie | f$ste gefeged, # f$der ealdgeweorc. | Ne *inc= me *$t wundur # wuhte *e l$sse | *$t =ios eor=e m$g # and egorstream, | swa ceald gesceaft, # cr$fta nane | ealles adw$scan # *$t *$t him on innan stica= | fyres gefeged # mid frean cr$fte. | *$t is agen cr$ft # eagorstreames%, | w$tres and eor*an, # and on wolcnum eac, | and efne swa same # uppe ofer rodere. | *onne is *$s fyres # frumstol on riht, | eard ofer eallum # o=rum gesceaftum | gesewenlicum # geond *isne sidan grund; | *eah hit wi= ealla sie # eft gemenged | weoruldgesceafta, # *eah waldan ne mot | *$t hit $nige # eallunga fordo | butan *$s leafe # *e us *is lif tiode, | *$t is se eca # and se $lmihtga. | Eor=e is hefigre # o=rum gesceaftum, | *icre ge*uren, # for=$m% hio *rage stod | ealra gesceafta # under ni=em$st, | buton *$m rodere, # *e *as ruman gesceaft | $ghwylce d$ge # utan ymbhwyrfe=, | and *eah *$re eor=an # $fre ne o=rine=, | ne hire on nanre ne mot # near *onne on o=re | stowe gest$ppan; # strice= ymbutan | ufane and neo=ane, # efenneah gehw$=er. | $ghwilc gesceaft # *e we ymb spreca= | h$f= his agenne # eard onsundran, | bi= *eah wi= *$m o=rum # eac gemenged. | Ne m$g hira $nig # butan o=rum bion. | *eah hi unsweotole # somod eardien, | swa nu eor=e and w$ter # earfo=t$cne | unwisra gehw$m # wunia= on fyre, | *eah hi sindan% # sweotole *$m wisum. | Is *$t fyr swa same # f$st on *$m w$tre | and on stanum eac # stille geheded | earfo=hawe, # is hw$=re *$r. | Hafa= f$der engla # fyr gebunden | efne to *on f$ste # *$t hit fiolan ne m$g | eft $t his e=le, # *$r *$t o=er fyr | up ofer eall *is # eardf$st wuna=. | Sona hit forl$te= # *as l$nan gesceaft, | mid cele ofercumen, # gif hit on cy==e gewit, | and *eah wuhta gehwilc # wilna= *iderweard | *$r his m$g=e bi= # m$st $tg$dre. | *u gesta=oladest # *urh *a strongan meaht, | weroda wuldorcyning, # wundorlice | eor=an swa f$ste # *$t hio on $nige | healfe ne helde=; # ne m$g hio hider ne *ider | sigan *e swi=or # *e hio symle dyde. | Hw$t, hi *eah eor=lices # auht ne halde=, | is *eah efne=e # up and of dune | to feallanne # foldan =isse, | *$m anlicost # *e on $ge bi=, | gioleca on middan, # glide= hw$=re | $g ymbutan. # Swa stent eall weoruld | stille on tille, # streamas ymbutan, | lagufloda gelac, # lyfte and tungla, | and sio scire scell # scri=e= ymbutan | dogora gehwilce; # dyde lange swa. | Hw$t, *u, =ioda god, # =riefalde on us | sawle gesettest, # and hi si==an eac | styrest and stihtest # *urh =a strongan meaht, | *$t hire *y l$sse # on =$m lytlan ne bi= | anum fingre # *e hire on eallum bi= | *$m lichoman. # For=$m ic lytle $r | sweotole s$de # *$t sio sawl w$re | *riefald gesceaft # *egna gehwilces, | for=$m u=witan # ealle segga= | =$tte an gecynd # $lcre saule | irsung sie, # o=er wilnung; | is sio =ridde gecynd # *$m tw$m betere, | sio gesceadwisnes. # Nis =$t scandlic cr$ft, | for=$m hit n$nig hafa= # neat buton monnum. | H$f= *a o=ra twa # unrim wuhta; | h$f= *a wilnunga # welhwilc neten | and *a yrsunga # eac swa selfe. | For=y men habb$= # geond middangeard | eor=gesceafta # ealla ofer*ungen, | for=$m =e hi habba=, # *$s =e hi nabba=, | *one $nne cr$ft # *e we $r nemdon. | Sio gesceadwisnes # sceal on gehwelcum | *$re wilnunge # waldan semle, | and irsunge # eac swa selfe; | hio sceal mid ge*eahte # *egnes mode, | mid andgite, # ealles waldan. | Hio is *$t m$ste m$gen # monnes saule | and se selesta # sundorcr$fta. | Hw$t, *u =a saule, # sigora waldend, | *eoda *rymcyning, # *us gesceope, | *$t hio hwearfode # on hire selfre | hire utan ymb, # swa swa eal de= | rineswifte rodor, # recene% ymbscri=e= | dogora gehwilce # drihtnes meahtum | *isne middangeard. # Swa de= monnes saul, | hweole gelicost, # hw$rfe= ymbe hy selfe, | oft smeagende # ymb =as eor=lican | drihtnes gesceafta # dagum and nihtum. | Hwilum ymb% hi selfe # secende smea=, | hwilum eft smea= # ymb *one ecan god, | sceppend hire. # Scri=ende f$r=, | hweole gelicost, # hw$rf= ymb hi selfe. | *onne hio ymb hire scyppend # mid gescead smea=, | hio bi= up ah$fen # ofer hi selfe, | ac hio bi= eallunga # an hire selfre, | *onne hio ymb hi selfe # secende smea=; | hio bi= swi=e fior # hire selfre beneo=an, | *onne hio *$s l$nan # lufa= and wundra= | eor=licu *ing # ofer ecne r$d. | Hw$t, *u, ece god, # eard forgeafe | saulum on heofonum, # selest weor=lica | ginf$sta gifa, # god $lmihtig, | be geearnunga # anra gehwelcre. | Ealle hi scina= # =urh *a sciran neaht | hadre on heofonum, # na hw$=re *eah | ealle efenbeorhte. # Hw$t, we oft gesio= | hadrum nihtum # *$tte heofonsteorran | ealle efenbeorhte # $fre ne scina=. | Hw$t, *u, ece god, # eac gemengest | *a heofoncundan # hider wi= eor=an, | saula wi= lice; # si==an wunia= | *is eor=lice # and *$t ece samod, | saul in fl$sce. # Hw$t, hi simle to =e | hionan% fundia=; # for=$m hi hider of =e | $ror comon, # sculon eft to =e. | Sceal se lichama # last weardigan | eft on eor=an, # for=$m he $r of hire | weox on weorulde. # Wunedon $tsomne | efen swa lange # swa him lyfed w$s | from *$m $lmihtigan, # *e hi $ror gio | gesomnade, # *$t is so= cining. | Se *as foldan gesceop # and hi gefylde *a | swi=e mislicum, # mine gefr$ge, | neata cynnum, # nergend user. | He hi si==an asiow # s$da monegum | wuda and wyrta # weorulde sceatum. | Forgif nu, ece god, # urum modum, | *$t hi moten to *e, # metod alwuhta, | *urg *as earfo=u # up astigan, | and of *isum bysegum, # bilewit f$der, | *eoda waldend, # to =e cuman, | and *onne mid openum # eagum moten | modes ures, # =urh =inra m$gna sped, | $welm gesion # eallra gooda, | *$t *u eart selfa # sigedrihten god, | ge *a eagan hal # ures modes, | *$t we hi on =e selfum # si==an moten | af$stnian. # F$der engla, todrif | *one *iccan mist # *e *rage nu | wi= *a eagan foran # usses modes | hangode hwyle, # hefig and *ystre. | Onliht nu *a eagan # usses modes | mid *inum leohte, # lifes waldend, | for=$m *u eart sio birhtu, # bilewit f$der, | so=es leohtes, # and *u selfa eart | sio f$ste r$st, # f$der $lmihtig, | eallra so=f$stra. # Hw$t, *u softe gedest | *$t hi =e selfne # gesion moten. | *u eart eallra *inga, # *eoda waldend, | fruma and ende. # Hw$t, *u, f$der engla, | eall *ing birest # e=elice | buton geswince. # *u eart selfa weg | and latteow eac # lifgendra gehw$s, | and sio wlitige stow # *e se weg to lig=, | *e ealle to # a fundia= | men of moldan # on *a m$ran gesceaft. | Wel la, monna bearn # geond middangeard, | friora $ghwilc # fundie to | *$m ecum gode # *e we ymb spreca=, | and to *$m ges$l=um # *e we secga= ymb. | Se =e =onne nu sie # nearwe gehefted | mid *isses m$ran # middangeardes | unnyttre lufe, # sece him eft hr$=e | fulne friodom, # *$t he for= cume | to *$m ges$l=um # saula r$des. | For*$m *$t is sio an rest # eallra geswinca, | hyhtlicu hy= # heaum ceolum | modes usses, # meresmylta wic. | *$t is sio an hy= # *e $fre bi= | $fter *am y=um # ura geswinca, | ysta gehwelcre, # ealnig smylte. | *$t is sio fri=stow # and sio frofor an | eallra yrminga # $fter *issum | weoruldgeswincum. # *$t is wynsum stow | $fter *yssum yrm=um # to aganne. | Ac ic georne wat # *$tte gylden ma=m, | sylofren sincstan, # searogimma nan, | middangeardes wela # modes eagan | $fre ne onlyhta=, # auht ne gebeta= | hiora scearpnesse # to *$re sceawunga | so=ra ges$l=a, # ac hi swi=or get | monna gehwelces # modes eagan | ablenda= on breostum, # *onne hi hi beorhtran gedon. | For=$m $ghwilc =ing # *e on *ys andweardan | life lica= # l$nu sindon, | eor=licu *ing # a fleondu. | Ac *$t is wundorlic # wlite and beorhtnes | *e wuhta gehw$s # wlite geberhte=, | and $fter *$m # eallum wealde=. | Nele se waldend # =$t forweor=an scylen | saula usse, # ac he hi selfa wile | leoman onlihtan, # lifes wealdend. | Gif *onne h$le=a hwilc # hlutrum eagum | modes sines # m$g $fre ofsion | hiofones leohtes # hlutre beorhto, | *onne wile he secgan # *$t =$re sunnan sie | beorhtnes *iostro # beorna gehwylcum | to metanne # wi= *$t micle leoht | godes $lmihtiges; # *$t is gasta gehw$m | ece butan ende # eadegum saulum. | Se *e $fter rihte # mid gerece wille | inweardlice # $fter spyrian | swa deoplice, # *$t hit todrifan ne m$g | monna $nig, # ne amerran huru | $nig eor=lic =incg, # he $rest sceal | secan on him selfum # *$t he sume hwile | ymbutan hine # $ror sohte. | Sece *$t si==an # on his sefan innan, | and forl$te an, # swa he oftost m$ge, | $lcne% ymbhogan # =y him unnet sie, | and gesamnige, # swa he swi=ost m$ge, | ealle to *$m anum # his inge=onc, | gesecge his mode% # *$t hit m$g findan | eall on him innan # *$t hit oftost nu | ymbutan hit # ealneg sece=, | gooda $ghwylc. # He ongit si==an | yfel and unnet # eal *$t he h$fde | on his incofan # $ror lange | efne swa sweotole # swa he on *a sunnan m$g | eagum andweardum # on locian, | and he% eac ongit # his inge*onc | leohtre and berhtre # *onne se leoma sie | sunnan on sumera, # *onne swegles gim, | hador heofontungol, # hlutrost scine=. | For=$m *$s lichoman # leahtras and hefignes | and *a un*eawas # eallunga ne magon | of mode ation # monna $negum | rihtwisnesse, # =eah nu rinca hw$m | *$s lichoman # leahtras and hefignes | and un*eawas # oft bysigen | monna modsefan, # m$st and swi=ost | mid *$re yflan # oforgiotolnesse; | mid gedwolmiste # dreorigne sefan | fortih= mod foran # monna gehwelces, | *$t hit swa beorhte ne mot # blican and scinan | swa hit wolde, # gif hit geweald ahte; | *eah bi= sum corn # s$des gehealden | symle on =$re saule # so=f$stnesse, | *enden gadertang wuna= # gast on lice. | =$s s$des corn # bi= symle aweaht | mid ascunga, # eac si==an mid | goodre lare, # gif hit growan sceal. | Hu m$g $nig man # andsware findan | =inga $niges, # *egen mid gesceade, | *eah hine rinca hwilc # rihtwislice | $fter frigne # gif he awuht nafa= | on his modsefan # mycles ne lytles | rihtwisnesse% # ne geradscipes? | Nis *eah $nig man # *$tte ealles swa | *$s geradscipes # swa bereafod sie | *$t he andsware # $nige ne cunne | findan on ferh=e, # gif he frugnen bi=. | For=$m hit is riht spell # *$t us reahte gio | ald u=wita, # ure Platon; | he cw$= *$tte $ghwilc # ungemyndig | rihtwisnesse # hine hr$=e sceolde | eft gewendan # in to sinum | modes gemynde; # he m$g si==an | on his runcofan # rihtwisnesse | findan on ferhte # f$ste gehydde | mid gedr$fnesse # dogora gehwilce | modes sines # m$st and swi=ost, | and mid hefinesse # his lichoman, | and mid *$m bisgum # *e on breostum styre= | mon on mode # m$la gehwylce. | Sie =$t la on eor=an # $lces =inges | ges$lig mon, # gif he gesion m$ge | *one hlutrestan # heofontorhtan stream, | $=elne $welm # $lces goodes, | and of him selfum # =one sweartan mist, | modes *iostro, # m$g aweorpan. | We sculon =eah gita # mid godes fylste | ealdum and leasum # =inne inge=onc | betan bispellum, # *$t =u =e bet m$ge | aredian to rodorum # rihte stige | on =one ecan eard # ussa saula. | Ic h$bbe fi=ru # fugle swiftran, | mid =$m ic fleogan m$g # feor fram eor=an | ofer heane hrof # heofones *isses, | ac =$r ic nu moste # mod gefe=ran, | =inne fer=locan, # fe=rum minum, | o==$t =u meahte # *isne middangeard, | $lc eor=lic =ing, # eallunga forsion. | Meahtes ofer rodorum # gereclice | fe=erum lacan, # feor up ofer | wolcnu windan, # wlitan si==an | ufan ofer ealle. # Meahtes eac faran | ofer =$m fyre # =e fela geara | for lange betweox # lyfte and rodere, | swa him $t frym=e # f$der getiode. | =u meahtest =e si==an # mid =$re sunnan | faran betweox # o=rum tunglum. | Meahtest =e full recen # on =$m rodere ufan | si==an weor=an, # and =onne samtenges | $t =$m $lcealdan # anum steorran, | se yfmest is # eallra tungla, | =one Saturnus # sundbuende | hata= under heofonum; # he is se cealda | eallisig tungl, # yfemest wandra= | ofer eallum ufan # o=rum steorrum. | Si==an =u =onne # =one up a hafast | for= oferfarenne, # =u meaht feorsian; | =onne bist =u si==an # sona ofer uppan | rodere ryneswiftum. # Gif =u on riht f$rest, | =e =one hehstan heofon # behindan l$tst, | =onne meaht =u si==an% # so=es leohtes | habban *inne d$l, # =onan an cyning | rume ricsa= # ofer roderum up | and under swa same # eallra gesceafta, | weorulde walde=. # *$t is wis cyning, | *$t is se =e walde= # giond wer=ioda | ealra o=ra # eor=an cyninga, | se mid his bridle # ymbeb$ted% h$f= | ymbhwyrft ealne # eor=an and heofones. | He his gewaldle=er # wel gemetga=, | se stiore= a # *urg =a strongan meaht | =$m hr$dw$ne # heofones and eor=an. | Se an dema # is gest$==ig, | unawendendlic, # wlitig and m$re. | Gif =u weor=est% # on wege rihtum | up to =$m earde, # *$t is $=ele stow, | =eah =u hi nu geta # forgiten h$bbe, | gif =u $fre eft # *$r an cymest, | =onne wilt *u secgan # and sona cwe=an: | "=is is eallunga # min agen cy=, | eard and e=el. # Ic w$s $r hionan | cumen and acenned # =urh =isses cr$ftgan meaht. | Nylle ic $fre # hionan ut witan, | ac ic symle her # softe wille | mid f$der willan # f$ste stondan." | Gif =e =onne $fre # eft geweor=e= | *$t =u wilt o==e most # weorolde =iostro | eft fandian, # =u meaht ea=e gesion | unrihtwise # eor=an cyningas | and *a ofermodan # o=re rican | =e *is werige folc # wyrst tucia=, | *$t hi symle bio= # swi=e earme, | unmehtige # $lces =inges, | emne =a ilcan # *e *is earme folc | sume hwile nu # swi=ost ondr$d$=. | Geher nu an spell # be =$m ofermodum | unrihtwisum # eor=an cyningum, | =a her nu manegum # and mislicum | w$dum wlitebeorhtum # wundrum scina= | on heahsetlum, # hrofe getenge, | golde gegerede # and gimcynnum, | utan ymbestandne # mid unrime | =egna and eorla. # *a bio= gehyrste | mid heregeatwum # hildetorhtum, | sweordum and fetelum # swi=e geglengde, | and *egnia= # =rymme micle | $lc o=rum, # and hi ealle him | =onan mid =y =rymme # *reatia= gehwider | ymbsittenda # o=ra =eoda; | and se hlaford ne scrif=, # =e =$m here walde=, | freonde ne feonde, # feore ne $htum, | ac he re=igmod # r$st on gehwilcne, | wedehunde # wuhta gelicost; | bi= to up ah$fen # inne on mode | for =$m anwalde # *e him anra gehwilc | his tirwina # to fultema=. | Gif mon =onne wolde # him awindan of | *$s cynegerelan # cla=a gehwilcne, | and him *onne oftion # =ara =egnunga | and *$s anwaldes # =e he $r% h$fde, | =onne meaht =u gesion # *$t he bi= swi=e gelic | sumum =ara gumena # *e him geornost nu | mid =egnungum # =ringa= ymbeutan; | gif he wyrsa ne bi=, # ne wene ic his na beteran. | Gif him *onne $fre # unmendlinga | weas geberede # *$t him wurde oftogen | *rymmes and w$da # and *egnunga | and =$s anwaldes # *e we ymbe spreca=, | gif him $nig *ara # ofhende wyr=, | ic wat *$t him *ynce= # *$t he *onne sie | becropen on carcern, # o==e co=lice | racentan ger$ped. # Ic gereccan m$g | *$t of ungemete # $lces =inges, | wiste and w$da, # wingedrinces, | and of swetmettum, # swi=ost weaxa= | *$re wr$nnesse # wod=rag micel; | sio swi=e gedr$f= # sefan ingehygd | monna gehwelces, # *onan m$st cyme= | yfla ofermetta, # unnetta saca. | *onne hi gebolgene% weor=a=, # him wyr= on breostum inne | beswungen sefa on hra=re # mid =$m swi=an welme | hatheortnesse, # and hre=e si==an | unrotnesse # eac ger$ped%, | hearde geh$fted. # Him si==an ongin= | sum tohopa # swi=e leogan | *$s gewinnes wr$ce; # wilna= *$t irre | anes and o=res; # him *$t eall geh$t | his recelest, # rihtes ne scrife=. | Ic =e s$de $r # on =isse selfan bec | *$t sumes goodes # sidra gesceafta | anlepra $lc # a wilnode | for his agenum # ealdgecynde. | Unrihtwise # eor=an cyningas | ne magon $fre *urhtion # awuht goodes | for =$m yfle # *e ic =e $r s$de. | Nis =$t nan wundor, # for=$m hi willa= hi | *$m un=eawum # *e ic =e $r nemde, | anra gehwelcum, # a under=eodan. | Sceal =onne nede # nearwe gebugan | to =ara hlaforda # h$ftedome%, | *e he hine eallunga $r # under*iodde. | =$t is wyrse get, # *$t he winnan nyle | wi= =$m anwalde # $nige stunde; | *$r he wolde a # winnan onginnan, | and *onne on =$m gewinne # *urhwunian for=, | *onne n$fde he # nane scylde, | =eah he oferwunnen # weor=an sceolde. | Ic *e m$g ea=e # ealdum and leasum | spellum andreccan # spr$ce gelice | efne =isse ilcan # *e wit ymb spreca=. | Hit ges$lde gio # on sume tide | =$t Aulixes # under h$fde | =$m casere # cynericu twa. | He w$s *racia # =ioda aldor | and Retie # rices hirde. | W$s his freadrihtnes # folccu= nama, | Agamemnon, # se ealles weold | Creca rices. # Cu= w$s wide | *$t on *a tide # Troia gewin | wear= under wolcnum. # For wiges heard | Creca drihten # campsted secan, | Aulixes mid, # an hund scipa | l$dde ofer lagustream, # s$t longe =$r | tyn winter full. # *a% sio tid gelomp | *$t hi =$t rice # ger$ht h$fdon, | diore gecepte # drihten Creca | Troia burg # tilum gesi=um. | =a =a% Aulixes # leafe h$fde, | =racia cining, # *$t he *onan moste, | he let him behindan # hyrnde ciolas | nigon and hundnigontig, # n$nigne *onan | merehengesta # ma *onne $nne | ferede on fifelstream, # famigbordon, | =riere=re ceol; # *$t bi= =$t m$ste | Creciscra scipa. # *a wear= ceald weder, | stearc storma gelac; # stunede sio brune | y= wi= o=re, # ut feor adraf | on Wendels$ # wigendra scola | up on *$t igland # *$r Apolines | dohtor wunode # d$grimes worn. | W$s se Apollinus # $=eles cynnes, | Iobes eafora, # se w$s gio cyning. | Se licette # litlum and miclum | gumena gehwylcum # *$t he good w$re, | hehst and halgost; # swa se hlaford *a | *$t dysige folc # on gedwolan l$dde, | o==$t him gelyfde # leoda unrim, | for=$m he w$s mid rihte # rices hirde, | hiora cynecynnes. # Cu= is wide | *$t on =a tide # *eoda $ghwilc | h$fdon heora hlaford # for =one hehstan god, | and weor=odon # swa swa wuldres cining, | gif he to =$m rice w$s # on rihte boren. | W$s *$s Iobes f$der # god eac swa he; | Saturnus =one # sundbuende | heton, h$le=a bearn. # H$fdon =a m$g=a | $lcne $fter o=rum # for ecne god. | Sceolde eac wesan # Apollines | dohtor diorboren, # dysiges folces, | gumrinca gyden; # cu=e galdra fela, | drifan drycr$ftas. # Hio gedwolan fylgde | manna swi=ost # manegra *ioda, | cyninges dohtor; # sio Circe w$s | haten for herigum. # Hio ricsode | on =$m iglonde # *e Aulixes, | cining *racia, # com ane to | ceole li=an. # Cu= w$s sona | eallre *$re m$nige # *e hire mid wunode | $*elinges si=. # Hio mid ungemete | lissum lufode # li=monna frean%, | and he eac swa same # ealle m$gne | efne swa swi=e # hi on sefan lufode, | *$t he to his earde # $nige nyste | modes mynlan # ofer m$g= giunge; | ac he mid *$m wife # wunode si==an, | o==$t him ne meahte # monna $nig | =egna% sinra # *$r mid wesan, | ac hi for =$m yrm=um # eardes lyste; | mynton forl$tan # leofne hlaford. | =a ongunnon wercan # wer=eoda spell, | s$don *$t hio sceolde # mid hire scinlace | beornas forbredan, # and mid balocr$ftum | wra=um weorpan # on wildra lic | cyninges *egnas, # cyspan si==an | and mid racentan eac # r$pan m$nigne. | Sume hi to wulfum wurdon, # ne meahton *onne word for=bringan, | ac hio *ragm$lum # =ioton ongunnon. | Sume w$ron eaforas, # a grymetedon | =onne hi sares hw$t # siofian scioldon. | *a =e leon w$ron # ongunnon la=lice | yrrenga ryn # a =onne hi sceoldon | clipian for cor=re. # Cnihtas wurdon, | ealde ge giunge, # ealle forhwerfde | to sumum diore, # swelcum he $ror | on his lifdagum # gelicost w$s, | butan *am cyninge, # *e sio cwen lufode. | Nolde *ara o*ra # $nig onbitan | mennisces metes, # ac hi ma lufedon | diora drohta=, # swa hit gedefe ne w$s. | N$fdon hi mare # monnum gelices | eor=buendum # =onne inge*onc; | h$fde anra gehwylc # his agen mod, | *$t w$s *eah swi=e # sorgum gebunden | for =$m earfo=um # *e him on s$ton. | Hw$t, =a dysegan men # *e =ysum drycr$ftum | longe% gelyfdon, # leasum spellum, | wisson hw$=re # *$t *$t gewit ne m$g | mod onwendan # monna $nig | mid drycr$ftum, # *eah hio gedon meahte | *$t =a lichoman # lange *rage | onwend wurdon. # Is *$t wundorlic | m$gencr$ft micel # moda gehwilces | ofer lichoman # l$nne and s$nne. | Swylcum and swylcum # *u meaht sweotole ongitan | *$t =$s lichoman # listas and cr$ftas | of =$m mode cuma= # monna gehwylcum, | anlepra $lc. # *u meaht ea=e ongitan | *$tte ma dere= # monna gehwelcum | modes un=eaw # *onne mettrymnes | l$nes lichoman. # Ne *earf leoda nan | wenan *$re wyrde # *$t *$t werige fl$sc | *$t mod m$ge% # monna $niges | eallunga to him # $fre onwendan, | ac *a un=eawas # $lces modes | and *$t inge*onc # $lces monnes | *one lichoman # lit *ider hit wile. | Hwy ge $fre scylen # unrihtfioungum | eower mod drefan, # swa swa mereflodes | y*a hrera= # iscalde s$, | wecgga= for winde? # Hwy o=wite ge | wyrde eowre # *$t hio geweald nafa=? | Hwy ge *$s dea=es # *e eow drihten gesceop | gebidan ne magon # bitres gecyndes, | nu he eow $lce d$g # onet toweard? | Ne magon ge gesion # *$t he symle spyre= | $fter $ghwelcum # eor=an tudre, | diorum and fuglum? # Dea= eac swa same | $fter moncynne # geond =isne middangeard, | egeslic hunta, # a bi= on wa=e; | nyle he $nig sw$= # $fre forl$tan | $r he gehede # *$t he hwile $r | $fter spyrede. # Is *$t earmlic *ing | *$t his gebidan ne magon # burgsittende, | unges$lige men; # hine $r willa= | foran to sciotan, # swa swa fugla cyn | o==e wildu dior; # *a winna= betwuh, | $ghwylc wolde # o=er acwellan. | Ac *$t is unriht # $ghwelcum men | *$t he o=erne # inwit*oncum | fioge on f$r=e, # swa swa fugl o==e dior, | ac *$t w$re rihtost, # *$tte rinca gehwylc | o=rum gulde # edlean on riht, | weorc be geweorhtum # weoruldbuendum | *inga gehwilces, # *$t is, *$t he lufige | godra gehwilcne # swa he geornost m$ge, | mildsige yflum, # swa we $r% spr$con. | He sceal *one monnan # mode lufian, | and his un*eawas # ealle hatian | and ofsni=an, # swa he swi=ost m$ge. | Hwa is on eor=an # nu unl$rdra | *e ne wundrige # wolcna f$reldes, | rodres swifto, # ryne tunglo, | hu hy $lce d$ge # utan ymbhwerfe= | eallne middangeard? # Hwa is moncynnes | *$t ne wundrie # ymb *as wlitegan tungl, | hu hy sume habba= # swi=e micle | scyrtran ymbehwerft, # sume scri=a= leng | utan ymb eall =is? # An *ara tungla | woruldmen hata= # w$nes *isla; | *a habba= scyrtran # scri=e and f$relt, | ymbhwerft l$ssan, # =onne o=ru tungl, | for=$m hi *$re eaxe # utan ymbhweorfe=, | *one nor=ende # nean ymbcerre=. | On =$re ilcan # eaxe hwerfe= | eall ruma rodor, # recene scri=e=, | su=heald swife=, # swift, untiorig. | Hwa is on weorulde # *$t ne wafige, | buton *a ane # *e hit $r wisson, | *$tte m$nig tungul # maran ymbhwyrft | hafa= on heofonum, # sume hwile eft | l$sse geli=a=, # *a *e laca= ymb | eaxe ende # o==e micle | mare gefera= # *a hire middre% ymbe | *earle *r$ge=? # *ara is gehaten | Saturnus sum, # se h$f= ymb *ritig | wintergerimes # weoruld ymbcirred. | Boetes eac # beorhte scine=, | o=er steorra, # cyme= efne swa same | on *one ilcan stede # eft ymb *ritig | geargerimes, # =$r he gio =a w$s. | Hwa is weoruldmonna # *$t ne wafige, | hu sume steorran # o= =a s$ fara= | under merestreamas, # *$s =e monnum =inc=? | Swa eac sume wena= # *$t sio sunne do, | ac se wena nis # wuhte *e so=ra. | Ne bi= hio on $fen # ne on $rmorgen | merestreame *e near # =e on midne d$g, | and *eah monnum *ync= # *$t hio on mere gange | under s$ swife, # *onne hio on setl glide=. | Hwa is on weorulde # *$t ne wundrige | fulles monan, # *onne he f$ringa | wyr= under wolcnum # wlites bereafad, | be*eaht mid *iostrum? # Hwa *egna ne m$ge | eac wafian # $lces stiorran, | hwy hi ne scinen # scirum wederum | beforan =$re sunnan, # swa hi symle do= | middelnihtum # wi= *one monan foran, | hadrum heofone? # Hw$t, nu h$le=a fela | swelces and swelces # swi=e wundra=, | and ne wundria= # *$tte wuhta gehwilc, | men and netenu, # micelne habba= | and unnetne # andan betweoh him, | swi=e singalne. # Is *$t sellic *incg, | *$t hi ne wundria= # hu hit on wolcnum oft | *earle *unra=, # *ragm$lum eft | anforl$te=, # and eac swa same | y= wi= lande # ealneg winne=, | wind% wi= w$ge. # Hwa wundra= *$s | o==e o*res eft, # hwi *$t is m$ge | weor=an of w$tere; # wlitetorht% scine= | sunna swegle hat; # sona gecerre= | ismere $nlic # on his agen gecynd, | weor=e= to w$tre. # Ne *inc= *$t wundor micel | monna $negum # *$t he m$gge gesion | dogora gehwilce, # ac =$t dysie folc | *$s hit seldnor gesih= # swi=or wundra=, | *eah hit wisra gehw$m # wundor =ince | on his modsefan # micle l$sse. | Unsta=olf$ste% # ealneg wena= | *$t *$t ealdgesceaft # $fre ne w$re | *$t hi seldon gesio=, # ac swi=or giet | weoruldmen wena= # *$t hit weas come, | niwan ges$lde, # gif hiora n$ngum hwylc | $r ne o=eowde; # is *$t earmlic *inc. | Ac gif hiora $nig # $fre weor=e= | to =on firwetgeorn # *$t he fela ongin= | leornian lista, # and him lifes weard | of mode abrit # *$t micle dysig | =$t hit oferwrigen mid # wunode lange, | *onne ic w$t geare # *$t hi ne wundria= | m$niges *inges # *e monnum nu | w$f=o% and wunder # welhw$r *ynce=. | Gif =u nu wilnige # weorulddrihtnes | heane anwald # hlutre mode | ongitan giorne%, # gem alm$gene | heofones tunglu, # hu hi him healda= betwuh | sibbe singale, # dydon swa lange. | Swa hi gewenede # wuldres aldor | $t frumsceafte # *$t sio fyrene ne% mot | sunne gesecan # snawcealdes weg, | monan% gem$ro. # Hw$t, =a m$ran tungl | au=er o=res rene # a ne gehrine= | $r *$m *$t o=er # of gewite=. | Ne huru se stiorra # gestigan wile | westd$l wolcna, # *one wise men | Ursa nemna=; # ealle stiorran | siga= $fter sunnan # samod mid rodere | under eor=an grund, # he ana stent. | Nis *$t nan wundor; # he is wundrum f$st%, | upende neah # eaxe =$s roderes. | =onne is an steorra # ofer o=re beorht, | cyme= eastan up # $r *onne sunne; | *one monna bearn # morgenstiorra | hata= under heofonum, # for=$m he h$le*um d$g | boda= $fter burgum, # brenge= $fter | swegeltorht sunne # samad eallum d$g. | Is se forrynel # f$ger and sciene, | cyme= eastan up # $r for sunnan | and eft $fter sunnan # on setl glide=, | west under weorulde. # Wer=ioda his | noman onwenda= # *onne niht cyme=, | hata= hine ealle # $fenstiorra. | Se bi= *$re sunnan swiftra; # si==an hi on setl gewita=, | ofirne= *$t% $*ele tungol, # o=*$t he be eastan weor=e= | eldum o=ewed # $r *onne sunne. | Habba= $=ele tungol # emne ged$led | d$g and nihte # drihtnes meahtum, | sunna and mona%, # swi=e ge*w$re, | swa him $t frym*e # f$der getiohhode. | Ne *earft *u no wenan # *$t =a wlitegan tungl | =$s *eowdomes # a=roten weor=e | $r domes d$ge; # de= si==an ymbe | moncynnes fruma # swa him gemet *ince=, | for=on hi be healfe # heofones *isses | on ane ne l$t # $lmihtig god, | *y l$s hi o=ra fordyden # $*ela gesceafta, | ac se eca god # ealla gemetga= | sida gesceafta, # softa ge*wera=. | Hwilum =$t drige # drif= *one w$tan, | hwylum he% gemenge=, # metodes cr$fte, | cile wi= h$to; # hwilum cerre= eft | on uprodor # $lbeorhta leg, | leoht on% lyfte; # lige= him behindan | hefig hrusan d$l, # *eah hit hwilan $r | eor=e sio cealde # oninnan hire | heold and hydde # haliges meahtum. | Be *$s cyninges gebode # cyme= geara gehw$t%, | eor=e bringe= # $ghwylc tudor, | and se hata sumor # h$le=a bearnum | geara gehwilce # giere= and drige= | geond sidne grund # s$d and bleda, | h$rfest to honda # herbuendum, | ripa rece=. # Ren $fter *$m | swylce hagal and snaw # hrusan lecca= | on wintres tid, # weder unhiore. | For=$m eor=e onfeh= # eallum s$dum, | gede= *$t hi growa= # geara gehwilce; | on lenctentid # leaf up sprytta=. | Ac se milda metod # monna bearnum | on eor=an fet # eall *$tte growe=, | w$stmas on weorolde, # wel for=brenge= | hit *onne he wile, # heofona waldend, | and eowa= eft # eor=buendum, | nim= *onne he wile, # nergende god. | And *$t hehste good # on heahsetle | site= self cyning, # and *ios side gesceaft | *ena= and =iowa=. # He *onan% walde= | *$m geweltle=rum # weoruldgesceafta. | Nis *$t nan wundor; # he is weroda god, | cyning and drihten # cwucera gehwelces, | $welm and fruma # eallra gesceafta, | wyrhta and sceppend # weorulde *isse, | wisdom and $ # woruldbuendra. | Ealla gesceafta # on his% $rendo | hionane he% sende=%, # h$t eft cuman%. | Gif he swa gest$==ig # ne sta=olade | ealla gesceafta, # $ghwylc hiora | wra=e tostencte # weor=an sceolden, | $ghwilc hiora # ealle to nauhte | weor=an sceoldon # wra=e toslopena, | *eah *a ane lufe # ealla gesceafta | heofones and eor=an # h$bben gem$ne, | *$t hi *iowien # swilcum *iodfruman, | and f$gnia= # *$t hiora f$der wealde=. | Nis *$t nan wundor, # for=$m wuhta nan | $fre ne meahte # elles wunian, | gif hi eallm$gene # hiora ordfruman | ne *iowoden, # *eodne m$rum. | Omerus w$s # east mid Crecum | on =$m leodscipe # leo=a cr$ftgast, | Firgilies # freond and lareow, | *$m m$ran sceope # magistra betst. | Hw$t, se Omerus # oft and gelome | *$re sunnan wlite # swi=e herede, | $=elo cr$ftas # oft and gelome | leo=um and spellum # leodum reahte. | Ne m$g hio *eah gescinan, # *eah hio sie scir and beorht, | ahw$rgen neah # ealla gesceafta; | ne fur=um *a gesceafta # =e hio gescinan m$g | endemes ne m$g # ealla geondlihtan | innan and utan. # Ac se $lmihtega | waldend and wyrhta # weorulde gesceafta | his agen weorc # eall geondwlite=, | endemes *urhsyh= # ealla gesceafta. | =$t is sio so=e # sunne mid rihte, | be =$m we magon singan # swylc butan lease. | Hw$t, =u meaht ongitan, # gif his =e geman lyst, | *$tte mislice # manega wuhta | geond eor=an fara= # ungelice; | habba= blioh and f$r, # bu ungelice, | and m$gwlitas # manegra cynna% | cu= and uncu=. # Creopa= and snica=, | eall lichoma # eor=an getenge, | nabba= hi $t fi=rum fultum, # ne magon hi mid fotum gangan, | eor=an brucan, # swa him eaden w$s. | Sume fotum twam # foldan pe==a=, | sume fierfete, # sume fleogende | winda=% under wolcnum. # Bi= =eah wuhta gehwylc | onhnigen to hrusan, # hnipa= of dune, | on weoruld wlite=, # wilna= to eor=an, | sume ned*earfe, # sume neodfr$ce. | Man ana g$= # metodes gesceafta | mid his andwlitan # up on gerihte. | Mid =y is getacnod # *$t his treowa sceal | and his modge*onc # ma up *onne ni=er | habban to heofonum, # *y l$s he his hige wende | ni=er swa =$r nyten. # Nis% *$t gedafenlic, | *$t se modsefa # monna $niges | ni=erheald wese # and *$t neb upweard! | # /nas byrna=?" | Hn$f% hleo*rode =a, # hea*ogeong% cyning: | "Ne =is ne daga= eastan%, # ne her draca ne fleoge=, | ne her =isse healle # hornas ne byrna=. | Ac her for* bera=; # fugelas singa=, | gylle= gr$ghama, # gu=wudu hlynne=, | scyld scefte oncwy=. # Nu scyne= *es mona | wa=ol under wolcnum. # Nu arisa= wead$da | =e =isne folces ni= # fremman willa=. | Ac onwacnigea= nu, # wigend mine, | habba= eowre linda%, # hicgea*% on ellen, | winna=% on orde, # wesa= onmode!" | =a aras m$nig goldhladen =egn, # gyrde hine his swurde. | =a to dura eodon # drihtlice cempan, | Sigefer= and Eaha, # hyra sword getugon, | and $t o*rum durum # Ordlaf and Gu*laf, | and Hengest sylf # hwearf him on laste. | =a gyt Garulf # Gu=ere styrde% | =$t he swa freolic feorh # forman si*e | to =$re healle durum # hyrsta ne b$re%, | nu hyt ni*a heard # anyman wolde, | ac he fr$gn ofer eal # undearninga, | deormod h$le*, # hwa =a duru heolde. | "Sigefer* is min nama," cwe* he, # "ic eom Secgena leod, | wreccea% wide cu=; # f$la ic weana% gebad, | heardra% hilda. # =e is gyt her witod | sw$*er =u sylf to me # secean wylle." | =a w$s on healle # w$lslihta gehlyn; | sceolde cellod% bord% # cenum% on handa, | banhelm berstan # (buruh=elu dynede), | o= $t =$re gu=e # Garulf gecrang, | ealra $rest # eor=buendra, | Gu=lafes sunu, # ymbe hyne godra f$la, | hwearflicra% hr$w%. # Hr$fen wandrode, | sweart and sealobrun. # Swurdleoma stod, | swylce eal Finnsburuh # fyrenu w$re. | Ne gefr$gn ic n$fre wur*licor # $t wera hilde | sixtig sigebeorna # sel geb$ran%, | ne nefre swetne% medo # sel forgyldan | =onne Hn$fe guldan # his h$gstealdas. | Hig fuhton fif dagas, # swa hyra nan ne feol | drihtgesi=a, # ac hig =a duru heoldon. | =a gewat him wund h$le= # on w$g gangan, | s$de *$t his byrne # abrocen w$re, | heresceorp unhror%, # and eac w$s his helm =yrel%. | =a hine sona fr$gn # folces hyrde, | hu =a wigend hyra # wunda gen$son, | o==e hw$*er =$ra hyssa # | # hyrde hyne georne: | "Huru Welande/ # worc ne geswice= | monna $nigum # =ara =e Mimming can | heardne gehealdan. # Oft $t hilde gedreas | swatfag and sweordwund # secg% $fter o=rum. | $tlan ordwyga, # ne l$t =in ellen nu gy/ | gedreosan to d$ge, # dryhtscipe | # is se d$g cumen | *$t =u scealt aninga # o=er twega, | lif forleosan # o==e l/ /gne dom | agan mid eldum, # $lfheres sunu. | Nalles ic =e, wine min, # wordum cide, | =y ic =e gesawe # $t =am sweordplegan% | =urh edwitscype # $niges monnes | wig forbugan # o==e on weal fleon, | lice beorgan, # =eah *e la=ra fela | =inne byrnhomon # billum heowun, | ac =u symle fur=or # feohtan sohtest, | m$l ofer mearce; # =y ic =e metod ondred, | *$t =u to fyrenlice # feohtan sohtest | $t =am $tstealle # o=res monnes, | wigr$denne. # Weor=a =e selfne | godum d$dum, # =enden =in god recce. | Ne murn =u for =i mece; # =e wear= ma=ma cyst | gife=e% to geoce%, # mid =y =u Gu=here scealt | beot forbigan, # =$s =e he =as beaduwe ongan | /d unryhte # $rest secan. | Forsoc he =am swurde # and =am syncfatum, | beaga% m$nigo, # nu sceal bega leas | hworfan from% =isse hilde, # hlafurd secan | ealdne %%OE%% # o==e her $r swefan, | gif he =a" | # "/ce b$teran | buton =am anum # =e ic eac hafa | on stanfate # stille gehided. | Ic wat *$t hit% =ohte # =eodric Widian | selfum onsendon, # and eac sinc micel | ma=ma mid =i mece, # monig o=res mid him | golde gegirwan # (iulean genam), | *$s =e hine of nearwum # Ni=hades m$g, | Welandes bearn, # Widia ut forlet; | =urh fifela gewe/ /ld # for= onette." | Waldere ma=/ /lode, # wiga ellenrof, | h$fde him on handa # hildefrofre%, | gu=billa gripe, # gyddode wordum: | "Hw$t! =u huru wendest, # wine Burgenda, | *$t me Hagenan hand # hilde gefremede | and getw$mde /=ewigges. # Feta, gyf =u dyrre, | $t =us hea=uwerigan # hare byrnan. | Stande=% me her on eaxelum # $lfheres laf, | god and geapneb, # golde geweor=od, | ealles unscende # $=elinges reaf | to habbanne, # *onne hand% were= | feorhhord feondum. # Ne% bi= fah wi= me, | *onne // unm$gas # eft ongynna=, | mecum gemeta=, # swa ge me dydon. | =eah m$g sige syllan # se =e symle by= | recon and r$dfest # ryh/ /a gehwilces. | Se =e him to =am halgan # helpe gelife=, | to gode gioce, # he *$r gearo finde= | gif =a earnunga # $r ge=ence=. | *onne moten% wlance # welan britnian, | $htum wealdan, # *$t is" | # brocen wurde. | Het *a hyssa hw$ne # hors forl$tan, | feor afysan, # and for= gangan, | hicgan to handum # and to% hige godum. | *a% *$t Offan m$g # $rest onfunde, | *$t se eorl nolde # yrh=o ge*olian, | he let him *a of handon # leofne fleogan | hafoc wi= *$s holtes, # and to *$re hilde stop; | be *am man mihte oncnawan # *$t se cniht nolde | wacian $t *am wige%, # *a he to w$pnum feng. | Eac him wolde Eadric # his ealdre gel$stan, | frean to gefeohte, # ongan *a for= beran | gar to gu*e. # He h$fde god ge*anc | *a hwile *e he mid handum # healdan mihte | bord and bradswurd; # beot he gel$ste | *a he $tforan his frean # feohtan sceolde. | =a *$r Byrhtno= ongan # beornas trymian, | rad and r$dde, # rincum t$hte | hu hi sceoldon standan # and *one stede healdan, | and b$d *$t hyra randas% # rihte heoldon | f$ste mid folman, # and ne forhtedon na. | *a he h$fde *$t folc # f$gere getrymmed, | he lihte *a mid leodon # *$r him leofost w$s, | *$r he his heor=werod # holdost wiste. | *a stod on st$=e, # sti=lice clypode | wicinga ar, # wordum m$lde, | se on beot abead # brimli*endra | $r$nde to *am eorle, # *$r he on ofre stod: | "Me sendon to *e # s$men snelle, | heton =e secgan # *$t *u most sendan ra=e | beagas wi= gebeorge; # and eow betere is | *$t ge *isne garr$s # mid gafole forgyldon, | *on we swa hearde # hilde% d$lon. | Ne *urfe we us spillan, # gif ge speda* to *am; | we willa= wi= *am golde # gri= f$stnian. | Gyf *u *at ger$dest, # *e her ricost eart, | *$t *u *ine leoda # lysan wille, | syllan s$mannum # on hyra sylfra dom | feoh wi= freode, # and niman fri= $t us, | we willa* mid *am sceattum # us to scype gangan, | on flot feran, # and eow fri*es healdan." | Byrhtno= ma*elode, # bord hafenode, | wand wacne $sc, # wordum m$lde, | yrre and anr$d # ageaf him andsware: | "Gehyrst *u, s$lida, # hw$t *is folc sege=? | Hi willa= eow to gafole # garas syllan, | $ttrynne ord # and ealde swurd, | *a heregeatu # *e eow $t hilde ne deah. | Brimmanna boda, # abeod eft ongean, | sege *inum leodum # miccle la*re spell, | *$t her stynt unforcu= # eorl mid his werode, | *e wile gealgean # e*el *ysne, | $*elredes eard, # ealdres mines, | folc and foldan. # Feallan sceolon | h$*ene $t hilde. # To heanlic me *ince= | *$t ge mid urum sceattum # to scype gangon | unbefohtene, # nu ge *us feor hider | on urne eard # in becomon. | Ne sceole ge swa softe # sinc gegangan; | us sceal ord and ecg # $r geseman, | grim gu=plega, # $r we% gofol syllon." | Het *a bord beran, # beornas gangan, | *$t hi on *am easte=e # ealle stodon. | Ne mihte *$r for w$tere # werod to *am o=rum; | *$r com flowende # flod $fter ebban, | lucon lagustreamas. # To lang hit him *uhte, | hw$nne hi tog$dere # garas beron. | Hi *$r Pantan stream # mid prasse bestodon, | Eastseaxena ord # and se $schere. | Ne mihte hyra $nig # o*rum derian, | buton hwa *urh flanes flyht # fyl gename. | Se flod ut gewat; # *a flotan stodon gearowe, | wicinga fela, # wiges georne. | Het *a h$le=a hleo # healdan *a bricge | wigan wigheardne, # se w$s haten Wulfstan, | cafne mid his cynne, # *$t w$s Ceolan sunu, | *e =one forman man # mid his francan ofsceat | *e *$r baldlicost # on *a bricge stop. | *$r stodon mid Wulfstane # wigan unforhte, | $lfere and Maccus, # modige twegen, | *a noldon $t *am forda # fleam gewyrcan, | ac hi f$stlice # wi= =a fynd weredon, | *a hwile *e hi w$pna # wealdan moston. | *a hi *$t ongeaton # and georne gesawon | *$t hi *$r bricgweardas # bitere fundon, | ongunnon lytegian *a # la=e gystas, | b$don *$t hi upgang% # agan moston, | ofer *one ford faran, # fe*an l$dan. | =a se eorl ongan # for his ofermode | alyfan landes to fela # la*ere =eode. | Ongan ceallian *a # ofer cald w$ter | Byrhtelmes bearn # (beornas gehlyston): | "Nu eow is gerymed, # ga= ricene to us, | guman to gu*e; # god ana wat | hwa *$re w$lstowe # wealdan mote." | Wodon *a w$lwulfas # (for w$tere ne murnon), | wicinga werod, # west% ofer Pantan, | ofer scir w$ter # scyldas wegon, | lidmen to lande # linde b$ron. | *$r ongean gramum # gearowe stodon | Byrhtno= mid beornum; # he mid bordum het | wyrcan *one wihagan, # and *$t werod healdan | f$ste wi= feondum. # *a w$s feohte% neh, | tir $t getohte. # W$s seo tid cumen | *$t *$r f$ge men # feallan sceoldon. | *$r wear= hream ahafen, # hremmas wundon, | earn $ses georn; # w$s on eor*an cyrm. | Hi leton *a of folman # feolhearde speru, | gegrundene # garas fleogan; | bogan w$ron bysige, # bord ord onfeng. | Biter w$s se beadur$s, # beornas feollon | on gehw$=ere hand, # hyssas lagon. | Wund wear=% Wulfm$r, # w$lr$ste geceas, | Byrhtno=es m$g; # he mid billum wear=, | his swuster sunu, # swi=e forheawen. | *$r wear=% wicingum # wi*erlean agyfen. | Gehyrde ic *$t Eadweard # anne sloge | swi=e mid his swurde, # swenges ne wyrnde, | *$t him $t fotum feoll # f$ge cempa; | *$s him his =eoden # *anc ges$de, | *am bur*ene, # *a he byre h$fde. | Swa stemnetton # sti=hicgende | hysas $t hilde, # hogodon georne | hwa *$r mid orde # $rost mihte | on f$gean men # feorh gewinnan, | wigan mid w$pnum; # w$l feol on eor=an. | Stodon st$def$ste; # stihte hi Byrhtno=, | b$d *$t hyssa gehwylc # hogode to wige | *e on Denon wolde # dom gefeohtan. | Wod *a wiges heard, # w$pen up ahof, | bord to gebeorge, # and wi= *$s beornes stop. | Eode swa anr$d # eorl to *am ceorle, | $g*er hyra o=rum # yfeles hogode. | Sende =a se s$rinc # su*erne gar, | *$t gewundod wear= # wigena hlaford; | he sceaf *a mid =am scylde, # *$t se sceaft tob$rst, | and *$t spere sprengde, # *$t hit sprang ongean. | Gegremod wear= se gu=rinc; # he mid gare stang | wlancne wicing, # *e him *a wunde forgeaf. | Frod w$s se fyrdrinc; # he let his francan wadan | *urh =$s hysses hals, # hand wisode | *$t he on *am f$rscea=an # feorh ger$hte. | =a he o*erne # ofstlice sceat, | *$t seo byrne tob$rst; # he w$s on breostum wund | *urh =a hringlocan, # him $t heortan stod | $tterne ord. # Se eorl w$s *e bli*ra, | hloh *a, modi man, # s$de metode *anc | =$s d$gweorces # *e him drihten forgeaf. | Forlet *a drenga sum # daro= of handa, | fleogan of folman, # *$t se to for= gewat | *urh =one $*elan # $*elredes *egen. | Him be healfe stod # hyse unweaxen, | cniht on gecampe, # se full caflice | br$d of *am beorne # blodigne gar, | Wulfstanes bearn, # Wulfm$r se geonga, | forlet forheardne # faran eft ongean; | ord in gewod, # *$t se on eor*an l$g | *e his *eoden $r # *earle ger$hte. | Eode *a gesyrwed # secg to *am eorle; | he wolde *$s beornes # beagas gefecgan, | reaf and hringas # and gerenod swurd. | *a Byrhtno= br$d # bill of sce=e, | brad and bruneccg, # and on *a byrnan sloh. | To ra*e hine gelette # lidmanna sum, | *a he *$s eorles # earm amyrde. | Feoll *a to foldan # fealohilte swurd; | ne mihte he gehealdan # heardne mece, | w$pnes wealdan. # *a gyt *$t word gecw$= | har hilderinc, # hyssas bylde, | b$d gangan for= # gode geferan; | ne mihte *a on fotum leng # f$ste gestandan%. | He to heofenum wlat: # | "Ge*ancie% *e, # =eoda waldend, | ealra *$ra wynna # *e ic on worulde gebad. | Nu ic ah, milde metod, # m$ste *earfe | *$t *u minum gaste # godes geunne, | *$t min sawul to =e # si=ian mote | on *in geweald, # *eoden engla, | mid fri*e ferian. # Ic eom frymdi to *e | *$t hi helscea=an # hynan ne moton." | =a hine heowon # h$=ene scealcas | and begen *a beornas # *e him big stodon, | $lfno= and Wulm$r # begen lagon, | =a onemn hyra frean # feorh gesealdon. | Hi bugon *a fram beaduwe # *e *$r beon noldon. | *$r wear=% Oddan bearn # $rest on fleame, | Godric fram gu*e, # and *one godan forlet | *e him m$nigne oft # mear gesealde; | he gehleop *one eoh # *e ahte his hlaford, | on *am ger$dum # *e hit riht ne w$s, | and his bro=ru mid him # begen $rndon%, | Godwine% and Godwig, # gu*e ne gymdon, | ac wendon fram *am wige # and *one wudu sohton, | flugon on *$t f$sten # and hyra feore burgon, | and manna ma # *onne hit $nig m$= w$re, | gyf hi *a geearnunga # ealle gemundon | *e he him to dugu*e # gedon h$fde. | Swa him Offa on d$g # $r as$de | on *am me*elstede, # *a he gemot h$fde, | *$t *$r modiglice% # manega spr$con | *e eft $t *earfe% # *olian noldon. | *a wear= afeallen # *$s folces ealdor, | $*elredes eorl; # ealle gesawon | heor=geneatas # *$t hyra heorra l$g. | *a =$r wendon for= # wlance *egenas, | unearge men # efston georne; | hi woldon *a ealle # o=er twega, | lif forl$tan% # o==e leofne gewrecan. | Swa hi bylde for= # bearn $lfrices, | wiga wintrum geong, # wordum m$lde, | $lfwine *a cw$=, # he on ellen spr$c: | "Gemunan% *a m$la # *e we oft $t meodo spr$con, | *onne we on bence # beot ahofon, | h$le= on healle, # ymbe heard gewinn; | nu m$g cunnian # hwa cene sy. | Ic wylle mine $*elo # eallum gecy*an, | *$t ic w$s on Myrcon # miccles cynnes; | w$s min ealda f$der # Ealhelm haten, | wis ealdorman, # woruldges$lig. | Ne sceolon me on *$re *eode # *egenas $twitan | *$t ic of =isse fyrde # feran wille, | eard gesecan, # nu min ealdor lige= | forheawen $t hilde. # Me is *$t hearma m$st; | he w$s $g=er% min m$g # and min hlaford." | *a he for= eode, # f$h=e gemunde, | *$t he mid orde # anne ger$hte | flotan on *am folce, # *$t se on foldan l$g | forwegen mid his w$pne. # Ongan *a winas manian, | frynd and geferan, # *$t hi for= eodon. | Offa gem$lde, # $scholt asceoc: | "Hw$t *u, $lfwine, hafast # ealle gemanode | *egenas to *earfe, # nu ure *eoden li=, | eorl on eor=an. # Us is eallum *earf | *$t ure $ghwylc # o*erne bylde | wigan to wige, # *a hwile *e he w$pen m$ge | habban and healdan, # heardne mece, | gar and godswurd. # Us Godric h$f=, | earh Oddan bearn, # ealle beswicene. | Wende *$s formoni man, # *a he on meare rad, | on wlancan *am wicge, # *$t w$re hit ure hlaford; | for*an wear= her on felda # folc totw$med, | scyldburh tobrocen. # Abreo=e his angin, | *$t he her swa manigne # man aflymde!" | Leofsunu gem$lde # and his linde ahof, | bord to gebeorge; # he *am beorne oncw$=: | "Ic *$t gehate, # *$t ic heonon nelle | fleon fotes trym, # ac wille fur=or gan, | wrecan on gewinne # minne winedrihten. | Ne *urfon me embe Sturmere # stedef$ste h$l$= | wordum $twitan, # nu min wine gecranc, | *$t ic hlafordleas # ham si=ie, | wende fram wige, # ac me sceal w$pen niman, | ord and iren." # He ful yrre wod, | feaht f$stlice, # fleam he forhogode. | Dunnere *a cw$=, # daro= acwehte, | unorne ceorl, # ofer eall clypode, | b$d *$t beorna gehwylc # Byrhtno= wr~ce: | "Ne m$g na wandian # se *e wrecan *ence= | frean on folce, # ne for feore murnan." | *a hi for= eodon, # feores hi ne rohton; | ongunnon *a hiredmen # heardlice feohtan, | grame garberend, # and god b$don | *$t hi moston gewrecan # hyra winedrihten | and on hyra feondum # fyl gewyrcan. | Him se gysel ongan # geornlice fylstan; | he w$s on Nor=hymbron # heardes cynnes, | Ecglafes bearn, # him w$s $scfer= nama. | He ne wandode na # $t *am wigplegan, | ac he fysde for= # flan genehe; | hwilon he on bord sceat, # hwilon beorn t$sde, | $fre embe stunde # he sealde sume wunde, | *a hwile =e he w$pna # wealdan moste. | *a gyt on orde stod # Eadweard se langa, | gearo and geornful, # gylpwordum spr$c | *$t he nolde fleogan # fotm$l landes, | ofer b$c bugan, # *a his betera leg. | He br$c *one bordweall # and wi= *a beornas feaht, | o=*$t he his sincgyfan # on *am s$mannum | wur=lice wrec, # $r he on w$le l~ge. | Swa dyde $*eric, # $*ele gefera, | fus and for=georn, # feaht eornoste. | Sibyrhtes bro=or # and swi=e m$nig o*er | clufon cellod bord, # cene hi weredon; | b$rst bordes l$rig, # and seo byrne sang | gryreleo=a sum. # *a $t gu=e sloh | Offa *one s$lidan, # *$t he on eor=an feoll, | and =$r Gaddes m$g # grund gesohte. | Ra=e wear= $t hilde # Offa forheawen; | he h$fde =eah gefor*od # *$t he his frean gehet, | swa he beotode $r # wi= his beahgifan | *$t hi sceoldon begen # on burh ridan, | hale to hame, # o==e on here crincgan%, | on w$lstowe # wundum sweltan; | he l$g =egenlice # =eodne gehende. | =a wear= borda gebr$c. # Brimmen wodon, | gu=e gegremode; # gar oft *urhwod | f$ges feorhhus. # For= *a% eode Wistan, | *urstanes sunu%, # wi= *as secgas feaht; | he w$s on ge*range% # hyra *reora bana, | $r him Wigelines bearn # on *am w$le l$ge. | *$r w$s sti= gemot; # stodon f$ste | wigan on gewinne, # wigend cruncon, | wundum werige. # W$l feol on eor*an. | Oswold and Eadwold # ealle hwile, | begen *a gebro*ru, # beornas trymedon, | hyra winemagas # wordon b$don | *$t hi *$r $t =earfe # *olian sceoldon, | unwaclice # w$pna neotan. | Byrhtwold ma*elode # bord hafenode | (se w$s eald geneat), # $sc acwehte; | he ful baldlice # beornas l$rde: | "Hige sceal *e heardra, # heorte *e cenre, | mod sceal *e mare, # *e ure m$gen lytla=. | Her li= ure ealdor # eall forheawen, | god on greote. # A m$g gnornian | se =e nu fram *is wigplegan # wendan *ence=. | Ic eom frod feores; # fram ic ne wille, | ac ic me be healfe # minum hlaforde, | be swa leofan men, # licgan *ence." | Swa hi $*elgares bearn # ealle bylde, | Godric to gu*e. # Oft he gar forlet, | w$lspere windan # on *a wicingas, | swa he on *am folce # fyrmest eode, | heow and hynde, # o=*$t% he on hilde gecranc. | N$s *$t na se Godric # *e =a gu=e% forbeah | Her $*elstan cyning, # eorla dryhten, | beorna beahgifa, # and his bro*or eac, | Eadmund $*eling, # ealdorlangne tir | geslogon $t s$cce # sweorda ecgum | ymbe Brunanburh. # Bordweal clufan, | heowan hea*olinde # hamora lafan, | afaran Eadweardes, # swa him ge$*ele w$s | from cneom$gum, # *$t hi $t campe oft | wi* la*ra gehw$ne # land ealgodon, | hord and hamas. # Hettend crungun, | Sceotta leoda # and scipflotan | f$ge feollan, # feld d$nnede | secga swate%, # si=*an sunne up | on morgentid, # m$re tungol, | glad ofer grundas, # godes condel beorht, | eces drihtnes, # o= sio $*ele gesceaft | sah to setle. # *$r l$g secg m$nig | garum ageted, # guma nor*erna | ofer scild scoten, # swilce Scittisc eac, | werig, wiges s$d. # Wesseaxe for= | ondlongne d$g # eorodcistum | on last legdun # la*um *eodum, | heowan herefleman # hindan *earle | mecum mylenscearpan. # Myrce ne wyrndon | heardes% hondplegan # h$le*a nanum | *$ra% *e% mid Anlafe # ofer $ra gebland | on lides bosme # land gesohtun, | f$ge to gefeohte. # Fife l$gun | on *am campstede # cyningas% giunge, | sweordum aswefede, # swilce seofene eac | eorlas Anlafes, # unrim heriges, | flotan and Sceotta. # *$r geflemed wear= | Nor=manna bregu, # nede gebeded, | to lides stefne # litle weorode; | cread cnear on% flot, # cyning ut gewat | on fealene flod, # feorh generede. | Swilce *$r eac se froda # mid fleame com | on his cy**e nor=, # Costontinus, | har hilderinc%, # hreman ne *orfte | m$ca gemanan; # he w$s his m$ga sceard, | freonda gefylled # on folcstede, | beslagen $t s$cce, # and his sunu forlet | on w$lstowe # wundun forgrunden%, | giungne $t gu=e. # Gelpan ne *orfte | beorn blandenfeax # bilgeslehtes, | eald inwidda, # ne Anlaf *y ma; | mid heora herelafum # hlehhan ne *orftun | *$t heo beaduweorca # beteran wurdun | on campstede # cumbolgehnastes%, | garmittinge, # gumena gemotes, | w$pengewrixles, # *$s hi on w$lfelda | wi* Eadweardes # afaran plegodan. | Gewitan him *a Nor*men # n~gledcnearrum, | dreorig dara=a laf, # on Dinges mere | ofer deop w$ter # Difelin secan, | eft Iraland%, # $wiscmode. | Swilce *a gebro*er # begen $tsamne, | cyning and $*eling, # cy**e sohton, | Wesseaxena land, # wiges hremige. | Letan him behindan # hr$w bryttian | saluwigpadan, # *one sweartan hr$fn, | hyrnednebban, # and *ane hasewanpadan, | earn $ftan hwit, # $ses brucan, | gr$digne gu=hafoc # and *$t gr$ge deor, | wulf on wealde. # Ne wear= w$l mare | on *is eiglande # $fre% gieta | folces gefylled # beforan *issum | sweordes ecgum, # *$s *e us secga= bec, | ealde u=witan, # si**an eastan hider | Engle and Seaxe # up becoman, | ofer brad brimu # Brytene sohtan, | wlance wigsmi*as, # Wealas% ofercoman, | eorlas arhwate # eard begeatan. | Her Eadmund cyning, # Engla *eoden, | m$cgea% mundbora, # Myrce geeode, | dyre d$dfruma, # swa Dor scade*, | Hwitanwyllesgeat # and Humbra ea, | brada brimstream. # Burga fife, | Ligoraceaster # and Lincylene | and Snotingaham, # swylce Stanford eac | and% Deoraby. # D$ne w$ran $ror% | under Nor=mannum # nyde gebegde | on h$*enra # h$fteclommum | lange *rage%, # o* hie alysde eft | for his weor*scipe # wiggendra hleo, | afera Eadweardes, # Eadmund cyning. | Her Eadgar w$s, # Engla waldend, | cor=re miclum% # to cyninge gehalgod | on =$re ealdan byrig, # Acemannesceastre; | eac hi igbuend # o=re worde | beornas Ba=an nemna*. # *$r w$s blis micel | on *am eadgan d$ge # eallum geworden, | *one% ni=a bearn # nemna= and ciga= | Pentecostenes d$g. # *$r w$s preosta heap, | micel muneca =reat, # mine gefrege, | gleawra gegaderod. # And =a agangen w$s | tyn hund wintra # geteled rimes | fram gebyrdtide # bremes cyninges, | leohta hyrdes, # buton =$r to lafe *a get% | w$s wintergeteles, # *$s =e gewritu secga=, | seofon and twentig; # swa neah w$s sigora frean | =usend aurnen, # =a *a =is gelamp. | And him Eadmundes # eafora h$fde | nigon and [XX], # ni=weorca heard, | wintra on worulde, # =a% *is geworden w$s, | and *a on =am [XXX] w$s # =eoden gehalgod. | Her geendode # eor=an dreamas | Eadgar, Engla cyning, # ceas him o=er leoht, | wlitig and wynsum, # and *is wace forlet, | lif *is l$ne. # Nemna= leoda bearn, | men on moldan, # *$ne mona= gehw$r | in =isse e=eltyrf, # *a *e $r w$ran | on rimcr$fte # rihte getogene, | Iulius mono=, # *$r% se geonga gewat | on *one eahte=an d$g # Eadgar of life, | beorna beahgyfa. # Feng his bearn sy==an | to cynerice, # cild unweaxen, | eorla ealdor, # *am w$s Eadweard nama. | And him tirf$st h$le= # tyn nihtum $r | of Brytene gewat, # bisceop se goda, | *urh gecyndne cr$ft, # =am w$s Cyneweard nama. | =a w$s on Myrceon, # mine gefr$ge, | wide and welhw$r # waldendes lof | afylled on foldan. # Fela wear= todr$fed | gleawra godes =eowa; # *$t w$s gnornung micel | *am *e on breostum w$g # byrnende lufan | metodes on mode. # *a w$s m$r=a fruma | to swi=e forsewen, # sigora waldend, | rodera r$dend, # *a man his riht tobr$c. | And *a wear= eac adr$fed # deormod h$le=, | Oslac, of earde # ofer y=a gewealc, | ofer ganotes b$=, # gamolfeax h$le=, | wis and wordsnotor, # ofer w$tera ge=ring, | ofer hw$les e=el, # hama bereafod. | And *a wear= $tywed # uppe on roderum | steorra on sta=ole, # *one sti=ferh*e, | h$le= higegleawe, # hata= wide | cometa be naman, # cr$ftgleawe men, | wise wo=boran%. # W$s geond wer=eode | waldendes wracu # wide gefrege, | hungor ofer hrusan; # *$t eft heofona weard | gebette, brego engla, # geaf eft blisse gehw$m | egbuendra # *urh eor=an westm. | Her com $lfred, se unsce==iga $*eling, $*elr$des | sunu cinges, hider inn and wolde to his meder, *e on Win- | cestre s$t, ac hit him ne ge*afode Godwine eorl, ne ec o*re | men *e mycel mihton wealdan, for=an hit hleo=rode *a | swi=e toward Haraldes, *eh hit unriht w$re. | Ac Godwine hine *a gelette # and hine on h$ft sette, | and his geferan he todraf, # and sume mislice ofsloh; | sume hi man wi= feo sealde, # sume hreowlice acwealde, | sume hi man bende, # sume hi man blende, | sume hamelode, # sume h$ttode. | Ne wear= dreorlicre d$d # gedon on *ison earde, | sy**an Dene comon # and her fri= namon. | Nu is to gelyfenne # to =an leofan gode, | *$t hi blission # bli=e mid Criste | *e w$ron butan scylde # swa earmlice acwealde. | Se $*eling lyfode *a gyt; # $lc yfel man him gehet, | o=*$t man ger$dde # *$t man hine l$dde | to Eligbyrig # swa gebundenne. | Sona swa he lende, # on scype man hine blende, | and hine swa blindne # brohte to =am munecon, | and he *ar wunode # =a hwile *e he lyfode. | Sy==an hine man byrigde, # swa him wel gebyrede, | ful wur=lice, # swa he wyr=e w$s, | $t *am westende, # *am styple ful gehende, | on *am su=portice; # seo saul is mid Criste. | Her Eadward kingc, # Engla hlaford, | sende so*f$ste # sawle to Criste | on godes w$ra, # gast haligne. | He on worulda her # wunode *rage | on kyne*rymme, # cr$ftig r$da, | [XXIIII], # freolic wealdend, | wintra gerimes, # weolan britnode, | and healfe tid, # h$le=a wealdend, | weold wel ge*ungen # Walum and Scottum | and Bryttum eac, # byre $=elredes, | Englum and Sexum, # oretm$gcum, | swa ymbclyppa= # cealde brymmas, | *$t eall Eadwarde, # $=elum kinge, | hyrdon holdlice # hagestealde menn. | W$s a bli=emod # bealuleas kyng, | *eah he lange% $r, # lande bereafod, | wunode wr$clastum # wide geond eor=an, | sy==an Cnut ofercom # kynn $=elredes | and Dena weoldon # deore rice | Engla landes # [XXVIII] | wintra gerimes, # welan brytnodon%. | Sy==an for= becom # freolice in geatwum | kyningc kystum god, # cl$ne and milde, | Eadward se $=ela, # e=el bewerode, | land and leode, # o=*$t lungre% becom | dea= se bitera, # and swa deore genam | $*elne of eor=an; # englas feredon | so*f$ste sawle # innan swegles leoht. | And se froda swa *eah # bef$ste *$t rice | heah*ungenum menn, # Harolde sylfum, | $*elum eorle, # se in ealle tid | hyrde holdlice # h$rran sinum | wordum and d$dum, # wihte ne ag$lde | *$s *e *earf w$s # *$s *eodkyninges. | Is =eos burch breome # geond Breotenrice, | steppa gesta=olad, # stanas ymbutan | wundrum gew$xen. # Weor ymbeornad, | ea y=um stronge, # and =er inne wuna= | feola% fisca kyn # on floda gemonge. | And =$r gewexen is # wudaf$stern micel; | wuniad in =em wycum # wilda deor monige, | in deope dalum # deora ungerim. | Is in =ere byri eac # bearnum gecy=ed | =e arfesta # eadig Cudberch | and =es clene # cyninges% heafud, | Osuualdes, Engle leo, # and Aidan biscop, | Eadberch and Eadfri=, # $=ele geferes. | Is =er inne midd heom # $=elwold% biscop | and breoma bocera Beda, # and Boisil abbot, | =e clene Cudberte # on geche=e | lerde lustum, # and he his% lara wel genom. | Eardi$= $t =em eadige # in in =em minstre | unarimeda # reliquia, | =$r% monia wundrum gewur=a=, # =es =e writ segge=, | midd =ene drihnes wer # domes bide=. | %%F%% by* frofur # fira gehwylcum. | Sceal =eah manna gehwylc # miclun hyt d$lan | gif he wile for drihtne # domes hleotan. | %%U%% by* anmod # and oferhyrned, | felafrecne deor, # feohte* mid hornum, | m$re morstapa; # *$t is modig wuht. | %%*%% by* =earle scearp; # =egna gehwylcum | anfeng ys yfyl, # ungemetun re*e | manna gehwylcun # =e him mid reste=. | %%O%% by* ordfruma # $lcre spr$ce, | wisdomes wra*u # and witena frofur, | and eorla gehwam # eadnys and tohiht. | %%R%% by* on recyde # rinca gehwylcum | sefte, and swi*hw$t # =am =e sitte* on ufan | meare m$genheardum # ofer milpa*as. | %%C%% by* cwicera gehwam # cu* on fyre, | blac and beorhtlic, # byrne* oftust | =$r hi $*elingas # inne resta*. | %%G%% gumena by* # gleng and herenys, | wra*u and wyr*scype, # and wr$cna gehwam | ar and $twist # =e by* o*ra leas. | %%W%%ne bruce* # =e can weana lyt, | sares and sorge%, # and him sylfa h$f* | bl$d and blysse # and eac byrga geniht. | %%H%% by* hwitust corna; # hwyrft hit of heofones lyfte, | wealca* hit windes scuras%, # weor*e* hit to w$tere sy==an. | %%N%% by* nearu on breostan, # weor*e* hi =eah oft ni*a bearnum | to helpe and to h$le gehw$*re, # gif hi his hlysta* $ror. | %%I%% by* oferceald, # ungemetum slidor, | glisna* gl$shluttur, # gimmum gelicust, | flor forste geworuht%, # f$ger ansyne. | %%J%% by* gumena hiht, # =on god l$te*, | halig heofones cyning, # hrusan syllan | beorhte bleda # beornum and =earfum. | %%Z%% by* utan # unsme*e treow, | heard, hrusan f$st, # hyrde fyres, | wyrtrumun underwre*yd, # wyn% on e*le. | %%P%% by* symble # plega and hlehter | wlancum # =ar wigan sitta* | on beorsele # bli*e $tsomne. | %%X%%secg% eard% h$f* # oftust on fenne, | wexe= on wature, # wunda* grimme, | blode brene= # beorna gehwylcne | =e him $nigne # onfeng gede=. | %%S%% semannum # symble bi* on hihte, | =onn hi hine feria* # ofer fisces be*, | o* hi brimhengest # bringe* to lande. | %%T%% bi* tacna sum, # healde= trywa wel | wi* $*elingas, # a bi* on f$rylde, | ofer nihta genipu # n$fre swice*. | %%B%% by* bleda leas, # bere* efne swa =eah | tanas butan tudder, # bi* on telgum wlitig, | heah% on helme # hrysted f$gere, | geloden leafum, # lyfte getenge. | %%E%% by* for eorlum # $*elinga wyn, | hors hofum wlanc, # =$r him h$le*% ymbe%, | welege on wicgum, # wrixla* spr$ce, | and bi* unstyllum # $fre frofur. | %%M%% by* on myrg*e # his magan leof; | sceal *eah anra gehwylc # o=rum% swican, | for =am dryhten wyle # dome sine | *$t earme fl$sc # eor*an bet$can. | %%L%% by* leodum # langsum ge*uht, | gif hi sculun ne*an% # on nacan tealtum, | and hi s$y*a # swy*e brega*, | and se brimhengest # bridles ne gyme=%. | %%NG%% w$s $rest # mid Eastdenum | gesewen secgun, # o* he si==an eft% | ofer w$g gewat, # w$n $fter ran; | =us heardingas # =one h$le nemdun. | %%OE%% by* oferleof # $ghwylcum men, | gif he mot =$r rihtes% # and gerysena on | brucan on bolde% # bleadum oftast. | %%D%% by* drihtnes sond, # deore mannum, | m$re metodes leoht, # myrg* and tohiht | eadgum and earmum, # eallum brice. | %%A%% by* on eor*an # elda bearnum | fl$sces fodor, # fere* gelome | ofer ganotes b$*; # garsecg fanda* | hw$*er ac h$bbe # $*ele treowe. | %%$%% bi* oferheah, # eldum dyre, | sti* on sta*ule, # stede rihte hylt, | =eah him feohtan on # firas monige. | %%Y%% by* $*elinga # and eorla gehw$s | wyn and wyr*mynd, # by* on wicge f$ger, | f$stlic on f$relde, # fyrdgeatewa% sum. | %%IO%% by* eafix%, # and =eah a bruce* | fodres on foldan%, # hafa* f$gerne eard, | w$tre beworpen, # =$r he wynnum leofa*. | %%EA%% by* egle # eorla gehwylcun, | =onn f$stlice # fl$sc onginne*, | hraw colian, # hrusan ceosan | blac to gebeddan; # bleda gedreosa*, | wynna gewita*, # wera geswica*. | Saturnus cw$=: # | "Hw$t! Ic iglanda # eallra h$bbe | boca onbyrged # *urh gebregdstafas, | larcr$ftas onlocen # Libia and Greca, | swylce eac istoriam # Indea rices. | Me *a treahteras # tala wisedon | on *am micelan bec # | # M/ /ces heardum. | Swylce ic n$fre on eallum *am fyrngewrytum # findan ne mihte | so=e samnode%. # Ic sohte *a git | hwylc w$re modes # o==e m$gen*rymmes, | elnes o==e $hte # o==e eorlscipes | se gepalmtwigoda # Pater Noster. | Sille% ic *e ealle, # sunu Dauides, | *eoden Israela%, # [XXX] punda | sm$tes goldes # and mine suna twelfe, | gif *u mec gebringest # *$t ic si gebryrded% | =urh *$s cantices cwyde # Cristes linan, | gesemes= mec mid so=e, # and ic mec gesund fare%, | wende mec on willan # on w$teres hrigc | ofer Coferflod # Caldeas secan." | Salomon cw$=: # | "Unl$de bi= on eor*an, # unnit lifes, | wes=e wisdomes, # wealla= swa nieten, | feldgongende # feoh butan gewitte, | se *urh =one cantic ne can # Crist geherian. | Wora= he windes full, # worpa= hine deofol | on domd$ge, # draca egeslice, | bismorlice, # of blacere li=ran | irenum aplum; # ealle beo= aweaxen | of edwittes # i=a heafdum. | *onne him bi= leofre # =onne eall =eos leohte gesceaft, | gegoten fram =am grunde # goldes and seolfres, | fe=ersceatum full # feohgestreona, | gif he $fre =$s organes # owiht cu=e. | Fraco= he bi= =onne and fremede # frean $lmihtigum, | englum ungelic # ana hwearfa=." | Saturnus cw$=: # | "Ac hwa m$g ea=ost # ealra gesceafta | =a halgan duru # heofona rices | torhte ontynan # on get$lrime?" | Salomon cw$=: # | "=$t gepalmtwigede # Pater Noster | heofonas ontyne=, # halige geblissa=, | metod gemiltsa=, # mor=or gefylle=%, | adw$sce= deofles fyr, # dryhtnes on$le=. | Swylce =u miht mid =y beorhtan gebede # blod onh$tan, | =$s deofles dreor%, # *$t him dropan stiga=, | swate geswi=ed, # seofan intingum, | egesfullicran # =onne seo $rene gripu, | =onne heo for [XII] fyra # tydernessum | ofer gleda gripe # gifrust wealle=. | For=on hafa= se cantic # ofer ealle Cristes bec | widm$rost word; # he gewritu l$re=, | stefnum steore=, # and him stede healde= | heofona rices, # heregeatewa wige=." | Saturnus cw$=: # | "Ac hulic is se organ # ingemyndum | to begonganne # =am =e his gast wile | meltan wi= mor=re, # mergan of sorge, | asceadan of scyldum%? # Huru him scippend geaf | wuldorlicne wlite. # Mec =$s on worolde full oft | fyrwit frine=, # fus gewite=, | mod gemenge=. # N$nig manna wat, | h$le=a under hefenum, # hu min hige dreose=, | bysig $fter bocum; # hwilum me bryne stige=, | hige heortan neah # h$dre wealle=." | Salomon cw$=: # | "Gylden is se godes cwide, # gimmum ast$ned, | hafa= sylfren leaf; # sundor m$g $ghwylc | =urh gastes gife # godspel secgan. | He bi= seofan snytro # and saule hunig | and modes meolc, # m$r*a ges$lgost. | He m$g =a saule # of siennihte | gefeccan under foldan, # n$fre hie se feond to =$s ni=er | feterum gef$stna=; # =eah he hie mid fiftigum | clusum beclemme, # he =one cr$ft brice= | and =a or=ancas # ealle toslite=. | Hungor he ahie=e=, # helle gestrude=, | wylm toweorpe=, # wuldor getimbre=. | He is modigra # middangearde, | sta=ole strengra # =onne ealra stana gripe. | Lamena he is l$ce, # leoht wincendra, | swilce he is deafra duru, # dumbra tunge, | scyldigra scyld, # scyppendes seld, | flodes ferigend, # folces nerigend, | y=a yrfeweard, # earmra fisca | and wyrma welm%, # wildeora holt, | on westenne weard, # weor=mynta geard. | And se =e wile geornlice # =one godes cwide | singan so=lice, # and hine siemle wile | lufian butan leahtrum, # he m$g =one la=an g$st, | feohtende feond, # fleonde gebrengan, | gif =u him $rest on ufan # ierne gebrengest | prologa prima, # =am is %%P%% P nama. | Hafa= gu=m$cga # gierde lange, | gyldene gade, # and a =one grymman feond | swi=mod sweopa=, # and him on swa=e fylge= | %%A%% A oferm$gene # and hine eac ofslih=. | %%T%% T hine teswa= # and hine on =a tungan stica=, | wr$ste= him =$t woddor # and him =a wongan briece=. | %%E%% E hiene yfla=, # swa he a wile | ealra feonda gehwane # f$ste gestondan. | =onne hiene on un=anc %%R%% R # ieorrenga gesece=, | bocstafa brego, # bregde= sona | feond be =am feaxe, # l$te= flint brecan | scines sconcan; # he ne besceawa= no | his leomona li=, # ne bi= him l$ce god. | Wende= he hiene =onne under wolcnum, # wigsteall sece=, | heolstre behelmed. # Huru him bi= $t heartan wa, | =onne he% hangiende # helle wisce=, | =$s ~ngestan # e=elrices. | =onne hine forcinna= # =a cirican getuinnas, | N and% O% samod% # $ghw$=er brenge= | sweopan of si=e; # sargia= hwile | fremdne fl$schoman, # feorh ne bemurna=%. | =onne %%S%% S cyme=, # engla ger$swa, | wuldores st$f, # wra=ne gegripe= | feond be =am fotum, # l$te= foreweard hleor | on strangne stan, # stregda= to=as | geond helle heap. # Hyde= hine $ghwylc | $fter sceades sciman; # scea=a bi= gebisigod, | Satanes =egn # swi=e gestilled. | Swilce hiene %%Q%% Q and %%U%% V # cwealme gehn$ga=, | frome folctogan, # fara= him togegnes, | habba= leoht speru, # lange sceaftas, | swi=mode sweopan, # swenga ne wyrna=, | deorra dynta; # him bi= =$t deofol la=. | =onne hine I% and% %%L%% L # and se yrra %%C%% C | gu=e begyrda= # (geap st$f wige= | biterne brogan), # biga= sona | helle h$ftling%, # =$t he on hinder g$=. | =onne hiene %%F%% F and %%M%% M # utan ymb=ringa=, | scyldigne scea=an, # habba= scearp speru, | atole earhfare, # $led l$ta= | on =$s feondes feax # flana stregdan, | biterne brogan; # banan heardlice | grimme ongielda=, # =$s hie oft gilp breca=. | =onne hine $t niehstan # nearwe stille= | %%J%% G se geapa, # =one god sende= | freondum on fultum, # f$re= $fter %%D%% D | fifm$gnum full. # Fyr bi= se =ridda | st$f str$te neah, # stille bide=. | H onette=, # engel hine scierpe=, | Cristes cempan, # on cwicum w$dum | godes spyrigendes # geonges hr$gles. | =onne hine on lyfte # lifgetwinnan | under tungla getrumum # tuigena ordum, | sweopum seolfrynum, # swi=e wealla=, | o==$t him ban blica=, # bleda= $dran; | gartorn geota= # gifrum deofle. | M$g simle se godes cwide # gumena gehwylcum | ealra feonda gehwane # fleondne gebrengan | =urh mannes mu=, # manfulra heap | sweartne geswencan, # n$fre hie =$s syllice | bleoum bregda=. # $fter bancofan | fe=erhoman onfo=, # hwilum flotan gripa=; | hwilum hie gewenda= # in wyrmes lic | stronges% and sticoles, # stinge= nieten, | feldgongende # feoh gestrude=. | Hwilum he on w$tere # wicg gehn$ge=, | hornum geheawe=, # o==$t him heortan blod, | famig flodes b$=, # foldan gesece=. | Hwilum he gefetera= # f$ges mannes, | handa gehefega=, # =onne he $t hilde sceall | wi= la= werud # lifes tiligan; | awrite= he on his w$pne # w$llnota heap, | bealwe bocstafas, # bill forscrife=, | meces m$r=o. # For=on n$nig man scile | oft or=ances # ut abredan | w$pnes ecgge, # =eah =e him se wlite cweme, | ac symle he sceal singan, # =onne he his sweord geteo, | Pater Noster, # and =$t palmtreow | biddan mid blisse, # =$t him bu gife | feorh and folme, # =onne his feond cyme." | "// swice, # $r he so= wite, | =$t =a sienfullan # saula sticien | mid hettendum # helle tomiddes. | Hate= =onne heahcining # helle betynan, | fyres fulle, # and =a feondas mid." | H$fde =a se snotra # sunu Dauides | forcumen and forcy=ed # Caldea eorl. | Hw$=re was on s$lum # se =e of si=e cwom | feorran gefered; # n$fre $r his ferh= ahlog. | Hw$t! Ic flitan gefr$gn # on fyrndagum | modgleawe men, # middangeardes r$swan%, | gewesan ymbe hira wisdom; # wyrs de= se =e lieh= | o==e =$s so=es ans$ce=. # Saloman was bremra, | =eah =e Saturnus% # sumra h$fde, | bald breosttoga, # boca c$ga%, | leornenga% locan. # land eall geondhwearf, | Indea mere, # east Corsias, | Persea rice, # Palestinion, | Niniuen ceastre # and nor= Predan, | Meda ma==umselas, # Marculfes eard, | Saulus rice, # swa he su= lige= | ymbe Geallboe # and ymb Geador nor=, | Filistina flet, # f$sten Creca, | wudu Egipta, # w$ter Mathea, | cludas% Coreffes, # Caldea rice, | Creca cr$ftas, # cynn Arabia, | lare Libia, # lond Syria, | Pit=inia, # Bu=anasan, | Pamhpilia, # Pores gem$re, | Macedonia, # Mesopotamie, | Cappadocia, # Cristes e=el%, | Hieryhco, Galilea, # Hierusalem% | # "o==e ic swigie, | nyttes hycgge, # =eah ic no sprece%. | Wat ic =onne, gif =u gewitest # on Wendels$ | ofer Coforflod # cy==e secean%, | =$t =u wille gilpan # =$t =u h$bbe gumena% bearn | forcumen and forcy==ed. # Wat ic =$t w$ron Caldeas | gu=e =$s gielpne # and =$s goldwlonce, | m$r=a =$s modige, # =$r to =am moning gelomp | su= ymbe Sanere feld. # S$ge me from =am lande | =$r n$nig fyra ne m$g # fotum gest$ppan." | Saturnus cu$=: # | "Se m$ra was haten # s$li=ende | weallende Wulf, # wer=eodum% cu= | Filistina, # freond Nebrondes. | He on =am felda ofslog # [XXV] | dracena on d$gred, # and hine =a dea=% offeoll; | for=an =a foldan ne m$g # fira $nig, | =one mercstede, # mon gesecan, | fugol gefleogan, # ne =on ma foldan neat%. | =anon atercynn # $rest gewurdon | wide onw$cned, # =a =e nu weallende | =urh attres oro= # ingang ryma=. | Git his sweord scine=% # swi=e gesc$ned, | and ofer =a byrgenna # blica= =a hieltas." | Salomon cw$=: # | "Dol bi= se =e g$= # on deop w$ter, | se =e sund nafa= # ne gesegled scip | ne fugles flyht, # ne he mid fotum ne m$g | grund ger$can; # huru se godes cunna= | full dyslice, # dryhtnes meahta." | Saturnus cu$=: # | "Ac hw$t is se dumba, # se =e on sumre dene reste=? | Swi=e snyttra=, # hafa= seofon tungan; | hafa= tungena gehwylc # [XX] orda, | hafa= orda gehwylc # engles snytro, | =ara =e wile anra hwylc # uppe bringan, | =$t =u =$re gyldnan gesiehst # Hierusalem | weallas blican # and hiera winrod lixan, | so=f$stra segn. # Saga hw$t ic m$ne." | Salomon cu$=: # | "Bec sindon breme, # bodia= geneahhe | weotodne willan # =am =e wiht hyge=. | Gestranga= hie and gesta=elia= # sta=olf$stne ge=oht, | amyrga= modsefan # manna gehwylces | of =reamedlan # =isses lifes." | Saturnus cw$=: # | "Bald bi= se =e onbyrege= # boca cr$ftes; | symle bi= =e wisra # =e hira geweald hafa=." | Salomon cu$=: # | "Sige hie onsenda= # so=f$stra gehwam, | h$lo hy=e, # =am =e hie lufa=." | Saturnus cw$=: # | "An wise is # on woroldrice | ymb =a me fyrwet br$c # [L] wintra | d$ges and niehtes # =urh deop gesceaft; | geomrende gast # de= nu gena swa, | $r=on me geunne # ece dryhten | =$t me geseme # snoterra monn." | Salomon cw$=: # | "So= is =$t =u sagast; # seme ic =e recene | ymb =a wr$tlican wiht. # Wilt =u =$t ic =e secgge? | An fugel site= # on Filistina% | middelgem$rum; # munt is hine ymbutan, | geap gylden weall. # Georne hine healda= | witan Filistina, # wena= =$s =e naht is, | =$t hiene him scyle eall =eod # on gen$man | w$pna ecggum; # hie =$s w$re cunnon, | healda=% hine niehta gehwylce # nor=an and su=an | on twa healfa # tu hund wearda. | Se fugel hafa= # [IIII] heafdu | medumra manna, # and he is on middan hw$len; | geowes he hafa= fi=eru # and griffus fet, | lige= lonnum f$st, # loca= unhiere, | swi=e swinge= # and his searo hringe=, | gille= geomorlice # and his gyrn sefa=, | wylle= hine on =am wite, # wuna= unlustum, | singge= syllice; # seldum $fre | his leoma licgga=. # Longa= hine hearde, | =ynce= him =$t sie =ria [XXX] # =usend wintra | $r he domd$ges # dynn gehyre. | Nyste hine on =$re foldan # fira $nig | eor=an cynnes, # $r=on ic hine ana onfand | and hine =a gebendan% het # ofer brad w$ter, | =$t hine se modega heht # Melotes bearn, | Filistina fruma, # f$ste gebindan, | lonnum belucan # wi= leodgryre. | =one fugel hata= # feorbuende, | Filistina fruman%, # uasa mortis." | Saturnus cw$=: # | "Ac hw$t is =$t wundor # =e geond =as worold f$re=, | styrnenga g$=, # sta=olas beate=, | awece= wopdropan, # winne= oft hider? | Ne m$g hit steorra ne stan # ne se steapa gimm, | w$ter ne wildeor # wihte beswican, | ac him on hand g$= # heardes and hnesces, | micles and% m$tes; # him to mose sceall | gegangan geara gehwelce # grundbuendra, | lyftfleogendra, # laguswemmendra, | =ria =reoteno # =usendgerimes." | Salomon cu$=: # | "Yldo beo= on eor=an # $ghw$s cr$ftig; | mid hi=endre # hildewr$sne, | rumre racenteage, # r$ce= wide, | langre linan, # lisse= eall =$t heo wile. | Beam heo abreote= # and bebrice= telgum, | astyre= standendne% # stefn on si=e, | afille= hine on foldan; # frite= $fter =am | wildne fugol. # Heo oferwige= wulf, | hio oferbide= stanas, # heo oferstige= style, | hio abite= iren mid ome, # de= usic swa." | Saturnus cw$=: # | "Ac forhwon fealle= se snaw, # foldan behyde=, | bewrih= wyrta ci=, # w$stmas getige=, | ge=y= hie and ge=reata=, # =$t hie =rage beo= | cealde geclungne? # Full oft he% gecosta= eac | wildeora worn, # w$tum he oferbricge=, | gebryce= burga geat, # baldlice fere=, | reafa=" # | "swi=or micle # =onne se swipra ni= | se hine gel$de= # on =a la=an wic | mid =a fr$cnan # feonde to willan." | Saturnus cw$=: # | "Nieht bi= wedera =iestrost, # ned bi= wyrda heardost, | sorg bi= swarost byr=en, # sl$p bi= dea=e gelicost." | Salomon cw$=: # | "Lytle hwile # leaf beo= grene; | =onne hie eft fealewia=, # fealla= on eor=an | and forweornia=, # weor=a= to duste. | Swa =onne gefealla= # =a =e fyrena $r | lange l$sta=, # lifia= him in mane, | hyda= heahgestreon, # healda= georne | on f$stenne # feondum to willan, | and wena= wanhogan # =$t hie wille wuldorcining, | $lmihtig god, # ece gehiran." | Saturnus cw$=: # | "Sona bi= gesiene, # si==an flowan mot | y= ofer eall lond, # ne wile heo awa =$s | si=es geswican, # sio==an hire se s$l cyme=, | =$t heo domes d$ges # dyn gehiere." | Salomon cw$=: # | "Wa% bi= =onne =issum modgum monnum, # =am =e her nu mid mane lengest | lifia= on =isse l$nan gesceafte. # Ieo =$t =ine leode gecy=don; | wunnon hie wi= dryhtnes miehtum, # for=on hie =$t worc ne gedegdon. | Ne sceall ic =e hw$=re, bro=or, abelgan; # =u eart swi=e bittres cynnes, | eorre eormenstrynde. # Ne beyrn =u in =a inwitgecyndo!" | Saturnus cw$=: # | "Saga =u me, Salomon cyning, # sunu Dauides, | hw$t beo= =a feowere # f$g$s rapas?" | Salomon cu$=: # | "Gewurdene wyrda, # | =$t beo= =a feowere # f$ges rapas." | Saturnus cw$=: # | "Ac hwa deme= =onne # dryhtne Criste | on domes d$ge, # =onne he deme= eallum gesceaftum?" | Salomon cw$=: # | "Hwa dear =onne dryhtne deman, # =e us of duste geworhte, | nergend of niehtes wunde? # Ac s$ge me hw$t n$rende w$ron." | Saturnus cw$=: # | "Ac forhwon ne mot seo sunne # side gesceafte | scire geondscinan? # Forhwam besceade= heo | muntas and moras # and monige ec | weste stowa? # Hu geweor=e= =$t?" | Salomon cu$=: # | "Ac forhwam n$ron eor=welan% # ealle ged$led% | leodum gelice? # Sum to lyt hafa=, | godes gr$dig; # hine god sete= | =urh geearnunga # eadgum to r$ste." | Saturnus cw$=: # | "Ac forhwan beo= =a gesi=as # somod $tg$dre, | wop and hleahtor? # Full oft hie weor=geornra | s$l=a toslita=; # hu ges$le= =$t?" | Salomon cu$=: # | "Unl$de bi= and ormod # se =e a wile | geomrian on gih=e; # se bi= gode fraco=ast." | Saturnus cw$=: # | "Forhwon ne moton we =onne ealle # mid onmedlan | gegnum gangan # in godes rice?" | Salomon cw$=: # | "Ne m$g fyres feng # ne forstes cile, | snaw ne sunne # somod eardian, | aldor ge$fnan, # ac hira sceal anra gehwylc | onlutan and onli=igan # =e hafa= l$sse m$gn%." | Saturnus cw$=: # | "Ac forhwon =onne leofa= # se wyrsa leng? | Se wyrsa ne wat # in woroldrice | on his m$gwinum # maran are." | Salomon cw$=: # | "Ne m$g mon forildan% # $nige hwile | =one deoran si=, # ac he hine adreogan sceall." | Saturnus cw$=: # | "Ac hu gegange= =$t? # Gode o==e yfle, | =onne hie beo= =urh ane # idese acende, | twegen getwinnas, # ne bi= hira tir gelic. | O=er bi= unl$de on eor=an, # o=er bi= eadig, | swi=e leoft$le # mid leoda dugu=um; | o=er leofa= # lytle hwile, | swice= on =isse sidan gesceafte, # and =onne eft mid sorgum gewite=. | Fricge ic =ec, hlaford Salomon, # hw$=res bi= hira folgo= betra?" | Salomon cu$=: # | "Modor ne r$de=, # =onne heo magan cenne=, | hu him weor=e geond worold # widsi= sceapen. | Oft heo to bealwe # bearn afede=, | seolfre to sorge, # si==an dreoge= | his earfo=u # orlegstunde. | Heo =$s afran sceall # oft and gelome | grimme greotan, # =onne he geong f$re=, | hafa= wilde mod, # werige heortan, | sefan sorgfullne, # slide= geneahhe, | werig, wilna leas, # wuldres bed$led, | hwilum higegeomor # healle wearda=, | leofa= leodum feor; # loca= geneahhe | fram =am unl$dan # agen% hlaford. | For=an nah seo modor geweald, # =onne heo magan cenne=, | bearnes bl$des, # ac sceall on gebyrd faran | an $fter anum; # =$t is eald gesceaft%." | Saturnus cw$=: # | "Ac forhwan nele monn him on giogo=e # georne gewyrcan | deores dryhtscipes # and d$dfruman, | wadan on wisdom, # winnan $fter snytro?" | Salomon cw$=: # | "Hw$t! Him m$g eadig eorl # ea=e geceosan | on his modsefan # mildne hlaford, | anne $=eling. # Ne m$g don unl$de swa." | Saturnus cw$=: # | "Ac forhwam winne= =is w$ter # geond woroldrice, | dreoge= deop gesceaft? # Ne mot on d$g restan, | neahtes ne=y=, # cr$fte ty=, | cristna= and cl$nsa= # cwicra manigo, | wuldre gewlitiga=. # Ic wihte ne cann | forhwan se stream ne mot # stillan neahtes." | "his lifes f$=me. # Simle hit bi= his lareowum hyrsum; | full oft hit eac =$s deofles # dugo= gehn$ge=, | =$r weotena bi= # worn gesamnod. | =onne snottrum men # sn$d o==glide=, | =a he be leohte gesih=, # lute= $fter, | gesegna= and gesyfle= # and him sylf frite=. | Swilc bi= seo an sn$d # $ghwylcum men | selre micle, # gif heo gesegnod bi=, | to =ycgganne, # gif he hit ge=encan cann, | =onne him sie seofon daga # symbelgereordu. | Leoht hafa= heow and had # haliges gastes, | Cristes gecyndo; # hit =$t gecy=e= full oft. | Gif hit unwitan # $nige hwile | healda= butan h$ftum, # hit =urh hrof w$de=, | bryce= and b$rne= # boldgetimbru, | seoma= steap and geap, # stige= on lenge, | clymme= on gecyndo, # cunna= hw$nne mote | fyr on his frumsceaft # on f$der geardas, | eft to his e=le, # =anon hit $ror cuom. | Hit bi= eallenga # eorl to gesih=e, | =am =e ged$lan can # dryhtnes =ecelan, | for=on nis n$negu gecynd # cuiclifigende, | ne fugel ne fisc # ne foldan stan, | ne w$teres wylm # ne wudutelga, | ne munt ne mor # ne =es middangeard, | =$t he for= ne sie # fyrenes cynnes." | Saturnus cw$=: # | "Full oft ic frode menn # fyrn gehyrde | secggan and swerian # ymb sume wisan, | hw$=er w$re twegra # butan tweon strengra%, | wyrd =e warnung, # =onne hie winna= oft | mid hira =reamedlan, # hw$=erne a=reote= $r. | Ic to so=on wat; # s$gdon me geara | Filistina witan, # =onne we on geflitum s$ton, | bocum tobr$ddon # and on bearm legdon, | me=elcwidas mengdon, # moniges fengon, | =$t n$re n$nig manna # middangeardes | =$t meahte =ara twega # tuion aspyrian." | Salomon cw$=: # | "Wyrd bi= wended hearde, # wealle= swi=e geneahhe; | heo wop wece=, # heo wean hlade=, | heo gast scy=, # heo ger byre=, | and hw$=re him m$g wissefa # wyrda gehwylce | gemetigian, # gif he bi= modes gleaw | and to his freondum wile # fultum secan, | =eh hw$=re godcundes # g$stes brucan." | Saturnus cw$=: # | "Ac hw$t wite= us # wyrd seo swi=e, | eallra fyrena fruma, # f$h=o modor, | weana wyrtwela, # wopes heafod, | frumscylda gehw$s # f$der and modor, | dea=es dohtor? # Ac tohwan drohta= heo mid us? | Hw$t! Hie wile lifigende # late a=reotan, | =$t heo =urh fyrena geflitu # f$h=o ne tydre." | Salomon cw$=: # | "Nolde g$d geador # in godes rice | eadiges engles # and =$s ofermodan; | o=er his dryhtne hierde, # o=er him ongan wyrcan =urh dierne% cr$ftas | segn and side byrnan, # cw$= =$t he mid his gesi=um wolde | hi=an eall heofona rice # and him =onne on healfum sittan, | tydran% him mid =y teo=an d$le, # o==$t he his tornes% ne% cu=e% | ende =urh insceafte. # =a wear= se $=elra% =eoden% | gedrefed =urh =$s deofles gehygdo; # forlet hine =a of dune gehreosan, | afielde hine =a # under foldan sceatas, | heht hine =$r f$ste gebindan. # =$t sindon =a usic feohta= on. | For=on is witena gehwam # wopes eaca. | =a =$t eadig onfand # engla dryhten, | =$t heo leng mid hine # lare ne namon, | aweorp hine =a of =am wuldre # and wide todraf, | and him bebead # bearn heofonwara | =$t hie ec scoldon # a =enden hie lifdon | wunian in wylme, # wop =rowian, | heaf under hefonum, # and him helle gescop, | w$lcealde wic # wintre be=eahte, | w$ter in sende # and wyrmgeardas, | atol deor monig # irenum hornum, | blodige earnas # and blace n$dran, | =urst and hungor # and =earle gewin, | egna egesan, # unrotnesse; | and $ghwylc him =issa earfe=a # ece stonde= | butan edwende% # a =enden hie lifiga=." | Saturnus cw$=: # | "Is =onne on =isse foldan # fira $nig | eor=an cynnes, # =ara =e man% age, | =e dea= ab$de, # $r se d$g cyme | =$t sie his calendcwide # arunnen | and hine mon annunga # ut abanne?" | Salomon cw$=: # | "$ghwylcum% men% # engel onsende= | dryhten heofona% # =onne% d$g% styre=%; | se sceall behealdan # hu his hyge wille%; | gr$dig% growan # in godes willan, | murnan metodes =rym, # mid =y =e hit d$g bi=. | =onne hine ymbeganga= # gastas twegen; | o=er bi= golde gl$dra, # o=er bi= grundum sweartra, | o=er cyme= # | # ofer =$re stylenan helle; | o=er hine l$re= # =$t he lufan healde, | metodes miltse, # and his m$ga r$d, | o=er hine tyhte= # and on t$so l$re=, | ywe= him and yppe= # earmra manna | misgemynda, # and =urh =$t his mod hwete=, | l$de= hine and l$ce= # and hine geond land spane=, | o==$t his ege bi=, # $f=ancum full, | =urh earmra scyld # yrre geworden. | Swa =onne feohte= se feond # on feower gecynd, | o==$t he gewende= # on =a wyrsan hand | deofles d$dum # d$glongne fyrst, | and =$s willan wyrc= # =e hine on woh spane=. | Gewite= =onne wepende # on weg faran | engel to his earde # and =$t eall saga=: | 'Ne meahte ic of =$re heortan # heardne a=ringan | stylenne stan; # stica= him tomiddes'" | Crist w$s acennyd, # cyninga wuldor, | on midne winter, # m$re *eoden, | ece $lmihtig, # on *y eahteo=an d$g | H$lend gehaten, # heofonrices weard. | Swa *a sylfan tiid # side herigeas, | folc unm$te, # habba= foreweard gear, | for *y se kalend us # cyme= ge*incged | on *am ylcan d$ge # us to tune, | forma mona=; # hine folc mycel | Ianuarius # gerum heton. | And *$s embe fif niht # *$tte fulwihttiid | eces drihtnes # to us cyme=, | *$ne twelfta d$g # tireadige, | h$le= hea=urofe, # hata= on Brytene, | in foldan her. # Swylce emb feower wucan | *$tte Solmona= # sige= to tune | butan twam nihtum, # swa hit getealdon geo, | Februarius f$r, # frode gesi*as, | ealde $gleawe. # And *$s embe ane niht | *$t we Marian # m$ssan healda=, | cyninges modor, # for*an heo Crist on *am d$ge, | bearn wealdendes, # brohte to temple. | =$nne *$s emb fif niht # *$t afered by= | winter of wicum, # and se wigend *a | $fter seofentynum # swylt% *rowade | nihtgerimes, # nergendes *egen, | Mathias m$re, # mine gefr$ge, | *$s *e lencten on tun # geliden h$fde, | werum to wicum. # Swylce eac is wide cu= | ymb [III] and twa # *eodum gewelhw$r | his cyme kalend # ceorlum and eorlum | (butan *$nne bises # geboden weor=e | feor=an geare; # *$nne he fur=or cyme= | ufor anre niht # us to tune), | hrime gehyrsted # hagolscurum f$r= | geond middangeard # Martius re=e, | Hlyda healic. # =$nne se halga *$s | emb [XI] niht # $*ele scynde | Gregorius # in godes w$re, | breme in Brytene. # Swylce Benedictus | embe nigon niht *$s # nergend sohte, | heard and higestrang, # *$ne heria= wel | in gewritum wise, # wealdendes *eow | rincas regolf$ste. # Swylce eac rimcr$ftige | on *a ylcan tiid # emniht healda=, | for=an wealdend god # worhte $t frym=e | on *y sylfan d$ge # sunnan and monan. | Hw$t, ymb feower niht # f$der onsende, | *$s *e emnihte # eorlas healda=, | heahengel his, # se h$lo abead | Marian mycle, # *$t heo meotod sceolde | cennan, kyninga betst, # swa hit gecy=ed wear= | geond middangeard; # w$s *$t m$re wyrd, | folcum gefr$ge! # Swylce emb feower and *reo | nihtgerimes, # *$tte nergend sent | Aprelis mona=, # on *am oftust cym= | seo m$re tiid # mannum to frofre, | drihtnes $rist; # *$nne dream gerist | wel wide gehw$r, # swa se witega sang: | "*is is se d$g # *$ne drihten us | wisf$st worhte, # wera cneorissum, | eallum eor=warum # eadigum to blisse." | Ne magon we *a tide # be getale healdan | dagena rimes, # ne drihtnes stige | on heofenas up, # for*an *e% hwearfa= aa | wisra gewyrdum, # ac sceal wintrum frod | on circule # cr$fte findan | halige dagas. # Sculan we hw$=ere gyt | martira gemynd # ma areccan, | wrecan wordum for=, # wisse gesingan, | *$t embe nihgontyne # niht and% fifum%, | *$s *e Eastermona= # to us cyme=, | *$t man reliquias # r$ran onginne=, | halige gehyrste; # *$t is healic d$g, | bentiid bremu. # Swylce in burh ra*e | embe% siex% niht% *$s%, # smicere on gearwum, | wudum and wyrtum # cyme= wlitig scri=an | *rymilce% on tun, # *earfe bringe= | Maius micle # geond menigeo gehw$r. | Swa *i ylcan d$ge # $*ele geferan, | Philippus and Iacob, # feorh agefan, | modige mago*egnas # for meotudes lufan. | And *$s embe twa niht # *$tte t$hte god | Elenan eadigre # $*elust beama, | on *am *rowode # *eoden engla | for manna lufan, # meotud on galgan | be f$der leafe. # Swylce ymb fyrst wucan | butan anre niht # *$tte yldum bring= | sigelbeorhte dagas # sumor to tune, | wearme gewyderu. # *$nne wangas hra=e | blostmum blowa=, # swylce blis astih= | geond middangeard # manigra hada | cwicera cynna, # cyninge lof secga= | m$nifealdlice, # m$rne brema=, | $lmihtigne. # *$s emb eahta and nigon | dogera rimes # *$tte drihten nam | in o=er leoht # Agustinus, | bli=ne on breostum, # *$s *e he on Brytene her | ea=mode him # eorlas funde | to godes willan, # swa him se gleawa bebead | Gregorius. # Ne hyrde ic guman a fyrn% | $nigne $r # $fre bringan | ofer sealtne mere # selran lare, | bisceop bremran. # Nu on Brytene rest | on Cantwarum # cynestole neah, | mynstre m$rum. # *$nne mona= bring= | ymb twa and feower% # tiida lange | $rra Li=a # us to tune, | Iunius on geard, # on *am gim astih= | on heofenas up # hyhst on geare, | tungla torhtust, # and of tille agrynt, | to sete sige=. # Wyle sy==an leng | grund behealdan # and gangan lator | ofer foldan wang # f$gerust leohta, | woruldgesceafta. # *$nne wuldres *egn | ymb *reotyne, # *eodnes dyrling, | Iohannes in geardagan # wear= acenned, | tyn nihtum eac; # we *a tiid healda= | on midne sumor # mycles on $*elum. | Wide is geweor=od, # swa *$t wel gerist, | haligra tid # geond h$le=a bearn, | Petrus and Paulus. # Hw$t, *a apostolas, | *eodenholde, # *rowedon on Rome | ofer midne sumor, # miccle gewisse, | fur=or fif nihtum, # folcbealo *realic, | m$rne martyrdom; # h$fdon m$nige $r | wundra geworhte # geond w$r*eoda, | swylce hi $fter *am # unrim fremedon | swutelra and gesynra # *urh sunu meotudes, | ealdor*egnas. # *$nne $dre cym= | emb twa niht *$s # tidlice us | Iulius mona=, # on *am Iacobus | ymb feower niht # feorh gesealde | ond% twentigum, # trum in breostum, | frod and f$str$d # folca lareow, | Zebedes afera. # And *$s symle scri* | ymb seofon niht *$s # sumere gebrihted | Weodmona= on tun, # welhw$r% bringe= | Agustus # yrmen*eodum | hlafm$ssan d$g. # Swa *$s h$rfest cym= | ymbe o=er swylc # butan anre wanan, | wlitig, w$stmum hladen; # wela by= geywed | f$gere on foldan. # *$nne for= gewat | ymb *reo niht *$s # *eodne getrywe | *urh martyrdom, # m$re diacon, | Laurentius, # h$f= nu lif wi=*an | mid wuldorf$der # weorca to leane. | Swylce *$s ymb fif niht # f$gerust m$g=a, | wifa wuldor, # sohte weroda god | for suna sibbe, # sigef$stne ham | on% neorxnawange; # h$fde nergend *a | f$gere fostorlean # f$mnan forgolden | ece to ealdre. # *$nne ealling by= | ymb tyn niht *$s # tiid geweor=ad | Bartholomeus # in Brytene her, | wyrd% wel*ungen. # Swylce eac wide by= | eorlum geypped # $*elinges dea= | ymb feower niht, # se *e f$gere iu | mid w$tere oferwearp # wuldres cynebearn, | wiga weor=lice. # Be him wealdend cw$= | *$t nan m$rra man # geond middangeard | betux wife and were # wurde acenned. | Ond *$s ymbe *reo niht # geond *eoda feala | *$tte Haligmon=, # hele*um ge*inged, | fere= to folce, # swa hit foregleawe, | ealde u*witan, # $ror fundan, | Septembres f$r, # and *y seofo*an d$g | *$t acenned wear= # cwena selost, | drihtnes modor. # *$nne dagena worn | ymbe *reotyne # *egn unforcu=, | godspelles gleaw, # gast onsende | Matheus his # to metodsceafte, | in ecne gefean. # *$nne ealling cym= | ymb *reo niht *$s # *eodum wide | emnihtes d$g, # ylda bearnum. | Hw$t, we weor=ia= # wide geond eor=an | heahengles tiid # on h$rfeste, | Michaheles, # swa *$t menigo wat, | fif nihtum ufor # *$s *e folcum by=, | eorlum geywed # emnihtes d$g. | And *$s embe twa niht # *$t se teo=a mon= | on folc fere=, # frode ge*eahte, | October on tun # us to genihte, | Winterfylle=, # swa hine wide ciga=% | igbuende # Engle and Seaxe, | weras mid wifum. # Swylce wigena tiid | ymb twentig *$s # twegra healda= | and seofon% nihtum # samod $tg$dere | on anne d$g. # We *a $*elingas | fyrn gefrunan # *$t hy forem$re, | Simon and Iudas, # symble w$ron, | drihtne dyre; # for*on hi dom hlutan, | eadigne upweg. # And *$s ofstum bring= | embe feower niht, # folce genihtsum, | Blotmona= on tun, # beornum to wiste, | Nouembris, # ni=a bearnum | eadignesse, # swa nan o=er na de= | mona= maran # miltse drihtnes. | And *y ylcan d$ge # ealra we healda= | sancta symbel # *ara *e si= o==e $r | worhtan in worulde # willan drihtnes. | Sy**an wintres d$g # wide gange= | on syx nihtum, # sigelbeortne genim= | h$rfest mid herige # hrimes and snawes, | forste gefeterad, # be frean h$se, | *$t us wunian ne moton% # wangas grene, | foldan fr$tuwe. # *$s ymb feower niht | *$tte Martinus # m$re geleorde, | wer womma leas # wealdend sohte, | upengla weard. # *$nne embe eahta niht | and feowerum # *$tte fan gode | besenctun on s$grund # sigef$stne wer, | on brime haran, # *e iu beorna fela% | Clementes oft # clypia= to *earfe. | And *$s embe seofon niht, # sigedrihtne leof%, | $*ele Andreas # up on roderum | his gast ageaf # on godes w$re, | fus on for=weg. # *$nne folcum bring= | morgen to mannum # mona= to tune, | Decembris # drihta bearnum, | $rra Iula. # Swylce emb eahta and twelf | nihtgerimes # *$tte nergend sylf | *risthydigum # Thomase forgeaf | wi= earfe=um # ece rice, | bealdum beornwigan # bletsunga his. | *$nne emb feower niht # *$tte f$der engla | his sunu sende # on *as sidan gesceaft | folcum to frofre. # Nu ge findan magon | haligra tiida% # *e man healdan sceal, | swa bebuge= gebod # geond Brytenricu | Sexna kyninges # on *as sylfan tiid. | Cyning sceal rice healdan. # Ceastra beo= feorran gesyne, | or=anc enta geweorc, # *a *e on *ysse eor=an syndon, | wr$tlic weallstana geweorc. # Wind by= on lyfte swiftust, | *unar by= *ragum hludast. # *rymmas syndan Cristes myccle, | wyrd by= swi=ost. # Winter by= cealdost, | lencten hrimigost # (he by= lengest ceald), | sumor sunwlitegost # (swegel by= hatost), | h$rfest hre=eadegost, # h$le=um bringe= | geres w$stmas, # *a *e him god sende=. | So= bi= switolost%, # sinc by= deorost, | gold gumena gehwam, # and gomol snoterost, | fyrngearum frod, # se *e $r feala gebide=. | Weax% bi= wundrum clibbor. # Wolcnu scri=a=. | Geongne $*eling sceolan # gode gesi=as | byldan to beaduwe # and to beahgife. | Ellen sceal on eorle, # ecg sceal wi= hellme | hilde gebidan. # Hafuc sceal on glofe | wilde gewunian, # wulf sceal on bearowe, | earm% anhaga, # eofor sceal on holte, | to=m$genes trum. # Til sceal on e=le | domes wyrcean. # Daro= sceal on handa, | gar golde fah. # Gim sceal on hringe | standan steap and geap. # Stream sceal on y=um | mencgan% mereflode. # M$st sceal on ceole, | segelgyrd seomian. # Sweord sceal on bearme, | drihtlic isern. # Draca sceal on hl$we, | frod, fr$twum wlanc. # Fisc sceal on w$tere | cynren cennan. # Cyning sceal on healle | beagas d$lan. # Bera sceal on h$=e, | eald and egesfull. # Ea of dune sceal | flodgr$g feran. # Fyrd sceal $tsomne, | tirf$stra getrum. # Treow sceal on eorle, | wisdom on were. # Wudu sceal on foldan | bl$dum blowan. # Beorh sceal on eor*an | grene standan. # God sceal on heofenum, | d$da demend. # Duru sceal on healle, | rum recedes mu=. # Rand sceal on scylde, | f$st fingra gebeorh. # Fugel uppe sceal | lacan on lyfte. # Leax sceal on w$le | mid sceote scri=an. # Scur sceal on heofenum, | winde geblanden, # in *as woruld cuman. | *eof sceal gangan *ystrum wederum. # *yrs sceal on fenne gewunian | ana innan lande. # Ides sceal dyrne cr$fte, | f$mne hire freond gesecean, # gif heo nelle on folce ge*eon | *$t hi man beagum gebicge. # Brim sceal sealte weallan, | lyfthelm and laguflod # ymb ealra landa gehwylc, | flowan firgenstreamas. # Feoh sceal on eor=an | tydran and tyman. # Tungol sceal on heofenum | beorhte scinan, # swa him bebead meotud. | God sceal wi= yfele, # geogo= sceal wi= yldo, | lif sceal wi= dea*e, # leoht sceal wi= *ystrum, | fyrd wi= fyrde, # feond wi= o=rum, | la= wi= la*e # ymb land sacan, | synne st$lan. # A sceal snotor hycgean | ymb *ysse worulde gewinn, # wearh hangian, | f$gere ongildan # *$t he $r facen dyde | manna cynne. # Meotod ana wat | hwyder seo sawul sceal # sy==an hweorfan, | and ealle *a gastas # *e for gode hweorfa= | $fter dea=d$ge, # domes bida= | on f$der f$=me. # Is seo for=gesceaft | digol and dyrne; # drihten ana wat, | nergende f$der. # N$ni eft cyme= | hider under hrofas, # *e *$t her for so= | mannum secge # hwylc sy meotodes gesceaft, | sigefolca gesetu, # *$r he sylfa wuna=. | Oft daedlata # dom~ for~ldit, | sigisitha gahuem, # suuyltit thi ana. | Hw$t! Ic ana s$t # innan bearwe, | mid helme be*eht, # holte tomiddes, | *$r *a w$terburnan # swegdon and urnon | on middan geh$ge, # eal swa ic secge. | Eac *$r wynwyrta # weoxon and bleowon | innon *am gemonge # on $nlicum wonge, | and *a wudubeamas # wagedon and swegdon | *urh winda gryre; # wolcn w$s gehrered, | and min earme mod # eal w$s gedrefed. | *a ic f$ringa, # forht and unrot, | *as unhyrlican fers # onhefde mid sange, | eall swylce *u cw$de, # synna gemunde, | lifes leahtra, # and *a langan tid, | *$s dimman cyme # dea=es on eor=an. | Ic ondr$de me eac # dom *one miclan | for mand$dum # minum on eor=an, | and *$t ece ic eac # yrre ondr$de me | and synfulra gehwam # $t sylfum gode, | and hu mihtig frea # eall manna cynn | tod$le= and todeme= # *urh his dihlan miht. | Ic gemunde eac # m$r=e drihtnes | and *ara haligra # on heofonan rice, | swylce earmsceapenra # yfel% and witu. | Ic gemunde *is mid me, # and ic mearn swi=e, | and ic murcnigende cw$=, # mode gedrefed: | "Nu ic eow, $ddran, # ealle bidde | *$t ge wylspringas # wel ontynan, | hate of% hleorum, # recene to tearum, | *$nne ic synful slea # swi=e mid fyste, | breost mine beate # on gebedstowe, | and minne lichaman # lecge on eor=an | and geearnade sar # ealle ic gecige. | Ic bidde eow # benum nu =a | *$t ge ne wandian # wiht for tearum, | ac dreorige hleor # drecca= mid wope | and sealtum dropum # sona ofergeota*, | and geopenia= man # ecum drihtne. | Ne *$r owiht # inne ne belife | on heortscr$fe # heanra gylta, | *$t hit ne sy d$gcu=, # *$t *$t dihle w$s, | openum wordum # eall ab$red, | breostes and tungan # and fl$sces swa some. | =is is an h$l # earmre sauwle | and *am sorgiendum # selest hihta, | *$t he wunda her # wope% gecy=e | uplicum l$ce, # se ana m$g | aglidene mod # gode% geh$lan | and r$plingas # recene onbindan, | ne mid swi=ran his # swy*e nele brysan | wanhydige mod # wealdend engla, | ne *one wlacan smocan # waces fleaxes% | wyle waldend Crist # w$tere gedw$scan. | Hu ne gesceop *e se sca*a # scearplice bysne | *e mid Criste w$s # cwylmed on rode, | hu micel forstent # and hu m$re is | seo so=e hreow # synna and gylta? | Se scea*a w$s on rode # scyldig and manful, | mid und$dum # eall gesymed; | he drihtene swa *eah, # dea=e gehende, | his bena bebead # breostgehigdum. | He mid lyt wordum # ac geleaffullum | his h$le begeat # and help recene, | and in gefor # *a $nlican geatu | neorxnawonges # mid nerigende. | Ic acsige *e, la, # earme ge*anc, | hwi latast *u swa lange, # *$t *u =e l$ce ne cy*st%, | o==e hwi swigast *u, # synnigu tunge, | nu *u forgifnesse h$fst # gearugne timan, | nu *e $lmihtig # earum atihtum, | heofonrices weard, # gehyre= mid lustum? | Ac se d$g cyme= # =onne deme= god | eor=an ymbhwyrft; # *u ana scealt | gyldan scad wordum # wi= scyppend god, | and *am rican frean # riht agyldan. | Ic l$re *$t *u beo hr$dra # mid hreowlicum tearum, | and *$t yrre forfoh # eces deman. | Hw$t ligst *u on horwe # leahtrum afylled, | fl$sc, mid synnum? # Hwi ne feormast *u | mid teara gyte # torne synne? | Hwi ne bidst *u *e # be*unga and plaster, | lifes l$cedomes # $t lifes frean? | Nu *u scealt greotan, # tearas geotan, | *a hwile tima sy # and tid wopes; | nu is halwende # *$t man her wepe | and d$dbote do # drihtne to willan. | Gl$d bi= se godes sunu, # gif *u gnorn *rowast | and *e sylfum demst # for synnum on eor=an, | ne heofenes god # hen=a and gyltas | ofer $nne sy* wrecan wile # $nigum men. | Ne scealt *u forhyccan # heaf and wopas | and forgifnesse # gearugne timan. | Gemyne eac on mode, # hu% micel is *$t wite | *e *ara earmra by= # for $rd$dum, | o**e hu egeslice% # and hu andrysne | heah*rymme cyningc # her wile deman | anra gehwylcum # be $rd$dum, | o**e hwylce forebeacn # feran onginna= | and Cristes cyme # cy*a= on eor=an. | Eall eor=e bifa=, # eac swa *a duna | dreosa= and hreosa=, # | and beorga hli=u% # buga= and mylta=, | and se egeslica sweg # ungerydre s$ | eall manna mod # miclum gedrefe=. | Eal bi= eac upheofon # | sweart and gesworcen, # swi=e ge*uxsa=, | deorc and dimhiw, # and dwolma sweart. | *onne stedelease # steorran hreosa=, | and seo sunne forswyrc= # sona on morgen, | ne se mona n$f= # nanre mihte wiht, | *$t he *$re nihte # genipu m$ge flecgan. | Eac *onne cuma= hider # ufon of heofone | dea=beacnigende tacn%, # brega= *a earman; | *onne cuma= upplice # eoredheapas, | sti*m$gen astyred, # stylla= embutan | eal engla werod, # ecne behl$na=, | =one m$ran metod # mihte and *rymme. | Sitt *onne sigelbeorht # swegles brytta | on heahsetle, # helme beweor=od. | We beo= f$ringa # him beforan brohte, | $ghwanum cumene # to his ansyne, | *$t gehwylc underfo # | dom be his d$dum # $t drihtne sylfum. | Ic bidde, man, *$t *u gemune # hu micel bi= se broga | beforan domsetle # drihtnes *$nne; | stent hergea% m$st% # heortleas and earh, | amasod and amarod, # mihtleas, af$red. | *$nne samod becuma= # of swegles% hleo | eall engla werod, # ecne ymtrymma=. | *$nne% bi= geban micel, # and aboden *ider | eal Adames cnosl # eor=buendra% | *e on foldan wear= # feded% $fre | o==e modar geb$r # to manlican, | o**e *a *e w$ron # o==e woldon beon | o**e towearde # geteald w$ron awiht. | =onne eallum beo= # ealra gesweotolude | digle ge*ancas # on *$re d$gtide, | eal *$t seo heorte # hearmes ge*ohte | o==e seo tunge # to teonan geclypede | o**e mannes hand # manes gefremede | on *ystrum scr$fum # *inga on eor=an; | eal *$t hw$ne sceamode # scylda on worulde, | *$t he $nigum men # ypte o==e cy=de, | *onne bi= eallum # open $tsomne, | gelice alyfed # *$t man lange h$l. | Ufenan eall *is # eac by= gefylled | eal uplic lyft # $ttrenum lige. | F$r= fyr ofer eall, # ne by= *$r nan foresteal, | ne him man na ne m$g # miht forwyrnan; | eal% *$t us *inc= $mtig # eahgemearces | under roderes ryne, # readum lige | bi= emnes mid *y # eal gefylled. | =onne fyren lig # blawe=% and brasla=, | read and rea=e, # r$sct and efeste=, | hu he synfullum # susle gefremme%; | ne se wrecenda bryne # wile forbugan | o==e $nigum *$r # are gefremman, | buton he horwum sy # her afeormad, | and *onne *ider cume, # *earle acl$nsad. | *onne fela m$g=a, # folca unrim, | heora sinnigan breost # swi=lice beata= | forhte mid fyste # for fyrenlustum. | *$r beo= *earfan # and *eodcyningas, | earm and eadig, # ealle beo= af$red; | *$r h$f= ane lage # earm and se welega, | for=on hi habba= ege # ealle $tsomne. | =$t re=e flod # r$scet fyre | and biterlice # b$rn= =a earman saula, | and heora heortan # horxlice wyrmas, | synscyldigra, # ceorfa= and slita=. | Ne m$g *$r $ni man # be agnum% gewyrhtum | gedyrstig wesan, # deman gehende, | ac ealle *urhyrn= # oga $tsomne, | breostgehyda # and se bitera wop, | and *$r st$nt astifad, # stane gelicast, | eal arleas heap # yfeles on wenan. | Hw$t dest *u, la, fl$sc? # Hw$t dreogest *u nu? | Hw$t miht *u on *a tid # *earfe gewepan? | Wa *e nu, *u *e% *eowast # *issere% worulde%, | and her gl$d leofast # on galnysse | and *e mid sti=um astyrest # sticelum *$s g$lsan! | Hwi ne forhtas *u # fyrene egsan, | and *e sylfum ondr$d # swi=lice witu, | =a deoflum geo # drihten geteode, | awyrgedum gastum, # weana to leane? | *a oferswi=a= # sefan and spr$ce | manna gehwylces # for micelnysse. | N$nig spr$c m$g beon, # spellum areccan | $negum on eor=an # earmlice witu, | fulle% stowa # fyres on grunde, | *e w$s in grimmum # susle on helle. | *$r synt to sorge # $tsomne gemenged | se *rosma lig # and se *rece gicela, | swi=e hat and ceald # helle tomiddes. | Hwilum *$r eagan # ungemetum wepa= | for *$s ofnes bryne # (eal he is bealuwes full); | hwilum eac *a te* for miclum cyle # manna *$r gryrra=. | *is atule gewrixl # earmsceapene% men | on worulda woruld # wenda= *$r inne | betwyx forsworcenum # sweartum nihtum | and weallendes pices # wean and *rosme%. | *$r nan stefn% styre= # butan stearcheard | wop and wanung, # nawiht elles; | ne bi= *$r ansyn gesewen # $nigre wihte, | butan *ara cwelra # *e cwylma= =a earman. | Ne bi= *$r inne # aht gemeted | butan lig and cyle # and la=lic ful; | hy mid nosan ne magon # naht gesw$ccan | butan unstences% # orm$tnesse. | *$r beo= *a wanigendan # welras gefylde | ligspiwelum bryne # la=lices fyres, | and hy w$lgrimme # wyrmas slita= | and heora ban gnaga= # brynigum tuxlum. | Ufenon eal *is # bi= *$t earme breost | mid bitere care # breged and swenced, | for hwi fyrngende% fl$sc # on *as frecnan tid | hym selfum swa fela # synna geworhte, | *$t hit on cweartern # cwylmed wurde, | *$r =a atelan synd # ecan witu; | *$r leohtes ne leoht # lytel sperca | earmum $nig, # ne *$r arf$stnes | ne sib ne hopa # ne swige geglada= | ne *ara wependra% # worn wihte. | Flyh= frofor aweg; # ne bi= *$r fultum nan | *$t wi= *a biteran *ing # gebeorh m$ge fremman. | Ne bi= *$r ansyn gemet # $nigre blisse, | ac% *$r% bi= angryslic # ege and fyrhtu | and sari mod, # swi=lic gristbigtung%; | *$r bi= unrotnes # $ghw$r w$lhreow, | adl% and yrre # and $melnes, | and *$r synnge% eac # sauwle on lige | on blindum scr$fe # byrna= and yrna=. | *onne deriende # gedwina= heonone | *ysse worulde gefean, # gewita= mid ealle; | *onne druncennes # gedwine= mid wistum, | and hleahter and plega # hleapa= $tsomne, | and wr$nnes eac # gewite= heonone, | and f$sthafolnes # feor gewite=, | uncyst onweg # and $lc g$lsa | scyldig scyndan% # on sceade *onne%, | and se earma flyh= # uncr$ftiga sl$p | sleac mid sluman # slincan on hinder. | =onne blindum beseah # biterum ligum | earme on ende # *$t unalyfed is nu; | leofest% on life # la= bi= *$nne, | and *$t werige mod # wenda= *a gyltas | swi=e mid sorgum # and mid sargunge. | Eala, se bi= ges$lig # and ofers$lig | and on worulda woruld # wihta% ges$ligost, | se *e mid gesyntum # swylce cwyldas | and witu% m$g # wel forbugon, | and samod bli=e # on woruld ealle | his *eodne ge*eon, # and *onne mot | habban heofonrice; # *$t is hihta m$st. | *$r niht ne genim=% # n$fre *eostrum% | *$s heofenlican # leohtes sciman; | ne cym= *$r sorh ne sar # ne geswenced yld, | ne *$r $nig geswinc # $fre gelimpe=, | o==e hunger o**e *urst # o==e heanlic sl$p, | ne bi= *$r fefur ne adl # ne f$rlic cwyld, | nanes liges gebrasl # ne se la=lica cyle. | Nis *$r unrotnes # ne *$r $melnys, | ne hryre ne caru # ne hreoh tintrega, | ne bi= *$r liget # ne la=lic storm, | winter ne *unerrad # ne wiht cealdes, | ne *$r hagulscuras # hearde mid snawe%, | ne bi= *$r w$dl ne lyre # ne dea=es gryre | ne yrm= ne agnes # ne $nigu% gnornung, | ac *$r samod ricxa= # sib mid spede, | and arf$stnes # and ece god, | wuldor and wur=mynt, # | swylce lof and lif # and leoflic ge*w$rnes%. | Ufenan eal *is # ece drihten | him ealra goda gehwylc # gl$dlice =ena=, | *$r a andweard # ealle weor=a* | and feh* and geblyssa=% # f$der $tsomne, | wuldra* and wel hylt, # | f$gere fr$tua= # and freolice lufa=% | and on heofonsetle # hean geregna=%. | His sunu bli=e, # sigores brytta, | syl= anra gehwam # ece mede, | heofonlice hyrsta, # *$t is healic gifu, | gemang *am $nlican # engla werode | and *$ra haligra # heapum and *reatum%. | *$r hy beo= ge*eode # *eodscipum on gemang | betwyx heahf$deras # and halige witegan, | blissiendum modum, # byrgum tomiddes, | *$r *a $rendracan synd # $lmihtiges godes, | and betweoh rosena% # reade heapas, | *$r symle scina=. # | *$r *$ra hwittra # hwyrf= m$denheap, | blostmum behangen, # beorhtost% wereda, | *e ealle l$t # $nlicu godes drut, | seo frowe *e us # frean acende, | metod on moldan, # meowle seo cl$ne. | *$t is Maria, # m$dena selast; | heo let *urh *a scenan # scinendan ricu, | gebletsodost ealra, # *$s breman f$der, | betweox f$der and sunu, # freolicum werede, | and betwyx *$re ecan # uplicum sibbe | rice r$dwitan, # rodera weardas. | Hw$t m$g beon heardes # her on life, | gif *u wille secgan # so= *$m =e frine=, | wi= *am *u mote # gemang *am werode | eardian unbleoh # on ecnesse, | and on upcundra # eadegum setlum | brucan bli=nesse # butan ende for=?" | Nu l$re ic *e # swa man leofne sceal. | Gif *u wille *$t blowende # rice gestigan, | *$nne beo *u eadmod # and $lmesgeorn, | wis on wordum, # and w$ccan lufa | on hyge halgum # on *as hwilwendan tid, | bli=e mode, # and gebedum filige | oftost symle # *$r *u ana sy. | For=an *$t halige gebed # and seo hluttre lufu | godes and manna # and seo $lmessylen | and se miccla hopa # to *inum h$lende, | *$t he *ine synna # adw$scan wylle, | and eac o*era fela # | godra weorca # glenga= and bringa= | *a so=f$stan # sauwle to reste | on *a uplican # eadignesse. | Wyrc *$t *u wyrce, # word o==e d$da, | hafa metodes ege # on gemang symle; | *$t is witodlice # wisdomes ord, | *$t *u *$t ece leoht # eal ne forleose. | *eos woruld is $t ende, # and we synd w$dlan gyt | heofena rices; # *$t is hefig byrden. | And *eah *u $fter *inum ende # eall gesylle | *$t *u on eor=an # $r gestryndes | goda gehwylces, # wylle gode cweman, | ne mihtu mid *$m eallum # sauwle *ine | ut alysan, # gif heo inne wyr= | feondum befangen, # frofre bed$led, | welena forwyrned; # ac *u wuldres god, | ece $lmihtigne, # ealninga bidde | *$t he *e ne forl$te # la=um to handa, | feondum to frofre, # ac *u fleoh *anan, | syle $lmessan # oft and gelome | digolice; # *$t bi= drihtnes lac | gumena gehwylces # *e on god gelyf=. | Ceapa *e mid $htum # eces leohtes, | *y l$s *u forweor=e, # *$nne *u hyra geweald nafast | to syllanne. # Hit bi= swi=e yfel | manna gehwilcum # *$t he micel age, | gif he him god ne ondr$t # | swi=or micle # *onne his sylfes gewil. | Warna *e georne # wi= *$re wambe fylle, | for*an heo *a un*eawas # ealle gesomna= | *e *$re saule # swi=ost deria=, | *$t is druncennes # and dyrnegeligere, | ungemet wilnung # $tes and sl$pes; | *a man m$g mid f$stenum # | and forh$fdnessum # heonon adrifan, | and mid cyricsocnum # cealdum wederum | eadmodlice # ealluncga biddan | heofena drihten # *$t he *e h$l gife, | milde mundbora, # swa him gemet *ince. | And ondr$d *u =e # dihle wisan, | nearwe ge*ancas, # *e on niht becuma=, | synlustas foroft # swi=e fremman | earfo=lice, # *y *u earhlice scealt | gyltas *ine # swi=e bemurnan, | har hilderinc; # hefie *e =inca* | synna *ine. # For*am *u sylf ongyte | *$t *u al$tan scealt # l$ne sta*elas, | eard and e*el. # Uncu= bi= *e *$nne | tohwan *e *in drihten # gedon wille, | *$nne *u lengc ne most # lifes brucan, | eardes on e*le, # swa *u $r dydest, | blissum hremi. # Nu *u =e beorgan scealt, | and wi= feonda gehw$ne # f$ste healdan | sauwle *ine; # a hi winna= | embe *$t # | d$ges and nihtes # ongean drihtnes lif. | *u miht hy gefleman, # gif *u filian wilt | larum minum, # swa ic l$re *e | digollice # *$t *u on d$gred oft | ymbe *inre sauwle r$d # swi=e smeage, | hu *u *$t ece leoht # $fre begytan m$ge, | si=e gesecan; # *u scealt gl$dlice swi=e swincan | wi= *$s uplican # e*elrices | d$ges and nihtes, # *u scealt druncen fleon | and *a oferfylle # ealle forl$tan. | Gif *u wilt *a upplican # eardwic ceosan, | *$nne scealt *u hit on eor=an # $r ge*encan, | and *u *e sylfne # swi=e gebindan% | and *a un*eawas # ealle forl$tan | *e *u on *is life $r # lufedest and feddest. | *$nne gemiltsa= *e, N., # [mundum qui regit], | =eoda *rymcyningc # [thronum sedentem] | a butan ende # | saule *inre% # | Geunne *e on life # [auctor pacis] | sibbe ges$l=a, # [salus mundi], | metod se m$ra # [magna uirtute], | and se so=f$sta # [summi filius] | fo on fultum, # [factor cosmi], | se of $*elre w$s # [uirginis partu] | cl$ne acenned # [Christus in orbem], | metod *urh Marian, # [mundi redemptor], | and *urh *$ne halgan gast. # [Uoca frequenter] | bide helpes hine, # [clemens deus], | se onsended w$s # [summo de throno] | and *$re cl$nan # [clara uoce] | *a% gebyrd bodade% # [bona uoluntate] | *$t heo scolde cennan # [Christum regem], | ealra cyninga cyningc, # [casta uiuendo]. | and *u *a so=f$stan # [supplex rogo], | fultumes bidde friclo # [uirginem almum], | and *$r $fter to # [omnes sancti] | bli=mod bidde, # [beatus et iustus], | *$t hi ealle *e # [unica uoce] | *ingian to *eodne # [thronum regentem], | ~cum drihtne, # [alta polorum], | *$t he *ine saule, # [summus iudex], | onfo freolice, # [factor aeternus], | and he gel$de # [luce perhennem], | *$r eadige # [anim~ sanct~] | rice resta=% # [regna caelorum]. | [Pater noster]. *u eart ure f$der, # ealles wealdend, | cyninc on wuldre. # For=am we clypia= to *e, | are bidda=, # nu *u y*ost miht | sawle alysan. # *u hig s$ndest $r | *urh *ine $*elan hand # in to *am fl$sce; | ac hwar cym= heo nu, # | buton *u, engla god, # eft hig alyse, | sawle of synnum # *urh *ine so=an miht? | [Qui es in celis]. =u eart on heofonum # hiht and frofor, | blissa beorhtost; # ealle abuga= to *e, | *inra gasta *rym, # anre st$fne | clypia= to Criste, # cwe*a= ealle *us: | "Halig eart *u, halig, # heofonengla cyningc, | drihten ure, # and *ine domas synd | rihte and rume, # r$ca=% efne gehwam, | $ghwilcum men # agen gewyrhta. | Wel bi= =am *e wyrc= # willan *inne!" | [Sanctificetur nomen tuum]. Swa is gehalgod # *in heah nama | swi=e m$rlice # manegum gereordum, | twa and hundseofontig, # *$s *e secga= bec, | *$t *u, engla god, # ealle gesettest | $lcere *eode # *eaw and wisan. | *a wur*ia= *in weorc # wordum and d$dum, | *urh gecynd clypia= # and Crist heria= | and *in lof l$da=, # lifigenda god, | swa *u eart ge$*elod # geond ealle world. | [Adueniat regnum tuum]. Cum nu and mildsa, # mihta waldend, | and us *in rice alyf, # rihtwis dema, | earda selost # and ece lif, | *ar we sibbe% and lufe% # samod gemeta=, | eagena beorhtnysse% # and ealle mirh=e, | *ar bi= gehyred # *in halige lof | and *in micele miht, # mannum to frofre, | swa *u, engla god, # eallum blissast. | [Fiat uoluntas tua]. Gewur=e *in willa, # swa *u, waldend, eart | ece geopenod # geond ealle world, | and *u *e silf eart # so=f$st dema, | rice r$dbora, # geond rumne grund. | Swa *in heahsetl is # heah and m$re, | f$ger and wur=lic, # swa *in f$der worhte, | $*ele and ece, # *ar =u on sittest | on sinre% swi=ran healf. # *u eart sunu and f$der, | ana $g*er; # swa is *in $*ele% gecynd | micclum gem$rsod, # and *u monegum helpst, | ealra cyninga *rym, # clypast ofer ealle. | Bi= *in wuldorword # wide gehyred, | *onne *u *ine fyrde # f$gere geblissast, | sylest miht and mund # micclum herige, | and *e *ancia= # *usenda fela, | eal engla *rym, # anre st$fne. | [Sicut in celo]. Swa *e on heofonum # heah*rymnesse | $*ele and ece # a *ancia=, | cl$ne and gecorene # Cristes *egnas, | singa= and bidda= # so=f$stne god | are and gifnesse # ealre *eode; | *onne *u him ti=ast, # tyreadig cyningc, | swa *u eadmod eart # ealre worlde. | Sy *e *anc and lof # *inre mildse, | wuldor and willa; # *u gewur=od eart | on heofonrice, # heah casere, | [Et in terra]. and on eor=an, # ealra cyninga | help and heafod, # halig l$ce, | re=e and rihtwis, # rumheort hlaford. | *u ge$*elodest *e # ealle gesceafta, | and tosyndrodest hig # si==an on manega, | sealdest $lcre% gecynde% # agene wisan | and a *ine mildse # ofer manna bearn. | [Panem nostrum cotidianum]. Swa mid sibbe # s$nst urne hlaf | d$ghwamlice # dugu=e *inre, | rihtlice d$lest # | mete *inum mannum # and him mare geh$tst | $fter for=si=e, # *ines f$der rice, | *$t w$s on fruman # f$gere gegearwod, | earda selost # and ece lif, | gif we so= and riht # symle gel$sta=. | [Da nobis hodie]. Syle us to d$g, # drihten, *ine | mildse and mihta # and ure mod gebig, | *anc and *eawas, # on *in gewil. | Bewyrc us on heortan # haligne gast | f$ste on innan, # and us fultum sile, | *$t we moton wyrcan # willan *inne | and *e bet$can, # tyreadig cyningc, | sawle ure # on *ines silfes hand. | [Et dimitte nobis debita nostra]. Forgif us ure synna, # *$t us ne scamige eft, | drihten ure, # *onne *u on dome sitst | and ealle men # up arisa=% | *e fram wife and fram were # wurdon ac$nned. | Beo= *a gebrosnodon% # ban mid *am fl$sce | ealle ansunde # eft geworden; | *ar we swutollice # si==an oncnawa= | eal *$t we geworhton # on worldrice, | betere and wyrse, # *ar beo= buta geara. | Ne magon we hit na dyrnan, # for =am *e hit drihten wat, | and *ar gewitnesse beo= # wuldormicele, | heofonwaru and eor=waru, # helwaru *ridde. | *onne bi=% egsa # geond ealle world, | *ar man us tyhha= on d$g # twegen eardas, | drihtenes are # o==e deofles *eowet, | swa hwa=er we geearnia= # her on life, | *a hwile *e ure mihta # m$ste w$ron. | [Sicut et dimittimus debitoribus nostris]. Ac *onne us alyse=% # lifigende god | sawle ure, # swa we her forgifa=% | earmon mannum # *e wi= us agilt. | [Et ne nos inducas in temtationem]. And na us *u ne l$t # la=e beswican | on costunga, # cwellan and b$rnan | sawla ure, # *eah we sinna fela | didon for ure disige # d$ges and nihtes, | idele spr$ce # and unrihte weorc, | *ine bodu br$con. # We *e bidda= nu, | $lmihtig god, # are and gifnesse%; | ne l$t swa heanlice # *in handgeweorc | on ended$ge # eal forwur=an, | [Set libera nos a malo]. ac alys us of yfele. # Ealle we be*urfon | godes gifnesse; # we agylt habba= | and swi=e gesingod. # We =e, so=f$stan god, | heria= and lofia=, # swa *u, h$lend, eart | cynebearn gecydd # cwycum and deadum, | $*ele and ece # ofer ealle *ingc. | *u miht on anre hand # ea=e befealdan | ealne middaneard. # Swilc is m$re cyningc. | [Amen]. Sy swa *u silf wilt, # so=f$st dema; | we *e, engla god, # ealle heria=, | swa *u eart gewur=od # a on worlda for=. | [Gloria.] Sy *e wuldor and lof # wide geopenod | geond ealle *eoda, # *anc and wylla, | m$gen and mildse # and ealles modes lufu, | so=f$stra sib, # and =ines sylfes dom | worulde gewlitegod, # swa =u wealdan miht | eall eor=an m$gen # and uplyfte, | wind and wolcna. # Wealdest eall on riht. | [Patri et filio et spiritui sancto.] *u eart frofra f$der # and feorhhyrde, | lifes latteow, # leohtes wealdend, | asyndrod fram synnum, # swa =in sunu m$re | *urh cl$ne gecynd, # cyning ofer ealle, | beald gebletsod, # boca lareow, | heah higefrofer% # and halig gast. | [Sicut erat in principio.] Swa w$s on fruman # frea mancynnes | ealre worulde # wlite and frofer%, | cl$ne and cr$ftig. # *u gecyddest *$t | *a =u, ece god, # ana gewrohtest | *urh halige miht # heofonas and eor=an, | eardas and uplyft # and ealle *ing. | *u settest on foldan # swy=e feala cynna | and tosyndrodost hig # sy==on on m$nego; | *u gewrohtest, ece god, # ealle gesceafta | on syx dagum, # and on *one seofo=an *u gerestest. | *a w$s gefor=ad # *in f$gere weorc, | and =u sunnand$g # sylf halgodest | and gem$rsodest hine # manegum to helpe. | *one heahan d$g # healda= and freo=ia* | ealle *a =e cunnon # cristene *eawas, | halige% heortlufan # and =$s hehstan gebod; | on drihtnes namon # se d$g is gewur=od. | [Et nunc et semper.] And nu and symble # *ine so=an weorc | and =in mycele miht # manegum swytela=, | swa *ine cr$ftas heo # cy=a* wide | ofer ealle woruld; # ece stande* | godes handgeweorc, # growe= swa =u hete. | Ealle *e heria= # halige dreamas | cl$nre stefne # and cristene bec, | eall middaneard, # and we men cwe*a= | on grunde her: # "Gode lof and =anc, | ece willa, # and =in agen dom!" | [Et in secula seculorum.] And on worulda woruld # wuna= and rixa= | cyning innan wuldre # and his *a gecorenan, | heah*rymnesse # haliges gastes, | wlitige englas # and wuldorgyfe, | so=e sibbe, # sawla *ancung, | modes miltse. # *$r is seo m$ste lufu; | haligdomes # heofonas syndon | *urh *ine ecan word% # $ghw$r fulle, | swa syndon *ine mihta # ofer middangeard | swutele and gesyne, # *$t =u hy sylf worhtest. | [Amen.] We *$t so=lice # secga= ealle: | *urh cl$ne gecynd # *u eart cyning on riht, | cl$ne and cr$ftig. # *u gecyddest *$t | *a =u, mihtig god, # man geworhtest | and him on dydest # oru= and sawul, | sealdest word and gewitt # and w$stma gecynd, | cyddest *ine cr$ftas. # Swylc is Cristes miht! | [Pater noster qui es in c~lis.] F$der manncynnes, # frofres ic *e bidde, | halig drihten, # *u =e on heofonum eart. | [Sanctificetur nomen tuum.] *$t sy gehalgod, # hygecr$ftum f$st, | *in nama nu =a, # neriende Crist, | in urum ferh=locan # f$ste gesta=elod. | [Adueniat regnum tuum.] Cume nu to mannum, # mihta wealdend, | *in rice to us, # rihtwis dema, | and =in geleafa # in lifd$ge | on urum mode # m$re *urhwunige. | [Fiat uolontas tua sicut in c~lo et in terra.] And *in willa mid us # weor=e gel$sted | on eardunge # eor=an rices, | swa hluttor is # in heofonwuldre, | wynnum gewlitegod # a to worulde for=. | [Panem nostrum cotidianum da nobis hodie.] Syle us nu to d$ge, # drihten gumena, | heofena heahcyning, # hlaf urne, | *one =u onsendest # sawlum to h$le | on middaneard # manna cynnes; | *$t is se cl$na # Crist, drihten god. | [Et dimitte nobis debita nostra.] Forgyf us, gumena weard, # gyltas and synna, | and ure leahtras alet, # lices wunda | and mand$da, # swa we mildum wi= =e, | $lmihtigum gode, # oft abylgea=%, | [Sicut et nos dimittimus debitoribus nostris.] swa swa we forl$ta= # leahtras on eor*an | *am *e wi= us # oft agylta=, | and him womd$de # witan ne *enca=% | for earnunge # ecan lifes. | [Et no nos inducas in temptationem.] Ne l$d *u us to wite # in wean sorge | ne in costunge, # Crist nerigende, | *y l$s we arlease # ealra *inra mildsa | *urh feondscipe # fremde weor=an. | [Sed libera nos a malo.] And wi= yfele gefreo # us eac nu =a | feonda gehwylces; # we in ferh=locan, | *eoden engla, # =anc and wuldor, | so= sigedrihten, # secga= georne, | *$s =e *u us milde # mihtum alysdest | fram h$ftnyde # hellewites. | [Amen.] Weor=e *$t. # | [Credo in deum patrem omnipotentem.] $lmihtig f$der # up on rodore, | *e =a sciran gesceaft # sceope and worhtest | and eor=an wang # ealne gesettest, | ic *e ecne god # $nne gecenne, | lustum gelyfe. # *u eart lifes frea, | engla ordfruma, # eor=an wealdend, | and =u garsecges # grundas geworhtest, | and *u% =a% menegu% canst # m$rra tungla. | [Et in Iesum Christum filium eius unicum, dominum nostrum.] Ic on sunu *inne # so=ne gelyfe, | h$lendne cyning, # hider asendne | of =am uplican # engla rice, | *one Gabriel, # godes $rendraca, | sanctan% Marian # sylfre gebodode. | Ides unm$ne, # heo *$t $rende | onfeng freolice, # and =e f$der sylfne | under breostcofan # bearn acende. | N$s =$r gefremmed # firen $t giftum, | ac *$r halig gast # handgyft sealde, | *$re f$mnan bosm # fylde mid blisse, | and heo cu=lice # cende swa m$rne | eor=buendum # engla scyppend, | se to frofre gewear= # foldbuendum, | and ymbe Bethleem # bodedan englas | *$t acenned w$s # Crist on eor=an. | [Passus sub Pontio Pilato.] =a se pontisca # Pilatus weold | under Romwarum # rices and doma, | *a se deora frea # dea= *rowade, | on gealgan stah, # gumena drihten, | *one geomormod # Iosep byrigde, | and he of helle # hu=e gefette, | of *am suslhofe, # sawla manega, | het =a uplicne # e*el secan. | [Tertia die resurrexit a mortuis.] *$s *y =riddan d$ge # *eoda wealdend | aras, rices frea, # recene% of moldan, | and he [XL] daga # folgeras sine | runum arette, # and =a his rice began, | *one uplican # e=el secan, | cw$= *$t he nolde # n$nne forl$tan | *e him for= ofer *$t # fylian wolde | and mid f$stum sefan # freode gel$stan. | [Credo in spiritum sanctum.] Ic haligne gast # hihte beluce, | emne swa ecne # swa is a=or gecweden, | f$der o==e freobearn, # folca gereordum. | Ne synd *$t *reo godas, # *riwa genemned, | ac is an god, # se =e ealle hafa= | *a *ry naman # *inga gerynum, | so= and sigef$st # ofer side gesceaft, | wereda wuldorgyfa, # wlanc and ece. | [Sanctum ~cclesiam catholicam.] Eac ic gelyfe # *$t syn leofe gode | *e *urh $nne ge*anc # ealdor heria=, | heofona heahcyning # her for life, | [Sanctorum communionem.] and ic gem$nscipe # m$rne getreowe | *inra haligra # her for life. | [Remissionem peccatorum.] Lisse ic gelyfe # leahtra gehwylces, | [Carnis resurrectionem.] and ic *one $rest # ealra getreowe, | fl$sces on foldan # on *a forhtan tid, | [Et uitam ~ternam.] *$r% =u ece lif # eallum d$lest%, | swa her manna gehwylc # metode gecwema=. | [Verba mea auribus percipe, domine; intellege clamorem meum.] Word *u min onfoh, # wuldres ealdor, | and mid earum gehyr, # ece drihten. | [Intende% uoci orationis m~~, rex meus et deus meus.] Ongyt mine clypunga # cu=um gereorde, | beheald min gebed # holdum mode; | *u eart min cyning # and eac ece god. | [Quoniam ad te orabo: Domine, mane exaudies uocem meam.] For=on ic to =e, # ece drihten, | so=um gebidde, # and =u symble gehyr | morgena gehwylce # mine stefne. | [Mane adstabo tibi et uidebo, quoniam nos deus uolens iniquitatem tu es.] Ic *e $t stande # $r on morgen | and =e sylfne geseo; # for=on ic to so=e wat | *$t =u unriht ne wilt # $nig, drihten. | [Domine, saluum fac regem, et exaudi nos in die qui inuocauerimus te.] Do, drihten, cyng # d$dum halne, | and us eac gehyr # holdum mode, | swylce we =e daga, # drihten, cigen. | [Uias tuas, domine, notas fac mihi, et semitas tuas edoce me.] Do me wegas *ine # wise, drihten, | and me =inra stiga # stapas% eac gel$r. | [Dirige me in ueritate tua, et doce me, quia tu es deus salutaris meus et te sustinui tota die.] Gerece me on r$de # and me ricene gel$r, | *$t ic on *inre so=f$stnysse # simble lyfige. | [Reminiscrere miserationum tuarum, domine, et misericordi~ tu~, qu~ a seculo sunt.] Wes =u gemyndig # miltsa *inra, | *e =u, drihten, dydest # sy==an dagas w$ron, | and =u wislice # *as woruld gesettest. | [Delicta iuuentutis me~, et ignorantias meas ne memineris, domine; secundum magnam misericordiam tuam memor esto mei, deus.] Ne gemynega *u me # minra fyrena | gramra to georne, # *e ic geong dyde | and me uncu=e # $ghw$r w$ron; | for =inre *$re myclan # mildheortnysse | weor= gemyndig min, # mihtig drihten. | [Saluum fac populum tuum, domine, et benedic hereditati tu~, et rege eos et extolle illos usque in aeternum.] Hal do *in folc, # halig drihten, | and =in yrfe% eac # eal gebletsa; | rece *u heo swylce # and on riht ahefe, | *$t hi on worulde # wynnum% lifigen. | [Fiat misericordia tua, domine, super nos, quemadmodum sperauimus in te.] Wese *in mildheortnys, # mihtig drihten, | wel ofer us, # swa we wena= on =e. | [Iudica, domine, nocentes me; expugna inpugnantes me.] Dem, drihten, nu # *a me deredon $r, | afeoht swylce # *a me fuhtan to. | [Adprehende arma et scutum, et exsurge in adiutorium michi.] Gegrip gar and scyld, # and me georne gestand | on fultume # wi= feonda gryre. | [Effunde frameam% et conclude aduersus eos qui me persecuntur; dic anime m~~, Salus tua ego sum.] Heald me herew$pnum # wi= unholdum | and wige beluc # wra=um feondum | *e min ehtend # ealle syndon; | s$ge *onne sy==an # sawle minre | *$t =u hire on h$le # hold gestode. | [Ego dixi, Domine, miserere mei; sana animam meam, quia peccaui tibi.] Ic nu m$gene cwe=e: # "Miltsa me, drihten, | h$l mine sawle, # for=on me hreowe= nu | *$t ic firene on =e # fremede geneahhige." | [Exsurge, domine, adiuua nos, et libera nos propter nomen tuum.] Aris, drihten, nu # and us ricene do | f$lne fultum, # and us $t feondum ahrede, | for=on we naman *inne # nyde lufia=. | [Miserere mei, deus, secundam magnam misericordiam tuam.] Mildsa me, mihtig drihten, # swa =u manegum dydest, | $fter =inre *$re mycelan # mildheortnysse. | [Auerte faciem tuam a peccatis meis, et omnes iniquitates meas dele.] Awend *ine ansyne # a fram minum | fr$cnum fyrenum, # and nu for= heonon | eall min unriht adw$sc # $ghw$r symle. | [Cor mundum crea in me, deus, et spiritum rectum innoua in uisceribus meis.] Syle me, halig god, # heortan cl$ne, | and rihtne gast, # god, geniwa | on minre gehigde # huru, min% drihten. | [Ne proicias me a facie tua, et spiritum sanctum tuum ne auferas a me.] Ne awyrp *u me, # wuldres ealdor, | fram =inre ansyne # $fre to feore, | ne huru on weg aber # *one halgan gast, | *$t he me f$ringa # fremde wyr=e. | [Redde michi l~titiam salutaris tui, et spiritu principali confirma me.] Syle me *inre h$lu # holde blisse, | and me ealdorlice # $*ele gaste | on =inne% willan getryme, # weroda drihten. | [Deus, in momine tuo saluum me fac, et in uirtute tua libera me.] On *inum *am halgan naman, # gedo me halne, god; | alys me fram la=um # *urh *in leofe m$gen. | [Eripe me de inimicis meis, deus meus, et ab insurgentibus in me libera me.] Ahrede me, halig god, # hefiges ni=es | feonda minra, # *e me feohta= to; | alys me fram la=um # *e me lungre% on | risan willa=, # nym*e *u me r$d gife. | [Eripe me de operantibus iniquitatem, et de uiris% sanguinum salua me.] Genere me fram ni=e # nahtfremmendra | *e her unrihtes # ealle wyrcea=, | and me wi= blodhreowes weres # bealuwe geh$le. | [Sic psalmum dicam nomini tuo, deus, in seculum seculi, ut reddam uota mea de die in diem.] Swa ic naman *inum # neode singe, | *$t ic% min gehat # her agylde | of d$ge on d$g, # swa hit gedefe wese. | [Exaudi nos, deus salutaris noster, spes omnium finium terre et in mari longe.] Gehyr us, h$lend god, # *u eart hiht ealra | *e on =isse eor=an # utan syndon | o==e feor on s$ # foldum wunia=. | [Deus, in adiutorium meum intende; domine, ad adiuuandum me festina.] Wes, drihten god, # deore fultum; | beheald, drihten, me, # and me hra=e sy==an | gefultuma # $t feorh*earfe. | [Repleatur os meum laude tua, ut possim cantare gloriam tuam, tota die magnificentiam tuam.] Sy min mu= and min mod # m$gne gefylled, | *$t ic *in lof m$ge # lustum singan | and wuldor =in # wide m$rsian | and =e ealne d$g # $ghw$r herian. | [Domine deus uirtutum, conuerte nos et ostende faciem tuam, et salui erimus.] Gehweorf us, m$gna god, # and us milde $teow | *inne andwlitan; # ealle we beo= hale. | [Conuerte nos, deus salutaris noster, et auerte iram tuam a nobis.] Gehweorf us hra=e, # h$lend drihten, | and =in yrre fram us # eac oncyrre. | [Et ego ad te, domine, clamaui, et mane oratio mea preueniet te.] Ic me to =e, # ece drihten, | mid modgehygde # m$gne clypode, | and min gebed # morgena gehwylce | fore sylfne =e # so=f$st becume. | [Conuertere, domine, aliquantulum, et deprecabilis esto super seruos tuos.] Gehweorf us hw$thwygu, # halig drihten; | wes =inum scealcum # wel ea=bene. | [Respice in seruos tuos et in opera tua, domine, et dirige filios eorum.] Geseoh *ine scealcas # sw$sum eagum, | and on *in agen weorc, # ece drihten, | and heora bearn gerece # bli=um mode. | [Et sit% splendor domini dei nostri super nos, et opera manuum nostrarum dirige super nos, et opus manuum nostrarum dirige.] Wese us beorhtnys ofer # bli=an drihtnes, | ures *$s godan godes # georne ofer ealle; | gerece ure handgeweorc # heah ofer usic. | [Domine, exaudi orationem meam, et clamor meus ad te perueniat.] *u min gebed, # m$re drihten, | gehyr, heofones% weard, # and gehlyde min | to =e becume, # *eoda reccend. | [Benedic, anima mea, domino, et omnia interiora mea nomen sanctum eius.] Bletsa, mine sawle, # bli=e drihten, | and eall min inneran # his *one ecan naman. | [Benedic, anima mea, domino, et noli obliuisci omnes retributiones eius.] Bletsige, mine sawle, # bealde drihten, | ne wilt =u ofergeotul # $fre weor=an | ealra goda # *e he =e $r dyde. | [Qui propitiatur omnibus iniquitatibus tuis, qui sanat omnes languores tuos.] He *inum mand$dum # miltsade eallum | and =ine adle # ealle geh$lde. | [Qui redemit de interitu uitam tuam, qui sanat in bonis desiderium tuum.] Se alysde *in lif # leof of forwyrde, | fylde *inne willan # f$gere mid gode. | [Qui coronat te in miseratione et misericordia; renouabitur sicut aquile iuuentus tua.] He =e gesigef$ste # so=re mildse | and =e mildheorte # mode getrymede; | eart =u edniwe # earne gelicost | on geogu=e nu # gleaw geworden. | [Uiuet anima mea et laudabit te, et iudicia tua adiuuabunt me.] Leofa= sawul min # and =e lustum here=, | and me *ine domas # d$dum fultumia=. | [Erraui sicut ouis que perierat; require seruum tuum, domine, quia mandata tua non sum oblitus.] Ic gedwelede # swa *$t dysige sceap, | *$t =e forwur=an # wolde huru; | la, sec *inne esne # elne, drihten, | for=on ic =inra beboda ne forgeat # beorhtra $fre. | [Fiat pax in uirtute tua, et abundantia in turribus tuis.] Sy =e on =inum m$gne sib # m$st and fyrmest, | and on *inum torrum wese # tidum genihtsum. | [Eripe me, domine, ab homine malo; a uiro iniquo libera me.] Genere me wi= ni*e # on naman *inum, | fram yfelum men, # ece drihten. | [Dirigatur, domine, ad te oratio mea sicut incensum in conspectu tuo.] Sy on =inre gesih=e # mines sylfes gebed | full ricene gereht, # swa recels bi=, | *onne hit gifre # gleda b$rna=. | Wuton wuldrian # weorada dryhten | halgan hlio=orcwidum, # hiofenrices weard, | lufian liofwendum, # lif~s agend, | and him simle sio # sigef~st wuldor | uppe mid $nglum%, # and on eor=an sibb | gumena gehwilcum # goodes willan. | We =e heria= # halgum stefnum | and *e bl$tsia=, # bilewit% f~der, | and =e *ancia=, # *ioda walden, | =ines weor=lican # wuldordreames | and =inra% miclan # m$gena gerena, | =e =u, god dryhten, # gastes m$htum | hafest on gewealdum # hiofen and eor=an, | an ece f~der, # $lmehtig god. | =u eart cyninga cyningc # cwicera gehwilces, | =u eart sigefest sunu # and so= h~lend | ofer ealle gesc~ft # angla and manna. | =u, dryhten god, # on dreamum wunast | on =$re upplican # $=elan ceastre, | frea folca gehw$s, # swa =u $t fruman w$re | efeneadig bearn # agenum f$der. | =u eart heofenlic lioht # and =$t halige lamb, | =e =u% manscilde # middangeardes | for *inre arf~stnesse # ealle towurpe, | fiond gefl$mdest, # follc generedes, | blode gebohtest # bearn Israela, | =a =u ahofe # =urh =$t halige triow | =inre =rowunga # =riostre senna, | *$t =u on h$ahsetle # heafena rices | sitest sigehr$mig # on =a swi=ran hand | =inum godf$der, # gasta gemyndig. | Mildsa nu, meahtig, # manna cynne, | and of leahtrum ales # =ine =a liofan gesc~ft, | and us hale gedo, # hele=a sceppend, | ni=a nergend, # for =ines naman are. | =u eart so=lice # simle halig, | and =u eart ana # $ce dryhten, | and =u ana bist # eallra dema | cwucra ge deadra, # Crist nergende%, | for=an =u on =rymme ricsast # and on =rinesse | and on annesse, # ealles waldend, | hiofena heahcyninc, # haliges gastes | fegere gefelled # in f$der wuldre. | Dauid w$s haten # diormod h$le=, | Israela br~ga, # $=el$ and rice, | cyninga cynost, # Criste liofost. | W$s he under hiofenum # hearpera m$rost | =ara we an folcum # gefrigen h$bben. | Sangere he w$s so=f$stest, # swi=e ge=ancol | to =ingienne # *iodum sinum | wi= *ane mildostan # manna sceppend. | W$s se dryhtnes =iowa # Dauid $t wige | so= sigecempa, # searocyne man, | casere creaftig, # *onne cumbulgebrec | on gewinndagum # weor=an scoldan. | Hw~=ere him geiode, # swa ful oft gede= | *$tte godferhte # gylt gefr$mma= | *urh lichaman # lene ge=ohtas. | Gelamp *$t him mon ansende # saula neriend, | witgan mid wordum, # weorada dominus, | and secgan het, # selfum gecy=an | ymb his womdeda # waldendes doom, | *$t se fruma w$re # his feores sceldig, | for =am *e he Uriam het # aldre beneman, | fromne ferdrinc # fere beserode, | and him Bezabe # brohte to wife | for gitsunga, # *e he godes eorre | *urh his selfes weorc # sona anfunde. | Him =a =ingode # *ioda aldor, | Dauid georne, # and to dryhtne geb$d, | and his synna hord # selfa ontende, | gyltas georne # gode andhette, | weoruda dryhtne, # and =us wordum sp$c: | [Miserere mei deus secundum magnam misericordiam tuam.] "Miltsa =u me, meahta walden, # nu =u wast manna ge=ohtas, | help =u, h$lend min, # handgeweorces | *ines anes, # $lmehtig god, | efter *inre =$re% miclan # mildhiortnesse%. | [Et secundum multitudinem miserationem tuarum dele iniquitatem meam.] Ond eac efter menio # miltsa =inra, | dryhten weoruda, # adilga min unriht | to forgefenesse # gaste minum. | [Amplius laua me ab iniustitia mea et a delicta mea munda m$.] A=weah me of sennum, # saule fram wammum, | gasta sceppend, # geltas geclansa, | *a =e ic on aldre # $fre gefremede | =urh lichaman # le=re ge=ohtas. | [Quoniam iniquitatem meam ego agnosco et delictum meum coram me est semper.] For=an ic unriht min # eal oncnawe%, | and eac synna gehw$r # selfum $t eagan, | firendeda ge=rec # beforan stande=, | scelda scina=; # forgef me, sceppen min, | lifes liohtfruma, # =inre lufan blisse. | [Tibi soli peccaui et malum coram te feci ut iustificeris in sermonibus tuis et uincas dum iudicaris.] Nu ic anum =e # oft syngode, | and yfela feola # eac gefr$mede, | gelta gramhegdig, # ic =e, gasta breogo, | helende Crist, # helpe bidde, | =$t me forgefene # gastes wunde | an for=gesceaft # feran mote, | *y =ine wordcwidas # weor=an gefelde, | =$t =u ne wilnast # weora $niges dea=; | ac =u synfulle # simle l$rdes | =$t hio cerrende # Criste herdon | and hiom lif mid =e # langsum beg~ton, | swilce =u $t dome, # dryhten, oferswi=dest% | ealra synna cynn, # saula neriend. | [Ecce enim iniquitatibus.] Ic on unrihtum # eac =an in synnum | geeacnod w$s. # =u =$t ana wast, | m$htig dryhten, # hu me modor geb$r | in scame and in sceldum; # forgef me, sceppend min, | =$t ic fram =$m synnum # selfa gecerre, | *a =e% mine $ldran # $r geworhtan | and ic selfa eac # sio==an beeode. | [Ecce enim ueritatem.] Ac =u, selua god, # so= an lufast; | *y ic =e mid benum # biddan wille | lifes and lisse, # liohtes aldor, | for=an =u me uncu=e # eac =an derne | *inre snetera hord # selfa ontendes. | [Asperies me ysopo et mundabor.] =u me, meahtig god, # milde and bli=e | *urh ysopon # ealne ahluttra, | *onne ic gecl$nsod # Criste hero, | and eac ofer snawe # self scinende | *inre sibbe lufan # sona gemete. | [Auditui meo dabis gaudium.] Ontyn nu, elmehtig, # earna hleo=or, | *$t min gehernes # hehtful weor=e | on gefean bli=se # for=weard to =e; | =anne bio= on wenne, # waldend, simle | *a gebrocenan ban, # bilwit dominus, | =a *e on h$n=um $r # hwile w$ron. | [Auerte faciem tuam a peccatis meis et omnes.] Ahwerf nu fram synnum, # saula neriend, | and fram misdedum # minra gylta | *ine ansione, # $lmeahtig god, | and =urh miltsunga # meahta *inra | =u unriht min # eall adilga. | [Cor mundum crea in me deus et spiritum rectum.] $c =u, dryhten Crist, # cl~ne hiortan | in me, mehtig god, # modswi=ne ge=anc | to =olienne # =inne willan | and to healdenne # halige domas, | and =u rihtne gast, # rodera waldend, | in fer=e minum # feste geniowa. | [Ne proicias me a facie tuae et spiritum sanctum tuum.] Ne aweorp =u me, # weoruda dryhten, | fram ansione # ealra *inra miltsa, | ne =ane godan fram me # gast haligne | aferre, domine%, # frea $lmeahtig, | *inra% arna me # eal ne bescerwe. | [Redde mihi letitiam.] S$le nu bli=se me, # bilewit dominus, | *inre h$lo heht, # helm alwihta, | and me, lifgende # liohtes hiorde, | gaste =ine, # god selfa, getreme, | =$t ic aldorlice # a for= sio==an | to =inum willan # weor=an mote. | [Doceam iniquos uias tuas et impii ad te.] Simle ic =ine weogas # wanhogan l$rde, | =$t hio arlease # eft gecerdan | to hiora selfra # saula hiorde, | god selfa, to =e # gastes mundberd | =urh sibbe lufan # seocan scoldan. | [Libera me de sanguinibus.] Befreo me an fer=e, # f$der mancynnes, | fram blodgete # and bealani=um, | god lifigende, # gylta geclansa, | helo and helpend, # hiofenrices weard; | =anne tunge min # triowfest blissa= | for =ines selfes # so=festnesse. | [Domine labia mea aperies et os meum adnuntiauit.] Ontyn nu, waldend god, # weoloras mine; | swa min mu= sio==an # m$hte =ine | and lof georne # liodum to bli=se, | so= sigedryhten, # secgende% w$s. | [Quoniam si uoluisses.] Ic =e onsegednesse # sona brohte, | weoruda dryhtne, # =er =u wolde swa, | =a =u *$t ne lufedest, # lifes bretta, | =$t ic =e bernelac # brengan% moste | deadra neata, # dryhtne to willan. | [Sacrificium deo spiritus contribulatus.] Ac =e micle ma, # mehtig dryhten, | lifiende Crist, # liicwer=e bi= | se gehnysta gast, # hiorte geclansod | and geeadmeded # inge*ancum; | =a =u, $lm$htig, # $fre ne $west. | [Benigne fact domine in bona uoluntate.] Gedoo nu fr$msume # frofre =ine | to =inum godan # gastes willan, | =$tte Sione dun # sigefest weor=e, | and weallas Sion # wynf~ste getremed, | Hierusolim~, # god lifiende. | [Tunc acceptabis sacrificium.] Swa *u, frea meahtig, # anfehst si*=an | liofwende lac # lioda *inra%, | h$lend manna; # hio =$t halige cealf | on wigbed *in # willum asetta=, | liohtes aldor. # Forgef me, lifigende | meotod mancynnes, # m$htig dominus, | =$t =a sorhfullan # saule wunde, | *a =e ic on $lde # uel% on gioge=e | in fl$schaman # gefr~med h$bbe | leahtra hegeleasra, # mid lufan *inre% | gast$ forgeofene # glidan% mote." | Sw$ *ingode # *iode aldor, | Dauid to dryhtne, # deda gemyndig, | *$t hine m~htig god # mannum to frofre | =$s cynedomes, # Crist neriende, | waldende god, # weor=ne munde. | For=on he gebette # balani=a hord | mid ea=mede # inge*ance, | =a =e he on fer=e # gefr~med h$fde, | gastes wunde. # Forgef us, god m$ahtig, | *$t we synna hord # simle oferwinnan | and us geearnian # $ce dreamas | an lifigendra # landes wenne. | Amen. | Wuldor sy =e and wur=mynt, # wereda drihten, | f$der on foldan, # f$gere gem$ne, | mid sylfan sunu # and so=um gaste. | Amen. | $la, drihten leof! # $la, dema god! | Geara me, # ece waldend. | Ic wat mine saule # synnum forwundod; | geh$l *u hy, # heofena drihten, | and gelacna *u hy, # lifes ealdor, | for*an =u e=est miht # ealra l$ca | =$ra *e gewurde # side o==e wyde. | $la, frea beorhta, # folkes scippend! | Gemilsa *yn mod # me to gode, | sile *yne are # *ynum% earminge. | Se by= earming # *e% on eor=an her | d$iges and nihtes # deofle campa= | and hys willan wyrc=; # wa him *$re mirig=e, | *onne he =a handlean # hafa= and sceawa=, | bute he *$s yfeles # $r geswyce. | Se by= eadig, # se *e on eor=an her | d$iges and nyhtes # drihtne hyr$= | and a hys willan wyrc=; # wel hym *$s geweorkes, | =onne he =a handlean # hafa= and sceawa=, | gyf he ealteawne # ende gedreoge=. | $la, leohtes leoht! # $la, lyfes wynn! | Geti*a me, # tireadig kyning, | *onne ic minre sawle # swegles bydde, | ece are. # *u eart ea=e, god, | h$fst and waldest # | ana ofer ealle # eor=an and heofonas | syddra gesceafta. # =u eart so= meotod, | ana ofer ealle # eor=bugende, | swilce on heofonum up # *u eart h$lend god. | Ne m$g *e aherian # h$le=a $nig; | *eh us gesomnie # geond sidne grund, | men ofer moldan, # geond ealne middaneard, | ne mage we n$fre as$cgan, # ne *$t so=e witan, | hu *u $=ele eart, # ece drihten. | Ne *eah engla werod # up on heofenum | snotra tosomne # s$cgan ongunnon, | ne magon hy n$fre areccean, # ne *$t gerim wytan, | hu *u m$re eart, # mihtig drihten. | Ac is wunder mycel, # wealdend engla, | gif *u hit sylfa wast, # sigores ealdor, | hu *u m$re eart, # mihtig and m$genstrang, | ealra kyninga kyning, # Crist lifiende%, | ealra worulda scippend, # wealdend engla, | ealra duge*a dugu=, # drihten h$lend. | =u eart se $=ela # *e on $rdagum | ealra femnena wyn # f$gere akende | on Bethleem =$re byrig # beornum to frofre, | eallum to are # ylda bearnum, | *am *e gelyfa= # on lyfiendne god | and on *$t ece leoht # uppe on roderum. | =yn% m$gen ys swa m$re, # mihtig drihten, | swa *$t $nig ne wat # eor=buende | *a deopnesse # drihtnes mihta, | ne *$t $nig ne wat # engla hades | *a heahnisse # heofena kyninges. | Ic *e andette, # $lmihtig god, | *$t ic gelyfe on *e, # leofa h$lend, | *$t *u eart se miccla # and se m$genstranga | and se eadmoda # ealra goda | and se ece kyning # ealra gesceafta, | and ic eom se litla for *e # and se ly=ra man, | se her syngige # swi=e genehhe, | d$ges and nihtes # do, swa ic ne sceolde, | hwile mid weorce, # hwile mid worde, | hwile mid ge*ohte, # *earle scyldi, | inwitni=as # oft and gelome. | Ac ic *e halsige nu, # heofena drihten, | and gebidde me to *e, # bearna selost, | *$t =u gemilsige me, # mihtig drihten, | heofena heahkyning # and se halga gast, | and gefylste me, # f$der $lmihtig, | *$t ic *inne willan # gewyrcean m$ge, | $r ic of *ysum l$nan% # lyfe gehweorfe. | Ne forweorn *u me, # wuldres drihten, | ac gety*a me, # tyreadig kyning, | l$t me mid englum # up si=ian, | sittan on swegle, # | herian heofonas god # haligum reorde | a butan ende. # Amen. | Ic eom halgungboc; # healde hine dryhten | *e me f$gere *us # fr$tewum belegde. | *ure= to *ance # *us het me wyrcean, | to loue and to wur=e, # *am *e leoht gesceop. | Gemyndi is he # mihta gehwylcre | *$s *e he on foldan # gefremian m$g, | and him ge*ancie # *eoda waldend | *$s *e he on gemynde # madma manega | wyle gemearcian # metode to lace; | and he sceal ~ce lean # ealle findan | *$s *e he on foldan # frema* to ryhte. | *us me gesette # [sanctus et iustus] | beorn boca gleaw, # [bonus auctor], | Ealdelm, $*ele sceop, # [etiam fuit | ipselos] on $=ele% # Angolsexna, | byscop on Bretene. # Biblos ic nu sceal, | [ponus et pondus # pleno cum sensu], | geonges geano=e # geomres [iamiamque], | secgan so=, nalles leas, # *$t him symle w$s | [euthenia] # oftor on fylste, | $ne on e=le # ec =on =e se is | yfel on ges$d. # [Etiam nusquam] | ne sceal% ladigan # [labor quem tenet] | encratea, # ac he ealneg sceal | boethia # biddan georne | *urh his modes gemind # [micro in cosmo], | *$t him drihten gyfe # dinams on eor=an, | [fortis factor], # *$t he for= simle | W$s on ealddagum # Israheala folc | *urh Moysen, # m$rne lareow, | anlyht and gelared, # swa hine lifes frea, | heofna heahcyning, # her on life | *urh% his sylfes word # sette for leodum, | rincum to r$de, # and him runa gescead | sylfum as$de, # hu he *one so*an weg | leofum leodscipe # l$ran sceolde%. | *a se leoda fruma # larum fyligde | heofena heahcyninges, # and *a h$le* samod, | swa hie on leodscipe # l$rede w$ron; | gyf hie wancule # weorc% ongunnon, | heom *$s of heofonum # hearm to leane | asende sigora% god, # and hie sona to him | fry*a wilnodan # and *$r fundon ra*e, | gif hie leohtras heora # letan gewyrpan. | Feala is m$gena # *e sio m$re *eod | on *am herescype # heold and worhte, | *endan hie lifes frean # lufian woldon; | ac him se ende wear= # earm and *realic%, | *a hie besyredon # sylfne dryhten, | on beam setton # and to byrgenne | gedemdon; # he *$r bedigled w$s, | and *y *ryddan d$ge # *eodum $tywed. | We *$t gehyrdon # h$le*a m$nige | on bocstafum # breman and writan, | *$t hie f$stenu # feower heoldon | and *onne offredan # unm$ne neat, | *$t is lamb o**e styrc, # leofum to tacne | *e for worulde% w$s # womma bed$led. | Ac arisan ongan # rices ealdor | of byrgenne, # bl$da gefylled, | and mid heofenwarum # ham gesohte, | eard mid englum, # and us eallum *one | hyht and gehate=, # gyf we his willa* | *urh rihtne sefan # r$dum fyligan. | Na *$r in cume= # atele gefylled, | womme% gewesed, # ac scal on wyrd sceacan. | Nu we herian sceolan # her for life | deorne d$dfruman, # and him% geara gerim | $lmesd$dum # ure gefyllan, | and on f$stenum, # swa se froda iu | Moyses m$lde, # and we *a mearce sceolan | heoldan higef$ste # mid Anglum, | swa hie gebrefde us # beorn on Rome, | Gregorius, # gumena papa. | We% *$t forme sceolan # f$sten heowan | on *$re $restan # wucan% lengtenes, | on *am mon*e # *e man Martius | geond Romwara # rice nemne=%, | and *$r twelfe sceolan # torhtum dihte | runa ger$dan # in *$s rican hofe, | heofona heahcyninges, # herian mid sange, | wlancne weor*ian # wuldres bryttan. | Ofer *a Eastertid # o*er f$sten | ys to bremenne # Brytena leodum | mid gelicum lofe, # *e gelesen hafa= | on *$re% wucan # *e $fter cume=% | *am sunnand$ge # *e geond sidne wang | Pentecostenes d$g # preostas nemna=, | on *am mon*e, # *$s *e me *ince=, | *e man Iunius # gearum nemde. | =onne is *$t *rydde # *inga gehwelces | f$sten on foldan # fyra bearnum | dihte gelicum # on *am deoran hofe | to brymenne # beorhtum sange | on *$re wucan # *e $rur by= | emnihtes d$ge # $lda beornum, | on *am mon*e, # mine gefr$ge, | *e man September # genemne=. | We *$t feor*e sceolen # f$sten% gel$stan | on *$re% wucan # *e bi= $rur full | dryhtnes gebyrde, # and we mid deornum scylan | wordum and weorcum # wuldres cyninge | in *a ylcan tid # eallum gemynde | *eodne deman # *inga gehwylces, | efne swa swa $rran, # and *one arwesan | leofne leoda frean # lifes biddan. | On *issum f$stenum # is se feor*a d$g | and sixta samod # seofo*a% getinge | to gel$stanne # lifes ealdre | and to bremenne # boca gerynum | emb *a nigo*an tyd; # nan is on eor*an, | butan hine unh$l # an ge*reatige, | *e mot, h$t, o**e w$t # $rur *ingan, | *$s *e us boca dom # *eodlic deme=. | Gif *e *onne secgan # su*an cymene | bryttan% Franca, # *$t *u gebann sceole | her on eor*an # $nig healdan, | *$s *e Moyses iu% # m$lde to leodum, | na *u *$s andfeng # $fre gewyr*e, | ac *u *$t sylfe% heald # *$t *e su*an com | from Romana # rices% hyrde, | Gregori$, # gumena papa. | *us he gesette # sylf ond dyhte | *a *enunga, # *eodlareow, | f$stendtida; # we *am for* nu gyt | geond Engla land # estum filia=%. | Swa he $t *$m setle # sylfa gedemde, | sancte Petres # preostas sy**an | lange lifes tyd # leordun *$t sylfe, | *$t *u o*rum ne scealt # $fre filian. | Eac we feowertig daga # f$sten healden | $r *$m $riste # ures dryhtnes, | *$t nu lengtentid # leoda nemna=, | and hit $rest ongan # eorl se goda, | m$re Moyses, # $r he on munt styge; | he *$t f$sten heold # feowertig daga | and nyhta samod, # swa he nahtes anbat% | $r he *a deoran $ # dryhtnes anfenge. | Him *$r gesealde% # sylfe dryhten | bremne boca cr$ft, # b$le behl$ned, | of his haligan # handa gescrifene, | het hine leodum *one # leoran and t$can | elda or*ancum% # eallum to tacne, | *$t we mid f$stene magon # freode gewinnan | and *a deopan # dryhtnes gerynu, | *a *e leoran% sceolan # leoda gehwylce, | gif us *$re dugu*e hw$t # dryhten sylle=. | Eft Helias, # eorl se m$ra, | him on westene # wiste ge*igede, | *$r him symbelbread # somod mid w$tere | dryhtnes engla sum # dihte togeanes, | and se% gestrangud% wear= # sty*um gyfle | to gef$stenne # feowertig daga | and nihta samod, # swa he nahtes anbat | $r he on Horeb dun # hali ferde. | Uton *$t gerine # rihte gehicgan, | *$t se m$ra *egen% # mihta ne h$fde | to astigenne # st$ppon on ypplen | $r him *$t symbel wear* # seald fram engle. | We sint on westene # wuldres blisse | on *$m $nete # ealra gefeana; | nu is helpes tid, # halig dryhten, | hu we munt *inne # m$rne gestygan. | Sint for englas geteald # eor*bugendum% | *a *e dryhtnes word # d$dum l$ra=. | We *a andlifene # ofstum *ycgen | and *one deoran wist, # dryhtnes lare; | uton f$stan% swa # fyrene d$dum | on forh$fenesse # her for life, | *$t we *$s muntes m$gen # m$r*a gestigan | swa se ealda dyde% # Elias iu. | Is to hicganne # hu se halga gewat | of *issum wangstede # wuldres neosian; | hine fyren scryd # feower m$rum | wlangum wicgum # on weg ferede | on neorxnawong, # *$r us nergend Crist | gehaten hafa= # ham mid blisse, | gif we *$t f$sten her # fyrena gel$sta= | and *one uplican # $*el seca=. | Nu w$s $t nehstan # *$t us nergend Crist, | halig heofenes weord, # heolp and l$rde. | He hine dyppan let # deorum *weale, | fulwihtes b$=e%, # fyrena bed$led, | and he feowertig daga # firsude% mettas%, | eac nihta swa feala # nanuht gyltig, | leodum to lare, # *$t hie on lengten sceolan | efen feowertig daga # f$sten hewan. | Hine costude *$r # Cristes gewinna | on *$m $nete # eald and fr$te, | geseah m$rne frean # mannum gelicne | and *a wenan ongann, # wommes gemyndig, | *$t he str$la his # stellan mihte | on *am lichoman%; # n$s *$s leahtra nan, | ac on hinder gewat # hearmes brytta, | and *$r englas hyra # ealdor sohtan. | Higesynnig man, # gyf *e susla weard | costian durre, # *onne he Crist dyde, | wereda wulderfrean, # womma leasne, | ne m$g he *$s inne # ahw$t scotian | gif he myrcels% n$f* # manes $t egum, | ac he on hinder scri*, # and *e halig | englas $rf$ste # $ghw$r helpa=, | gif *u dryhtnes her # d$dum fylgest. | H$bbe we nu gemearcod # hu *a m$ran iu | feowertig% daga # f$sten hewdon, | and we bebeoda= # *urh beorn godes | *$t manna gehwilc # *e for moldan wuna= | $r *am $reste # ures dryhtnes | efen feowertig daga # f$sten hewe | o* *a nigo*an tid, # and he na bruce | fl$sces o**e fyrna, # *$ l$s *e he fah wese%. | Sceolan sacerdas # singan m$ssan, | d$ghwamlice # dryhten biddan | on *am f$stenne # *$t he freond wese | folce gynd foldan, # and *a fyrna sceolan | *am sacerdan # secgan gehwilce | and *a dymnissa% # d$dum betan | wordes and weorces, # wuldres ealdor | *urh $lmesd$de # eall gegladian. | *onne is *earf micel # *eoda m$nium | *$t *a sacerdos # sylfe% ne gyltan, | ne on leahtrum hiora # ligegen to f$ste. | Hwa m$g *yngian # *reale hwilcum | wi* his arwesan, # gyf he him $rur h$f= | bitere onbolgen, # and *$s bote ne de=, | ac *a $bylig*e # ealdere wrohte, | d$ghwamlice% # d$dum niwa=? | Gyf se sacerd hine # sylfne% ne cunne | *urh dryhtnes ege # duge*um healdan, | nu *a, folces mann, # fyrna ne% gyme | *e gehalgod% mann # her gefremme, | ac *u lare scealt # lustum fremman% | ryhthicgennde # *e he to r$de% t$ch=, | drince he him *$t drofe # o==e% *$t% d$ghluttre% | w$ter of wege, # *$t is wuldres lare. | Ac ic secgan m$g, # sorgum hremig, | hu *a sacerdas # sace niwia=, | d$ghwamlice # dryhten gremia= | and mid $feste% # $lcne forl$da= | *e him fylian wyle # folces manna; | sona hie on mergan # m$ssan synga= | and for*egide, # *urste geb$ded, | $fter t$ppere # teo* geond str$ta. | Hw$t! Hi leaslice # leogan ongynna= | and *one t$ppere # tyhta* gelome, | secga* *$t he synleas # syllan mote | ostran to $te # and $*ele wyn | emb morgentyd, # *$s% *e me *inge=% | *$t hund and wulf # healda= *a ilcan | wisan on worulde # and ne wiglia= | hw$ne% hie to mose fon, # m$=a bed$led. | Hi *onne sittende # sadian aginna=, | sinne% sema=, # sylla= gelome, | cwe=a=% goddlife # gumena gehwilcum | *$t wines dreng # welhwa% mote, | si**an he m$ssan hafa=, # me*ig *icgan, | etan ostran eac # and o*erne | fisc of flode # | Nu scylun hergan # hefaenricaes uard, | metud$s maecti # end his modgidanc, | uerc uuldurfadur, # sue he uundra gihuaes, | eci dryctin, # or astelid$. | He aerist scop # aelda barnum | heben til hrofe, # haleg scepen; | tha middungeard # moncynn$s uard, | eci dryctin, # $fter tiad$ | firum foldu, # frea allmectig. | Nu sculon herigean # heofonrices weard, | meotodes meahte # and his modge*anc, | weorc wuldorf$der, # swa he wundra gehw$s, | ece drihten, # or onstealde. | He $rest sceop # eor=an bearnum | heofon to hrofe, # halig scyppend; | *a middangeard # moncynnes weard, | ece drihten, # $fter teode | firum foldan, # frea $lmihtig. | Fore thaem% neidfaerae # naenig uuiurthit | thoncsnotturra, # than him tharf sie | to ymbhycggannae # aer his hiniongae | huaet his gastae # godaes aeththa yflaes | aefter deothdaege # doemid uueorthae. | Fore =aem nedfere # nenig wior=e= | =onosnottorra # =on him =earf riae | to ymbhycgenne # aer his hinionge | hwet his gast~ # godes o==e yfles | ester dea=dege # doemed wior=e. | For *am nedfere # n$ni wyr*e* | *ances snotera, # *onne him *earf sy | to gehicgenne # $r his heonengange | hw$t his gaste # godes o**e yfeles | $fter dea*e heonon # demed weor*e. | Mec se ueta uong, # uundrum freorig, | ob his inna=ae # aerest c$nd$%. | Ni% uaat ic mec biuorth$ # uullan fliusum, | herum =erh hehcraeft, # hygi=onc/. | Uundnae me ni bia= uefl$, # ni ic uarp haf$, | ni =erih =reatun gi=raec # =ret% me hlimmith, | ne me hrutendu # hrisil scelfath, | ni mec ouana # aam sceal cnyssa. | Uyrmas mec ni auefun # uyrdi craeftum, | =a =i geolu% godueb # geatum fraetuath. | Uil mec huethrae suae =eh # uid$ ofaer eor=u | hatan mith h~li=um # hyhtlic giu$de; | ni anoegun ic me aerigfaerae # egsan brogum, | =eh =i n/ /n si$ # niudlicae ob cocrum. | [Ardor frigesscit, # nitor squalescit, | amor abolescit, # lux obtenebrescit]. | Hat acola=, # hwit asola=, | leof ala=a*, # leoht a=ystra=. | [Senescunt omnia # que ~terna non sunt]. | $ghw$t forealda= # *$s *e ece ne by=. | *is $rendgewrit # Agustinus | ofer sealtne s$ # su=an brohte | iegbuendum, # swa hit $r fore | adihtode # dryhtnes cempa, | Rome papa. # Ryhtspell monig | Gregorius # gleawmod gindwod | =urh sefan snyttro, # searo=onca hord. | For=$m he monncynnes # m$st gestriende | rodra wearde, # Romwara betest, | monna modwelegost, # m$r=um gefr$gost. | Si==an min on englisc # $lfred kyning | awende worda gehwelc, # and me his writerum | sende su= and nor=, # heht him swelcra ma | brengan bi =$re bisene, # =$t he his biscepum | sendan meahte, # for=$m hi his sume =orfton, | =a =e l$denspr$ce # l$ste cu=on. | =is is nu se w$terscipe # =e us wereda god | to frofre gehet # foldbuendum. | He cw$= =$t he wolde # =$t on worulde for= | of =$m inno=um # a libbendu | w$tru fleowen, # =e wel on hine | gelifden under lyfte. # Is hit lytel tweo | =$t =$s w$terscipes # welsprynge is | on hefonrice, # =$t is halig g$st. | =onan hine hlodan # halge and gecorene, | si==an hine gierdon # =a =e gode herdon | =urh halga bec # hider on eor=an | geond manna mod # missenlice. | Sume hine weria= # on gewitlocan, | wisdomes stream, # welerum geh$fta=, | =$t he on unnyt # ut ne toflowe=. | Ac se w$l wuna= # on weres breostum | =urh dryhtnes giefe # diop and stille. | Sume hine l$ta= # ofer landscare | ri=um torinnan; # nis =$t r$dlic =ing, | gif swa hlutor w$ter, # hlud and undiop, | toflowe= $fter feldum # o= hit to fenne wer=. | Ac hlada= iow nu drincan, # nu iow dryhten geaf | =$t iow Gregorius # gegiered hafa= | to durum iowrum # dryhtnes welle. | Fylle nu his f$tels, # se =e f$stne hider | kylle brohte, # cume eft hr$=e. | Gif her =egna hwelc # =yrelne kylle | brohte to =ys burnan, # bete hine georne, | =y l$s he forsceade # scirost w$tra, | o==e him lifes drync # forloren weor=e. | # /e =e me r$dan =ance, | he in me findan m$g%, # gif hine feola lyste= | gastlices lifes # godre biesene, | *$t he ful ea*e m$g # upp gestigan | to =am heofonlican hame, # *ar by= a hyht and wyn, | blis% on burgum, # *am *e bearn godes | sielfes hiora eagum # geseon motan. | *$t m$g se mon begytan, # se *e his modge=anc | $ltowe by*, # and *onne *urh his ingehygd | to *issa haligra # helpe geliefe=, | ond hiora bisene fulga=, # swa *eos boc saga=. | Me awritan het # Wulfstan bisceop, | *eow and *earfa # *$s *e% alne *rym aof, | and eac walden is # wihta% gehwelcre, | an ece god # eallra gesceafta%. | Bide* *e se bisceop, # se *e =as boc begeat | *e *u on *inum handum nu # hafast and sceawast, | *$t *u him to *eossum halgum # helpe bidde, | *e heora% gemynd her on # gemearcude siendon, | and *$t him god $llmihtig # | forgyu/ *a gyltas # *e he geo% worhte, | and eac res=e mid him, # se =e ah ealles rices geweald%, | and eac swa his beahgifan, # *e him =as bysene forgeaf, | *$t is se seles=a # sinces% brytta, | $lfryd mid Englum, # ealra cyninga | *ara *e he si= o==e $r fore # secgan hyrde, | o==e he ior=cyninga% $r # $nigne gefrugne. | Bidde% ic eac # $ghwylcne mann, | brego, rices weard, # *e *as boc r$de | and *a bredu befo, # fira aldor, | *$t gefyr=rige *one writre # wynsum cr$fte | *e =as boc awrat # bam handum twam, | *$t he mote manega gyt # mundum synum | geendigan, # his aldre to willan, | and him *$s geunne # se =e ah ealles geweald, | rodera waldend, # *$t he on riht mote | o= his daga ende # drihten herigan. | Amen. # Geweor*e *$t. | Rod is min nama. # Geo ic ricne cyning | b$r byfigynde, # blode bestemed. | *as rode het $*lm$r wyrican and A=elwold hys bero*or | Criste to lofe for $lfrices saule hyra bero*or%. | Her ys seo bot, hu =u meaht *ine $ceras betan gif hi | nella* wel wexan o**e *$r hwilc ungedefe *ing on gedon bi= | on dry o==e on lyblace. Genim *onne on niht, $r hyt | dagige, feower tyrf on feower healfa *$s landes, and gemearca | hu hy $r stodon. Nim *onne ele and hunig and beorman, | and $lces feos meolc *e on *$m lande sy, and $lces treow- | cynnes d$l *e on *$m lande sy gewexen, butan heardan | beaman, and $lcre namcu*re wyrte d$l, butan glappan anon, | and do *onne haligw$ter =$r on, and drype *onne *riwa on | *one sta=ol *ara turfa, and cwe*e =onne =as word: [Crescite], | wexe, [et multiplicamini], and gem$nigfealda, [et replete], and | gefylle, [terre], *as eor=an. [In nomine patris et filii et spiritus | sancti sit benedicti]. And Pater Noster swa oft swa *$t o=er. | And bere si**an =a turf to circean, and m$ssepreost asinge | feower m$ssan ofer *an turfon, and wende man *$t grene to | =an weofode, and si**an gebringe man *a turf *$r hi $r | w$ron $r sunnan setlgange. And h$bbe him g$worht of | cwicbeame feower Cristes m$lo and awrite on $lcon ende: | Matheus and Marcus, Lucas and Iohannes. Lege *$t | Cristes m$l on *one pyt neo*eweardne, cwe=e =onne: [Crux | Matheus, crux Marcus, crux Lucas, crux sanctus Iohannes]. | Nim =onne *a turf and sete =$r ufon on and cwe*e =onne | nigon si*on *as word, [Crescite], and swa oft Pater Noster, | and wende *e *onne eastweard, and onlut nigon si=on | eadmodlice, and cwe= *onne *as word: | Eastweard ic stande, # arena ic me bidde, | bidde ic *one m$ran domine, # bidde =one miclan drihten, | bidde ic =one haligan # heofonrices weard, | eor=an ic bidde # and upheofon | and =a so*an # sancta Marian | and heofones meaht # and heahreced, | *$t ic mote *is gealdor # mid gife drihtnes | to=um ontynan # *urh trumne ge*anc, | aweccan *as w$stmas # us to woruldnytte, | gefyllan% *as foldan # mid f$ste geleafan, | wlitigigan *as wancgturf, # swa se witega cw$= | *$t se h$fde are on eor*rice, # se *e $lmyssan | d$lde domlice # drihtnes *ances. | Wende *e *onne [III] sunganges, astrece *onne on andlang | and arim *$r letanias and cwe= *onne: Sanctus, sanctus, | sanctus o* ende. Sing *onne Benedicite a*enedon earmon | and Magnificat and Pater Noster [III], and bebeod hit Criste | and sancta Marian and *$re halgan rode to lofe and to | weor*inga and to% are *am% *e *$t land age and eallon *am *e | him under=eodde synt. =onne *$t eall sie gedon, *onne | nime man uncu* s$d $t $lmesmannum and selle him twa | swylc, swylce man $t him nime, and gegaderie ealle his | sulhgeteogo tog$dere; borige *onne on *am beame stor and | finol and gehalgode sapan and gehalgod sealt. Nim *onne | *$t s$d, sete on *$s sules bodig, cwe= *onne: | Erce, Erce, Erce, # eor*an modor, | geunne *e se alwalda, # ece drihten, | $cera wexendra # and wridendra, | eacniendra # and elniendra, | sceafta hehra%, # scirra% w$stma, | and *$ra% bradan # berew$stma, | and *$ra% hwitan # hw$tew$stma, | and ealra # eor*an w$stma. | Geunne him # ece drihten | and his halige, # *e on heofonum% synt, | *$t hys yr* si gefri*od # wi= ealra feonda gehw$ne, | and heo si geborgen # wi= ealra bealwa gehwylc, | *ara lyblaca # geond land sawen. | Nu ic bidde =one waldend, # se =e =as woruld gesceop, | *$t ne sy nan to *$s cwidol wif # ne to *$s cr$ftig man | *$t awendan ne m$ge # word% *us gecwedene. | *onne man *a sulh for= drife and *a forman furh onsceote, | cwe= *onne: | Hal wes *u, folde, # fira modor! | Beo *u growende # on godes f$*me, | fodre gefylled # firum to nytte. | Nim *onne $lces cynnes melo and abac$ man innewerdre% | handa bradn$ hlaf and gecned hine mid meolce and mid | haligw$tere and lecge under *a forman furh. Cwe*e *onne: | Ful $cer fodres # fira cinne, | beorhtblowende, # *u gebletsod weor* | *$s haligan noman # *e =as heofon gesceop | and =as eor*an # *e we on lifia*; | se god, se *as grundas geworhte, # geunne us growende gife, | *$t us corna gehwylc # cume to nytte. | Cwe= *onne [III] [Crescite in nomine patris, sit benedicti. | Amen] and Pater Noster *riwa. | Gemyne =u, mucgwyrt, # hw$t *u ameldodest, | hw$t *u renadest # $t Regenmelde. | Una *u hattest, # yldost wyrta. | =u miht wi= [III] # and wi= [XXX], | *u miht wi* attre # and wi= onflyge, | *u miht wi* *am% la*an # =e geond lond f$r=. | Ond *u, wegbrade, # wyrta modor, | eastan openo%, # innan mihtigu; | ofer =e% cr$tu% curran, # ofer =e% cwene reodan, | ofer =e% bryde bryodedon, # ofer *e% fearras fn$rdon. | Eallum *u *on wi=stode # and wi=stunedest; | swa =u wi=stonde # attre and onflyge | and *$m la=an # *e geond lond fere=. | Stune h$tte *eos wyrt, # heo on stane geweox; | stond heo wi= attre, # stuna= heo w$rce. | Sti=e heo hatte, # wi=stuna= heo attre, | wrece= heo wra=an, # weorpe= ut attor. | *is is seo wyrt # seo wi* wyrm gefeaht, | *eos m$g wi= attre, # heo m$g wi= onflyge, | heo m$g wi= =am% la*an # =e geond lond fere*. | Fleoh *u nu, attorla=e, # seo l$sse =a maran, | seo mare *a l$ssan, # o==$t him beigra bot sy. | Gemyne *u, m$g=e, # hw$t *u ameldodest, | hw$t =u ge$ndadest # $t Alorforda; | *$t n$fre for gefloge # feorh ne gesealde | sy*=an him mon m$g=an # to mete gegyrede. | *is is seo wyrt # =e wergulu hatte; | =as ons$nde seolh # ofer s$s hrygc | ondan attres # o*res to bote. | =as [VIIII] magon% # wi= nygon attrum. | Wyrm com snican, # toslat he man%; | =a genam Woden # [VIIII] wuldortanas, | sloh =a *a n$ddran, # *$t heo on [VIIII] tofleah. | *$r ge$ndade # $ppel and attor, | *$t heo n$fre ne wolde # on hus bugan. | Fille and finule, # felamihtigu twa, | *a wyrte gesceop # witig drihten, | halig on heofonum, # *a he hongode; | sette and s$nde # on [VII] worulde | earmum and eadigum # eallum to bote. | Stond heo wi= w$rce, # stuna= heo wi= attre, | seo m$g wi= [III] # and wi= [XXX], | wi= feondes hond # and wi= f$rbregde%, | wi= malscrunge # manra% wihta. | Nu magon *as [VIIII] wyrta # wi= nygon wuldorgeflogenum, | wi= [VIIII] attrum # and wi= nygon onflygnum, | wi= =y readan attre, # wi= =y% runlan attre, | wi= =y hwitan attre, # wi= =y wedenan attre, | wi= =y geolwan attre, # wi= =y grenan attre, | wi= =y wonnan attre, # wi= =y wedenan attre, | wi= =y brunan attre, # wi= =y basewan attre, | wi= wyrmgebl$d, # wi= w$tergebl$d, | wi= *orngebl$d, # wi= *ystelgebl$d%, | wi= ysgebl$d, # wi= attorgebl$d, | gif $nig attor cume # eastan fleogan | o==e $nig nor=an # cume | o==e $nig westan # ofer wer=eode. | Crist stod ofer adle% # $ngan cundes. | Ic ana wat # ea rinnende | *$r% *a nygon n$dran # nean% behealda=; | motan ealle weoda nu # wyrtum aspringan, | s$s toslupan, # eal sealt w$ter, | =onne ic *is attor # of =e geblawe. | Mugcwyrt, wegbrade *e eastan open sy, lombescyrse, | attorla=an, mage=an, netelan, wudusur$ppel, fille and finul, | ealde sapan. Gewyrc =a wyrta to duste, m$ngc wi* *a | sapan and wi* *$s $pples gor. Wyrc slypan of w$tere | and of axsan, genim finol, wyl on *$re slyppan and be*e mid | $ggemongc%, *onne he *a sealfe on do%, ge $r ge $fter. Sing | *$t galdor on $lcre *ara wyrta, [III] $r he hy wyrce and | on *one $ppel ealswa; ond singe *on men in *one mu= and | in *a earan buta and on =a wunde *$t ilce gealdor, $r he | *a sealfe on do%. | Wi= dweorh man sceal niman [VII] lytle ofl$tan, swylce | man mid ofra=, and writan% *as naman on $lcre ofl$tan: | Maximianus, Malchus, Iohannes, Martimianus, Dioni- | sius, Constantinus, Serafion. *$nne eft *$t galdor, *$t | her $fter cwe=, man sceal singan, $rest on *$t wynstre | eare, *$nne on *$t swi=re eare, *$nne bufan% *$s mannes | moldan. And ga *$nne an m$denman to and ho hit on | his sweoran, and do man swa *ry dagas; him bi= sona sel. | Her com in gangan, # in spiderwiht%, | h$fde him his haman on handa, # cw$= *$t *u his h$ncgest w$re, | legde% *e his teage an sweoran. # Ongunnan him of *$m lande li*an; | sona swa hy of *$m lande coman, # *a ongunnan him =a li*u colian. | *a com in gangan # dweores% sweostar; | *a ge$ndade heo # and a=as swor | =$t n$fre *is =$m adlegan # derian ne moste, | ne *$m *e *is galdor # begytan mihte, | o==e *e *is galdor # ongalan cu*e. | [Amen. Fia=]. | Wi= f$rstice feferfuige and seo reade netele, =e *urh | $rn inwyx=, and wegbrade; wyll in buteran. | Hlude w$ran hy, la, hlude, # =a hy ofer *one hl$w ridan, | w$ran anmode, # =a hy ofer land ridan. | Scyld =u =e nu, *u =ysne ni= # genesan mote. | Ut, lytel spere, # gif her inne sie! | Stod under linde, # under leohtum scylde, | *$r =a mihtigan wif # hyra m$gen ber$ddon | and hy gyllende # garas s$ndan; | ic him o=erne # eft wille s$ndan, | fleogende flane # forane togeanes. | Ut, lytel% spere, # gif hit her inne sy! | S$t smi=, # sloh seax lytel, | iserna, # wundrum% swi=e. | Ut, lytel spere, # gif her inne sy! | Syx smi=as s$tan, # w$lspera worhtan. | Ut, spere, # n$s in, spere! | Gif her inne sy # isernes% d$l, | h$gtessan geweorc, # hit sceal gemyltan. | Gif =u w$re on fell scoten # o==e w$re on fl$sc scoten | o==e w$re on blod scoten # | o==e w$re on li= scoten, # n$fre ne sy =in lif at$sed; | gif hit w$re esa gescot # o==e hit w$re ylfa gescot | o==e hit w$re h$gtessan gescot, # nu ic wille =in helpan. | *is =e to bote esa gescotes, # =is =e to bote ylfa gescotes, | =is =e to bote h$gtessan gescotes; # ic =in wille helpan. | Fleoh% *$r # on fyrgenheafde%. | Hal westu, # helpe =in drihten! | Nim *onne *$t seax, ado on w$tan. | *onne *e mon $rest secge *$t *in ceap sy losod, *onne | cwe= *u $rest, $r *u elles hw$t cwe*e: | B$=leem hatte seo buruh # *e Crist on ac$nned w$s, | seo is gem$rsod # geond ealne middangeard; | swa *yos d$d for monnum # m$re gewur*e | *urh *a haligan Cristes rode! Amen. Gebide *e *onne | *riwa east and cwe* *onne *riwa: [Crux Christi ab oriente | reduca=]. Gebide *e *onne *riwa west and cwe= *onne | *riwa: [Crux Christi ab occidente reducat]. Gebide *e | *onne *riwa su= and cwe* *riwa: [Crux Christi ab austro | reducat]. Gebide *onne *riwa nor= and cwe= *riwa: [Crux | Christi ab aquilone reduca=, crux Christi abscondita est et | inuenta est.] Iudeas Crist ahengon, dydon d$da *a | wyrrestan, h$lon *$t hy forhelan ne mihtan. Swa *eos | d$d n$nige *inga forholen% ne wur*e *urh *a haligan | Cristes rode. Amen. | Se wifman, se hire cild afedan ne m$g, gange to gewitenes | mannes birgenne and st$ppe *onne *riwa ofer *a byrgenne | and cwe*e *onne *riwa *as word: | *is me to bote # *$re la*an l$tbyrde, | *is me to bote # *$re sw$ran sw$rbyrde%, | *is me to bote # *$re la=an lambyrde. | And *onne *$t wif seo mid bearne and heo to hyre hlaforde | on reste ga, *onne cwe*e heo: | Up ic gonge, # ofer *e st$ppe | mid cwican cilde, # nal$s mid cwellendum, | mid fulborenum, # nal$s mid f$gan. | And *onne seo modor gefele *$t *$t bearn si cwic, ga | *onne to cyrican, and *onne heo toforan *an weofode cume, | cwe*e *onne: | Criste, ic s$de, # *is gecy*ed! | Se wifmon, se hyre bearn afedan ne m$ge, genime heo | sylf hyre agenes cildes gebyrgenne d$l, wry% $fter *onne on | blace wulle and bebicge to cepemannum and cwe*e *onne: | Ic hit bebicge, # ge hit bebicgan, | *as sweartan wulle # and *ysse sorge corn. | Se wifman%, se ne% m$ge bearn afedan, nime *onne anes | bleos cu meoluc on hyre hand$ and gesupe *onne mid hyre | mu*e and gange *onne to yrnendum w$tere and spiwe *$r | in *a meolc and hlade *onne mid *$re ylcan hand *$s | w$teres mu= fulne and forswelge. Cwe*e *onne *as word: | Gehwer ferde ic me *one m$ran # maga *ihtan, | mid *ysse m$ran # mete *ihtan; | *onne ic me wille habban # and ham gan. | *onne heo to *an broce ga, *onne ne beseo heo, no ne eft | *onne heo *anan ga, and *onne ga heo in o*er hus o*er heo | ut ofeode and *$r gebyrge metes. | Gif mon bi* on w$ter$lfadle, *onne beo* him *a hand- | n$glas wonne and *a eagan tearige and wile locian ni*er. | Do him *is to l$cedome: eofor*rote, cassuc, fone nio*o- | weard, eowberge, elehtre, eolone, merscmealwan crop, | fenminte, dile, lilie, attorla*e, polleie, marubie, docce, ellen, | felterre, wermod, streawbergean leaf, consolde; ofgeot mid | eala*, do h$ligw$ter to, sing *is gealdor ofer *riwa: | Ic benne% awrat # betest beadowr$da, | swa benne ne burnon, # ne burston, | ne fundian, # ne feologan, | ne hoppettan, # ne wund waxsian, | ne dolh diopian; # ac him self healde halew$ge, | ne ace *e *on ma, # *e eor*an on eare ace. | Sing *is manegum si*um: Eor*e *e onbere eallum hire | mihtum and m$genum. *as galdor mon m$g singan on | wunde. | Wi= ymbe nim eor*an, oferweorp mid *inre swi*ran | handa under *inum swi*ran fet, and cwet: | Fo ic under fot, # funde ic hit. | Hw$t, eor=e m$g # wi= ealra wihta gehwilce | and wi= andan # and wi= $minde | and wi= *a micelan # mannes tungan. | And wi==on% forweorp ofer greot, *onne hi swirman, and cwe=: | Sitte ge, sigewif, # siga= to eor*an! | N$fre ge wilde # to wuda fleogan. | Beo ge swa gemindige # mines godes, | swa bi= manna gehwilc # metes and e*eles. | Ne forstolen ne forholen nanuht, *$s =e ic age, *e ma =e | mihte Herod urne drihten. Ic ge*ohte sancte Eadelenan | and ic ge*ohte Crist on rode ahangen; swa ic *ence *is feoh | to findanne, n$s to o=feorrganne, and to witanne, n$s to | o=wyrceanne, and to lufianne, n$s to o=l$danne. | Garmund, # godes =egen, | find *$t feoh # and fere *$t feoh | and hafa *$t feoh # and heald *$t feoh | and fere ham *$t feoh. # | *$t he n$fre n$bbe landes, # *$t he hit o=l$de, | ne foldan, # *$t hit o=ferie, | ne husa, # *$t he hit o=healde%. | Gif hyt hwa gedo, # ne gedige hit him n$fre! | Binnan *rym nihtum # cunne ic his mihta, | his m$gen and his mihta # and his mundcr$ftas. | Eall he weornige, # swa syre% wudu weornie, | swa bre=el seo% swa *ystel, # | se =e =is feoh # o=fergean *ence | o==e =is orf # o=ehtian =ence. | Amen. | =is man sceal cwe=an =onne his ceapa hwilcne man for- | stolenne. Cwy=% $r he $nyg o*er word cwe=e: | Bethlem hatt$ seo burh # =e Crist on geboren wes, | seo is gem$rsod # ofer ealne middangeard; | swa =eos d$d wyr*e # for monnum m$re, | [per crucem Christi]! And gebide *e =onne *riwa east and | cwe= *riwa: [Crux Christi ab oriente reducat]. And [III]% | west and cwe=: [Crux Christi ab occidente reducat]. And | [III]% su= and cwe=: [Crux Christi a meridie reducant]. And | [III]% nor= and cwe=: [Crux Christi abscondita sunt et inuenta | est]. Iudeas Crist ahengon, gedidon him d$da *a wyrstan; | h$lon *$t hi forhelan ne mihton. Swa n$fre =eos d$d | forholen ne wyr=e [per crucem Christi]. | Ic me on *isse gyrde beluce # and on godes helde bebeode | wi= *ane sara stice%, # wi= *ane sara slege, | wi= *ane grymma gryre, # | wi= =ane micela egsa # *e bi= eghwam la=, | and wi= eal *$t la= # *e in to land fare. | Sygegealdor ic begale, # sigegyrd ic me wege, | wordsige and worcsige. # Se me dege; | ne me mere% ne gemyrre, # ne me maga ne geswence, | ne me n$fre minum feore # forht ne gewur*e, | ac geh$le me $lmihtig% and sunu # and% frofre gast, | ealles wuldres # wyr=ig% dryhten, | swa swa ic gehyrde # heofna scyppende. | Abrame and Isace # | and swilce men, # Moyses and Iacob, | and Dauit and Iosep # | and Evan and Annan # and Elizabet, | Saharie and ec Marie, # modur Cristes, | and eac *$ gebro*ru, # Petrus and Paulus, | and eac *usend # *inra% engla | clipige ic me to are # wi= eallum feondum. | Hi me ferion and fri*ion # and mine fore nerion, | eal me gehealdon, # me% gewealdon, | worces stirende; # si me wuldres hyht, | hand ofer heafod, # haligra rof, | sigerofra sceolu%, # so=f$stra engla. | Biddu ealle # bli=u mode | *$t me beo Matheus% helm, # Marcus byrne, | leoht, lifes rof, # Lucos min swurd, | scearp% and scirecg, # scyld Iohannes, | wuldre gewlitegod # w$lgar% Serafhin. | For= ic gefare, # frind ic gemete, | eall engla bl$d, # eadiges lare. | Bidde ic nu sigeres god # godes miltse, | si=f$t godne, # smylte and lihte | windas% on% waro*um%. # Windas gefran, | circinde w$ter # simble% geh$lede% | wi= eallum feondum. # Freond ic gemete wi=, | *$t ic on *$s $lmihtgian% fri=% # wunian mote, | belocun wi= *am% la*an, # se me lyfes eht, | on engla bl$d% # gesta*elod, | and inna halre hand # heofna% rices%, | *a hwile *e ic on *is life # wunian mote. | Amen. | Wenne, wenne, # wenchichenne, | her ne scealt *u timbrien, # ne nenne tun habben, | ac *u scealt north eonene # to *an nihgan berhge, | *er *u hauest, ermig, # enne bro*er. | He *e sceal legge # leaf et heafde. | Under fot wolues%, # under ue*er earnes, | under earnes clea, # a *u geweornie. | Clinge *u # alswa col on heor*e, | scring *u # alswa scerne% awage, | and weorne # alswa weter on anbre. | Swa litel *u gewur*e # alswa linsetcorn, | and miccli lesse # alswa anes handwurmes hupeban, | and alswa litel *u gewur*e # *et *u nawiht gewur*e. |